Мұнай ұңғыларының ұңғы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 101 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ10

1 ТЕХНИКА-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ11

1. 1 Өзен кен орны туралы жалпы мағлұматтар12

1. 2 Кен орнының геологиялық құрылымы14

1. 2. 1 Стратиграфиясы16

1. 2. 2 Тектоникасы20

1. 3 Мұнайгаздылығы23

1. 3. 1 Сулылығы26

1. 4 Өзен кен орнын жобалау және игеру тарихы29

1. 5 Кен орнын игерудің жағдайы31

1. 5. 1 Өзен кен орны бойынша ұңғылар қорының жағдайы39

1. 5. 2 Қабат қысымын ұстау жүйесінің жағдайы41

1. 5. 3 Ұңғы өнімдерін жинау және дайындау жүйесі43

1. 5. 4 Кен орнында игеру технологиясын жетілдіру45

1. 6 Өзен кен орнындағы XIII горизонттың сипаттамасы45

1. 7 Өзен кен орнындағы ортадан тепкіш электрлі сораппен жабдықталған ұңғыны пайдалану53

1. 8 ОТЭС-қа арналған жабдықтарды таңдау және оның түсірілутереңдігін есептеу72

1. 8. 1 Сорапты құбырлар диаметрін таңдау73

1. 8. 2 ОТЭС-тың қажетті арынын анықтау74

1. 8. 3 Сорапты таңдау76

1. 8. 4 Кабельді таңдау77

1. 8. 5 Қозғалтқышты таңдау78

1. 8. 6 Агрегаттың негізгі диаметрін анықтау79

1. 8. 7 Автотрансформаторды таңдау80

1. 8. 8 Бір тонна сұйықты өндіруге кететін электр энергиясының меншікті шығынын анықтау82

1. 8. 9 Қысымның таралу қисығын тұрғызу арқылы сораптың түсірілу тереңдігін анықтау82

2 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ94

2. 1«Өзенмұнайгаз» акционерлік қоғамының ұйымдастырушылық-өндірістік құрылымы94

2. 1. 1 Негізгі және қосалқы өндірісті ұйымдастыру94

2. 1. 2 Техникалық жабдықталуы. Автоматтандырылуы мен телемеханикаландырылу дәрежесі96

2. 1. 3 Материалдық-техникалық жабдықтауды ұйымдастыру96

2. 1. 4 Кәсіпорынның көлік құралдарын ұйымдастыру97

2. 1. 5 Ұңғыларды жөндеуді ұйымдастыру98

2. 1. 6 «Өзенмұнайгаз» АҚ бойынша еңбек және еңбек ақыны ұйымдастыру99

2. 2 Жаңа техника мен технологияны енгізудегі жылдық экономикалық тиімділікті анықтау101

2. 2. 1 Іс-шараны енгізгеннен кейінгі өнім өндіру көлемін есептеу әдісі102

2. 2. 2 Еңбек ақы қорының есебі103

2. 2. 3 Қабатқа жасанды әсер ету бойынша шығындарды анықтау103

2. 2. 4 Қосымша материалдарға кететін шығындар104

2. 2. 5 Суды технологиялық дайындауға жұмсалатын шығындар104

2. 2. 6 Энергетикалық шығындарды есептеу105

2. 2. 7Мұнайды технологиялық дайындау мен тасымалдауға кететін шығындар105

2. 2. 8Ағымдағы жөндеуге кететін шығындар105

2. 2. 9Еңбек ақы қорынан төленетін төлемдер106

2. 2. 10Басқа да ақшалай шығындар106

2. 3 Мұнай өндірудегі жаңа техниканы енгізудің жылдық экономикалық тиімділігін есептеу106

3 ЕҢБЕК ҚОРҒАУ БӨЛІМІ108

3. 1 Батырмалы ортадан тепкіш электросораптарды пайдалану кезіндегі қауіпті және зиянды өндірістік факторларды талдау108

3. 2 Қорғаныс шаралары110

3. 2. 1 Өндірістік санитария111

3. 2. 2 Батырмалы ортадан тепкіш ұңғыларды пайдалану кезіндегі техника қауіпсіздігі112

3. 2. 3 Электр қауіпсіздігі114

3. 2. 4 Өрттік-жарылыстық қауіпсіздік114

4 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ БӨЛІМІ119

4. 1 Өндірістің биосфераға әсерін талдау119

4. 1. 1 Атмосфераға әсері120

4. 1. 2 Гидросфераға әсері121

4. 1. 3 Литосфераға (топырақ және жер қойнауына) әсері122

4. 1. 4 Мүмкін апаттық жағдайларды бағалау және олардың салдары122

4. 2 Ұйымдастырылған шаралар123

4. 3 Техникалық шаралар123

4. 3. 1 Атмосфераны қорғау123

4. 3. 2 Гидросфераны қорғау125

4. 3. 3 Литосфераны (топырақ пен жер қойнауын) қорғау126

4. 3. 4 Инженерлік қорғаныс және табиғи қорғау шаралары129

4. 3. 5 Радиациялық қауіпсіздік130

4. 4 Батырмалы ортадан тепкіш электрлі сорапты (ОТЭС) қолдану кезіндегі жұмысшы мен қоршаған табиғи ортаны қорғау131

4. 4. 1 Топырақ жабындысы132

4. 4. 2 Сораптарды пайдалану нәтижесінде түзілетін қалдықтардың әсері132

ҚОРЫТЫНДЫ134

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ135

КІРІСПЕ

Республикамыздың басты байлығы саналатын мұнай және газ шикізаты ел экономикасы дамуының ажырамас бір бөлігі болып отыр.

Елімізде көптеген ірі мұнай және газ кен орындары бар. Солардың бірі - Өзен кен орны.

Өзен кен орны Қазақстан Республикасындағы, сонымен қатар бұрынғы КСРО-дағы ең ірі мұнай кен орны болып табылады, кен орны 1961 жылы ашылып, өндірістік игеруге 1965 ж. енгізілді, ал 1975 жылы мұнай өндірудің ең жоғарғы шегіне жетті. Осыдан кейін өнім алудың төмендеуі қосымша қаржыландырудың жоқтығы мен материалды-техникалық құралдарды жұмылдыру арқылы, жаңа технологиялық шешімдерді енгізудің ұйымдастырылмауы әсерінен тоқтатылды. Нәтижесінде 1981 жылдан бастап мұнай өндіру қарқынының жылдық төмендеуі 2-3 %-ға жетті.

1993 жылдан бастап өндірудің төмендеу қарқыны 6-8 есеге ұлғайды. Кен орнында орын алған критикалық жағдай жақын жылдарда оның толық тоқтауына әкелуі мүмкін.

Қазақстан Республикасының үкіметі қабылдаған Өзен кен орнын қалпына келтіру жоспары бойынша осы кен орнындағы өндіру деңгейін қалпына келтіру мен тұрақтандыру үшін шет ел инвестициясын шақыру қарастырылған.

Жоғарыда аталынып өткендей мұнай алуды қарқындандыру мақсатында кен орнында БОТЭС-ты алғашқы сынамалы-өндірістік пайдалануға енгізу қолға алынуда. Кен орнында БОТЭС-пен 72 ұңғы жабдықталған.

Дипломдық жобамен батырмалы ортадан тепкіш электроосорапты қондырғыны қолданудың техникалық-экономикалық тиімділігі және де еңбек жағдайы мен қоршаған ортаға тигізетін зиянды әсері мен олардың алдын-алу шаралары қарастырылады.

1 ТЕХНИКА-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ

1. 1 Өзен кен орны туралы жалпы мағлұматтар

Республикамыздағы Өзен кен орны Маңғышлақ түбегінің геологиялық әдебиеттерде Оңтүстік Маңғышлақ ойысы деп аталатын шөлді даланың оңтүстік бөлігінде орналасқан.

Әкімшілік жағынан кен орны территориясы Маңғыстау облысы құрамына кіреді. Ең жақын елді мекен ЖаңаӨзен қаласы болып табылады, ол кен орнынан оңтүстікке қарай 8-15 км-де орналасқан. Батысында Жетібай қаласынан - 80 км, ал Ақтау қаласынан - 150 км қашықтықта жатыр.

Орографиялық жағынан Оңтүстік Маңғышлақ ауданы теңізге қарай оңтүстіктен батысқа қарай сәл көлбеуленген, төмпешікті үстірт түрінде, ал абсолюттік белгілері солтүстігінде +260 м және оңтүстігінде +24 м құрайды. Аудан бедері өте күрделі құрылымды. Ауданның орталық және оңтүстік бөлігінде үлкен ойпаттар бар. Олардың ішіндегі ең ірісі - «Қарақия» ойпаты болып табылады. Оның абсолюттік белгісі - 132 м.

Орталық бөлігін Өзен және Түнқарақшы ойпаттарының ортасында жатқан үстірт алады. Үстірттің абсолюттік белгілері солтүстігінде +260 м, ал оңтүстігінде +200 м. Батысы мен солтүстік-батысында кен орнының аумағы шегінде үстірт Өзен ойпаты жағынан қарай кемерлер түрінде күрт үзіледі.

Өзен ойпаты 500 км² ауданды алады. Ойпаттың түбі жыралармен тілімделген. Минимальді абсолюттік белгісі +31 м.

Кен орны ауданы топырағы мен өсімдіктерінің сипатына қарай шөлді аймаққа жатады. Ауданның шөл далалы аймақтары негізінен су көзінің тапшылығы мен өсімдік жабынының маусымдылығынан пайдалануға жарамайды. Шөлейтті-далалы аймақтар негізінен мал жайылымдары ретінде қолданылады.

Аудан климаты күрт континентальді, шөлейтті, тәуліктік температураның күрт өзгеретіндігімен, ыстық та, құрғақ жазымен және салыстырмалы суық қысымен сипатталады. Жазда максимальді температура +45 ºС, қыста минимальді температура -30 ºС. Ауданда күшті желдер жиі соғады, олардың орташа жылдамдығы 6-8 м/с-ті құрайды.

Атмосфералық жауын-шашын сирек және негізінен көктем-күз мезгілінде түседі, жауын-шашынның орташа жылдық мөлшері - 63-85 мм (кейде 100 мм) аралығы шамасында және қардан жаңбыр көп жауады.

Өсімдіктері мен жануарлар әлемі мол, олар шөлейтті және шөлді климатқа бейімделген.

Аудан табиғи ауыз су көздеріне тапшы. Ал, қолда бар құдықтардағы су аз шығымды, өте ащы және ішуге жарамсыз. Жаңаөзен қаласына ауыз су Сауысқан-Бостанқұм массивтерінде бұрғыланған геологиялық скважиналардан, ұзындығы - 70 км суөткізгіш құбырлары арқылы тасымалданады. Техникалық сумен қамтамасыз ету тереңдігі 600-700 м болатын, онша терең емес, альб-сеноман жасындағы горизонттардың жер асты сулары арқылы іске асырылады.

Оңтүстік Маңғышлақ өңірлеріндегі көп қабатты, мұнайлы-газды Өзен, Жетібай және т. б. кен орындарының ашылуы аудан өндірісінің қарқынды дамуына алып келді.

Экономикалық тұрғыдан қарағанда аудан ахуалы нашар болып табылады. Ауданның өндіріс орталықтарынан алыстығы, елді мекендердің бір-бірінен сирек орналасқандығы, қатал климаттық жағдайлар және жол қатынасының нашарлығы, ауыз судың тапшылығы сияқты мәселелер Маңғыстау өңірлерін игеруді едәуір қиындатады.

Қазіргі уақытта ауданның елді мекендерін тас жол байланыстырады. Облыстың аудан орталықтарын байланыстыратын темір жол тораптары да бар.

Оңтүстік Маңғышлақ өңірі жергілікті әктас-бақалшақты құрлыс материалдарына өте бай болып келеді.

Кен орнында өндірілген мұнай Атырау қаласына және одан ары Ресейге жөнелтіледі. Өндірілген мұнайдың ілеспе газы және табиғи газ Қазақ газ өңдеу зауытына, сондай-ақ Ақтау қаласындағы пластмасса зауытына, Маңғыстау энерго комбинатына (МАЭК) тасымалданады.

1. 2 Кен орнының геологиялық құрылымы

Өзен кен орны Қазақстан Республикасындағы, сонымен қатар бұрынғы КСРО-дағы ең ірі мұнай кен орны болып табылады, кен орны 1961 ж. ашылып, өндірістік игеруге 1965 ж. енгізілді. Өзен кен орны көптеген ең ірі кен орындарының қатарына жатады және де басқа кен орындарынан өзінің ерекшелігімен, жобалау кезінде, сонымен қатар игеру кезінде арнайы көзқарасты талап ететіндігімен ерекшеленеді.

Өзен кен орны - көп қабатты, өте күрделенген геологиялық құрылымға ие. Бор және юралық шөгінділердің қимасында 25 өнімді горизонт белгіленген (I-XXV) ; мұнайлылықтың негізгі қабаттары - жоғарғы-орта юралық жастағы XIII-XVIII горизонттар.

XIII-XVIII горизонттарының өнімді қалыңдығы (өзіне 48 қабатты қосқанда) 18 будаққа (пачкаға) бөлінген. Салыстырмалы үлкен емес мұнай кеніштері үшін мұнайлылықтың төменгі қабатындағы XIX-XXIV өнімді горизонттар үш локальді көтеріліммен сипатталады: Қумұрын, Солтүстік-батыс және де Парсымұрын күмбездері.

XII-XVIII горизонттардағы кеніш тұтас сумұнайлы жапсары бар массивті қалыңдықтан құралады.

Мұнайлылықтың негізгі қабатындағы өнімді горизонттар (XIII-XVIII) кеуектіліктің 22-27 % және өткізгіштіктің 0, 167-0, 276 мкм². орташа мәндері кезінде 7, 8-ден 21, 1 м-ге дейінгі орташа мұнайғақаныққан қалыңдықтармен сипатталады.

Кен орнының тұтқырлығы негізінен 3, 7-4, 7 мПа·с болатын қабаттық мұнайының құрамында шамамен парафин - 22 % және асфальтшайырлы компоненттер - 20 %-ға дейін кездеседі.

Кен орны мен жеке өнімді горизонттар бойынша мұнайдың бастапқы баланстық қорын соңғы есептеу 1980 ж. жүргізілді, ал кейінгі жылдары жүргізілген қорды оперативтік бағалау нәтижесінде алғашқы қабылданған шамалардан айтарлықтай ауытқулар табылмаған. Сондықтан қазіргі уақытта кен орны бойынша 1054566 мың тонна мөлшеріндегі мұнайдың суммарлық бастапқы баланстық қоры Өзен кен орнының өндірістік мүмкіндіктері мен қорын есептеу кезінде негізгі ориентир ретінде қолданылады.

Бірінші жобалық құжаттарда мұнай алудың түпкілікті коэффициенті негізгі өнімді горизонт және жеке блоктар үшін анықталды, ол - 45 %, мұнайлылықтың төменгі қабаты (Қумұрын, Солтүстік-батыс және Парсымұрын күмбездері) үшін - 30-35 %. Одан әрі өнімді горизонт бойынша да, сондай-ақ жеке блоктар бойынша да жаңа геолого-физикалық ақпараттар мен игеру барысында туындаған жағдайларды ескере отырып, бастапқы шығарылатын қорды қайта бағалау бірнеше рет қолға алынды, дегенмен алынған нәтижелер айтарлықтай дәл емес болды, сондықтан да мұнай горизонттарындағы және жекеленген блоктардағы мұнай қорын дәлдеп анықтауды талдау үшін соңғы кездерге дейін 1981 ж. бекітілген 464775 мың тонна мөлшеріндегі бастапқы шығарылатын мұнай қоры қолданылды.

Кен орнының дамуының негізгі болашағының (перспективаларының) бірі - геолого-физикалық ерекшеліктері, игеру тарихы мен қорды есептеудің ағымдағы жағдайын ескеріп, әр блоктар бойынша шығарылатын мұнай қорын объективті түрде есептеу табылады.

Көпқабаттылық, еш жерде кездеспейтін геологиялық құрылым, өнімді горизонттардың айтарлықтай едәуір көлемдік біртексіздігі (Урал-Повольжя кен орындарымен салыстырғанда 5-10 есе үлкен), мұнайдың аномальдік қасиеттері және басқа да ерекшеліктері кен орнын жобалау мен игерудегі негізгі қиындықтарды анықтап берді.

Отанымызда және де шетел тәжірибесінде Өзен кен орнына ұқсас кен орнын жобалау мен пайдалану кездеспейді.

Кен орнын пайдалану жобалық құжаттар негізінде жүзеге асырылады. Олардың қатарында бүткіл кен орны үшін ірі үш жоба, ал игеру тұрғысынан қарағанда өте қиын жекелеген участоктар үшін бірнеше технологиялық сұлбалар бар.

1. 2. 1 Стратиграфиясы

Жер қабатының үздіксіз өсуін, оның пайда болған уақытын зерттейтін ғылым стратиграфия деп аталады.

Стратиграфия - (латынша стратюм - төсеніш қабат және графо - жазамын) геология ғылымының тақ жыныстары қалыптасуының тек еместігін және кеңістіктегі бастапқы өзара қатынасын зерттеу арқылы бұлардың салыстырмалы жасын анықтайтын бөлігі. Бұл үшін өткен геологиялық кезеңдердің бассейіндерінде жиылған шөгінді жыныстардың мүмкін болғанша ажыратылып өзгерулері зерттеледі. Геологиялық карталардың дұрыстылығы, нақтылығы, дәлдігі тез іздеу мен барлаудың нәтижелілігі - шөгінді жыныстар қабаттарының жеке шектелінуіне, жыныс қатынастарының толық анықталуына байланысты.

Өзен кен орнында терең барлау бұрғылаумен қалыңдығы шамамен 3600 м шөгінді мезозойлық жыныстардың қабаты ашылған, оның құрылымында триас, юра, бор, палеоген, неоген және төрттік шөгінділері орын алады. Олардың былай белгіленуі скважина үлгітастарын (кернін) зерттегенде алынған палеонтологиялық мәліметтерге және Маңғыстаудың басқа аудандарының ұқсас шөгінділерімен салыстыруға негізделген. Бөлімдер, ярустар және подярустар арасындағы шекаралар көп жағдайда шартты, негізінен электрокаротаж бойынша жүргізілген. Соңғы кезде микрофауна мен т. б. зерттеулер арқасында қолда бар стратиграфиялық үлгілерді өзгертуге және анықтауға мүмкіндік туып отыр.

Өзен кен орнының мұнайгаздылығы юра және кейде бор шөгінділеріне байланысты.

Кен орнының геологиялық қимасында бор және юра шөгінділеріне қарасты 25 құмды горизонттар анықталған. I-XII горизонттар (жоғарыдан төмен қарай) жасы - бор - газды, XIII-XVIII горизонтар - жоғарғы және орта юра - кен орнының негізгі мұнай-газды қабаты, жеке күмбездерде төменгі юраның XIX-XXIV мұнайгазды горизонттары. Пермь-триас (РТ) шөгінділері Өзен кен орнының ең көне жыныстары болып табылады.

Пермь-триас жүйесі (РТ) . Жоғарғы пермь терең метаморфизм іздері бар күңгірт полимикті құмтастармен және қара сланецтермен көрінеді. Төменгі триас (Т) шөгінділері қоңыр аргиллиттермен және орта түйіршікті құмтастармен орын алады. Бұл шөгінділердің оңтүстік Маңғышлақтағы қалындығы 440 метрге жетеді, жабынында шайылудың ізі бар.

Оленек және орта триас жыныстары құмтастар мен қышқылды туфтар қабатшалары бар қара және қарасұр аргиллиттер, әктастар, алевролиттердің біртұтас, едәуір біртекті тобын құрайды. Бұл шөгінділері жалпы қалыңдығы 1500-1600м болатын біртұтас оңтүстік Маңғышлақ тобына бөлінген.

Юра жүйесі (J) . Юра жүйесі шөгінділерінде барлық үш бөлім де кездеседі: төменгі, орта және жоғарғы, жалпы қалыңдығы 1300м.

Төменгі бөлім (J ₁ ) . Қиманың төменгі юра бөлігі құмтастар, алевролиттер мен саздың араласуынан тұрады. Құмтастар сұр және ақшыл сұр, көбіне ұсақ және орта түйіршікті. Ірі түйіршікті түрлері қиыршық тас түйіршіктері қоспасымен бірге сирек те болса кездеседі. Кейде құмтастар ақшыл сұр алевролиттерге немесе сазды құмтастарға ауысады.

Құмтастар мен алевролиттер цементі сазды немесе сазды-кремнийлі. Саздардың түсі сұр және күңгірт, кейде қоңыр. Олар әдетте аргиллитке ұқсас және көмір тектес затпен байытылған. Құмтастар, алевролиттер мен саздардың алмасуы негізінен қиғаш қабатталады. Төменгі юраның жабынында сазды бүйрек тәрізді құрылым дамыған, оның қалыңдығы шайылу нәтижесінде күрт өзгерістерге ұшыраған. Төменгі юра шөгінділерінің қалыңдығы 120-130 м. Төменгі юра қимасында XXIV-XXV екі өнімді горизонт айқындалған.

Ортаңғы бөлім (J ₂ ) . Оңтүстік Маңғышлақтың орта юра шөгінділері мұнайгаздылығы жағынан ең ірісі. Сондықтан орта юраны бөлшектеп стратиграфиялық мүшелеу өнімді горизонттарда олардың корреляциясын айқындаумен тығыз байланысты. Орта юрада жалпы қалыңдылығы 700 м аален, байос және бат ярустары айқындалады.

Аален ярусы (J ₂ а) . Аален ярусы негізінен мортсынғыш, құмды-галькалы жыныстардан құралған және де ортаңғы юра қимасының базальтті қабат ретінде қарастырылуы мүмкін. Ярустың қимасында сұр және қоңыр әртүрлі түйіршікті құмтастар басым, олардың арасында орта және ірі түйіршіктілері кең жайылған. Кейде соңғылары гравелиттермен алмасады. Аален құмтастары мен гравелиттерінің цементі негізінен сазды, кейде карбонатты және байланысқыш түрлі болады. Біршама көп жұқа қабаттар түрінде құмтастар мен гравелиттер арасында ұсақ галькалы конгломераттар да кездеседі. Саздар әдетте сұр, қарасұр, кейде қоңыр түсті, тығыз, аргиллитке ұқсас болып келеді.

Ярустың жалпы қалыңдығы 330 м. Аален мен байос ярустары арасындағы шекара XXII горизонттың табанымен өтеді.

Байос ярусы (J ₂ b) . Байос шөгінділері ең көп және барлық жерде таралған. Байос ярусының шөгінділері негізінен арасында көмір қабатшалары бар алевролиттер мен саздардан құралған континентальды фациялармен белгіленді. Байос ярусы қимасының төменгі бөлігінде сазды және алевролитті жыныстар, жоғарғы бөлігінде құмтасты жыныстар басым. Олардың қалыңдығы 500-ден 520 м-ге дейін өзгереді. Зерттеулер кешені бойынша байос ярусының шөгінділері екі подярусқа бөлінеді.

Төменгі байос (J ₂ b ₁ ) . Бұл подярустың шөгінділерінің жалпы қалыңдығы 470м және саздар, құмтастар мен алевролиттердің, көмір тектес заттың қабатшаларының алмасуымен көрінеді. Жыныстар негізінен жұқа қабаттармен қатталады. Құмтастар мен алевролиттердің түсі негізінен сұр және ақшыл сұр, кейде қоңыр және сары да болады. Сирек қарасұр түсті құмтас-алевролитті жыныстар да кездеседі. Саздар көбіне қарасұр, тіпті қара, кейде қоңыр түсті.

Өзен кен орнының төменгі байос шөгінділерінде XXII, XXI, XX, XIX, XVIII және XVII горизонттар орналасқан.

Жоғарғы байос және бат ярустары (J ₂ b ₂ +bt) . Олардың шөгінділері арасында саз қабатшалары бар біршама қалың құмтастар мен алевролиттер қабаттарынан тұрады. Құмтастар сұр, қоңыр-сұр, нашар және орташа цементтелген.

Алевролиттер сазды, құмтасты, ірі түйіршікті және құрамы айқын емес. Саздар қара, қоңыр-сұр. Байос және бат шөгінділерінің арасындағы шекара шартты түрде XV горизонттың табанымен өтеді. Жоғарғы байос-бат шөгінділерінің қалыңдығы 100-150 м.

Жоғарғы бөлім (J ₃ ) . Жоғарғы юра бөлімінде негізінен теңіз шөгінділері мен жануарлар қалдықтары түрінде кездесетін келловей, оксфод және кембридж ярустары ерекшеленеді.

Келловей ярусы (J ₃ k) . Құмтастар, алевролиттер мен кейде әктастар қабатшалары араласқан сазды қалың қабаттар түрінде кездеседі. Келловей ярусының саздары сұр, қарасұр, күлдей сұр, кейде жасыл және қоңыр түсті. Құмтастар мен алевролиттердің түсі сұр, жасыл-сұр, кейде қарасұр және қоңыр. Құмтастар арасында ұсақ түйіршіктілері көп. Келловей ярусында XIV горизонттың жоғарғы бөлігі мен XIII горизонт орналасқан. Оның қалыңдығы 50-135 м.

Оксфорд-кембридж шөгінділері (J ₃ O-km) . Юра шөгінділерінің мұнайгаздылығын бағалағанда оксфорд-кембридж шөгінділері аален-келловей кешені мұнайлы қабатының үстін жапқан сазды-карбонатты жабын ретінде. Ол саз-мергель жыныстарының біршама қалың қабатынан құралған, ара-арасында құмтастар, алевролиттер мен әктастар жұқа қабатшалар түрінде кездеседі. Оксфорд-кембридж шөгінділерінің қалыңдығы төменгі будақ үшін 50-55 м, жоғарғысы үшін 30-97 м.

Бор жүйесі (K) . Бор жүйесінің шөгінділері жоғарғы юра шөгінділерінің шайылған бетінде орналасады және төменгі, жоғарғы бөлімдері мен барлық ярустарымен орын алған. Литологиялық және генетикалық белгілері бойынша бор шөгінділері үш бөлікке бөлінеді: төменгі терриген-карбонаттық, ортаңғы терриген (альб, сеноман) және жоғарғы карбонат (турон-дат) ярустары. Төменгі бөлікке XII горизонт, ал ортаңғы және жоғарғы бөліктерге І, ІІ, ІІІ, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X және XI газды горизонттар жатады. Бор шөгінділерінің қалыңдығы 1100 м шамасында. Бор шөгінділерінің өнімді қалыңдығы алевролит және саз қабаттары мен будақтарының біртекті астарласуы ретінде көрінеді.

Кайнозой тобы (KZ) . Кайнозой тобында палеоген және неоген жыныстары орын алған.

Палеоген жүйесі (P) . Палеоген шөгінділеріне эоцен және олигоцен бөлімдері жатады. Эоцен бөлімі саз қабатшалары араласқан мергель және әктастар түрінде. Олигоцен бөлімі сұр және ақшыл сұр түстес саздардың бірқалыпты қабаты түрінде. Палеогеннің қалыңдығы 150-170 м.

Неоген жүйесі (N) . Неоген шөгінділері тортон және сармат ярустарының шөгінділері түрінде кездеседі. Тортон ярусына саздар, мергелдер, құмтастар мен әктастар қабатшалары кіреді. Тортон ярусының қалыңдығы 19-25 м, Сармат ярусы әктастар, мергелдер мен саздардың астарласуынан тұрады, сармат ярусы - 80-90 м-ді құрайды. Неоген жүйесінің жалпы қалыңдығы 115 м-ге жетеді.

Төрттік жүйесі (Q) . Төрттік жүйе эллювиаль-деллювиаль текті құмдар, саздар, суглиноктармен көрінеді. Шөгінділер қалыңдығы 5-7 м.

1. 2. 2 Тектоникасы

Оңтүстік Маңғышлақ ойыстары жүйесінің солтүстік қанатына жататын Жетібай-Өзен тектоникалық баспалдағының шектерінде қазіргі уақытта біршама құрылымдар шоғырлары айқындалған, олармен мұнай және газ кен орындары байланысты. Олардың қатарына Өзен, Жетібай, Қарамандыбас, Теңге, Тасболат, Асар, Оңтүстік Жетібай, Ақтас, Шығыс Жетібай кіреді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.