Кеніштің биіктігі 200 метр

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 81 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ8

1 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ11

1. 1 Кен орын туралы жалпы мағлұмат11

1. 2 Кен орынның игерілуі мен геологиялық зерттелу тарихы12

1. 3 Cтратиграфия14

1. 4 Тектоника19

1. 5 Мұнайгаздылығы21

1. 6 Сулылығы32

2 Техникалық-технологиялық бөлім35

2. 1 Газлифт әдісіне теориялық кіріспе35

2. 1. 1 Газлифтілі тәсілмен игерудің принциптері40

2. 1. 2 Газлифт клапандары42

2. 2 Газлифт тәсілінің жұмыс істеу үрдісі45

2. 2. 1 Сұйықтықты бөлу үшін газлифт тәсілінің сипаттамасы46

2. 3 Ұңғыларды газлифттілі тәсілмен пайдалануға аудару51

2. 4 Жаңажол кен орнында газлифттілі әдісін пайдалану54

2. 5 Үздіксіз газлифтілі қондырғының есебі57

3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ68

3. 1 "Қандыағашмұнай" мұнай-газ өндіру басқармасының ұйымдастыру құрылымы68

3. 2 Техникалық басшылық органдары71

3. 3 "Қандыағашмұнай" мұнай-газ өндіру басқармасындағы еңбек ақы және еңбекті ұйымдастырудың ерекшеліктері72

3. 4 Жаңажол кен орнын игеру, пайдаланудың техника экономикалық көрсеткіштерін талдау74

3. 5 Енгізілген шаралардың және оларды енгізудің қысқаша сипаттамасы74

3. 5. 1 Газлифтілі әдісті қолдануды енгізгеннен кейінгі өнім көлемін анықтау75

3. 5. 2 Газлифтілі әдіспен игерген кездегі пайдалану шығындарын анықтау75

4. Еңбек қорғау82

4. 1 Газлифттілік ұңғыларды пайдаланудағы қауіпті және зиянды өндірістік факторларды талдау82

4. 2 Қорғаныс шаралары82

4. 2. 1 Қауіпсіздіктің жалпы шаралары82

4. 2. 2 Қауіпсіздік техникасы84

4. 2. 3 Санитарлық-гигиеналық шаралар86

4. 2. 4 Өртке қарсы шаралар87

5 Қоршаған табиғи ортаны қорғау89

5. 1 Атмосфераны, литосфераны, гидросфераны ластану көзі ретінде қарастыратын технологиялық процестерді талдау89

5. 1. 1 Атмосфераның ластану себептері90

5. 1. 2 Гидросфераның ластану себептері91

5. 1. 3 Литосфераның ластану себептері92

5. 2 Ұйымдастырылған шаралар92

5. 3 Инженерлік қорғау және табиғатты қорғау шаралары93

5. 3. 1 Атмосфераны қорғау93

5. 3. 2 Гидросфераны қорғау95

5. 3. 3 Литосфераны қорғау96

ҚОРЫТЫНДЫ98

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР99

КІРІСПЕ

Қазақстанның батыс бөлігі яғни толығырақ айтқанда оңтістік батыс пен солтүстік батыс аралығы қазақ елінің мұнайлы аймағы екені баршамызға мәлім. 1899 жылдың қараша айында Қазақстан мұнайының алғашқы тамшылары болған Атырау облысындағы, Жылыой ауданына қарасты Қарашүңгіл мұнай фонтаны туралы хабар Ресей және шетел кәсіпкерлерін дүр сілкіндіріп, Жайық, Ембі және Каспий маңы ойпаты аймағында мұнай қорын іздестіру жұмыстарын кең көлемде жүргізу мәжбүр етті. Осыдан кейін Жайық пен Ембіден бастап Қазақстанның оңтүстігі Маңғыстауға дейінгі, солтүстігі Оралға дейінгі аймақтарында да зерттелулер, іздеулер жүргізіле басталды. Ал, Ақтөбе облысына келетін болсақ, Ақтөбе өңіріндегі жүргізілген геологиялық барлау жұмыстарының нәтижесіне Кенқияқ кен орнында 1959 жылы мұнай фонтанының атқылауы қол жеткізді. 1966 жылы игеріле бастады.

Жер қойнауынан мұнай шығаруды арттырумен қатар бұл саланы дамытудың келесі жолы - жаңа мұнай-газды айдандар мен жеке кен орындарын барлау-іздеу, игеру үрдісін жеделдету болды.

1970-ші жылдары Ембі ауданынан мұнай іздеудің мүмкіншілігі туып, көптеген жаңа кен орындар ашылды.

Жаңа кен орындарының Орал-Ембі аудандарының әр тұстарынан табылуы оның келешегінің зор екенінің айғағы.

1970-ші жылдардың соңы мен 80-ші жылдардың басында жүргізілген іздеу-барлау жұмыстарының ең маңызды нәтижесі Оңтүстік Ембінің тұз астындағы қабаттарында мұнай мен газдың бар екенін анықтау болды. Оларды барлау Ембі ауданының мұнай қорын игеруді жаңа сапаға көтерді. 1978 жылы тұз астындағы Жаңажол кенін ашу үлкен табыс болды.

Тұз астының стратиграфиялық бағанасында төмендегі пермнен бастап девонды қоса кең көлемді аймаққа түгел жайылған бірнеше мұнайлы қабаттар анықталды.

Каспий маңы ойпатының оңтүстік-шығыс бөлігіндегі тұз астындағы әктасты қабаттардың мұнайларында көбінесе сутекті күкірт болатын. Жаңажол мұнайында күкіртсутек 6%, парафин 5%, ал, Тәжіғали аумағында 17% шамасында болды.

Жаңажол кен орны 1980-ші жылдардан бері өндіріліп келеді. Кен орындағы көп жылдардан бері мұнайдың өндірілуінен қабаттың қысымы төмендеп, қабаттың сулануы жоғарылай бастады.

1994 жылы газлифт тәсілін қолданыла басталды. 2002 жылдың тамыз айыннан бастап, Жаңажол кен орнында газлифт тәсілін қолға алып, бүгінгі күнге дейін осы технологиямен жарамдылығы 100% болатын көптеген ұңғы өндіріліп жатыр. Газлифт тәсілін сынақтан өткізу жолымен сұйықты бөлу және жасанды фонтандауды іске асыру үшін Жаңажол кен орнында газлифт тәсілін қолдану тәжірибеден өткізіліп, үлкен жетістіктерге жетті.

1 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ

1. 1 Кен орын туралы жалпы мағлұмат

Жаңажол кен орны Орал үстірті аймағындағы Мұғаджар тауымен Ембі өзені арасында орналасқан. Әкімшілік басқаруы жағынан Қазақстан Республикасы, Ақтөбе облысы, Мұғаджар ауданына қарайды.

Жергілікті жер рельефі дөңес қыраттардан, сайлардан құралған және плюс 125-тен плюс 270 метрге дейінгі абсолюттік биіктігімен ерекшеленеді. Ең кіші минималды белгісі Ембі өзеніне қарай, яғни кен орынның оңтүстік-батыс бөлігіне қарай еңіс келеді және сол Ембі өзені Жаңажол кен орнынан оңтүстік-батысқа қарай 2-14 шақырымға созылып жатыр. Өзен суы минералданған, сондықтан техникалық қажеттіліктерге қолданылып жатыр. Ал, тұрмыстық қажеттіліктерге құдық сулары пайдаланылады. Құдық және Ембі өзенінің суларының деңгейі 2 метр және одан да жоғары болып келеді.

Аудан климаты құрғақ, кенеттен өзгермелі. Сондықтан қатар ылғалдылығы өте төмен. Қыс мезгілінде температура минус 40 ⁰ С-қа дейін жетеді. Ең суық айларына қаңтар, ақпан айлары жатады. Алғашқы қар қарашаның ортасына таман түсіп, наурыз айының аяғына дейін жатады. Орта жылдық атмосфералық жауын-шашын мөлшері көп емес, ол жылына 120-140 мм шамасында. Ең ыстық айларына шілде, тамыз айлары жатады.

Аудан аз қоныстанған. Ең жақын елді мекендеріне кен орынның солтүстік-шығыс бағытында орналасқан 15 шақырымдық Жаңажол совхозының орталығы және солтүстік-батыс бағытында орналасқан 35 шақырымдық Кенқияқ мұнай-газ өндіру басқармасының поселогы жатады және кен орынның солтүстік-батысында Шұбарыш поселогы орналасқан.

Атырау-Орск мұнай құбыры 100 шақырым жерден өтеді. Жақын темір жол станциясы Москва-Орта Азия магистралының бойында орналасқан, яғни кен орыннан 100 шақырымдық жердегі Ембі станциясы.

“CNPC Ақтөбемұнайгаз” акционерлік қоғамының базалық орталығы - Жаңажол кен орнының солтүстік бағытынан 130 шақырымдық жерде орналасқан Қандыағаш (Октябрск) қаласы. Қазіргі кезде Жаңажол кен орны мен Қандыағаш (Октябрск) қаласының аралығында тас жол салынған және пайдалану ұңғыларын бұрғылау үшін және Жаңажол вахталы поселогына электр желісі тартылған. Бұрғылаушылармен рация арқылы байланысады және Ақтөбе қаласы мен Шұбарыш поселогы арасында почта, телеграф және телефондық байланыс та бар.

Ақтөбе аудандық орталықтан Жаңажол кен орнына дейін шамамен 240 шақырым. Ақтөбе қаласында Жаңажол және Кенқияқ кен орындарының мұнай-газын игеру, өндіру жұмыстарын жүргізетін АО “Ақтөбемұнай” орналасқан. Ақтөбенің шығыс жағында, 95 шақырым жерде Хромтау қаласы бар. Ол жерде хром кен орны орналасқан.

1. 2 Кен орынның игерілуі мен геологиялық зерттелу тарихы

Ауданның геологиялық құрылымы туралы алғашқы мәліметтер Е. К. Ковалевский және А. П. Гаригросс еңбектерінде көрсетіледі. Олар 1840 жылы Темір, Атжақсы, Ембі өзендерінің ауданын зерттеу барысында жазған еді. Осыдан кейін зерттеулер маршруты одан әрі жалғасты. Территорияны барынша бөлшектеп және жобалау бойынша зерттеу 1944-і жылдан басталды. Сонымен 1944 - 1946 жылдар аралығында Каспий - Арал партияларын М40 парағында масштабқа түсіруді Г. И. Водорезов басқарған геологиялық топ жүргізді.

Жұмыс қорытындысына геологиялық карта және территорияның тектоникасы мен стратиграфиялық сұрағына жауап ретінде параққа түсіндірмелі жазба берді. Бұл жұмыстар әлі күнге дейін өз құндылығын жойған жоқ.

1949-ы жылы В. И. Сомодуров және И. В. Иванов 1:2 масштабында 40 - ХХХІV парағын геологиялық түсіруді жүргізді. Осы көлемде Жаңажолда енгізіліп, қамтылған еді. Авторлар ауданның геологиялық құрылымы туралы барынша толық мәлімет берген 1952-і жылы аудан гравиметриялық түсірумен алдыңғы масштабқа қамтылды.

1952-1954 жылдар аралығында ауданды 1:5 масштабында карталық бұрғылауды А. С. Зингер түсірді.

1960-ы жылы Жаңажол ауданында Ақтөбенің геофизикалық экспедициясы толқынның шағылу әдісімен сейсмикалық зерттеулер жүргізді. Осы жұмыстардың нәтижесімен П1 горизонты бойынша Жаңажол көтерілімі анықталды. 1961-і жылы Ақтөбенің геофизикалық экспедициясы тереңірек бұрғылауды ескере отырып, құрылымды дайындау мақсатында толқынның шағылу әдісімен детальды сейсмикалық зерттеулер жүргізді. Жүргізілген зерттеулердің нәтижесімен К (кунгур ярусының жабыны) және П1 (тұзасты жабының түзілімі) горизонттарының құрылымдық карталары жасалды.

1961-ші жылы Жаңажолдың тұзасты құрылымында жобаланған 3200 метр тереңдіктегі №1 терең барлау ұңғысы бұрғылана басталды.

1976-шы жылдан бастап іздестіру жұмыстарын “Ақтөбемұнайбарлау” экспедициясы, ал, 1978-і жылдан бастап “Қазақмұнайгазгеология” бірлестігінің “Кенқияқмұнайбарлау” экспедициясы жүргізді.

Алғашқы өндірістік мұнай ағыны 1978-і жылы наурыз айында №4 ұңғыда байқалды.

1981-ші жылдан бастап Жаңажолдағы барлау ұңғыларын бұрғылау жұмыстарын 1981-ші жылы құрылған құрамы айтылып өткен экспедициялардан жинақталған “” бірлестігі жүргізуде.

1981-ші жылдан бастап СССР мұнай өндірісінің министрлігінің бекітуімен “Ақтөбемұнай” бірлестігіне кен орында барлау ұңғыларын бұрғылау және оны игеру тапсырылды.

Қазіргі кезде Қазақстан Республикасының “Ақтөбемұнайгаз” акционерлік қоғамының “Октбярскмұнайгаз” мұнай-газ өндіру басқармасының цехтарымен игеру жұмыстары атқарылуда.

Қазіргі уақытта кен орын толығымен қытайлықтардың қолына өтіп, одан әрі игеру көлемін ұлғайтып, мұнай өнімін өндіру өсуде.

Кен орында 90-ы жылдардың орта кезінен бастап, фонтанды әдістен механикалық әдіске көше бастады да, қазіргі кезде мұнайды ШТС және газлифт әдістерімен өндіріп жатыр.

1. 3 Cтратиграфия

Жаңажол кен орнындағы барлау жұмыстары арқылы төменгі таскөмір және жоғарғы бор жасындағы жыныс жиынтығы анықталған. Стратиграфиялық бөлшектеуде, керннің сипаттамасы, өндірістік-геофизикалық зерттеу диаграммасы, палеонтологиялық анықтамалар қолданылды.

КТ-І өнімділік қабатынан мұнай-газ қоры анықталғаннан кейінгі уақыттың ішінде игерудің технологиялық схемасы жасалғаннан кейін қарастырылып отырған кен орында 149 өндіру ұңғылары бұрғыланды. Сол ұңғылар бойынша талданған материалдар кеніштің геологиялық құрылымын, таралу шекарасын анықтауға мүмкіндік берді және өнімділік қабаттар параметрлерінің есептелулері келтірілді. Бірақ бұдан кейін флюидтердің анықталған қорына байланысты ешқандай өзгерулер болмады.

Қарастырылып отырған кен орынның анықталған қимасы жыныстардың төрттік, төменгі бор, юра, триас, перм және таскөмір т. с. с. жастарымен сипатталады. Қазақстандағы Каспий маңы ойпатының аймағындағы табылған тұзасты шөгінділеріндегі соңғы түзілімдерде мұнай-газ кеніштерінің үлкен бөлігінің бар екені анықталды. Ол кеніштер касимовтік, жоғарғы москвалық ярустарында және КТ-ІІ қабатының төменгі москвалық (каширлік, верейлік), башкирлік, серпуховтық (протвиндік, стешевтік және тарустық горизонттары) және визе (вешевтік горизонт) ярустары интервалдарында жатыр.

Төменде кен орынды құрастыратын бөлімдердің және жүйелердің анықтамалары келтірілген.

Pz - тобы

С - таскөмір жүйесі

С ₁ - төменгі бөлім

Жаңажол кен орны көлемінде анықталған барынша ерте шөгінді жыныс болып орта визе жасындағы терригенді шөгінділер табылады.

Осы жыныстар №1-С ұңғының 4190 - 4200 метр аралығында кездесті.

Терригенді шөгінділер қимасының жоғарғы бөлігі карбонатты қабатпен ауысады. Олардың жасы жоғарғы визе және серпуховтық жастарымен белгіленіп, құрамы қара-сұр аргиллит аралас әктастар мен доломиттерден тұрады. Төменгі карбон жыныс қабатының максималды анықталғаны қалыңдығы 308 метр.

С ₂ - ортаңғы бөлім

Ортаңғы карбон жыныстары башкирский және москвалық ярус құрамында аршылды.

С _2в - башкирлік ярус

Бұл жастағы жыныстар №1-С ұңғысының 3892 - 3668 метр аралығында толық және 23 ұңғымен жиі-жиі қамтылды. Олардың толық қалыңдығы 224 метрге жетеді.

Құрамында сұр және ақшыл-сұр әктастар органогенді-түйірлі, аргиллит аралас массивті доломиттерден тұрады.

С _2М1 - москвалық ярус

Мұның құрамы екі ярусқа бөлінеді. Төменгі москвалық ярусының №1-С ұңғысында 3668 - 3560 метр және №23 ұңғысында 3807 - 3647 метр аралықтарында верейлік және каширлік горизонттары кездескен. Жыныс қалыңдығы 106 метрден 156 метрге дейін жетеді. Бұл қабаттар карбонаттар және аргиллит аралас шөгінділерден тұрады. Жоғарғы визе-төменгі москвалық ярусының карбонатты жыныс комплекстерінің қалыңдығы №1-С ұңғысында 530 метрге жетіп, төменгі карбонатты қабатын құрайды да өз алдына КТ-П индексімен белгіленеді.

С _2M2 - жоғарғы москвалық ярусы

Бұл ярус мячковтық және подольдық горизонттарымен сипатталады. Подольдық горизонтының төменгі бөлігі көбіне көп терригенді қалыңдықты қабаттар, яғни аргиллиттер, қиыршық топырақ, гравелиттер және 266 - 366 метрлі қалыңдықта жиі кездесетін әктастардан тұрады. Подольдық карбонатты түзілімдердің қалыңдықтары 144 - 220 метр аралында өзгеріп тұрады. Мячковтық горизонт ұңғылардың барлығында анықталған және органогенді, органогенді-үгілгіш, ұсақ түйіршікті әктас және доломиттерден құралған. Оның қалыңдығы 115 метрден 164 метрге дейінгі аралықты өзгермелі болып келеді.

С ₃ - жоғарғы бөлім

Жоғарғы карбонатты қабаттың ортаңғы карбонатты қабатымен шекарасы геологиялық каротаж сызбасындағы өзгеруінен көрінеді. Жоғарғы карбонның көптеген микрофауналарымен флоралардың табылуына байланысты касимовтік және гжельдік ярустарына бөлінген.

С _3K - Касимовтық ярус

Жыныс жасы ұңғылардағы фораминиферлердің кешенінен, яғни 5 (2832-2824), (2824-2819), 1 (2900-2896), 6 (2909-2906), (2899-2897), (2894-2888), (2884-2879), 19 (3013-3001) және 5-і ұңғыдағы, яғни 5 (2832-2824), (2819-2816) конодонттар кешенінен анықталды.

Литологиялық қатынаста ол ауданның көптеген бөлігінде әктастар және доломиттерден құралған. Касимов ярусының қалыңдығы 50 метрден 97 метрге дейінгі аралықтарда өзгеріп тұрады.

С _3g - Гжельдік ярус

Бұл ярус екі бөлімнен тұрады. Төменгі қалыңдығы 53 метрден 136 метрге дейін өзгереді.

Жыныс ішінде сульфатты және карбонатты қабаттар бар. Оның басқа қабаттарға қарағанда айтарлықтай айырмашылығы құрамының 65-85%-і фауналар мен су өсімдіктерінің қалдығынан тұратын әктастар болып табылады.

Қарастырылып отырған гжель ярусы бөлігінің жасы №12-і ұңғыда аралығы 2964, 2-2890 метр және 2336, 3-2930 метр болатын фораминифердің анықталуымен дәлелденген.

Жоғарғы КТ-І карбонатты қабатында негізінен газоконденсатты қор сақталған. Карбонатты қабаттың жалпылама қалыңдығы 427-573 метрлер аралығында. Қиманың карбонат үсті бөлігі жиі кездеседі, яғни гравелит, сазбалшық, алевролит қабаттарынан құралған терригенді гжельдік ярусының қабатынан түзілген. Оның қалыңдығы 24-109 метрге дейін жетеді.

P - Пермь жүйесі

Пермь шөгінділері төменгі және жоғарғы бөлімдерден берілген.

P ₁ - Төменгі бөлім

Төменгі пермь бөлімі асселдік, сакмардық, артиндік және кунгурлік ярус шөгінділерінен тұрады.

P _la+s - Ассельдік-сакмарлық ярус

Ассельдік-сакмарлық терригенді қабат қалыңдығы гжель терригенді карбон қабатымен бірге Жаңажол кен орнында регионалды флюидті, кедергілі қабат туғызады. Бұл қабыршықта қабат қалыңдығы белгілі дәрежеде құрылымды саз балшықтың болуымен және кең ауқымды яғни, 16-598 метр аралығында өзгеріп, солтүстіктен оңтүстікке қарай тенденциялы өзгеріп отырады.

Литологиялық байланыста бұл аргиллиттер, қыйыршық топырақтар, алевролиттер, жиі-жиі гравелит және саз балшықты әктастардан тұрады.

Ассельдік ярусының қалыңдығының жасы 1-і ұңғының 2647-2645 және 2498-2495 метрлер аралықтарында және 10-ы ұңғыда 2468-2458 метрлер аралықтарында алынған фораминифер фауналармен қуатталып (93-і ұңғы) 9 метрден (8-і ұңғыда) 359 метрге дейін өзгеріп отырады.

Сакмарлық ярусында қалыңдыққа байланысты сақталмаған, яғни 5-і ұңғыда кездескен.

P _1K - Кунгурлік ярусы

Кунгурлік ярусынан гидрохимиялық шөгінділері жоғарғы карбонат үсті терригенді қабатымен бірге кунгур қималарының мұнай мен газға қаныққан бөліктерінде өте зор флюидті, кедергілі қабат тудырады.

Кунгурлік ярустың шөгіндісінің төменгі бөлігі сульфатты терригенді-галогенді аргиллит араласқан қабаттарымен кездескен. Оның қалыңдығы 10-60 метр аралығында өзгереді. Жоғарырақта галогенді аргиллит аралас, жиі қиыршық топырақ пен алевролит және ангидрит қабатшалары орналасқан. Галогенді қабатының максималды қалыңдығы (12-і ұңғы) 996 метрден, минималды қалыңдығы (3-і ұңғы) 7 метр аралығында.

Кен орынның кунгурлік ярусының жоғарғы бөлігінде терригенді-сульфатты қабаттар жатыр.

Оның негізгі бөлігі 4 метрден 48 метр қалыңдықта кездескен ангидриттерден жинақталған.

Р ₂ - жоғарғы бөлімі

Жоғарғы пермь шөгінділері шұбар түсті, қоңыр түсті, құрамында жеке ангидрит (3-0, 5 метрлі және 10-15 метрлі) қабатшалары кездесетін терригенді қабаттардан тұрады.

Жоғарғы пермь бөлігінің қалыңдығы солтүстік төбешіктерімен ұштасқан жерде 633 метрге дейін өзгереді.

MZ - мезозой тобы

Т - триас жүйесі

Триас шөгіндісі Т ₁ төменгі құрамынан бөлініп және литологиялық шұбар боялған сазбалшық, қиыршық топырақ қабаттарынан көрінеді. Шөгінділердің қалыңдықтары 65-371 метр аралығында өзгереді.

J - Юра жүйесі

Юралық шөгінділер төменгі, ортаңғы және жоғарғы болып құрамдарына байланысты бөлінген. Олардың жалпы қалыңдықтары (13-і ұңғыда) 60 метр мен (3-і ұңғыда) 246 метр аралығында өзгеріп отырады.

Құрамы: қоңыр сазбалшық, қара-сұр түсті, құм қиыршық топырақтардан, тығыз алевролит және қоңыр қиыршық топырақ полимикті, әртүрлі түйіршікті қабаттардан құрамдалған.

К - Бор жүйесі

Бұл жоғарғы бор, яғни негізгі шөгінді жынысы болып конгломерат аралас қоңыр жасылды саздар есептеледі.

Жоғарғы бөлім қалыңдығы 28-132 метр аралығында өзгереді. Қалыңдықтың минималды көрсеткіші 52-і ұңғыда, ал, максималды көрсеткіші 88-і ұңғыда байқалады.

Q - Антропогенді жүйесі

Бұл жүйенің шөгінділерінің қалыңдықтары онша емес, небары 2 метр немесе 3 метрлік 4 қатарлы қабат бөледі. Солардың құрамдары саздың суглинкалары мен құмайт, құмдақтардан түзілген.

1. 4 Тектоника

Тектоникалық қатынаста Жаңажол кен орны Каспий маңы ойпатының оңтүстігінде орналасқан. Яғни, Орал алды геосинклинальды аймағынан Ащысай және солтүстік көпекті сызықтарынан көрінеді.

Геологиялық дамуының бір сипаттық қасиетті ауданның интенсивті түсуі және қалың шөгінділердің қабатшаларда 7 шақырымнан 10 шақырымға дейінгі аралықтарында болуына байланысты. Бұл қабаттың негізгі бөлігін кунгур ярусының галогенді табан шөгінділері және кембрий іргетасына дейінгі жыныстардың жоғарғы бетінде жатқан тұз асты жиынтығын құрайды.

Тұз асты шөгінділерінің жоғарғы беті Ащысай бұзындыларына жақын маңда 2 немесе 2, 5 шақырымнан Беттеу күмбезінің меридианына қарай 5, 5 немесе 6 шақырымға дейінгі, яғни батыс бағытына қарай моноклинальды қалыңдай береді.

Аталмыш моноклинал көлемінде екі жақтан алынған тізбек қатарлары бөлінген. Соңғысы төменгі горизонттарда мықты байқалып, соған сәйкес ойпаттың ортаңғы бөлігіне қарай қалыңдай бастайды.

Шығыстан батысқа қарай Жаңажол, Кенқияқ, Қожасай, Шұбарыш қатарларының жүйесі бөлінеді және олардың көлемінде 3 немесе 3, 5 шақырымдық тереңдіктерде (П ₁ ) тұз асты горизонтының қисығы түзілген.

Жаңажол қатарының бір ерекшілігі қуатты карбонат массивтерінің дамуы болып табылады. Олар үлкен брохиантиклиналь тәріздес дөңбектерден құралған.

Сейсмикалық мәліметтерден бұрғылау жұмыстарының нәтижелерімен салыстырғанда әр түрлі локалды дөңестерінің морфологиясындағы өлшемдері, шөгінділердің тереңдік қатынастарында әр түрлі өзгешеліктер байқалады.

Құрылым картасында жоғарғы карбон шөгінділерінің табаны бойынша екі локалды дөңес анық көрсетіліп, 50-і ұңғы ауданына 2, 5 шақырымдық изогипс енгізуімен контурланған.

Жабық изогипс бойынша дөңес өлшемі 95 шақырым құрап, онша үлкен емес седловина арқылы оңтүстік локалды дөңесімен қосылады, яғни 19-ы ұңғы ауданына 2, 55 шақырымдық изогипспен контурленген [1, 2 Парақтар] .

Құрылым картасында жоғарғы желелі қиманың қисығы бойынша гжельдік ярусының сульфатты карбонатты қабатының карбонат үсті қалыңдықта терригенді қабатпен ауысуы жылдам тығыз шекараны реттейді.

Жаңажол дөңестері ұзындық ось бойынша 28 шақырым болып, қабаттың карбонатты массивінің ішінде субмеридианды құрылымдар құрайтын брахиантиклиналды қырлардан тұрады.

Ол екі локалды дөңестен тұрады. 50-і ұңғы ауданына солтүстік локалды дөңесі 2, 3 шақырымдық изогипспен контурленген. 25 шақырымдық тұйық изогипс бойынша дөңестің ауданы 10, 55 шақырым болады. Оңтүстік көтерілімнің дөңесі 50 метр төменде жатыр және 2, 3 шақырымдық изогипспен 19-ы ұңғы аймағында контурланған. 2, 3 шақырымдық изогипсті көтерілімнің өлшемдері 9, 54 шақырым болады.

1982-1985 жылдар аралығындағы ауданды барлау ұңғыларымен бұрғылаған кезде төменгі карбонатты қабаттың қимасында тектоникалық бұзылулардың бар екені анықталды, олардың ішінде созылғаны 100-150 метрлік ығысу амплитудасы еді. Сол бұзылулардың болғанына байланысты барлық құрылым 3 блокқа бөлінді: І (оңтүстік бөлігі) ; ІІ (61-і ұңғы аймағы) ; ІІІ (солтүстік бөлігі) . Флюидтердің қорлары негізінен І және ІІ блоктарда шоғырланған.

1. 5 Мұнайгаздылығы

Жаңажол кен орны Қазақстандағы өнімділігі карбонатты коллекторларға байланысты алғаш ашылған кен орны болып табылады. Ол белгілі Кенқияқ, Құмсай, Көкжиде, Батенкөл, Қаратөбе, Ақжар және Қопа сияқты төменгі бор, юра, триас, жоғарғы және төменгі пермь жүйелерінің шөгінділеріндегі мұнай қабаттары бар ауданда орналасқан.

Жаңажол аймағынының мұнай-газдылығы туралы алғашқы мәлімет 1-ші ұңғыда бұрғылау жұмыстары жүріп жатқан кезде байқалған жоғары газкөрсеткіштігіне, таскөмір жынысын керн бойынша зерттеген кездегі мұнай белгілеріне және сазбалшықты ерітіндінің газдануына байланысты анықталды. 3050-3020 метр аралықтарындағы тереңдікті тексеру барысында 62, 5% метан, 1% этан, 1% ауыр көмірсутектер жиынтығынан құралған газды судың әлсіз ағыны байқалды. 1978-і жылдың 3-і наурызында 4-і ұңғыдағы орта карбон әктастарының ашық оқпанында сыналған қабаттан газдалған мұнай табылды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.