Скважина қорларының өзгеру динамикасы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 61 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе 2
Бор жүйесі – К 6
Төменгі бөлік – К 6
Жоғарғы бөлік 7
Бор өнімді қабатына сипаттама 10
Юра өнімді қабатынан сипаттама 11
Жылдар 21
Шикі мұнай 63
Керосин 63
Шекті көмір сутектер 64
Табиғи газ 64
Күкіртті қоспалар 64
Күкіртті 64
Күкіртті ангидрит 65
Объект 67
Көмірсутектер (МГО қуаттылығына байланысты) - 1,5-28% 68

Кіріспе

Мұнай мен газ өндіру өнеркәсіпшіліктің ең бір маңызды салаларының бірі
болып табылады. Оның дамуына біздің елімізде үлкен көңіл бөлінеді.
Еліміздің әлеуметтік – экономикалық жоспарында жаңа мұнай және газ кен
орындарын пайдалануды жеделдету қамтылуда. Олардың қатарына Құмкөл кен орны
жатады.
Құмкөл кен орны 1984 жылдың басында Қазақстан Республикасы геология
министрлігінің “Южказгеология ГӨБ – тегі Оңтүстік Қазақстан”
экспедициясымен ашылды.
Фонтанды ағын алу Қазақстан Республикасындағы Оңтүстік Торғай ойпатының
өнеркәсіптік мұнай газдылығын растады.
1987 жылы ТМД – ның ҚЖМК – нің бекітуімен баланстық 153208 мың тонна
алынатыны 89442 мың тонна болып мұнай қоры бекітілді.
Ұсынылып отырған диплом жобасы Құмкөл кен орнын пайдалану шарттарына
сәйкес “І-ші кешендегі фонтанды скважинаны механикаландыру әдісіне
ауыстырылғандығы техникалық – экономикалық тиімділігіне” арналған.
1.1 Геологиялық және экономикалық жағдайлар

Құмкөл кен орны Жезқазған облысы Жезді ауданы Қазақстан мемлекетінде
орналасқан жақын елді мекен темір жол шоғыры Жосалы ауданы кен орнынан 159
км қашықтықта орналасқан. Орталық облыстары Қызылорда және Жезқазған кен
орнынан 174,200 км қашықтықта орналасқан. Шығысқа қарай кен орнынан 116 км
тас жолы өтеді. Қызылорда - Жезқазған сызықтық электр берілісі кен орнынан
20 км аралықта өтеді. Омск – Павлодар, Шымкент мұнай құбыры 230 км кен
орнынан шығысқа қарай тартылған. Техникалық жұмыстарымен ауыз суға
тереңдігі 80-110 жоғарғы бор су қабатынан алып пайдаланылады. Кен орнындағы
тұщы судың құрамында фтор бар екені анықталып, ауыз суды кен орнынан 60 км
қашықтықта орналасқан су ұңғысынан тасымалдап әкелінеді. Алау аймағында
жергілікті халық жаз мезгілінде мал шаруашылығымен айналысады. Ауданның
әлеуметтік – экономикалық жағдайы нашар дамыған. Кен орнында тек тас жол
бар. Жаз, күз мезгілдерінде бұл жолмен барлық көліктер жүре алады. Ал қыс
мезгілінде қардың үйіліп қалуына байланысты көліктің жүруі қиындайды.
Құмкөл кен орнын географиялық жағдайы теңіз деңгейінен 106-160 метр
биіктікте орналасқан. Негізінен бұл жер қырлы болып келеді. Ол нақты бедер
белгілерімен белгіленген. Алаңнан Оңтүстікке қарай құмды Арысқұм массиві
орналасқан және жартылай бекітілген түйіршік бүдір құмнан құралған. Арыс
тұзды көлі толық кеуіп қалған. Батысқа қарай 15 км орналасқан 70-90 ішкі
биіктігі өзгермейтін тегіс жердің көтеріңкі платасы 150-200 м бедер белгісі
бөліп тұр. Ауданның ауа – райы тез өзгермелі мезгілімен тәуліктік ауаның
температура тербелісі ылғалдығы өте тапшы және аз мөлшерінде отырады. Жазда
ең үлкен температурада 30-35 0С ыстық, қыста –38, -40 0С аяз. Жыл бойындағы
түсетін ылғал мөлшері 150 мм – ге дейін негізінде қыс, күз мезгілдерінде
түседі. Оңтүстікке ағып жатқан Сырдария өзені кен орнынан 210 км қашықтықта
орналасқан. Жануарларды суару үшін алаңға жақын жерден Қызылорда гидро-
геологиялық экспедициясымен өзгермейтін тегіс жерден артизиян ұңғысы
бұрғыланған. Қазіргі кезде ПГО “Южказгеология” кен орны аймағында қанша
құрылыс материалдар қор бар екенін анықтады.

1.2 Ауданның геология – геофизикалық зерттеу тарихы

Оңтүстік – Торғай сипатының тиімділігі 1970 жылдың басқы кезінде
жоғарғы полезой шөгінділерімен байланысқан. Ол грави өлшеміне
мәліметтерімен негізделген магнитті және геология түсірген масштабы 1500000
және 1200000 аналогиялық Қостанай седловинасы бойынша Чу – Сары
дипрессиясымен аймақтық сирек торабындағы сейсмологиялық кескіннің жұмысын
орындап болғаннан кейін Арысқұммен КМПВ және жыланшық ғылыми геолгиялық
зерттеулер жұмыстары нәтижесінде Юра – триосы гробень – сенклиналы (68-72)
және мезозой қимасында тиімдіге жатады.
Юра шөгінділерінің қимасындағы екінші қабаттық құрылымдық ұңғысында
сонымен қатар 2 қабаттық Арысқұм көрсеткіш ұңғысында, ал неокам
шөгінділеріндегі 15 қабат құрылымдық ұңғысында мұнайдың алғашқы белгілері
кездесе бастады. Турландық ГФЭ “Казгеофизика” өндірістік геология бөлімі
аудан аймағындағы осы ұңғылардан 1983 жылы адыммен 4 км – сейсмопрофильді
іздестіру жұмысы атқарылып – Құмкөл ойпаты пайда болды. Осы жылы қосылған
ІІІ – шағылыстырылған горизонт ойпатында, І – іздеу ұңғысында бұрғылау
жұмысы басталып, осы процестерден кейін ЛП сынау кезінде ақпан айының
басында 1984 жылы жоғарғы неокам шөгінділерінен алғашқы мұнайдың атқылау
ағысын алды, ал одан әрі қазу жұмысын тереңдете түскенде Юра шөгінділерінен
мұнай және газдың атқылауы болды.
Іздеу барлама жұмыстарының нәтижесінде 1984 – 1985 жылы Құмкөл кен
орнын төменгі неокам, жоғарғы және ортаңғы Юра шөгінділерінде мұнай бар
екені анықталды.
Турландық геология – геофизикалық экспедициясы тексергенде Құмкөлдің өз
ойпанынан ойпан пайда болып, оны Солтүстік Құмкөл деп атаған. Келешекті
бұрғылау жұмыстары анықтады, ал жалғасып жатқан Солтүстік переклиналы болып
табылады.
1987 жылы жылдың басында қайта өңдеу нәтижесінде сейсмологиялық
материалдың қиындатылған бағдарламасы бойынша Қазақстан методикалық
тәжірибе экспедициясы Батыс және Шығыс учаскелерінің құрылуы Құмкөл кен
орнымен қиылысатын жері өнімдік қабат болып табылады.
Маңғышлақө мұнай бірлестігі 1987 жылы кен орнында пайдалану бұрғылау
жұмыстарын бастап, қосымша оның өңдеу жұмыстарын бірге атқарды.
Құмкөл экспедициясы 1988 жылдың қаңтар айының бірінен бастап Құмкөл
мұнай бірлестігіне ТМД – Б қарамағына беріліп, өздігінен мекем болып
саналды.

1.3 Стратиграфия

Құмкөл кен орнының қимасы мезозой, кайнозой шөгінділерімен көрсетілген.
Арысқұм ойпатында және орнында мезозой – кайнозой екі құрылымдық қабаттарға
бөліктелінеді. Бөліктелінгендер аймақтық стратиграфияға келіспейді. Жоғарғы
триасты Юралық және бор палеогенді.

Юра жүйесі
Ортаңғы бөлік – I2
Ортаңғы Юра шөгіндісі даман свитасына (І2d) бөлінген, олар қабаттасқан
түрде сұр құмтастан, алевролиттен және күңгірт сұр аргеметтен құралған.
Свитаның ернеуіндегі бөлігіндегі жиі кездесетін бір келкі қабаттасқан
құмтастар және аргелит қалыңдығы 12-ден 56 метрге дейін, ал мұнайлы болып
табылатын свитаның төменгі жағындағы құрылымдық қанатында 4-6 метр
аралығындағы көмір қабаты бар. Төменгі свитаның бөлігі Ю – IX горизонты
жыныс фундаментіне жататын жердегі қосымша құрылымдық бөлігіне қосылады.
Оңтүстік батыс бөлігіндегі шөгінділеріне даман свитасын толық қосылады,
ал оның қабатының қалыңдығы 219 метрге жетеді. Арысқұм ойпатының грабень
сенклиналды свита құрылысы сазды болып, оның қалыңдығы 502 метрге дейін
жетеді.

Бор жүйесі – К

Құрылымдық бұрғылау кескінінің мәліметтері бойынша бор, дауылға және
қараша – тау свитасының төменгі бөлігі, қызылкенінің төменгі, ортаңғы
бөлігі, балапанның жоғарғы бөлігі және туран – сенон болып бөлінеді.

Төменгі бөлік – К

Неокам ярус үсті (к.п.с) неокам ярусенасы даул свитасына бөлінген.
Аумақтық жуылумен жатады және Қоскөл свитасының бұрыштық құрылыуына
келіспей төменгі және жоғарғы дауыл ярусшалары болып бөліктелінеді. Төменгі
даул ярусшасы негізінде Арысқұм горизонтының құрамын ұстап тұрады. Яғни
Құмкөл кен орнында көрсетілгендей құммен және қоңыр сазды қабатта
карбонатты алевромет және сазбен құралған.
Арысқұм горизонтының өзгеру жиегінің қалыңдығы 87 – ден 123 метрге
дейін болады. Арысқұм горизонтының метрологиялық Құмкөл құрылымы бойынша үш
бөлікке бөлінеді: төменгі және жоғарғы құмтасты алевралит және орташа
сазды. Жоғарғы құмтасты біркелкі бөлігі және төменгі ернегіндегі бөлімі
өнімді горизонты (М-І және М-ІІ) болып саналады. Төменгі даул свитасының
жоғарғы бөлігі саздан және карбонатты алевралиттен құралған және карбонатты
алевралиттен құралған саз қалыңдығы 113-163 метр. Бұл өнімді Арысқұм
горизонтының беткі сұйық тірегі болып саналады. Жоғарғы даул ярусшасы
төменгі және ортаңғы қимасында біркелкі құм, қызыл түсті саз жынысты болып,
ал жоғарғысында сазды болып құралған.

Апт – альб ярусы (k, a – al2)

Апт – альб шөгіндісі жуылып даул свитасында жатыр және қарашатау
свитасына біріккен. Свита әлсіз цементтелген, сұр және әр түсті құмтастан
тұрады. Свита қалыңдығы 253-350 метр.

Төменгі, жоғарғы бөлік (k1 - 2)

Альб – сеномон ярусы (kal3 - 6) Альб сеномоншөгіндісі қарашатау
свитасында жатыр және қызылқұм свиталарына бөлінген, бұлар әр түрлі – түсті
саз алевролитінен құмтас қабатшасынан және саздан құралған свита қалыңдығы
87-168 метр.

Жоғарғы бөлік

Туран ярусы (k2t). Туран шөгіндісі балапан свитасына бөлінген. Ол
қызылқия свитасына трансгрессивті жатыр және жасыл сұр құмтаспен, жұқа
көлденең қабаттардан жинақталған. Свита қалыңдығы 82-ден 150 метр шегінде
ауытқып тұрады. Бұнда көмір қалыңдығы және гладконт дәні бар.

Жоғарғы – туран – төменгі сенон (k2t2 - Ln)

Бұл шөгіндінің қалыңдығы жуылып балапан свитасының жынысында жатыр.
Метрологиясы бойынша әр түрлі – түсті ала құмнан және 123 – 236 метр саз
қалыңдығы күйінде көрсетілген.
Жоғарғы сенон (k2Ln2). Жоғарғы сенон құрылымы шөгіндісінің шегі помоген
алдындағы жуылу себебінен көптеген ұңғыларда жинақталған қабатталған
әктасты ақ құмнан және сұр сазбен құралған.

Палеоген жүйесі – f
Палеоген төменгі эоцен (f1 – f2)

Палеоген төменгі эоцен шөгіндісі жуылып жоғарғы бордан әртүрлі
горизонттарында жатыр. Олар күңгірт сұр саздың қатты қаныққан көмір өсімдік
детритоин және кварцглаупинитті құмнан жинақталып сол күйінде көрсетілген.
Олардың ең үлкен қалыңдығы 66 метрге жетеді.

Палеоген төрттік шөгіндісі (N - Q)

Палеоген төрттік жас шөгіндісі сыртқы Арысқұм иілімінің бөлігінде
жетілген. Құмкөл құрылымына шартты түрде алаңның бетін жауып тұратын құм,
супейс енгізілген. Олардың қалыңдығы 10 метрге жетпейді.

1.4 Тектоника

Оңтүстік Торғай ойпаты Туран плитасының солтүстік шығысында орналасқан.
Ойпат бор палеогеннің табан бойындағы кешенінің шөгінділері теріс құрылым
күйінде көрсетіліп, Ұлытау антиклинарының арасына тіркелген және оның
оңтүстік жалғасы шығыста, төменде Сырдария қосылған. Оңтүстік шығыс
қыратымен қамтылған, ал солтүстігінде Қостанай седловинасымен қамтылған.
Өз ретімен Оңтүстік Торғай ойпаты екі иілімге бөлінеді. Арысқұм,
Мыңбұлақ седловинасына бөліктенген.
Құмкөл антиклиналды құрылымы Арысқұм иілімімен орналасқан. Бұндағы бар
палеоген кешенінің қалыңдығы 1500 – 1700 метрге жетеді. Мұндағы триос, Юра
шөгңндңсң өздігінен құрылымдық қабат құрап, ерекше маңызды болып, ең үлкен
қалыңдықтың таралуы және толық стратиграфиялық диапазоны жіңішке сызықтық
грабень сенклиналы нетерогенді негізінде геофизикалық мәліметтер бойынша
Арысқұм иілімінің шегінде субердионалды грабень сенклинал бағытында
тартылған бес анықталды, бұрғылау жұмыстар нәтижесінде және оларды бөліп
тұратын үш горап – антиклиналь текшесі. Техникалық бұзылулар нәтижесінде
фундамент блоктарға бөлінеді, солтүстік батыс болып және шығыс – солтүстік
шығысында созылып жоғалады. Фундаменттің бұзылу нәтижесі бір қатар горсты
және грабенге бөлінеді. Шығыс бөлігінің құрылымында гросты ойпаты айырықша
бөлініп, оның көлемі 2,5-3,5 км және ұзындығы 24 км болғанда амплитудасы
320 метрге дейін барады. Фундаменттің бет жағының жатқан тереңдігі 1200-
1620 м құрайды. Юра шөгіндісінде анық екі құрылым беті көрінеді, оның бірі
Құмкөл горизонтының жоғарғы Юра ойпан ернегінің құрылуына шағылады,
екіншісі құмтас шөгінді ернегінің ойпанын сипаттайды. Осы бет жағының
біріншісі Ю-І өнімді горизонтының ернегімен байланысты, осы индексте
горизонттың шағылысуы бар.
Екінші беткі жағына IV шағылысугоризонты байланысып келесі ретпен
өнімді IV горизонттың жамылғысына дәл келеді. Құмкөл IV шағылысу горизонт
жамылғысы бойынша, өзін браклантиклинал қыртысы бойынша көрсетеді. Қыртыс
өлшемі изогипс бойында 1150 метрді құрайды, ең үлкен амплитудакезінде 160
метр Батыс жағында бұл жыныстың құрауы 1030’ құрайды, шығысында 2030’
Қыртыс (F1F2F3) тектоникалық бұзылулармен қиындатылған.
Көпке созылған F2 амплитудасының кілт түсуі шығыстан 80-100 метрді
құрап қыртысты қамтиды. Солтүстік жағындағы бұл бұзылыс F3 бұзылысымен
түсіндіріліп, әрі қарай сөнеді. Оңтүстік – батыс бөлігі құрылымындағы 12,
17, 19 ұңғыларының аудан аймақтарындағы ұңғылардан өзгешелігі орта Юра
шөгінділерінің жоқтығы және жоғарғы Юра жыныстарымен қиындатылып өңделіп
жасалған қимасында, ортаңғы Юра шөгінді қалыңдығы фундамент бетіне көтерілу
кезінде төменгі бөліктің қимасына қиылысу есебінен анық көрінеді.
Бұны ұңғы қимасындағы корреляция куәлендіреді. Аудандағы ұңғыларды аз
ғана изометриялық 1х1,5 метр амплитудасы 25 метр өлшем бөліп тұр және
батыстан, сонсоң шығыс жағынан тектониканың бұзылыстарымен шектеледі. Орта
Юраның шөгіндісі 0 – ден 200 метрге дейін өзгереді. Құмкөл свитасының
қалыңдығы алаң бойынша 55-75 метр шамасында, ал фундаментті көтеріңкі ойпан
участкісінде 34-48 метрге азаяды.
Құмкөл өзін сызықтық ассиметриялық антиклинал қыртыста көрсетіп,
оңтүстікке қарай своды ығысқан.
Ойпан өлшемі 17х4 км құрайды, 51 м амплитуда кезінде, тұйықталған
изогипс бойында 1000 м, жоспардағы тәжірибе дәл келетіндей шығыс құрылым
қанаты флексурамен қиындатылып F1 тектоникалық бұзылуы Юра шөгіндісін
кеседі. Әртүрлі ойпан беттеріндегі жоспар бойынша орындарында қойсақ,
Арысқұм горизонтының ені азаяды да, оның көлемі өзгереді және орталық шығыс
Ю-І горизонт ойпан бөлігіне қарап ығысқан.

Бор өнімді қабатына сипаттама

М-І жазықтығы үш қабатты коллектор түрінде көрсетілген. Олар саздармен
бөлінген. Жоғарғы екі қабаттың қалыңдығы бірден тұрақты барлық құрылыммен
жүріп алаңның оңтүстік бөлігіне келіп құлайды. Төменгі қабат қалыңдығы
ұстамсыз және 20, 18, 3, 17, 10 ұңғыларында өткізбейтін жыныстармен
қосылған. Төменгі және ортаңғы қабаттар алаңдағы 9-шы ұңғыға құяды.
Өнімді қабаттар (37, 9, 23, 24, 32, 40) ұңғыларында анықталып
дәлелденген. Орталық және оңтүстік қорының бөлігі геология – геофизикалық
зерттеулер нәтижесінде 7 және 11 ұңғылар бойынша су, мұнай 7-ші ұңғыдан
981,7 метр аралығында алынды. Ең үлкен мұнай қалыңдық шамасы 3, 8, 9, 24
ұңғы аудандарына жалғасқан. Алаңның мұнайлығы 5109,7 га құрайды, сонымен
бірге таза мұнай аймағы 62%. Жоғарғы қабат биіктігі 43,2 метр. Мұнай қабат
қоры екі бөлімге бөлінген. Алаңдағы 27, 32, 40 ұңғылар жүзделі қабатты
қосылыс болып саналады. Шығыс мұнайының биіктігі 8,5 метр, ал оңтүстік жағы
17 метр, жалпы алаңның мұнайлығы 1622 га таза мұнай көлемі 800 га (33%).
М-ІІ жазықтығы М-І жазықтығынан біркелкі саздар қалыңдығы 8-ден 20
метрге дейінгі аралықта ажыратылған және екі құмтас қабат түрінде
көрсетілген.
Өнімді қабаттан сынама алу жұмыстары нәтижесінде өнімділігі төрт ұңғыда
көрсетілген. Мұнайдың өнімділігі 14 м3тәулікке тең. 180 м3тәулікке дейін
алады.
Зерттеулер нәтижесінде 3 және 23 ұңғыдан су алынған геологиялық
зерттеулердің біреуі бойынша 6, 8, 24 ұңғыларында су, мұнай қосылысы
қабылданған 999 белгісінде болады.
Мұнайды сынаушы ұңғыда сынама алу кезінде 994,9 – 996,4 метр аралықта
геологиялық зерттеу экспедициясы қабылдағаннан 2 метр биіктігі (17,4 метр)
ал орналасқан.
Мұнай қорының биіктігі 17,4 метр, ал мұнай алаңының көлемі 1084,4.

Юра өнімді қабатынан сипаттама

Ю-І горизонтының мұнайлығы алаңның біршама көлемін алып жатыр және
төменгі бор қабаты қорынан 80-148 метр төмен аралықта жатыр.
Горизонтты жауып жатқан Қоскөл свитасының біркелкі саз қалыңдығы 16-дан
106 метр болады. Геологиялық, физикалық зерттеулер нәтижесінде Ю-І
горизонты үш құмтас күйінде көрсетіліп және барлық алаң көлемінде қатысады.
Құм қабатталады 5 метр жеткенде 5, 2 ,11 аймағындағы ұңғылар горизонтты
көбінесе бөлшектеліп сипатталады.
Газ – мұнай қоры негізінен горизонтқа қатысты. Горизонтты зерттеу
нәтижесінде 1 ұңғысынан өндірілмеген мұнай қорының есебімен шығарылып
тасталған. Жалпы тиімді қалыңдық 0,8 метрден 12,4 метр аралығында өзгереді.
Сонымен қатар, газдылықтың қалыңдығы әр ұңғы сайын 6,6 – 8,8 метрге
дейін өзгереді, ал мұнайлылығының тиімді қалыңдығы толық контур шегінде 0,4
метрден 12,4 метр деңгейінде өзгеріп тұрады.
Ю-ІІ горизонты жоғарғы жақтан Ю-І горизонтынан қалыңдығы 3,6 – 18,6
метрге дейін біркелкі саздар арқылы ажыратылып бөлінген және орталық
қорындағы бөлімде І – 2 құмтас қабатшалар күйінде көрсетілген. Алаңның
мұнайлық қоры 6414 га құрайды, сонымен бірге таза мұнай аймағы 67% - ті
алып жатыр. Алаңның газдылығы 223 га – ға тең. Газдың биіктігі және мұнай
қорының бөлігі 9 және 91,5 метрге тең.
Ю-ІІІ горизонты жағында аталған бөлімдерден саздармен бөлініп тұр, саз
қалыңдығы 2-8 метр. Горизонт екі құмтас күйінде көрсетіліп алаңның барлық
бойында ұсталады, тек қана 3, 7, 13 ұңғыларында жоғарғы қабат саздармен
орналасқан. Бұнда ең кіші тиімді қалыңдықтың мәні белгіленген.
Жалпы тиімді қалыңдығы 16 метрден 220 метрге дейінгі деңгейде өзгереді,
ал мұнайлылығы 10-нан 12,2 метрге дейін өзгереді. Горизонт 13 ұңғыдан
сыналып, осылардың ішінен 12 мм ұңғыдан мұнай ағынын алды және бірден су
ағысын алды.
Алаңның барлық жерінде су мұнайдың түйісуін 1198 метр белгісі бойынша
алынған. СМТ – ның қабылдауы бойынша мұнай қорының биіктігі 84 метр,
алаңның мұнайлылығы 4141,6 га таза мұнай аймағында 75%.
Ю-IV горизонты аз ғана құмтасты болып, көбінесе бөлшектеніп
сипатталынады, оның құрамында 5 қабат коллекторларына шейін бөлінеді.

1.5 Мұнай газдылығы және оның тиімділігі

Арысқұм ойпатын бұрғылау нәтижесінде 1983 жылы екінші құрылымдық
ұңғысынан мұнайлылығы жөнінен бірнеше хабар алдық. Бұл 13541 сейсмопрофиль
аймағында орналасқан. Неокам және Юра шөгінділігінен алынған керидерден
күшті жанармай иісімен мұнай белгілері жақсы байқалады және керидердің
алынған беттерінде ала дақтар болады.
Арысқұм ойпатында жүргізілген геология барлама жұмыстар нәтижесінде үш
кешеннен тұратын ортаңғы Юра жоғарғы Юра және төменгі неокам шөгінділерінің
мұнайлылығына көз жеткізіп отыр.
Бұдан басқа триас, төменгі триас кешені бөлініп Ік – Арысқұм көрсеткіш
ұңғысынан бұрғылау барысы нәтижесінде газдың белсенді түрде шығуы
байқалады.
Осы Құмкөл кен орнындағы өндірістік қабат кешенінен тұратын алаңнан
дошон алаңындағы төрт ұңғыдан айырмасы бар.
Жоғарғы Юра шөгінділері Арысқұм алаңының көтеріңкі ойпат бөлігінде
жетілген. Шөгінділердің өндірістік өнімі қабат қоры Құмкөл, Арысқұм және
Қызылқұм кен орындарында орналасқан.
Караванин алаңынан мұндай ағысын жоғарғы Юра шөгінділерінің сынау
кезінде қабат сынағышпен алды. Ақша бұлақ F1 – параметрлік ұңғысынан және
2k Арысқұм ұңғыларынан құрылымдық бұрғылау жұмыстарымен бірнеше ұңғы
қатарларынан алынған керндардан мұнайдың бар екені жағылған түрінде және
майдың иісі шығып байқалады.
Қазіргі кезде сейсмологиялық зерттеулермен бірнеше тиімді мұнайлылығы
бар. Ақшабұлақ және Ақсай үлкен деңгей алаңдарын ерекше атап өтуге болады.
Одан басқа Мыңбұлақ седловинасын өлшегенде жыланшық иілімде тиімді
ойпан шықты.
Құмкөл кен орнында өндірістік мұнайлылығының қоры төменгі некам және
Юра шөгінділерінде орналасқан. Төменгі неокамнан екі өнімді (М-І, М-ІІІ)
горизонты байқалады, жоғарғы Юрада үшеу Ю-І, Ю-ІІ, Ю-ІІІ және ортаңғы Юрада
біреу (Ю-IV).
Бор қабатында өнім 1065 – 1120 метр аралығында орналасқан, ал Юрада
1190 – 1370 метр тереңдікте. Сонымен қатар кен орындарында екі қабатты
өнімді қабат бар.
Төменгі бор және Юра өнімді қабатта көп ұңғылардан ерекше байқалып кен
орнында жақсы таралған.
Қалыңдығы 8 – 20 метрге дейін сазды бөлік М-І және М-ІІ бор қабатын
ажыратып тұр, ал саз қалыңдық бөлімшелері қабат арасындағы Ю-І, Ю-ІІ және Ю-
ІІІ горизонттары 2 – 18,6 метрге деңгейінде болады. Біркелкі 12 – 34 метр Ю-
ІІІ горизонтының саз қалыңдығы, биіктігі жағынан жақсы игерілген Ю-IV
горизонтын бөліп тұр. Алаңның мұнайлылығы және бор деңгейіндегі биіктік
қоры және Юраның өнімді кешенінде жоғарыдан төмен, сонымен басқа осындай
кен орнының түрі осы сияқты сипатталады.

1.6 Жер асты сулары

Құмкөл кен орны Оңтүстік Торғай артизион бассейннің шегінде орналасқан.
Кен орнында барлау процесі барысында 22 сулылығы бар 22 объектісі үрлеп
шығару тәсілімен және екі объектісі ашық ақпанда гидрогеологиялық
зерттеулер материалдары бойынша 241 сулылығы бар қабат 32 ұңғыға бөлінген.
Құмкөл, Арысқұм алаңындағы барлау ұңғыларын барлау нәтижесінде іздеу,
гидрогеологиялық, құрылымдық терең көрсеткіштік ұңғыларын бұрғылағанда
протезон сулы кешені, Юра, бор палеогенді, неогенді және төрттік
шөгінділері бөлінеді. Фундамент шөгінділері бөлінеді, ұңғыларды сынағанда
Құмкөлден минералы 77,6 гл су ағымын 1416 – 1503 л аралығында алды.
Құмкөл кен орнындағы орта Юра шөгіндісінің сулылығы жөнінен 2, 6, 16,
12 ұңғыларынан зерттелді. Су ағымының жақсы нәтиже беріп сүңгіш қасиетінің
жоғары болғанын айтады.
Жоғарғы Юра сулы кешенін шөгіндісінде үш сулы Ю-І, Ю-ІІ, Ю-ІІІ
горизонты барын көрсетеді. Ал жоғарыда жатқан ала түрлі – түсті сазды
қалыңдықпен ажыратылған су араластырғыш жыныстар сұр және ашық сұр
құмтастары.
Ю-І, Ю-ІІ, Ю-ІІІ сулы горизонттар ағымы қарқынды. Аралықтардан сынақ
алғанда ағымды жылдам және динамикалық деңгейлі тез қалыптасады. (1
сағаттан 5 тәулікке дейін).
Ю-І, Ю-ІІ, Ю-ІІІ горизонттарында тек ақырғы сулары қатысады.
Неокам сулы (горизонтын) шөгінділері өзіне М-І, М-ІІ сулы горизонтын
қосады. оЛар жасылдау су құмтасына байланысты болады. Суы қарқынды М-І
горизонты үшін 983 метр белгісінде СМТ орналасқан.
М-ІІ горизонты үшін 999 метр белгісінде СГИТ орналасқан. Апт – альб
сулы кешені неокам горизонтынан жоғарғы неокам аймағында бірге жетілген саз
қалыңдығымен ажыратылған. Өзіне қосып алған күшті саз қабатшасымен кешен
қуаты 250 метрге дейін болады.
Апт – альб кешені жоғарғы кс – мен сипатталып, жоғарғы белгінің кешені
500 метрге жетеді. Жоғарғы альб – сеномонды шөгіндісінің сулы горизонты
жергілікті таралған су араластырғыш жыныс болып жасылдау сұр қабатшасы және
қызылдау қоңыр құмдар және ала саздағы әлсіз цементтелген құмтастар болып
табылады, горизонт қалыңдығы 4 – 6 метр. Ағым суының өнімін 24 мл алдық. Су
гидрокарбонатты натрийлі рН –7,45 жалпы қаттылығы 22 мг – эквл.
Төменгі туран – сенонның сулы кешені жергілікті жетілген. Су
араластырғыш жыныстар 270 метр тереңдікте жатқан жасылдау сұр және сұр құм
болып саналады, суы тұщы, жалпы минерализациясы 0 – 6 гл.
Ауданның шолу картасы

2.1 Игерудің қысқаша тарихы мен осы кездегі күйі
2.1.1 Жобалаудың және игерудің қысқаша тарихы

Қазақстан Республикасының мұнай газ өнеркәсіпшілік министрлігінің
13.02.95 жылғы жарылғыны орындау үшін №3 коммисиямен Оңтүстік Торғай
бассейндегі мұнай газ өндірудің тиімді дамуы және геологиялық барлау
жұмыстарының бағыттары. Құмкөл мұнай газды кен орнын игеру күйі сонымен
қатар Южнефтгаз МАҚының өндірістік іс әрекеті қаралды.
Құмкөл кен орны 1984 жылы ақпанда Оңтүстік Қазақстан мұнай барлау
экспедициясымен ашылды. 1987 жылы Құмкөл кен орнындағы мұнай мен газдың
қоры есептелген және 1987 жылы қарашада КСРО – ның МҚК – де (Мемлекеттік
қор комитеті) бекітілген (1987 жылы 4 қарашадағы №10283 протоколы) Құмкөл
кен орнында төменгі Неокам және жоғарғы Юралық ішкі кешендік
өнеркәсіпшілік, мұнайгаздылық тағайындалған. Төменгі Неокам мұнайлы ішкі
кешенінде екі өнімді қабатша М-І және М-ІІ бөлінеді, ал Юра ішкі кешенінде
келесі өнімді қабатшалар бөлінеді. Ю-І, Ю-ІІ, Ю-ІІ және Ю-IV.
Құмкөл кен орнын пайадалануға бұрғылау КазНИПИ нефт институтымен
құрылған, байқап көру жобасына сәйкесті 1988 жылы басталған. Кен орны
өнеркәсіптік игеруге 1988 жылы КазНИПИ нефт институтымен құрылған және КСРО
ЦКР МНП мен бекітілген (13.07.88 жылғы №1296 протоколы). Құмкөл мұнайгазды
кен орнын игерудің технологиялық схемасына сәйкесті, 1990 жылы мамыр айында
енгізілген.
Құмкөл кен орнындағы игерудің жүргізетін жүйесі келесі принциптік
орынмен сипатталады.
- Бұрғыланатын скважиналар қоры – 770, соның ішінде 432 өндіретін, 199 су
айдаушы, 115 резервті, 21 су алатын және 3 газдық скважиналар.
- Кен орнында 4 пайдалану объектісін бөлу І – объект – М-І + М-ІІ
қабатшалары: ІІ – объект – Ю-І + Ю-ІІ қабатшалары: ІІІ – объекті Ю-ІІІ
қабатшасы: IV – объект Ю-IV қабатшасы
- Бөлінген объекттерде блокты үш қабырғалы су бастыру жүйесін қолдану І,
ІІ, ІІІ объектілер үшін (500х500 м – лік тор) және IV объектіні нұсқа
бойынша су бастыру жүйесінің жұмыс агенті ретінде альбсеномон және
төгінді сулар қолданылады.
- Өндіру скважиналарындағы түб қысымы шамасын қабат мұнайының газбен
қанығу деңгейінде орнату.

Құмкөл кен орны өнеркәсіптік игерудің бастапқы кезінде болып табылады.
Пайдалану объектілерін бұрғылаумен, пайдалануға жаңа өндіруші және айдаушы
скважиналарды енгізумен сипатталады.
Құмкөл кен орнында өнеркәсіптік пайдалануда төрт игерудің объектісі бар
(М-І + М-ІІ, Ю-І + Ю-ІІ, Ю-ІІІ, Ю-IV). Кен орнында бірінші кезекті
тәжірибелік Тәжірибелік участкі өндіруші скважиналары толықтай
кәсіпшілікті құрылған (мұндағы скважиналардың жалпы жобалық саны 86 дананы
құрайды, соның ішінде17 айдау скважинасы және кеңінен құру дала, соның
ішінде 19 айдаушы), сонымен қатар “қосымша құрылыс” участкесі (мұндағы
скважиналар саны 100 дананы құрайды, соның ішінде 22 айдаушы).
Пайдаланудың байқап көру жобасы бойынша 1 кезекті участкелі игеру қабат
қысымын алаңдық су бастырудың тоғыз нүктелік схемасымен жүргізілуі керек.
Бірақта игерудің барлық объектілері пайдаланудың басынан (1990 жылдың мамыр
айы) 1992 жылдың наурыз айына дейінгі екі жыл мерзім бойында қабат қысымын
ұстаусыз, табиғи режимде игеріледі. 1992 жылдың наурызынан бастап 5 айдау
скважинасы (100, 101, 102, 103, 104) бірінші объект бойынша енгізілді,
шілде және содан кейінгі айлардан бастап игерудің екі оъектісінде 201, 202
және үш объектіде 303, 302 айдау скважиналары іске қосылды.
Бірінші игеру объектісінің “Тәжірибелі участкесінде” жүргізілген
алаңдық тоғыз нүктелі су бастыру жүйесін талдағанда, ол өнімді қабаттарға
әсер етудің жоғарғы тиімділігін көрсетті, осы технологиясын әрі қарай
кеңейту үшін 1993 жылы “КазНИПИ нефт” институтында технологиялық схеманы
“кеңінен құру” және Құмкөл кен орнындағы барлық учаскелерді енгізу
ұсынылған.
Осылайша Құмкөл кен орнын игерудегі технологиялық схеманы авторлық
қадағалау аясында үш қатарлы блоктың әсер ету жүйесінен тоғыз нүктелі
алаңдық әсер ету жүйесіне өту ұсынылған және енгізілген, бұлар кейінгі
жобалау жұмыстарында ескерілген.

2.1.2 Құкмөл кен орнының І-объектісінен мұнай газ және суды өндірудің
өзгеруінің динамикасына және су айдауға талдау

Құмкөл кен орнының І-ші игеру объектісі екі өнімді қабатты Ю-ІІ + Ю-І
қамтиды. Мұндағы алғашқы мұнай алу қоры 43,184 мың тоннаны құрайды. Мұнда
кен орнының барлық қорларының 43,3% жоғарланған.
Жеті жыл игеру кезінде объектіден 3555,465 мың тонна мұнай өндірілді,
бұл алынатын қордың 8,23% құрайды. Игерудің басынан жиналған сұйық өндіру
3689,229 мың тонна. Қабатқа айдалған су мөлшері 3329,481 мың тонна,
компенсациясы 56%.
1999 жылы объектіден 174,957 мың тонна мұнай өндірілді. 30 млн. м3 газ
алынды.
2000 жылы 357,914 мың тонна сұйықтық 349,914 мың тоннасы мұнай сулануы
0,75% газ өндіру 49,938 млн. м3 (негізгі игеруі көрсеткіштері бірінші
кестеде келтірілген).
2001 жылы “Южнефтгаз” өндірістік бірлестігі бойынша белгіленген шаралар
арқасында мұнай өндіру 490,024 мың тонна, газ өндіру 67,133 млн. м3 болды.
Қабаттан алынған су мөлшері 16,222 мың тоннаны құрады өнімнің сулануы 2%.
Мұнай негізінен фонтандық тәсілімен өндірілді.
Осы жылы 16 жаңа скважиналар енгізілді: 2026, 2025, 2056, 2057, 2050,
2054, 2055, 3009, 2027, 2034, 2035, 2036, 12, 2018, 2019, 2011.
2001 жылы су айдау 78 – 851 мың м3 игеру басынан бері 120,851 мың м3.
2002 жылы кен орнының І-ші объектісінен 630,131 мың тонна мұнай, 86,328
млн. м3 газ және 647,218 мың тонна сұйық өндірілді. Объектідегі өнімнің
орташа сулануы 2,6% құрады. 1999 жылдың ішінде І – ші объект бойынша орташа
тәулік шығымы 39 мың тонна мұнай беретін 18 скважина енгізілді.
2002 жылдың аяғында өндіріс объектісін тұрғызу 36,3% - ті құрады.
Қабат қысымын ұстау үшін, игерудің технологиялық схемасын қарастырған
үш игеру объектілеріне тоғыз нүктелі схема бойынша қабатқа су айдау
жүргізіледі.
І объект бойынша қазіргі барлық айдау қоры 44 скважинаны құрады
Құмкөл кен орнының І объектісінің игеру көрсеткіштері
1 кесте.
№ Көрсеткіштер Жылдар
1999 2000 2001 2002 2003
1. Жылдық мұнай өндіру, мың. 349,914 490,024 630,131 775,052 829,21
т.
2. Жылдық газ өндіру, 49,938 67,133 86,328 106,182296,7
млн. м3
3. Жылдық су айдау көлемі, 42 78,851 698,115 1206,7911292,794
мың т.
4. Қабат қысымы, мПа 10,96 11,23 11,08 11,02 10,97
5. Су айдау скважиналар саны 2 3 13 20 30
6. Өндіру скважиналар саны 30 46 61 107 134
7. Скважиналар бойынша 41 39 37 32,9 26,8
мұнайдың орташа шығымы,
ттәулік
8. Сулануы, % 0,75 2 2,6 4,2 4,8
Су айдау, су бөлу пункті СБП (ВРП) бір ББСС (БКНС) және 3 сорап арқылы
жүзеге асады, шығу қысымы 10,7 – 10,8 мла.
Жылына скважиналар бойынша қабатқа айдалған су көлемі 2-суретте
көрсетілген.
І объектіге су айдау үш скважина бойынша (№200, 202, 203, 2003, 2006,
2007, 2017, 2013, 2035, 2057, 2053, 2064, 2065) жүзеге асырылды және 48
өндіру скважиналарына әсерлерін тигізді.
Айдау нүктесінен ІІ және ІІІ қатарда орналасқан 13 скважина айдау
әсерінен тыс қалды. 2002 жылы қабатқа 698,115 мың м3 ал игеруден бері
818,966 м3 су айдалынды. Сұйық алудың компенсациясы 58,3% - ті құрады.
Мұнай өндіруді тұрақтандыру үшін мынандай профилактикалық шаралар
жүргізіледі: ыстық мұнаймен және ыстық сумен өңдеу штуцерлермен шығу
желілерін ыстық бумен тазалау. Скважина шығымдарының объектіде азаюына
себеп болушылар СКҚ – ның (НКТ) бойынша парафиннің жиналуы су мен газдың
көрініс беруі, скважина түбіне құмның жиналуы. Скважинаны жер асты жөндеу
бригадасы мұнай кездерде скважинаның түбін жуып құмдарын тазартады. І – ші
объектіде осы кезде сұйықты алумен айдаудың компенсациясы 56% скважинаның
сұйық бойынша орташа шығымы 28,10 ттәулік, мұнай бойынша 26,80 ттәулік.
Бір скважинаның орташа қабылдағыштығы 146,3 м3 тәулік.
Игерудің басынан І объект бойынша 202,8222 млн. м3 газ өндірілген.
Технологиялық схемада қабылданған газдық фактор және газбен қанығу
қысымы І объект бойынша 2-кестеде келтірілген.
Объект Газдық фактор, м3т Газбен қанығу қысым, мПа
І 137 8,0

2003 жылы І объект бойынша 96,700 млн. м3 газ өндірілген. Бүкіл кеніш
бойынша газ өндіруді есптеу тереңдік сына алуды зерттеу мәліметтері
бойынша, газдық фактор шамасына байланысты жүргізіледі. Яғни газдық
ресурстары ескеріледі. Топтық қондырғымен өлшеу қондырғыларындағы өлшеу
операторларының жеткіліксіздігіне байланысты газды скважина бойынша есептеу
жүргізілмейді.
Объектілер және кеніш бойынша негізгі игеру көрсеткіштері 3-кестеде
көрсетілген. Газ факторы өте жоғары (136 м3т). Үш скважинада (203, 236,
238) құбыр аралық кеңістікте газ жиналған, оның себебі пайдалану тізбегін
дұрыс цементтемеген. МГӨБ де скважинаны күрделі жөндеу бригадасы
болмағандықтан, оны 2000 жылы құрып қажетті жұмыстарды жүргізді.
Игеруден бастап 2000 жылдың аяғына дейінгі аралықта кен орнының І
объектісінен 2770,751 мың тонна мұнай алынды. Алғашқы қордан өндірілген
мұнай 6,4% - ті құрады. Жиналған сұйық өндіру 2862,396 мың тонна, ал орташа
сулануы 3,2%. Қабатқа 1926,877 мың м3 су айдалды, бұл жағдайда компенсация
48,1% - ті құрады.
Сұйық бойынша скважинаның орташа шығымы 34,4 тоннатәулік, мұнай
бойынша 32,9 тоннатәулік – ке тең болды. Бір скважинаның орташа
қабылдағыштығы 160 м3тәулік.
01.01.02 жылға қарағанда игерудің басынан бері кен орнының бірінші
объектісінен 355,465 мың тонна мұнай алынған. Бастапқы алынатын қорларға
қарағанда қорларды игерудің дәрежесі 18,0% - ті құрайды. Сұйықтың жалпы
өндірілгені 3689,229 тоннаға тең, орташа сулануы 4,8%. 2001 жылғы мұнайды
нақты өндіру 829,21 мың тоннаны құрады.
Қабатқа 3329,481 мың м3 су айдалынған.
01.01.2002 жылға қарағанда негізгі игеру көрсеткіштері
3-кесте
№ Көрсеткіштер Объектілер Кен орны
бойынша
І ІІ ІІІ IV
1. Жинақталған мұнай Мың т. 5016,9793555,4651594,75897303 10264,505
өндіру
2. Жинақталған су Мың т. 464,004 133,764 72,256 - 670,024
өндіру
3. Жинақталған сұйық Мың т. 5480,9833689,2291667,01497,303 10934,529
өндіру
4. Жинақталған сулылық% 8,46 3,62 4,33 - 6,13
5. Жинақталған су Мың м3 4336,2953329,4811283,09214,315 8963,183
айдау
6. Жинақталған % 64,8 56 48,3 9 54,6
компенсация
7. Газ өндіру Млн. м350,0739 476,2929210,623916201583753,292 3
(ресурстар)
8. Қорды игеру % 28,9 18,0 16,6 17,4 21,7
дәрежесі
9. Мұнай бергіштік - 16,3 11,0 9,7 5,2 12,6
коэффициенті
10.Жылдық мұнай өндіруМың т. 789,585 829,21 259,658 52,303 1930,756
11.Жылдық су өндіру Мың т. 152,781 42,145 15,132 - 210,058
12.Жылдық сұйық өндіруМың т. 942,366 871,355 274,79 52,303 2140,814
13.Жылдық сулылық % 16,2 4,8 5,5 - 9,8
14.Жылдық компенсация % 71,5 92,4 87,5 16,7 78,8
15.Жылдық газ өндіру Млн. м37,800 96,700 30,700 7,900 143,100
16.Жылдық су айдау Мың м3 810,35 1292,794382,563 14,315 2500,022
17.Мұнайдың орташа Ттәу. 51,3 26,8 19,8 19,96 31,1
шығымдылығы
18.Сұйықтың орташа Ттәу. 61,2 28,10 20,9 19,96 34,5
шығымдылығы
19.Скважинаның орташа м3тәу.206,9 140,3 138,1 - 159
қабылдағышы
20.Өндіру скважиналар Дана 51 104 46 10 211
саны
21.Су айдау Дана 10 30 12 1 53
скважиналар саны
2.1.3 Қабат қысымының өзгеруінің динамикасы

2003 жылы барлық айдалған су мөлшері 2471,45 мың м3. 2003 жылының І –
ші кварталында скважина көпшілігі тоқтап қалды. Бұл қабат энергиясының
күйіне әсер етті. Ақпан және наурыз айларында І және ІІ – ші объектілерінде
қабат қысымы шамасының өсуі белгіленді: 0,63 – 0,67 мПа; ІІІ – ші объектіде
1,75 мПа. Көкек айында барлық нақты скважиналарда қысымның түсуі көрінеді,
бірақ екінші кварталдың аяғына қарай қабат қысымының шамасы 11 – 11,1 мПа –
ға дейін жетіп, жылдың соңына дейін қалыпты өзгермей тұрды.
2003 жылы І – ші объект бойынша қабат қысымы 226 рет және 93 рет түб
қысымы өлшенді. Объектідегі өлшенген орташа арифметикалық қысым 10,97 мПа –
ға тең болды.
01.01.2003 жылғы изобор картасы бойынша өлшенген қабат қысымдары 2021,
2024, 2049, 2011, 2050, 2030 скважиналарында 10 мПа – дан төмен. Ал 2031,
2051 скважиналарына айдалған сұйық көлемінің жетіспеуіне байланысты. Ал
қабат қысымының төмендеуі көрінетін екінші бір участок жаңа скважиналар
ауданы. 2003 жылдың екінші бөлімінде берілген бұл скважиналар әзірге еріген
газ режимінде жұмыс жасап тұр. Су айдау, ұйымдастыру жағдайларына
байланысты кешігуде.

2.1.4 Скважина қорларының өзгеру динамикасы

Құмкөл кен орнының І – ші объектісі бойынша 1999 жылы пайдалану қоры 36
скважина болды, оның ішінде істеп тұрғаны 30, істемейтіні 3 меңгеруімен
тұрғызуда 3.
1999 жылы 7 өндіру скважинасы енгізілді, жоспар бойынша 10.
Пайдалану қоры фонтандық тәсілімен өндірілді, бұл қабат қысымының
сонымен қатар қабат энергиясының төмендеуіне әкелді.
2000 жылы пайдалану қоры 46 скважина істеп тұрғаны 40 скважина, 45
скважина фонтандық тәсілмен 1 скважина механикаландырылған су айдау қорына
1 скважина қосылды.
2002 жылы пайдалану қоры – 61 скважинаны құрады, жыл басынан бері 22
скважина қосылды. Мұның 59 фонтандық 1 скважина механикаландырылған тәсілге
көшірілді. Айдау қорына 9 скважина қосылып, 13 скважинаны құрды.
2003 жылы пайдалану қоры 107 скважинаға дейін өсті. Бұрғылаудан 46
скважина.
Құмкөл кен орнының І – ші объектісінің 1999 - 2000 жылдарындағы скважиналар
қорының күйі
4-кесте

Аттары Жылдар
1999 2000 2001 2002 2003
1. Пайдалану қоры 36 46 61 107 134
Соның ішінде: фонтандық 36 45 59 100 122
ШТС - 1 2 7 12
1.1 Нақты қор 30 40 53 92 112
Соның ішінде: фонтандық 30 39 51 86 110
ШТС - 1 2 6 2
Жұмысқа тиістісі 30 40 49 86 110
Соның ішінде: фонтандық 30 39 47 84 108
ШТС - 1 2 2 2
Себепсіз тұрғаны - - 1 2 2
Соның ішінде: фонтандық - - 1 - 2
ШТС - - - 2 -
1.2 Жұмыссыз тұрғаны 3 6 1 8 17
Соның ішінде: фонтандық 3 6 1 5 7
ШТС - - - 3 10
1.3 Меңгерумен тұрғызуда 3 - 2 3 3
1.4 Бұрғылаудан соң - - - - -
2. Айдау қоры 2 3 13 20 44
2.1 Нақты қор 2 3 13 18 32
жұмысқа тиістісі 2 3 13 18 32
себепсіз тұрғаны - - - - -
2.2 Жұмыссыз тұрғаны - - - - -
2.3 Меңгерумен айдауда - - - 1 6
2.4 Бұрғылаудан соң - - - - -
Газды қабатқа қазылғаны - - 1 2 2
Барлығы 38 49 71 128 180
3. ҚҚК үшін су алу - - - - -
4. Барлау скважинасы 8 8 7 9 9
5. Уақытша тоқтатылған - - - 1 -
І – объект бойынша барлық 46 5577 78 138 189
скважиналар
Жұмыс істеп тұрған өндіру скважиналар мұнай шығыны бойынша таралуы келесі
түрде көрінеді. І – ші объект бойныша барлық 110 фонтанды өндіру
скважинасы, соның ішінде 12 скважинаның шығымдылығы тәулігіне 10 тоннаға
дейін, 11-ден 30 тонна тәулікке дейін – 57 скважина, 31-ден 50 тонна
тәулікке дейін – 7 скважина, 51-ден 70 тонна тәулікке дейін – 7 скважина,
71-ден 90 тонна тәулікке дейін 4 скважина бар.
Игеру объектісі бойынша шығымдылыққа байланысты фонтанды скважиналардың
таралуы технологиялық режим кестесінде келтірілген. (5 кесте)

2.2 Фонтанды тәсілмен пайдаланылатын скважиналар
2.2.1 Фонтанды скважиналардың қондырғылары

Фонтанды скважиналардың қондырғылары жер асты және жер үстіндегі болып
бөлінеді. Жер асты қондырғыларға жататындар: сорап компрессорлы құбырлар,
пакерлер, екорлер, клапандар, воронкілер, түптік штуцерлер. Жер
бетіндегілерге жататындар: тізбек басы, фонтанды арматура, манифольд блогы,
басқару станциясы, лубрикатор алаңы.
Скважинаға түсірілген фонтандық құбырлар тізбегі сұйық пен газды жердік
бетіне көтеруге, құрамында су, күкірт сутегі және басқа да химиялық
элементтері бар мұнай мен газды өндіргенде шегендеу тізбегі құбырларын
коррозиялық тозудан сақтануға фонтанды скважиналардың жұмысын реттеуге,
скважинаны өшіруге, жууға және әртүрлі әдістермен қабаттың түб айналасына
әсер етуге, скважинаны өңдегенде пайда болатын жоғары қысымнан шегендеу
тізбегін қорғауға қызмет етеді.
Құмкөл кен орнындағы фонтанды скважина қондырғыларына диаметрі 79 – дан
88 – мм –ге дейін, ұзындығы 5,5 – 10 м – ге дейін тұтастай тартылған сорап
компрессорлы құбырлар қолданылады.
Кен орнының І, ІІ, ІІІ, IV игеру объектілерінде газдық факторлардың
шамасы үлкен және фонтанды скважиналарды пайдаланғанда пульсация болады,
осы қондырғының күшіне және өндірілетін сұйықтың мөлшеріне кері әсерін
тигізеді. Пульсациямен күресу үшін СКҚ алғы арнайы воронкалармен
жабдықталады, осылар газдың құбыр сырты кеңістігіне газдың аз бөлінуіне
ықпал етеді.
Кеніште қарыздарды төлемеуінен экономикалық қиыншылықтарға, құрал
жабдық шығарушы өндірістерімен байланыстың үзілуіне және ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.