Торулин және торуларадин сияқты каротиноидтар

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР:

Кіріспе 3
Негізгі бөлім 4
Суда еритін витаминдер, В-витаминдер тобы. 4
Рибофлабин немесе В2 витамині. 5
Биотин немесе Н-витамині 6
Никотин қышқылы немесе РР витамині (ниацин) 6
Пантотен қышқылы немесе В3 витамині. 7
Пиридоксин немесе В6 витамині. 7
С витамині (аскорбин қышқылы). 7
Майда еритін витаминдер 8
А витамині және каратиноидтар. 8
Пайдаланған әдебиеттер: 16

Кіріспе

Көмірсу, азот және күл элементтерінен басқа саңырауқұлақтар
витаминдерді де қажетсініп немесе өндіріп отырады. Витаминдердің ерекшелігі
олар жасыл автотрофты өсімдіктерде өндірілсе, гетеротрофты организмдер,
яғни жануарлар мен микроорганизмдер оларды пайдаланады. Алайда гетеротрофты
болып есептелетін саңырауқұлақтар оларды өзіне жинап витаминнің негізгі
көзі болап та табылады. Витаминді қажет ететін организмдер
ауксогетеротрофтар, ал қажетсінбейтіндер – ауксоавтотрафтар деп аталады.
Витаминдер деп негізі өте төмен концентрацияда, яғни 0,0001-1 мкгмл
мөлшеріндегі қажет заттарды айтады. Витаминдердің мынадай қасиеттері бар:
құрылымы бойынша төмен молекулалы органикалық қосылыстар, өте аз мөлшердің
өзінде әсері зор, зат алмасудың белгілі бір сатыларына арнайы әсер
көрсететіндіктен фермент кофакторы қызметін атқарады.
Барлық витаминдерді әдетте екі үлкен топқа бөледі: 1) суда еритін
витаминдер: оларға – В тобының витаминдері мен С (аскорбин қышқылы). 2)
Майда еритін витаминдерге А, D, К, Е, тағы басқалар жатады.
Кейбір топырақ саңырауқұлақтары (Penіcіllum, Aspergіllus, Fusarіum,
Chaetomіum globasum тұқымдастары) мен кейбір фитопатогенді саңырауқұлақтар,
әсірее қалталылар мен жетілмеген саңырауқұлақтар витаминді қажет етпейді.

Негізгі бөлім

Суда еритін витаминдер, В-витаминдер тобы.
Саңырауқұлақтарға В тобының витаминдері, әсіресе, тиамин өте қажет.
Тиамин (В1 витамині, немесе анейрин).
Адамдар мен жануарлардың қорегінде тиамин жетіспесе полиневрит немесе
бери-бери ауруы туындайды. Тірі организмдерде ол пирофосфат түрінде
кездеседі де фосфор қышқылынан басқа тағы екі компонент 2-метил 4-амино-5
метилпиримидин және 4-метил 5-(-оксиэтилтиазолдан тұрады. Ол тиаминнің
ізашары болып табылады. Тиамин пирофосфат барлық органикалық қышқылдардың
декарбоксильденуінен пайда болатын түрлі карбоксилазалардың кофакторы
ретінде белгілі.
Көптеген саңырауқұлақтарды тиамин биосинтезі пиридинмен тиазол арқылы
жүреді. Құрамында және өсуші ортасында тиамин көп болса, пируваттың
ыдырауынан этил спирті түзіледі де саңырауқұлақтың өсуі тежеледі.
Саңырауқұлақтардағы тиамин биозинтезі метилцитозиннің екіншілік
метилденуі мен ілесе жүретін тиаминнің пиримидинді молекулалық бөлігінің
тиозолдікімен конденсациалануы жолы бойынша жүреді. Практикада тиаминді
ашытқылардан алуға болады, алайда қазіргі кезде оны химиялық жолмен алады.

Рибофлабин немесе В2 витамині.
Рибоза туындысы болып келетін изоаллоксазинді ядро мен рибитол
спиртінен тұрады. Оның зат алмасудағы ролі барлық фловинді энзимдердің
коферменті есебінде болады, атап айтқанда: ол дегидрогекоза қатарының
екінші простетикалық тобы болып табылады; флавинадениндинуклеотид
формасында глюкозооксидозалар құрамына енеді, яғни гекзозаның
гексозомонофосфат арқылы метоболизмі жолының бірінші сатысында глюкозаны
және глюкон қышқылын тотықтырады.
Сонымен қатар ФАД янтарь қышқылын фумар қышқылына тотықтыратын
сукцинатдегидрогеноза құрамына кіреді. Флавиндер ашытқылардың
нитротдегидрогеноза және лактотдегидрогенозасы құрамында болады.
Рибофлавин көптеген саңырауқұлақтарда синтезделетіндіктен, өндірісте
осы витаминді алуда олар негізгі көзі болып табылады. Spermophthoraceae
туысы мен кейбір ашытқылардан өндіріледі. Рибофлавиннің өндірістегі
проценттері негізінен 3 түрі: Eremothecіum ashbyіі, Ashbeіa (Nematospora)
gossypіі, Candіola guіllermondlіі, және Candіda-ның кейбір түрлері болып
табылады. Рибофлавинді Eremoetecіum ashbyіі көмегімен ферментациялағанда
көмірсуы жоққа тән (0,25 1,5(), жануартекті белок пен пептоны көп (1-5(),
және витамин көзі ретінде 0,5-5( қызылмия сағындысы бар орта қолданылады.
Т0с-27-300С және қолдан желдету қолданылады. Бастапқы рН-5,5 деңгейінде
болады. Осы жағдайда 1 мл дақылдық сұйықта 150-500 мкг В2 түзіледі.
Рибофлавиннің биосинтезіне, әсіресе, пириминдинді ядросы, хромотографиялық
зерттеулерде көрсетілгендей, осы биосинтездің аралық өнімнің изотоптарымен
белгіленген пиринді негіздер рибофлавиннің изоаллоксазинді ядросына
толығымен қосылады. Ыдыраған имидазолды сақинамен 6,7-диметилрибуломазиннен
риболовинге дейінгі биосинтез былай болады. Синтездің екі сатысына да
ацетоин немесе диацетил қатысып, біртіндеп алғашқы пиримидинді цикл
негізінде изоаллоксазинді ядроның екі сақинасын құрайды. Бұл жағдайда
рибоза туындысы өте қажет.
Рибофлавиннен басқа дақылдық сұйықта жинақталатын медициналық
рибофлавинді, Eremotecіum ashbyіі өндіреді. Рибофлофиннен ерекшелігі ФАД -
продуцент мицелиінде жиналады.

Биотин немесе Н-витамині
Құрамында азот пен күкірті және алифатты тізбегі бар қос сақинадан
тұратын гетероциклды қосылыс. Оны Torula utіlіs саңырауқұлағынан таза
витамин күйінде немесе туындаларын Penіcіllіum chrysogenus саңырауқұлағынан-
дестиобиотин, Aspergіllus nіger с-н-биотин сульфоксид және Saccharomyces
cerevіsіae, Memnonіella echіnata, Stachybotrus atra саңырауқұлағынан және
Candіda alpіcans’man оксиобиотин түрінде бөліп алады. Биотинді 0,5-тен 3,6
мкгмл мөлшерде Torula utulіs’тен алады, алайда өндірісте ол жеткіліксіз
деп есептелетіндіктен оны қолдан синтездейді.

Никотин қышқылы немесе РР витамині (ниацин)
Оның аздығынан адамдар пеллагра ауруымен ауырады. Физиологиялық
қызметті оның амиді атқарады. Никотинамид ферменттер жүйесінде тотыға
фосфорлану процесінің нәтижесінде пайда болатын макроэриялық фосфоттардың
түзілуі кезінде нитроттарды тотықсыздандырады. Ол көбіне қалталыларда,
ашытқылады болады.

Пантотен қышқылы немесе В3 витамині.
Saccharomyces cerevіsіae-ден ашытқылардың өсу факторы ретінде бөлініп
алынған. Организмде ол коэнзим А-ның ізашары қызметін атқарады. Пантотен
қышқылының клеткадағы биосинтезі оның пептидті байланыс арқылы (-аланинмен
конденсациялануы арқылы жүреді. Schіzocuchoromyces pompe ашытқысынан бөліп
алады.
Пиридоксин немесе В6 витамині.
Пиридин туындысы болып табылады. Организмде 3 түрде - пиридоксин,
пиридоксаль, пиридоксамин түрінде болады. Ол амин қышқылдық алмасуға
қатысады. Негізінен ашытқылар, кей қалталылар бай келеді.
В12 витамині (цианкобаламин). Бензимидазол рибонуклео-тидпен
байланысқан 5-дезоксиаденозиннен тұрады. Металдық компоненті кобальт. Су
саңырауқұлағы labyrіntulales Thraustochutrіum globusum’нен табылған. Негізі
саңырауқұлақтарда өте аз кездеседі. Candіda albіcans, пен ашытқы Klockera
brevіs’ me аздап бар.

С витамині (аскорбин қышқылы).
Құрылысы кетоқанттарға ұқсас, тез тотығады да дегидрооаскорбин
қышқылына айналады. Саңырауқұлақтар оны көмірсу алмасуда ксилозды жолмен
өндіреді. Гистохимияда – азотқышқылды күміс реакциясымен саңырауқұлақ
мицелиінен табу оңай. Penіcіllіum chrysogenum мен фузориозды вилт
қоздырғышы Fusarіum axysporum’нан осы әдіспен анықтау өте жемісті болады.

Майда еритін витаминдер
Майда еритін витаминдерге А витамині, В тобының витаминдері сонымен
қатар, К,Е,Q витаминдері жатады. Бұл витаминдік қосылыстардың барлығы
терпендердің алмасу өнімдеріне жатады, бірақ әрқайсысы әртүрлі кезеңде
түзіледі: А-каротиноидтар биосинтезі барысында түзілсе, Д – стероидтар
биосинтезі кезінде түзіледі, Q, K, E витаминдері – фарнезол немесе
скваленнің жартылай циклдануы барысында түзіледі. К және Е-ден басқа
барлық витаминдер саңырауқұлақтарда болатыны анықталды. Бұл витаминдердің
саңырауқұлақтарда жақсы синтезделетіні соншалық, оларда бұл витаминдерге
деген қажеттілік жоқ.

А витамині және каратиноидтар.
А витамині ең алғаш зерттелген витамин, ол (-каротин молекуласының
жартысын құрайды, яғни бір молекула (-каротин ыдыраған кезде А витаминінің
екі молекуласы түзіледі. (-каротин ыдыраған кезде А витаминнің бір ғана
молекуласы пайда болады. Саңырауқұлақтар әдетте каротиноидтарды өте жақсы
синтездейді, сол себептен олар сырттан келетін А витаминінің көзін қажет
етпейді. Саңырауқұлақтардағы каротиноидтардың биосинтезін Т.Гудвин жан-
жақты зерттеген (1954,1962). Т.Гудвин каротиноидтардың пентенилфосфат пен
фарнезилфосфаттың ашытқы сағындысымен инкубациялану кезінде конденсацияға
ұшырау жолымен синтезделуін көрсетті. Пентенилфосфат пен фарнезилфосфаттың
конденсациялануының нәтижесінде геранилгераниол түзілед, геранилгераниолдың
екі молекуласы өзара конденсацияланып, фитоин деп аталатын алифаттық
каротиноидты түзейді. Каротиноидтан биосинтезі ары қарай сатылы тотығу
арқылы жүзеге асырылады, тотығудың әр сатысында екі сутегі атомы бөлініп
отырады.
Осылайша тотығудың үшінші сатысында нейроспорин түзіледі, төртінші
сатысында ликопин түзіледі. Нейроспириннен өз кезегінде (-зеакаротин, ал
ликопиннен (-каротин түзіледі. Саңырауқұлақтардағы каротиноидтардың
табиғатты қышқыл болып келеді. Каротиноидтардың күшті тотыққан қосылысы –
ксантофилл саңырауқұлақтарда сирек кездеседі, ал өте күшті тотықсызданған
каротиноидтар көп кездеседі. Саңырауқұлақтарда өте кең таралған
каротиндерге (,- (,- (,- каротиндері жатады, ( (сигма)-каротин ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.