Көлемді гидромашина базасындағы шығын өлшеуіштер

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

Жоспары
Глоссарий ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

1.Өлшеу құралдарын
таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ...

1.1 Газдың массалық шығынын өлшеуіштердің жұмыс істеу
принципі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

1.2 Газдарға арналған шығын өлшегiш жылулық жұмыс
принципі ... ... ... ... .

1.3 Газ шығынын өлшеуіш-есептегіштердің
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

2.Өлшеу әдістемесін
жасау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ..

3.Өлшеу нәтижелерін
өңдеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... .

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... . Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ..

Тапсырма: 30-нұсқа

Өлшеу обьектісі, Өлшеу шамаларының шекті Өлшеудің салыстырмалы
өлшеу жағдайлары мәндері қателігі
Аймақтың жарығы 50л 2 -5,0%

Сұйықтың немесе газдың өлшеу кезіндегі алынған келесі мәндер:

№ №
1. 50,142 11. 50,647
2. 50,342 12. 51,001
3. 50,142 13. 50,242
4. 50,172 14. 50,643
5. 50,542 15. 50,446
6. 45,641 16. 51,000
7. 50,843 17. 50,545
8. 50,244 18. 50,346
9. 50,245 19. 50,344
10. 32,546 20. 50,341

Глоссарий
Электрлік құрал-жабдықтар - электрлік энергия көздерінің, оның
тұтынушылары мен электрлік сымдар кешені.
Газ– заттың атомдары мен молекулалары бір-бірімен әлсіз
байланысқандықтан, кез келген бағытта еркін қозғалатын және өзіне
берілген көлемге толық жайылып орналасатын агрегаттық күйі.
Сұйықтық - агрегатталган күйде сұйылатын зат.
Шығын – белгілі бір мақсатта пайдаланылған ресурстардың ақшалай баламмен
көрсетілген шамасы; бірлестіктердің кәсіпорындардың, ұйымдардың өнімді
өндіруге, айналысқа жіберуге және өткізуге ақшалай нысанда жұмсаған
шығыстарының жиынтығы.
Шығын өлшегіш (Расходомер) -.отраның көлемі немесе массасының уақыт
бірлігіндегі құрал аркылы өтетін шығынды өлшейтін құрал.
Өлшем қателігі - өлшеу нәтижесі өлшенген шаманың шынайы мәнінен ауытқуы.
Жүйелі қателік – сол және бір физикалық шаманы қайта өлшеу кезінде
тұрақты болып қалатын немесе заңды түрде өзгеретін, өлшеу қателігін
құраушы.
Кездейсоқ қателік – сол және бір жағдайларда бірдей мұқияттылықпен
жүргізілген, физикалық шаманың сол және бір өлшемін қайта өлшеу
сериясында кездейсоқ түрде (таңбасы мен мәні бойынша) өзгеретін, өлшеу
қателігін құраушы.
Өрескел қателік (ағаттық) – бұл өлшеулер қатарына кіретін, жеке өлшеу
нәтижесінің қателігі, ол берілген жағдайлар үшін осы қатардың қалған
нәтижелерінен сирек ерекшеленеді.
Статикалық қателік – бұл өзгермейтін шама үшін қабылданатын, физикалық
шаманы өлшеу үшін қолданылатын, өлшеу құралының қателігі.
Динамикалық деп айнымалы физикалық шаманы өлшеу кезінде қосымша пайда
болатын және оның өлшеу сигналының өзгеру жылдамдығына (жиілігіне)
реакциясының сәйкессіздігімен себептелген, өлшеу құралдарының қателігі
аталады.
Өлшеу қағидасы – өлшеудің негізіне жатқызылған, ғылыми көрсетілген
физикалық құбылыс.
Салыстырып тексеру (Проверка) — жұмыс өлшеу жабдықтарын үлгілі өлшеу
жабдықтарымен салыстырып тексеру.
Шкала - өлшенетін шаманың сандық мәнін табуға арналған өлшеуіш
аспаптың қатарласа тізілген белгілері (сызықтары) мен оларды бойлай
орналасқан сандық таңбалары бар бөлігі
Штангенқұралдар – оларға сызықтық нонусқа негізделген санау
құрылғыларына арналған жалпы принциптерге бағытталған сызықтық өлшеу
құрылғылары жатады.
Штангенциркуль – ұзындық өлшемін, дөңес және ойыс диаметрлерін, ойыс
тереңдігін және арақашықтығын өлшекге арналған әмбебаптық құрылғы.
Штангенглубиномер – ойыс, фаза тереңдігін өлшеуге арналған.
Штангенрейсмасс – бұйымның биіктігін өлшейтін құрылғы.
Пневматикалық өлшеу аспаптары (орыс. пневматические измерительные
приборы) — тетіктердің ішкі және сыртқы өлшемдерін өлшеуге арналған
аспаптар.

Стандарттық анықтама бойынша (ГОСТ 16263 немесе МИ 2247-93) метрология
― өлшемдер, олардың бірлігін қамтамасыз ететін әдістері мен амалдары және
талап етілетін дәлдікке жету үшін қолданатын әдістер туралы ғылым. Негізгі
мақсаты ― халықаралық масштабпен елде өлшемнің бірлігін қамтамасыз етуі
және де қоғамның толық метрологиялық қамтамасыз етудің жоғарғы деңгейін
жетістіру болып табылады. Метрологияның негізгі мәселелері болып табылады:
➢ өлшемнің жалпы теориялары;
➢ өлшемнің бірлік жүйесі мен бірліктері;
➢ эталондар жүйесін құру;
➢ метрологиялық қызмет;
➢ метрологияға және өлшеуіш техникаға ғылым мен техниканың
жетістіктерін енгізу;
➢ өлшем бірлігін қамсыздандыру сұрақтары;
➢ өндірістің, техниканың және ғылымның метрологиялық және өлшеуіш
мәселелері;
➢ кең мағынада түрлі объектілердің метрологиялық қамсыздандыруы
Қазіргі таңда елімізде отандық өлшем құралдарын инновациялық тұрғыдан
дамыту ең өзекті мәселелерінің бірі болып табылады. Еліміздің инновациялық
экономикасының жоғары технологиялық және ғылыми қамтымды өндірістерінің
жағдайы өлшем құралдарын жасау секторының дамуына тікелей байланысты.
Қазіргі таңда елімізде қолданылатын өлшем құралдарының нарығы импортқа
тәуелді, осы жайт экономикамызды басқа елдердің өлшем құралдарын жасау
нарықтарындағы конъюнктуралық өзгерістерге тәуелді етеді.

Білу және меңгеру керек: негізгі метрологиялық ұғымдар мен
терминдер, халықаралық бірлік жүйесін (СИ), өлшеудің түрлері мен
әдістерін, қателіктер түрлері мен олардың таралу заңы, өлшеудің
нәтижелерін өңдеу әдістері, өлшеу құралдарының негізгі түрлері мен
бақылау, сараптау әдістерін қолдану.

Курстық жобаның негізгі мақсаты- бұл пән бойынша теориялық білімдер
мен тәжірибелік дағдыны бекіту. Өлшем объектісін өлшеу барысындағы
пайдаланатын құрылғыны зерттеу. Құрылғының артықшылықтары мен
кемшіліктеріне көз жеткізу.

Газдың массалық шығынын өлшеуіштердің жұмыс істеу принципі

Шығын өлшегіш - ортаның көлемі немесе массасының уақыт бірлігінде құрал
арқылы өтетін шығынды өлшейтін құрал. Сұйықтықты, бу немесе газды өндірісте
шығаруда, қолдануда және сақтауда бақылау және есептеу үшін қолданылады,
сонымен қатар автоматты бақылау жүйесіндегі және реттеудегі технологиялық
және жылуэнергетикалық үрдістерді реттеу үшін қызмет етеді. Кез келген
уақыт ағымында жұмыс істейтін шығын өлшегіш сұйықтықтың және газдың
санауыші деп аталады; олар дербес құралдар ретінде қолдагылуы мүмкін немесе
жағармайтаратушы калонкның және соған ұқсас құрылғының өлшеуіш түйініне
жатады. Кейде шығын өлшеуіштер өлшенетін масса немесе көлемді жинақтау үшін
интегратор-құрылғылармен қамтамасыз етеді.

Көлемді гидромашина базасындағы шығын өлшеуіштер

Көлемді гидрожетек жүйесінде көлемді жұмысшы сұйықтық шығынын өлшеу үшін
көлемді гидромашиналарды қолданады (әдеттегідей жалбақталған немесе
аксиалды – плунжерлi гидромашиналар).

Бұл жағдайда көлемді гидромашина гидроқозғалтқыш сияқты жұмыс жасайды,
бірақ білікке күш түсірмейді. Онда гидромашина арқылы көлемді шығынды
келесі формула бойынша анықтауға болады:

Мұндағы

• - көлемді шығын,

• - гидромашинаның жұмыстық көлемі (гидромашинаның паспортынан қарап
анықталады),

• - гидромашинаның шығыс білігінің айналу жиілігі, тахометрмен өлшеуге
болады.

Байқаймыз, көлемді гидромашина өзі арқылы сұйықтықтың шығынын толық
өткізеді, демек, көлемді гидрожетекке аз шығын қиындығы туындамайды.

2. Газдарға арналған шығын өлшегiш жылулық жұмыс принципі

Газ шығыны өлшеуiшiнің негiзгi құрал элементтерiмен (бұқаралық
шығын өлшегiш) болып бөлiнедi: арнаулы "кедергiнiң ағынға элементi" "ағын
кедергісінің элементi" , өлшеу ұяшықты арнаға бұру мақсатпен ағынды
қамтамасыз ететiн мiнсiз ыдырауы сенсордың температуралық тұрақтылығын
қамтамасыз ететiн арнаулы өлшеу ұяшық.

Ағын кедергісінің элементi тот баспайтын өте дәл уланған арнаулы
дисктерiнің жиынтығы болады. Әр арнаның өлшемі сенсордың капилляр өлшеміне
сәйкес келедi. Ағын кедергiсінiң элементi құрылым ағынның қатынасының
тұрақты еселiгi сенсор арқылы қамтамасыз етедi . Бұл құралдардың пайдалану
параметрлерiнің өзгерiстері барлық ауқымда тұрақты қатынаста болады.

Өлшегіш ұяшық (сенсор ) капиллярдан тұрады (өлшегiш арна ), екi
жылу кедергiлерiмен (RT1 және RT2) және олардың арасындағы (RH ) қыздыру
элементi. Газдың бiр бөлiгi ағын кедергiсінiң элементі капилляр бойымен
тармақталып өтедi және қыздыру элементiнiң көмегiмен қызады. Жылу
кедергiсінен (T1 ) дейiн газдың температурасын тiркеу үшiн және қыздыруға
арналған элементiнен (T2 ) кейiн. Бұл температурлар айырымы (T2-T1 )
массалық газ шығынына тура пропорционал. Электрондық
өлшеуiштiң бiр бөлiгi (0..5В, 0..10В, 0..20мА, 4..20мА) OUTPUT сызықты
бiрегейлендiрiлген шығу белгiсi ұяшықтың өлшегіш сигналдың өзгеруiн
қамтамасыз етедi

Егер құрал өлшеуiшпен ғана емес реттегiшпен болса, онда (SETPOINT )
электрондық сұлба сигналдар тапсырмасының айырмашылықтары негiзiнде
(OUTPUT ) өлшеу және жоғарғы дәлдiкпен тұрақты шығынды сүйемелдеу үшiн
(ПИДтың заңдарымен сәйкес - реттеу) басқару сигнал өндiредi.

3. Газ шығынын өлшеуіш-есептегіштердің түрлері

3.1. Газдың турбиналы санауышы

Бұрандалы турбина орналасқан құбыр түрінде орындалған, әдеттегідей
қалақшалар бір-бірін шағын бөгеп тұрады. Тұрқының(корпустың) ағын
бөлігінде құбырдың қимасының үлкен бөлігін жауып тұратын қалқалар
орналасқан. Осы арқылы ағынның жылдамдығы қосымша түзетіледі және
газдың ағу жылдамдығы өседі. Бұдан басқа, газ ағысының турбулентті
режимінің қалыптасуы жүреді, оның есебінен үлкен диапазонда газ
санауышінің сызықтық сипаттамасын қамтамасыз етеді. Әдеттегідей,
турбинканың биіктігі радиуысының 25-30% аспайды.
Турбинкадағы айналу жылдамдығы өтетін газдың көлемді санына айналуы
турбинканың магнитті жалғастырғыш арқылы санақ механизміне (шестеренка
таңдау жолымен турбинканың айналу жиілігі мен өткен газдың саны
арасындағы сызықтық байланыс қамтамасыз етіледі) берілу жолымен жүзеге
асады.
Шығынды өлшеуге арналған СГ-16М және СГ-75М газдың турбиналы
санауыштің жарылыстан қорғалған импульсты реленің құрғақ түйіспесі
шығуы бар (геркон) жиілігі 1 имп.1куб.м. және жарылыстан қорғалмаған
импульсты шығуы (оптопара) импульсті жиілігі 560 имп.куб.м.

3.2 Газдың ротациялық санауышы

Бұл санауыштің әсер ету принципі арнайы формалы (8 саны сияқты
формалы) екі роторды бір-біріне газ ағыны әсерінен домалату болып
табылады. Роторлардың домалауының ілеспелілігі сәйкес ротормен және
өзара байланысқан арнайы шестеренка көмегімен қамтылады. Өлшеу
дәлдігін қамтамасыз ету үшін профильді ротордың және санауыш
корпусының ішкі беті жоғарғы дәлдікпен орындалуы тиіс, бұл беттер
арнайы технологиялық өңдеуден өтуі керек. Санауыштің бұл типінің
турбиналы түрінен бірнеше артықшылығын атап кетейік. Өлшейтін шығынның
үлкен диапазоны (до 1:160) ауыспалы ағынды өлшеуде шамалы қателлік.
Екінші қасиеті- импульсты режимде жұмыс істейтін шатырлы қазандықты
қолданатындарға газ шығынын өлшеуге арналған алмастырылмайтын қасиеті.
Санауыш арқылы газдың кез келген бағыты. Санауыш артында және алдында
түзу бөлімшелердің болуына талаптың болмауы.
Штаттық төмен жиілікті датчикті (геркон) жұмыс істеу жиілігі 10
имп.куб.м., орташа жиілікті Е-300 жұмыс істеу жиілігі 200 имп.куб.м.
дейін, және жоғарғы жиілікті 14025 имп.куб.м. дейінгі датчиктен басқа
ротациялық санауыштер RVG (также как и “ DELTA ” и “ ROOTS ” ) әбден
қамтылуы мүмкін.

3.3. Құйын тәрізді шығын өлшегіш-санауыштер.

Жұмыс істеу принципі айналу денесінің газ ағынымен айнала ағуы кезінде
периодты құйынның пайда болу әсеріне негізделген. Құйынның олқылық
жиілігі ағынның жылдамдығына және сәйкесінше көлемді шығынға
пропорционалды. Құйынды көрсету термоанемометрмен (ВРСГ-1) жүзеге асуы
мүмкін немесе ультра дыбыспен (ВИР-100, СВГ.М.). Бұл санауыштер өлшеу
диапазоны бойынша турбиналы мен ротациялы санауыштің арасында 1:50
дейінгі аралық алады. Санауыштің бұл түрінде қозғалғыш элементтер жоқ
болғандықтантурбиналы және ротациялық санауышке қажетті жүйеде
сылаудың қажеті жоқ. Демек, санауыштің бұл түрін оттегінің көлемін
өлшеуге қолдану мүмкіндігі туады. Ал турбиналы және ротациялы
санауыштермен өлшеу оттегі ортасында май жануы себебінен үзілді-
кесілді мүмкін емес. Сонымен қатар, шығынды өлшеудің жоғарғы шегі
санауыштің бұл түрінде турбиналы санауыштен жоғары, мысалы ДУ=200мм.
Турбиналы санауыштер 2500 м 3сағ дейін қолданылады, ал ВРСГ-1 5000 м
3сағ дейін.

3.4. Газдың ультрадыбысты шығын өлшеуіш-санауышы.

Жұмыс істеу принципі ультрадыбысты сәулені ағын бағытымен және
ағынға қарсы бағыттап, осы екі сәуленің өту уақытының айырмашылығын
анықтауға негізделген. Уақыт айырмашылығы газ ағысының жылдамдығына
пропорционал. Ресейде 2002 жылға дейін ультрадыбысты газ шығынын
өлшеуіштер шығарылмады. Қазіргі уақытта Гобой-1 ультрадыбысты шығын
өлшегіштер шығарылуда.10, 16, 25, 40, 65, 100 м 3с. шығынға,
құбырға 25-тен 80 мм дейін, абсолютті қысым үшін 2кгссм2, УБСГ-001
0,1-ден 16 м 3с шығынға, УБСГ-002 0,16-дан 25 м 3с дейінгі шығынға
ДУ=1.142, (32мм) және үлкен диаметрлі құбырлар үшін ГАЗ-001 (100мм
көп) және 60 кгссм 2 қысым үшін, бірақ толық түрразмерлі қатарды
өндіруші жарияламаған. Ультрадыбысты шығын өлшеуіш-санауыш Днепр-7
тіркемелі датчикті сәулелі-қабылдағышпен. Шығын өлшеуіш-санауыштің
жұмыс істеу принципі ағынның қозғалу жылдамдығына сызықты тәуелді
қозғалыстағы ағынның біртекті еместігінен әртүрлі жиілікті доплерлі
ультрадыбыстың шағылуына негізделген.

3.5. Мембраналы газ санауышы

Санауыштің жұмыс істеу принципі санауышке газ түскенде жылжымалы
арақабырғалардың ауысуына негізделген. Өлшеуге қажетті шығын газдың
кіруі және шығуы мембраналардың ауыспалы ауысымын шақырады және
рычактар жүйесі арқылы редуктор санауыш мезанизмді іске келтіреді.
Мембраналы санауыштер өлшеудің үлкен диапазонымен (1:100
дейін)ерекшеленеді, бірақ төмен қысымды газда жұмыс істеуге арналған,
әдеттегідей 0,5 кгссм2 артық емес. Мембраналы санауыштер негізінен
үйлердегі, коттедждегі газ шығынын өлшеуге арналған. Турбиналы және
ротоциялы санауыштер жылжымалы элементтердің айналуына байланысты шулы
болса, мембраналы санауыштер дыбыссыз жұмыс істейді. Олар пайдалану
кезінде сылауды қажет етпейді, ал турбиналы санауыштерді кварталына
бір рет сылап тұру қажет. Дегенмен үлкен шығында 25 м 3с көп болғанда
санауыштің өлшемі әжептәуір үлкейеді.

3.6. Газ ағымын санауышы

Жұмыс принципі арнайы сорғалап ағатын өндіргіште газ ағуының
тербелісіне негізделген. Газ ағысы бір тұрақты қалыптан екіншісіне
ауысып отырады және бұл кезде жиілігі газ ағынына және көлемді
шығынға пропорционал қысым мен дыбыс шығарады. Электронды
түрлендіргіште өткен газ мөлшерін есептеу жүріп жатады. Қазіргі
уақытта струялы тұрмыстық санауыштер екі түрлендірумен сериялап
шығарылады. СГ-1 келесі шығын өлшеу үшін 0,03-1,2 м 3с және СГ-2
0,03-6,0 м 3с үшін.

3.7. Левитациялы газ санауышы

Жылжымалы бөлшегі газды подшипникте айналатын тахометрлік құрал болып
табылады. Жылжымалы элементтің айналу жылдамдығы көлемді шығынға
пропорционал. Екінші реттік түрлендіргіш айналу жылдамдығын электрлік
сигналға түрлендіреді, ол электрлік блогта өткен газдың өлшенген
мөлшеріне түрленеді. Қорытындысы индикаторда көрсетіледі. Шығынды
өлшеу диапазоны 0,03 бастап 7 м 3с дейін. Өлшенетін газдың
температурасы -50-ден +500Сдейін. Қоршаған ортаның температурасы -30-
лан +50 0С дейін. Негізгі қателік ±1,5%.

3.8. Барабанды газ санауышы

Жұмыс істеу принципі мынада: газ қысымының құлауы әсерінен
барабан айналады, ол бірнеше камераға бөлінген, өлшейтін көлемі ысырма
сұйықтық деңгейімен шектелген. Барабан айланған кезде ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.