Кәсіпорынның бәсекелік стратегиясы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

Кіріспе 2
1- Тарау Стратегиялық жоспарлаудың экономикалық мәні және орны 4
1.1 Кәсіпорынның мәні және алатын орны 4
1.2 Кәсіпорынның бәсекелік стратегиясы 9
Қорытынды 12
Қолданылған әдебиеттер тізімі 14

Кіріспе

Нарықтық қатынастар жағдайында қоршаған ортадағы өзгерістер жылдамдығы,
сондай-ақ осы өзгерістер туатын қосымша мүмкіндіктер тұрақты өседі.
Сондықтан, кәсіпорынның стратегиясы осы өзгерістерден артықшылықтар алу
мүмкіндігін шаруашылықты жүргізу үшін барлық қосымша мүмкіндіктерді
қамтитындай болуы керек.
Стратегия - ол бейнені біртұтас түрде бейнелейді экономикада қандай
өзгерістер болып жатқаны, осы өзгерістерде кәсіпорын қандай орын алатындығы
тұрады.
Кәсіпорынның стратегиясы оның нақты жағдайына қызмет ету
ерекшеліктеріне тікелей байланысты.. Кәсіпорын алға қойылған стратегиясы
жүзеге асыру үшін өзінің іс- әрекеттерін қай бағытта, қандай заңдар
негізінде орындайтынын анықтайды, яғни өзінің саясатын және тактикасын
белгілейді, алға қойған стратегиялық мақсатқа жету жолдары анықталады.
Кәсіпорын мақсаты оның қызметінің соңында қандай нәтижені көздейтінін
көрсетсе, стратегиясы осы нәтижеге жету жолдарын, бағыттарын анықтайды.
Әрбір кәсіпорынның стратегиясы өзгеріп отырған нарық жағдайын ескеріп,
кәсіпорынға жаңа шешімдер қабылдауға еркіндік береді.
Кәсіпкерлікке кең ауқымды мемлекеттік қолдауда іске асыру, шағын және орта
бизнестің тұрғының кенейту мен нығайту .
Стратегия сала ерекшелігін, қызмет аясы мен өндірілген өнімді өзгерпей-
ақ жалпы көрсеткіштерді арттыру үшін қолданады. Осы топтың нақты
стратегиялары мынадай.
- нарықтағы позицияларын күшейту. Мұнда кәсіпорын бірлігін нарықты
белгілі бір өніммен жаулап алу үшін қолынан келгеннің бәрін жасайды.
- Нарықты дамыту стратегиясы. Мұнда өндірілген өнімге жаңа нарыққа
іздестіріледі.
- өнімді дамыту стратегиясы, мұнда берілген нарыққа жаңа өнімді енгізу
және оны өткізу көзделеді.
Негізі осындай тенденцияларды қарастырады .
Шағын кәсіпкерлікті дамыту қоры халықтық кәсіпкерлік әлеуеті мен
бастамашылығын іске асыруға тырысқан түрлі топтары үшін қаржы ресурстары
мен сараптама жасаудың кеңейту, өнірлердегі кәсіпкерлікті қолдауға
бағытталған жұмысты күшейту қажет.
Сонымен қатар, металургияда, банк саласында, сақтандыру, химия
өнеркәсібінде және басқа салаларда сақталып қалған “Жасырын” монополияларды
құрту қажет Елімізде көптеген өндірістерді қарастырған олар “Ақсай нан ”
“Рахат’ канфеті және тағы сол сияқты көптеген өнімдерді көрсеткен.
Мұны монополияға қарсы заңнаманы реформалау арқылы, сондай-ақ отандық
және шетелдік жаңа компаниялардың экономиканың осы секторларына кіруі үшін
тартымды әрі ашық жағдайларын туғызу арқылы жасау керек. Елімізде
стратегияны іске асырудын екінші кезенінің басты міндеттерінің бірі-
экономиканың басым орын алатыны “Туризм” “Тамақ өнеркәсібі”, “Көліктік
логистика”, “Металургия” және “Құрылыс материалдары секторларында”
бекітілген жоспарлар негізінде кластерлік даму ұстанымдарын енгізеді.
Тұрақты экономика пайда алуда және ел экономиканы дамыту жөніндегі
стратегиялық міндеттерді іске асыруды қамтамасыз ететін стратегиялық
мемлекеттік активтерді әрі кәсіптік басқару мақсатында 2006 жылы “Самұрық”
мемлекеттік активтерді басқару жөніндегі Қазақстандық холдинг жұмыс істей
бастады.

1- Тарау Стратегиялық жоспарлаудың экономикалық мәні және орны

1.1 Кәсіпорынның мәні және алатын орны

Стратегия “грек” тіліннен аударылғанда “генерал өнері немесе жетекшілік
ету” денген мағынаны білдіреді. Жалпы алғанда стратегия кез- келген
әрекеттің қызметінің негізгі бағытын білдіреді.
Стратегиялық жоспарлау дегеніміз – бұл жоспарлау мен бақылау
интеграциясы. Яғни белгіленген мақсатқа қол жеткізу үшін қазіргі жағдайда
басқаруға арналған құрал. Стратегиялық жоспарлау негізінде орта мерзімді
жоспар құралады. Ол нақты мақсаттарды жоспарлау үшін құралатың көлемін
анықтауға мүмкіндік береді. Сандық және сапалық көрсеткіштердің сипаттарын
қамтиды.
Нарықтың болашақ конъюктурасында кәсіпорын мақсатты орынға мақсаттарды
тіркеу нәтижесінде ие болады.
Мақсаттары - критерийлердің нақты дәлме-дәл түсіндірілуі және оларға қол
жеткізу керек. Бөлімше жетекшілері мен олардын жұмысшылары мақсат пен
критерилерді бірдей түсіндіріп, тұжырымдауы аса манызды. Мақсаттарға жету
белгіленген уақыт мерзімі мен ресурстық шешушілердегі белгілі бір
мақсаттарды іске асыру міндеттеріне бөлінеді. Міндеттерді орындау үшін
құралдар қажет. Қандай құралдар қолда бар екендігін және қандай құралдар
жоқтығын түсіну аса манызды. Қолда жоқ құралдарды сатып алу шараларын
талдау қажет.
Кез-келген стратегия әсерлесуге ұшырауы мүмкін тәуелділік факторлары
мен форс-мажор. Осы факторлардын пайда болуы көздерін талдап олардың
әсерлесуін бейтараптандыру шараларын жүргізу қажет
Факторлардың әсерлесуін бейтараптандыру шаралары міндетті түрде
факторлардың өздерін бейтараптандыру шаралары болуы қажет емес. Мысалы
үйді өрттен сақтандыру, өрттен болатын шығында бейтараптандыру шарасы болып
есептеледі.
Кәсіпорын стратегиясының негізі.
Стратегияға көз қарастың екі қарама қайшы түрі бар.
Ұзақ уақыт мерзімі көлемінде қол жеткізілуі тиіс соңғы нәтижеге нақты
белгіленеді. Одан әрі қарай осы соңғы нәтижеге жету үшін не істеу керек
екендігі анықталады. Дәл анықталған соңғы нәтижеге алып келетің уақыт
интервалдарына (бес жылдық, жылдық, квартал) бөлінген іс-әрекеттер жоспары
жасалады. Орталықтандырылған жоспарлы экономикалық жүйелерде стратегияның
дәл осы ұғымы болатын. Мұндай түсініктегі стратегия - бұл нақты ұзақ
мерзімді мақсатқа қол жеткізудің нақты ұзақ мерзімді жоспары. Ал
стратегияны жасау - мақсатты табу мен ұзақ мерзімді жоспарды құрастыру.
Соңғы жылдарда нарықтақ, экономикалық жүйелердін дамуы ортаның өзгеруі
үрдістері жоғары қарқын мен жүргізілуі мен осы өзгерістер құрамындағы
қосымша мүмкіндіктер көлеміннің өсуі үнемі артуда. Сондықтан, кәсіпорын
стратегиясы нарықтық экономикада өз құрамында осы өзгеріс нәтижесінде
басымдылықтарға ие болу мүмкіндігі болуы қажет.
Стратегия бұл- қоршаған орта мен, оның қызмет нысандары мен құрамдары,
кәсіпорын ішіндегі қарым - қатынасына. Жүйелері мен қоршаған ортаға
кәсіпорын жайғасымдары мен байланысты ұзақ мерзімді сапалы, анықталған
кәсіпорынның дамуынның бағдары стратегияның 2-ші типтегі. Мысалы нарықтағы
сату көлеміннің үлесін белгілі бір пайызға өсіру, бағаны төмендетпеген күйі
бір өнім өндірісін қысқартуы мен қатар, басқа бір өнім түрін өндіруді
бастау. Бәсекелес пен бақланатың тарату желілеріне ену, еңбекті
ұйымдастырудың топталған нысанына көшіруді іске асыру.Фирма үшін
стратегияны анықтау негізінен ол фирманың қандай күшті жақтарын пайдалануы,
стратегияның шешімдер аумағында қандай дәстүрлері бар екендігіне тәуелді.
Нақты қанша фирма болса, сонша стратегия болады. Бірақ стратегия
құрасырудың жалпы тәсілдері мен стратегия енетің жалпы шектеулері бар.
Жалпы түрде стратегия кәсіпорын іс-әрекетінің ғажайып бағыты оған
сүйене келсек ұзақ мерзімдегі уақытта алға қойған мақсатқа алып келеді.
Стратегияның мұндай ұғымы кәсіпорынды басқарудың ең жоғарғы деңгейде ғана
қарастырсақ әділ. Ұйымдастырушылық құрлымынаң төмен орналасқан денгейі үшін
жоғарғы деңгей стратегиясы енді, мақсатқа бағыталады. Алайда, аса жоғарғы
деңгейде ол тек құрал ретінде қарастырылады. Мысалы фирма үшін біртұтас
жасалған нарықтағы қызмет стратегиясы осы фирманың маркетингтік қызметі
үшін мақсатты белгілер түрінде оның роліне ие болады. Кәсіпорын
стратегиясының анықтау кезінде оның негізгі 3 сұрағы мен кезігеміз.
1. Қандай бизнесті тоқтату.
1. Қандай бизнесті жалғастыру.
1. Қандай бизнеске көшу .
Осы жағдайда негізгі мән кәсіпорын не жасайды және не жасал майды.
Кәсіпорынның әрекет етуші қызметіндегі не аса манызды және онша манызы жоқ
орындарға беріледі.
Әдетте, эталондық (базистік) деп аталатың көп тараған стратегияны
қарастырады. Олар кәсіпорының өсуіне 4 әр- түрлі тәсілін бейнелейді және
бір немесе бір неше қараушылардың жағдайының өзгеруіне байланысты.
Өнім
нарық
сала
сала ішілік кәсіпорынның жағдайы
технология.
Осы 5 құраушылардың әрқайсысы орын алған 2 жағдайдын біреуінде болуы
мүмкін (ескі және жана тауар)
1. тобы. Эталандық стратегияның
1. Шоғырланған өсу стратегиясы.
2. Нарықтың қалпын күшейту стратегиясы
3. Нарықтың даму стратегиясы
4. Өнім дамуының стратегиясы
2 тобы. Біріктірілген өсу стратегиясы
- кері вертикальді біріктірудін стратегиясы (қандай да бір бөліктерді
тұтас біріктіру )
- Алға бағытталған вертикальды біріктіру стратегиясы .
3 тобы. Әртараптандырылған өсу стратегиясы.
- Горизантальды
- Орталықтандырылған
- Конгломератты (тікелей өндірістік кооперациялау мен байланысыз өнер
кәсіптің әр - түрлі сомалардағы кәсіпорының біріктірілуі.)
4 тобы. Қысқарту стратегиясы
-Жою стратегиясы
-Өнімді жинау
-Қысқарту
-Шығындарды қысқарту
Кәсіпорынның стратегииялық ресурстары кез келген кәсіпорын құрамына (цех,
бөлімше. Жұмыс орны) келесі ресурстар кіреді.
1. Техникалық
1. Технологиялық
1. Кадырлық ресурстар
1. Кеңістік
1. Ұйымдастырушылық құрылымдық структурасы (басқару жүйелері, басқару
жүйенің сипаты, икемділігі, жылдамдығы )
1. Ақпарат ресурстары (фирма туралы ақпарат, оның растылығы)
1. Қаржылық ресурстар (Актив жағдайы, несие алу мүмкіндіктері)
Көрсетілген ресурстар түрлерінің әр біреуі кәсіпорын мақсатына жетудің
мүмкіншілік жиынтығын білдіреді. Бұл өзінің қолында бар өндіріс құралының
кадырларды белгілі сипаттағы өндірістік ғимараттарды, жолдарды,
құрылыстарды және басқа да ресурстарды кәсіпорын өзгермелі қажеттіліктерді
белгілі деңгейінде потенциалды сатып алушылардың қажеттіліктерін және
сұраныстарын қанағаттандыра алады.
Кәсіпорынның стратегиясы ресурстардын мақсатқа жету мүмкіндігін анықтай
отырып, сол мүмкіндіктердің мағынасын анықтау.
Мүмкіншілік бұл белгілі қажеттілікті жүзеге асыру құралы, шарты, жағдайы.
Мүмкіншіліктерді иемдену қажетті шарттардын құралдардың бар болуын
білдіреді. Кәсіпорынның стратегиялық мақсаттарына жету үшін қандай шарттар
мен шарттары мен жағдайлар бар болу керек. Жоғарыда аталған кәсіпорынның
барлық элементтері үшін бұл шарттар бірдей ие немесе ол белгілі бір
қолданатын стратегиялық мақсатқа нақты болу керек пе ?
Бұл сұрақтардың пайда болуына 2 зандылық жүйенің әрекетін қалыптастырған.
Олар
Коммуникативтік
Эквифиналдық
Коммуникативтік салдарынан мақсат тандау мен оған жетуіне әсер ететін,
сыртқы орта шарттары болып табылады.
Эквифиналдық кәсіпорынның шекті мүмкіндіктеріне ішкі орта шарттарының
сәйкес әсері болып табылады.
Сыртқы орта (шаралар шақыруларына жауап беретін кәсіпорын)
Кәсіпорынның мемлекеттегі және одан тыс жердегі жағдайларды макро
экономикалық талдау қабілеттігі.
Потенциялды сатып алушылардың сұраныстардың, қажеттіліктерін және ахуалды
мұқтаждықты дер кезінде анықтау қабілетілігі.
Нарықтық экономикалық конъюктураларын өндірістік факторлардың, сонымен
қатар стратегиялық әсер ету топтарының қызметін талдау.
Анықталған сұранысты мұқтаждықты тиімді дер кезінде сапалы қанағаттарға
мүмкіндік беретін тауар мен қызмет нарығының экономикалық конъектурасын
талдау қабілеттігі.
Тауар нарығында сұранысқа ие технологияларды және тауар өндірісі мен қызмет
көрсетеді.
Конструкторлау саласында бәсекеге қабілетті идеялар
6.Бәсекеге қабілетті идеяларды тауар өндірісі мен қызмет көрсетуде
үрдісінде іске асырылуын, оларды нарыққа шығару сатудан кейінгі қызмет
көрсетуді ұйымдастыру қабілеттілігі.
Кәсіпорынның стратегиясын тандау келесі негізгі қадамдарды қосады.
Ағымдағы стратегияны айқындау
Бизнес портфеліне талдау жасау
Фирма стратегиясын талдау және таңдалған стратегияны бағалау.
1-ші қадам
Бұл болашақ бойынша шешімдерді қабылдау, яғни ұйым қандай стратегияларды
жүзеге асырып жатқаны жөнінде нақты елесті иемдену жүзеге асырылып жатқан
стратегияны түсіну үшін оны 5 сыртқы және ішкі факторлардың арқасында
бақылау керек.
Сыртқы факторлар
кәсіпорын қызметінің өрісі, өндірілген өнімнің әртүрлі денгейі, фирманың
дифферсификациясы
Фирманың жақын арадағы алынған табиғи заттары мен жалпы мінездемесі және
өзінің меншігінің бір бөлігін сатуы
Соңғы кезендегі фирма қызметінің құрылымы мен бағыты.
Соңғы уақытта фирма ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.