Жоғарғы шөгінділерінің Юра Арысқұм алаңының көтеріңкі ойпат бөлігіне жетілген шөгінділердің өндірістік өнімді қабат қоры

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 48 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
Кіріспе 1
ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ 2
Геологиялық және экономикалық жағдайлар. 2
Ауданың геология – геофизика зерттеу тарихы 4
Стратиграфия 6
Тектоника 9
Мұнайгаздылық 11
Жер асты сулары 15
ТЕХНИКАЛЫҚ – ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ 16
Құмкөл кен орнын игерудің тарихы және қазіргі жағдайы жөнінде қысқаша
мәлімет. 16
Сұйық пен газ өндіру және су айдау өзгерісін талдау 17
Құмкөл кен орнының 2- кешеннен мұнай,газ және су өндірудің өзгеруінің
динамикасына және су айдауға талдау 21
Қабат қысымының өзгеруінің динамикасы 24
Скважина қорларының өзгеру динамикасы 25
Кен орнындағы қолданылған су айдау әдістері 26
Қабатқа су айдау үшін пайдаланылатын су көздері 28
Суды дайындайтын техника және технологиясы. 31
Көп қабаттылықтан және мұнайды сумен ығыстыру негізінде кен орнын игерудің
технологиялық көрсеткіштерінің есебі. 36
Экономикалық бөлім. 44
“Құмкөл мұнай” МГӨБ – ң ұйымдастырудың сипаттамасы. 44
Құмкөл МГӨБ – ң еңбекті ұйымдастыру және жалақы алу ерекшеліктері 45
Президент 46
ОИТ қызмет 46
Техникалық басшылық органдары 47
Құмкөл кен орнын игерудің негізгі техника – экономика көрсеткіштердің
талдауы 47
Товарлы өнімнің өзіндік құнына талдау 49
Еңбек қорғау бөлімі 51
Жобаланған объектіні іс жүзінде іске асару ауданының климаты мен
географиясы 52
Қиратылатын тау жыныстырының физика – механикалық қасиетімен мұнай және
газдың физика – химиялық қасиеттері 53
Таңдап алынған технология мен техника 54
Жұмыскер адамның жұмыстан кейінгі тұрмысы мен бос уақытын ұйымдастыру 57
Қоршаған ортаны қорғау 57
Қорытынды 58
Әдебиеттер тізімі 59

Кіріспе

Мұнай мен газ өндіру өнеркәсіпшіліктің ең бір маңызды салаларының
бірі болып табылады. Оның дамуына біздің елімізде алкен көңіл бөлінеді.
Еліміздің әлеуметтік – экономикалық жоспарында жаңа мұнай және газ
кен орындарын пайдалануды жеделдету қамтылуда олардың қатарына Құмкөл кен
орны жатады.
Құмкөл кен орны 1984 ж басында Қазақстан Республикасы геология
министрлігінің “ Южказгеология “ ГӨБ – дегі оңтүстік Қазақстан
экспедициясымен ашылды.
Фонтанды ағын алу Қазақстан Республиасындағы оңтүстік Торғай
сипатының өнеркәсіптік мұнай газдылығын растады.
1987 ж ТМД – ның ҚЖМК – ның бекітуімен баланстың 153208 мың т, алынатын
89442 мың т, болып мұнай қоры бекітіледі.
Ұсынып отырған диплом жобасы Құмкөл кен орнын игеру талабына сәйкес
“ Құмкөл мұнай кен орны 2 – кешенін нұсқаның ішінен су айдау әдісімен
игеруге “ арналған.

ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ

Геологиялық және экономикалық жағдайлар.

Құмкөл кен орны Қазақстан Республикасында Жезқазған облысы жезді
ауданында орналасқан жақын елді мекен темір жол жоғары жосалы ауданы кен
орнынан 159 км қашықтықта орналасқан орталық облыстары кен орнынан
Қызылорда , 200 км Жезқазған 174 км қашықтықта орналасқан. Кен орнынан
шығысқа қарай тас жолы өтеді. Қызылорда – Жезқазған линиялық электр жүйесі
орнынан 20 км аралықта өтеді. Кен орнынан шығысқа қарай , Омск , Павлодар
, Шымкент мұнай құбыры тартылған техникалық жұмыстарымен ауыз суға 80 –
100 м жоғарғы бар су қабатынан алып пайдаланылады. Кен орнындағы тұщы
судың құрамында фтор бар екені анықталып ауыз суды кен орнынан 60 км
қашықтықта орналасқан су скважинасынан тасымалдап әкеледі.
Алаң аймағындағы жергілікті халық жаз мезгілінде мал
шаруашылығымен айналысады Ауданның әлеуметтік экономикалық жағдайы нашар
дамыған кен орнында тек тас жолы бар жаз , күз мезгілінде жолылынан барлық
көліктер түрі емін – еркін жере алады. Ал қыз мезгілінде қардың
құлауына байланысты . Көліктің жүруі қандайды Құмкөл кен орнының
географиялық жағдайы теңіз дңгейінен 106 – 160 м биіктікте орналасқан,
негізіне бұл жер қырлы болып келеді. Бұл нақты бедер белгілермен
белгіленген. Ал аланаң оңтүстікке қарай құмды Арысқұм массиві орналасқан
және жартылай бекітілген түйіршік Федір құмнан құралған Арес тұзды көлі
толық көшіп қойған. Батысқа қарай 15 км орналасқан 70 – 80 км чинк биіктігі
өзгермейтін теніз жердің көтеріңкі платасы 150 – 200 м бедел белгіс болып
тұр. Ауданның ауа райының тез өзгермей мезгілмен тәуліктік ауаның
температура тербелісі ылғалдылығы өте тапшы өте және аз мөлшерде отырады.
Жазда ең үлкен температура плюс 300 С – 350 С ыстық, қыста минус 380 – 400
аяз. Жыл басында ылғал мөлшері 150 мм дейін негізінде қыс , күз
мезгілдерінде түседі.
Оңтүстікке ағып жатқан Сырдария өзені кен орнының 210 км
қашықтықта орналасқан . Жануарларды суару үшін алаңға жақын жерден
Қызылорда гидрогеологиялық экспедициямен өзгерілмейтін тегіз жермен
арпизиан скважинасы бұрғыланған.
Кәзіргі кезде ГӨБ ( ПГО ) “ Южказгеология “ кен орны аймағында
құрылыс материалдары бар екені анықталды.

Ауданың геология – геофизика зерттеу тарихы

Оңтүстік – Торғай ойпатының тиімділігі 1970 жылдан басқы кезеңінде
жоғарғы Полезой геогенділерімен байланысқан. Ол гравициялық өлшеміне
мәліметтерімен негізделген маг нитті және геологиялық түсірген масштабы
1:500000 және 1:200000 анологиялық Қостанай қақпақ отырғызылған
қондырғысы бойынша су сары қабаттағы қысыммен скважина ішіндегі қысымның
айырмасымен аймақтық сирек тарабындағы сейсмологиялық кескінің жұмыссын
орындап болғанан кейін. Арысқұммен КМПВ және жжыланшық ғылыми геологиялық
зерттеулер жұмыстар нәтижесінде юра – триас гребень - сенкмолы ( 68
–72 ) және мегазой қимасында тиімдегі жатады. Юра геогенділерінің
қимасындағы 2 – қ құрлымдық ұңғысындағы сонымен қатар 2 – қ Арысқұм
көрсеткіші ұңғысында ал неоно шөгінділеріндегі 15 –қ құрлымдық ұңғысында
мұнайдың алғашқы белгілері кездесе бастады. Турландық ГФЭ “ қазгеофизика “
өндірістік геология бөлімі ауадан 1983 ж ауамен 4 км сейсмопрофилді
іздестіру жұмысы атқарылып Құмкөл ойпаны болды. Осы жылы қосылған 3
шағыстырылған қабат ойпанында 1 - сіздеу ұңғысында бұрғылау жұмысы
басталып осы процестерден басталып осы процестерден кейін 4 – II сыну
кезінде ақпан айының басында 1984 ж жоғарғы неокон геогенділерінің алғашқы
мұнайдың атқылау ағысын, ол суан әрі жұмысын тереңдете түскенде Юра
шөгінделерінің мұнай және газдың атқылауы болды.
Іздеу барлама жұмыстарының нәтижесінде 1984 – 1985 ж Құмкөл кен
орнын төменгі неокон жоғарғы және ортаңғы Юри шөгінділерінде мұнай бар
екені анықталады.
Турландық геология- гиофизикалық экспидициясы тексергенде
құмкөлдің өз ойпанынан ойпан пайда болып, оны солтүстік Құмкөл деп атаған
бұрғылау жұмыстары анықтады, ол жалғасып жатқан солтүстік перекликолы болып
табылады. 1987 жылдың басында қайта өндеу нәтижесінде сейсмологиялық
матириалдық қиындатылған бағдарламасы бойынша қазақстан методикалық
тәжірибе экспедициясы батыс және шығыс участкілерінің құрылуы құмкөл кен
орнымен қыйылысатын жері өнімді қабат болып табылады.
Маңғышлақ мұнай бірлестігі 1987 жылы кен орнында пайдалану
бұрғылау жұмыстарын қосымша оның өңдеу жұмыстарын бірге атқарды.
Құмкөл экспедикциясы қаңтар айының 1988 жылы бірінен бастап құмкөл
мұнай бірлестігіне МГД - Б қарамағына беріліп өздігінен болып саналады.

Стратиграфия

Құмкөл кен орнының қимасы мезозой, кайнозой шөгінділермен
көрсетілген.
Арысқұм ойпатында және кен орнында мезозой – кайнозой құрлымдық
қабаттарға бөліктелінеді. Бөліктелінгендер аймақтың стратиграфияға
келіспейді. Жоғарғы Юралық және бор Юра жүйесі – J ортаңғы
бөлік – J2.
Ортаңғы Юра шөгіндісі дощон свитасына (J2 d) бөлінген – олар
қабаттасқан түрде сұр құмтастан алеврометтен және күнгірт сұр аргімет
қалындығы 12 – ден 56 метрге дейін, ал газмұнайлы болып табылатын ( қабат Ю
– N ) үйірдің төменгі жағындағы құрылымдық қабатында төрт алтылар
аралығындағы көмір қабаты бар. Үйірдің бөлігі Ю – N горизонты тыныс
фунуйметтіке татитын жердегі қосымша құрылымдық бөлігіне қосылады.
Оңтүстік батыс бөлігіндегі шөгінділері дощон үйіріне толық
қосылады. Ол оның қабатының қалындығы 219 елпірге жетеді.
Арысқұм ойпатының грабень алклинолды үйір құрылысы сазды болып,
оның қалындығы 502 метрге дейін жетеді.

Бор жүйесі – К
Құрлымдық бұрғылау кескінің мәліметтері бойынша шөгіндісі кен
орнында және ауданда бөлінеді, дауылға және қарашатау үйірінің төменгі
бөлігі, қызылкөлінің төменгі ортаңғы бөлігі балапанының жоғарғы бөлігі және
турансенок болып бөлінеді.

Төменгі бөлік – К
Неокон ярус үсті (к.н.с) неокон қабатшасы дауыл бөлінген.
Аумақтық жылуымен жатады және қоскөл үйірінің бұрыштық құрылуына келіспей
төменгі және жоғарғы дауыл ярусшылары болып бөліктенеді. Төменгі дауыл
ярусшасы негізінде Арысқұм қабатының құрамын ұстап тұрады. Яғни Құмкөл кен
орнында көрсетілгендей құм мен және қоңыр сазды қабатта карбонатты
алевромит және сазбен құралған.
Арысқұм горизонтының өзгеру шөгінің қалындығы 87 – ден 123 метрге
дейін болады. Арысқұм қабатының метологиялық Құмкөл құрлымы бойынша үш
бөлікке бөлінеді. Төменгі және жоғарғы құмтасты алевромен және орташа
сазды. Жоғарғы құмтасты біркелкі бөлігі және төменгі өрнегіндегі бөлімі
өнімді қабатта ( м-1 және м-2 ) болып саналады. Төменгі дауыл үйірінің
жоғарғы бөлігі сазан және карбонатты алевромиттен құралған саз қолындағы
113-163 м. Бұл өнімді Арысқұм қабатының беткі сұйық тепегі болып саналады.
Жоғарғы дауыл ярусшасы төменгі және ортаңғы қимасында біркелкі құм қызыл
түсті саз жынысты болып, жоғарғысында сазды болып құралған.

Апт – Альб ярусы ( к1 а- аl2 )
Апт – Альб шөгіндісі жуылып дауыл үйірінде жатыр және қарашаттау
үйірінен үйіріне біріккен үйір әлсіз цементтелген, сұр және әр түсті
құмтастан тұрады. Үйір қалындығы 253 – 350 м.

Төменгі жоғарғы бөлік ( К1-2 )
Альб сеномен ярусы (Ка l3 –6) Альб сеномен шөгіндісі қарашатау
үйірінде жатыр және қыдылция үйіріне бөлінген, бұлар әр түрлі – сызықша
түсті саз алеврометінен құм, құмтас қабатшасынан және саздан құралған үйір
қалындығы 87-168 м.

Жоғарғы бөлік – К2
Туран ярусы (K2t )0 Туран шөгіндісі балапан үйіріне бөлінген. Ол
қыдылция үйіріне трансгрессивті жатыр және жасыл сұр құмтаспен жұқа
көлденен жинаған үйір қалындығы сексен екіден жүз елу литр шөгінді
ауытқуынан тұрады. Мұнда көмір қалындығы және глауконгы жөні бар. Жоғарғы
туран – төменгі сенон (K2t2-Sn 1). Бұл шөгіндінің қалындығы жуылып, балапан
үйірінің жынысында жатыр. Метологиясы бойынша әр түрлі түсті алақұмнан жүз
жиырма үш – екі жүз отыз алты метр саз қалындығы күйінде көрсетілген.

Жоғарғы сенон (K2Sn2 )
Жоғарғы сенон құрамы шөгіндісінің шегі полегон алдындағы туылу
себебінен көптеген ұңғыларда жинақталған қабатталған әктасты ақ құмнан құр
сазбен құралған.

Полегон жүйесі (Р1 – Р2)
Полегон төменгі эоцен (Р1 – Р2) Полегон төменгі әр түсті
қабаттарда жатыр. Олар күңгірт сұр саздың қатты қаныққан көмір өсімдік
детратолин және кварциялаупинитде көрсетілген құмнан жинақталып сол күйінде
көрсетілген. Олардың ең үлкен қалындығы алпыс алты метре жетеді.
Полегон төрттін шөгіндісі ( N – ц ).
Полегон төрттің шөгіндісі сырты Арысқұм иілімінің бөлігінде жетілген.
Құмкөл құрлымына шартты түрде алаңының бетін жауып тұратын, құм, супейз
енгізілген. Олардың қалындығы он метре жетпейді.

Тектоника

Оңтүстік торғай ойпаты туран плитасының оңтүстік шығысында
орналасқан Ойпат бор полигенің табан бойындағы кешенінің шөгінділері тегіс
құрылым күйінде көрсетіліп, Ұлы тау антиклинарлық арасына тіркелген және
оның оңтүстік жалғасы шығыста, төменде Сырдария қосылған. Оңтүстік шығыс
қыратымен қамтылған, ал солтүстігінде Қостанай сведловинасымен қайтылған.
Өз ретімен оңтүстік Торғай ойпаты екі иілмге бөлінеді.
Арысқұм, Мыңбұлақ свердловинасинасына бөліктелінген антикленарлы
құрлымы Арысқұм иілімінің шегіне орналасқан. Мұндағы бар полегон кешенінің
қалыңдығы мың бес жүз – мың жеті жүз метре жетеді.Мұндағы триас юра
шөгіндісі өздігінен құрлымдық қабат құрал, ерекше маңызды болып, ең үлкен
қалыңдықтың таралуы және толық стратеграфиялық диапазоны жіңішке сызықтың
дранклиналы кетегоренді негізінде геофізика мәліметер бойынша Арысқұм
иілімінің шегінде суберидиаконды грабень – синкинон бағытында тартылғаны
анықталды, бұрғылау нәтижесінде және оларды бөліп тұратын үш сорапанти
клинолды теньшенан.
Тектоникалық бұзылулар нәтижесінде фундамент болктарға бөлінеді
солтүстік батыс болып және шығыс солтүстік шығысында созылып жоғалады.
Фундаментің бұзылуы нәтижесі бір қатар горсто және гравенге бөлінеді. Шығыс
бөлігінің құрылымында горсто ойпаты айырықша бөлініп, оның көлемі 2,5 – 3,5
км және ұзынды жиырма төрт км. Болғанда амплитудасы 320 м дейін барады.
Фундаменттің бет жағының жатқан тереңдігі 1200 – 1620 м құрайды.
Юра шөгіндісінде оның екі құрлым беті көрінеді, оның бір Құмкөл
қабатының жоғары юра ойпан өрнегінің құрылуына шағылады екінші құмтас
шөгіндісі өрнегінің ойпанан сипаттайды. Осы бет жағының біріншісі Ю–I
өнімді қабатты өрнегімен байланысты, индексте горизонтың шағылысуы бар,
Екінші бет жағына төрт шағылысу қабаты байланысып келесі ретпен өнімді
төртінші қабаттың жанылғысына дәл келеді. Құмкөл 4 шағылысу қабат жанылғысы
бойынша брокмантикалық қыртысы бойынша көрсетеді. Қыртыс өлшемі изогипс
бойында 1150 метр құрайды ең үлкен амплитуда кезінде 260 метр.
Батыс жағында бұл жұмыстың құрауы 1о 30 минут құрайды. Шығысында
2о 30 минут құрайды. Қыртыс тектоникалық ( F1 , F2 , F3 ) бұзылуларымен
қиындатылған көпке F2 амплитудасының кілт түсуі шығыстан 80 – 100 метр
құрал қыртысты қамтиды. Солтүстік шығысында бұл бұзылыс F3 бұзылысымен әрі
қарай сөнеді. Оңтүстік батыс бөлігі құрлымдағы 12 , 17, 19 ұңғыларының
аудан аймақтарының ұңғылардан өзгешілігі орта Юра шөгінділерінің жоқтығы
және жоғарғы Юра жыныстарымен фундамент жабылған. Уақытша қиындатылып ,
ортақ өңделіп жасалған қимасында ортаңғы Юра шөгінді қалыңдығы фундамент
бетіне көтерілу кезінде төменгі бөліктің қимасына қиылысу есебінен анық
көрінеді.
Бұны ұңғы қимасындағы коореляция кәуәландырылады. Аудандағы
ұңғыларды аз ғана изиометриялық 1 х 1,5 км амплитудасы 25 м өлшемі бөліп
тұр. Батыстан, шығыс жағынан тектоникалық бұзылыстармен шіктеледі орта
Юраның шөгіндісі алаңның шегіне қарап 0 – ден 200м өзгереді.
Құмкөл үйірінің қалыңдығы алаң бойынша тербелісі 55 – 75 м
шамасында, ал фундаментті көтеріңкі ойпан участкісінде 34 – 48 метрге
азаяды.
Құмкөл өзін сызықтық ассиметриалық антикинол қыртыста
көрсетіп, оңтүстікке қарай ығысқан ойпан өлшемі 17х4 км құрайды, 57 м
амплитуда кезінде тұйықталған теңіз деңгейінден биіктігі бірдей жерлерді
қосатын сызықтар бойында 1000м. Жоспардағы тәжірибелі дәл келетіндей шығыс
құрылым қанаты флексурамен қиындатылып, F , тектоникалық бұзылу Юра
шөгіндісін кеседі. Әр түрлі ойпан беттегі жоспар бойынша орындарына қойсақ,
Арысқұм қабатының ені азаяды да, оның конфигурациясы өзгереді және орталық
шығыс Ю–I қабат ойпан бөлігіне қарап ығысқан.

Мұнайгаздылық

Арысқұм ойпатын бұрғылау нәтижесінде бір мың сексен үшінші жылы
2 – ші құрылымдық ұңғысынан мұнайлығығы жөнінен бірінші хабар алдық, бұл
13541 сейсмографильді аймағында орналасқан. Неонон және Юра шөгінділерінен
алынған керндерінен күшті жанармай иісінен мұнай белгілері жақсы байқалды
және керндердің алынған беттерінде ала дақтар болады.
Арысқұм ойпатында жүргізілген геология барлама жұмыстар
нәтижесінде үш кешеннен тұратын ортаңғы Юра және төменгі неонон
шөгінділерінің мұнайлылығына көз жеткізіп отыр.
Бұдан басқа триас, төменгі триас кешені бөлініп 1–к Арысқұм
көрсеткіш ұңғысын бұрғылау барысы нәтижесінде газды белсенді түрде шығуға
байқалды. Осы Құмкөл кен орнындағы өндірістік қабат кешенінен тұратын
алаңнан, дощан алаңындағы 4 – ұңғыдан айырмасы бар.
Жоғарғы шөгінділерінің Юра Арысқұм алаңының көтеріңкі ойпат
бөлігіне жетілген шөгінділердің өндірістік өнімді қабат қоры.
Құмкөл, Арысқұм және қызылқия кен орындарында орналасқан
караваны алаңынан мұнай ағысын жоғарғы Юра шөгінділерінің сыну кезінде,
қабат сынағышпен алды. Ақшабұлақ Fn–параметрлік ұңғысынан және 2к Арысқұм
ұңғыларын құрлымдық бұрғылау жұмыстарымен бірнеше ұңғы қатарынан алынған
кендер мұнайдың бар екені жағылған түрінде және майдың иісі шығып байқалды.

Кәзіргі кезде сейсмологиялық зерттеумен Ақшабұлақ иіліміндегі
құрлымында бірнеше тиімді мұнайлығы бар, Ақшабұлақ және Ақсай үлкен деген
алаңдарын ерекше атап өтуге басады. Одан басқа седловинасы өлшегенде
жылыншақ иілімінде тиімді ойпан шықты. Құмкөл кен орнында өндірістік
мұнайлылығының қоры төменгі неоном және Юра шөгінділерінде орналасқан.
Төмегі неономнам екі өнімді, ( Н –1, М – 2 ) қабаты байқалды, жоғарғы
Юрада үшеу Ю-1, Ю-2, Ю-3 және ортаңғы ортада біреу ( Ю IV )
Бор қабатында өнім 1065-10120 метр аралығында орналасқан, ал
Юрада 1090 – 1170 метр тереңдікте, Сонымен қатар кен орнында 2 қабатты
өнімді қабат бар.
Төменгі бор және Юра өнімді қабаттары көп ұңғылардан ерекше
байқалып кен орнында жақсы таралған қалыңдығы 8 – 20 –ге дейін сазды бөлік
М – I және М – II бор қабатын ажыратып тұр. Ал саз қалыңдық бөлімшілері
қабат арасындағы Ю – I , Ю – II және Ю - III қабаттары 2 – 18,6 метр
деңгейінде болады. Біркелкі 12 – 34 Ю – III қабатының саз қалыңдығы
биіктігі жағынан жақсы игерілген Ю – IV қабатын бөліп тұр. Алаңның
мұнайлығы және бор деңгейіндегі биіктік қоры және Юраның өнімді кешенің
жоғарыдан төмен азаяды сонымен басқа осындай кен орнының түрі осы сияқты
сипатталады. Бор өнімді қабатына сипаттамасы М – I жазықтығы 3 қабатты
колектор түрінде көрсетілген олар саздармен бөлінген. Жоғарғы екі
қабаттының қалыңдығы бірдей тұрақты. Барлық құрлыммен жүріп алаңның
оңтүстік бөлігіне келіп құрайды төменгі қабат қалыңдығы ұстамсыз және
20.18,3,17,10 ұңғыларында өткізбейтін жыныстармен қосылған. Төменгі және
ортаңғы қабаттар алдыңғы тоғызыншы ұңғыға құяды.
Өнімді қабаттар (37,9,28,24,32,40) ұңғыларында анықталып
дәлденген. Орталық және оңтүстік қорының бөлігі геология – геофизикалық
зерттеулер нәтижесінде 7 және 11 – ші ұңғылар бойынша, мұнай 7 – ші
ұңғыдан 981,7 метр аралығында алынды. Ең үлкен мұнай қалыңдық шамасы
3,8,9,24 ұңғы аудандарына жалғасқан.
Алаңның мұнайлығы 5009,7 Па құрайды. Сонымен бірге таза мұнай
аймағы 62% жоғарғы қабат биіктігі 43,2 метр. Мұнай қабат қоры 2 бөлімге
бөлінген алаңдағы 27, 32,40 ұңғылар жүзделі қабатты қосылыс болып саналады
және оңтүстік қабатты қосылыс болып саналады. Шығыс мұнайының биіктігі 8,5
метр ал оңтүстік жағы 17 метр жалпы алаңның мұнайлығы 1622 Па таза мұнай
көлемі 800 Па 133% М – II жазықтығы М – I жазықтығынан біркелкі саздар
қалыңдығы 8 – ден 20 – метре дейінгі аралықта. Ажыратылған және 2 құмтас
қабат түрінде көрсетілген өнімді қабаттан сынама алу жұмыстары нәтижесінде
өнімділігі 14 м3 тәулікке тең, 184 м3 тәулікке дейін алады.
Зерттеулер нәтижесінде 3 және 23 – ші ұңғыдан су алынған геологиялық
зерттеулердің біреуі бойынша 6,8,24 ұңғыларында су мұнай қосылысы
қабылданған 999 белгісінде болады.
Мұнайды сынаушы ұңғыдан сынама ауыл кезінде 994,9 – 996,4 метр
аралықта геологиялық зерттеу экспедициясы қабылданғаннан 2 биіктікте
орналасқан. Мұнай қорының биіктігі 17,4 м ал мұнай алаңының көлемі 1084,4
Юра өнімді қабатынан сипаттама. Ю – I қабатының мұнайлығы біршама көлемін
алып жатыр және бор қабатты қорынан 80 – 148 метр төмен аралықта жатыр
қабатты жауып жатқан қос көл үйірінің біркелкі саз жандығы 16 – дан 106
метрге дейін болады. Геологиялық, физикалық зерттеулер нәтижесінде Ю – I
қабатты құмтас күйінде көрсетіліп және барлық алаң көлемінде қатысады.
Құм қабатшалары ақжатылған бес метрге жеткенде 2,5,11 аймағында
ұңғылар қабатта көбінесе бөлшектеліп сипатталады.
Газ мұнай қоры негізінен қатысты қабатты. Қабатты зерттеу
нәтижесінде I ұңғысынан өндірілген мұнай есебінен шығарылып тасталады.
Жалпы тиімді қалыңдық 0,8 метрден 12,4 м аралығында өзгереді.
Сонымен қатар газдылықтың қалыңдығы әр ұңғы сайын 6,6 метрден
8,8 метрге дейін өзгереді. Ал мұнайлығының тиімді қалындығы толық контур
шегінде 1,4 метрге 14,4 метрге деңгейінде өзгеріп тұрады.
Ю – II қабатты жоғары жатқан Ю – I горизонтынан қалыңдығы 3,6 м 18,6 м
дейін біркелкі саздар арқылы ажыратылып бөлінген және орталық қорындағы
бөлімде į-2 құмтас қабатшалар күйінде көрсетілген. Алаңның мұнайлылық қоры
6414па құрайды сонымен бірге таза мұнай аймағы 67% алып жатыр. Алаңның
газдылығы 223 Па – ға тең. Газдың биіктігі және мұнай қорының бөлігі 9 және
90,5 метрге тең Ю – III қабатты жоғарыда аталған бөлімдерден саздар мен
бөлініп тұр. Саз қалыңдығы 2 – 8 метр қабат екі құмтас күйінде көрсетіліп
алаңның барлық бойында ұсталады тек қана 3,7,13 ұңғыларында жоғарғы қабат
саздарымен орналасқан. Мұнда ең кіші тиімділктің мәні белгіленген.
Жалпы тиімді қалындығы 1,6 метрден 220 метрге дейін деңгейде
өзгереді. Ал мұнайлылығы 10-12,2 метрге дейін өзгереді: қабат 13 ұңғыдан
саналып осылардың ішінен 12-ші ұңғыдан мұнай ағынан алды. Бір ден су
ағысын алды.

Жер асты сулары

Құмкөл кен орны оңтүстік Торғай партизиан бассейінің жерінде
орналасқан. Кен орнында барлау процессі барысында 22 сулылығы бар 22
объектісі үрлеп шығару тәсілімімен ашып гидрогеологиялық зерттеу
материалдары бойынша 2,41 сулылығы бар қабат 32 ұңғыға бөлінген.
Құмкөл, Арысқұм аландағы барлау ұңғыларын барлау нәтижесінде іздеу
гидрогеологиялық терең көрсеткіштік ұңғыларын бұрғылағанда протезон сулы
кешені Юра, Бор полигонды, иогенды 4 шөгінділер бөлінеді. Ұңғыларды
санағанда минералы 77,6 гл су ағымын 1416-1503метр аралығында алды.
Құмкөл кең орнындағы орта Юра шөгіндісінін сулылығы жөнінен
2,8,16,12 –ұңғыларынан зерттеледі. Су ағымының жақсы нәтиже беріп сүзгіш
қасиетінің жоғары болғаның айтады.
Жоғары сулы кешенінің шөгіндісінде IV – сулы Ю - I. Ю – II, Ю
–III қабатты барын көрсетеді. Ол жоғарыда жатқан әртурлі сазды қалындықпен
ажыратылған араластырғыш жыныстар сұр және ашық және ашық сұр, сұр
құмтастары.
Ю - I. Ю – II, Ю –III қабаттарында тек ақырлы сулары қатысады.
Неоконсулы шөгінділері өзіне М - I. М – II, сулы қабатын қосады. Олар
жасылдау сұр құмтасына байланысты болады. Суы қарқынды ең бір қабатты үшін
983м белгісінде орналасқан. М2 қабатты үшін 999м белгісінде СТИТ
орналасқан. Алт-Альб сулы кешені неокон қабатынан жоғары неокон аймағынан
бірге жетілген саз қалыңдығыменажыратылған. Өзіне қосып алған күшті саз
қабатшасымен кешек қуаты 250метрге дейін болады.
Алт – Альб кешені жоғарғы КСМ мен сипатталып жоғарғы бөлігінің
кешені 500 метр жетеді. Су араластырғыш шыныс жасылдау сұр қабатшасы және
қыдылдау қоңыр құмдар және Ала саздағы әлсіз цементелген құмтастар болып
табылады. Қабат қалыңдығы 4-6 метр ағым суының өнімін 24 метр алдық. Су
гидрокабонаты натрий РН –7,45 жалпы қаттылығы 22 мг – 2экв.
Төменгі туран есноның сулы кешені жергілікті жетірген су
араластырғыш жыныстар 270 метр тереңдікті жасылдау сұр құм болып саналады,
суы тұщы жалпы минерализациясы 0,6 гл.

ТЕХНИКАЛЫҚ – ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ

Құмкөл кен орнын игерудің тарихы және қазіргі жағдайы жөнінде қысқаша
мәлімет.

Мұнай кен орнының игеруінің жобасын жасаған кезде он талап және
баға беру керек.
Құмкөл мұнай орнында кен негізгі газды мұнайлы қабаттан бор және
Юра төгінділерінен құраған М – I, М – II қабаттарымен Ю – I, Ю – II, Ю –
III және Ю –IV қабаттарында минай жиналған. Кен орнында скважиналар 300 КНО
литр бойынша орналасқан кен орнында жоба бойынша нұсқаның ішінен су айдау
белгіленген. Оның өзі бор жағынан қабат қысымын ұстап, тұрып болса, екінші
жағынан мұнай бергіштік коэффициенттін көбейту болып табылады. Жоба бойынша
екі вариант қаралған. Кен орнының экономикалық және технологиялық жағдайына
қарасақ, тиімді вариант екінші деп. есептеледі. Осы бойынша бір мың бір жүз
сексен екі скважина қатысу керек. Жалпы алатын өнім 156568 мың тенге.

Сұйық пен газ өндіру және су айдау өзгерісін талдау

Құмкөл мұнай кен орнының игерімін 1990 жылдың мамыр айынан
басталды. 1991 жылдан бастап мұнай мен бірге су және газ қосылып шығу
басталды. 1991 жылы 1192,93 мың тонна сүйық өндірілсе, оның 1169,25 мың
тоннасы мұнай, Солану 1,94% газ өндіру 92,99 мың метр. 1992 жылы 1393,04
мың тонна сүықтық 13,18,5 мың тонна минай, сулануы 3,26 % газ өндіру 87,63
мың м³ 1993 жылы “Южказнефтегаз” өндірістік бірлестігі бойынша белгіленген
шаралар арқасында мұнай өндіру 1677,5 мың тонна, газ өндіру 111,173 млн. м³
мұнай фантандық және ситангельді терең сарапты тәсілдермен өндіріледі.
Терең сараптың НСН – 75,443015 және НСН 25-57-3015 түрлері қолданылды.
Жыл басынан бері 3 қондырғы тобы және қосылды ( ГУ-8, ГУ-14, ГУ-16 ) және
II өлшеу қондырғысы осы жылы 23 жаңа скважиналар енгізілді (№
1004,10,56,10,57,1015,2054,2055,300 9,1005,1008,1007,2025,2027,2034,203 5,2036
,1002,1003,2018,2019,2011) механикаландырылған тәсілге II скважина
аударылды ( № 347,156,1013,846,134,24,342,1009,13 5,340) 1993 жылы су айдау
1262 мың м³ игеру басынан бері 1922,825 мың м³ айдауға коректі судың
3613,6 мың м³ жетпеуі, яғни 64,6 % , сулану 4,8 % 1994 жылы кен орны
бойынша 1805623 тонна мұнай 55 млн. м³ газ және 1 млн. 925655 тонна сұлық
өндіріледі. Кен орны бойынша орташа өнімнің сулану 6,2 % құрады 1994 жылдың
ішінде 5 топты орташа шығыны 2-ші объекті бойынша 37,5 тонна мұнай және
III объекті бойынша 28,6 тонна мұнай беретін 33 өндіру скважиналары
енгізілді. 120 скважинаның тәуліктілік өнімі орташа 5679 тонна минай
құрайды, бір скважинаның орташа жағыны тәулігіне 50,4 тонна құрайды, жоба
бойынша I скважинаның шығымы 35 тонна тәулік болып құралған, яғни жағымның
жобадағы деңгейден жоғары болуы 44 % құрайды. Жобаға сәйкес минай өндірідің
жлдық көлемі 18000 мың тонна, 187 өндіру скважиналарын тұрғызу
қарастырылған 1994 жылдың аяғында өндіріс объектілерін тұрғызу 16,3 %
құрайды.
Қазіргі барлық айдау қоры 24 скважинаны құрайды. Су айдау,
Су бөлу пункті арқылы (ВРП) СБП, бор ББОС (БКНС) 3 сорап жұмыс істейді,
шығу қысымысы 10,7; 10,8 мПа жүргізіледі. Жылына скважиналар бойынша
қабатқа ең көлемі №2 кестеде көрсетілген. 1- объектіге су айдау айдау
скважиналары (№24,101,102,103,104,1001,1008,1021 ) арқылы жүзеге асады және
30 өндіру скважиналарына әсер етеді. Біраз аймағынан алысырақ жинақтықтан
2 және 3 қатардағы 2105, 1014,1003, 1010, 1005, 1006 скважиналары әсер
аймағынан тыс қалды.
1994 жылы 1 кешені бойынша қабатқа 1019109 м3 су, ал игеруден
бері 2630262 м3 су айдалды 2 – кешенге су айдау 13 скважина бойынша: (№
200, 202, 203, 2003, 2006, 2007, 2017, 2031, 2035, 2057, 2056, 2064, 2065)
жүзеге асырылады және 48 өндіру скважиналарына тигізеді.
Айдан нүктесінен 2 және 3 – қатарға орналасқан 13 скважина айдау
әсерінен тыс қалды 19994 жылы қабатқа 688115 м3 су кешенде бар болғаны 3
айдау скважиналары № 303, 3001, 3008; жұмыс істейді және айдаумен 13 өндіру
скважиналарын қамтиды.
1994 жылы бойына қабатқа 206352 м3 су, ал игеруден бастап 531544
м3 су айдалды. Жылына мұнайлы қабаттарға бар болғаны 2013635 м3 су айдалды.

Кешендер бойынша алуды қайтару ретіне қарай 78,8; 58,3; 82,3%
-ті құрайды мұнай өндіруді тұрақтандыру үшін мынадай профилактикалық
шаралар жүргізіледі. Ыстық мұнаймен өңдеу 954 рет ыстық сумен 40 және
интуцерлермен шығу линиясын ыстық бушмен тазалау. Скважина шығынының кен
орнында азаюына себеп парафиннің көтергіш құбырдың (НКТ) бойына жиналады,
су мен газ пайда болуымен скважина түбіне құм жиналуында.
Жер асты скважина өңдеу бригадасы мұнай жағдай кезінде скважина
түбін жуп құмдардан тазартады. 2 – кешенде газ факторы (136 м3т өте
жоғарғы кең 4м скважинада (№№ 203, 236, 238) құбырлар кеңістігінде газ
жиналған оның себебі пайдалану каменкасы дұрыс цементтелмеген МГӨБ – да
скважина күрделі жөндеу бригадасы болмағандықтан, он құрап, қажетті
жұмыстарды 1995 жылы жүргізіледі.
Игеруден бастап 1995 жылдың аяғында кен орнынан 8406,323 мың
тонна мұнай 9,4% құрайды) алынды. Алғашқы қордан өндірілген мұнай 9,4%
құрайды сұйықтың жиналған өнімі 8876,098 мың тонна ол орташа сулану- 5,3%
қабатқа 6353,551 мың м3 су айдалды, бұл жағдайда қайтарылған өнімнің 48,1%-
ін құрайды. Сұйық бойынша скважинаның орташа шығыны 45,8 ттәулік мұнай
бойынша 41,3 ттәулікте тең бір скважинаның орташа қабылдағыштығы 200 м3
тәулік. Негізгі өндірілетін өнім 87,7% фонтандық тәсілмен өндіріледі. Кен
орны бойынша мұнай өндіруді арттыру негізінен жаңа скважиналарды іске қосу
арқасында болды. 1995 жылы пайдалануға 95 өндіру скважинасы берілді. Олар
бойынша өндіру 462,527 мың тонна мұнайды құрайды. Ай бойынша игеруде мұнай
өндірудің төмендеуі көрінеді. Бұл сол уақыттағы жеңіл мұнайының келмеуіне
байланысты скважиналардың бір бөлігін тоқтауға мәжбүр болды. Өйткені Құмкөл
мұнайы қою, сондықтан сбор жеңіл мұнайы араластыру керек. кантар айв
бойынша 89,0 мың тонна минай және 95,771 мың тонна сұйық алынады, ол 1994
жылдың алдыңғы айларынан өндіру деңгейі екі есе төмен.
Айдау скважиналарының орташа қабылдағышы 2,94 м3 тәулік
болғанда қабатқа су айдау 218,6 мың м3 болды. Бұл езде су айдауымен өндіру
161,4 % құрайды. Мұнай бойынша орташа тәулік шығын 42,2 тонна тәулік.
Ақпан айына 24,0 мың тонна мұнай алынды, бұл жағдайда барлығы
539 скважина күн жұмыс жасады. Қабатқа 174,8 мың м3 су айдалды, қазіргі
жағдайда 129,3% құрайды.
Наурыз айында 1 кешенінің сулануына байланысты және айдау
қысымының көбеюіне байланысты скважина төңірегінің қабылдауының нашарлауына
байланысты көптеген скважинада сулану артты. Соның әсерінн “мұнай газ
ғылыми зерттеу және жобалау институтының “ ұсынысы бойынша су айдау
тоқтатылды. Сәуір айынан бастап тататылған және жаңа скважиналарды жұмысқа
қосуға байланысты мұнай өнім өсе бастады. Оның өзінде мамыр 194,7 мың
тонна деңгейіне жетіп тұрақталды. Мұнай өндірудің одан әрі өсуі, ай сайын
5т15 арасында жаңа өндіру скважиналардың іске қосылуына байланысты болды.
Пайдалану нақты қорының 13 скважинасы, яғни 16,3% сусыз
өндіріледі 6,2% -ті, яғни 13 скважина 20%-ке дейін, 13 скважина яғни 6,2%-
ті 90%-ке дейін, 4,3%-ті яғни 9 скважинада 90% тен жоғары сумен
өндіріледі. 1995 жылы бүкіл кен орны бойынша өнімнің орташа сулануы 9,9%-ті
құрайда, 1995 жылы айдауға 10 жаңа скважина енгізіледі, оның ішінде 1
кешенде 2 скважина (№1009,1017), 2 кешенде 5 скважина
(№2011,2061,2075,2078,2802) және 3 кешенде 3 скважина (№3015,3017,3023).
Жұмыс жасамай тұрған скважиналардан 3 скважина жұмысқа енгізеді №201,2020
(2 кешен) және 300 (3 кешен) 1995 жылы қабатқа 2471,459 мың м3 су айдалды.
Қайтару 78,8 % болады. 1995жылы 1 кварталға осының өзі қабат қысымына
әсерін тигізді.
Ақпан және наурыз айларында қабат қысымының 1 және 2 кешенде
0,03-0,07мПа және 3 кешенде 1,75мПа дейін өсуі белгіленді. Сәуір айында
көптеген нақты скважинаның жұмысқа енгізілуіне байланысты кен орнында қабат
қысымының төмендеуіне әсерін тигізді, бірақ 2 кварталдан бастап су айдаудың
мәні нәтижесінде тұрақтана бастады. Оның мәні 11-11,2мПа екінші жарты
жылдыққа жетеді.

Құмкөл кен орнының 2- кешеннен мұнай,газ және су өндірудің өзгеруінің
динамикасына және су айдауға талдау

Құмкөл кен орнының 2-ші игеру кешені екі өнімді қабаттар Ю-I ,
Ю-II қамтиды. Мұндағы алғашқы алу қоры 43,184 мың тонна құрайды. Мұнда кен
орнының барлық қорларының 43,3%-і шоғырланған.Жеті жыл игеру кезінде
кешеннен 3355,405 мың тонна мұнай өндіріледі, бұл салынатын қордың 8,23%-н
құрайды. Игерудің басынан жиналған сұйық өндіру 3689,229 мың тонна. Қабатқа
айдалынған су мөлшері 3329,481 мың тонна. Орнын тайыру 56%.
1991жылы объектіден 174,957 мың тонна мұнай өндіріледі, 30млн
м3 газ алынды.
1992 жылы 357,914 мың тонна сұйықтың 349,914 мың тоннасы мұнай
сулануы 0,75% газ өндіру 19,938млн м3.
1993 жылы “Южказнефтегаз”өндірістік бірлестігі бойынша
белгіленген шаралар арқасында мұнай өндіру 490,024 мың тонна газ өндіру
490,024 мң тонна газ өндіру 67,133 млн м3 болды қабаттан алынған су
мөлшері 46,22 мың тонна құрады. Өнімнің сулануы 2% минай негізінен
фонтандық тәсілмен өндіріледі.
Осы жылы 16 жаңа скважиналар енгізілді
1021,2025,2056,2057,2050,2054,2055, 3009,2027,2054,2055,2036,2018,
2019,2011.
1993 жылы су айдау 78,851 мың м3. Игеру басынан 120,851 м3.
1994 жылы кен орнының 2- кешеннен 630,131 мың тонна мұнай
86,328 млн м3 газ және 6047,218 мың тонна сұйықтық өндірілді. Кешендегі
өнімнің орташа сулануы 2,6% құрады.
1994 жылдың ішінде 2-кешен бойынша орташа тәулік шығымы 39 тонна мұнай 18
скважина енгізіледі.
1994 жылдың аяғында өндіріс объектісін тұрғызу 36,3%-ті
құрады.
Қабат қысымы ұстау үшін игерудің технологиялық схемасы
қарастырған үш игеру кешендеріне тоғыз нүктелі схема бойынша қабатқа су
айдау жүргізіледі. 2-кешен бойынша кәзіргі барлық айдау қоры 44 скважина
құрайды. Су бөлу пункті СБП(ВРН), бір ББСС (БКНС) және 3 сорап арқылы
жүзеге асады, шығу қысымы 10,7-10,8мПа.
Жылына скважиналар бойынша қабатқа айдалған су көлемі 2-
суретте көрсетілген.
2-кешенге су айдау 13 скважина бойынша
(№ 200,202,203,2003,2006,2007,2017,203 1,2035,2057,2053,2064,2065)
жүзеге асырылады және 48 өндіру скважиналарына әсерін тигізеді.
Айдау нүктесінен 2 және 3 қатарда орналасқан. Сұйық бойынша
скважинаның орташа шығымы 34,4 ттәулік, мұнай бойынша 32,9 ттәулікке тең
болды. Бір скважинаның орташа қабылдағыштығы 100 м3тәулік.
01.01.97 жылға қарағанда игерудің басынан кен орнының 2-
кешеннен 3555,465 мың тонна мұнай алынған. Бастапқы алынатын қорларға
қарағанда қорды мұнай бергіштігі 880%-ті құрайды. Сұйықтық өндірістегі
3689,229 мың тоннаға тең, орташа сулануы 4,8%. 1996 жылғы мұнайды нақты
өндіру 829,21 мың тоннаны құрады.
Қабатқа 3329,481 мың м3 су айдалынған, осы езде сұйықты алу мен
айдаудың орнын толтыру 56% скважинаның сұйық боынша орташа шығымы 28,10
ттәулік жинаның орташа қабылдағыштығы 196,3 м3тәулік.
Игерудің басынан 2-кешен бойынша 202,8822 млн м3 газ
өндірілген. Технологиялық схемада қабылданған газды фактор және газбен
қанығу қысымы II-кешен бойынша 2-ші кестеде көрсетілген.

Газдың факторы м3тәулікГазбен қанығу қысымы,
Кешен мПа
II 137 8,0

1996 жылы II- кешен бойынша 96,700 млн м3 газ өндірілген.
Бүкіл кешен бойынша газ өндірудің есептеу тереңдік сынақ алуда зерттеу
мәліметтері бойынша, газды фактор бойынша шамасына байланысты жүргізіледі.
Топтық қондырған мен өлшеу қондырғыларындағы өлшеу аппараттарының
жетімсіздігіне байланысты газды скважина бойынша есептеу жүргізілмейді.
Кешендер және кешен бойынша негізгі игеру көрсеткіштер.

Қабат қысымының өзгеруінің динамикасы

1997 жылы барлық айдалған су мөлшері 2471,45 мың м3 1997 жылдың 1-
ші кварталында скважина көпшілігі тоқтап қалды, бұл қабат энергиясының
күшіне әсер етті. Ақпан және наурыз айларында I-ші және II-ші кешендерінде
қабат қысымы шамасының өсуі белгіленеді: 0,63-0,67 мПа, III-ші кешенде 1,75
мПа көкек айында барлық нақты скважиналарда қысымның түсуі көрінеді бірақ 2
кварталдың аяғына қарай қабат қысымы 220 рет және 93 рет түп қысымы
өлшенеді кешендегі өлшенген қабат қысымы 1097 мПа тең болады.
01.01.97жылғы изобар картасы бойынша өлшенген қабат қысымдары
2021,2024,2049,2011,2050,2030 скважиналарында 10 мПа төмен. Ол 2031,2051
скважиналарына айдалған сұйық көлемінің жетісуымен байланысты. Ал қабат
қысымның төмендеуі көрінетін өнімнің бір участок, жаңа скважиналар ауданы
1996 жылдың екінші картасында берілген бұл әдіске еріген газ өнімінде жұмыс
жасап тұр, су айдау, ұйымдастыру жағдайларына байланысты кешігуде.

Скважина қорларының өзгеру динамикасы

Құмкөл кен орнының II-ші кешені бойынша 1992 жылы пайдалануға
қоры 36 скважина болды. Оның ішінде істеп тұрғаны-30, істелмейтін –3,
меңгерумен тұрғызуда –3.
1992 жылы 7 өндіру скважинасы енгізілді жоспар бойынша –10.
Пайдалану қоры фонтандық тәсілмен өндіріледі, бұл қабат қысымның
сонымен қатар – қатар қабат энергиясының төмендеуіне әкелді.
1993 жылы пайдалану қоры 46 скважина істеп тұрғаны- 40 скважина,
45 скважина фонтандық тәсілмен, 1 скважина механикаландырылған тәсілде. Су
айдау қорына 1 скважина қосылды.
1994 жылы пайдалану қоры – 61 скважинаны құраы, жыл басынан бері
пайдалануға 22 скважина қосылды мұның 59 фонтандық, 1 скважина
механикаландырылған тәсілге көшіріледі. Айдау қорына 9 скважина қосылып, 19
скважина құрды.
1995 жылы пайдалану қоры – 107 скважинаға дейін өсті. Бұрғылаудан
– 46 скважина қосылды 5 скважина шығындылықтың азаюына байланысты
пайдаланудың механикаландырылған тәсіліне көшіріледі. Су айдау бұрғылаудан
7 скважина қосылды. Осы жыл бойнша су айдау қорында 20 скважина жұмыс
жасады.
Ал 1997 жылы 1 қантардағы пайдалану қарқына келетін болсақ, осы
уақыт ішінде II-ші кешені бойынша 189 скважина бұрғыланады. Оның ішінде 1)
112 скажина бұрғыланды. Оның ішінде 1) 112 скважина өнім беріп тұр 100
скважина фонтанды, 2-уі механикаландырылған тәсілмен жұмыс жасады. 2)
Меңгерумен тұрғаны-3, оның ішінде: 2 скважинаға көтергіш құбырмен фонтанды,
қондырғы жетіспейді. 3) Жұмыссыз тұрғаны 17 скважина, есебі: қабат қысымы
қанығу қысымнан төмен.
4) Уақытша тоқтап тұрғаны – 3 скважина.
5) Су айдау қоры 44 скважинадан тұрады, оның ішінде істеп тұрғаны 32
скважина, қалғандары әр-түрлі себептермен тоқтап тұр меңгерумен тұрғызуда –
6 скважина, істелмей тұрғаны – 6 скважина.
11-ден 30 тонна тәулікке дейін 37 скважина.
31-ден 50 тонна тәулікке дейін – 7 скважина. 71-ден 90 тонна тәулікке
дейін – 4 скважина бар.

Кен орнындағы қолданылған су айдау әдістері

Мұнай кен орнын игеруде мынадай су айдау жүйелері қолданылады: 1) Нұсқаның
сыртынан
2) Нұсқаның өзінен
3) Нұсқаның ішінен
Игеруді нұсқаның сыртынан су айдау үнемі үлкен емес мұнай жиындарын да
қолданылады. Су айдау мұнай нұсқасынан тысқары орналасқан айдау
скважиналары арқылы іске асырылады.
Нұсқаның өзінен су айдау, өлшемі аз мұнай жиындарында, тек қана
нұсқаның сыртқы облыстарында қабаттың өткізгіштігі азайған кезде
қолданылады.
Нұсқаның ішінен су айдау негізінен үлкен өлшемді мұнай
жиындарында қолданылады. Іс жүзінде нұсқаның ішінен су айдаудың келесі
түрлері қолданылады:
1. Мұнай жиының “ қиысуы” өз бетінше игерілетін алаңдарға су айдайтын
скважиналардың қатарымен қолданылады.
2. Бөлшекпен су айдау.
3. Сорып жап су айдау.
4. Аймақтап саз алу.

Құмкөл кен орны 1990 жылдан бастап игерілді скважиналар УКАФКТ- 65к21
ПССКН-2 Қондырлармен жабдықталған. Тереңдік сораптарының диаметрі
0,044;0,056;0,070;0,095м. Негізгі өндіріс учаскілерінде скважиналар
диаметрі 0,1м; 0,727м; 0,146м; 0,152м пайдалану тізбектері
қолданылады. Қабаттың қысымын ұстау үшін нұсқаның ішінен су айдау
қолданылады. Тек I және II кешен нұсқаның ішінен су айдау әдісі
арқылы игеріледі. Бүкіл қорды айдау скважиналарының саны 83, соның
ішінде. 1997 жылы 1 қаңтарда 58 скважина жұмыс жасады, 15-і жәй
тұрады.Су айдаудың I және II горизонттарында 1202,794 м3 су
айдалған. II-ші кешен есебінде 44 айдау скважинасы бар. 1997 жылға
дейін 3329,481 м3 су айдалды. Аймақтан су айдау I және II Юра
горизонттарын игеруде жақсы нәтиже берді. Тек қана I, II, III, V-ші
көптеген скважиналарды игеруде жақсы нәтиже беруі негізгі өндіріс
учаскілерінде біркелкі болып келеді.
Коректордың қуыстылығы керн арқылы анықталады. Көптеген
скважиналарда бір горизонттардан алынған 2-ден 12-ге дейін Юра
болады.
Қабат ішіндегі скважиналардың қуыстылығының орташа мәні
мынадай болды. I-ші қабаттың орталық алаңында 20,1% - тен 32,5% -ке
дейін. II-ші қабаттың орталық алаңында 29,7% -тен, 33,7% -ке дейін.
III-ші қабаттың орталық алаңында 26,6% -тен, 31,5 –ке дейін.
Қабаттардың қорын және қуыстылығын есептеудегі орташа мәні мынадай.
I-ші горизонттың орталық алаңында – 29%. II-ші қабаттың
орталық алаңы – 28,6%.
III-ші горизонттың орталық алаңы – 31,0%.
Өткізгіштің үлгі тастармен немесе игерудің берілгендерінен
анықталады. Үлгі таспен өткізгіштік ауада және суда анықталады. Бүкіл
қабаттардың өткізгіштігі аз мөлшердегі үлгілер арқылы және мәндерінің
жуық болуына байланысты өндірістік берілгендерді есептеу арқылы
келесі өткізгіштіктің орташа мәндерін алдық.
I-ші қабат – 9,07 мкм.
II-ші қабат – 48,55 мкм.
III-ші қабат – 34,17 мкм.
Игерудің басында мұнай мен газдың қанығуының арнаулы
методикасы ылғалдықтан, бастапқы мұнай мен газқанығуы туралы мәнінен
бізге белгісіз.
Аймақтан су айдау қабатқа әсер етуімен және игеруде
жоғарғы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.