Ұңғылар арасындағы қашықтық

КІРІСПЕ

Бозашы бөлігінің солтүстік еңісінде орналасқан Қаламқас мұнай-газ кен орны 1976 жылы ашылған. Барлау және жобалау ұңғыларын алғашқы бұрғылауды қосқанда, 1979 жылы қыркүйекте пайдалануға еңгізілді.

Әкімшілік қатынаста Қаламқас кен орны Қазақстан Республикасы Маңғыстау облысы, Маңғыстау ауданы, Бозашы түбегінің солтүстік бөлігінде орналасқан. Қаламқас кен орнына жақын елді мекен вахталық кент Қаламқас екі шақырым, Шебер кенті 80 шақырым. Тұшы құдық кеншары 102 шақырым, Ақшымырау кеншары 125 шақырым қашықтықта.

Аудан орталығы және Шетпе темір жол станциясы кен орнынан 190 шақырым қашықтықта, облыс орталығы Ақтау қаласы 280 шақырым қашықтықта орналасқан. Қаламқас кен орнынан оңтүстік батысқа 25 шақырымда Қаражанбас және Солтүстік Бозашы кен орны орналасқан, ал солтүстік шығыста игеріліп жатқан Прорва кен орны орналасқан. Өзен-Атырау-Самара мұнай магистралынан алыстығы 165 шақырымды құрайды.

Кен орын аудандағы рельеф 20-25 м белгідегі теңдікті көрсетеді. Ландшафт ауданындағы негіздемесі үшін автокөліктер жүріп өте алмайтын тоған ойпаттары бар көптеген сорлар болып табылады. Кен орнының солтүстік бөлігі қатты жел әсерінен теңіз астында қалып бұрғылау және пайдалануды күрделендіреді.

Ауданның климаты жазда 30-45°С, қыста -30°С-ға дейін температураның күрт өзгерісімен сипатталады. Негізінен күз-қыс мерзімдерінде атмосфера төмендейді. Сирек кездесетін аз шығымды құдықтар ішетін су көздері болып табылады. Альбсулы қабатынан бұрғыланған ұңғылар сол жақты Каспий теңізі техникалық сумен жабдықтау үшін пайдаланылады. Барлық елді мекендер арасындағы байланыс тас жолдар мен авиа көліктер болып табылады.

1 Технологиялық бөлім

1. 1 Қаламқас кен орнының геологиялық құрылымының

сипаттамасы

1. 1. 1 Кен орын туралы жалпы мәлімет

Қаламқастың структурасы 1974 жылы рекогнодировалық МӨВ түсірілумен анықталып, сонан кейін МОГТ алаңдық сейсмотүсірілумен бөлшектеп зерттелген. Жекелеген бөліктердің структурасын анықтау және өнімділігін анықтау структуралары іздеп бұрғылаудың едәуір көлемін анықтады. (1975-1978 жылдар ГПП КЭ МНГР)

1976 жылы қаңтарда 587 метр К-1 ұңғысының түбіндегі неоком түзілуінен 100 мың м ³ /тәулік шығындағы газ фонтаны атылды. 1976 жылы шілдеде №3 ұңғыдан 847-855 м аралықта мұнай фонтаны алынып, Юра түзілуінің өндірістік мұнайлы екенін дәлелдеген. Кейінгі іздеу жұмыстарында Қаламқас үлкен көп қабатты газ мұнайлы кен орын болып тағайындалған.

1977-1979 жылдары мұнай және газдың В+С1 дәрежелерін бағалау мен қабаттың құрылысын жекелеп зерттеу мақсатында КЭМНГР барлау ұңғыларын бұрғылауды жүргізді. Қазіргі уақытта кен орынды барлау жұмыстары жүргізілген және 1980 жылдан “Маңғыстаумұнайгаз” ӨБ күштерімен кен орынды пайдалану жүргізілуде.

Қаламқас құрылымы 1974 жылы анықталып, 1976 жылдың басында неоком шөгіндісінен 587 метр тереңдікте К-1 ұңғысынан 100мың м ³ /тәуліктен артықшығымдагаз фонтаны алынды. Осы жылдың шілде айында 847-855 метр аралықта 3 ұңғыдан алғашқы мұнай ағыны алынды. 1979 жылы КСРО МӨМ тапсырмасына сәйкес ҚазҒЗЖИ мұнай институтымен Қаламқас мұнай кен орнын игерудің технологиялық сызбасы құрылды. МКИ комиссиясымен бекітілген. Қабылданған игеру варианттарына сәйкес юра қабаттары 10-I-IV қабаттар бойынша мұнай 9 нүктелік жүйемен, объектілерде әр бір ұңғы өздік игеру тонында игерленуі жоспарлауда.

Сурет 1. 1 Кен орынның жалпы көрінісі

1. 1. 2 Стратиграфия

Қаламқас ауданында триас, юра және бор жастарының шөгінділері бұрғылаумен ашылған.

Триастық жүйе-Т ₃

П-1 ұңғысының (көрсеткіштік) триастық түзілу түгелге жуық өткізілген. Осы ұңғыда триас жасы харофиттер және остракодпен анықтау негізінде төменгі және орта бөліктер болып көрсетілген. Бұдан басқа электрокаратаж және литологиялық берілгендер бойынша орта триас 63 және 68 ұңғыларға шартты бөліктер басқа ұңғыларда тек төменгі триас шөгіндісі кездестірілген.

Төменгі бөлім Т ₁

Төменгі триас түзілуі аргилиттер мен құмды алеврелитті жыныстардың әркелкі таралуымен ерекшеленіп, алевролитті және сағды түрлілігі көрсетілген. Бірнеше ондаған метр қалыңдықты құрап, алевролиттер, аргалиттер бір-бірінен көбіне жұқа орналасқан. Құмтастар бәрінен бұрын жұқа қалыңдықтағы қабатша және 2-4 метр қабаттар түрінде қаралады. П-1 ұңғысымен ашылған қимада құмтастар бөліктері К-32 метрге дейінгі қалыңдықтар төменгі және жоғарғы бөліктерге жекелеген жағдайларда алевролиттер мен аргелиттерге орналасуымен белгіленген. Төменгі триас жынысы ашық түсті қоңыршылығы қызыл түсті.

Сұр және қызғылт, қызылды, әртүрлі түстер қоңыр бояумен ерекшеленеді. Сирек кездесетін жыныстарда сұр бояулардың әртүрлі түрі, кейде жасылды немесе қоңыр, кейде қызылды немесе қызғылт дақтармен белгіленеді. Сұр бояуларды көбіне сынық жыныстар үшін, кейде аргелиттер үшін қолданады. Төменгі триас құмтастары ҰГ кейде ӨГ-ҰГ іріктелу әртурлі сынбалы материалдан, кейде жұқа қабықты полимиктали (26-46%) кварцты, 17-31% дала шпаттары, 31-46% сазды кремний жыныстар сынықтары, базальды-кеуекті берік цементтелген. Сирек контактілі- кеуекті сазды корбанатты цементтермен регенарациалы-кварцтық цементтелгендер бөліктер болып табылады.

Құмтастар тығыз, әлсіз кеуекті өткізбейтін, кейде қиманың жоғарғы бөлігі тығыздығы нашар жоғарғы кеуекті, әлсіз өткізгіш. Алевролиттер ірі және түрлі түйіршікті, көбіне-көп микро және жұқа қабықты, полиликталы, базальды-кеуекті берік шөгінделген, сирек көптакталы-кеуекті цементтермен сазды корбанатты бөлегі регнерациялы-кварцты құрамда, тығыз /2, 52-2, 61 г/см элиз кеуекті [25%] өткізбейді.

Төменгі триастың аргилеттері алевролитті және алевролителген, жұқамикроқабықты және әркелкі корбанатты, тығыз (2, 59-2, 72 г/см ² ) берік және шытынаған. Кейде төменгі триас түзілуінің құрамында алевритті саз жынысының қабатшалары пирокласты өткір қабықшалы белгіленеді.

Жыныс жасы олардың құрамында төменгі триастың түрлері остронод және хоро суосілі қабықтарының қатысуы бойынша анықталған барлық аралықтар: 1605-1610м, 1645-1650м, 1812-1847м, 1854-1860м, 1930-1975м, 2060-2065м, 2156-2165м, 2207-2212м, 2243-2244м, 2750-2755м, 3280-3285м. Жоғары ашылған қалыңдық 2395м құрайды. (П-1 ұңғысы) . Төменгі триастың ашылу тереңдігі басқа ұңғыларда 11-95 м аралығында.

Орта бөлім Т ₂

Бұл жастағы түзілуі құмды алевролиттік және сазды жыныстардың тегіс емес қабат суымен көрсетілген. Әктасты қабаттар (3 метрге дейінгі) және жұқа қабатшалар сирек. Кейде жұқа шымтезек түзілген жыныс қабатшалар кездеседі. Орта триас құмтастары сұр. Ашық сұр, жасыл дақтармен, ҰГ, сирек ОГ және түрлі түйіршікті кейде жұмырланған сынықтардың қатысуымен қоңыр сұр саз және алевролиттер, негізінен қабаттаспаған полимикталы (39-43% кварц, 28-31% саз-кремний жыныс сынықтары, 3% слюда), саз-корбонатты кеуектердің шегенделуі, регенерациялы-кварцты цементтердің (16-22%) бөлігі 6-21 метр қалыңдықты қабат құрайды. Бұл жыныстар тығыздығының орташа бөліктерімен (2, 29 г/см ² ) және жоғары емес колектарлы құрамымен (кеуектілігі 12, 6% шейін) . Орта триас алевролиттері құмтастармен салыстырғанда тығыздау (2. 49%) әлсіз кеуекті (5%) іс жүзінде өткізбейді. Аргилит тектес саздар және аргилиттер күнгірт сұр және қоңыр-күнгірт сұр алевролитті, сирек алевролитті, көбіне микро-жұқа қабықты, тегіс емес корбонатты берік кейде калькунт жұқа желісімен қиылған. Орта триас ізбестастары ашық сұрдан сұрға шейін, оргонетенді-сынған, фороминиферлі-острокодты және детри су өсімді берік шымтебек шөгінді жыныстар қара сұр жұқа бөліктер түрінде 1470-1475 м (П-1) аралығында ғана көрсетілген.

Юра жүйесі J ₁

Юра шөгінділері жуылмалы және стратиграфиялық үйлеспей триас жыныстарына жайылған және екі бөлімнен орта және жоғары көрсетілген.

Орта бөлім J ₂

Оның құрамында байос және бап ярустарының мүшеленбеген шөгінділері бөлінеді, саз және құмтас алевритті жыныстардың тегіс емес қабаттасуын көрсетеді. Саз артықшылығы қиманың төменгі бөлігінен бақыланады. Жекелеген өсімдік қалдықтары және жұқа көмірлі қабатшалар шашылған детрит түріндегі өсімдік органикасының көп қатысуы бойот-батты жыныстың сипатталу ерекшілігі болып табылады.

Жоғарғы бөлім J ₃

Жоғарғы юра шөгіндісі өте шектеліп жайылған және структуралық солтүстік-батыс бөлігі көбіне батып жойылған болып көрінеді. (69, 74, 20, 22 ұңғылар)

Жоғарғы Юра құрамында сипаттау кешені бойынша 22 ұңғыда (861-865м) фороминифер табылып, волгояруст бөлінген. Ол алевролиттердің, саздардың, доломитті мергерлердің және доломиттердің литологиялық тең емес мөлшерде қабаттасуын көрсетеді.

Бор жүйесі К

Бор шөгіндісінде жыныстың литологиялық ерекшеліктер негізінде, полеонтологиялық анықтауда және өндірістік-геофизикалық берілгендерде бортиас-волондитік потеривтік, боррельдік, аптик және төменгі бөлімнің алыс ярусында, сол сияқты жоғарғы борди секомен және туран ярустары бөлінеді.

Төменгі бөлім К ₁

Төменгі бор шөгіндісі стротиграфиялық келіпеуімен және әртүрлі жайылу дәрежесімен юра жыныстарын жауып тастайды. Бұл түзіліс негізінен теңіздік шөгінділерде артықшылықты кужсем свитасының субконтинетальды герригендік жыныстар ала-бажақ түсті болмағанда, жоғарғы готерив боррем сияқты жинақталған. Берриас-валанжин ярусы шевролиттердің басым болуымен саз және ізбестастардың әркелкі қабаттасуымен көрсетілген. Төменгі бөлікте алевролиттер қабаттарымен және мергель немесе сазды ізбестас қабатшалары кездесуі ереже сияқты. Берриас-валажина қимасының структурасының көтерілген бөлшектері ізбестастар және саз қабатшалары бар жұқа қалыңдықтағы алевролит қабаттарымен конглемератты құмтасты, ізбестасты, базальды негізінде құралған. Берриас-валенжин шөгіндісі бай фороминифер кешені бойынша бөлінген боды.

Готерив ярусы Қаламқас ұңғыларының барлық қималарында қалыптастырылған. Готерив шөгіндісі табылуымен берриас-валенжин жыныстарын жуып тастаған және жоғары қарай бірте-бірте кугесиль авиталарының тұнбалары ала бажақтанады. Төменгі готерив жыныстары аз сулы теңіз тұнбаларымен берілген және негізінен жасыл-сұр мергелдермен, алевролитті қабатшалы саздармен көрсетілген. Саз басымдылығынан төменгі және орта бөлік қимашалары, ал алевролиттерден жоғарғы бөлік қимашалары қарастырылады. Жоғары готеривте жыныстар сұрдан, жасылөсұр алабажаққа дейінгі түсте. Готерив жыныс жасы форомениферали бойынша макрофаун анықтауы негізінде көптеген ұңғылар (2, 13, 22, 17, 52, 58) қималарында қалыптастырылған.

Беррель ярусы литолого-коратаждық сипаттама және қимадағы жағдайы бойынша бөлінеді. Беррель шөгіндісі алевролиттер мен алабажақ түсті саздардың әркелкі қабаттасуымен көрсетілген. Құмтастың қабатшалары мен аз қалыңдықтағы қабаттары сирек кездеседі. Жыныстар қоңыр, сұр және қызыл-қоңыр, жасыл сұр түсті болады. Саздарда мергелдік бекітулер жиі кездеседі. Неокомның жалпы қалыңдығы 134-215м құрайды. Альб ярусы барлық жерде жайылумен және баррем жынысында шайылумен орналасқан. Альт табында тұнбалар күгірт қараға жақын алабажақ түстер алмасып орналасқан. Альт ярусы негізінде гравелит линзалары қосылған алевролит құмтас жынысты базаль қабаты қарастырылады. Талыс және қиыршық тас кейде фосфоратталған сынықтармен жергілікті корбонаттық жыныстар және кварцпен көрсетілген Слюдалы және майлы сезілетін күнгірт сұр қараға жақын біртекті саздар қалыңдығы жоғары жатады. Саздар ізбестассыз, кейде пирит қосылған әлсіз ізбестасты, гладконит түйіршігінің ұясымен сыннықтар және пелидипотпен гостроподты ұсақ роковинімен болады.

Альт қимасының жоғарғы жартысындағы сағдарда ашық тусті алевролиттермен құмтастардың ұсақ түйіршікті қабатшаларының таралуы көрсетілген.

Қаламқаста өндірістік геофизикалық берілгендер бойынша альб ярусы қимасының төменгі бөлігінде сазы көп алевролиттермен саздардың әркелкі, ал орта және жоғары бөліктерде алевролиттердің қабаттасуын көрсетеді. Альб қалыңдығы 340-361 метрге жетеді.

Жоғарғы бөлім К ₂

Қаламқаста жоғарғы бор шөгіндісінен тек сеноман және турон ярустарының жыныстары сақталып қалған. Сеноман ярусы үлгімен сипатталмаған. Қима жағдайы және кафитат бойынша бөлінеді. LQ және ПС қисықтары бойынша шешкенде синоман қимасы бойынша құмтасты-алевролитті жыныс қабатшасы бар саз қалыңдығы жатқан базаль горизонтынан басталады. Сеноман қалыңдығы 79 метрден 100 метрге дейін өзгереді. Туран ярусы сол сияқты өндірістік-геофизикалық берілгендер бойынша бөлінеді. Туран қалыңдығы 3 ұңғыда 50 метрден 25 ұңғыда 160 метрге дейін өзгереді.

1. 1. 3 Мұнайгаздылығы

Кен орында өнімді қабаттар болып бор және юра шөгінділері саналады. Юра шөгіндісінде 13 горизонт анықталған, оның ішінде 9 мұнайгаз кеніші, 4 мұнай кеніші. Бор шөгіндісінде 8 газ кеніші бар. Юра және бор шөгінділерінің өнімді қабаттары қазылған ұңғылар қимасынан 35 метрлік саз ды көруге болады. Юраның өнімді қабаттарының қалыңдығы жас қанаттар мен переклинальдарда 270 метрден 460 метрге дейін өзгереді, ал қабаттың қалыңдауы жабын қимансында жас қабаттардың пайда болуымен байланысты. Қимада он үш горизонт бөлініп алынған, оның ішінде бесеуі (Ю-5С, Ю-4С, Ю-3С, Ю-2С, Ю-1С) құрылымның жабын қанаттары мен переклинальдарда шектелген- оларға стратиграфиялық шектелген кеніштер, жетеуі (Ю-I, Ю-II, Ю-III, Ю-IV, Ю-V, Ю-VI, Ю-VII) құрылымда таралып жатыр- оларға қабаттық біріккен кеніштер жатады. Юра шөгінділерінің жатынында жоғарғаылардан басқа барлық ауданға таралып жатқан (горизонт Ю) қалыңдығы 10 м болатын базальтты құм орналасқан.

Ю, Ю-5С, Ю-4С, Ю-3С, Ю-2С, Ю-1С, Ю-I, Ю-II, Ю-III горизонттардың газмұнай кеніштері өнімді қабаттың жоғарғы бөлігінде, ал Ю-IV, Ю-V, Ю-VI, Ю-VII горизонттардың мұнай кеніштері төменгі жағында орналасқан.

Кеніштердегі сумұнай байланыстарының ерекшелігі, ауданның көпшілік бөлігінде (құрылымның біріккен бөлігі) әр түрлі горизонттардың СМБ тығыз орналасқан, соның нәтижесінде кен орын массивті кеніш түрінде байқалады. Газмұнай байланысы кеніштің барлық бөлігінде бірдей.

Құрылымның переклиналды бөлімдерінде тектоникалық-экрандалған кеніштер және күмбезделген көтерілімдер кездеседі, соның әсерінен СМБ мен ГМБ-тарында аздаған өзгерістер бар.

Кен орында колекторлар ретінде құмтастар мен алевролиттер саналады. Құмтастар ұсақ түйіршікті, орташа түйіршікті, анық қатпарлы емес болып келеді. Алевролиттер қатпарланбаған ірі түйіршікті құмтастар. Қуысты кеңістіктер қуыстардан тұрады. Ю-5С горизонтын құрайтын жоғарғы юра шөгінділерінде терригенді коллекторлармен бірге карбонатты коллекторлар да кездеседі. Терригенді коллекторлар ұсақ-орташа түйіршікті құмнан және алевролиттерден тұрады. Каверно-жарықты коллекторлар ұсақ түйіршікті сазды әктастардан, доломиттерден, ұсақ жарықшақты микрокавернолардан тұрады.

Стратиграфиялы-экрандалған кеніштер орналасқан горизонттарда қабат қалыңдығы 0-ден 25-40 метрге дейін өзгереді (Ю-5с - Ю-1с) . Біріккен кеніштерден тұратын горизонттар (Ю-I - Ю-VII) аудан бойынша қалыңдықтары жеткілікті дәрежеде тұрақты (кесте 1. 1) . Кесте 1. 2-де қабатты сипаттайтын негізгі параметрлер, олардың коллекторлық қасиеттері және горизонттар бойынша мұнайдың батапқы қасиеттері келтірілген.

Кесте 1. 1

Горизонттар бойынша қабаттар сипаттамасы

Кесте 1. 2

Горизонттар бойынша бастапқы параметрлер

1. 1. 4 Мұнай мен газдың қорлары

2005 жылы мұнай өндіру бойынша жоспары 8 млн 519 мың тоннаны құрайды. Нақты іс жүзінде 8 млн 501 мың тонна өндірілген. Мұнай тапсыру бойынша тапсырма 8 млн 494 мың 100 тонна көлемде 99, 6 %-ке орындалған. Барлық өнім көлемі 304 млн 564 мың теңгені құрады. Жоспардағы 14500мың м ³ ден, қабатқа су айдау көлемі 14960, 24 м ³ құрады. Жоспардағыдан жоғары 460, 24 мың м ³ мөлшердегі су айдау теңіз тоған су есебінен жүргізілген. Игеру коэффициенті 0, 91 бірлік, жоспарда 0, 93 бірлік. Мұнай өндіру екі әдіспен-механизацияландырған 93% (4338875 тонна) және фонтандық 7% (162591 тонна) іске асырылды.

Бастапқы игеру кезінде кен орынна 5928406 мың тонна мұнай, 100329, 4 мың тонна сұйық алынып, 139884, 6 мың м ³ су айдалған. Ең жоғарғы жасалған Ю-ІІІ қабаты, одан қордың 80%-і алынған. Кеңею аймағында (Ю-1 Ю-IV), тігілген полимерлі құрамды айдау технологиясы жүзеге асырылады.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс