Ұңғымалар қоры күйі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 82 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 2
I ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ 3
1.1 Кен орнына жалпы шолу 3
1.2 Тектоника 7
1.3 Стратиграфия 8
1.4 Өнімділік қабаттардың коллекторлық қасиеттері 12
1.5 Мұнай мен газдың физикалық – химиялық қасиеттері 12
Кесте 1.2 -Мұнайдың физика-химиялық қасиеттерінің кестелік 17
II ТЕХНИКАЛЫҚ–ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ 18
2.1 Жанажол кен орнын игерудің ағымдағы күйі 18
2.2 Мұнай мен газды өндіру, қабатқа су айдау 24
2.3 Өндіріс қоры бойынша негізгі техникалық
шаралардың орындалуы 25
2.3.1 Айдау қоры бойынща технологиялық шаралардың 28
орындалуы және олардың тиімділігі 28
2.4 Кенішті игеру режимі және қабат энергиясы түрлеріне сипаттама
28
2.6 Айдау жұмысшы агентіне сипаттама 33
2.7 Ұңғымаларды пайдалану кезіндегі қиындықтардың алдын алу шаралары
33
2.8 Мұнайбергіштікті көбейту әдістері 34
2.9 Қабатты сұйықтықпен жару 35
2.10 Жанажол кен орнының ұңғымаларын гидродинамикалық зерттеу 52
III ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ 53
3.1 Октябрмұнай мұнай газ өндіруші басқармасының мекемелік сипаттамасы
54
3.2 Негізгі және қосалқы өндірістік мекеме 54
3.3 Октябрьскмұнай мұнай-газ өндіруші басқармасының 2004 жылғы
өндірістік-қаржылық қызметі 55
Күрделі құрылыс салу 58
3.4 Жанажол кен орнының өңдеуінің техника-экономикалық көрсеткіштерін
талдау 59
3.5 Ұсынылған шаралар мен оның енгізілу мақсатына арналған шағын сипаттама
60
3.6 Тұз қышқылын өңдеуде кететін шығын көлемін анықтау 61
3.6.1 Шараны енгізу алдындағы эксплуатациялық шығынды 61
анықтау 61
3.6.2 Шараның енгізілуінен соңғы пайдалану шығынының есебі 66
3.6.3 Шараны енгізуден пайда болған жылдық экономикалық әсерді анықтау
72
3.7 Шығынсыз өнім нүктесінің есебі мен сараптамасы 73
IV ҚОРШАҒАН ОРТА МЕН ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ БӨЛІМІ 74
4.1 Еңбек қауіпсідігінің жалпы ережелері 74
4.2 Қабатты сұйықпен жару және тұз қышқылымен өңдеу кезіндегі
қауіпсіздік шаралары 82
4.3 Ұңғымаларды зерттеу және сынау кезіндегі қауіпсіздік 84
4.4 Қоршаған ортаны және жер қойнауын қорғау 87
4.5 Октябрьскмұнай МГӨҚ апаттарды жою жоспары 89
4.5.1 Күкірсутекті ортада жұмыс жасаудың жалпы талаптары 90
4.5.2 Объектілердегі өртке қарсы шаралар 92
ҚОРЫТЫНДЫ 94
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 96

АНДАТПА
Менің дипломдық жобам төрт бөлімнен тұрады.
Бірінші геологиялық бөлімде Жанажол кен орнына мәліметтерін
қысқаша қорытындылау келе, осы кен орнының стратиграфиясын,
тектоникасын сипттадым. Сондай – ақ кен орнының мұнайы, газы мен
суының физикалық – химиялық қасиеттерін сипаттадым.
Екінші бөлімде осы кен орнының қысқаша игеру тарихына
тоқталдым. Сосын кен орнының ұңғымалар қоры динамикасына, қабат
энергиясыны, ұңғымаларды пайдалану тәсілдеріне сипаттама беруге
тырыстым. Жанажол кен орнында қазіргі таңда мұнайбергіштікті
көбейту мақсатында істелініп жатырған тәсілдерге тоқтала келе,
қабатты сұйықпен жару процесінің толықтай осы кен орнында жүзеге
асуын талдадым, сондай – ақ қабаттар мен ұңғымаларға
гидродинамикалық зерттеулердің жүргізілуі туралы қысқаша тоқталып
өттім.
Үшінші бөлімде кен орнының ұйымдастыру құрылысын сипаттай келе
кен орнында жүргізіліп жатырған шараларға экономикалық тұрғыда баға
бердім.
Соңғы бөлім - қоршаған орта мен еңбекті қорғау бөлімінде
Октябрьскмұнай мұнай мен газ өндіру басқармасында жүргізіліп
жатырған қауіпсіздік шаралары туралы жаздым.

КІРІСПЕ

Мұнай мыңдаған жылдар бойы адамзатқа жарық, жағар май,
денсаулықты сақтауда өзінің қызметін көрсетіп отырды. Мұнай мен
газ өндірісінің дамуының маңызы зор. Өйткені Республиканың халық
шаруашылығының дамуы үшін мұнай мен газдың үлкен ролі бар. Табиғи
газ бен мұнайдан алынатын ауыр қалдықтар арзан және энергетикалық
және жанар жағар май ретінде өте ыңғайлы.
Мұнайдан алынатын барлық жанар жағар майдың түрлері алынады:
бензиндер, керосиндер, іштен жанатын қозғалтқыштар үшін майдың
реактивті және дизельдік сорттары, жағылғыш материалдарының түрлері,
битумдар, синтетикалық майлы қышқылдар және басқалары.
Мұнайға ілеспе газдар, мұнайды өңдеу процестері кезінде алынатын
газдар, ароматты көмірсутектер химиялық өнеркәсіп үшін негізгі
шикізат болып есептелінеді.
Мұнайхимиясы өнімдері: полимерлік материалдар және пластикалық
заттар, синтетикалық талшықтар, каучуктер, спирттер, жууға арналған
заттар, спирттер, альдегиттер және басқада заттар халық
шаруашылығының барлық салаларында қолданылады. Полимерлік
материалдарды пайдалану автомобильдік, авияциялық, кеме жасауда,
электрлі-техникалық және басқада өндіріс салаларында қолдану
техникалық прогресті анықтайды. Автомобильдік өндіріс пластмасты,
синтетикалық талшықтарды, жаснды каучук және резина, лак және сыр
пайдаланатын ірі өндіріск айналды. Пластмассаны пайдалану бірнеше
мың тонна темірді үнемдеуге мүмкіндік берді, технологиялық
операциялар санын және олардың көлемін азайтты.
Жанажол кен орнынң мұнайын өндіру қазіргі таңда үлкен
мәселелердің бірі болып отыр. Себебі құрамында күкіртқышқылы өте
көп. Жанажол кен орнын игерушілердің мақсаты – осы жер қойнауынан
шығып жатырған қара алтынды тиімді өндіру.

I ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ

1.1 Кен орнына жалпы шолу

Жаңажол кен орны шамамен Предурал аймағында орналасқан.
Мұғалжар тауларымен Ембі арасында, ол нақты айтқанда Қазақстан
Республикасының Ақтөбе облысының Мұғалжар ауданына жатады. Сол аймақта
басқа да мұнай, мұнайгазды кен орындары бар. Олар: Лақтыбай, Әлібек-Мола,
Қожасай, Қаратөбе, Ақжар, Кеңкияқ.
Мұнайлы аймақтың ең ірі мұнайгазконденсатты Жаңажол кен орны
1978 жылы ашылып, 1983 жылы пайдалануға берілді.
Сол жылы № 163 фонтанды ұңғымадан тұңғыш рет мұнай атқылады.
МГӨБ Октябрь мұнай мекемесі СНПС Ақтқбемұнайгаз Акционерлік қоғамның
басты мекемесі болып табылады.
Жаңажол кен орны ұңғымаларын 1 және 2 мұнай газ өндіру цехтар
коллективтері пайдаланылады. Бұл коллективтерді тәжірибелі мамандар
басқарады.
Айдау ұңғымаларына суды айдауды ҚҚҰ цехтары басқарады. Бұл
цехтар қуаты күшті сораптармен жабдықталған, ол суды керекті көлемде
айдауға көмек береді. МГӨБ Октябрьмұнай құрылысына кіретін қосымша
цехтар мұнай, газ өндіру және ҚҚҰ басты цехтарына үлкен көмек береді. Бұл
цехтарға мұнай кәсіпшілік жабдықтарын жөндеу цехтары, өндіру және айдау
ұңғымаларындағы зерттеу жұмыстарын өндіру цехтары, өндірісті
автоматизациялау цехы, мұнай өндірістік объектілерін электр
қажеттіліктерімен қамтамассыз ету цехы және мұнай, газ өндіру цехы мен ҚҚҰ
цехының жұмысын үздіксіз қамтамасыз ететін тағы басқа цехтар жатады.
01.08.2001 жылы санағы бойынша Октябрь мұнайгаз МГӨБ-да 956
жұмысшы қызмет етті. Соның ішінде 736 адам өндірісте, 99 адам басқару
аппаратында, 121 адам социалистік ортада қызмет етеді.
Жұмысшылардың еңбек ақысын ААҚ МГӨБ – Ақтөбе мұнайгаз штаттың
кестесі бойынша төленеді. Мұнайгазконденсатты Жаңажол кен орны Каспий
ойпатының шығыс жағында орналасқан. Кен орны екі карбанатты қабатқа
бөлінеді: КТ-1 және КТ- П . Бұл қабаттар өз кезегінде сегіз
геологиялық өндіру обьектілеріне бөлінеді: А,Б,В оңтүстік, В солтүстік,
Дн, Д-ш, Ғш.. 1938 жылы Жаңажол кен орнының жоғары қабатын, яғни
КТ-1-ді тәжірибе өнеркәсіптік өндірісі бұрғылауды бастады. Бұның
технологиялық схемасын 1982 жылы Гипрвосток нефть Самара, Ресей институты
құрастырды. Қазіргі кезде 1986 жылы құрастырылған Технологиялық өндіру
схема бойынша өнеркәсіптік өндірісі өндірулер жүргізіп жатыр, мұнда
бұрғылаудың басты көлемі корбанатты қабаттың екінші объектілеріне КТ-П
тасымалданған. Сол институттың құрастырған геологиялық өндіру жобасында
Жаңажол кен орындарын өндіру ұңғымаларын 1991 жылдан бастап мұнай
өндірудің механизацияланған түрі- компрессорлы газлифтті әдіспен өндіруге
көзделген. Бірақ Совет Одағының ыдырауы экономикалық тұрақсыздығы
қаржының жеткіліксіз болуы бұл жобаны орындауға мүмкіндік бермеді. Сонда
Гипровостокмұнай институты 1992 жылы Жаңажол кен орны игерудің
тұйықталған жобасын құрастырды. Осы жобаға сәйкес Жаңажол кен орны 2000
жылға дейін игерілді.
1998 жылы Ақтөбемұнайгаз МГӨБ - на Қытайдың мұнай мұнай
корпорациясының үлесі тиісті болғандықтан, Жаңажол кен орнын игеру
жобасын Синьзянь мұнайгаз ғылыми-зерттеу институтына тапсырылды. Қазіргі
кезде жобаны игеру аяқталды да, Қазақстан Республикасының мемлекеттік
органдарынан сынақтан өтіп, бекітіледі.
1983 жылдан бастап Жаңажол кен орнын игеруде 498 ұңғымалары
бұрғыланған, оның ішінде:
- өндіру ұңғымалары – 369;
- айдау ұңғымалары – 113;
- бақылау ұңғымалары – 11;
Жаңажол кен орнын игеруді бастағаннан бері 34444,570 мың
тонна мұнай өндірілді, қабат қысымын ұстау мақсатында қабатқа 45011,285 мың
м3 су айдалды.
01.01.2003 жылы мәліметтер бойынша жалпы қордан – 29,38 мұнай
өндірілді, ал жалпы қор көлемі 118140,0 мың тонна. Ұңғымаларды өндіру
көбінесе фонтанды әдіспен қолданылады. Мұнай ұңғымаларының орташа алымы –
26,5 ттәу., орташа газ факторы 1 тонна мұнай үшін - 250 м3 газ.
1997 жылдан бастап Жаңажол кен орнындарының өндіру ұңғымаларын
пайдалану ШТС пайдалану әдісіне аударып жатыр. Қазіргі кезде Жаңажол кен
орындарының 39 ұңғымалары штангалы сорап жүйесімен өндіріледі, көбінесе
Америка және Қытай жабдықтары ШТС-қа алмастырылған. Жер асты жабдықтары
агрессивті ортада пайдаланылады. Сондықтан басты талап - жер асты
жабдықтарының барлық элементтері күкірт сутегіне берік болуы және жоғары
газ факторымен жұмыс сорабын қолдану. Жаңажол кен орнында қабат қысымын
қолдау жүйесі жұмыс істейді, оған 113 айдау ұңғымалары кіреді. № 45
КНС, № 3 КНС техникалық суы бар су қойма ұңғымалары ҚҚҰ жүйесінде Жаңажол
газ өңдеу зауытынан келетін жер асты суымен қамтамасыздандырылады.. 1991
жылға дейін бұрғылау және Жаңажол мұнай ұңғымаларын іске қосу жұмыстары
жүргізіліп жатқан кезде алынған мұнай көлемі жобадағы
көрсеткіштерден асып кетті. Ал 1991 жылдан бастап мұнайдың алынған
көлемі нақты қөрсеткіштерден төмен болды, себебі: ұңғымалар
механизацияланған әдістерге ауыстарылған жоқ және баяу бұрғыланды.
Қазіргі кездегі жаңа міндет - жаңа мұнай ұңғымаларын іске қосу
арқасында өндіру қорын арттыру, өндіру ұңғымаларын компрессорлы -
газлифт әдісіне ауыстыру.
Жаңажол кен орнында мұнайдың жалпы қоры 118140 млн. тонна.
01.08.2002 жылға дейінгі мәліметтер бойынша жалпы қордан
34,706 млн. тонна немесе 39,38 % мұнай өндірілген.
Әр тәулікте Жаңажол кен орны бойынша 8750 тонна мұнай алынуы
қажет, соның ішінде солтүстік бойынша тәулігіне 2550 тонна алынуы тиіс.
Өндіру қоры – 369 ұңғымаларын құрайды, соның ішінде өнім
беретін – 336 ұңғымалары . Фонтанды тәсілмен пайдаланылатын 269
ұңғымалары бар,. ШТС – 39 ұңғымалары, НДГ – 15 ұңғымалары, газлифтті – 13
ұңғымалары пайдаланылады.
Ай сайын ШТС-пен пайдаланылатын ұңғымалардан 220 мың тонна
мұнай өндіріледі. ШТС-пен жабдықталған әр ұңғымалары бір тәулікте 19
тонна мұнай өндіреді. Ұұңғымаларға Америкада және Қытайда шығарылған
жабдықтарды қолданады. Кен орнында Лафкин теңселмелі станогы – 15,
Ротофлекс теңселмелі станогы – 11, Суджей теңселмелі станогы – 13.
23.07.2003 жылдан бастап пайдалану ұңғымаларын компрессорлары-
газлифт түріне ауыстыру жұмыстары басталды.
Жаңа кен орындағы мұнайды жинау және тасымалдауды 52 АГЗУ
спутнигі басқарады. Оның ішінде 26-сы солтүстік бойынша және 26-сы оңтүстік
бойынша. Бұдан мұнай Жаңажолдың 1және П ГӨЗ-на барады. Өнімнің сулануы
2,5%. 1 тонна үшін газдың ағымы -338,0 м3. Техникалық суы бар су қоймасы
20 су қоймасы бар ұңғымалармен жабдықталған. Оның ішінде 16-сы жұмыс
істейді, ол 4-резервте тұрады.
Бұл су қойнаулардың су өндіруі 19000 м3тәу.1,2 су көтергіш
станциялары бар. Олар 2ЦНС – 500-160 сораптары мен және 6ЦНС – 300-180
сораптарымен жабдықталған, олар су арынды өткізгіш құбыры мен кен
орындарының солтүстік және оңтүстік аумақтарға су жеткізеді.

1.2 Тектоника

Тектоникалық қатынаста Жаңажол кен орны Каспий ойпатының шығыс
аймағында орналасқан. Орал геосиплинал белдемінен Ащысай және сотүстік
көклетін жарылымымен бөлінген.
Геологиялық жетілу ерекшелігінің бірі аумақтық қарқынды шөгуі
және қалың шөгуі тыс құрылуы 17-10 км.
Шөгінді тау жыныстарының басты бөлігі тұз асты комплексінен
құрастырлыған. Тұз асты беттегі батысқа қарай минималды түсінікті келеді,
2, 2,5 км Ащысай қиындысынан күмбезіне дейін 5,5-6 км.
Айтылған (көрсетілген) монокминал аралығында жекелеген саты
қатары бөлінген. Шығыстан батысқа қарай Жаңажол, Кеңқияқ, Қожасай және
Шұбарқұдық жүйелерінің сатысы бөлінеді, ол аралықтарда тұз түзілімдердің
жамылтқы беті келесі тереңдіктермен ерекшеленеді: 3-3,5 км, 3-4 км, 4-5 км,

5 км төмен.
Ұзын өс бойынша Жаңажол көтерілісі 28 км брахиантиклинап қатпары
түрде көрсетілген. Қатар локальді компимедегі (дөңес) тұрады. Оңтүстік
ұңғымалардың аумағындағы солтүстік ауданда 50 ұңғыма бар.
Мұнайлық кең орны құрылымының шамасы 287 км . Бұрғылаумен
анықталған бөлімнің көтерілу амплитудасы 250 м құрайды, батыс қанатында
тік боп келеді (8-100), шығыс қанатына қарағанда (4-70).

1.3 Стратиграфия

Жаңажол кен орнындағы бұрғылау жұмыстарының нәтижесінде төменгі
тас көмірлі қабаттан төрттік түзілімдерге дейінгі түзілімдер комплексті
бөлшектелініп зерттеледі.
Тіліктерді стратиграфиялық мүшелеу кезінде геологиялық-
геофизикалық материалдар керні, суреттемесі полеонтологиялық анықтамалар
қолданылады.
Таскөмір жүйе -С
Таскөмір жүйе барлық үш бөлімнен келтірілген: төменгі, орта
және жоғарғы.
ТӨМЕНГІ БӨЛІМ-С1

Төменгі бөлім түзілімдері визит және серпухов ярустар құрамында
ашылған визит ярусы СIV терригенді және корбанатты жыныстармен берілген.
Кен орында ашылған ең ежелгі қабаттар визит ярустың терригенді тұнбалары
болып ьабылады.
Олар жасыл-қоңыр қоңырдан қараға дейінгі тығыз плиткалы слюдалы,
аргимиттердің өсімдік қалдықтармен фауна қосылыстарымен, алевролиттер мен
қоңыр, жасыл қоңыр, тығыз әртүрлі түйіршікті конгламераттар мен гравелиттің
қабатта бөлінуі болып келеді. Қалыңдық тілігінде сонымен қатар ашық қоңыр,
қоңыр массивті, тығыз сазды қалыңдығы бірнеше сантиметрден метрге дейін
жететін әк тастар да кездеседі.
Бірінші корбанат қалыңдығындағы КТ-I судағы кальцийдің мөлшері
2,9-4,7 гл құрайды, сульфаттар 1,4-2,6 гл, бромның мөлшері 197 мгл
жетеді.
Қабат жағдайындағы тұтқырлық 0,59-дан 0,62 МПа дейін өзгереді,
орташа 0,60 МПа құрайды, көлемдік коэффициент 1,010 тең, сулар орташа
метаморфизациясымен негізделінеді (ICL-NaMg 2,6 жоғары емес).
Екінші корбанат қалыңдығындағы қабат суы құрамы кальцийдің
жоғарғы 3,7-8,7 гл сульфат мөлшерінің төмендеуімен 04,-12 гл және бромның
183 мгл жоғары болмауымен ерекшеленеді. Қабат суының тұтқырлығы 0,50-0,55
МГа көлемдік коэффициент 1,018 тең суы тым жоғары метаморфизациясымен
мінездемеленеді (ICL-Na) Mg=3,4, ал топырақ мөгінділерімен ұштасып жатқан
суларда Д 6-I ал 6,7-17 дейін көбейеді.
Толығымен өңдеудің барлық объектілеріндегі қабат сулары
В.А.Сулиннің мінездемесі бойынша хлорокальцилі типке жатады. Олардың
тығыздығы стандартты жағдайда шамалы өзгереді.
Бірінші корбанатты қалыңдық суы үшін КТ-II-I, 0,48-1,067 гсм3
орташа 1,056 гсм3, орташа минирализациялау мәні сәйкесінше 87,5 гл және
тең.
Жаңажол кен орнының корбанат шөгінділерінің сулары кондиционды
болып табылады, бірақ сулы аумақтың коллекторының өнімділігі төмен
болғандықтан, олар өндіріске қолдануға жарамсыз.
Палеонтологиялық және палеонтологиялық анықтау мәліметтері бойынша
терригенді қабаттар төменгі және визиттік яруспен мерзімделген. Ашылған
қалыңдық 682 м. Тілікпен жоғары өтуі каратожды сынаттамасының күрт өзгеруі
бойынша айқын белгіленеді, виневан жасындағы корбанатты тұнбалар қалыңдығы
жатады.
Линетологиялық веневск қабаттар ақ, қоңыр сұр, массивті
оргоногенді, кейде ұсақ сионецтелген әк тастардан қосылады. Құрылымның орта
бөлігінің аз қалыңдығы 103 м және 98 м, ал 6 максимал қалыңдық күмбезде 119
м, ал сай күмбезде 172 м. Олай болса батыс қанаттардың қалыңдығы шығыс
қанаттармен орталық бөлікке қарағанда үлкен.
Серпухов ярусы – С1 Серпухов ярусының бір типті жыныстары
веневтік қабаттарда жатады. Палеонтологиялық мәліметтерді ескерсек және
қаратомады ойпаттама бойынша Серпухов қабаттары үш беткейге бөлінеді:
тарустық стевневтік және противиндік. Бұл беткейлердің түзілімдік бір-
бірінен литологиялық ерекшеленбейді және ашық сұр түстен қара сұр түске
дейін.
Противиндік уақыттағы түзілімдердің ерекшелігі олардың әр түрлі
теңіз фауналарына брахсопод, тікен терілілер, караллдарға байлығы болады.
Кен орнындағы горизонттардың қалыңдығы негізінен өзгермейді және келесідей
тарустік 60 м тегіндік стешевтік 98-120 м және противиндік 47-60 м.
ОРТА БӨЛІМ-С2
Орта бөлім түзілімдері башқұрлық және мәскеулік ярустер
құрамында ашылған.Башқұрлық ярус С2 тек төменгі ярус асты құрылымда
бөлінеді және сұр, қатты кристалл, вертикал стилелитті тігістері бар,
аргелитке ұқсас материалдан жасалған, әк тасты болып келеді. Төмен
башқұрлық түзілімдер төмен жатқан веневск-серпухов түзілімдерден томпақ әк
тастармен әк тасты гравелит, құмдақтардың кейде солиттік әк тастардың кең
дамығандығымен ерекшеленеді. Биоморфты әк тас бар. Кейде кесекті қою
айырмалар кездеседі. Полеонтологиялық анықтаулар бойынша краснополяндық
және солтүстік кельтмендік беткейлердің қабаттары сенімді орнатылды,
прикомскидің бдеткейі аз анықталған және оның бөлінуі барлық жерде емес.
Башқұрлық түзілімдері қалыңдығы 111 м-ден 175 м-ге дейін өзгереді, яғни
солтүстік көтерілуде ұлғаяды.

Мәскеулік ярус екі кіші ярустен тұрады, төменгі күрт
стратеграфиялық сәйкессіздікпен жатады. Кен орнының оң жақ бөлігінде
мәскеулік төменгі ярус қабаты болмайды және аз қуатты қалыңдықты топтамалар
түрінде солтүстік бөлігінде пайда болады. Құрылымның солтүстік шығыс
бөлігінде төменгі мәскеулік қабаттың қалыңдығы ұлғаяды және Жаңажол
шыңырауларына шамалас болып қалады. Төменгі бөлік литологиялық қабаттар
ашық түсті, массивті қоңыр сұр әк тастармен берілген қалыңдығы 0-ден 130 м-
ге дейін.
Жоғарғы визиттің венев түзілімдері төмен мәскеулікке дейін
қабаттар жыныстардың төменгі корбанатты қалыңдығын түзеді, оны КТ-II
индексімен белгілейді. КТ-II қабаты олардың питологиялық-фациалды
ерекшеліктерін ескергенде ұсақ сулы шельф жағдайына қалыптасқан. Бұл
жағдайлардың өзгеруі қосылатын жыныстар құрамына, олардың қалыңдығының
шамасын, шыңырау тіліктерінің түзетілуі дәрежесіне әсер еткен.
Жоғары мәскеулік ярус терригенді жыныстарына қоңыр сұр және қара
алевритті аргелиттермен, массивты слюдалы, ұсақ түйіршікті әк тастармен
берілген. Полигетологиялық мәліметтер бойынша жыныстардың жасы падальдік.
Теригенді топтама көміртектер үшін флюнге төзімді болып
табылады. Топтамалар қалыңдығы 64-226 м-ге дейін өзгереді.
ҮСТІҢГІ БӨЛІМ- С3
Үстіңгі карбан касимов және гексель ярустардан құралған.

Касимов ярусы қалыңдығы 50-100 м доломиттер көрсетілген, ярустың
негізінде битумдалған, солтүстік-шығыс бөлігінде ангридуталған.
Гексель ярусы. Әк тастар және дололиттермен, көбіне оргоногенді
жарықшақты әк тастардан құралған, ортаңғы бөлімінде қалыңдығы 10-20 м екі
топтама қапталады, сазды әк тастармен тұтқырлы битуммен қаныққан
жарықшақтарда. Ауданның солтүстік-шығыс бөлімінде әк тастар толық антидрит
аргилит тәрізді сөзбен алмасқан.
Ангедрит топтамасының қалыңдығы 100-150 м-ге дейін. Корбанат бөлімінің
қалыңдығы 110-240 м.

1.4 Өнімділік қабаттардың коллекторлық қасиеттері

Жаңажол кен орны ашылған геологиялық тілігі төрттік, төменгі
борлы, юра, триас, перль және таскөмір көнелікті тау жыныстарынан құралады.

Жаңажол сатысының, ерекшелігінің бірі: корбанат массивынан
(дамуы) жетілуі, бронхионтикминальды түрлі көтерінкімен асқынған.

Өнеркәсіпшілік мұнай газдылығы екі корбанатты қалыңдықтармен
байланысты: бірінші (КТ-I) және екінші (КТ-II) терригенді топтама тау
жынысымен бөлінген, қалыңдығы 206-дан 417 метрге дейін.

Топтамалардың басты параметрлері. КТ-I және КТ-II.

Бірінші корбанатты қабаттың КТ-I литологиялық құрамы әк тас, дололит
және оларға өтпелі айырмашылықтарымен көрсетілген. Күш бойынша КТ-I мұнайға
қаныққан бөлігінде орташа орифметикалық мәні 11,8%-тен, газға қаныққандығы
80% өткізгіштік орташа мәні - 0,16 мкм3.

Екінші корбанатты қабаттың литологиялық құрамы көбіне әк тас
дололиттан құралған. Қуыстылығы - 9% өткізгіштігі - 0,0824 мкм3, газға
қаныққандығы - 83%.

Санама мәліметтері бойынша №1,3,12,15 ұңғымалардың аумағында
коллекторлар жоқ.

1.5 Мұнай мен газдың физикалық – химиялық қасиеттері

Жаңажол кен орнының мұнайы мен газының қасиеттері 6 ұңғымадан
алынған 22 сынаманы зерттеу арқылы белгілі болады.
Зерттеулер Эмбамұнай орталық лабораториясында (тереңдік
сынама 5 ұңғымадан, 4 ұңғымадан беткі сынама) жүргізілді.
Гурьевмұнайгаз геология бірлестігінің ( №№ 5,11,16
ұңғымалардан алынған 19 тереңдік сынамасы, 4 ұңғымадан алынған беттік
сынама ) орталық лабораториясында зерттеулер жүргізілді. Бұл зерттеулер
нәтижесінде стандартты газсыздандыру жүйені кен орындағы сепарациялық
құрылғылар жұмысына сәйкес келмеген жағдайда жүргізіледі. Сондықтан да 17
және 25 ұңғымалар бойынша алынған мұнай мен газдың параметрлері тек
температура сынамасының стандартты жағдайында (атмосфералық қысым және
температура 200С) бірінші сатылы газсыздандыру кезінде анықталып қана
қоймайды. Және де аппараттардың жұмысшы жағдайында эксперименттік РУТ-12
қондырғысында, сонымен қатар қабат мұнайының компоненттік құрамын есебімен
және ЭВМ Минск-32 -де тепе-теңдік тұрақтысын (const) қолданып анықтауға
болады. Эксперименттер және есептеулер сепарациясының келесі жұмысы
жағдайында жүргізіледі.
Сынамаларды зерттеу толық көлемде тек 17 және 25 ұңғымалар
бойынша жүргізілді. Осы ұңғымалар бойынша алынған мұнаймен газ
параметрлерінің мәні өзара жуық.
Бұдан басқа жоғарыда белгілі болғандай экспериментальді
мәндермен есептердің мәндерінің жақсы үйлесетіндігі алынды. Басқа
сынамаларды зерттеу бойынша мұнай мен газдың бөлек параметрлері
анықталады, бірақ бұл мәндер түрлі зерттеулер бойынша өзгешеліктер бар.
Сондықтанда кеніштің орташа параметрлерін есептеу мүмкін емес.
Сондықтанда қазіргі уақытта 17 және 25 ұңғымалар бойынша анықталған мұнай
мен газдың параметрлері қолданылады. Кеніш бойынша мұнай мен газдың
параметрлерінің орташа мәндері үшін 17 және 25 ұңғымалар бойынша орта
арифметикалық шамалар ретінде есептелген параметрлер қабылданған.

17 және 25 ұңғымалардың тереңдік сынамаларын стандартты
зерттеулер нәтижелері бойынша қабат мұнайының тығыздығы сәйкесінше 0,72
гсм2 тең температурадағы газға қаныққан мұнайдың қысымы 250-247 кгссм2,
қабаттағы газ факторы (газ мөлшері)-283,6 және 263,3 м3т (газ көлемі 200С
және 760 мм сынап бағанасына келтірілген) қабат мұнайының динамикалық
тұтқырлығы 0,36 және 0,39 ОПЗ.

Қабаттағы мұнай қысымы жағдайында мұнайдың парафинге қанығу
температурасы 17 және 25 ұңғымаларда анықталған мәнмен бірдей және тең
15,50С. Мұнайдың изотермиялық сығылу коэффициенті, қабат жағдайында 17 және
25 ұңғымалар үшін тағы да бірдей және тең 12*10-5 I ат. Газдандырылған
мұнайдың тығыздығы сәйкесінше 0,82 және 0,83 гсм2 тең, 200С-дегі
газдандырылған мұнайдың динамикалық тығыздығы 5,2-4,9 СПЗ.

Тауарлық мінездемесі бойынша мұнай күкірт (күкірт 0,74 және
0,9% )аз шайырлы (шайыр сликоген 3 және 4,3% мас.).

Температураны 3000С-ге дейін жеткізгендігі ашық фракцияның бөлініп
шығуы 55 және 53% об.

Мұнайдың ілеспе газдың физика-химиялық қасиеттері:

I. Ауаға қатысты газдың тығыздығы 0,758.
II. Газ тығыздығы 0,9134 кгм3.
III. Газдың құрамы ГОСТ-13379-82 бойынша.
Кесте 1.1 - Мұнайдың құрамындағы ілеспе газдардың қасиеті

№ Компоненттер Сепорациядан кейінгі газ
А Б 1 2
1 Көмірсутегі 2,24 1,44
2 Көмір қышқыл газы 1,01 0,5
3 Азот және инерттілер 4,27 3,33
4 Метан 55,83 76,15
5 Этан 12,07 8,77
6 Пропан 10,22 5,06
7 Изобутан 2,44 0,92
8 Қалыпты бутан 4,82 1,81
9 Изопентан 2,52 0,76
10 Қалыпты пентан 1,88 0,57
11 Циклопентан 0,01 0,00
12 II-диметилбутан және
13 2-метилпентан 0,86 0,22
14 3-метилпентан 0,57 0,14
15 Қалыпты гексан 0,45 6,11
16 Метилциклопентан 0,14 0,04
17 Циклогексан 0,13 0,05
18 Цзопентан жинақталған 0,39 0,09
19 Қалыпты гексан 0,05 0,01
20 Метилциклогексан 0,02 0,00
21 Цзогептан 0,03 0,01
22 Қалыпты октан 100 100
Барлығы

Газдағы меркоптан күкірт қоспасы 0,53-2,07 тсм3.

Төрт сатылы газдандырудан кейінгі жұмыс жағдайында РУТ-12
қондырғысындағы 17 және 25 ұңғымаларыны мұнайының тығыздығы сәйкесінше
0,81 және 0,82 гсм2 тең, жұмысшы газ факторы-227,6 және 208,8 м3т (газ
көлемі 200С-ға және 760 мм сынап бағанасына келтірілген).

Ұңғымалар 17 және 25 мұнайынан бөлінген газдың қоспалары жұмыс
жағдайында РУТ-12 қондырғысында төрт сатылы газсыздануда, сәйкесінше күкірт
сутегі 3,06 және 1,19%, азот 1,47 және 1,11% мал, ауадағы газдың
салыстырмалы тығыздығы 0,75 және 0,74.

Жұмыс жағдайындағы сатылы газсыздандыруда жеңіл фракцияның сақталу
есебінде мұнай тығыздығы стандартты жағдайда бірінші газсыздандыруға
қатысты төмендейді.

Мұнай мен газдың физика-химиялық қасиеттері төменгі корбанатты
қалыңдықта КТ-II зерттелген жоқ, сондықтан да бұл қалыңдық үшін КТ-I
аналогиясы бойынша мұнай мен газдың параметрлері қабылданған.

Қарастырылып отырған Жаңажол кен орындағы бірінші және екінші корбанат
қалыңдығындағы қабат суы зерттелінді, топырақты сыналау процесінде бірінші
қалыңдықта КТ-I (7-барлау ұңғымасында) сонымен қатар екінші карбанат
қалыңдығының 8 сулы жері Г және II сулы жер Д зерттелді.

Кесте 1.2 -Мұнайдың физика-химиялық қасиеттерінің кестелік

мәліметтері

№ Көрсеткіштер Қондырғы кірісіндегі Қондырғы шығысындағы

1. Тығыздық кгм3 827,3-840,1
ГОСТ-3900-85 бойынша
2. Киниматикалық тұтқырлық
МПас ГОСТ 33-82 бойынша
3. Судың массалық улесі %
ГОСТ 2477-65 бойынша 1-1,5 1-1,5
4. Тұздың массалық
концен-трациясы мгдм3
ГОСТ 21534-76 бойынша 100-2000 100-2000
5. Күкірттің массалық үлесі
ГОСТ 1437-75 бойынша 0,62-108
6. Парафиннің массалық
үлесі ГОСТ 11851-80 6,08-103
7. Шайырдың массалық үлесі 3,72-4,71
8. Асфальтеннің массалық
үлесі 0,14-1,25
9. Күкірт сутектің массалық
үлесі % 0,81
10.Механикалық қоспаның
массалық үлесі % 0,001-0,104
11.Қату температурасы 0С
ГОСТ20287-74 бойынша (-10)-(-19)

II ТЕХНИКАЛЫҚ–ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ

2.1 Жанажол кен орнын игерудің ағымдағы күйі

01.01.03 жылға шаққанда Октябрьскмұнай МГӨБ-ның
баллансында 487 ұнғыма бар, соның ішінде: 355 ұнғыма
пайдалану қорында; 111 ұнғыма айдау қорында; 11 ұнғыма
байқау қорында; 8 ұнғыма жұмыссыз және 1 ұнғыма тұз
ұнғымасы. Пайдалану қорында 01.01.2004ж. жылға шаққанда 21
ұнғыма өнім беріп тұрды; 11 ұнғыма уақытша жұмыс істемейді;
23 ұнғыма жұмыс істемейді.
01.01.2003 ж. Октябрьскмұнай МГӨБ-ның пайдалану қорында
383 пайдалану ұнғымасы бар. Оның ішінде 363 ұнғыма жұмысқа
жарамды, 19 ұнғыма жұмыссыз, бақылау қорында 11 ұнғыма,
айдау қорында 118 ұнғыма, 8 ұнғыма тоқтатылған, 1 ұнғыма
тұзды. 34 ұнғыма бұрғылау кәсіпорнынан қабылданды. 32
пайдалану ұнғымасы пайдалануға берілді, № 3456 ұнғыма
бұрғылаудан соң менгерілді, 6 ұнғыма пайдалану қорынан айдау
қорына өтті. Бұл кезеңнің бәріне 521 ұнғыма есепте тыр.
01.06.2003 ж. Октябрьскмұнай МГӨБ-ның пайдалану қорында
425 өндіру ұнғымалары болды. Оның 407-сі жұмыс істеп тұр,
18 ұнғыма жұмысқа жарамсыз, бақылау қорында 11 ұнғыма,
айдау қорында 120 ұнғыма бар, 3 ұнғыманың жұмысы
тоқтатылған, 1 ұнғыма тұзды. Бұл кезеңде барлығы 560 ұнғыма
есепте болды.
Жаңажол кен орнын бұрғылаудың бүкіл кезеңінде 10 ұнғыма
жұмысқа жарамсыз деп танылды: үш барлау (№№ 20, 111,
200); жеті пайдалану (№№ 148, 164, 303, 122, 2024, 2210,
2436). Олардың алтауы (№№ 111, 120, 122, 148, 3003, 200)
геологиялық себептермен және 4 ұнғыма (№№ 164, 2024, 2210,
2436) техникалық себептермен жұмысмтары тоқтатылды. Сондай-ақ
тхникалық себептермен Бозоба алаңындағы № 2205 ұнғымасы,
Жағабұлақ алаңындағы № 216 ұнғыма және Ембі жанындағы алаңда
орналасқан № 290 ұнғыма жұмысы техникалық себептермен
тоқтатылды.
Мұнайды өндіру негізінен фонтанды тәсілмен өндіріледі,
механикаландырылған әдіспен өндірілетін ұнғымалар: №№ 133, 435,
489, 556, 623, 638, 715, 719, 733, 734, 848, 902, 932,
2020, 2028, 2029, 2030, 2031, 2032, 2033, 2037, 2038,
2039, 2042, 2043, 2049, 2084, 2099, 2100, 2101, 2102,
2103, 2108, 2116, 2120, 2124, 2135, 2232; фонтанды тәсілмен
өндірілетін ұнғымалар: №№ 327, 328, 331, 415, 2004, 2015,
2018, 2046, 2070, 2077, 2110, 2117, 2117, 2119,2134; екі
ұнғыма (№№ 2254, 2427) пакерлік қондырғының саңылаулылығымен
жұмыс істемей тұр. Бұл кезең ішінде №№ 131, 322
ұнғымаларының сулану әсерінен, бұл ұнғымалардан газлифті
жабдықтар алындыда, оларды мезгіл-мезгіл тәсіліне көшірілді.
Кен орнын бұрғылау жұмыстарымен қатар қабат қысымын қолдау
жүйесін дайындау, қабат қысымын қолдау шаралары да қа
Тар ж,үргізілді. Қабат қысымын қолдау кедергі, жетінүктелі,
ошақты және сызықты су айдау жүйелері арқылы жүзеге асырылуда.
Техникалық су ретінде пайдаланылатын Атжақсы өзеніндегі су қоймасы
қажетті техникалық суды қамтамасыз етеді. Онда 26 су өндіретін
ұңғыма жұмыс істейді.
Жанажол кен орнында кен орнын алғаш игеруден бері 40056,6 мың
тонна мұнай өндірілді.
Өндіру жоспарының орындалуына аз алымды, сондай-ақ суланған
және газдалған ұңғымалардың жұмысын геологиялық - техникалық
шаралардың көмегімен ұлғайту себеп болып отыр.
Кен орны бойынша мұнайдың бекітілген бастапқы және қалған
қоры 01.01.2003 ж. бойынша көрсетілген.
Кесте 2.1 - 01.01.2003 жылғы мұнайдың бастапқы және қалған
қоры
Категориясы Бастапқы қор, мың тонна Қалған қор, мың тонна
С1 С2 С1 С2
Баланстағы 399922 1198 363800 1198
Алынатын 118140 395 82012 395

01.06.2003 ж. алынатын қордан мұнайдың 30,58 %
өндірілді.
Өндіру және айдау ұңғымаларының пайдалану қоры жылдан –
жылға көбейіп келе жатыр. Өндіру ұңғымаларын пайдалану кезінде
Жаңажол кен орнында көп қиыншылықтар кездеседі.Оларға компрессорлы
–сорапты құбырдың оқпанында, мұнайжинау коллекторларында, өлшегіш
қондырғыларда және перфорация аймағында парафиндердің және
гидраттардың пайда болуы жатады. Негізінен ұңғымалардың
жұмыстары осындай қиыншылықтарға байланысты уақытша тоқтатылады.
Мысалы, 8 ұңғыма №№ 123, 505, 507, 510, 431, 484, 535, 539 (
экономикалық жағынан тиімсіз) А текшесі бойынша уақытша жұмыстары
тоқтатылған.
КҚ-II карбонатты қабатқа (Дв, Дн Г- III ) су айдау
жұмыстары көлемі жөнінен жобадағыдан қалып келеді, әйтсе де кейбір
объектілерде соның ішінде В+В солтүстік, А және Б текшелерінде
су айдау көлемі жобадағыдан әлдеқайда артық. Кен орны бойынша
игерудің басынан бастап
68,9 % мұнай өндірілді, жоба бойынша - 58,5 %.
Мұнайдың орташа күндік алымының ұлғаюы байқалады. Бір
ұңғыға шаққандағы орташа нақты алым - 29,1 тн күнге тең, ал
бұл сан 2002 жылы 21,5 тн күнге тең болатын.
01.01.2003 жылы 2 ұңғыма ( № 9932, 734 )
механикаландырылған тәсілге көшірілді, 26 ұңғыма газлифтілі тәсілге
көшірілді.. Газ факторының өсуіне және газдың көбейіп кетуіне ,
сондай –ақ көптеген ұңғымалардың сулануы нәтижесінде 109 ұңғыма
мезгіл-мезгіл пайдалану тәсіліне көшірілд, ал 2002 жылы бұл сан
126 –ға тең болатын.
ҚазРосОил фирмасының басшылығымен қабаттарды
бөлектеу ідістері қолданылды. Осы әдісті су қабаттарынан ұңғымаға
су келе бастаған мына ұңғымаларға №№ 108, 320, 322, 328, 341,
351, 346 пайдаланған кезде жақсы нәтижелер берді.
Пайдалану қорын қолдану коэффициенті ө 0,876, жоспар
бойынша - 0,87.
Игерудің технологиялық жүйесінде қарастырылған бірнеше
су айдау қондырғылары кен орнында жұмыс жасайды. 01.01.2003 ж.
Кен орны бойынша ұңғымалардың сулануы - 2,5 % құрады, 2002 жылы
да көрсеткіш осы пайызға тең болатын.
2003 жыл бойынша 9 ұңғыма қалпына келтірілді.
Олардан алынған қосымша өнім ө 46,591 мың. Тоннаны құрады.
Объектілер бойынша су айдау көлемін анықтау үшін
№2304 ( Г -3 және Гз ) ұңғымасы бөлек су айдауға көшірілді және
№ 2109 ( Дн және Дв ) ұңғымасында айдалынатын су көлемін анықтау
үшін зерттеу жұмыстары жүргізілді.
Кесте 2.2 - Жанажол кен орны бойынша ШС-қа көшірілген ұңғымалар
анықтамасы
№ № Ұңғымалар Ауыстырылған Белгісі
№ № уақыты
1 2 3 4

1 489 21.09.1999 Rotoflex 800 DX
2 435 24.10.2000 CYJY -14 - 4.8
3 556 13.03.2000 VULCAN
4 623 07.11.2000 CYJY -14 - 4.8
5 638 22.03.2000 CYJY -14 - 4.8
6 647 18.01.2000 CYJY -14 - 4.8
7 719 04.11.2000 CYJY -14 - 4.8
8 733 04.12.1999 CYJY -14 - 4.8
9 734 20.12.2001 LAFKIN V640D
10 848 17.09.1999 LAFKIN V640D
11 902 25.02.2000 CYJY -14 - 4.8
12 932 20.06.2001 LAFKIN V640D
13 2020 25.01.1999 Rotoflex 800 DX
14 2028 28.02.1998 LAFKIN V640D
15 2029 13.11.1999 Rotoflex 800 DX
16 18.01.2000 CYJY -14 - 4.8
17 2030 29.11.1999 LAFKIN V640D
18 2031 21.09.1999 CYJY -14 - 4.8
19 2032 29.06.1998 Rotoflex 800 DX
20 2033 21.09.1999 CYJY -14 - 4.8
21 2037 24.02.2000 LAFKIN V640D
22 2038 13.03.2000 LAFKIN V640D
25 2039 07.11.2000 LAFKIN V640D
26 2042 18.01.2000 LAFKIN V640D
27 2043 22.03.20000 LAFKIN V640D
28 2049 04.011.2000 LAFKIN V640D
29 2084 04.12.1999 Rotoflex 800 DX
30 2099 20.12.2001. Rotoflex 800 DX
31 2101 17.09.1999 Rotoflex 800 DX
32 2102 25.02.2000 Rotoflex 800 DX
33 2116 20.06.2001 Rotoflex 800 DX
34 2120 25.04.1999 LAFKIN V640D
35 2124 28.02.1998 CYJY -14 - 4.8
36 2135 13.11.1999 CYJY -14 - 4.8
37 2232 18.01.2000 LAFKIN V640D
2333

2.2 Мұнай мен газды өндіру, қабатқа су айдау

2003 жыл бойынша Жанажол кен орнында – 3855 мың тонна мұнай
өндірілді, жоспар 102,2 % орындалды. Тауарлық мұнай - 3920,88 мың
тонна өндірілді, жоспар бойынша 3669,368 мың тонна. Демек жоспар
106,9 % артық орындалды. 1182289,4 м3 ілеспе газ өндірілді.
Қабат қысымын қолдау мақсатында қабатқа – 8233,670
мың м3 су айдалынды. 32 жаңа ұңғыма (№№ 2541, 2399а, 3434, 2330,
3438, 2092, 2458, 3468, 3469, 3475, 3455, 3313, 2801, 3314,
3433, 3435, 3007, 3463, 2436а, 2565, 2434, 2453, 2437, 3461,
2556, 3464, 3477, 3419, 3433, 2332, 2333 ) және 1 айдау ұңғыма
( № 2405) пайдалануға берілді, жоспар бойынша 39 ұңғыма.

2.3 Өндіріс қоры бойынша негізгі техникалық шаралардың орындалуы

Жанажол кен орны бойынша ұңғымалардың жалпы саны
01.01.2003 жыл бойынша 560 ұңғыманы құрады. Оның ішінде өндіру
қорына -425 ұңғыма, айдау қорына -407 ұңғыма жатады. Фонтанды
тәсілмен 291 ұңғыма , терең сорапты тәсілмен 35 ұңғыма,
компрессорлыөгазлифтілі тәсілмен 35 ұңғыма, үздіксіз – дискретті
тәсілмен 46 ұңғыма жұмыс істейді. Бақылау қорында 11 ұңғыма бар.
Тоқтатылған ұңғымалар саны – 3, 1 ұңғыма – тұзды.
2002 жылы жоспарланған техникалық шаралар бойынша 39
жаңа мұнай ұңғымалары іске қосылуы керек еді. 01.01.2003 жыл
бойынша 32 жаңа ұңғыма жұмысқа қосылды, соның нәтижесінде 230,311
мың тонна қосымша мұнай өндірілді, жоспар бойынша бұл сан 136,500
мың тоннаға тең.
Мұнайбергіштікті қарқындату мақсатында өткен жылы
жоспар өндіру қорында 40 ұңғымаға қосымша перфорация жұмыстары
істелінуі керек еді. Ал нақты перфорация істелінген ұңғымалар саны
– 39. Соның нәтижесінде қосымша – 164 мың тонна мұнай өндірілді,
жоспар бойынша - 578 мың тонна.
2002 жылы өндіру фонды бойынша - 12 ұңғыманы
тұзқышқылымен өңдеу жұмыстары жүргізілді. Соның нәтижесінде қосымша
өндірілген мұнай қоры 25,316 мың тонна тең болды. Басқа
шаралармен бірге істелінген тұзқышқылымен өңдеу мөлшері – 109
ұңғыма операцияға жетті, жоспар бойынша – 55 ұңғыма операция.
Қабатты сұйықпен жару 9 ұңғымада жүргізілді, жоспар
бойынша ө 10 ұңғымаға жүргізілуі керек еді. Соның нәтижесінде 15,038
мың тонна (№2462 - ҚСЖ) қосымша мұнай өндірілді.
Алынатын мұнайдың көлемін ұлғайту мақсатында
жүргізілген шаралар нәтижесінде тоқтап тұрған 9 ұңғыма іске
қосылды. Бұл ұңғымалардың көмегімен қосымша 45,591 мың тонна
мұнай өндірілді.
2002 жылы жоспар бойынша өндіру қорынан 25 ұңғыманы
компрессорлы – газлифтілі тәсілге көшірілуі тиіс болатын. 01.01.2004
жылы 18 ұңғыма компрессорлы – газлифтілі тәсілге көшірілді,
өндірілген қосымша мұнай қоры – 20,125 мың тоннаны құрады, жоспар
бойынша – 50,0 мың тонн.
Өткен жылы BGP ( КНР ) 4 өндіру ұңғымасына (№№
322, 2559, 409, 153 ) жылыту жүйесін қондырып байқау және сынау
тәжірибесі жасалынды. Бұл ұңғымаларда қазіргі уақытта ондай жүйемен
жұмыс істемейді, оған қондырғының конструкциясының жүйелендірілмегені
себеп болып отыр.
Акционерлік қоғамның шешімімен 2002 жылы тереңсорапты
тәсілге ұңғымаларды көшіру жоспарланбаса да, жылдың аяғында №734
өндіру ұңғымасы тереңсорапты тәсілге көшірілді.
№№1,2 мұнайды өндіру цехінің күшімен жыл бойы СКҚ
лифтісін тазалау және гидрат пен парафин шөгінділерінен тазалау
жұмыстары жүргізілді. Бұл шаралар ұңғымаларды ыстықтай шаю және
ыстық мұнаймен құбыр желілерін жуу арқылы , сондай- ақ
еріткіштердің және жойғыштардың көмегімен жүргізілді. Ұңғымаларға
істеленген ыстық жуу - 1836 ұңғопер., химиялық өңдеу – 789
ұңғопер. тең.
2002 жыл бойынша Жанажол кен орнында жер асты және
жер үсті ұңғымаларын желінуден қорғау, парафин және гидраттардың
пайда болуын болғызбау үшін ингибиторларды үздіксіз шаралары
қарастырылған.
Кесте 2.3 - Ұңғымалар қоры күйі
№ Атауы 2000 2001 2002 2003
1 Пайдалану қоры 355 385 423 425
соның ішінде:
тоқтатылғаны 23 19 20 18
меңгерілуде - 1 1 -
2 Қозғалыстағы қор
соның ішінде: 332 363 402 407
фонтандық
СКҚ 284 292 288 291
компрессорлық 37 36 33 35
3 газлифт - 17 35 35
Айдау қоры
соның ішінде: 111 118 120 120
тоқтатылғаны
істемейтендері 6 7 7 7
4 су айдалынатын 3 1 1 1
Байқау қоры 102 110 112 112
консервацияда
5 тұзды 11 11 11 11
Кен орны бойынша 9 8 3 3
ұңғымалар 1 1 1 1
нәтижесі
487 521 558 560

2.3.1 Айдау қоры бойынща технологиялық шаралардың

орындалуы және олардың тиімділігі

Бекітілген негізгі техникалық шараларға сәйкес 8
өндіру ұңғымасы су айдау қорына ауыстырылуы тиіс болатын.
01.01.2003 жылы 7 өндіру ұңғымасы (№№ 453, 2405, 2001, 2373,
2331, 2460, 465 ) су айдау қорына өтті. Осы шараның нәтижесі –
23,456 мың м3 құрады.
Айдау ұңғымаларының қабылдағыштығын көбейту мақсатында 54 айдау
ұңғымасына тұзқышқылымен өңдеу жұмыстары жүргізілді, жоспар бойынша
45 ұңғопер. жүргізілуі керк еді. Осының нәтижесі – 285,346 мың м3
су көлемін құрады. 3 ұңғымаға ( №№ 2536, 2405, 2343 ) қосымша
перфорация жасалынды, соның нәтижесінде - 4,215 мың м3 су көлемі
үнемделінді.
2003 жылы аудау ұңғымаларының сағасына 5 қытай дан өндірілген
жеке қондырғыларды орнату жұмыстары жүргізілді. 20,2287 мың м3 су
көлемі үнемделінді.

2.4 Кенішті игеру режимі және қабат энергиясы түрлеріне
сипаттама

1-ші корбонаттық текшедегі КТ-I барлық бөлінген қабат
текшелері өзара гидродинамикалық жүйеде біріктірілген және де
ортақ газмұнайлы және сумұнайлы шектесуі бар ортақ газмұнайлы
кенішті құрайды.
А текшесі
Бұл объект ұңғымалары сирек орналасқандықтан
технологиялық сызбада тығыздалу ұңғымалардың қайтару қоры арқылы жүзеге
асады деп бекітілген.
А текшесі кенішін игеру алғашында табиғи газ
бүркемесін пайдалану арқылы, кейіннен қабатқа сугазды әсер ету
арқылы игерілінеді.
Су айдау 1992 жылы кеніштің оңтүстігінде газ
бүркемесі ауданында орналасқан № 481 айдау ұңғымасы және кеніштің
солтүстігінде 1995 жылы іске қосылған № 412 ұңғыма арқылы жүзеге
асырылды.
2002 жылы текше бойынша 23587 мың м3 су айдалынды.
А текшесіне игеру басталынғаннан бері 462,7 мың м3 су айдалынды.
А текшесіндегі орташа қабат қысым 22,2 мПа-ға, түб
қысымы 11,7 мПа –ға тең. Аоңт.-те қабат қысымы-24,3 Мпа-ға, түб
қысымы – 13,2 мПа – ға тең.
Б текшесі
Бұл қабаттың өткен күйін талдай отырып мұнай жүйегі мен
суарынды облыстың арасында гидродинамикалық байланыстың барын
анықтауға болады. Алайда суарынды жүйенің энергиялық қуаты газ
бүркемесіне қарағанда аздау. Соңғы жылдардағы айдалынатын су
көлемінің көбеюі мұнайдың өсуіне әкеліп отыр.
Б текшесінің газ бүркемесі ауданында қабат қысымын бақылап
отыратын № 745 пъезометрикалық ұңғыма бар. Алынған қабат қысымының
мәні ( 26,0 мПа ) алғашқы қысымға қарағанда газ бүркемесінде
қысымның 2,14 мПа-ға төмендегенін көрсетеді . Бұл нұсқаның бойына
орналасқан аудау ұңғымалары арқылы айдалынған су газ бүркемесіндегі
қабат қысымының төмендемеуіне себепші болып тұрғанының белгісі.
В солт. текшесі
Всолт. текшесін айдау ұңғымаларын кедергі қатар қылып
орналастыру арқылы циклді су айдау арқылы жүзеге асырылынатын
кенішке сугазды әсер етумен игерілу қарастырылған.
Қазіргі уақытта мұнай жиекшесінде орналасқан №№162, 324, 314
ұңғымалары су айдау жүйесіне көшірілді, Осылайша кедергі су айдау
ошақты су айдаумен үйлестіріліп, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.