Ұңғыма бұрғылаудың геологиялық жағдайлары
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.И.СӘТБАЕВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Мұнай және газ институты
“Мұнай және газ геологиясы” кафедрасы
Қорғауға рұқсат
Кафедра меңгерушісі
Геол.минер.ғылыми
Док. Профессор
________Г.Ж.Жолтаев
“___”________ 2004ж
Дипломдық жобаның
Түсіндірме жазбасы
Тақырыбы: “Алмаз алаңының геологиялық құрылысы, мұнайгаздылы болашағы
мен мұнай мен газ кеніштерін іздестіру жұмыстарының жобасы”
Кеңесшілер:
Жетекші: Доцент
Геология бөлімі бойынша
________Халелов а.к.
_________Халелов А.К.
_________ 2007ж
__________2007ж Студент:
Қожалақова А. А.
Техникалық бөлімі бойынша Мамандығы: 180340
_________ Рахметов М. Т. Тобы: ГНГ–02–1қ
__________2007ж
Экономикалық бөлімі бойынша
_________ Хамимульдинов С . Ж.
__________2007ж
Еңбекті қорғау бөлімі бойынша
__________ Тяжин Ж. Т.
__________2007ж
Стандарттау
__________Шпынов В.В.
Пікір жазушы
______________
__________2007ж
Алматы 2007
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.И.СӘТБАЕВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Мұнай және газ институты
Мұнай және газ геология кафедрасы
Мамандық 180340 Мұнай және газ геологиясы
ТАПСЫРМА
дипломдық жобаны орындауға
Аты-жөні Қожалақова Айжан Ашық қызы студентке
Жобаның тақырыбы: “Алмаз алаңының геологиялық құрылысы,
мұнайгаздылы болашағы мен мұнай мен газ кеніштерін іздестіру жұмыстарының
жобасы”
Университет бойынша №___ “____” бұйрығымен бекітілген ________2007 ж.
Аяқталған жобаның тапсыру мерзімі ___ _________________2007 ж.
Жобаның негізгі деректері: геологиялық бөлім, литология-стратиграфиялық
қима, тектоника: құрылымдық карта, мұнайгаздылығы, сулылығы, сейсмикалық
қима, тектоникалық карта, геологиялық, техникалық құжат, шолу сұлбасы.
Диплом жобасында зерттелетін мәселелердің немесе диплом жобасының
қысқаша мазмұны:
1.Кіріспе
2. Геологиялық бөлім
3. Техникалық бөлім
4. Экономикалық бөлім
5. Еңбекті қорғау
Графикалық материалдар тізімі
1. Тектоникалық сұлба
2. Литологиялық-стратиграфиялық бағана
3. 2 шағылған горизонттар бойынша құрылымдық карталар
4. Геологиялық-геофизикалық қималар
5. Геологиялық-техникалық құжаттар
6. Техникалық-экономикалық көрсеткіштер
Жобаның тараулары бойынша кеңесшілер
Бөлім Кеңесші Қолы, мезгілі
(мұғ.дәреже.
атағы)
Тапсырма берілді Тапсырма
қабылданды
Геологиялық бөлім Халелов А.К
Техникалық Рахметов М. Т.
Бөлім
Экономикалық бөлімХамимульдинов С.Ж.
Еңбек қорғау Тяжин Ж.Т.
бөлімі
Дипломдық жобаны дайындау
КЕСТЕСІ
№ Тарулардың аттары, зерттелетін Жетекшіге тапсыру Ескерту
мәселелердің тізімі мерзімі
1 Географиялық-Экономикалық
жағдайлары
2 Геологиялық-геофизикалық зерттеу
тарихы
3 Стратиграфия
4 Тектоника
5 Мұнайгаздылығы
6 Жер қыртысындағы мұнай мен
газдардың таралуы (арнайы тарау)
7 Гидрогеологиялық сипаттамасы
8 Мұнай және газ қорларын есептеу
9 Іздестіру жобалау жұмыстарының
әдістемесі мен көлемі
10 Техникалық бөлім
11 Экономикалық бөлім
12 Еңбекті және қоршаған ортаны
қорғау
Тапсырма берілген күні___________________________
Кафедра меңгерушісі________________________ _____
қолы
Жобаның жетекшісі__________________________ _____
қолы
Тапсырма орындауға алынды _______________________
Күні _____________________2007 ж.
АҢДАТПА
Дипломдық жобада Батыс-Қазақстанда орналасқан Алмаз алаңында жиналған
геологилық-геофизикалық мәліметтер негізінде мұнай іздеу жұмыстарының
геолого-технико-экономикалық тиімділігі бекітіледі.
Жобалайтын алаңда юра және триас түзілімдері өнімді болып табылады.
Жобалау тереңдігі 1200 м, бес іздеу ұңғыларын тұрғызу болжанады (екеуі
тәуелсіз,үшеуі тәуелді). Жобалау беткейлері : юра түзілімі мен триас
түзілімдері мұнайдың С3 категориясы бойынша геологиялық қоры 43 293 283 т
құрайды.
АННОТАЦИЯ
В дипломном проекте обосновывается геолого-технико-экономическая
целесообразность постановки поисковых работ на нефть, на основе геолого-
геофизических материалов, собранных по площади Алмазная, расположенной в
Западно-Казахстанской области. На проектируемой площади продуктивны
отложения подошва юры и подошва триаса.
Проектируется заложение пяти поисковых скважин (две независимые и три
зависимые) с проектной глубиной 1200 м. Проектные горизонты: подошва юры и
подошва триаса. Подсчитанные запасы газа категории С3 составляют
43 293 283 м3.
Мазмұны
КІРІСПЕ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
I. Геологиялық бөлім
1.1. Алаңның (ауданның) физикалық, географиялық, экономикалық
жағдайлары . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2. Алаңның геологиялық, геофизикалық зерттелу тарихы. . . . . . . .
1.3. Литологиялық, стратиграфиялық қима. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . .
1.4. Тектоника. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.5. Мұнай-газ белгілері мен барлығын және кен орындарын ашудың
болашағы. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
1.5.1.Жер қыртысындағы мұнай мен газдардың таралуы (арнайы тарау).
1.6. Жер асты суларының сипаттамасы. . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . .
1.7. Мұнай және газ қорларын есептеу. . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . .
1.8. Жобалау, іздестіру жұмыстарының әдістері мен көлемі. . . . .
.
1.8.1. Іздестіру жұмыстарының мақсаты мен міндеттері. . . . . . . . .
. .
1.8.2. Іздестіру жұмыстарының мақсаты мен міндеттері. . . . . . . .
.
II. Техникалық бөлім
2.1. Ұңғыма бұрғылаудың геологиялық жағдайлары . . . . . . . . . . . .
. . .
2.1.1. Бұрғылау кезінде ұшырайтын шиеленістер . . . . . . . . . . . . .
. . . . .
2.1.2. Керн және шлам алынатын аралықтар. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . .
2.2. Бұрғылау сұйығының түрі мен параметрлерін таңдау . . . . . . . . .
.
2.3. Ұңғыма құрылмасын жобалау . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . .
2.3.1. Шегендеу тізбегінің диаметрін таңдау ... ... ... ... . . . . . .
. . . . . . .
2.3.2. Пайдалану тізбегін беріктікке есептеу. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . .
2.4.Пайдалану тізбегін цементтеуге есептеу. . . . . . . . . . . . . .
. . . .. . . .
2.5.Ұңғыма сағасына орналастырылатын жабдықтарды таңдау ... ... ..
III. Экономикалық бөлім
3.1. Еңбек ақы төлеуді ұйымдастыру. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . .
3.2. Ұңғы құрылысын қажет мерзімде
негіздеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.3. Материалдық-техникалық жабдықтауды ұйымдастыру. . . . . . . . .
3.4. Негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштерді есептеу. . . . .
IV.Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау
4.1.Қауіпті және зиянды өндірістік факторларды талдау. . . . . . . . .
. . .
4.2.Қорғаныс
шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .
4.2.1.Жалпылама
шаралар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . .
. . . . .
4.2.2.Өндірістік санитария. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . .
4.2.2.1. Өндірістік жарықтама ... ... ... ... ... ... ... .. . . . . .
. . . . . . . . . . . . .
4.2.2.2.Өндірістік шағын
климат ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.3.Техника
қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..
4.3.1.Жалпы
шаралар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... .
4.3.2.Электр
қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .. . .
4.5Қоршаған ортаны
қорғау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
. . .
ҚОРЫТЫНДЫ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . .
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
графикалық тізімі
1. Аудан жұмысының шолу картасы.
2. Жобаланған литологиялық-стратиграфйиялық қимасы.
3. Каспий маңы ойпатының солтүстік – солтүстік бүйір (борт)
белдемінің тектоникалық сұлбасы. Масштаб 1:25 000
4. “ІІІ” және “V” шағылу горизонттары бойынша құрылымдық
картасы.Масштаб 1:50 000
5. I-I, II-II, ІІІ-ІІІ, IV-IV сызықтары бойынша геологиялық-
геофизикалық профильдері.Масштабы: көлденең 1:50 000
тігінен 1:100 000
6. Геологиялық-техникалық тапсырма. Масштаб 1:2 500
7. Негізгі техникалық, экономикалық көрсеткіштер.
КІРІСПЕ
Қазақстан мұнай мен газдың қоры бойынша бай мемлекеттердің қатарына
жатады. Оның территорясында ірі Каспий маңы мұнай газды провинциясы
орналасқан. Соңғы жылдарда тұз асты палеозой түзілімдерінің қимасында,
Шыңғыс, Тенгіз тағы басқа сияқты Қазақстанды алдыңғы мемлекеттердің
қатарына қосатын мұнай мен газдың ірі кенорындары ашылған.
Каспий маңы ойпатының ашылған мұнай мен газдың кәсіпорындары
жоғарғы перм мен юра, триастың тұзүсті түзілімдері дамыған. Каспий маңы
депрессиясы мен Жаңа-Алексеев грабенінің қиылысы белдемінің Алмаз алаңын
зерттеу “Казгеофизика” іздеу-барлау жұмыстарының жоспарына сәйкес жүзеге
асырылады.
Казгеофизика гофизикалық экспедициясы Каспий маңының солтүстік және
солтүстік-шығыс бөлігінде, әсіресе оңтүстік Илек көтерілімін 1988 ж бастап
сейсмобарлау жұмыстарын МОГТ жүргізген.
Есеп беруде екі жоба бойынша орындалған дала жұмыстары нәтижелері
келтірілген. Олардың бірінің мақсаты - виброкөздерді пайдаланып, тұзүсті
түзілімдері бойынша Алмаз құрылымдарын детальдау мен терең бұрғылау
жұмыстарына дайындау.
Екінші мақсаты – шпурлы зарядтарды қолданып тұзүсті сейсмикалық
кешенін анықтау және тұзүсті локальді құрылымдарды бұрғылауға дайындау.
Аудандардың ортақтығын және шешілетін тапсырмаларын еске ала отырып,
№10289 НТС ПГО Казгеофизика протоколы бойынша жоғарыда айтылған
сейсмопартиялардың жұмыс нәтижелері бойынша біріктірілген есеп беру рұқсат
етілді.
Административтік тұрғыда жұмыс ауданы Қаратөбе және Шыңғырлау Орал
облсында орналасқан. Осы процесте тұзастындағы Шыңғыс, Сартсай локальді
антиклиналді құрылымдары мұнай мен газ шоғырларын іздеуде тәжірибелік
қызығушылық тудырады.
Каспий маңы ойысының жеке құрылымдық элементерінің мұнайгаздылық
ерекшеліктерін ескере отырып жиналған геология-геофизикалық материалдар
оның шектерінде келесідегі мұнай газ жиналудың негізгі белдемдерін
бөлуге мүмкіндік береді: Шыңғыс, Сартсай және тағы басқа.
Геологиялық құрылысының күрделілігі бойынша алаң үшін литлогиялық
өзгергіштік сияқты орнын басу сол сияқты тектоникалық бұзылыс пен
коллекторлық өнімді
Осы дипломдыық жобамен 800 ден 1300 м дейінгі тереңдіктегі 5 іздеу
ұңғымасын бұрғылау қарастырылады. Алаңның болашағы триас түзілімдерімен
және жоғарғы пермге дейінгі терригенді-карбонатты түзілмдерімен
байланысады.
Сонымен, триас түзілімін сипаттайтын V және юра түзілімін сипаттайтын
ІІІ шағылу горизонтының құрылымдық картасы, VI – тұздың таралу картасы
тұрғызылған. Алаңның перспективтілігі түзілімдердің тұзүсті кешенімен, юра-
триас түзілімдерімен байланысты.
Бұл дипломдық жобада 800 м-ден 1300 м-ге дейінгі 5 ұңғымаларын
бұрғылау көзделіп отыр.
Бұрғылаудың мақсаты – юра, триас шөгінділеріндегі мұнай мен газ
шоғырларын анықтау, осы ашылған қимадағы мұнай мен газдың перспективасын
айқындау, литологиялық – стратиграфиялық қима және жыныстардың жинауыш
қасиетін зерттеу.
Бұл алаңдардағы түзілімдерден мұнай мен газ шоғырларын ашу мұ-най
іздеу жұмыстарының көлемін ұлғайтуға көмектеседі және бұл аймақ бойынша
жоспарланған мұнай мен газ қорларының өсуіне жол ашады.
Диплом жобасын құрастыруға диплом алдындағы өндірістік практи-када
және геологиялық фондыдан жиналған мәліметтер негіз болды.
1 Геологиялық бөлім
1.1 Алаңның физикалық, географиялық, экономикалық жағдайлары
Зерттелу ауданы оңтүстік Илек бөлігінің сатысымен оның Орталық-Каспий
маңы депрессиясы мен Жаңа-Алексеев грабенінің қиылысу белдемінде
орналасқан.
Алмаз алаңының орогидраграфиялық қатынасы шамамен Каспий маңында
өзгеріссіз орналасқан. Аудан төбе жазықтығымен, қиылған жыра тобының
жиілігімен, батпақтармен, сорлармен, өзен және олардың ағындарымен
көрінген. Абсолюттік биіктігі 1120м (оңтүстік батыс) +260м (солтүстік шығыс
) дейін өзгереді.
Гидрогеографиялық торабы Қалдығайты, Қуағаш, Қарасу, Утва, Ақбұлақ
өзендерімен және олардың ағындарымен көрінген. Өзен сулары тек техникалық
нысанға қолданылады.
Ауданның ауа-райы күрт континентальды, құрғақ. Ауа температурасы қыста
–(30-350)С, жазда +400С-қа дейін тербеледі. Жылдың көп бөлігінде жел соғып
тұрады: батыс және оңтүстік бағытта жылдың суық кезінде солтүстік-шығыс
және шығыс бағыттан соғады, жылдың орта шөгінді саны 300 мм көтерілмейді.
Өсімдіктері әдетте құрғақшылық далалық жайлымдарда өзен және жыраларда
бұталар дамыған. Ауданның зерттеліп отырған аймағында Қаратал өсімдіктері
қорығы, Қандысты қорығы, Сағызсай, Аққұм табиғи қорығы орналасқан, сондай-
ақ массивті төбелік және қырқалы құмдармен ерекшеленген. Соның ішінде
төбешіктер биіктігі 20 м дейін, ал қырқалар биікігі 30 м дейін жетеді.
Алмаз елді мекенінде тұрғындар саны 3-10 мың адамға дейін және көп
ұсақ елді мекендер бар. Көбірек ірі кенттермен 127 км солтүстікте
орналасқан, орталығы Шыңғырлау болып табылады. Орал қаласы экспедицияны
бағалау орны 270 км батыста орналасқан.
1.2 Геологологиялық, геофизикалық зерттеу тарихы
Зерттеліп отырған аудан Орал өзенінің сол жақ жағасында орналасқан.
Мұнда тұзкүмбезі тектоникалық белсенді дамуымен сипатталады. Зерттеудің
алдыңғы жылдары мұнда геолого-гефизикалық жұмыстар жүргізілген.
Геолого-гефизикалық зертеулердің әртүрлі сатысы бойынша зерттелген
тіректік, параметрлік және тереңдік, құрылымдылық іздеу, бұрғылау жұмыстары
мен геологиялық түсірулер, масштабты 1:50000, 1:20000, 1:100000 болатын
аэромагниттік түсірулер, сейсмобарлау МОВ, КМПВ, МРНП, ГСЗ және МОГТ, соңғы
кезде ғарыштық түсірулер де жүргізілген.
Геологиялық түсірулер, зерттеулер
Бұрғылау жұмыстары
Бұл ауданда алғашқы геологиялық жұмыстар 1947-48 ж.ж жүргізілген:
Шыңғыс және Құлсай тұз күмбездерінде Казнефтеразведка трест. Осы
зерттеулердің нәтижесінде гравиметриялық минимум және ауырлық күшінің
максимумы Хобдин белдемінде тұзкүмбез бен күмбез аралық белдемі сәйкес
келеді. Хобдин ауданында 1961-67 ж.ж региональды максимумында 0-1 тіректі
ұңғымасында 4000м тереңдікте бұрғыланады (Ақтөбе облысында), параметрлік
ұңғыма П-20 (Жамбейіт) 2822м тереңдікте және П-35 (Құсанқұдық ) 4120м
тереңдікте бұрғыланады. 1978-1988 ж.ж Шыңғыс ауданында 14 терең және 40-қа
жуық құрылымдық-іздеу ұңғымалары бұрғыланады. Осы бұрғылаудың нәтижесінде
көптеген мұнайгаздылы аудандар үшін болашағы зор және де жабыны мен
коллекторының зерттелуімен, көптеген ұсақ кенорындардың ашылуына себепші
болды. Шыңғыс ауданында бұрғыланған ұңғымалардан жоғарғы перм түзіліміне
дейін қима зерттелінді. Жоғарғы перм түзілімі тек қана №11 ұңғымасы бойынша
(3500м тереңдік) зерттелінді, бірақ жоғарғы перм мен триас түзілімі
тартылып жатыр.
Шыңғыс ауданында бұрғыланған ұңғымалар тереңдігі жеткіліксіз. Өйткені,
шөгінді тыс қимасын толық зерттеуге және де тұзасты кешеннің түзіліміндегі
тіректі шағылысу горизонттың стратиграфиялық толық мәлемет алуға тағыда
жеткіліксіз.
Дәл қазіргі уақытта бұл ауданда 1:200000 және 1:50000 масштабта
геологиялық түсірім жұмыстары өтіп жатыр. Жүргізілген жұмыстардың
нәтижесінде 1:200000 масштабта геологиялық карта, мезокайназой түзілімінің
жарық құрылысы белгіленіп алынды.
Геофизикалық зерттеулер
Геофизикалық әдіс барлау зерттеулерінен тұзкүмбезді құрылым
зерттеуінде, келтірілген ауданды зерттеу мен анықталған ауданда
электробарлау және сейсмобарлау жұмыстары жүргізілген.
Сейсмобарлау
Ауданың құрылымын зерттеуде кешенді геофизикалық әдісінде сейсмобарлау
жұмысы алдыңғы қатарды алады.
Кешендегі геофизикалық әдістер, ауданның зерттеу құрылымы бойынша көп
жерлерде сейсмобарлау қолданылады. Сейсмобарлау зерттеу жұмыстары шамамен
ауданда 1960 жылдан бастап жүргізілуде, алдымен аймақтық қималармен МОВ
(ВНИИ геофизика) содан кейін аймақтық зерттеулермен МОГТ көмегімен УГФЭ
және АГФЭ (қималар 8186-І-VI және 8086- VІаА). 1985ж сейсмобарлауда зерттеу
858663-ІХ профилі бойынша Нефтегеофизика жүргізілді. Алдыңғы саты МОВ
зерттеулері сейсмобарлау аппараттарымен асцилографиялық қорымен
жүргізілді.Олар бор және юра горизонттарында жүргізілді.
Өндірістік станциялардың қойнауларында аралық магниттік қорымен
интерференциялық жүйені қоздыруды қабылдап және шағылысу горизонттарында
серпімді тербелу, қабатталуды бірнеше рет жақсы жоғарлатты. МОГТ жұмыстары
зерттелген аудандарда 1976-79 ж.ж жүргізілді. Іздеу 12-кратным
профилдерімен жұмыс жүргізілді. Материалдарды жаңарту ЭВМ БЭСМ-4м
шығарылды. Көп жақты бақылау дыбысты және жаңғырық қатынасын және
қабатталудың шағылысуына жоғарлатуға әкеліп соқты. Сейсмобарлауда
экспедициялар 1978ж сандық таспаға енгізілді. Диапазонның таралуы және
серпімді тербелулердің тіркелуі уақыттық қимада нақты көрсетілген.
Региональды жоспарда ауданды зерттеуде уақыттық қима үш сейсмокешенді
белгілейді: мезазой, кунгур-жоғарғы перм және де тұзасты.
Толқын тобы мезазой кешені бойынша уақыттық қимада 0 ден 2,2с
белгіленеді.Бұл топтағы толқын ауырлық және көлденең өстерінде синфазалы
және тұрақты динамикалық көрсеткіштері таспада жақсы көрсетілген. Мынадай
тіректі шағылысу ІІІ горизонты (юра түзілімінің жабыны) 0,3-0,4
коэффициентінің шағылысымен, V горизонт (триас түзілімінің жабыны) 0,08-0,1
коэффициент шағылысы.
Корриляциядағы тіректі толқын ІІІ және V горизонтының дөңесті аймақтың
тұзды күмбезі мен жарылым мен бұзылысты белдемдерінде тоқталады.
Ауданның мезазой түзілімінің қалыңдығы 3,5-4,0 км жетеді, сондықтан
уақыттық қимада шағылысу бірнеше рет толқиды.
Сейсмикалық қимада +60 деңгейден 1:20 000 масштабта тұрғызылды.
МОВ сейсмобарлау жұмыстарының геологиялық тиімділігін төмендететін
нәрселер: ол терең, әрі күрделі геологиялық құрылысы болып келеді: еңісті
шекраларының тік бұрышты болуы, тұз күмбездерінің күрделігі, күмбездердің
дөңбек күмбездерінде көптеген жарылымдардың болуы т.б.Осының бәрі күрделі
интерференциялық сейсмикалық жазбалардың болуына себеп болды. Нәтижесінде
ауданның тектоникалық құрылысы жалпылама зерттелген болатын.
Осы күмбездердің даму аудандарында болашақта жаңа дербес мұнайгазды
ауданның болашағын дамыту мақсатында құрылым шектерінде іздеу
ұңғымаларын бұрғылау үрдісінде толық геофизикалық зерттеулер
қарастырылып отыр. Деркул құрылымдық белдемінің ішкі бөлігінің зерттелу
күйін жалпылап және талдай отырып, келесідей қорытындылар жасауға
болады.
1) Аймақтың территориясы сейсмобарлау, гравибарлау, электробарлау
және аэромагниттік түсірімнен басқа геофизикалық әдістердің
аймақтық және іздеу барлау сипаттарымен зерттелген.
Сесмикалық, гравиметрлік және электробарлау зерттеулері
геологиялық – іздеу тапсырмаларын дұрыс шешеді. Магниттік барлау
жұмыстары негізінен іргетас бойынша аймақтық тереңдігі
құрылысын зерттейді. Толық сейсмикалық зерттеулер жоғары сапалы
бақылаулармен орындалған.
2) Тереңде бұрғылау жұмыстары жұмыс ауданына көршілес жатқан
алаңдарда үлкен көлемде өнімді таскөмір және төменгі перм
түзілімдерін ашу үшін жүргізіледі. Өйткені жұмыс ауданының
қимасы таскөмір түзіліміне дейін жақсы көрсетілген.
3) Аймақ бойынша жаңа мәліметтерді алу үшін бұрынғы геофизикалық
зерттеулердің оперативті интерпретациясының материалдары
керектігі белгіленеді.
4) ВСП зерттеулермен және жұмыс ауданы қимасының жылдамдық моделін
зерттеу қанағаттандырарлықсыз. Өйткені мұндай жұмыстарды
орындау өте қажетті болып табылады.
Каспий маңы ойпатының солтүстік өңірлеріне белдемдеріндегі
геологиялық зерттеулердің негіздері, жұмыс алаңының орналасу
шекараларымен өткен жүз жылдықтың екінші жартысымен қатысты және
бағыттық бақылаулардың қорытындылармен көрсетеді.
Жүйелік геологиялық зерттеулер революциядан кейінгі кезеңдермен
қатысты болды, жаңа өнеркәсіп шикізат базаларын құру үшін темір
құрылыстармен байланысты болды.
Бұл кезеңдерде зерттеулер стратиграфияны, гидрогеологияны және
басқа да жұмыстарды оқып үйренумен байланысты болды (Камен, 1926 жылы
Рязанов, 1927 жылы, Кром 1928 жылы және тағы басқа).
Осы жұмыстардың қорытындысында геологиялық карта жасаулар бойынша
неоген-төрттік жамылғыларымен түсірілген масштабы 1:200 000 геологиялық
картасы құрастырылған болатын (Бутковский 1967 жылы).
1950 жылы Каспий маңы ойпатының солтүстік өңірлерінің шекарасында
мұнай және газ іздеу жұмыстарын ұлғайтумен байланысты, параметрлік
ұңғымалар және интенсивті бұрғылауда терең іздестірулер жүргізілді.
Көбірек көтерілген белдемдердің шоғырларындағы тереңдетіп
іздестіру бұрғылауларының негізгі көлемі және төменгі перм жастарының
өңірлік кемелерін туп-тура бойлай орналасуы.
Бұл жұмыстардың қорытындыларында жоғарғы палеозойдың тұзасты және
тұзүсті шөгінділерінің физикалық қасиеттері және мұнайгаздылығы,
тектоникасы, литологиясы, стратирграфиясы зерттелді.
Бұдан басқада негізгі шағылысу горизонттарының стратификациясы
зерттелді.
Бұдан басқада негізгі шағылысу горизонттарының стратификациясы,
толық кешендік өндірістік-геофизикалық зерттеулер орындалулары,
сейсмокаратаж жүргізулері анықталды. Зерттелген алаңның солтүстігін
бойлай жиектелген төменгі пермнің өңірлік кемерлерінде Батыс-Теплов,
Теплов, Шығыс-Гремячин, Гремячин, Ульянов, Цыганов және Токарев
газоконденсатты кен орындары анықталған болатын, верейлік карбонатты
кешендермен ұштастырылған.
Орал облысында 1978 жылы терең бұрғылап іздестірулерде ішкі
белдемдері жылдам орын ауыстырды.
Мұнда негізгі бұрғылаудың көлемдері Қарашығанақ құрылымынан тұрады,
(50-160 км) зерттелген алаңдары шығысында оранастырылған. Қарашығынық
алаңында бұрғыланған 30-ға жуық терең ұңғымалар кездеседі.
Осы жұмыстың қорытындысында Қарашығынық газоканденсатты кенорны
ерекше анықталған болатын. Дәл қазіргі уақытта ішкі өңірлік
белдемдерінде Камен, Дарин, Бурлин және Шелек алаңдарына іздеу және
параметрлік бұрғылаулар жүргізілуде.
Сонымен ішкі өңірлік белдемдерде шамалы іздестіру тереңдіктерінің
көлемі және параметрлік бұрғылаулар толығымен орындалған. Бұларда сол
себепті, шөгінді қат-қабаттарының жылдамдықтарын бөлудің сипаттарын
зерттеулері жеткіліксіз, тұзды горизонттарға стратиграфиялық бөлуде
қиындықтар туындайды, олардың сыртқы белдемдер ішіндегі өңірлік
кемерлердің барлығының мүмкіндіктерін көрсетпейді және тұзды
тектоникалардың ықпалдары бұрмаланған.
Орал облысының территорияларында жер бетіндегі кристалды
іргетастар бұрғылауды жасырынды емес.
Тура зерттелеген алаңда терең іздестіру және параметрлік
бұрғылаулар өткізілмеді. Жақынырақ терең ұңғымаларда, көптеген
жасырынды көне шөгінділер пайда болады: ішкі белдемдерде П-8 Ветелкин,
П-3 Ражков, ал сыртқы белдемдерде №1 Шухчин, №2 Карпов, П-2 Батыс Теплев.
Аудандық жұмыстарға едәуір жақын орналасқан (10-20км.) солтүстіктен
Ульянов, Гремячин, Шығыс-Гремячин, Батыс-Теплов алаңдары, іздестіруде
терең бұрғылаулардың айтарлықтай көлемде орындалғандығына, ортаңғы
таскөмір шөгінділерін зерттеуге рұқсат етуін іске асырды.
Зерттелген және шектелген алаңдарда жүргізілген жұмыстардың тізімі,
олардың әдістерінің қысқаша қортындылары 1 кестеде көрсетілген. Қазіргі
бөлімдерде соңғы жылдары жүргізілген жұмыстардың қысқаша сипаттамасы,
интерпретацияларда қолданылған сейсмикалық материал
1 кесте
Жұмыс уақыты, авторЖүргізілген жұмыстар Жұмыстар нәтижесі
Гравибарлау
1:200 000 Алаңдардың 11000 кв.км. гравитациялық алқаптары
Ли Л.Э. алаңды изо- зерт-телген. Жұмыстың қорытын-дыларында карталардағы
КонновП.П. аномальді қима 2мГл салмақ күшінің ауытқулары және қалған ауытқулардың
УГФЭ Түсіру алаңының бақылау жиілігі I масштабты 1:200000 көрсе-тілген. Конфигурациясы
ТР”Қазақстан- орынан 4кв.км. анық-талған және салмақ күшінің 21 ми-нумдық
мұнай-геофизика” амплитудасы және 6 жаңа минимумдарының жос-парлық
МГЭ түрлері айқындалды және 16 салмақ күшінің минимумы
1962 анықталды.
1:50 000 Жұмыс қорытындылары салмақ күшінің ауықтқуы
ГладкихЮ.П. Рябых алаңның карталар-ымен және 1:50 000 масштаб-ындағы ауықтулардың
В.С. 0,5 мГл қалдық-тары көрсетілген, сондай-ақ
УГФЭ изоанамальді кескіні құрылымдық-тектоникалық кес-телері. Тұзды күмбездердің
Қазақ геофизика Түсіру алаңының торабтарының жиілігі морфологиясы зерттелген. Өңір -лік белдемдердің сыртқы
тресті, ЮКГЭ 1х0,5км. және 1: 0,25км. және ішкі бөлімдерінің тектони-калырының жалпы
1964-1965 ерекшелік-тері зерттелген. Токарев лық-сыламалары
гравитациялық мәліметтері бойынша солтүс-тіктен
7-10км-де болады.
1 2 3
Яндис С.Т. 1:50 000 Гравитациялық алқапта алаң-ның 5200кв.км-і зерттелген.
Мартынюк Е.С. УГФЭ алаңның Жұмыстың қорытындыларында салмақ күшінің ауытқуларының
ПГО “Қазгеофизика” 0,5 мГл карталары және 1:50000 масштабындағы ауытқу қалдық-тары
УГФЭ изоанамальді кескіні және болжамдық карталардың тұзды жабындары бойынша
1981 Түсіру алаңының торабтарының жиілігі 1:100 000 масштабтары көрсетілген. Конфигурациясы
1х0,5км. анықталды, жоспарлық түрі және салмақ күшінің 16
минимумды амплитудасы және салмақ күшінің 1 жаңа
минимумы айқындалды.
Магнитобарлау
Аэромагниттік түсірілімдердің алаңдық Жұмыстың қорытындысы Та 1:50 000 масштабының карта
СейфуллинШ.М. 1:50 000 2НТЛ сызықтық кескіні. кеңістігінде көрсетілген, Та күмбезінің картасының
және т.б. Алаңның аэромагниттік түсірілімдері масштабы 1:200 000 және карталарды геолого-геофизикалық
УГФЭ 0,5км-қатырлас аралық бағыттардың материалдармен аэромагниттік түсірілімдердің
ПГО “Қазгеофизика” арақашықтығы, секундына –5,7км. қорытындыларын салыстырып көру. Интерпретациялық
Батыс-Қазақстан кешендердің негіздері аэромагниттік түсілімдердің
аэромагнитті партия мәліметтерімен геолого-геофизикалық мәліметтердің
іргетастарындағы жарылымдардың, шамаланған
1980 1981 белдемдерімен бөлінген, облыстағы карбонатты шөгін
ділердің таралуы шөгінді жабы-луларында мұнайгаздылы
құрылымдардың пайда болуында белдемдердің
перспективаларына бөлінген.
Электрлік барлау.
1 2 3
Грицаенко А.С. 1:100 000 Карталарда көрсетілген зерттеулердің қорытындыларында Е
Орлова В.Д. алаңның алқабының 1:100 000 масштабындағы қызулығы, Кунгур
УГФЭ Е алқабының 10-20 шартты бірлігі. бетінің тектоникалық құры-лымынан таңдап алынған
НВНИИГГ ТТ әдісімен алаң-ды түсірудің 1 ерекшелігінің сапасы. Е алқабында 9 жергілікті аномалия
1963 нүктеде бақылау жиілігі 6кв.км. айқындалды.
(профилдермен арақатынасы3км.)
МитрофановК.Л. 1:200 000 Карталарда көрсетілген зерттеулердің қорытындыларында Е
УНРЭ алаңның алқабының 1:200 000 масштабындағы қызулығы 6 жергілікті
Трест Е алқабының тұзды күмбездердің көтерілімдері айқындалды.
“Спецгеофизика” 20 шартты
ПГФЭ бірлігі
1965 ТТ әдісімен алаң-ды түсірудің 1
нүктеде бақылау жиілігі 6кв.км.
(профильдермен арақатынасы3км.)
Скакунов В.Т. 4,1км. арқылы профилденген. Аймақты профильдермен зерттеулер бойынша геоэлектрик
УГФЭ ЗСБ; Генератордың рамкасы 2х2 км, қималарындағы шөгінділердің тұзүсті және тұзасты
ПГО “Қазгеофизика” радиуспен қа-былдау 82м, кешендері, сондай-ақ кристалды іргетастары. Шөгінді
УГФЭ У-40А, 80А жабушыларды зерттеудегі басты ролі МОГТ-ның қорларына
1978 1980 МТЗ: төртбөлмелі Г-бейнені орнату жатады.
ұзындығы 200-250м, азимут бойынша
ориен-тировка жасалған 00-900.
1 2 3
Хараз И.И. 0,5км-ден 0,25км. арқылы профилденген Таңдалып алынған профилдермен геоэлектрлік қималар
және т.б. ЗБС: Генератордың рамкасы 0,75х3,5км, алынған. Кешендік интерпретациялық сейсмикалық және
УГФЭ 0,3х0,3км, радиуспен қабылдау 82м, электробарлаудың мәліметтерінің таңдауларын береді.
НВНИИГГ тоқ-30-35А
СГФЭ
1981
1983
Сейсмобарлау
Скакунов В.Т. Аймақтық МПОВ, СОГТ МОВ: жары-лымды Шучкино-Батыс-Теплов аймақ-тық профильдері бойынша
және т.б. интервал 110м, топтық орта-лық зерттелген геологиялық құрылымдарда жүргізілген
УГФЭ аралығындағы ара қатынасы-10м, жұмыстардың қорытындылары. Сейс-микалық барлауда
Тр. “Қазақстан топтастыру-17сы ба-зада 24м, қолданылған әртүрлі модификацияларға әдіс-темелік
мұнайгео- ұңғыма-ның тереңдігі 14-40м, зарядтың сипатта кепілдемелік беруге жағдай жасады.
физика” УГФЭ сал-мағы 15, 6-31,2кг.
1971 МПОВ: 4 және 5 жарылыстың орны ұзына
бойлы про-фильдердің жүйесі бойынша.
Орналас-тырудың ұзындығы –4,5км,
құралдармен арақашықтығы 100м. дейін,
зарядтың салмағы 15,6-4100кг.
СОГТ:12, Хmax = 2300м, интервал
жарылымы 100м, топтың ортаңғы
аралығында дейінгі адымы –100м,
топ-тастыру –17сп, 3 ұң-ғыма
тереңдігінің артуы 45-55м, за-рядтың
салмағы 20,8-31,2кг.
1 2 3
Кибалко Л.И. және 1:50 000 алаң-ның 50м және 100м арқылыПервосоветская және Желез-невка аймақтық профильдері
т.б. кескіні бойынша зерттелген геологиялық құрылымдарда
УГФЭ МОВ, СОГТ, КМПВ МОВ: интервалдың жүргі-зілген жұмыстардың қорытын-дылары. Сейсмикалық
КНГР басқармасы жарылымы 230м, топтастыру 17сп, барлауда қолоданылған әртүрлі модификацияларға
УГФЭ базаларда 24м, жалғыз ұңғыманың әдістемелік си-патта кепілдемелік беруге жағ-дай жады.
1972 зарядының салмағы 26 кг дейін.
СОГТ: 6, 12, жарылымды
интервалдардың орталық және флангалы
жүйесі 100м және 200м, орталық топтық
арақатынасы–100м, топтастыру 17сп,
базаларда 50м, орналасуы-2350м,
ПВ-дан алып тастау 12км дейін,
зарядтың салмағы 253кг-дейін.
1 2 3
Далаков Д.М. және 1:50 000 алаң-ның 100м және 200м-де Цыганов, Гремячин, Батыс-Теплов және Теплов
т.б. УГФЭ қималанған. алаң-дарының тұзасты шағылысу горизонты бойынша
КНГР басқармасы МОГТ, 6, 12, симметриялы гео-логиялық құрылымдары зерттелген. Іздеу және
УГФЭ және флангылы жүйе бой-ынша, параметрлік ұңғымаларының орнын белгілеуде сипаттамалар
1973 Хmax=1175м және 200м, орталық топтың көрсетілген, сондай-ақ Ульянов және Цыганов алаңдарында
арасының ара қатынасы –50м, топтастырубөл-шектеген.
–18сп. Базаларда 51м, қол-данылған 1-3
ұңғы-малардың тереңдігі 10-90м
базаларда 40м, зарядтың сал-мағы
26-55кг.
1:50 000 алаңның 100м арқылы Цыганов, Солтүстік-Переметин және Первосоветский
Далаков Д.М. кескін-делуі. алаңдарында тұзасты шағылысу горизонттары бойынша
Конох Г.В. МОГТ, 6, 12, симметриялы гео-логиялық құрылымы зерттелді. Цыга-нов, Ульянов,
УГФЭ және флангылы жүйе бой-ынша, Гремячин және Солтүстік-Гремячин құ-рылымдық және
КНГР басқармасы Хmax=587,5м 1175м, 2375м және 2650м, Перво-советский алаңындағы МОГТ-да жүргізілген
УГФЭ орталық топтың арасының ара қатынасы бөлшектік жұмыс іздеу бұрғылауда орна-туға сипаттама
1974 –50м, топтастыру –18сп. База-ларда көрсету.
51м, қолданылған 1-3 ұңғы-малардың
тереңдігі 10-80м, көбіне ұсақ 30 талға
дейін, базаларда 40м, зарядтың
салмағы 52кг.
1 2 3
Скакунов В.Т. және 1:50 000 алаң-ның 100м арқылы Ветелкин алаңында гео-логиялық құрылымдардың
т.б. кескіндейді. тереңдіктерін тұздың жабын-дылары бойынша және тұзасты
УГФЭ МОГТ, 6, 12, симметриялы шағылысу горизонттарымен зерттелді. Толқындық
КНГР басқармасы және флангылы жүйе бой-ынша, алқаптардағы зерттеулердің қорытындылары бойынша
УГФЭ Хmax=1175м интервал жарылымы –100м, көрсетілген сипатта пайдалану үшін интерференциондық
1974 орталық топ-тың ара қатынасы–50м, жүйеде қабылдау және аттыру.
топтастыру –18сп. Базаларда 51м,
қолданылған 1-3 ұңғымалардың тереңдігі
18-60м база-ларда 40м, зарядтың
салмағы 54,6кг.
Хараз И.И. және
т.б. УГФЭ Тәжірбиелі-әдістемелі
НВ НИИГГ
СГФЭ
1975
Скакунов В.Т. және 1:50 000 алаң-ның 100м және 200м Цыганов, Ульянов және Гремячин алаңының батыс бөлігінде
т.б. арқылы кескіндейді. тұзасты шағылысу горизонты бойынша гео-логиялық
УГФЭ МОГТ: 12, орта-лық жүйе, Хmax құрылымдар анықталды. Далалық жұмыс және
КНГР басқармасы =1175м интервал жарылымы–100м, орталықинтерпретациялар жүргізілгенде пайдаланылған
УГФЭ топтың ара қатынасы– 50м, топтастыру әдістемелік қабылдаулар бойынша сипаттама көрсету.
1976 –18сп. Базаларда 51м, жал-ғыздықты
(30-70м) және 5 метрлік ұң-ғыманың
тобы (17-21 дана), зарядтың салмағы
13-109 кг.
1 2 3
Хараз И.И. және Тәжірбиелі-әдістемелі Сейсмикалық барлау эфективтілерінің төмендеу се-бептері
т.б. УГФЭ МОГТ, ЗСТ геофизикалық жұмыстарың белгіленді.
НВ НИИГГ эфективті жоғарлауының мақсат-тары,
СГФЭ тұзды және тұзасты шөгінділе-рін
1978 зерттеуде, не үшін далалық жұмыстар
1980 әдісте-мелері мүмкін болды, топтық
бұзылыстардың сынамалылары және барлық
зарядтардың бірліктері, әдіспен істеді
және өңдеудің бағдарламасы, толқынды
алқаптардағы кенематикалық тұзды
күмбездерге әсер етуін зерттеу.
Скакунов В.Т. және Аймақтық Кешендік интерпретация-лардың қорытындыларында
т.б. МОГТ: флангылы, асмиметриялы жүйе-лер;сейсмобарлау,электрлік барлау материалдары және Каспий
УГФЭ Хmax =2130м, 2850м, 12 интер-валмаңы ойпатының аймақтық профильдері бойынша солтүстік
ПГО “Қазгеофи-зика”жарылымы –120м, орталық топ-тың ара кемерлік белдемдерінің құры-лымдары жоғарлығы дәлдікті
УГФЭ қатынасы – 60м, топтастыру –24сп. гравиметрияда зерттелген. Іздеу-барлау жұмыстарын
1978 Базаларда 78м, топтастырылған 12, 24 орналастыру үшін көрсетілген қызығушылықтар тұзасты
1980 ұңғымалар, те-реңдігі 5,5 метрлік шөгінділерінің алаңдарында белгіленіп көтеріліп жатады.
базаларда 110м, бір-лік зарядтың
сал-мағы 0,9-3,25кг.
1 2 3
Хараз И.И. және Тәжірбиелі-әдістемелі Жарылмаған қайнар көздерді топтастырып теоретикалық
т.б. УГФЭ МОГТ:12, орталық жүйе, Хmax негізде өңдеу, сонымен қатар іздеу жұмысының
НВ НИИГГ =1175м, жарылым интервалы-100м, топтыңәдістемесінде жарылмаған импулстік қайнар көздердің
СГФЭ орталық арасының арақатынасы–25м және алгоритмі және бағ-дарламадағы материалдарды өңдеу.
1981 50м, топтастыру 21х24м, қайнарлардың
1983 артуы–ГСК-6, Далалық жұмыстарда өңдеу
әдістерінде жарылмайтын қайнар көздер
қолданылған.
Хараз И.И. және Тәжірбиелі-әдістемелі алаңның Жалпы тереңдіктің тіркеу нүктесі бойынша
т.б. УГФЭ 1:50 000 100м-ден 200м ар-қылы сейсмо-каратаждың жаңа түрі қолданылды, ұңғыма және
НВ НИИГГ кескін-делуі. жерүсті бақылауларының байланыстыру әдісі өңделген.
СГФЭ МОГТ: орталық жүйе. :24, Хmax Тіректі жүйе бойынша сейсмобарлау интер-претацияның
1981 =1175м, жарылым интервалы–100м, 50м кешенді нәтижелері алынды. Бұзылудың ерекшелік
1983 орталық ара-сының тобының принциптері анықталды. Чувашин-Ростошин алаңының тұз
ар-ақатынасы–50м, топтастыру–32СП табаны және тұзасты кешен шөгінділері бойынша
базаларда 21х24м. топтастыру 15-21 геологиялық құрылымы зерттелді.
ұңғымаларының тереңдігі 140м және
200м, зарядтың салмағы 9,2-12кг.
1.3 Литологиялық, стратиграфиялық қима
Литологиялық және стратиграфиялық сипаттама құрылымдық, параметрлік,
іздестіру ұңғымаларды бұрғылау нәтижелері мен осы ауданға қатысты
материалдарды жан – жақты зерттеу негізінде дайындалған.
Шөгінді тыстың литолого-стратиграфиялық сипаттамасы құрылымдық, іздеу
ұңғымалары, параметрлік ұңғымалардың бұрғыланған мәлеметтеріне байланысты
анықталады.
Зерттеліп отырған аудан Каспий маңы ойысының солтүстік және солтүстік-
шығысында орналасқан. Мұнда тұзасты қимасы әлі аз зерттелген.
Палеозой (PZ) тобы
Перм жүйесі (Р)
Кунгур ярусының түзілімі Алмаз ауданының төменгі бөлігінде олар тұзды
тас, ангедрит, саз, сильвин, доломитті қоса көрсетілген. Тұздың қабаттық
жылдамдығы 4,4-4,5 кмс, тығыздығы 2,3 гсм3. Жоғарғы бөлігінде – сульфатты-
терригенді қатқабат, ізбестастармен, доломитті гипстерінің битумдарымен
көрсетілген. Сульфатты-терригенді қатқабатының қалыңдығы 0 ден 90 м
дейін.(11 ұңғы бойынша)
Күнгір ярусы (Р1К)
Өзара ангидрит пен тас тұздың қабаттарымен кезектесіп жататын,
кейде доломиттің кішкентай қабатшалары кездесетін ирен свтиасының тұзды
түзілімдерін қалыптастырады.
Ирен свтиасының жоғарғы бөлігінде ашылатын тұзды қабаттар массивті,
ірі-орта құрылымда кейде қабатшалы бітімді, түсі бойынша сұрдан, ашық-
сұр, жартылай мөлдір болатын тас тұз-галиттен тұрады. Ангидриттер қара-
сұр, қара, массивті, тығыз, учаскелері жіп тәрізді субвертикалді
жарықшақты. Қима бойынша 172м жоғарғы қалыңдықта кездесетін түзілімдер
бұрғылануы бойынша II категорияға жатады. Жасы табылған фораминифера
фауналардың қазылған қалдықтары арқылы анықталады: Giomospira sp.,
Ammodiscus aff. Semptenrtimalis Cerce және Vittatina striata Lub-ті
палино-кешендер.
Мезазой (MZ) тобы
Триас жүйесі (Т)
Төменгі триас ізбесті саздармен, алевролит, құмтас, ізбестастың жұқа
қабатымен, құмтаспен, алевритпен көрсетілген.Қиманың төменгі бөлігінде
құмтас пен алевролиттері мұнайгаздылы.
Ортаңғы триас қара, қоңыр, ашық жасыл тығыз сазбен, полимиктілі
құмтаспен, ашық-сұр қараға дейін конгломератпен, ізбесті галькамен,
ангедрит және гипспен қатқабатталған. Триастың төменгі бөлігінде қара түсті
ізбестастар, мұнайланған, полимиктілі және ұсақ түйірлі құмтастармен,
қоңыр саздармен белгіленген. Ізбестастар кеуекті-кавернозды.
Жоғарғы триас төрт свиталармен күрделенген, олардың әр біреуі саздылы
керіштің құмтасты және конгломераттында жатыр, олар алеврит, құм қабатының
ірі саздылы карбонатты қат қабатымен көрсетілген. Жоғарғы триастың жоғарғы
бөлігі азғана қалыңдықтағы коллекторымен сипатталады. Триас түзілімінің
жалпы қалыңдығы 2056м. Жылдамдықтың теңселу толқыны 3,3 тен 4,5 кмс,
түзілімнің тығыздығы 2,4-2,7 кгсм3 тербеледі.
Жасы негізінен остракодтармен көрсетілген фаунаның қалыңдықтарымен
анықталды: Darwinula brevis Misch, derdalia conpressa Misch жүйелерімен
және харовые сутектер.
Юра жүйесі
Алмаз ауданында төменгі юра түзілімі шайылған.Ортаңғы юра түзілімі
дөңес күмбездерде шығады және бат, байос язусымен көрсеілген. Байос ярусы
саз, алеврит, сұр құмдардың қабатталуымен күрделенген. Қабатталудың
нәтижесінде құмтастар полимиктілі, карбонат керішінде майда түйірлі,
кеуекті-бұзылысты, яғни коллектор болып табылады. Бат язусы көмірлі
горизонттағы саз бен алевриттерімен күрделенген.
Жоғарғы бөлімнің жоғарғы бөлігі ізбестастармен, саздармен, қатты
ізбестастармен, яғни коллектормен күрделеніп орналасқан.Төменгі бөлігінде
сазды ізбестастар, ізбесті саздарға айналуымен белгіленген.
Ортаңғы бөлім (J2)
Бұл бөлімнің түзілімдері сұр саздардың қабатшалары бар кварцты, ұсақ
түйірлі, ашық-сұр құмтастар қалыптастырады. Бұрғылануы бойынша
таужыныстардың категориясы III. Жасы қазылған фауналардың табылған
қалдықтары негізінде анықталды: Parkinsonia parkinsoni (Sow)- аммониттер
және фораминиферлер.
Жоғарғы бөлім (J3)
Жоғарғы бөлімнің таужыныстары литологиялық көбінесе қиманың жоғарғы
бөлігінде ашық-сұр әктастармен көрсетілген. Олар төменде сұр
құмтастардың, негізінен кварцты қабатшалары бар ашық-сұр түсті саздармен
қабаттасады. Түзілімнің қалыңдығы 75 метр, бұрғылануы бойынша олар III
категорияға жатады. Жасы қазылған аммоний фауналардың табылған қалдықтары
негізінде анықталады: Dorsoplanites panderi (Orb), Macrocephapites
masracephalus (Schl).
Бор жүйесі
Бұл жүйе екі бөліммен көрсетілген: төменгі және жоғарғы. Бор дәуірінің
стратиграфиялық жатыста юра жасты түзіліммен үйлесімсіз.
Төменгі жүйесі
Готерив- баррем ярусы Алмаз ауданында саз, алевролиті, құмтастар мен
құмтастардың қабатталуымен көрсетілген.
Апт ярусы қара саздармен, пиритті, глауконатты құмтастармен
қабатталған.
Альб ярусы сұр саздармен, құмтастар мен алевролиттердің қат-
қабатталуымен орналасқан.
Төменгі бөлімнің жалпы қалыңдығы 200 ден 439м дейін өзгереді. Олардың
жасы қазылған фауналардың табылған қалдықтарының негізінде анықталды:
Nucula pestinata (Son), Lechayesites hagesi (Zeym).
Жоғарғы бөлім
Сеноман ярусы литологиялық жағынан сұр саздарымен, әлсіз құмтастарымен
көрсетілген. Сеноман жыныстарының жатыстары альб жатысымен үйлесімсіз
орналасқан.
Туран, коньяк, және сантон ярустарының түзілімдеріндегі литологиялық
жағынан бірдей емес. Төменгі жатыстағы жыныстар жатысы күрт үйлесімсіз
орналасқан. Литологиялық жағынан төменгі бөлігі мергелдермен көрсетілген,
қима бойынша жоғарғысы біртипті қалыңдықтағы бор секілді мергелдерді
шашыраңқы жалбыр құраған фосфариттермен ауыстырылады.
Кампан ярусы мергелдермен, бор секілді мергелдермен, саздармен
көрсетілген.
Маастрих ярусы біртипті қалыңдықтағы жазғыш бор, әлсіз темірленген
көрсеткіштерімен белгіленген.
Бор жүйесінің жоғарғы бөлімінің жалпы қалыңдығы 27-150м дейін
тербеледі. Бор жүйесі үшін жылдамдық 2,2-3,3 кмс, тығыздық 2,0-2,2 гсм3
шамасында тербеледі.
Кайнозой тобы(KZ)
Палеоген жүйесі (Р)
Палеоген түзіліміграбенде орналасқан, оның қанаттары күмбез бен
күмбезаралық белдемдер. Мұнда құмтас-саздылы қатқабатты аргиллит
қабатшаларымен белгіленген. Қабаттың жылдамдығы 1,8-2,2 кмс.
Неоген-төрттік жүйесі (N-Q)
Неоген-төрттік кезең дәуірінің түзілімдері бірге дамыған, сұрлы-жасыл
саздар қою-сұр майда түйірлі құмдардың қабатшалануымен көрсетілген, жоғарғы
бөлігінде құмның көмірлі және саздылығын қимада кездестіреміз. Неоген-
төрттік дәуірінің қалыңдығы Шыңғыс ауданында Г-10 ұңғымасы бойаынша 125м
қалыңдықты құрайды. Жоғарғы бөліктің қабаттық жылдамдығы 0,5-0,7 кмс,
төменінде 1,2-1,7 кмс, жыныс тығыздығы 1,5-2,0 гсм3.
Зерттелініп отырған аудандағы тұзасты түзілімнің жалпы қалыңдығы
зерттелінбеген.Бірақта, Шыңғыс ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Қ.И.СӘТБАЕВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Мұнай және газ институты
“Мұнай және газ геологиясы” кафедрасы
Қорғауға рұқсат
Кафедра меңгерушісі
Геол.минер.ғылыми
Док. Профессор
________Г.Ж.Жолтаев
“___”________ 2004ж
Дипломдық жобаның
Түсіндірме жазбасы
Тақырыбы: “Алмаз алаңының геологиялық құрылысы, мұнайгаздылы болашағы
мен мұнай мен газ кеніштерін іздестіру жұмыстарының жобасы”
Кеңесшілер:
Жетекші: Доцент
Геология бөлімі бойынша
________Халелов а.к.
_________Халелов А.К.
_________ 2007ж
__________2007ж Студент:
Қожалақова А. А.
Техникалық бөлімі бойынша Мамандығы: 180340
_________ Рахметов М. Т. Тобы: ГНГ–02–1қ
__________2007ж
Экономикалық бөлімі бойынша
_________ Хамимульдинов С . Ж.
__________2007ж
Еңбекті қорғау бөлімі бойынша
__________ Тяжин Ж. Т.
__________2007ж
Стандарттау
__________Шпынов В.В.
Пікір жазушы
______________
__________2007ж
Алматы 2007
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.И.СӘТБАЕВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Мұнай және газ институты
Мұнай және газ геология кафедрасы
Мамандық 180340 Мұнай және газ геологиясы
ТАПСЫРМА
дипломдық жобаны орындауға
Аты-жөні Қожалақова Айжан Ашық қызы студентке
Жобаның тақырыбы: “Алмаз алаңының геологиялық құрылысы,
мұнайгаздылы болашағы мен мұнай мен газ кеніштерін іздестіру жұмыстарының
жобасы”
Университет бойынша №___ “____” бұйрығымен бекітілген ________2007 ж.
Аяқталған жобаның тапсыру мерзімі ___ _________________2007 ж.
Жобаның негізгі деректері: геологиялық бөлім, литология-стратиграфиялық
қима, тектоника: құрылымдық карта, мұнайгаздылығы, сулылығы, сейсмикалық
қима, тектоникалық карта, геологиялық, техникалық құжат, шолу сұлбасы.
Диплом жобасында зерттелетін мәселелердің немесе диплом жобасының
қысқаша мазмұны:
1.Кіріспе
2. Геологиялық бөлім
3. Техникалық бөлім
4. Экономикалық бөлім
5. Еңбекті қорғау
Графикалық материалдар тізімі
1. Тектоникалық сұлба
2. Литологиялық-стратиграфиялық бағана
3. 2 шағылған горизонттар бойынша құрылымдық карталар
4. Геологиялық-геофизикалық қималар
5. Геологиялық-техникалық құжаттар
6. Техникалық-экономикалық көрсеткіштер
Жобаның тараулары бойынша кеңесшілер
Бөлім Кеңесші Қолы, мезгілі
(мұғ.дәреже.
атағы)
Тапсырма берілді Тапсырма
қабылданды
Геологиялық бөлім Халелов А.К
Техникалық Рахметов М. Т.
Бөлім
Экономикалық бөлімХамимульдинов С.Ж.
Еңбек қорғау Тяжин Ж.Т.
бөлімі
Дипломдық жобаны дайындау
КЕСТЕСІ
№ Тарулардың аттары, зерттелетін Жетекшіге тапсыру Ескерту
мәселелердің тізімі мерзімі
1 Географиялық-Экономикалық
жағдайлары
2 Геологиялық-геофизикалық зерттеу
тарихы
3 Стратиграфия
4 Тектоника
5 Мұнайгаздылығы
6 Жер қыртысындағы мұнай мен
газдардың таралуы (арнайы тарау)
7 Гидрогеологиялық сипаттамасы
8 Мұнай және газ қорларын есептеу
9 Іздестіру жобалау жұмыстарының
әдістемесі мен көлемі
10 Техникалық бөлім
11 Экономикалық бөлім
12 Еңбекті және қоршаған ортаны
қорғау
Тапсырма берілген күні___________________________
Кафедра меңгерушісі________________________ _____
қолы
Жобаның жетекшісі__________________________ _____
қолы
Тапсырма орындауға алынды _______________________
Күні _____________________2007 ж.
АҢДАТПА
Дипломдық жобада Батыс-Қазақстанда орналасқан Алмаз алаңында жиналған
геологилық-геофизикалық мәліметтер негізінде мұнай іздеу жұмыстарының
геолого-технико-экономикалық тиімділігі бекітіледі.
Жобалайтын алаңда юра және триас түзілімдері өнімді болып табылады.
Жобалау тереңдігі 1200 м, бес іздеу ұңғыларын тұрғызу болжанады (екеуі
тәуелсіз,үшеуі тәуелді). Жобалау беткейлері : юра түзілімі мен триас
түзілімдері мұнайдың С3 категориясы бойынша геологиялық қоры 43 293 283 т
құрайды.
АННОТАЦИЯ
В дипломном проекте обосновывается геолого-технико-экономическая
целесообразность постановки поисковых работ на нефть, на основе геолого-
геофизических материалов, собранных по площади Алмазная, расположенной в
Западно-Казахстанской области. На проектируемой площади продуктивны
отложения подошва юры и подошва триаса.
Проектируется заложение пяти поисковых скважин (две независимые и три
зависимые) с проектной глубиной 1200 м. Проектные горизонты: подошва юры и
подошва триаса. Подсчитанные запасы газа категории С3 составляют
43 293 283 м3.
Мазмұны
КІРІСПЕ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
I. Геологиялық бөлім
1.1. Алаңның (ауданның) физикалық, географиялық, экономикалық
жағдайлары . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2. Алаңның геологиялық, геофизикалық зерттелу тарихы. . . . . . . .
1.3. Литологиялық, стратиграфиялық қима. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . .
1.4. Тектоника. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.5. Мұнай-газ белгілері мен барлығын және кен орындарын ашудың
болашағы. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
1.5.1.Жер қыртысындағы мұнай мен газдардың таралуы (арнайы тарау).
1.6. Жер асты суларының сипаттамасы. . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . .
1.7. Мұнай және газ қорларын есептеу. . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . .
1.8. Жобалау, іздестіру жұмыстарының әдістері мен көлемі. . . . .
.
1.8.1. Іздестіру жұмыстарының мақсаты мен міндеттері. . . . . . . . .
. .
1.8.2. Іздестіру жұмыстарының мақсаты мен міндеттері. . . . . . . .
.
II. Техникалық бөлім
2.1. Ұңғыма бұрғылаудың геологиялық жағдайлары . . . . . . . . . . . .
. . .
2.1.1. Бұрғылау кезінде ұшырайтын шиеленістер . . . . . . . . . . . . .
. . . . .
2.1.2. Керн және шлам алынатын аралықтар. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . .
2.2. Бұрғылау сұйығының түрі мен параметрлерін таңдау . . . . . . . . .
.
2.3. Ұңғыма құрылмасын жобалау . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . .
2.3.1. Шегендеу тізбегінің диаметрін таңдау ... ... ... ... . . . . . .
. . . . . . .
2.3.2. Пайдалану тізбегін беріктікке есептеу. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . .
2.4.Пайдалану тізбегін цементтеуге есептеу. . . . . . . . . . . . . .
. . . .. . . .
2.5.Ұңғыма сағасына орналастырылатын жабдықтарды таңдау ... ... ..
III. Экономикалық бөлім
3.1. Еңбек ақы төлеуді ұйымдастыру. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . .
3.2. Ұңғы құрылысын қажет мерзімде
негіздеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.3. Материалдық-техникалық жабдықтауды ұйымдастыру. . . . . . . . .
3.4. Негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштерді есептеу. . . . .
IV.Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау
4.1.Қауіпті және зиянды өндірістік факторларды талдау. . . . . . . . .
. . .
4.2.Қорғаныс
шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .
4.2.1.Жалпылама
шаралар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . .
. . . . .
4.2.2.Өндірістік санитария. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . .
4.2.2.1. Өндірістік жарықтама ... ... ... ... ... ... ... .. . . . . .
. . . . . . . . . . . . .
4.2.2.2.Өндірістік шағын
климат ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.3.Техника
қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..
4.3.1.Жалпы
шаралар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... .
4.3.2.Электр
қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .. . .
4.5Қоршаған ортаны
қорғау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
. . .
ҚОРЫТЫНДЫ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . .
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
графикалық тізімі
1. Аудан жұмысының шолу картасы.
2. Жобаланған литологиялық-стратиграфйиялық қимасы.
3. Каспий маңы ойпатының солтүстік – солтүстік бүйір (борт)
белдемінің тектоникалық сұлбасы. Масштаб 1:25 000
4. “ІІІ” және “V” шағылу горизонттары бойынша құрылымдық
картасы.Масштаб 1:50 000
5. I-I, II-II, ІІІ-ІІІ, IV-IV сызықтары бойынша геологиялық-
геофизикалық профильдері.Масштабы: көлденең 1:50 000
тігінен 1:100 000
6. Геологиялық-техникалық тапсырма. Масштаб 1:2 500
7. Негізгі техникалық, экономикалық көрсеткіштер.
КІРІСПЕ
Қазақстан мұнай мен газдың қоры бойынша бай мемлекеттердің қатарына
жатады. Оның территорясында ірі Каспий маңы мұнай газды провинциясы
орналасқан. Соңғы жылдарда тұз асты палеозой түзілімдерінің қимасында,
Шыңғыс, Тенгіз тағы басқа сияқты Қазақстанды алдыңғы мемлекеттердің
қатарына қосатын мұнай мен газдың ірі кенорындары ашылған.
Каспий маңы ойпатының ашылған мұнай мен газдың кәсіпорындары
жоғарғы перм мен юра, триастың тұзүсті түзілімдері дамыған. Каспий маңы
депрессиясы мен Жаңа-Алексеев грабенінің қиылысы белдемінің Алмаз алаңын
зерттеу “Казгеофизика” іздеу-барлау жұмыстарының жоспарына сәйкес жүзеге
асырылады.
Казгеофизика гофизикалық экспедициясы Каспий маңының солтүстік және
солтүстік-шығыс бөлігінде, әсіресе оңтүстік Илек көтерілімін 1988 ж бастап
сейсмобарлау жұмыстарын МОГТ жүргізген.
Есеп беруде екі жоба бойынша орындалған дала жұмыстары нәтижелері
келтірілген. Олардың бірінің мақсаты - виброкөздерді пайдаланып, тұзүсті
түзілімдері бойынша Алмаз құрылымдарын детальдау мен терең бұрғылау
жұмыстарына дайындау.
Екінші мақсаты – шпурлы зарядтарды қолданып тұзүсті сейсмикалық
кешенін анықтау және тұзүсті локальді құрылымдарды бұрғылауға дайындау.
Аудандардың ортақтығын және шешілетін тапсырмаларын еске ала отырып,
№10289 НТС ПГО Казгеофизика протоколы бойынша жоғарыда айтылған
сейсмопартиялардың жұмыс нәтижелері бойынша біріктірілген есеп беру рұқсат
етілді.
Административтік тұрғыда жұмыс ауданы Қаратөбе және Шыңғырлау Орал
облсында орналасқан. Осы процесте тұзастындағы Шыңғыс, Сартсай локальді
антиклиналді құрылымдары мұнай мен газ шоғырларын іздеуде тәжірибелік
қызығушылық тудырады.
Каспий маңы ойысының жеке құрылымдық элементерінің мұнайгаздылық
ерекшеліктерін ескере отырып жиналған геология-геофизикалық материалдар
оның шектерінде келесідегі мұнай газ жиналудың негізгі белдемдерін
бөлуге мүмкіндік береді: Шыңғыс, Сартсай және тағы басқа.
Геологиялық құрылысының күрделілігі бойынша алаң үшін литлогиялық
өзгергіштік сияқты орнын басу сол сияқты тектоникалық бұзылыс пен
коллекторлық өнімді
Осы дипломдыық жобамен 800 ден 1300 м дейінгі тереңдіктегі 5 іздеу
ұңғымасын бұрғылау қарастырылады. Алаңның болашағы триас түзілімдерімен
және жоғарғы пермге дейінгі терригенді-карбонатты түзілмдерімен
байланысады.
Сонымен, триас түзілімін сипаттайтын V және юра түзілімін сипаттайтын
ІІІ шағылу горизонтының құрылымдық картасы, VI – тұздың таралу картасы
тұрғызылған. Алаңның перспективтілігі түзілімдердің тұзүсті кешенімен, юра-
триас түзілімдерімен байланысты.
Бұл дипломдық жобада 800 м-ден 1300 м-ге дейінгі 5 ұңғымаларын
бұрғылау көзделіп отыр.
Бұрғылаудың мақсаты – юра, триас шөгінділеріндегі мұнай мен газ
шоғырларын анықтау, осы ашылған қимадағы мұнай мен газдың перспективасын
айқындау, литологиялық – стратиграфиялық қима және жыныстардың жинауыш
қасиетін зерттеу.
Бұл алаңдардағы түзілімдерден мұнай мен газ шоғырларын ашу мұ-най
іздеу жұмыстарының көлемін ұлғайтуға көмектеседі және бұл аймақ бойынша
жоспарланған мұнай мен газ қорларының өсуіне жол ашады.
Диплом жобасын құрастыруға диплом алдындағы өндірістік практи-када
және геологиялық фондыдан жиналған мәліметтер негіз болды.
1 Геологиялық бөлім
1.1 Алаңның физикалық, географиялық, экономикалық жағдайлары
Зерттелу ауданы оңтүстік Илек бөлігінің сатысымен оның Орталық-Каспий
маңы депрессиясы мен Жаңа-Алексеев грабенінің қиылысу белдемінде
орналасқан.
Алмаз алаңының орогидраграфиялық қатынасы шамамен Каспий маңында
өзгеріссіз орналасқан. Аудан төбе жазықтығымен, қиылған жыра тобының
жиілігімен, батпақтармен, сорлармен, өзен және олардың ағындарымен
көрінген. Абсолюттік биіктігі 1120м (оңтүстік батыс) +260м (солтүстік шығыс
) дейін өзгереді.
Гидрогеографиялық торабы Қалдығайты, Қуағаш, Қарасу, Утва, Ақбұлақ
өзендерімен және олардың ағындарымен көрінген. Өзен сулары тек техникалық
нысанға қолданылады.
Ауданның ауа-райы күрт континентальды, құрғақ. Ауа температурасы қыста
–(30-350)С, жазда +400С-қа дейін тербеледі. Жылдың көп бөлігінде жел соғып
тұрады: батыс және оңтүстік бағытта жылдың суық кезінде солтүстік-шығыс
және шығыс бағыттан соғады, жылдың орта шөгінді саны 300 мм көтерілмейді.
Өсімдіктері әдетте құрғақшылық далалық жайлымдарда өзен және жыраларда
бұталар дамыған. Ауданның зерттеліп отырған аймағында Қаратал өсімдіктері
қорығы, Қандысты қорығы, Сағызсай, Аққұм табиғи қорығы орналасқан, сондай-
ақ массивті төбелік және қырқалы құмдармен ерекшеленген. Соның ішінде
төбешіктер биіктігі 20 м дейін, ал қырқалар биікігі 30 м дейін жетеді.
Алмаз елді мекенінде тұрғындар саны 3-10 мың адамға дейін және көп
ұсақ елді мекендер бар. Көбірек ірі кенттермен 127 км солтүстікте
орналасқан, орталығы Шыңғырлау болып табылады. Орал қаласы экспедицияны
бағалау орны 270 км батыста орналасқан.
1.2 Геологологиялық, геофизикалық зерттеу тарихы
Зерттеліп отырған аудан Орал өзенінің сол жақ жағасында орналасқан.
Мұнда тұзкүмбезі тектоникалық белсенді дамуымен сипатталады. Зерттеудің
алдыңғы жылдары мұнда геолого-гефизикалық жұмыстар жүргізілген.
Геолого-гефизикалық зертеулердің әртүрлі сатысы бойынша зерттелген
тіректік, параметрлік және тереңдік, құрылымдылық іздеу, бұрғылау жұмыстары
мен геологиялық түсірулер, масштабты 1:50000, 1:20000, 1:100000 болатын
аэромагниттік түсірулер, сейсмобарлау МОВ, КМПВ, МРНП, ГСЗ және МОГТ, соңғы
кезде ғарыштық түсірулер де жүргізілген.
Геологиялық түсірулер, зерттеулер
Бұрғылау жұмыстары
Бұл ауданда алғашқы геологиялық жұмыстар 1947-48 ж.ж жүргізілген:
Шыңғыс және Құлсай тұз күмбездерінде Казнефтеразведка трест. Осы
зерттеулердің нәтижесінде гравиметриялық минимум және ауырлық күшінің
максимумы Хобдин белдемінде тұзкүмбез бен күмбез аралық белдемі сәйкес
келеді. Хобдин ауданында 1961-67 ж.ж региональды максимумында 0-1 тіректі
ұңғымасында 4000м тереңдікте бұрғыланады (Ақтөбе облысында), параметрлік
ұңғыма П-20 (Жамбейіт) 2822м тереңдікте және П-35 (Құсанқұдық ) 4120м
тереңдікте бұрғыланады. 1978-1988 ж.ж Шыңғыс ауданында 14 терең және 40-қа
жуық құрылымдық-іздеу ұңғымалары бұрғыланады. Осы бұрғылаудың нәтижесінде
көптеген мұнайгаздылы аудандар үшін болашағы зор және де жабыны мен
коллекторының зерттелуімен, көптеген ұсақ кенорындардың ашылуына себепші
болды. Шыңғыс ауданында бұрғыланған ұңғымалардан жоғарғы перм түзіліміне
дейін қима зерттелінді. Жоғарғы перм түзілімі тек қана №11 ұңғымасы бойынша
(3500м тереңдік) зерттелінді, бірақ жоғарғы перм мен триас түзілімі
тартылып жатыр.
Шыңғыс ауданында бұрғыланған ұңғымалар тереңдігі жеткіліксіз. Өйткені,
шөгінді тыс қимасын толық зерттеуге және де тұзасты кешеннің түзіліміндегі
тіректі шағылысу горизонттың стратиграфиялық толық мәлемет алуға тағыда
жеткіліксіз.
Дәл қазіргі уақытта бұл ауданда 1:200000 және 1:50000 масштабта
геологиялық түсірім жұмыстары өтіп жатыр. Жүргізілген жұмыстардың
нәтижесінде 1:200000 масштабта геологиялық карта, мезокайназой түзілімінің
жарық құрылысы белгіленіп алынды.
Геофизикалық зерттеулер
Геофизикалық әдіс барлау зерттеулерінен тұзкүмбезді құрылым
зерттеуінде, келтірілген ауданды зерттеу мен анықталған ауданда
электробарлау және сейсмобарлау жұмыстары жүргізілген.
Сейсмобарлау
Ауданың құрылымын зерттеуде кешенді геофизикалық әдісінде сейсмобарлау
жұмысы алдыңғы қатарды алады.
Кешендегі геофизикалық әдістер, ауданның зерттеу құрылымы бойынша көп
жерлерде сейсмобарлау қолданылады. Сейсмобарлау зерттеу жұмыстары шамамен
ауданда 1960 жылдан бастап жүргізілуде, алдымен аймақтық қималармен МОВ
(ВНИИ геофизика) содан кейін аймақтық зерттеулермен МОГТ көмегімен УГФЭ
және АГФЭ (қималар 8186-І-VI және 8086- VІаА). 1985ж сейсмобарлауда зерттеу
858663-ІХ профилі бойынша Нефтегеофизика жүргізілді. Алдыңғы саты МОВ
зерттеулері сейсмобарлау аппараттарымен асцилографиялық қорымен
жүргізілді.Олар бор және юра горизонттарында жүргізілді.
Өндірістік станциялардың қойнауларында аралық магниттік қорымен
интерференциялық жүйені қоздыруды қабылдап және шағылысу горизонттарында
серпімді тербелу, қабатталуды бірнеше рет жақсы жоғарлатты. МОГТ жұмыстары
зерттелген аудандарда 1976-79 ж.ж жүргізілді. Іздеу 12-кратным
профилдерімен жұмыс жүргізілді. Материалдарды жаңарту ЭВМ БЭСМ-4м
шығарылды. Көп жақты бақылау дыбысты және жаңғырық қатынасын және
қабатталудың шағылысуына жоғарлатуға әкеліп соқты. Сейсмобарлауда
экспедициялар 1978ж сандық таспаға енгізілді. Диапазонның таралуы және
серпімді тербелулердің тіркелуі уақыттық қимада нақты көрсетілген.
Региональды жоспарда ауданды зерттеуде уақыттық қима үш сейсмокешенді
белгілейді: мезазой, кунгур-жоғарғы перм және де тұзасты.
Толқын тобы мезазой кешені бойынша уақыттық қимада 0 ден 2,2с
белгіленеді.Бұл топтағы толқын ауырлық және көлденең өстерінде синфазалы
және тұрақты динамикалық көрсеткіштері таспада жақсы көрсетілген. Мынадай
тіректі шағылысу ІІІ горизонты (юра түзілімінің жабыны) 0,3-0,4
коэффициентінің шағылысымен, V горизонт (триас түзілімінің жабыны) 0,08-0,1
коэффициент шағылысы.
Корриляциядағы тіректі толқын ІІІ және V горизонтының дөңесті аймақтың
тұзды күмбезі мен жарылым мен бұзылысты белдемдерінде тоқталады.
Ауданның мезазой түзілімінің қалыңдығы 3,5-4,0 км жетеді, сондықтан
уақыттық қимада шағылысу бірнеше рет толқиды.
Сейсмикалық қимада +60 деңгейден 1:20 000 масштабта тұрғызылды.
МОВ сейсмобарлау жұмыстарының геологиялық тиімділігін төмендететін
нәрселер: ол терең, әрі күрделі геологиялық құрылысы болып келеді: еңісті
шекраларының тік бұрышты болуы, тұз күмбездерінің күрделігі, күмбездердің
дөңбек күмбездерінде көптеген жарылымдардың болуы т.б.Осының бәрі күрделі
интерференциялық сейсмикалық жазбалардың болуына себеп болды. Нәтижесінде
ауданның тектоникалық құрылысы жалпылама зерттелген болатын.
Осы күмбездердің даму аудандарында болашақта жаңа дербес мұнайгазды
ауданның болашағын дамыту мақсатында құрылым шектерінде іздеу
ұңғымаларын бұрғылау үрдісінде толық геофизикалық зерттеулер
қарастырылып отыр. Деркул құрылымдық белдемінің ішкі бөлігінің зерттелу
күйін жалпылап және талдай отырып, келесідей қорытындылар жасауға
болады.
1) Аймақтың территориясы сейсмобарлау, гравибарлау, электробарлау
және аэромагниттік түсірімнен басқа геофизикалық әдістердің
аймақтық және іздеу барлау сипаттарымен зерттелген.
Сесмикалық, гравиметрлік және электробарлау зерттеулері
геологиялық – іздеу тапсырмаларын дұрыс шешеді. Магниттік барлау
жұмыстары негізінен іргетас бойынша аймақтық тереңдігі
құрылысын зерттейді. Толық сейсмикалық зерттеулер жоғары сапалы
бақылаулармен орындалған.
2) Тереңде бұрғылау жұмыстары жұмыс ауданына көршілес жатқан
алаңдарда үлкен көлемде өнімді таскөмір және төменгі перм
түзілімдерін ашу үшін жүргізіледі. Өйткені жұмыс ауданының
қимасы таскөмір түзіліміне дейін жақсы көрсетілген.
3) Аймақ бойынша жаңа мәліметтерді алу үшін бұрынғы геофизикалық
зерттеулердің оперативті интерпретациясының материалдары
керектігі белгіленеді.
4) ВСП зерттеулермен және жұмыс ауданы қимасының жылдамдық моделін
зерттеу қанағаттандырарлықсыз. Өйткені мұндай жұмыстарды
орындау өте қажетті болып табылады.
Каспий маңы ойпатының солтүстік өңірлеріне белдемдеріндегі
геологиялық зерттеулердің негіздері, жұмыс алаңының орналасу
шекараларымен өткен жүз жылдықтың екінші жартысымен қатысты және
бағыттық бақылаулардың қорытындылармен көрсетеді.
Жүйелік геологиялық зерттеулер революциядан кейінгі кезеңдермен
қатысты болды, жаңа өнеркәсіп шикізат базаларын құру үшін темір
құрылыстармен байланысты болды.
Бұл кезеңдерде зерттеулер стратиграфияны, гидрогеологияны және
басқа да жұмыстарды оқып үйренумен байланысты болды (Камен, 1926 жылы
Рязанов, 1927 жылы, Кром 1928 жылы және тағы басқа).
Осы жұмыстардың қорытындысында геологиялық карта жасаулар бойынша
неоген-төрттік жамылғыларымен түсірілген масштабы 1:200 000 геологиялық
картасы құрастырылған болатын (Бутковский 1967 жылы).
1950 жылы Каспий маңы ойпатының солтүстік өңірлерінің шекарасында
мұнай және газ іздеу жұмыстарын ұлғайтумен байланысты, параметрлік
ұңғымалар және интенсивті бұрғылауда терең іздестірулер жүргізілді.
Көбірек көтерілген белдемдердің шоғырларындағы тереңдетіп
іздестіру бұрғылауларының негізгі көлемі және төменгі перм жастарының
өңірлік кемелерін туп-тура бойлай орналасуы.
Бұл жұмыстардың қорытындыларында жоғарғы палеозойдың тұзасты және
тұзүсті шөгінділерінің физикалық қасиеттері және мұнайгаздылығы,
тектоникасы, литологиясы, стратирграфиясы зерттелді.
Бұдан басқада негізгі шағылысу горизонттарының стратификациясы
зерттелді.
Бұдан басқада негізгі шағылысу горизонттарының стратификациясы,
толық кешендік өндірістік-геофизикалық зерттеулер орындалулары,
сейсмокаратаж жүргізулері анықталды. Зерттелген алаңның солтүстігін
бойлай жиектелген төменгі пермнің өңірлік кемерлерінде Батыс-Теплов,
Теплов, Шығыс-Гремячин, Гремячин, Ульянов, Цыганов және Токарев
газоконденсатты кен орындары анықталған болатын, верейлік карбонатты
кешендермен ұштастырылған.
Орал облысында 1978 жылы терең бұрғылап іздестірулерде ішкі
белдемдері жылдам орын ауыстырды.
Мұнда негізгі бұрғылаудың көлемдері Қарашығанақ құрылымынан тұрады,
(50-160 км) зерттелген алаңдары шығысында оранастырылған. Қарашығынық
алаңында бұрғыланған 30-ға жуық терең ұңғымалар кездеседі.
Осы жұмыстың қорытындысында Қарашығынық газоканденсатты кенорны
ерекше анықталған болатын. Дәл қазіргі уақытта ішкі өңірлік
белдемдерінде Камен, Дарин, Бурлин және Шелек алаңдарына іздеу және
параметрлік бұрғылаулар жүргізілуде.
Сонымен ішкі өңірлік белдемдерде шамалы іздестіру тереңдіктерінің
көлемі және параметрлік бұрғылаулар толығымен орындалған. Бұларда сол
себепті, шөгінді қат-қабаттарының жылдамдықтарын бөлудің сипаттарын
зерттеулері жеткіліксіз, тұзды горизонттарға стратиграфиялық бөлуде
қиындықтар туындайды, олардың сыртқы белдемдер ішіндегі өңірлік
кемерлердің барлығының мүмкіндіктерін көрсетпейді және тұзды
тектоникалардың ықпалдары бұрмаланған.
Орал облысының территорияларында жер бетіндегі кристалды
іргетастар бұрғылауды жасырынды емес.
Тура зерттелеген алаңда терең іздестіру және параметрлік
бұрғылаулар өткізілмеді. Жақынырақ терең ұңғымаларда, көптеген
жасырынды көне шөгінділер пайда болады: ішкі белдемдерде П-8 Ветелкин,
П-3 Ражков, ал сыртқы белдемдерде №1 Шухчин, №2 Карпов, П-2 Батыс Теплев.
Аудандық жұмыстарға едәуір жақын орналасқан (10-20км.) солтүстіктен
Ульянов, Гремячин, Шығыс-Гремячин, Батыс-Теплов алаңдары, іздестіруде
терең бұрғылаулардың айтарлықтай көлемде орындалғандығына, ортаңғы
таскөмір шөгінділерін зерттеуге рұқсат етуін іске асырды.
Зерттелген және шектелген алаңдарда жүргізілген жұмыстардың тізімі,
олардың әдістерінің қысқаша қортындылары 1 кестеде көрсетілген. Қазіргі
бөлімдерде соңғы жылдары жүргізілген жұмыстардың қысқаша сипаттамасы,
интерпретацияларда қолданылған сейсмикалық материал
1 кесте
Жұмыс уақыты, авторЖүргізілген жұмыстар Жұмыстар нәтижесі
Гравибарлау
1:200 000 Алаңдардың 11000 кв.км. гравитациялық алқаптары
Ли Л.Э. алаңды изо- зерт-телген. Жұмыстың қорытын-дыларында карталардағы
КонновП.П. аномальді қима 2мГл салмақ күшінің ауытқулары және қалған ауытқулардың
УГФЭ Түсіру алаңының бақылау жиілігі I масштабты 1:200000 көрсе-тілген. Конфигурациясы
ТР”Қазақстан- орынан 4кв.км. анық-талған және салмақ күшінің 21 ми-нумдық
мұнай-геофизика” амплитудасы және 6 жаңа минимумдарының жос-парлық
МГЭ түрлері айқындалды және 16 салмақ күшінің минимумы
1962 анықталды.
1:50 000 Жұмыс қорытындылары салмақ күшінің ауықтқуы
ГладкихЮ.П. Рябых алаңның карталар-ымен және 1:50 000 масштаб-ындағы ауықтулардың
В.С. 0,5 мГл қалдық-тары көрсетілген, сондай-ақ
УГФЭ изоанамальді кескіні құрылымдық-тектоникалық кес-телері. Тұзды күмбездердің
Қазақ геофизика Түсіру алаңының торабтарының жиілігі морфологиясы зерттелген. Өңір -лік белдемдердің сыртқы
тресті, ЮКГЭ 1х0,5км. және 1: 0,25км. және ішкі бөлімдерінің тектони-калырының жалпы
1964-1965 ерекшелік-тері зерттелген. Токарев лық-сыламалары
гравитациялық мәліметтері бойынша солтүс-тіктен
7-10км-де болады.
1 2 3
Яндис С.Т. 1:50 000 Гравитациялық алқапта алаң-ның 5200кв.км-і зерттелген.
Мартынюк Е.С. УГФЭ алаңның Жұмыстың қорытындыларында салмақ күшінің ауытқуларының
ПГО “Қазгеофизика” 0,5 мГл карталары және 1:50000 масштабындағы ауытқу қалдық-тары
УГФЭ изоанамальді кескіні және болжамдық карталардың тұзды жабындары бойынша
1981 Түсіру алаңының торабтарының жиілігі 1:100 000 масштабтары көрсетілген. Конфигурациясы
1х0,5км. анықталды, жоспарлық түрі және салмақ күшінің 16
минимумды амплитудасы және салмақ күшінің 1 жаңа
минимумы айқындалды.
Магнитобарлау
Аэромагниттік түсірілімдердің алаңдық Жұмыстың қорытындысы Та 1:50 000 масштабының карта
СейфуллинШ.М. 1:50 000 2НТЛ сызықтық кескіні. кеңістігінде көрсетілген, Та күмбезінің картасының
және т.б. Алаңның аэромагниттік түсірілімдері масштабы 1:200 000 және карталарды геолого-геофизикалық
УГФЭ 0,5км-қатырлас аралық бағыттардың материалдармен аэромагниттік түсірілімдердің
ПГО “Қазгеофизика” арақашықтығы, секундына –5,7км. қорытындыларын салыстырып көру. Интерпретациялық
Батыс-Қазақстан кешендердің негіздері аэромагниттік түсілімдердің
аэромагнитті партия мәліметтерімен геолого-геофизикалық мәліметтердің
іргетастарындағы жарылымдардың, шамаланған
1980 1981 белдемдерімен бөлінген, облыстағы карбонатты шөгін
ділердің таралуы шөгінді жабы-луларында мұнайгаздылы
құрылымдардың пайда болуында белдемдердің
перспективаларына бөлінген.
Электрлік барлау.
1 2 3
Грицаенко А.С. 1:100 000 Карталарда көрсетілген зерттеулердің қорытындыларында Е
Орлова В.Д. алаңның алқабының 1:100 000 масштабындағы қызулығы, Кунгур
УГФЭ Е алқабының 10-20 шартты бірлігі. бетінің тектоникалық құры-лымынан таңдап алынған
НВНИИГГ ТТ әдісімен алаң-ды түсірудің 1 ерекшелігінің сапасы. Е алқабында 9 жергілікті аномалия
1963 нүктеде бақылау жиілігі 6кв.км. айқындалды.
(профилдермен арақатынасы3км.)
МитрофановК.Л. 1:200 000 Карталарда көрсетілген зерттеулердің қорытындыларында Е
УНРЭ алаңның алқабының 1:200 000 масштабындағы қызулығы 6 жергілікті
Трест Е алқабының тұзды күмбездердің көтерілімдері айқындалды.
“Спецгеофизика” 20 шартты
ПГФЭ бірлігі
1965 ТТ әдісімен алаң-ды түсірудің 1
нүктеде бақылау жиілігі 6кв.км.
(профильдермен арақатынасы3км.)
Скакунов В.Т. 4,1км. арқылы профилденген. Аймақты профильдермен зерттеулер бойынша геоэлектрик
УГФЭ ЗСБ; Генератордың рамкасы 2х2 км, қималарындағы шөгінділердің тұзүсті және тұзасты
ПГО “Қазгеофизика” радиуспен қа-былдау 82м, кешендері, сондай-ақ кристалды іргетастары. Шөгінді
УГФЭ У-40А, 80А жабушыларды зерттеудегі басты ролі МОГТ-ның қорларына
1978 1980 МТЗ: төртбөлмелі Г-бейнені орнату жатады.
ұзындығы 200-250м, азимут бойынша
ориен-тировка жасалған 00-900.
1 2 3
Хараз И.И. 0,5км-ден 0,25км. арқылы профилденген Таңдалып алынған профилдермен геоэлектрлік қималар
және т.б. ЗБС: Генератордың рамкасы 0,75х3,5км, алынған. Кешендік интерпретациялық сейсмикалық және
УГФЭ 0,3х0,3км, радиуспен қабылдау 82м, электробарлаудың мәліметтерінің таңдауларын береді.
НВНИИГГ тоқ-30-35А
СГФЭ
1981
1983
Сейсмобарлау
Скакунов В.Т. Аймақтық МПОВ, СОГТ МОВ: жары-лымды Шучкино-Батыс-Теплов аймақ-тық профильдері бойынша
және т.б. интервал 110м, топтық орта-лық зерттелген геологиялық құрылымдарда жүргізілген
УГФЭ аралығындағы ара қатынасы-10м, жұмыстардың қорытындылары. Сейс-микалық барлауда
Тр. “Қазақстан топтастыру-17сы ба-зада 24м, қолданылған әртүрлі модификацияларға әдіс-темелік
мұнайгео- ұңғыма-ның тереңдігі 14-40м, зарядтың сипатта кепілдемелік беруге жағдай жасады.
физика” УГФЭ сал-мағы 15, 6-31,2кг.
1971 МПОВ: 4 және 5 жарылыстың орны ұзына
бойлы про-фильдердің жүйесі бойынша.
Орналас-тырудың ұзындығы –4,5км,
құралдармен арақашықтығы 100м. дейін,
зарядтың салмағы 15,6-4100кг.
СОГТ:12, Хmax = 2300м, интервал
жарылымы 100м, топтың ортаңғы
аралығында дейінгі адымы –100м,
топ-тастыру –17сп, 3 ұң-ғыма
тереңдігінің артуы 45-55м, за-рядтың
салмағы 20,8-31,2кг.
1 2 3
Кибалко Л.И. және 1:50 000 алаң-ның 50м және 100м арқылыПервосоветская және Желез-невка аймақтық профильдері
т.б. кескіні бойынша зерттелген геологиялық құрылымдарда
УГФЭ МОВ, СОГТ, КМПВ МОВ: интервалдың жүргі-зілген жұмыстардың қорытын-дылары. Сейсмикалық
КНГР басқармасы жарылымы 230м, топтастыру 17сп, барлауда қолоданылған әртүрлі модификацияларға
УГФЭ базаларда 24м, жалғыз ұңғыманың әдістемелік си-патта кепілдемелік беруге жағ-дай жады.
1972 зарядының салмағы 26 кг дейін.
СОГТ: 6, 12, жарылымды
интервалдардың орталық және флангалы
жүйесі 100м және 200м, орталық топтық
арақатынасы–100м, топтастыру 17сп,
базаларда 50м, орналасуы-2350м,
ПВ-дан алып тастау 12км дейін,
зарядтың салмағы 253кг-дейін.
1 2 3
Далаков Д.М. және 1:50 000 алаң-ның 100м және 200м-де Цыганов, Гремячин, Батыс-Теплов және Теплов
т.б. УГФЭ қималанған. алаң-дарының тұзасты шағылысу горизонты бойынша
КНГР басқармасы МОГТ, 6, 12, симметриялы гео-логиялық құрылымдары зерттелген. Іздеу және
УГФЭ және флангылы жүйе бой-ынша, параметрлік ұңғымаларының орнын белгілеуде сипаттамалар
1973 Хmax=1175м және 200м, орталық топтың көрсетілген, сондай-ақ Ульянов және Цыганов алаңдарында
арасының ара қатынасы –50м, топтастырубөл-шектеген.
–18сп. Базаларда 51м, қол-данылған 1-3
ұңғы-малардың тереңдігі 10-90м
базаларда 40м, зарядтың сал-мағы
26-55кг.
1:50 000 алаңның 100м арқылы Цыганов, Солтүстік-Переметин және Первосоветский
Далаков Д.М. кескін-делуі. алаңдарында тұзасты шағылысу горизонттары бойынша
Конох Г.В. МОГТ, 6, 12, симметриялы гео-логиялық құрылымы зерттелді. Цыга-нов, Ульянов,
УГФЭ және флангылы жүйе бой-ынша, Гремячин және Солтүстік-Гремячин құ-рылымдық және
КНГР басқармасы Хmax=587,5м 1175м, 2375м және 2650м, Перво-советский алаңындағы МОГТ-да жүргізілген
УГФЭ орталық топтың арасының ара қатынасы бөлшектік жұмыс іздеу бұрғылауда орна-туға сипаттама
1974 –50м, топтастыру –18сп. База-ларда көрсету.
51м, қолданылған 1-3 ұңғы-малардың
тереңдігі 10-80м, көбіне ұсақ 30 талға
дейін, базаларда 40м, зарядтың
салмағы 52кг.
1 2 3
Скакунов В.Т. және 1:50 000 алаң-ның 100м арқылы Ветелкин алаңында гео-логиялық құрылымдардың
т.б. кескіндейді. тереңдіктерін тұздың жабын-дылары бойынша және тұзасты
УГФЭ МОГТ, 6, 12, симметриялы шағылысу горизонттарымен зерттелді. Толқындық
КНГР басқармасы және флангылы жүйе бой-ынша, алқаптардағы зерттеулердің қорытындылары бойынша
УГФЭ Хmax=1175м интервал жарылымы –100м, көрсетілген сипатта пайдалану үшін интерференциондық
1974 орталық топ-тың ара қатынасы–50м, жүйеде қабылдау және аттыру.
топтастыру –18сп. Базаларда 51м,
қолданылған 1-3 ұңғымалардың тереңдігі
18-60м база-ларда 40м, зарядтың
салмағы 54,6кг.
Хараз И.И. және
т.б. УГФЭ Тәжірбиелі-әдістемелі
НВ НИИГГ
СГФЭ
1975
Скакунов В.Т. және 1:50 000 алаң-ның 100м және 200м Цыганов, Ульянов және Гремячин алаңының батыс бөлігінде
т.б. арқылы кескіндейді. тұзасты шағылысу горизонты бойынша гео-логиялық
УГФЭ МОГТ: 12, орта-лық жүйе, Хmax құрылымдар анықталды. Далалық жұмыс және
КНГР басқармасы =1175м интервал жарылымы–100м, орталықинтерпретациялар жүргізілгенде пайдаланылған
УГФЭ топтың ара қатынасы– 50м, топтастыру әдістемелік қабылдаулар бойынша сипаттама көрсету.
1976 –18сп. Базаларда 51м, жал-ғыздықты
(30-70м) және 5 метрлік ұң-ғыманың
тобы (17-21 дана), зарядтың салмағы
13-109 кг.
1 2 3
Хараз И.И. және Тәжірбиелі-әдістемелі Сейсмикалық барлау эфективтілерінің төмендеу се-бептері
т.б. УГФЭ МОГТ, ЗСТ геофизикалық жұмыстарың белгіленді.
НВ НИИГГ эфективті жоғарлауының мақсат-тары,
СГФЭ тұзды және тұзасты шөгінділе-рін
1978 зерттеуде, не үшін далалық жұмыстар
1980 әдісте-мелері мүмкін болды, топтық
бұзылыстардың сынамалылары және барлық
зарядтардың бірліктері, әдіспен істеді
және өңдеудің бағдарламасы, толқынды
алқаптардағы кенематикалық тұзды
күмбездерге әсер етуін зерттеу.
Скакунов В.Т. және Аймақтық Кешендік интерпретация-лардың қорытындыларында
т.б. МОГТ: флангылы, асмиметриялы жүйе-лер;сейсмобарлау,электрлік барлау материалдары және Каспий
УГФЭ Хmax =2130м, 2850м, 12 интер-валмаңы ойпатының аймақтық профильдері бойынша солтүстік
ПГО “Қазгеофи-зика”жарылымы –120м, орталық топ-тың ара кемерлік белдемдерінің құры-лымдары жоғарлығы дәлдікті
УГФЭ қатынасы – 60м, топтастыру –24сп. гравиметрияда зерттелген. Іздеу-барлау жұмыстарын
1978 Базаларда 78м, топтастырылған 12, 24 орналастыру үшін көрсетілген қызығушылықтар тұзасты
1980 ұңғымалар, те-реңдігі 5,5 метрлік шөгінділерінің алаңдарында белгіленіп көтеріліп жатады.
базаларда 110м, бір-лік зарядтың
сал-мағы 0,9-3,25кг.
1 2 3
Хараз И.И. және Тәжірбиелі-әдістемелі Жарылмаған қайнар көздерді топтастырып теоретикалық
т.б. УГФЭ МОГТ:12, орталық жүйе, Хmax негізде өңдеу, сонымен қатар іздеу жұмысының
НВ НИИГГ =1175м, жарылым интервалы-100м, топтыңәдістемесінде жарылмаған импулстік қайнар көздердің
СГФЭ орталық арасының арақатынасы–25м және алгоритмі және бағ-дарламадағы материалдарды өңдеу.
1981 50м, топтастыру 21х24м, қайнарлардың
1983 артуы–ГСК-6, Далалық жұмыстарда өңдеу
әдістерінде жарылмайтын қайнар көздер
қолданылған.
Хараз И.И. және Тәжірбиелі-әдістемелі алаңның Жалпы тереңдіктің тіркеу нүктесі бойынша
т.б. УГФЭ 1:50 000 100м-ден 200м ар-қылы сейсмо-каратаждың жаңа түрі қолданылды, ұңғыма және
НВ НИИГГ кескін-делуі. жерүсті бақылауларының байланыстыру әдісі өңделген.
СГФЭ МОГТ: орталық жүйе. :24, Хmax Тіректі жүйе бойынша сейсмобарлау интер-претацияның
1981 =1175м, жарылым интервалы–100м, 50м кешенді нәтижелері алынды. Бұзылудың ерекшелік
1983 орталық ара-сының тобының принциптері анықталды. Чувашин-Ростошин алаңының тұз
ар-ақатынасы–50м, топтастыру–32СП табаны және тұзасты кешен шөгінділері бойынша
базаларда 21х24м. топтастыру 15-21 геологиялық құрылымы зерттелді.
ұңғымаларының тереңдігі 140м және
200м, зарядтың салмағы 9,2-12кг.
1.3 Литологиялық, стратиграфиялық қима
Литологиялық және стратиграфиялық сипаттама құрылымдық, параметрлік,
іздестіру ұңғымаларды бұрғылау нәтижелері мен осы ауданға қатысты
материалдарды жан – жақты зерттеу негізінде дайындалған.
Шөгінді тыстың литолого-стратиграфиялық сипаттамасы құрылымдық, іздеу
ұңғымалары, параметрлік ұңғымалардың бұрғыланған мәлеметтеріне байланысты
анықталады.
Зерттеліп отырған аудан Каспий маңы ойысының солтүстік және солтүстік-
шығысында орналасқан. Мұнда тұзасты қимасы әлі аз зерттелген.
Палеозой (PZ) тобы
Перм жүйесі (Р)
Кунгур ярусының түзілімі Алмаз ауданының төменгі бөлігінде олар тұзды
тас, ангедрит, саз, сильвин, доломитті қоса көрсетілген. Тұздың қабаттық
жылдамдығы 4,4-4,5 кмс, тығыздығы 2,3 гсм3. Жоғарғы бөлігінде – сульфатты-
терригенді қатқабат, ізбестастармен, доломитті гипстерінің битумдарымен
көрсетілген. Сульфатты-терригенді қатқабатының қалыңдығы 0 ден 90 м
дейін.(11 ұңғы бойынша)
Күнгір ярусы (Р1К)
Өзара ангидрит пен тас тұздың қабаттарымен кезектесіп жататын,
кейде доломиттің кішкентай қабатшалары кездесетін ирен свтиасының тұзды
түзілімдерін қалыптастырады.
Ирен свтиасының жоғарғы бөлігінде ашылатын тұзды қабаттар массивті,
ірі-орта құрылымда кейде қабатшалы бітімді, түсі бойынша сұрдан, ашық-
сұр, жартылай мөлдір болатын тас тұз-галиттен тұрады. Ангидриттер қара-
сұр, қара, массивті, тығыз, учаскелері жіп тәрізді субвертикалді
жарықшақты. Қима бойынша 172м жоғарғы қалыңдықта кездесетін түзілімдер
бұрғылануы бойынша II категорияға жатады. Жасы табылған фораминифера
фауналардың қазылған қалдықтары арқылы анықталады: Giomospira sp.,
Ammodiscus aff. Semptenrtimalis Cerce және Vittatina striata Lub-ті
палино-кешендер.
Мезазой (MZ) тобы
Триас жүйесі (Т)
Төменгі триас ізбесті саздармен, алевролит, құмтас, ізбестастың жұқа
қабатымен, құмтаспен, алевритпен көрсетілген.Қиманың төменгі бөлігінде
құмтас пен алевролиттері мұнайгаздылы.
Ортаңғы триас қара, қоңыр, ашық жасыл тығыз сазбен, полимиктілі
құмтаспен, ашық-сұр қараға дейін конгломератпен, ізбесті галькамен,
ангедрит және гипспен қатқабатталған. Триастың төменгі бөлігінде қара түсті
ізбестастар, мұнайланған, полимиктілі және ұсақ түйірлі құмтастармен,
қоңыр саздармен белгіленген. Ізбестастар кеуекті-кавернозды.
Жоғарғы триас төрт свиталармен күрделенген, олардың әр біреуі саздылы
керіштің құмтасты және конгломераттында жатыр, олар алеврит, құм қабатының
ірі саздылы карбонатты қат қабатымен көрсетілген. Жоғарғы триастың жоғарғы
бөлігі азғана қалыңдықтағы коллекторымен сипатталады. Триас түзілімінің
жалпы қалыңдығы 2056м. Жылдамдықтың теңселу толқыны 3,3 тен 4,5 кмс,
түзілімнің тығыздығы 2,4-2,7 кгсм3 тербеледі.
Жасы негізінен остракодтармен көрсетілген фаунаның қалыңдықтарымен
анықталды: Darwinula brevis Misch, derdalia conpressa Misch жүйелерімен
және харовые сутектер.
Юра жүйесі
Алмаз ауданында төменгі юра түзілімі шайылған.Ортаңғы юра түзілімі
дөңес күмбездерде шығады және бат, байос язусымен көрсеілген. Байос ярусы
саз, алеврит, сұр құмдардың қабатталуымен күрделенген. Қабатталудың
нәтижесінде құмтастар полимиктілі, карбонат керішінде майда түйірлі,
кеуекті-бұзылысты, яғни коллектор болып табылады. Бат язусы көмірлі
горизонттағы саз бен алевриттерімен күрделенген.
Жоғарғы бөлімнің жоғарғы бөлігі ізбестастармен, саздармен, қатты
ізбестастармен, яғни коллектормен күрделеніп орналасқан.Төменгі бөлігінде
сазды ізбестастар, ізбесті саздарға айналуымен белгіленген.
Ортаңғы бөлім (J2)
Бұл бөлімнің түзілімдері сұр саздардың қабатшалары бар кварцты, ұсақ
түйірлі, ашық-сұр құмтастар қалыптастырады. Бұрғылануы бойынша
таужыныстардың категориясы III. Жасы қазылған фауналардың табылған
қалдықтары негізінде анықталды: Parkinsonia parkinsoni (Sow)- аммониттер
және фораминиферлер.
Жоғарғы бөлім (J3)
Жоғарғы бөлімнің таужыныстары литологиялық көбінесе қиманың жоғарғы
бөлігінде ашық-сұр әктастармен көрсетілген. Олар төменде сұр
құмтастардың, негізінен кварцты қабатшалары бар ашық-сұр түсті саздармен
қабаттасады. Түзілімнің қалыңдығы 75 метр, бұрғылануы бойынша олар III
категорияға жатады. Жасы қазылған аммоний фауналардың табылған қалдықтары
негізінде анықталады: Dorsoplanites panderi (Orb), Macrocephapites
masracephalus (Schl).
Бор жүйесі
Бұл жүйе екі бөліммен көрсетілген: төменгі және жоғарғы. Бор дәуірінің
стратиграфиялық жатыста юра жасты түзіліммен үйлесімсіз.
Төменгі жүйесі
Готерив- баррем ярусы Алмаз ауданында саз, алевролиті, құмтастар мен
құмтастардың қабатталуымен көрсетілген.
Апт ярусы қара саздармен, пиритті, глауконатты құмтастармен
қабатталған.
Альб ярусы сұр саздармен, құмтастар мен алевролиттердің қат-
қабатталуымен орналасқан.
Төменгі бөлімнің жалпы қалыңдығы 200 ден 439м дейін өзгереді. Олардың
жасы қазылған фауналардың табылған қалдықтарының негізінде анықталды:
Nucula pestinata (Son), Lechayesites hagesi (Zeym).
Жоғарғы бөлім
Сеноман ярусы литологиялық жағынан сұр саздарымен, әлсіз құмтастарымен
көрсетілген. Сеноман жыныстарының жатыстары альб жатысымен үйлесімсіз
орналасқан.
Туран, коньяк, және сантон ярустарының түзілімдеріндегі литологиялық
жағынан бірдей емес. Төменгі жатыстағы жыныстар жатысы күрт үйлесімсіз
орналасқан. Литологиялық жағынан төменгі бөлігі мергелдермен көрсетілген,
қима бойынша жоғарғысы біртипті қалыңдықтағы бор секілді мергелдерді
шашыраңқы жалбыр құраған фосфариттермен ауыстырылады.
Кампан ярусы мергелдермен, бор секілді мергелдермен, саздармен
көрсетілген.
Маастрих ярусы біртипті қалыңдықтағы жазғыш бор, әлсіз темірленген
көрсеткіштерімен белгіленген.
Бор жүйесінің жоғарғы бөлімінің жалпы қалыңдығы 27-150м дейін
тербеледі. Бор жүйесі үшін жылдамдық 2,2-3,3 кмс, тығыздық 2,0-2,2 гсм3
шамасында тербеледі.
Кайнозой тобы(KZ)
Палеоген жүйесі (Р)
Палеоген түзіліміграбенде орналасқан, оның қанаттары күмбез бен
күмбезаралық белдемдер. Мұнда құмтас-саздылы қатқабатты аргиллит
қабатшаларымен белгіленген. Қабаттың жылдамдығы 1,8-2,2 кмс.
Неоген-төрттік жүйесі (N-Q)
Неоген-төрттік кезең дәуірінің түзілімдері бірге дамыған, сұрлы-жасыл
саздар қою-сұр майда түйірлі құмдардың қабатшалануымен көрсетілген, жоғарғы
бөлігінде құмның көмірлі және саздылығын қимада кездестіреміз. Неоген-
төрттік дәуірінің қалыңдығы Шыңғыс ауданында Г-10 ұңғымасы бойаынша 125м
қалыңдықты құрайды. Жоғарғы бөліктің қабаттық жылдамдығы 0,5-0,7 кмс,
төменінде 1,2-1,7 кмс, жыныс тығыздығы 1,5-2,0 гсм3.
Зерттелініп отырған аудандағы тұзасты түзілімнің жалпы қалыңдығы
зерттелінбеген.Бірақта, Шыңғыс ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz