Мұнай қоймасының сипаттамасы
Мұнай қоймасы
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 3
1. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ 5
1.1. Мұнай қоймасының сипаттамасы 5
1.2. Мұнай қоймасының құрылысының құрамы 8
1.3 Ашық мұнай өнімдерін құю үшін теміржол эстакадасы 9
1.4 Автоқұю эстакадасы 10
1.5. Технологиялық құбырөткізгіштер 10
1.6. Резервуар паркісі 13
1.7. Патенттік шолу 14
2 ЕСЕПТІК БӨЛІМ 23
2.1. Резервуар сыйымдылығының есептелуі 23
2.2. Теміржол арқылы төгу есебін есептеу 25
2.3 Автоқұю бағытының есептелуі 27
2.4 А-76 жанармайын төгу үшін сорап таңдау мақсатында гидравликалық
есептеу 28
2.5. А-76 бензинін сорудың беріктілігін тексеру есебі 33
2.6 Қыздырудың ықтимал температурасын есептеу 35
3. ЭЕМ-де есептеу 42
4 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ 44
4.1. Күрделі қаржы мен негізгі қорларды есептеу 44
4.2. Күрделі қаржылар көлемі 44
4.3 Амортизациялық аудару 48
4.4. Мұнайқоймасы құрылысының экономикалық мақсатқа сәйкестілігі 52
4.4.1 Негізгі меншікті көрсеткіштердің есебі 54
5. ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ БӨЛІМІ 57
5.1 Сулы ортаны қорғау 57
6 ЕҢБЕК ҚОРҒАУ БӨЛІМІ 61
6.1 Транспортық жұмыс және тиеу-түсіру жұмысшыларының қауіпсіздігі 61
6.1.1 Электр қауіпсіздігі 61
6.1.2 Ішкі алаңдық тармақтар 62
6.2 Статикалық электрлерден және найзағайлардан қорғаулар 63
6.2.1 Өндірістік санитария 65
6.3 Жабдықты шулаулардан қорғау 67
6.3.1 Өндірістік жарықталу 68
6.3.2 Өрт қауіпсіздігі. Өрттерді ескерту 69
6.3.3 Өртерді сөндіру 69
ҚОРЫТЫНДЫ 70
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 71
АҢДАТПА
Берілген жоба ГГЖСжП кафедрасының дипломдық жобаға берген тапсырмасы
бойынша жасалған. Жобада келесі бөлімдер қарастырылған: техникалық бөлім,
есептік бөлім, ЭЕМ-де есептеу бөлімі, экономикалық бөлім, қоршаған ортаны
қорғау және еңбекті қорғау бөлімдері.
Жобаның графикалық бөлімінде мұнай қоймасының бас жоспары,
технологиялық үлгісі, негізгі технологиялық объектілер, патентік зерттеулер
мен экономикалық тиімділік көрсетілген.
АННОТАЦИЯ
Данный проект выполнен в соответствии с заданием кафедры ПС и ЭГГ на
дипломное проектирование. В проекте рассмотрены слудующие разделы:
техническая часть, расчетная часть, расчет на ЭВМ, экономический раздел,
раздел охраны окружающей среды и охрана труда.
Генеральный план нефтебазы, технологическая схема основные
технологические объекты, патенттные исследования и экономический эффект
показаны в графической части проекта.
КІРІСПЕ
Мұнай – жер астынан табылатын сұйық отын, оның құрамына көмірсутегі, -
СН, күкірт, азот, (S,N,O2) қоспалары кіреді.
Соғыс жылдарына дейін ауыл шаруашылығын өркендету үшін мұнай
қоймаларын кеңейту және қайта өңдеу жұмыстары жүргізіле бастады. Мұнай
қоймасы дегеніміз – мұнай және мұнайөнімдерін қабылдайтын, сақтайтын және
тұтынушыларға тарататын үлкен инженерлік құрылыс.
Мұнай қоймасы көлемдеріне байланысты 3 категорияға бөленеді.
І-ші категория V 100000 м3 (үлкен)
ІІ-ші категория 20000 V 100000 м3
ІІІ-ші категория V 20000 м3.
Оперативтік принциптері бойынша мұнай қоймасы (1) тасымалдайтын мұнай
қоймасы қаншасы болып, мұнай қоймасы мұнай өнімдерін бір транспорттан
екінші транспортқа тасымалдау үшін қолданылады. Мұндай мұнай қоймаларында
мұнайөнімдерін сақтау мерзімі ұзақ емес. Мұндай мұнай қоймалары судағы
теміржол, құбырөткізгіштері және аралас болып келеді.
Таратушы мұнай қоймасы – тұтынушыларды мұнай өнімдерімен қамтамасыз
етуге арналған.
Тасымалдап-таратушы мұнай қоймасы болып бөлінеді.
Ал транспорттық байланыстарына байланысты мұнай қоймалары: теміржолда,
судағы, құбыр арқылы, автомобильдік болып бөлінеді.
Мұнай өнімдерінің түріне байланысты мұнай қоймалары жалпы сақтау
мұнай қоймасы, түрлі түсте мұнай қоймасы, қара түсті мұнай өнімдерін сақтау
мұнай қоймасы болып бөлінеді. Мұнай қоймаларында орындалатын барлық
операциялар негізгі және қосымша болып екіге бөлінеді.
1. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1. Мұнай қоймасының сипаттамасы
Бас жоспар негізінен – территорияға әр түрлі объектілердің орналасуы
қарастырылады.
Ол жергілікті барлық шарттарды ескеру арқылы жасалады: мысалы,
рельефтік, геологиялық және гидрогеологиялық ерекшеліктері арқылы, жер
шарттары арқылы, мұнайөнімдерінің сорттаменттері бойынша және пайдалану
шарттары кіреді.
Негізінен бас жоспар транспорттық байланыстардың және инженерлік
көздерінің ситуациялық жоспары болып табылады.
Технологиялық үлгі – мұнайөнімдерінің негізінен барлық технологиялық
операциялардың орындалуын көрсететін масштабсыз сызба.
Технологиялық үлгі- бас жоспардың масштабы негізімен болатын
технологиялық үлгі.
Жүкайналымы бойынша мұнайқоймалар категорияға бөлінеді.
Жоба берілгендері бойынша біздің мұнайқойма І категорияға жатады.
Өйткені жылдық жүкайналмалы 100 мың тоннадан көп.
Мұнайқоймада түсті және қара мұнайөнімдері сақталады.
Жаркөл теміржол арқылы тарату мұнай қоймасы Федоровка поселкісінен 600
метр қашықтықта Жаркөл басқармасы станциясының солтүстік-шығыс жағында
орналасқан. Жалпы сақтау мұнай қоймасы төмендегідей объектілермен
шектеледі:
солтүстік жағынан – элеватор 300 м
оңтүстік жағынан – АҚС - 50 м
шығыс жағынан - қойма, 50 м
батыс жағынан – сақтау қоймалары.
Жалпы сақтау мұнай қоймасы мұнай өнімдерімен жақын маңдағы аудандарды
қамтамасыз етеді. Мұнай қоймасының алып отырған ауданы 6,7 га құрайды.
Мұнай қоймасының балансында бір автоқұю станциясы бар. Мұнай қоймасы
орындалатын операцияларға байланысты, таратушы транспорт түріне байланысты
теміржолды байланыстырушы сақталатын мұнай өнімдерінің номенклатурасы
бойынша жалпы сақтау мұнай қоймасы болады. Мұнай қоймасына келіп түсетін
мұнай өнімдері теміржол арқылы келеді, ал мұнай өнімдерін жіберу
автотранспорттармен қамтамасыз етіледі.
Мұнай өнімдерімен мұнай қоймасында жүргізілетін операциялар:
- теміржол вагон-цистерналарынан тік жер үстіндегі резервуарларға ашық
түсті мұнай өнімдерін қабылдау;
жер астындағы және жер үстіндегі көлденең резервуарларға теміржол
вагон-цистерналарымен келіп түскен қара мұнайөнімдерін қабылдау;
ашық түсті мұнай өнімдерін құю қондырғылары арқылы автоцистерналарға
құю;
қара мұнай өнімдерін құю қондырғылары арқылы автоцистерналарға жіберу;
автоқұю станцияларына ашық түсті мұнай өнімдерін жіберу: автобензиндер
А-76, Аи-93 және дизельдік жанармайлар.
1.2. Мұнай қоймасының құрылысының құрамы
Оған кіретіндер:
ашық түсті мұнай өнімдерінің резервуарлық паркі
ашық түсті мұнай өнімдері үшін теміржол эстакадасы
қара түсті мұнай өнімдерін құю үшін релстік бөлік
автоқұю эстакадасы
тазаланған мұнай өнімдерін тиеу, всақтау және жинау пункті
зертханалар
механикалық шеберхана
технологиялық құбыр өткізгіштер.
Соңғы жылдар аралығындағы Қазақстан Республикасында мұнай қоймасын
өркендету және орналастыру бас жоспарының үлгісіне сәйкес болашақтағы мұнай
қоймасының жалпы жылдық жүк айналымы 171600 тонна, ал есептеу сыйымдылығы
13527 м3 құрып отыр. Қолданылып отырған сыйымдылық 18617 м3, соның ішінде
ашық түсті мұнай өнімдері үшін 17082 м3, қара мұнай өнімдері үшін 1325 м3,
тазартылған мұнай өнімдері үшін 210 м3. Жалпы ыдыстарының сыйымдылықтарына
байланысты СНиП-ІІ-106-79 сәйкес мұнай қоймасы ІІ категориялы мұнай
қоймасына жатады.
Ашық түсті мұнай өнімдерінің резервуарлық паркі 16 тік болат
резервуарлардан тұрады. Резервуарлар жер үстіндегі, пантонсыз, секциялы
қыздырғышсыздар арқылы жабдықталған.
Ашық түсті мұнай өнімдерінің сораптар торабы бес сораптармен
жабдықталған:
НМ-160-электр двигателі 4А-1604УЗ;
Н-8010-электр двигателі ВАО-72-4 (N=30кВт, n=1460 жмин)
6НКЭ-8-электр двигателі КО-22-4 (N=20 кВт, n=1475 жмин)
-НП-2-электр двигателі МА-143-28 (N=8,5кВт, n=730 жмин)
-НМ-2-электр двигателі КО-12-4 (N=10кВт, n=1470 жмин)
Сораптық агрегаттарды басқаратындар жергіліктілер.
Сорап жабдықтары ескіруіне байланысты тұрақты мұнай өнімдерін айдауды
қамтамасыз етпейді. Сондықтан толықтай сорап жабдықтарын өзгерткен жөн.
1.3 Ашық мұнай өнімдерін құю үшін теміржол эстакадасы
Теміржол эстакадаларын металдық құрылыста жасалған, бір бағыттағы, бір
уақытта 8-вагон-цистернаны құюға арналған. Эстакада диаметрі (100 мм
болатын жоғарғы құю 9 стоягымен жабдықталған және диаметрі (100 мм болатын
9 төменгі құю стоягымен жабдықталған және де жеті төменгі құю диаметрі (150
мм болатын АСН-75 типті қондырғысы орнатылған. Диаметрі (150 мм болатын
құбыршамен, крандармен жабдықталған. Эстакада РМК-3 сорабының көмегімен
вагон-цистерналарды тазарту қарастырылған, ол сорап торабының жанында
орналасқан.
Төменгі құю қоныдрғылары бірбірінен нормаға сәйкес орналаспаған,
төменгі құю қондырғысы мен рельс басына дейінгі ара қашықтық нормаға сәйкес
келмейді.
От қазанының жоқ болу себебіне байланысты қысқы уақыт мезгілінде вагон-
цистерналарды қыздыру қарастырылмаған.
1.4 Автоқұю эстакадасы
Ашық түсті мұнай өнімдерін автоцистерналарға жіберу бір бағыттағы
эстакада арқылы жасалады. Эстакада 8 машина орнына арналған металдық. Ашық
мұнай өнімдерін айдау төмендегідей сораптар көмегімен жүзеге асырылады.
3 сорап АСЦЛ 2024 электр қозғалтқышпен ВАО-71-492 (N=22 кВт, n=1460
жмин);
2 сорап АСЦЛ 2024 электр қозғалтқышпен КО-22-4 (N=20 кВт, n=1475
жмин).
Мұнай қоймасының зертханасы жеке бөлмеде 3 бөлмеден тұратын жерде
орналасқан. Бөлмелер талдау жүргізетін, салмағын өлшейтін және жуылатын.
Сынама алатын қоймада осында орналасқан. Зертханада керекті талдаулар
жүргізіледі.
1.5. Технологиялық құбырөткізгіштер
Мұнайөнімдерін айдауға арналған құбырлардың жүйесі графика түрінде
көрсетілген, оның мұнай қоймасына байланысты өткізгіштік қабілеті оларды
бір уақытта қабылдап алуды және жіберуді қанағаттандырады, оларды ішкі
қойманың айдауда резервуардан резервуарға кез-келген сораппен,
мұнайөнімдерінің берілген тобына байланысты бекітіп және мұнайөнімдердің
сапалы сақтауын кәсіпілімдік құбыр жүйесінің кестесі деп аталады. Нормалары
бойынша кәсіпілімдік құбырлар кестесі ең аз мөлшердегі құбырлармен шыбықтар
және оларды қамтамасыздандыру үшін:
кез-келген сораптың қосылып және ағытылуы басқа сораптардың
тоқтауынсыз құбырлардың жылжуы мен ағыту аймағы;
мұнайөнімдерінің топтарына байланысты арналған сораптар;
мұнай қоймасында мұнайөнімдерін бір уақытта бірнеше сораппен айдаудағы
жұмыс карекеттері;
құбырлардың бүлінуі;
орталық сорап сору түзуін толықтайды;
басқару мен тексерудегі кәсіпілімдік қарекеттерге автоматикалық
қолданылуы;
мұнайөнімдерімен тұтынушыларды қамтамасыз етуде лрналастырылған әдісті
қолдану;
мұнайөнімдерінің араласуын қоспағанда.
Бұл жобада технологиялық құбырөткізгіштер келесі операцияларды
орындайды:
теміржол цистерналардан мұнайөнімдерді төгу;
бір топ шегінде ішкі базалық айдаулар;
сораптардың бір-бірін алмастыру;
резервуарлардан автоцистерналарға мұнайөнімдерді сораптық құю.
Резервуарлық паркте технологиялық құбырөткізгіштер жер үстімен тіректе
жүргізілген (МЕСТ 14911-82 бойынша).
Құбырлар болатты электр пісірілген МЕСТ 10.704-76 бойынша жасалған.
Жер үстіндегі құбырөткізгіштерге және арматураларға топтанбау үшін
алюминді немесе цинкті жабқыштар орнатылған, олардың қалыңдығы 200 мк аз
болмау керек. Осы жабқыштар тотықталғаннан-тазартылған құбырларға жасалады.
Құбырөткізгіштегі арматура-болатты электржетегімен және электржетесіз.
Жер үстіндегі құбырөткізгіштер тптылыққа қарсы үшін изоляциямен
жабылған. Оның құрамында: битум, битумды-резинкалы мастика бар. Жабқыштың
қалыңдығы 9 мм.
Жалпы сақтау мұнайқоймасының техникалық қайта қарулануына келесі
операциялар жатады:
дизельдік жанар майға арналған тік болатты резервуарды ТБР-200 м3
майлар үшін қайта жабдықтаймыз.
Өйткені, осы жалпы сақтау мұнай қоймасының жанындағы елді мекендерге,
ауыл-шаруашылығына қажеттіліктеріне тұтыну үшін майлар қажет. Бұл майлар
теміржол арқылы келеді.
Сонымен осы мұнайқоймаға келесі май түрлері келеді:
автомайлар: М-8А, М-8Б, М-8В1;
дизельдік майлар: М-10Г2; М-8В2, М-8Б2, М-8Г2К, М-8Г2, М-10В2.
Майлардың жылдық жүкайналымы:
автомайлар: М-8А-300 тонн, М-8Б-150 тонн; М-8Б1-550 тонн;
дизельдік майлар: М-10Г2 -1250 тонн, М-8В2-400 тонн,М- 8Б2-350 тонн, М-
8Г2К-100 тонн, М-8Г2-300 тонн, М-10В2-100 тонн.
Майлардың тығыздығы 0,9 тоннм3.
Майлардың есепті көлемі сыйымдылықтар есебі бойынша жүргізіледі.
Сонымен бізге 1000 м3 көлемде сыйымдылық керек болады.
1.6. Резервуар паркісі
Резервуар дұрыс және қауіпсіз жұмыс жасауы үшін қажетті құрал-
жабдықтармен жабдықталады.
Аз тұтқырлықтағы мұнайөнімдерін резервуарда сақтау кезінде мынандай
құрал-жабдықтармен жабдықталады: жоғарғы сәулелік люк, желдеткіш құбырша,
тыныс алу қақпақшасы, оттық сақтандырғыш, өлшегіш люк, деңгейін өлшегіш
аспап, люк-лаз, морондық көтергіш, көтеріп тарату құбыршасы, хлопушка,
жіберуші қондырғы, хлопушканы басқару қондырғысы, ал ал жоғарғы
тұтқырлықты, яғни майларды резервуарларда сақтау үшін мынандай құрал-
жабдықтар қолданылады: сәулелік люк, желдеткіш құбырша, өлшегіш люк,
деңгейін өлшегіш аспап, люк-лаз, сифондық кран, көтергіш құбыр, жіберуші
қондырғы, көтеріп тарату құбыршасы.
Желдеткіш құбыршасы майларды және қара түсті мұнайөнімдерін сақтайтын
резервуарлардың ең жоғарғы нүктесінде орналасады. Ол газдық кеңістіктің
ауамен тұрақты байланыс үшін қолданылады, ал көтергіш құбыршаны
резервуардағы қабылдап-таратушы құбырға орнатады. Ол резервуарда
мұнайөнімдерін сақтау, қыздыру, тұрғызу үшін қолданылады.
Резервуарларда тұтқырлы мұнайөнімдерін сақтау кезінде қыздырғыштар
орнатылады.
Қыздырғыштар жылжымалы және стационарлық болып екіге бөлінеді.
Ауыспалы қыздырғыштар қыздырылатын сұйықтың бетіне қалқып жүріп
орындалады. Бұл вагон-цистерналардан төгу үшін қажет.
1.7. Патенттік шолу
Бұл жобада қарастырылып отырған қалқымалы қақпақты резервуарлар
патенттік зерттеулер мен шолулар негізінде тақдалынған. Патенттік
зерттеулер соңғы 10-15 жыл аралығындағы Отандық және шетел патенттері
бойынша қарастырылған. Таңдап алынған патенттерге терең тоқталып өтейік.
RU 1728055 Қалқымалы қақпақты резервуар.
Табыс жеңіл буланатын сұйықтарға, көбіне мұнай және мұнай өнімін
сақтайтын резервуарларға қатысты.
Табыс мақсаты - қалқымалы қақпақты резервуарлық құрылмасын біруақытта
жеңілдету арқылы қолдануда пайдалану сенімділігін және ыңғайлылығын
жоғарылату болып табылады. АК суреті графикалық бөлімде көрсетілген
Фиг.1 резервуардың жалпы көрінісі келтірілген; фиг.2 -қима А-А фиг.1;
фиг.3-қима Б-Б фиг.2; фиг.4-қима В-В фиг.3; фиг.5-сол вариант; фиг.6-қима Г-
Г фиг.3.
Резервуар тұрқысында үш орналасқан қалқымалы қақпақты 2 сужинағышта 1
подчипникті 5 және 6 және тіреулі 7 плита 4 қондырылған. Подшипниктерде 5
жәнке 6 иілімді құбырөткізгіш арқылы 9 су тогы сызығымен 10 және
коллекторға 11 қосылған жабық ОС айналасымен бұрылу мүмкіндігі бар су
қабылдағыш 8 қондырылған.
Коллектордың резервуардан шығар жерінде ысырма 12 қондырылған. Су
қабылдағыштың 8 жазық ОС айналасымен бұрылуы (айналуы) қосиықты рычаг 13
пен тягадан 15 тұратын өткізгіш элементті қалқымадан 14 тұратын басқару
механизмімен жүзеге асырылады.
Қосиық рычагтың екі иығыда оның айналу осінен бір жақта орналасқан
болуы мүмкін, бұл су қабылдағышты 8 басқару механизмінің габариттерін
жоғарылатады.
Резервуар келесі түрде жұмыс жасайды. Дринажды қондырғы су
қабылдағыштағы 1 су деңгейінің өзгеруінен жұмыс жасайды. Су деңгейі
жоғарылаған кезде қозғалыс қалқыма, қосиықты рычаг, тяга арқылы су
қабылдағышқа беріледі. Соңына дейін құйылып, су қабылдағыштан су төгу
сызығы және коллектор арқылы канализацияға төгіледі. Су қабылдағыштағы су
деңгейі төмендеген кезде қозғалыс сол элементтер арқылы беріледі және су
қабылдағыш өзінің тіл (жағдайына) күйіне көтеріледі, ал бұл кезде
суқабылдағыштан судың төгілуі оның толық қотарылуына дейін жүреді.
Резервуар оператор көмегінсіз және энергия қолдауынсыз (сыртқы көздерден)
автоматты жұмыс жасайды.
Атмосфералық ауа ағынын болдыратын жұмсақ элемент болмағандықтан
ұсынылып отырған резервуар басқалармен салыстырғанда сенімді және ыңғайлы
(жұмыс жасағанда) болып табылады.
RU 1757967 Тік резервуарлардағы мұнай және мұнайөнімінің
буланудан болатын шығынын қысқартуға арналған қондырғы
Табыс мақсаты – материал сыйымдылығының төмендеуі, қондырғының
мықтылығы және шыдамдылығын қамтамасыз ету жолымен жұмыс сенімділігін
жоғарылату болып табылады (суреті графикалық бөлімде көрсетілген).
Фиг. 1 қондырғының жалпы көрінісі ұсынылған; фиг.2 - қима А-А фиг.1;
фиг.3 – тығыздаушы затворлық бекіту үлгісі.
Ұсынылған қондырғы қатты жасалған ковердан 1 тұрады. Коверда 1 гофра 3
бар; қаттылық қабырғасы 4 радиалды орналасқан; нығыздаушы затворды 2
бекітуге арналған перифиринді жазық шығыршық 5; орталық жазық бөлік 6;
концектриялы және радиальды сырықты торкөзді арматура 7.
Ковердың 1 перифиринді шығыршығына 5 нығыздаушы затвор 2 жабыстырылған
және электрөткізгіш материалдан жасалған жоғарғы және төменгі 8
пластиналармен тарттыру болттары көмегімен қосымша тарттырылған.
Пластиналар 8, 9 кезектесіп тұрады; нығыздаушы затворының 2 жоғарысында
және ковердың 1 жазық шығырының 5 төменінде иілімді кабель 12 арқылы
резервуар 11 контурына қосылған жабық электрлік тізбек түзеді.
Концентриялық гофрлар 3, радиалды қабырғалар 4 және торкөзді
арматуралар 7 материалдардың минималды шығыны кезінде қондырғының
қаттылығын және шыдамдылығын қамтамасыз етеді. электр өткізгіш
материалдардан жасалған нығыздаушы затворды 2 бекіту элементтері нығыздаушы
затвордың бекітілу сенімділігін және қондырғы бетінен статикалық электрді
жоюды қамтамасыз етеді.
SU 1763324 Қалқымалы қақпақпен жабдықталған тез буланғыш
сұйықтарды сақтауға арналған резервуарларды пайдалану және дайындау тәсілі.
Табыс мақсаты – резервуарларды дайындауда шығындарды азайту және
пайдалану сенімділігін жоғарылату болып табылады (суреті графикалық бөлімде
көрсетілген).
Фиг.1 қалқымалы қақпақты 2 резервуарлардың қысқыштармен 5 жабдықталған
тіректі 3 төменгі жұмыс жағдайы көрсетілген.
Қалқымалы қақпақтың 2 төменгі А және жоғарғы Б монтажды жағдайы
қосымша шартты түрде көрсетілген. Сонымен қатар резервуар қабырғасында 8
қондырылған қабылдап-тарату қондырғысымен 6 люк-лаз 7 және резервуар 1
түбіне 10 қондырылған бағыттағыштар 9 көрсетілген.
Фиг.2 қалқымалы қақпақшаның 2 перифиринді бөлігі төменгі монтажды
жағдайда “А” көрсетілген. Қимада затвормен 12 бекітілген периферинді шығыр
11 және қалқымалы қақпақты 2 ковердың бөлігі 13, сонымен қатар сұйық
беретін келте құбыр 16 көрсетілген.
Резервуарда тарату тәсілі:
монтажға дейінгі резервуар 1 жағдайы;
қабылдап-тарату қондырғылары 6 әлі де құрастырылмаған;
бағыттағыштар 9 құрастырылған;
люк-лаздар 7 құрастырылған.
Резервуардың бірінші белдігіндегі люк-лаз үшінші белдіктегі люк-лаз
құрылмасындай.
Резервуарды 1 пайдалануға дайындаудың негізгі технологиялық
операциялары.
Резервуар 1 түбін 10 полиэтиленді пленкамен жабу жүргізіледі;
Қадқымалы қақпақты 2 құру және жасау жүргізіледі
- перифериялық шығырды 11 құру;
- втулкаларды 4 орналастыру;
- перифершиндік шығырды 11 және втулканы 4 бастап бекіту;
- ковердың 13 барлық алаңы бойынша армирлі 15 және басқа
эдементтердің 14 төменгі қабатын төсеу;
- ковер пенополиуретонның ортаңғы қабатын жағу;
- армирлі элементтердің 15 жоғарғы қабатын төсеу;
- пенополиуретанның жоғарғы қабатын түсіру;
- келте құбырды 16 құру,
- тіректі 3 қысқыштармен 5 бекітусіз втулкаға 4 қондыру;
- сұйықты келте құбыр 16 бойымен қалқымалы қақпақ астына беру;
- тіректерді 3 қысқыштармен 5 бекіту;
- сұйықты келте құбырмен резервуардан толықтай айдау;
- қабылдап-таратушы қондырғыны 6 құру;
- қалқымалы қақпақтың 2 төменгі бетіне электр өткізгіш қабатты
түсіру;
- қалқымалы қақпақ 2 астына сұйық беру;
- тіректерді 3 бекіту;
- резервуардан 1 сұйықты қалқымалы қақпақтың 2 төменгі жұмыс
жағдайына дейін айдау;
- қысқыштармен 5 тіректерді бекіту;
- резервуардан 1 сұйықты толығымен айдау.
1599275 Газ қаныққан мұнай және мұнай өнімдері резервуарына
арналған понтон
Табыс мақсаты – буланудан болатын шығынды азайту (суреті графикалық
бөлімде көрсетілген).
Фиг.1 Резервуарда орналасқан пантон көрсетілген, жалпы көрініс; фиг.2-
5 – шығырлы пазаның профилінің мүмкіндік варианты.
Понтон қабылдап-тарату келте құбырларымен 2,3, демалу 4 және
сақтандырғыш клапандары-мембранадан 6 тұрады. Сонымен қатар пантонның короб
– сегменттер 8 периметрі бойынша зазорды 7 жабуға арналған нығыздамалы
затвор 9 орындалған. Понтонды тіректі 10 және бағыттауыш 11 тіреулер бар.
Әрбір короб-сегменттің 8 зазор 7 жағынан қабырға қапталында 12 көбікті
жоятын шығырлы 13 паз түзетін қуыс жасалған. Шығырлы паздың 13 көлденең
өима көрінісі қисық сызықты болып жасалуы мүмкін.
Сонымен қатар пантонда жүктелудің максималды деңгейі белгісі 14 бар
көрсеткіш жасалған, ал шығырлы паз 13 белгі үстінде орналасқан.
Понтонның максималды жүктелу дейгей белгісі көрсеткіші пантонды
құрастыру кезінде анықталатын теориялық белгі болып табылады.
Понтон келесі түрде жұмыс жасайды. Резервуарға келіп түскен газ
қаныққан мұнай және мұнай өнімінің газдалуы кезінде зазорда 7 пантонның
қабырғасы 1 арасында көбік түзеледі. Шығыр пазасы 13 арқасында үлкейген
кеңістік көлемінде, көбік жойылып кетеді.
АК 121287 Тез буланғыш сұйыққа арналған резервуар
Табыс мақсаты – пайдалану сенімділігін жоғарылату болып табылады
(суреті графикалық бөлімінде көрсетілген).
Фиг. 1 қалқымалы қақпақты резервуардың фрагменті үлгілі көрсетілген;
фиг.2 – бағыттаусыз; фиг.3 – механикалық клапанды.
Резервуар иілімді затворлы 2, перфиринді шығырлы 4, құбырлы бағыттауыш
5, кете құбырлы 6 және өрт сақтандырғышты 7, клапанды 8 қалқымалы
қақпақшадан және тұрқыдан 1 тұрады.
Құбырлы бағыттаушыда тесік 9 жасалған. Периферийнді пантонды шығырда 4
құбырлар 10 радиалды қондырылған.
Құбырлар 10 қимасы өткізгіштік қабілетін қамтамасыз ету шартынан
алынған.
Резервуар келесі түрде жұмыс жасайды. Қалқымалы қақпақ төменгі
жағдайда тұрған кезде, резервуарды бастап толтырғанда сұйық деңгейі
қалқымалы қақпақтың төменгі нүктесіне жеткенде және жоғары көтерілгенде газ
ауалы қоспа затвор 2 қуысында құбыр 10 арқылы келте құбырға 6 тіреледі.
Резервуардағы сұйық деңгейін әрі қарай көтеру қалқымалы қақпақтың
көтерілуі арқылы жүргізіледі.
Сұйықты резервуардан айдау кезінде құбырда 10 сұйық деңгейінің
төмендеуі болады, ал ауа өрт сақтандырғыш 7 және келте құбыр 6 арқылы
затвордың 2 шығырлы қуысына барады және ондағы қысымды теңестіреді.
АК 1738711 Тез буланғыш мұнай өніміне арналған резервуардың қалқымалы
қақпағы
Табыс мақсаты – температура есебінен буланған мұнайөнімінің шығынын
төмендету болып табылады. Табыс мақсаты – пайдалану сенімділігін жоғарылату
болып табылады (суреті графикалық бөлімінде көрсетілген).
Фиг.1 резервуарға орналасқан қалқымалы қақпақ көрсетілген; фиг.2 –
торап І фиг.1; фиг.3-торап ІІ фиг.1; фиг.4-қима А-А фиг.3; фиг.5-әсер ету
уақытынан бензин температурасының байланысы.
Мұнай өнімі 1 бар резервуарда 1 орталық дискіден резервуарда 1 орталық
дискіден 3, периферинді пантонды шығырдан 4, нығыздаушы затвордан 5,
тіректен 6 тұратын қалқымалы қақпақ бар.
Сонымен қатар периферийнді пантонды шығырда 4 жылу шығару элементтері
7 қондырылған, ал тіректі 6-жылу шығару элементтері 8 қондырылған.
Қалқымалы қақпақ былай жұмыс жасайды.
Мұнай өнімінің беикі қабатының температурасы көтерілген кезде
нығыздаушы затвор 5 және орталық дискі 3 астында күн радиациясының әсерінен
болатын жылудың шығару элементтері 7,8 беткі қабаттан мұнай өнімінің
негізгі массасына бөледі.
Жылу бөлу элементтерін жылу өткізгіш коэффициенті жоғарғы
материалдардан дайындау кезінде оның ұзындығын 0,5 жоғары алуға болмайды,
себебі ұзындығы жоғарылаған сайын жылу бөлгіштік тиімділігін бермейді.
2 ЕСЕПТІК БӨЛІМ
2.1. Резервуар сыйымдылығының есептелуі
Мұнай өнімдерінің әр сортына берілген жүк айналымы бойынша есеп
жүргізіледі (2(.
Резервуардың көлемін анықтаймыз:
;
(1)
мұнда Gорт- мұнай өнімдерінің орта айлық таратылуы; тоннаай.
К- мұнай өнімдерін тасып-келтіру тасып-шығару кезіндегі
теңесілмеген коэффициент;
К=1.5- ашық түсті мұнай өнімдері үшін
К=2.25- майлар үшін
p- мұнай өнімдерінің тығыздығы, тм3
- резервуарды пайдаланудағы коэффициенті
=0.95(0.97
Мұнай өнімдерінің орта айлық таратылуын табу формуласы:
;
(2)
мұнда Gжыл- жылдық жүк айналым тжыл
Айналым коэффициенті мынаған тең:
;
(3)
Есептеу нәтижелері 1-ші кестеге енгізілген
1 кесте - Резервуар сыйымдылығының есептелуі
ТығыздықЖылдық Есеп-телгенАйналым
айналым, сыйым-дылықкоэффи-
Мұнайөнімдерінің атауы тм3 тжыл м3 циенті
Авто жанар майлары: 0,715
А-76 0,715 44400 3584 6,9
АИ-93 0,715 2600 3636 3,3
Дизелдік жанармай
"жазғы" 0,82 117600 8277 6,3
Дизелдік жанармай
"қысқы" 0,83 400 28 2,7
Б 91115 0,715 600 2,1
0,935 2100 357 4,8
Есептеулер қорытындысы бойынша жалпы резервуарлар сыйымдылығы 13832
м3 құрады, 13475 м3 ашық мұнайөнімдері үшін, 357 м3 майлар үшін.
Ашық мұнай өнімдерін сақтау үшін арналған резервуарлар келесі негізгі
жабдықтармен жабдықталған:
қабылдау-тарату патрубкаларымен, олар резервуарларды толтыру және
босату операцияларын жүргізу үшін арналған
демалу аппаратурасымен, олар қысымды және ауаны нақты шекті ұстап тұру
үшін қажет, сонымен қатар мұнай өнімдерін резервуарлапрда булануы арқылы
шығынын азайту және құрып кетпеуін болдыртпау үшін арналған бұл жабдық,
өлшегіш аппаратурасымен жабдықталған мұнай өнімдерін резервуарлардағы
мөлшерін өлшеу үшін қажет.
Резервуарларда қондырылған жабдықтар оларды дұрыс және қауіпсіз
пайдалануына еркіндік береді.
Майлар сақтау үшін арналған резервуарлар келесі негізгі жабдықтармен
жабдықталған.
қабылдау-тарату колонкаларымен
желдеткіш патрубкаларымен
өлшегіш тесік есігімен
секциялы қыздырғыштармен.
2.2. Теміржол арқылы төгу есебін есептеу
Мұнай өнімдерінің әр сортына берілген жүк айналымы негізінде есептеу
жүргізіледі және ([2], бет 163) баяндамадағы әдістеме бойынша.
Берілген жүк айналым бойынша орта тәулік мәнді табу есебі былай
жүргізіледі:
(4)
мұнда К1-мұнай өнімдерін тасып келтіру-тасып шығару кезіндегі
теңесілмеген коэффициент
Қ1=1,5 (2,25)
К2 - вагон цистерналарының берілімінің теңесілмеген
коэффициенті, Қ2=1,5;
365-бір жылдағы күндер саны.
Жоспарлы тасып келтіру тәуліктер бойына маршруттың жүк көтермесіне
қарағанда аз, сондықтан вагон цистерналарының тәулік берілімі есебі
максималды айлық жүк айнлым бойыншаа жүргізіледі.
Төгу-құю колонкалар саны:
(5)
мұнда, Gmax - максималды айлық таратылуы, тай.
q - вагон-цистерналарының жүк көтермесі
30 - бір айдағы есептелу күн саны.
Максималды айлық таратылуы:
Gmax = К2 Ł Gорт =1,5 Ł Gорт (6)
Есептеу нәтижелері 2-ші кестеге енгізілген. Теміржол арқылы төгу
бағытының есебі.
2 кесте - Теміржол арқылы төгу бағытының есебі.
ТығыздыЖыл-дық Есеп-телгжинал-ым Колонка
қ айна-лым,ен орташакоэффи-циесаны
Мұнайөнімдерінің атауытм3 тжыл жүк, нті
тжыл
Авто жанар май-лары:
А-76
АИ-93 0,715 44400 273,6 6,9 2,4
Дизелдік жанармай 0,715 2600 160,2 3,3 1,4
"жазғы"
Дизелдік жанармай 6,82 117600 724,9 6,3 6,5
"қысқы"
Б 91115 0,83 400 246 2,7 0,2
0,75 600 369 2,1 0,3
2.3 Автоқұю бағытының есептелуі
Берілген жүк айналым бойынша есептелу жүргізіледі, методика
бойынша ([2] бет 163) жазылған.
Мұнайөнімдерінің әр сорты үшін автоқұю құрылысының саны бөлек-
бөлек табылады:
(7)
мұнда, Gтәу - мұнайөнімінің орта тәулік таратылуы, ай бойынша
максимальды таратылудан алынған, ттәу;
Qк - автоколонканың есептелген өткізу қабілеттігі, мұнайөнімінің
айдау сорабының берілісіне тең алынады, м3сағ.
К - авто құю құрылғысын пайдалану коэффициенті
К = 0,7 – автоқұю үшін;
( - автоқұю құрылғысының тәулік бойына жұмыс істеу саны, ( ( 8 сағ.
Есептеу нәтижесі 3-ші кестеге енгізілген.
3 кесте - Автоқұю бағытының есептелуі
Автоцистерн. автоқұю автоқұю құю
жіберу қондыр-ғылқондыр-ғылқондыр-ғыл
Мұнайөнімдерінің атауы арының арының арының
өнім есептеу алынатын
ділігі, саны саны
м3сағ
жыл-дық тәулік
тжыл тік
ттәу
Авто жанар май-лары:
А-76 44400 117 45 1 1,5
АИ-93 2600 10 45 0,06 0,5
Дизелдік жанармай
"жазғы" 117600 470 45 2,6 3
"қысқы"
Б 91115 400 1,6 45 0,01 0,5
600 2,4 45 0,02 0,5
2100 8,4 45 0,04 0,5
2.4 А-76 жанармайын төгу үшін сорап таңдау мақсатында гидравликалық
есептеу
Кинематикалық тұтқырлық
V (0.76(10-6 м2с;
Төгетін өнім құрам саны екі вагог цистерна (q (90т)
Төгу уақыты ((2 сағ
Бағана мен шлангтың құбыр диаметрі dc (dм (102 мм
Сорғыш құбырының ұзындығы Lсор(37,5 м
Жергілікті қарсыласу кедергілер
5 ысырма (5(0,15
1 сүзгіш (1,7
6 айналым 90о-қа (6(0,23
Сыпырмалы құбырдың ұзындығы
Lн( 182 м
Жергілікті қарсыласу кедергілері:
4 ысырма (4(0,15
8 айналым 90о -қа (8(0,23
Резервуарға кіру (1,0
Әр-түрлі геофизикалық белгілімдер
м;
Резервуарға қайта құю биіктігі
Нқұю,(8,5 м;
Егер методика бойынша келтірілген берілгендер негізінде
жүргізіледі. ([2] бет 25)
Қотарудың өнімділігін анықтаймыз
;
(8)
м3с ( 101 м3сағ
Тұтқырлық берілімі бойынша
((0,76(10-6 м2с; 5.2 кестеде ([1] бет 65)
Сұйық ағынның жылдамдығын таңдап аламыз:
(сору ( 1,5 мс; (айд ( 2,5 мс
Диаметрді есептейміз
(9)
мм
мм
Сортамент бойынша диаметр аламыз
dсор=dайд=150 мм
Жылдамдықты қайта есептейміз
(10)
мс
Стояктағы жоғарылауды анықтау
м3с
мс
(11)
демек
режим турбилинтті қатысты кедер-бұдырлық
(12)
Ауыспалы сандар:
(13)
(14)
шарт орындалады. яғни ағыс режимі турбулентті араласқан қажалу
зонасында және гидравликалық қарсыласу коэффициентін Альтшуля формуласымен
анықтаймыз.
(15)
Құбыр тұратын орынның келтірілген ұзындығы:
(16)
м
м
Шлангтегі жоғалудағы анықтаймыз (ш ( 0,1 тең болған жағдайда
(ш ( (с ( 1,7 мс
м.
Коллектордағы орынның жоғалуын анықтаймыз
Qк ( 0,028 м3с
(к ((вс ( 1,6 мс
dк ( dвс ( 150 мм
Қатынасты кедір-бұдырлық
шарт орындалады, яғни режим турбулентті араласқан қажалу
зонасында, демек гидравликалық қарсыласу коэффициентін Альтшуля формуласы
бойынша анықталады.
м
(17)
м.
Турбулентті режим кезінде құбыр өткізгіштің ауыспалы шығынында
(коллектор) арынның жоғалуы үш есеге азаяды.
м.
6. Сорғыш желесіндегі жоғалулар:
км
м.
Сорғыштағы суммалық жоғалулар
м.
8. Айдау желесіндегі арынның жоғалуы
м.
м.
9. Жүйедегі жалпы жоғалулар
м.
2.5. А-76 бензинін сорудың беріктілігін тексеру есебі
Есеп берілгендер және гидравликалық есептеу нәтижесі бойынша
жүргізіледі ([2] бет 169) жазылған методика бойынша.
Жанармай тығыздығы (( 715 кгм3
Жанармай буының серпімділігі Ру ( 5,3329 ( 104 Па
Атмосфералық қысым Ра ( 9,5992 ( 104 Па.
Шешуі:
Төгу қатынас жолының сорапқа дейінгі сызбасын орындаймыз.
Атмосфералық қысым дейгейін метрмен келтіреміз
(18)
м.
2) 1-суреттегі 1-2 аймақтағы жоғалуларды анықтаймыз, олар шлангідегі
жоғалулар және стояктағы нүктеден шлангімен қосылған бұрылысқа дейінгі
жерлерде жиналады.
м.
11 нүктесін төмен қарай жүргізіп, 21 нүктесін аламыз.
3) 2-3 участкесіндегі ағынның жоғалуы екі байсалды бұрылысты ескере
отырып
м
м. тік бойынша қалдырамыз.
4) 3-4 участкісіндегі арынның жоғалуы (коллекторға дейін) қалған
жергілікті қарсыласудағы ескере отырып
м
м
жоғалу мөлшерін 31 нүктесінен төмен қалдырып, 41 нүктені аламыз.
5) Коллектордағы жоғалуды һ ( 0,14 м 41 нүктесінен 51 нүктесін аламыз.
6) 51-і нүктесінен тік бойынша төмен, сорап осінен өтеді, сорғыш
құбырында жоғалу мөлшерін қалдырамыз һ = 1,04 м-61 нүктесі пайда болады.
7) Булар серпімділігі
(19)
м
Қалдық арынына параллель 7,6 м қашықтықта булар серпімділігінің
желісін жүргіземіз. Үлгіден көрнекті жанармайды төгу берілген шартта
қамтамасыз етіледі.
2.6 Қыздырудың ықтимал температурасын есептеу
Резервуарлардың бетінің элементтерінің ауданын анықтау [2]:
Түбінің ауданы
м2 (20)
Қабырға ауданы:
Ғст ( м2
Жабындының ауданы:
м2 (21)
0,57 – конусты төбесінің биіктігі
Барлығы: Ғобщ ( Ғд+Ғст+Ғкр ( 34,5+124,1+55,4 ( 2,14 м3 (22)
Майдың орташа температурасы:
Тср ( 0,5 (Тзак+Твозд) ( 0,5 (323+255) ( 289 К (23)
Тгр ( 270 К – жер ... жалғасы
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 3
1. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ 5
1.1. Мұнай қоймасының сипаттамасы 5
1.2. Мұнай қоймасының құрылысының құрамы 8
1.3 Ашық мұнай өнімдерін құю үшін теміржол эстакадасы 9
1.4 Автоқұю эстакадасы 10
1.5. Технологиялық құбырөткізгіштер 10
1.6. Резервуар паркісі 13
1.7. Патенттік шолу 14
2 ЕСЕПТІК БӨЛІМ 23
2.1. Резервуар сыйымдылығының есептелуі 23
2.2. Теміржол арқылы төгу есебін есептеу 25
2.3 Автоқұю бағытының есептелуі 27
2.4 А-76 жанармайын төгу үшін сорап таңдау мақсатында гидравликалық
есептеу 28
2.5. А-76 бензинін сорудың беріктілігін тексеру есебі 33
2.6 Қыздырудың ықтимал температурасын есептеу 35
3. ЭЕМ-де есептеу 42
4 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ 44
4.1. Күрделі қаржы мен негізгі қорларды есептеу 44
4.2. Күрделі қаржылар көлемі 44
4.3 Амортизациялық аудару 48
4.4. Мұнайқоймасы құрылысының экономикалық мақсатқа сәйкестілігі 52
4.4.1 Негізгі меншікті көрсеткіштердің есебі 54
5. ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ БӨЛІМІ 57
5.1 Сулы ортаны қорғау 57
6 ЕҢБЕК ҚОРҒАУ БӨЛІМІ 61
6.1 Транспортық жұмыс және тиеу-түсіру жұмысшыларының қауіпсіздігі 61
6.1.1 Электр қауіпсіздігі 61
6.1.2 Ішкі алаңдық тармақтар 62
6.2 Статикалық электрлерден және найзағайлардан қорғаулар 63
6.2.1 Өндірістік санитария 65
6.3 Жабдықты шулаулардан қорғау 67
6.3.1 Өндірістік жарықталу 68
6.3.2 Өрт қауіпсіздігі. Өрттерді ескерту 69
6.3.3 Өртерді сөндіру 69
ҚОРЫТЫНДЫ 70
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 71
АҢДАТПА
Берілген жоба ГГЖСжП кафедрасының дипломдық жобаға берген тапсырмасы
бойынша жасалған. Жобада келесі бөлімдер қарастырылған: техникалық бөлім,
есептік бөлім, ЭЕМ-де есептеу бөлімі, экономикалық бөлім, қоршаған ортаны
қорғау және еңбекті қорғау бөлімдері.
Жобаның графикалық бөлімінде мұнай қоймасының бас жоспары,
технологиялық үлгісі, негізгі технологиялық объектілер, патентік зерттеулер
мен экономикалық тиімділік көрсетілген.
АННОТАЦИЯ
Данный проект выполнен в соответствии с заданием кафедры ПС и ЭГГ на
дипломное проектирование. В проекте рассмотрены слудующие разделы:
техническая часть, расчетная часть, расчет на ЭВМ, экономический раздел,
раздел охраны окружающей среды и охрана труда.
Генеральный план нефтебазы, технологическая схема основные
технологические объекты, патенттные исследования и экономический эффект
показаны в графической части проекта.
КІРІСПЕ
Мұнай – жер астынан табылатын сұйық отын, оның құрамына көмірсутегі, -
СН, күкірт, азот, (S,N,O2) қоспалары кіреді.
Соғыс жылдарына дейін ауыл шаруашылығын өркендету үшін мұнай
қоймаларын кеңейту және қайта өңдеу жұмыстары жүргізіле бастады. Мұнай
қоймасы дегеніміз – мұнай және мұнайөнімдерін қабылдайтын, сақтайтын және
тұтынушыларға тарататын үлкен инженерлік құрылыс.
Мұнай қоймасы көлемдеріне байланысты 3 категорияға бөленеді.
І-ші категория V 100000 м3 (үлкен)
ІІ-ші категория 20000 V 100000 м3
ІІІ-ші категория V 20000 м3.
Оперативтік принциптері бойынша мұнай қоймасы (1) тасымалдайтын мұнай
қоймасы қаншасы болып, мұнай қоймасы мұнай өнімдерін бір транспорттан
екінші транспортқа тасымалдау үшін қолданылады. Мұндай мұнай қоймаларында
мұнайөнімдерін сақтау мерзімі ұзақ емес. Мұндай мұнай қоймалары судағы
теміржол, құбырөткізгіштері және аралас болып келеді.
Таратушы мұнай қоймасы – тұтынушыларды мұнай өнімдерімен қамтамасыз
етуге арналған.
Тасымалдап-таратушы мұнай қоймасы болып бөлінеді.
Ал транспорттық байланыстарына байланысты мұнай қоймалары: теміржолда,
судағы, құбыр арқылы, автомобильдік болып бөлінеді.
Мұнай өнімдерінің түріне байланысты мұнай қоймалары жалпы сақтау
мұнай қоймасы, түрлі түсте мұнай қоймасы, қара түсті мұнай өнімдерін сақтау
мұнай қоймасы болып бөлінеді. Мұнай қоймаларында орындалатын барлық
операциялар негізгі және қосымша болып екіге бөлінеді.
1. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1. Мұнай қоймасының сипаттамасы
Бас жоспар негізінен – территорияға әр түрлі объектілердің орналасуы
қарастырылады.
Ол жергілікті барлық шарттарды ескеру арқылы жасалады: мысалы,
рельефтік, геологиялық және гидрогеологиялық ерекшеліктері арқылы, жер
шарттары арқылы, мұнайөнімдерінің сорттаменттері бойынша және пайдалану
шарттары кіреді.
Негізінен бас жоспар транспорттық байланыстардың және инженерлік
көздерінің ситуациялық жоспары болып табылады.
Технологиялық үлгі – мұнайөнімдерінің негізінен барлық технологиялық
операциялардың орындалуын көрсететін масштабсыз сызба.
Технологиялық үлгі- бас жоспардың масштабы негізімен болатын
технологиялық үлгі.
Жүкайналымы бойынша мұнайқоймалар категорияға бөлінеді.
Жоба берілгендері бойынша біздің мұнайқойма І категорияға жатады.
Өйткені жылдық жүкайналмалы 100 мың тоннадан көп.
Мұнайқоймада түсті және қара мұнайөнімдері сақталады.
Жаркөл теміржол арқылы тарату мұнай қоймасы Федоровка поселкісінен 600
метр қашықтықта Жаркөл басқармасы станциясының солтүстік-шығыс жағында
орналасқан. Жалпы сақтау мұнай қоймасы төмендегідей объектілермен
шектеледі:
солтүстік жағынан – элеватор 300 м
оңтүстік жағынан – АҚС - 50 м
шығыс жағынан - қойма, 50 м
батыс жағынан – сақтау қоймалары.
Жалпы сақтау мұнай қоймасы мұнай өнімдерімен жақын маңдағы аудандарды
қамтамасыз етеді. Мұнай қоймасының алып отырған ауданы 6,7 га құрайды.
Мұнай қоймасының балансында бір автоқұю станциясы бар. Мұнай қоймасы
орындалатын операцияларға байланысты, таратушы транспорт түріне байланысты
теміржолды байланыстырушы сақталатын мұнай өнімдерінің номенклатурасы
бойынша жалпы сақтау мұнай қоймасы болады. Мұнай қоймасына келіп түсетін
мұнай өнімдері теміржол арқылы келеді, ал мұнай өнімдерін жіберу
автотранспорттармен қамтамасыз етіледі.
Мұнай өнімдерімен мұнай қоймасында жүргізілетін операциялар:
- теміржол вагон-цистерналарынан тік жер үстіндегі резервуарларға ашық
түсті мұнай өнімдерін қабылдау;
жер астындағы және жер үстіндегі көлденең резервуарларға теміржол
вагон-цистерналарымен келіп түскен қара мұнайөнімдерін қабылдау;
ашық түсті мұнай өнімдерін құю қондырғылары арқылы автоцистерналарға
құю;
қара мұнай өнімдерін құю қондырғылары арқылы автоцистерналарға жіберу;
автоқұю станцияларына ашық түсті мұнай өнімдерін жіберу: автобензиндер
А-76, Аи-93 және дизельдік жанармайлар.
1.2. Мұнай қоймасының құрылысының құрамы
Оған кіретіндер:
ашық түсті мұнай өнімдерінің резервуарлық паркі
ашық түсті мұнай өнімдері үшін теміржол эстакадасы
қара түсті мұнай өнімдерін құю үшін релстік бөлік
автоқұю эстакадасы
тазаланған мұнай өнімдерін тиеу, всақтау және жинау пункті
зертханалар
механикалық шеберхана
технологиялық құбыр өткізгіштер.
Соңғы жылдар аралығындағы Қазақстан Республикасында мұнай қоймасын
өркендету және орналастыру бас жоспарының үлгісіне сәйкес болашақтағы мұнай
қоймасының жалпы жылдық жүк айналымы 171600 тонна, ал есептеу сыйымдылығы
13527 м3 құрып отыр. Қолданылып отырған сыйымдылық 18617 м3, соның ішінде
ашық түсті мұнай өнімдері үшін 17082 м3, қара мұнай өнімдері үшін 1325 м3,
тазартылған мұнай өнімдері үшін 210 м3. Жалпы ыдыстарының сыйымдылықтарына
байланысты СНиП-ІІ-106-79 сәйкес мұнай қоймасы ІІ категориялы мұнай
қоймасына жатады.
Ашық түсті мұнай өнімдерінің резервуарлық паркі 16 тік болат
резервуарлардан тұрады. Резервуарлар жер үстіндегі, пантонсыз, секциялы
қыздырғышсыздар арқылы жабдықталған.
Ашық түсті мұнай өнімдерінің сораптар торабы бес сораптармен
жабдықталған:
НМ-160-электр двигателі 4А-1604УЗ;
Н-8010-электр двигателі ВАО-72-4 (N=30кВт, n=1460 жмин)
6НКЭ-8-электр двигателі КО-22-4 (N=20 кВт, n=1475 жмин)
-НП-2-электр двигателі МА-143-28 (N=8,5кВт, n=730 жмин)
-НМ-2-электр двигателі КО-12-4 (N=10кВт, n=1470 жмин)
Сораптық агрегаттарды басқаратындар жергіліктілер.
Сорап жабдықтары ескіруіне байланысты тұрақты мұнай өнімдерін айдауды
қамтамасыз етпейді. Сондықтан толықтай сорап жабдықтарын өзгерткен жөн.
1.3 Ашық мұнай өнімдерін құю үшін теміржол эстакадасы
Теміржол эстакадаларын металдық құрылыста жасалған, бір бағыттағы, бір
уақытта 8-вагон-цистернаны құюға арналған. Эстакада диаметрі (100 мм
болатын жоғарғы құю 9 стоягымен жабдықталған және диаметрі (100 мм болатын
9 төменгі құю стоягымен жабдықталған және де жеті төменгі құю диаметрі (150
мм болатын АСН-75 типті қондырғысы орнатылған. Диаметрі (150 мм болатын
құбыршамен, крандармен жабдықталған. Эстакада РМК-3 сорабының көмегімен
вагон-цистерналарды тазарту қарастырылған, ол сорап торабының жанында
орналасқан.
Төменгі құю қоныдрғылары бірбірінен нормаға сәйкес орналаспаған,
төменгі құю қондырғысы мен рельс басына дейінгі ара қашықтық нормаға сәйкес
келмейді.
От қазанының жоқ болу себебіне байланысты қысқы уақыт мезгілінде вагон-
цистерналарды қыздыру қарастырылмаған.
1.4 Автоқұю эстакадасы
Ашық түсті мұнай өнімдерін автоцистерналарға жіберу бір бағыттағы
эстакада арқылы жасалады. Эстакада 8 машина орнына арналған металдық. Ашық
мұнай өнімдерін айдау төмендегідей сораптар көмегімен жүзеге асырылады.
3 сорап АСЦЛ 2024 электр қозғалтқышпен ВАО-71-492 (N=22 кВт, n=1460
жмин);
2 сорап АСЦЛ 2024 электр қозғалтқышпен КО-22-4 (N=20 кВт, n=1475
жмин).
Мұнай қоймасының зертханасы жеке бөлмеде 3 бөлмеден тұратын жерде
орналасқан. Бөлмелер талдау жүргізетін, салмағын өлшейтін және жуылатын.
Сынама алатын қоймада осында орналасқан. Зертханада керекті талдаулар
жүргізіледі.
1.5. Технологиялық құбырөткізгіштер
Мұнайөнімдерін айдауға арналған құбырлардың жүйесі графика түрінде
көрсетілген, оның мұнай қоймасына байланысты өткізгіштік қабілеті оларды
бір уақытта қабылдап алуды және жіберуді қанағаттандырады, оларды ішкі
қойманың айдауда резервуардан резервуарға кез-келген сораппен,
мұнайөнімдерінің берілген тобына байланысты бекітіп және мұнайөнімдердің
сапалы сақтауын кәсіпілімдік құбыр жүйесінің кестесі деп аталады. Нормалары
бойынша кәсіпілімдік құбырлар кестесі ең аз мөлшердегі құбырлармен шыбықтар
және оларды қамтамасыздандыру үшін:
кез-келген сораптың қосылып және ағытылуы басқа сораптардың
тоқтауынсыз құбырлардың жылжуы мен ағыту аймағы;
мұнайөнімдерінің топтарына байланысты арналған сораптар;
мұнай қоймасында мұнайөнімдерін бір уақытта бірнеше сораппен айдаудағы
жұмыс карекеттері;
құбырлардың бүлінуі;
орталық сорап сору түзуін толықтайды;
басқару мен тексерудегі кәсіпілімдік қарекеттерге автоматикалық
қолданылуы;
мұнайөнімдерімен тұтынушыларды қамтамасыз етуде лрналастырылған әдісті
қолдану;
мұнайөнімдерінің араласуын қоспағанда.
Бұл жобада технологиялық құбырөткізгіштер келесі операцияларды
орындайды:
теміржол цистерналардан мұнайөнімдерді төгу;
бір топ шегінде ішкі базалық айдаулар;
сораптардың бір-бірін алмастыру;
резервуарлардан автоцистерналарға мұнайөнімдерді сораптық құю.
Резервуарлық паркте технологиялық құбырөткізгіштер жер үстімен тіректе
жүргізілген (МЕСТ 14911-82 бойынша).
Құбырлар болатты электр пісірілген МЕСТ 10.704-76 бойынша жасалған.
Жер үстіндегі құбырөткізгіштерге және арматураларға топтанбау үшін
алюминді немесе цинкті жабқыштар орнатылған, олардың қалыңдығы 200 мк аз
болмау керек. Осы жабқыштар тотықталғаннан-тазартылған құбырларға жасалады.
Құбырөткізгіштегі арматура-болатты электржетегімен және электржетесіз.
Жер үстіндегі құбырөткізгіштер тптылыққа қарсы үшін изоляциямен
жабылған. Оның құрамында: битум, битумды-резинкалы мастика бар. Жабқыштың
қалыңдығы 9 мм.
Жалпы сақтау мұнайқоймасының техникалық қайта қарулануына келесі
операциялар жатады:
дизельдік жанар майға арналған тік болатты резервуарды ТБР-200 м3
майлар үшін қайта жабдықтаймыз.
Өйткені, осы жалпы сақтау мұнай қоймасының жанындағы елді мекендерге,
ауыл-шаруашылығына қажеттіліктеріне тұтыну үшін майлар қажет. Бұл майлар
теміржол арқылы келеді.
Сонымен осы мұнайқоймаға келесі май түрлері келеді:
автомайлар: М-8А, М-8Б, М-8В1;
дизельдік майлар: М-10Г2; М-8В2, М-8Б2, М-8Г2К, М-8Г2, М-10В2.
Майлардың жылдық жүкайналымы:
автомайлар: М-8А-300 тонн, М-8Б-150 тонн; М-8Б1-550 тонн;
дизельдік майлар: М-10Г2 -1250 тонн, М-8В2-400 тонн,М- 8Б2-350 тонн, М-
8Г2К-100 тонн, М-8Г2-300 тонн, М-10В2-100 тонн.
Майлардың тығыздығы 0,9 тоннм3.
Майлардың есепті көлемі сыйымдылықтар есебі бойынша жүргізіледі.
Сонымен бізге 1000 м3 көлемде сыйымдылық керек болады.
1.6. Резервуар паркісі
Резервуар дұрыс және қауіпсіз жұмыс жасауы үшін қажетті құрал-
жабдықтармен жабдықталады.
Аз тұтқырлықтағы мұнайөнімдерін резервуарда сақтау кезінде мынандай
құрал-жабдықтармен жабдықталады: жоғарғы сәулелік люк, желдеткіш құбырша,
тыныс алу қақпақшасы, оттық сақтандырғыш, өлшегіш люк, деңгейін өлшегіш
аспап, люк-лаз, морондық көтергіш, көтеріп тарату құбыршасы, хлопушка,
жіберуші қондырғы, хлопушканы басқару қондырғысы, ал ал жоғарғы
тұтқырлықты, яғни майларды резервуарларда сақтау үшін мынандай құрал-
жабдықтар қолданылады: сәулелік люк, желдеткіш құбырша, өлшегіш люк,
деңгейін өлшегіш аспап, люк-лаз, сифондық кран, көтергіш құбыр, жіберуші
қондырғы, көтеріп тарату құбыршасы.
Желдеткіш құбыршасы майларды және қара түсті мұнайөнімдерін сақтайтын
резервуарлардың ең жоғарғы нүктесінде орналасады. Ол газдық кеңістіктің
ауамен тұрақты байланыс үшін қолданылады, ал көтергіш құбыршаны
резервуардағы қабылдап-таратушы құбырға орнатады. Ол резервуарда
мұнайөнімдерін сақтау, қыздыру, тұрғызу үшін қолданылады.
Резервуарларда тұтқырлы мұнайөнімдерін сақтау кезінде қыздырғыштар
орнатылады.
Қыздырғыштар жылжымалы және стационарлық болып екіге бөлінеді.
Ауыспалы қыздырғыштар қыздырылатын сұйықтың бетіне қалқып жүріп
орындалады. Бұл вагон-цистерналардан төгу үшін қажет.
1.7. Патенттік шолу
Бұл жобада қарастырылып отырған қалқымалы қақпақты резервуарлар
патенттік зерттеулер мен шолулар негізінде тақдалынған. Патенттік
зерттеулер соңғы 10-15 жыл аралығындағы Отандық және шетел патенттері
бойынша қарастырылған. Таңдап алынған патенттерге терең тоқталып өтейік.
RU 1728055 Қалқымалы қақпақты резервуар.
Табыс жеңіл буланатын сұйықтарға, көбіне мұнай және мұнай өнімін
сақтайтын резервуарларға қатысты.
Табыс мақсаты - қалқымалы қақпақты резервуарлық құрылмасын біруақытта
жеңілдету арқылы қолдануда пайдалану сенімділігін және ыңғайлылығын
жоғарылату болып табылады. АК суреті графикалық бөлімде көрсетілген
Фиг.1 резервуардың жалпы көрінісі келтірілген; фиг.2 -қима А-А фиг.1;
фиг.3-қима Б-Б фиг.2; фиг.4-қима В-В фиг.3; фиг.5-сол вариант; фиг.6-қима Г-
Г фиг.3.
Резервуар тұрқысында үш орналасқан қалқымалы қақпақты 2 сужинағышта 1
подчипникті 5 және 6 және тіреулі 7 плита 4 қондырылған. Подшипниктерде 5
жәнке 6 иілімді құбырөткізгіш арқылы 9 су тогы сызығымен 10 және
коллекторға 11 қосылған жабық ОС айналасымен бұрылу мүмкіндігі бар су
қабылдағыш 8 қондырылған.
Коллектордың резервуардан шығар жерінде ысырма 12 қондырылған. Су
қабылдағыштың 8 жазық ОС айналасымен бұрылуы (айналуы) қосиықты рычаг 13
пен тягадан 15 тұратын өткізгіш элементті қалқымадан 14 тұратын басқару
механизмімен жүзеге асырылады.
Қосиық рычагтың екі иығыда оның айналу осінен бір жақта орналасқан
болуы мүмкін, бұл су қабылдағышты 8 басқару механизмінің габариттерін
жоғарылатады.
Резервуар келесі түрде жұмыс жасайды. Дринажды қондырғы су
қабылдағыштағы 1 су деңгейінің өзгеруінен жұмыс жасайды. Су деңгейі
жоғарылаған кезде қозғалыс қалқыма, қосиықты рычаг, тяга арқылы су
қабылдағышқа беріледі. Соңына дейін құйылып, су қабылдағыштан су төгу
сызығы және коллектор арқылы канализацияға төгіледі. Су қабылдағыштағы су
деңгейі төмендеген кезде қозғалыс сол элементтер арқылы беріледі және су
қабылдағыш өзінің тіл (жағдайына) күйіне көтеріледі, ал бұл кезде
суқабылдағыштан судың төгілуі оның толық қотарылуына дейін жүреді.
Резервуар оператор көмегінсіз және энергия қолдауынсыз (сыртқы көздерден)
автоматты жұмыс жасайды.
Атмосфералық ауа ағынын болдыратын жұмсақ элемент болмағандықтан
ұсынылып отырған резервуар басқалармен салыстырғанда сенімді және ыңғайлы
(жұмыс жасағанда) болып табылады.
RU 1757967 Тік резервуарлардағы мұнай және мұнайөнімінің
буланудан болатын шығынын қысқартуға арналған қондырғы
Табыс мақсаты – материал сыйымдылығының төмендеуі, қондырғының
мықтылығы және шыдамдылығын қамтамасыз ету жолымен жұмыс сенімділігін
жоғарылату болып табылады (суреті графикалық бөлімде көрсетілген).
Фиг. 1 қондырғының жалпы көрінісі ұсынылған; фиг.2 - қима А-А фиг.1;
фиг.3 – тығыздаушы затворлық бекіту үлгісі.
Ұсынылған қондырғы қатты жасалған ковердан 1 тұрады. Коверда 1 гофра 3
бар; қаттылық қабырғасы 4 радиалды орналасқан; нығыздаушы затворды 2
бекітуге арналған перифиринді жазық шығыршық 5; орталық жазық бөлік 6;
концектриялы және радиальды сырықты торкөзді арматура 7.
Ковердың 1 перифиринді шығыршығына 5 нығыздаушы затвор 2 жабыстырылған
және электрөткізгіш материалдан жасалған жоғарғы және төменгі 8
пластиналармен тарттыру болттары көмегімен қосымша тарттырылған.
Пластиналар 8, 9 кезектесіп тұрады; нығыздаушы затворының 2 жоғарысында
және ковердың 1 жазық шығырының 5 төменінде иілімді кабель 12 арқылы
резервуар 11 контурына қосылған жабық электрлік тізбек түзеді.
Концентриялық гофрлар 3, радиалды қабырғалар 4 және торкөзді
арматуралар 7 материалдардың минималды шығыны кезінде қондырғының
қаттылығын және шыдамдылығын қамтамасыз етеді. электр өткізгіш
материалдардан жасалған нығыздаушы затворды 2 бекіту элементтері нығыздаушы
затвордың бекітілу сенімділігін және қондырғы бетінен статикалық электрді
жоюды қамтамасыз етеді.
SU 1763324 Қалқымалы қақпақпен жабдықталған тез буланғыш
сұйықтарды сақтауға арналған резервуарларды пайдалану және дайындау тәсілі.
Табыс мақсаты – резервуарларды дайындауда шығындарды азайту және
пайдалану сенімділігін жоғарылату болып табылады (суреті графикалық бөлімде
көрсетілген).
Фиг.1 қалқымалы қақпақты 2 резервуарлардың қысқыштармен 5 жабдықталған
тіректі 3 төменгі жұмыс жағдайы көрсетілген.
Қалқымалы қақпақтың 2 төменгі А және жоғарғы Б монтажды жағдайы
қосымша шартты түрде көрсетілген. Сонымен қатар резервуар қабырғасында 8
қондырылған қабылдап-тарату қондырғысымен 6 люк-лаз 7 және резервуар 1
түбіне 10 қондырылған бағыттағыштар 9 көрсетілген.
Фиг.2 қалқымалы қақпақшаның 2 перифиринді бөлігі төменгі монтажды
жағдайда “А” көрсетілген. Қимада затвормен 12 бекітілген периферинді шығыр
11 және қалқымалы қақпақты 2 ковердың бөлігі 13, сонымен қатар сұйық
беретін келте құбыр 16 көрсетілген.
Резервуарда тарату тәсілі:
монтажға дейінгі резервуар 1 жағдайы;
қабылдап-тарату қондырғылары 6 әлі де құрастырылмаған;
бағыттағыштар 9 құрастырылған;
люк-лаздар 7 құрастырылған.
Резервуардың бірінші белдігіндегі люк-лаз үшінші белдіктегі люк-лаз
құрылмасындай.
Резервуарды 1 пайдалануға дайындаудың негізгі технологиялық
операциялары.
Резервуар 1 түбін 10 полиэтиленді пленкамен жабу жүргізіледі;
Қадқымалы қақпақты 2 құру және жасау жүргізіледі
- перифериялық шығырды 11 құру;
- втулкаларды 4 орналастыру;
- перифершиндік шығырды 11 және втулканы 4 бастап бекіту;
- ковердың 13 барлық алаңы бойынша армирлі 15 және басқа
эдементтердің 14 төменгі қабатын төсеу;
- ковер пенополиуретонның ортаңғы қабатын жағу;
- армирлі элементтердің 15 жоғарғы қабатын төсеу;
- пенополиуретанның жоғарғы қабатын түсіру;
- келте құбырды 16 құру,
- тіректі 3 қысқыштармен 5 бекітусіз втулкаға 4 қондыру;
- сұйықты келте құбыр 16 бойымен қалқымалы қақпақ астына беру;
- тіректерді 3 қысқыштармен 5 бекіту;
- сұйықты келте құбырмен резервуардан толықтай айдау;
- қабылдап-таратушы қондырғыны 6 құру;
- қалқымалы қақпақтың 2 төменгі бетіне электр өткізгіш қабатты
түсіру;
- қалқымалы қақпақ 2 астына сұйық беру;
- тіректерді 3 бекіту;
- резервуардан 1 сұйықты қалқымалы қақпақтың 2 төменгі жұмыс
жағдайына дейін айдау;
- қысқыштармен 5 тіректерді бекіту;
- резервуардан 1 сұйықты толығымен айдау.
1599275 Газ қаныққан мұнай және мұнай өнімдері резервуарына
арналған понтон
Табыс мақсаты – буланудан болатын шығынды азайту (суреті графикалық
бөлімде көрсетілген).
Фиг.1 Резервуарда орналасқан пантон көрсетілген, жалпы көрініс; фиг.2-
5 – шығырлы пазаның профилінің мүмкіндік варианты.
Понтон қабылдап-тарату келте құбырларымен 2,3, демалу 4 және
сақтандырғыш клапандары-мембранадан 6 тұрады. Сонымен қатар пантонның короб
– сегменттер 8 периметрі бойынша зазорды 7 жабуға арналған нығыздамалы
затвор 9 орындалған. Понтонды тіректі 10 және бағыттауыш 11 тіреулер бар.
Әрбір короб-сегменттің 8 зазор 7 жағынан қабырға қапталында 12 көбікті
жоятын шығырлы 13 паз түзетін қуыс жасалған. Шығырлы паздың 13 көлденең
өима көрінісі қисық сызықты болып жасалуы мүмкін.
Сонымен қатар пантонда жүктелудің максималды деңгейі белгісі 14 бар
көрсеткіш жасалған, ал шығырлы паз 13 белгі үстінде орналасқан.
Понтонның максималды жүктелу дейгей белгісі көрсеткіші пантонды
құрастыру кезінде анықталатын теориялық белгі болып табылады.
Понтон келесі түрде жұмыс жасайды. Резервуарға келіп түскен газ
қаныққан мұнай және мұнай өнімінің газдалуы кезінде зазорда 7 пантонның
қабырғасы 1 арасында көбік түзеледі. Шығыр пазасы 13 арқасында үлкейген
кеңістік көлемінде, көбік жойылып кетеді.
АК 121287 Тез буланғыш сұйыққа арналған резервуар
Табыс мақсаты – пайдалану сенімділігін жоғарылату болып табылады
(суреті графикалық бөлімінде көрсетілген).
Фиг. 1 қалқымалы қақпақты резервуардың фрагменті үлгілі көрсетілген;
фиг.2 – бағыттаусыз; фиг.3 – механикалық клапанды.
Резервуар иілімді затворлы 2, перфиринді шығырлы 4, құбырлы бағыттауыш
5, кете құбырлы 6 және өрт сақтандырғышты 7, клапанды 8 қалқымалы
қақпақшадан және тұрқыдан 1 тұрады.
Құбырлы бағыттаушыда тесік 9 жасалған. Периферийнді пантонды шығырда 4
құбырлар 10 радиалды қондырылған.
Құбырлар 10 қимасы өткізгіштік қабілетін қамтамасыз ету шартынан
алынған.
Резервуар келесі түрде жұмыс жасайды. Қалқымалы қақпақ төменгі
жағдайда тұрған кезде, резервуарды бастап толтырғанда сұйық деңгейі
қалқымалы қақпақтың төменгі нүктесіне жеткенде және жоғары көтерілгенде газ
ауалы қоспа затвор 2 қуысында құбыр 10 арқылы келте құбырға 6 тіреледі.
Резервуардағы сұйық деңгейін әрі қарай көтеру қалқымалы қақпақтың
көтерілуі арқылы жүргізіледі.
Сұйықты резервуардан айдау кезінде құбырда 10 сұйық деңгейінің
төмендеуі болады, ал ауа өрт сақтандырғыш 7 және келте құбыр 6 арқылы
затвордың 2 шығырлы қуысына барады және ондағы қысымды теңестіреді.
АК 1738711 Тез буланғыш мұнай өніміне арналған резервуардың қалқымалы
қақпағы
Табыс мақсаты – температура есебінен буланған мұнайөнімінің шығынын
төмендету болып табылады. Табыс мақсаты – пайдалану сенімділігін жоғарылату
болып табылады (суреті графикалық бөлімінде көрсетілген).
Фиг.1 резервуарға орналасқан қалқымалы қақпақ көрсетілген; фиг.2 –
торап І фиг.1; фиг.3-торап ІІ фиг.1; фиг.4-қима А-А фиг.3; фиг.5-әсер ету
уақытынан бензин температурасының байланысы.
Мұнай өнімі 1 бар резервуарда 1 орталық дискіден резервуарда 1 орталық
дискіден 3, периферинді пантонды шығырдан 4, нығыздаушы затвордан 5,
тіректен 6 тұратын қалқымалы қақпақ бар.
Сонымен қатар периферийнді пантонды шығырда 4 жылу шығару элементтері
7 қондырылған, ал тіректі 6-жылу шығару элементтері 8 қондырылған.
Қалқымалы қақпақ былай жұмыс жасайды.
Мұнай өнімінің беикі қабатының температурасы көтерілген кезде
нығыздаушы затвор 5 және орталық дискі 3 астында күн радиациясының әсерінен
болатын жылудың шығару элементтері 7,8 беткі қабаттан мұнай өнімінің
негізгі массасына бөледі.
Жылу бөлу элементтерін жылу өткізгіш коэффициенті жоғарғы
материалдардан дайындау кезінде оның ұзындығын 0,5 жоғары алуға болмайды,
себебі ұзындығы жоғарылаған сайын жылу бөлгіштік тиімділігін бермейді.
2 ЕСЕПТІК БӨЛІМ
2.1. Резервуар сыйымдылығының есептелуі
Мұнай өнімдерінің әр сортына берілген жүк айналымы бойынша есеп
жүргізіледі (2(.
Резервуардың көлемін анықтаймыз:
;
(1)
мұнда Gорт- мұнай өнімдерінің орта айлық таратылуы; тоннаай.
К- мұнай өнімдерін тасып-келтіру тасып-шығару кезіндегі
теңесілмеген коэффициент;
К=1.5- ашық түсті мұнай өнімдері үшін
К=2.25- майлар үшін
p- мұнай өнімдерінің тығыздығы, тм3
- резервуарды пайдаланудағы коэффициенті
=0.95(0.97
Мұнай өнімдерінің орта айлық таратылуын табу формуласы:
;
(2)
мұнда Gжыл- жылдық жүк айналым тжыл
Айналым коэффициенті мынаған тең:
;
(3)
Есептеу нәтижелері 1-ші кестеге енгізілген
1 кесте - Резервуар сыйымдылығының есептелуі
ТығыздықЖылдық Есеп-телгенАйналым
айналым, сыйым-дылықкоэффи-
Мұнайөнімдерінің атауы тм3 тжыл м3 циенті
Авто жанар майлары: 0,715
А-76 0,715 44400 3584 6,9
АИ-93 0,715 2600 3636 3,3
Дизелдік жанармай
"жазғы" 0,82 117600 8277 6,3
Дизелдік жанармай
"қысқы" 0,83 400 28 2,7
Б 91115 0,715 600 2,1
0,935 2100 357 4,8
Есептеулер қорытындысы бойынша жалпы резервуарлар сыйымдылығы 13832
м3 құрады, 13475 м3 ашық мұнайөнімдері үшін, 357 м3 майлар үшін.
Ашық мұнай өнімдерін сақтау үшін арналған резервуарлар келесі негізгі
жабдықтармен жабдықталған:
қабылдау-тарату патрубкаларымен, олар резервуарларды толтыру және
босату операцияларын жүргізу үшін арналған
демалу аппаратурасымен, олар қысымды және ауаны нақты шекті ұстап тұру
үшін қажет, сонымен қатар мұнай өнімдерін резервуарлапрда булануы арқылы
шығынын азайту және құрып кетпеуін болдыртпау үшін арналған бұл жабдық,
өлшегіш аппаратурасымен жабдықталған мұнай өнімдерін резервуарлардағы
мөлшерін өлшеу үшін қажет.
Резервуарларда қондырылған жабдықтар оларды дұрыс және қауіпсіз
пайдалануына еркіндік береді.
Майлар сақтау үшін арналған резервуарлар келесі негізгі жабдықтармен
жабдықталған.
қабылдау-тарату колонкаларымен
желдеткіш патрубкаларымен
өлшегіш тесік есігімен
секциялы қыздырғыштармен.
2.2. Теміржол арқылы төгу есебін есептеу
Мұнай өнімдерінің әр сортына берілген жүк айналымы негізінде есептеу
жүргізіледі және ([2], бет 163) баяндамадағы әдістеме бойынша.
Берілген жүк айналым бойынша орта тәулік мәнді табу есебі былай
жүргізіледі:
(4)
мұнда К1-мұнай өнімдерін тасып келтіру-тасып шығару кезіндегі
теңесілмеген коэффициент
Қ1=1,5 (2,25)
К2 - вагон цистерналарының берілімінің теңесілмеген
коэффициенті, Қ2=1,5;
365-бір жылдағы күндер саны.
Жоспарлы тасып келтіру тәуліктер бойына маршруттың жүк көтермесіне
қарағанда аз, сондықтан вагон цистерналарының тәулік берілімі есебі
максималды айлық жүк айнлым бойыншаа жүргізіледі.
Төгу-құю колонкалар саны:
(5)
мұнда, Gmax - максималды айлық таратылуы, тай.
q - вагон-цистерналарының жүк көтермесі
30 - бір айдағы есептелу күн саны.
Максималды айлық таратылуы:
Gmax = К2 Ł Gорт =1,5 Ł Gорт (6)
Есептеу нәтижелері 2-ші кестеге енгізілген. Теміржол арқылы төгу
бағытының есебі.
2 кесте - Теміржол арқылы төгу бағытының есебі.
ТығыздыЖыл-дық Есеп-телгжинал-ым Колонка
қ айна-лым,ен орташакоэффи-циесаны
Мұнайөнімдерінің атауытм3 тжыл жүк, нті
тжыл
Авто жанар май-лары:
А-76
АИ-93 0,715 44400 273,6 6,9 2,4
Дизелдік жанармай 0,715 2600 160,2 3,3 1,4
"жазғы"
Дизелдік жанармай 6,82 117600 724,9 6,3 6,5
"қысқы"
Б 91115 0,83 400 246 2,7 0,2
0,75 600 369 2,1 0,3
2.3 Автоқұю бағытының есептелуі
Берілген жүк айналым бойынша есептелу жүргізіледі, методика
бойынша ([2] бет 163) жазылған.
Мұнайөнімдерінің әр сорты үшін автоқұю құрылысының саны бөлек-
бөлек табылады:
(7)
мұнда, Gтәу - мұнайөнімінің орта тәулік таратылуы, ай бойынша
максимальды таратылудан алынған, ттәу;
Qк - автоколонканың есептелген өткізу қабілеттігі, мұнайөнімінің
айдау сорабының берілісіне тең алынады, м3сағ.
К - авто құю құрылғысын пайдалану коэффициенті
К = 0,7 – автоқұю үшін;
( - автоқұю құрылғысының тәулік бойына жұмыс істеу саны, ( ( 8 сағ.
Есептеу нәтижесі 3-ші кестеге енгізілген.
3 кесте - Автоқұю бағытының есептелуі
Автоцистерн. автоқұю автоқұю құю
жіберу қондыр-ғылқондыр-ғылқондыр-ғыл
Мұнайөнімдерінің атауы арының арының арының
өнім есептеу алынатын
ділігі, саны саны
м3сағ
жыл-дық тәулік
тжыл тік
ттәу
Авто жанар май-лары:
А-76 44400 117 45 1 1,5
АИ-93 2600 10 45 0,06 0,5
Дизелдік жанармай
"жазғы" 117600 470 45 2,6 3
"қысқы"
Б 91115 400 1,6 45 0,01 0,5
600 2,4 45 0,02 0,5
2100 8,4 45 0,04 0,5
2.4 А-76 жанармайын төгу үшін сорап таңдау мақсатында гидравликалық
есептеу
Кинематикалық тұтқырлық
V (0.76(10-6 м2с;
Төгетін өнім құрам саны екі вагог цистерна (q (90т)
Төгу уақыты ((2 сағ
Бағана мен шлангтың құбыр диаметрі dc (dм (102 мм
Сорғыш құбырының ұзындығы Lсор(37,5 м
Жергілікті қарсыласу кедергілер
5 ысырма (5(0,15
1 сүзгіш (1,7
6 айналым 90о-қа (6(0,23
Сыпырмалы құбырдың ұзындығы
Lн( 182 м
Жергілікті қарсыласу кедергілері:
4 ысырма (4(0,15
8 айналым 90о -қа (8(0,23
Резервуарға кіру (1,0
Әр-түрлі геофизикалық белгілімдер
м;
Резервуарға қайта құю биіктігі
Нқұю,(8,5 м;
Егер методика бойынша келтірілген берілгендер негізінде
жүргізіледі. ([2] бет 25)
Қотарудың өнімділігін анықтаймыз
;
(8)
м3с ( 101 м3сағ
Тұтқырлық берілімі бойынша
((0,76(10-6 м2с; 5.2 кестеде ([1] бет 65)
Сұйық ағынның жылдамдығын таңдап аламыз:
(сору ( 1,5 мс; (айд ( 2,5 мс
Диаметрді есептейміз
(9)
мм
мм
Сортамент бойынша диаметр аламыз
dсор=dайд=150 мм
Жылдамдықты қайта есептейміз
(10)
мс
Стояктағы жоғарылауды анықтау
м3с
мс
(11)
демек
режим турбилинтті қатысты кедер-бұдырлық
(12)
Ауыспалы сандар:
(13)
(14)
шарт орындалады. яғни ағыс режимі турбулентті араласқан қажалу
зонасында және гидравликалық қарсыласу коэффициентін Альтшуля формуласымен
анықтаймыз.
(15)
Құбыр тұратын орынның келтірілген ұзындығы:
(16)
м
м
Шлангтегі жоғалудағы анықтаймыз (ш ( 0,1 тең болған жағдайда
(ш ( (с ( 1,7 мс
м.
Коллектордағы орынның жоғалуын анықтаймыз
Qк ( 0,028 м3с
(к ((вс ( 1,6 мс
dк ( dвс ( 150 мм
Қатынасты кедір-бұдырлық
шарт орындалады, яғни режим турбулентті араласқан қажалу
зонасында, демек гидравликалық қарсыласу коэффициентін Альтшуля формуласы
бойынша анықталады.
м
(17)
м.
Турбулентті режим кезінде құбыр өткізгіштің ауыспалы шығынында
(коллектор) арынның жоғалуы үш есеге азаяды.
м.
6. Сорғыш желесіндегі жоғалулар:
км
м.
Сорғыштағы суммалық жоғалулар
м.
8. Айдау желесіндегі арынның жоғалуы
м.
м.
9. Жүйедегі жалпы жоғалулар
м.
2.5. А-76 бензинін сорудың беріктілігін тексеру есебі
Есеп берілгендер және гидравликалық есептеу нәтижесі бойынша
жүргізіледі ([2] бет 169) жазылған методика бойынша.
Жанармай тығыздығы (( 715 кгм3
Жанармай буының серпімділігі Ру ( 5,3329 ( 104 Па
Атмосфералық қысым Ра ( 9,5992 ( 104 Па.
Шешуі:
Төгу қатынас жолының сорапқа дейінгі сызбасын орындаймыз.
Атмосфералық қысым дейгейін метрмен келтіреміз
(18)
м.
2) 1-суреттегі 1-2 аймақтағы жоғалуларды анықтаймыз, олар шлангідегі
жоғалулар және стояктағы нүктеден шлангімен қосылған бұрылысқа дейінгі
жерлерде жиналады.
м.
11 нүктесін төмен қарай жүргізіп, 21 нүктесін аламыз.
3) 2-3 участкесіндегі ағынның жоғалуы екі байсалды бұрылысты ескере
отырып
м
м. тік бойынша қалдырамыз.
4) 3-4 участкісіндегі арынның жоғалуы (коллекторға дейін) қалған
жергілікті қарсыласудағы ескере отырып
м
м
жоғалу мөлшерін 31 нүктесінен төмен қалдырып, 41 нүктені аламыз.
5) Коллектордағы жоғалуды һ ( 0,14 м 41 нүктесінен 51 нүктесін аламыз.
6) 51-і нүктесінен тік бойынша төмен, сорап осінен өтеді, сорғыш
құбырында жоғалу мөлшерін қалдырамыз һ = 1,04 м-61 нүктесі пайда болады.
7) Булар серпімділігі
(19)
м
Қалдық арынына параллель 7,6 м қашықтықта булар серпімділігінің
желісін жүргіземіз. Үлгіден көрнекті жанармайды төгу берілген шартта
қамтамасыз етіледі.
2.6 Қыздырудың ықтимал температурасын есептеу
Резервуарлардың бетінің элементтерінің ауданын анықтау [2]:
Түбінің ауданы
м2 (20)
Қабырға ауданы:
Ғст ( м2
Жабындының ауданы:
м2 (21)
0,57 – конусты төбесінің биіктігі
Барлығы: Ғобщ ( Ғд+Ғст+Ғкр ( 34,5+124,1+55,4 ( 2,14 м3 (22)
Майдың орташа температурасы:
Тср ( 0,5 (Тзак+Твозд) ( 0,5 (323+255) ( 289 К (23)
Тгр ( 270 К – жер ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz