Пайдалану тізбегі мен газға геологиялық барлау жұмыстарын ұйымдастыру
Мазмұны
Кіріспе 11
1 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ 13
1.1 Алаңның физикалық, георграфиялық, экономикалық жағдайлары 13
1.5 Мұнайгаздылығы 51
1.6 Жер асты суларының сипаттамасы 57
1.7 Газ қорларын есептеу 61
1.8 Жобалау,іздестіру жұмыстарының әдістері мен көлемі. 63
1.8.1 Іздестіру жұмыстарының мақсаты мен міндеттері. 63
1.8.2 Іздестіру ұңғыларын орналастыру жүйесі. 64
1.9 Каспиймаңы ойпатының тұзасты қимасында рифтердің таралуы мен құрылысы
(арнайы тарау). 65
II ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ 70
2.1 Ұңғы бұрғылаудың геологиялық жағдайлары 70
2.2 Жуу сұйықтығының қатарының сипаттамасы 72
2.3 Ұңғылардың типтік контструкциясын дәлелдеу 72
2.3.1Ұңғыма конструкциясын жобалау 72
2.3.2 Эксплуатациялық бағандарды есептеу 76
2.3.3 Эксплутациялық бағанды цементтеуді есептеу 78
2.4 Ұңғыма сағасының жабдықтау 82
2.5 Геологиялық-геофизикалық зерттеулердің жинағы 82
2.5.1 Шламды және жыныс үлгісін іріктеу 82
2.5.2 Геологиялық, геохимиялық зерттеулер 83
2.5.3 Өнімді қабаттарды сынау мен бақылау 86
2.5.4 Пайдалану тізбегі мен газға геологиялық барлау жұмыстарын
ұйымдастыру 88
3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ 90
3.1 Еңбек ақы төлеуді ұйымдастыру 90
3.4 Негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштерді есептеу 93
4 ЕҢБЕКТІ ЖӘНЕ ТАБИҒАТТЫ ҚОРҒАУ 99
4.1 Еңбекті қорғаудың артықшылығы 99
4.2 Өндірісте қолданылатын заттардың зиянды қасиеттері 100
4.3 Ұңғы сағасының жарылу және өрт қауіптілігі бойынша сипаттамасы 100
4.4 Газды және газды-конденсатты ұңғыларды пайлдалану кезіндегі еңбек
қауіпсіздігін қамтамасыз ету 101
4.4.1 Ұңғыларды меңгеру 101
4.4.2 Ұңғыларды пайдалану 103
4.5 Өндірістік тазалық 106
4.6 Қоршаған ортаны қорғау 107
4.7 Әуе ортасын бақылау 108
ҚОРЫТЫНДЫ 110
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 112
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.И.Сәтбаев атындағы Қазақ Ұлттық Техникалық Университеті
Мұнай және газ институты
“Мұнай және газ геологиясы” кафедрасы
ҚОРҒАУҒА РҰҚСАТ
Кафедра меңгерушісі
геол.минер.ғылыми
док. профессор
________Г.Ж.Жолтаев
“____”________ 2004ж
ДИПЛОМДЫҚ ЖОБАНЫҢ
ТҮСІНДІРМЕ ЖАЗБАСЫ
Тақырыбы: “Перемет алаңының геологиялық құрылысы, мұнайгаздылы
болашағы мен мұнай-газ кеніштерін іздестіру жұмыстарының жобасы”
Кеңесшілер:
Жетекші геол.мин.ғылым
Геология бөлімі бойынша
докторы, академик
_________Аманниязов К.Н.
________Аманниязов К.Н.
__________2004ж
_________ 2004ж
Техникалық бөлімі бойынша Студент: Нокерова
А.Қ.
_________А.А. Исмаилов
Мамандығы:180340
__________2004ж
Тобы: ГНГ–99–1қ
Экономикалық бөлімі бойынша
_________С.Ж Хамимульдинов
__________2004ж
Еңбекті қорғау бөлімі бойынша
__________Ж.Т Тяжин
__________2004ж
Стандарттау
__________В.В.Шпынов
Пікір жазушы
______________
__________2004ж
Алматы 2004
Қ.И.СӘтбаев атындағы Қазақ Ұлттық Техникалық Университеті
“Мұнай және газ геологиясы” кафедрасы
Мамандық: “1803 Мұнай және газ геологиясы”
БЕКІТЕМІН
Кафедра меңгерушісі
_____________________________
(ғылыми. . . . . . . . . . дәрежесі)
_____________________________
(қолы, аты-жөні)
_____________________________
(күні, айы, жылы)
СТУДЕНТТІҢ ДИПЛОМДЫҚ ЖОБАСЫНА БЕРІЛГЕН ТАПСЫРМА
1. Жоба тақырыбы ___________________________________ ___________
___________________________________ ___________________________
___________________________________ ___________________________
Институттың бұйрығымен бекітілген ___________________________N
(күні, айы, жылы)
2. Студенттің жобаны аяқтаған мезгілі
3. Жобаны орындауға алынған мәліметтер_________________________
___________________________________ ___________________________
___________________________________ ___________________________
4.Есептеу-түсініктеме жазбасының құрамы (игеру сұрақтарының
тізімі)___________________________________ ________________________
___________________________________ _________________________
___________________________________ _________________________
___________________________________ _________________________
5.Графикалық сызбалар тізімі_____________________________ _____
___________________________________ _________________________
___________________________________ _________________________
___________________________________ _________________________
6.Жобаның тараулары бойынша кеңесшілер
Тарау Кеңесшілер Қолы, мезгілі
Тапсырма берілді Тапсырма
қабылданды
Геологиялық бөлім Аманниязов К.Н
Техникалық Исмаилов А.А.
Бөлім
Экономикалық бөлімХамимульдинов С.Ж.
Еңбек қорғау Тяжин Ж.Т.
бөлімі
Тапсырма берілген күні__________________
Жетекші ________________________________
(қолы)
Тапсырманы орындауға алынды ______________
(қолы)
Күнтізбе жоспары
№ Диплом жобасының Жобаның саптарын Ескерту
саптық аттары орындау мезгілі
1 Географиялық-
экономикалық
жағдайлары
2 Геологиялық-
Геофизикалық зерттеу
Тарихы
3 Стратиграфиясы
4 Тектоника
5 Мұнайгаздылығы
6 Гидрогеологиялық
сипаттамасы
7 Мұнай және газ қорларын
есептеу
8 Іздестіру жобалау
жұмыстарының әдістерімен
көлемі
9 Арнайы тарау
10 Техникалық бөлім
11 Экономикалық бөлім
12 Еңбекті және қоршаған
ортаны қорғау
Студент-дипломшы___________________ _____
қолы
Жобаның жетекшісі________________________
қолы
АҢДАТПА
Дипломдық жобада Батыс-Қазақстанда орналасқан Перемет алаңында
жиналған геологилық-геофизикалық мәліметтер негізінде газ іздеу
жұмыстарының геолого-технико-экономикалық тиімділігі бекітіледі.
Жобалайтын алаңда жоғары перм калинов свитасы және карбоның визей-
башкир ярусы түзілімдері өнімді болып табылады. Жобалау тереңдігі 4950 м,
бес іздеу ұңғыларын тұрғызу болжанады (екеуі тәуелсіз,үшеуі тәуелді).
Жобалау беткейлері : жоғары перм (калинов свитасы) және таскөмір
түзілімдері (визей-башкир ярусы) газдың С3 категориясы бойынша есептелген
қоры 6000000000 м3 құрайды.
АННОТАЦИЯ
В дипломном проекте обосновывается геолого-технико-экономическая
целесообразность постановки поисковых работ на газ, на основе геолого-
геофизических материалов, собранных по площади Переметная, расположенной
вЗападно-Казахстанской области. На проектируемой площади продуктивны
отложения калиновской свиты верхней перми и визейско-башкирского яруса
карбона.
Проектируется заложение пяти поисковых скважин (две независимые и три
зависимые) с проектной глубиной 4950 м. Проектные горизонты: верхняя пермь
(калиновская свита) и каменноугольные отложения (визейско-башкирский ярус).
Подсчитанные запасы газа категории С3 составляют 6000000000 м3.
Графикалық тізімі
1. Аудан жұмысының шолу картасы.
2. Жобаланған литологиялық-стратиграфиялық қимасы.
Масштаб1:10 000
3. Каспий маңы ойпатының солтүстік – солтүстік бүйір (борт)
белдемінің тектоникалық схемасы. Масштаб 1:500 000
4. “РК” шолу горизонты бойынша құрылымдық картасы.
Масштаб 1:50 000
5. I-I және II-II сызықтары бойынша геологиялық-геофизикалық
профильдері.
Масштабы: көлденең 1:50 000
тігінен 1:20 000
6. Геологиялық-техникалық тапсырма. Масштаб 1:10 000
7. Негізгі техникалық, экономикалық көрсеткіштер.
Кіріспе
Қазақстан мұнай мен газдың қоры бойынша бай мемлекеттердің қатарына
жатады. Оның территорясында ірі Каспий маңы мұнай газды провинциясы
орналасқан. Соңғы жылдарда тұз асты палеозой түзілімдерінің қимасында
Қарашығанақ, Тенгіз тағы басқа сияқты Қазақстанды алдыңғы мемлекеттердің
қатарына қосатын мұнай мен газдың ірі кенорындары ашылған.
Каспий маңы ойпатының ашылған мұнай мен газдың кәсіпорындары тас
көмір мен төменгі пермнің тұзасты карбонатты түзілімі, сол сияқты
жоғарғы перм мен триастың тұзүсті түзілімдері дамыған оның бүкіл
периметрі бойынша орналасады. Кенорнының таралуында нақты зыңдылық
анықталады: ойпаттың солтүстік және солтүстік-шығыс бөліктерінде газды
конденсатты (тұзастында) және газдылар (перм түзілімдерінде) басымырақ.
Деркул белдемінің шектерінде Перемет алаңын жобалау
“Оралмұнайгазгеология” іздеу-барлау жұмыстарының жоспарына сәйкес жүзеге
асырылады.
Каспий маңы ойпатының жеке құрылымдық элементерінің мұнайгаздылық
ерекшеліктерін ескере отырып жиналған геология-геофизтикалық материалдар
оның шектерінде келесідегі мұнай газ жиналудың негізгі белдемдерін
бөлуге мүмкіндік береді: Дарын-Деркул, Тепловск, Қарашығанақ -Қобыланды
және тағы басқа.
Перемет жобаланған алаңы іргетастың Деркул құрылымдық көтерілімінде
орналасқан және сипаты бойынша Ойпаңның солтүстік бүйір белдемінде
орналасқан Тепловск және Қарашығанақ кенорындарына жақын келеді.
Геологиялық құрылысының күрделілігі бойынша алаң үшін литологиялық
өзгергіштік сияқты орнын басу сол сияқты тектоникалық бұзылыс пен
коллекторлық өнімді, қабаттардың ұстамсыздығы тән. Перемет алаңындағы
іздеу жұмыстарына дипломдық жобаны құру үшін геологиялық – геофизикалық
және кәсіптік материал “Оңт Қазнедра” территориялық геологиялық
басқармасында өткен диплом алдындағы практикада алынған. Осы дипломдық
жобамен 4300 ден 4950 м дейінгі тереңдіктегі 5 іздеу ұңғымасын бұрғылау
қарастырылады. Алаңның болашағы жоғарғы пермнің калинов свтиасының
түзілімдерімен және тас көмір мен төменгі пермнің визей-башкир
ярустарының карбонатты түзілмдерімен байланысады. Зерттеліп отырған
алаңның мұнай газдылығының болашағы анықталады, өнімді горизонттың
таужыныстарының коллекторлық қасиеттері мен қиманың литология-
стратиграфиясы зерттелінеді.
Дипломдық жобада бұрғылау жұмысатрының мөлшері, әдісі, тапсырмалары
және іздеп бұрғылауды орнатудың дәлелі келтіріледі.
Осы алаңда газдың, кейде конденсаттың ашылған шоғырлары бұдан
кейін болатын мұнай газ іздеу жұмыстарының көлемін ұлғайтуға және осы
аймақ бойынша газ қорларының өсуін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Дипломдық жоба “Дипломдық жобаны құру үшін әдістемелік нұсқаулардың”
талаптарына сәйкес құрылады.
1 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Алаңның физикалық, георграфиялық, экономикалық жағдайлары
Перемет алаңы әлуметтік қатынаста Қазақстан Респбуликасының Орал
облысы Зеленов ауданында орналасқан.
Орографиялық қатынаста алаң өздігінен өзендік аңғарлар мен сайлардың
жеке жоғарлауына жарылған жон-жоталы жазықтықты көрсететін жалпы
қыраттың Оңтүстік сілемдерімен кездеседі. Жұмыс ауданы шектерінде
жалпы қыраттың абсалюттік белгілері оңтүстікте +40м-ден, солтүстікте
+170м-ге дейін өзгереді, тек кейде ғана жалпы көтерілімнен жоғары жеке
төбелер кездеседі.
Сөйтіп, жұмыс ауданында Деркул өзенінің бастауынан солтүстікке қарай
251 м биіктікті, Ичка, 200м биіктікті Каменный мари тауы көтеріледі.
Алаң шектерінде бедердің қатысты жоғарлауы 40-50м-ге жоғарламайды. Жұмыс
алаңының оңтүстік шегі бойынша ағатын ірі өзен Деркул өзені болып
табылады. Өзен аңғарлары терең ойылған аллювиальді түзілімдермен
толған. Өзеннің қоректенуінің негізгі көздері – атмосфералық жауын-шашын
мен грунт сулары бойынша шығады. Жаз кезінде құйылулар мен басқа өзендер
құрғайды және өзендер мен тоғандардағы су тек тектоникалық мақсатқа ғана
жарамды, оларға дейінгі арақашықтық 20 км-ге жетпейді, тасымалдау
автотранспортпен (40%) қарастырылады. Жұмыстың тәжірбиесінен талап
етілетін техникалық судың қалған 60%-ті 200м-ге дейін бұрғыланған сулы
ұңғымалар есебінде жүзеге асыру жоспарланады.
Сумен қамтамасыз ету көздеріне келу тік жағалаулардың әсерінен қиын,
ал лайсаң кезінде мүлде мүмкін емес. Ауыз сумен қамтамасыз ету-толық
автокөлікпенпен. Орташа таситын арақашықтық 20 км. Техникалық сумен
қамтамасыз ету жерасты суларының есебінен қамтамасыз етіледі. 65-тен 110м
дейінгі тереңдіктерде сулы горизонттар неогеннің, бордың, юраның,
триастың линза түріндегі құмдарына ұштасады. Судың дебиті бұрғылаудың
қажет гидрогеолгиялық ұңғыма бұрғыланады.
Ауданның климат күрт континентальды, қысы суық, жазы ыстық және
құрғақшылық 3-5 күн бойынша жалғасады. Жұмыс ауданында жел көбінесе
оңтүстік бағытта және қыс айларында жазға қарағанда жел өте күшті,
ақпанда 5,9 мс, ал тамыз және қыркүйек айларында 3,6 мс-ке жетеді.
Көктем жаз кездері үшін желдер бағытын солтүстікке қарай өзгертеді.
Жауын-шашынның орташа жылдық мөлшері 300мм жоғары және жылы кезде жауын-
шашынның жылдық мөлшерінен сәуір мен қазан айлары бойынша 60-75%-ке
түседі, аз мөлшері мамыр мен шілде айларында жылдық мөлшерден 35-75%-ке
түседі. Қар жамылғысының орташа биіктігі 2м, қыстың соңына қарай 0,25м-
ге дейін тығыздалады; тұрақты қар жамылғысы 125-130 күн тұрады;
топырақтың қату тереңдігі 1,8м-ге дейін, қыстың аяғына қарай 1-ден 7,5м-
ге дейін. Жұмыс ауданында жыл бойында орташа жылдық температурасы 7 ай
бақыланады, ал қалғаны кері температуралы. Ауа температурасының орташа
жылдық ауытқуы қаңтарда минус 14,20, ал шілде +22,50-тан +29,60-ке
дейін, суықтарда температураның экстремалды мәні –40-440-ке дейін,
ыстықта +44 +450-ке дейін, жылу беру мерзімінің ұзақтығы 176 күн, 15
қазаннан 15 сәуір аралығында. Бұл жерде негізінен далалық жануарлар бар.
Олардың ішінде кеміргіштер де бар. Тоғандар мен өзен жағаларында
құстар көп кездеседі.
Тұрғылықты халықтар – қазақ, орыс, украин. Аудан дәнді дақылдарды
өсіретін ауылшаруашылық типіне жатады.
Облыс орталығы – Орал қаласы жұмыс обьектісінен 20км-де орналасқан.
Жұмыс обьектісіне жақын және жұмыс обьектілерінен 5-20 км арақашықтықта
орналасқан алаңдарда елді мекендер орналасқан: Семиглав Мар, Краснень,
Чесноков и Камен (Шипово темір жол станциясы). Жұмыс ауданының
оңтүстігіне қарай Орынбор – Европалық бөлікті газ құбыры, Орал облысын
кесіп өтетін Маңғышлақ – Күйбішев мұнай құбыры өтеді. Аудан орталығы
қатты, жамылғылы жол бойынша облыстық автобустық қатынаспен байланысты,
жұмыс алаңының шектеріндегі жолдар грунтты, көктем – күз мезгілдеріндегі
лайсаңнан орташа ара қашықтықта экспедиция Деркул өзені арқылы өту қиын
болғандықтан Шынжыр табанды транспортты қолдануымен қызмет етеді.
Бұл жерде материалды-техникалық қамтамасыз ету үшін жүк тасу
экспедицияның базасында болады. Зерттеліп отырған алаңның жанынан темір
жол өтеді.
Геологиялық-геофизикалық зерттелу тарихы.
Жұмыс ауданы кіретін Каспий маңының солтүстік территориясы кеңінен
кешендік аймақтық және және іздеу геологиялық-геофизикалық зерттеулермен
толық зерттелінген. Аймақтың жоспарлық геологиялық зерттеулері 1950 жылы
карталық бұрғыланған кешендегі геологиялық түсірімдерінен басталған
және осылардың нәтижелері бойынша плеоцен-төрттік түзілімдердің жабынан
салынған 1:200000 масштабтағы солтүстік бүйірдің геологиялық картасы
жасалған.
Палеозой түзілімдері бойынша аймақтың геологиялық құрылысын зерттеу
геолгиялық-геофизикалық зерттеулерді мкқсатқа сай жүргізуге мүмкіндік
береді. Волгоград-Жадов кертпешінің жолағындағы Токарев аймақтың
лықсымалар Чечкин, Камен, Марков және тағы басқа күмбездерінің
құрылысын толық зерттеу жұмыс ауданы бойынша құрылымдық-геологиялық
түсіріммен жүргізілген. 1952 жылы жұмыстармен 1951жылы зерттелген жұмыстар
аяқталып, Токарев аймақтық лықсыманың жағдайы нақтыланды және оның тұзды
күмбездерінің дамуымен сипатталатын Каспий маңы ойпатының оңтүстік және
көтеріңкі платформалылығын бөлінетіні белгіленді.
70 жылдардың басында төменгі перм бүйірлік кертпешінің зерттелуі
басталды. Жұмыс ауданымен көршілес алаңдарда Токарев, Цыганов, Дарин
және тағы басқа сакмар-артин карбонатты кешені бойынша газды конденсатты
кенорны ашылды. Негізінен Орал НРЭ –де жүргізілген бұрғылау нәтижелері
бойынша солтүстік бүйірлік белдемнің геологиялық құрылысы таскөмір
түзіліміне дейін түсіндірілген. Тұзасты карбонатты түзілімдері сыртқы
бүйірлік белдемнің айтарлықтай қалыңдықты иеленеді, ал оңтүстік бағытта
олардың қалыңдығы жұмыс ауданның алаңы орналасқан белдемде бүйірлік
кертпештер қатарын түзе отырып, қысқаратыны белгіленген территорияның
аэромагнитті, жұмыс алаңын қысқандағы зерттелуі 1951-1957 жылдары (ВНИИ
Геофизика), 1958-1960жылдары (трест “Спец геофизика”) , 1963-1964жылдары
(“Қазгеофизтрест”) 1:200000 масштабтағы түсірімге дейін жүргізіледі.
Жұмыс алаңындағы 1:50000 ірі масшатабтағы аэромагниттік түсіріммен
1980 жылдағы “Қазгеофизика”, ал ПГО қазақ аэрогеология – геофизикалық
экспедициясының жұмыстары қамтылды. Осы жұмыстардың нәтижесінде
тереңдік жаралымдармен инверсиялы құрылымдары, іргетастың берік және
мықты жекежондары бөлінген. Жұмыс алаңы электробарлау жұмыстармен 1952
жылы Нижневолж РГТ- дағы түсіріммен қамтылды. Жұмыс алаңы МТЗ- ЗСБ
аймақтық профилдік түсіріммен электробарлау жұмыстарының кешендік
программасымен 1978-1980 жылдарда Орал геофизикалық экспедициясымен
қиылысады. Жүргізілген жұмыстармен зерттелген МТЗ әдісімен шөгінді
жабынның қимасы мен Мохоровичича шекарасына дейінгі іргетастың қалыңдығы
зерттелген. Қазіргі уақытқа дейін Орал облысының ауданында солтүстік
бүйірлік белдемнің барлық алаңдары 1:200000 алаңы тікелей 1:200000
масштабтағы гравиметрлік алаңдық түсірімдермен және 1964-1965 жылдарда
КГТ Оңтүстік-Қазақстан түсірімдермен қамтылады. Каспий маңы ойпатын
жиектеу бойынша гравиметрлік зерттеулермен іргетастың тектоникалық
құрылысының жағдайын ажырататын гравиметрлік саты белгіленген, сол
сияқты тұзды күмбездерге сәйкес келетін ауырлық күштерінің
минимумдары нақтыланды. Аймақтық және геологиялық барлау жұмыстарын шешу
бойынша сейсмобарлау зерттеу әдістері болып табылады. Олар 70 жылдардың
басында ОТНӘ әдісін тиімді қолдануда кеңіңнен дамыды және жұмыс алаңы
бойынша алаңдық іздеу сеймикалық зерттеулермен алынған нәтижелерді
нақтылау үшін, осы материалдарды ЭВМ-де өңдейді, құрылымның көрінуіне
мүмкіндік туғазатын материалдар 1-1 кестеде көрсетілген.
Сп 84-8575 іздеу сейсмикалық зерттеулері ОТНӘ бойынша 12-реттік
жалпылауды қолданумен 187,4 пог.км. көлемде жүргізілді. СП №8483 зерттеу
жұмысы, ОТНӘ бойынша 12 және 24 реттік жалпылауды қолданумен іздеу
сипатында 190,5 пог.км. көлемде жүргізілді. ОТНӘ бойынша 12 және 24
реттік жалпылауды қолданумен сп №63-6477-де 158,2 пог.км. көлемде
жүргізілген Деркул алаңында 1:50000 жұмыстарының жалғасы болып табылады.
Айтылған сейсмобарлау жұмыстарын қажетті ретте жүргізуде олар КМПВ-ні
қолданумен орындалады. Бақыланған горизонттардың нақтылығы ВСП-нің
зерттеулеріне, көршілес алаңдардағы бұрғылау жұмысатрымен, жұмыс аймағы
бойынша динамикалық және амплитудалық белгілердің көрінуімен бақыланды.
Жалпы жұмыс алаңы 1,5-3,0 км арқылы профилдер торы бойынша 861км
көлемде ОТНӘ сейсмобарлауымен КМПВ-да 0,79,9 км шығындар сол сияқты
қамтылған. Оған аймақтық іздеу және толық барлау жұмысатары да кіреді.
Жұмыс алаңныдағы аймақтық сейсмикалық зертеулер 1972 жылы
жүргізілді. Іле геофизикалық экспедициясы КМПВ аймақтық зерттеуді
жүргізді. Оның нәтижелері бойынша ойпаң орталығына қарай іргетасы және
тұзасты карбонаттарының моноклиналды-сатылы батырылуын көрсететін 1:500000
масштабтағы Мохоровичич бетінің құрылымдық карталары қарастырылды, сол
сияқты Березов көтерілімінің іргетасы бар екендігі ашылды. Орал ГЭ №63-
64 (86-87) 78-80-де ОТНӘ-ның аймақтық жұмыстарының нәтижелері ЗСБ және
МТЗ электробарлау кешенінде және нақтылығы жоғары гравиметриямен олардың
құрылысы туралы бұрынғы мәліметтерді нақтылайтын тұздың табаны бойынша
құрылымдық картамен іргетас бетінде сұлбалық құрылымдық картасымен
көрсетілген.
ОТНӘ-нің 12 1985жылы аймақтық профилдік түсірімдерімен Солтүстік
Каспий маңын аймақты аймағының тұзасты түзілімдерінің құрылысы
зерттелді, “Д” және “П3” бейнелеуші горизонттар бойынша тірі Орал
көтерілімі, сол сияқты бөліктерінде жоғарғы палеозой түзілімдерінің дамуы
болжанатын өте ұсақ құрылымдардың қатары ашылды. Жоғарыда айтылған
аймақтық жұмыстардың мәліметтері бойынша одан арғы геологиялық-іздеу
жұмыстарын жасау үшін, көбінесе Придорож, Новень, Харчев, Тургаников
және Забродин тұзды күмбездері дамыған аудандарда Зеренов алаңында
орындалған Деркул белдемінің Оңтүстік шығысында участоктер орналасқан.
Осы күмбездердің даму аудандарында болашақта жаңа дербес мұнайгазды
ауданның болашағын дамыту мақсатында құрылым шектерінде іздеу
ұңғымаларын бұрғылау үрдісінде толық геофизикалық зерттеулер
қарастырылып отыр. Дарын-Деркул құрылымдық белдемінің ішкі бөлігінің
зерттелу күйін жалпылап және талдай отырып, келесідей қорытындылар
жасауға болады.
Аймақтың территориясы сейсмобарлау, гравибарлау, электробарлау және
аэромагниттік түсірімнен басқа геофизикалық әдістердің аймақтық және
іздеу барлау сипаттарымен зерттелген. Сесмикалық, гравиметрлік және
электробарлау зерттеулері геологиялық – іздеу тапсырмаларын дұрыс шешеді.
Магниттік барлау жұмыстары негізінен іргетас бойынша аймақтық тереңдігі
құрылысын зерттейді. Толық сейсмикалық зерттеулер жоғары сапалы
бақылаулармен орындалған.
Тереңде бұрғылау жұмыстары жұмыс ауданына көршілес жатқан алаңдарда
үлкен көлемде өнімді таскөмір және төменгі перм түзілімдерін ашу үшін
жүргізіледі. Өйткені жұмыс ауданының қимасы таскөмір түзіліміне дейін жақсы
көрсетілген.
Аймақ бойынша жаңа мәліметтерді алу үшін бұрынғы геофизикалық
зерттеулердің оперативті интерпретациясының материалдары керектігі
белгіленеді.
ВСП зерттеулермен және жұмыс ауданы қимасының жылдамдық моделін
зерттеу қанағаттандырарлықсыз. Өйткені мұндай жұмыстарды орындау өте
қажетті болып табылады.
Каспий маңы ойпатының солтүстік өңірлеріне белдемдеріндегі
геологиялық зерттеулердің негіздері, жұмыс алаңының орналасу
шекараларымен өткен жүз жылдықтың екінші жартысымен қатысты және
бағыттық бақылаулардың қорытындылармен көрсетеді.
Жүйелік геологиялық зерттеулер революциядан кейінгі кезеңдермен
қатысты болды, жаңа өнеркәсіп шикізат базаларын құру үшін темір
құрылыстармен байланысты болды.
Бұл кезеңдерде зерттеулер стратиграфияны, гидрогеологияны және
басқа да жұмыстарды оқып үйренумен байланысты болды (Камен, 1926 жылы
Рязанов, 1927 жылы, Кром 1928 жылы және тағы басқа).
Осы жұмыстардың қорытындысында геологиялық карта жасаулар бойынша
неоген-төрттік жамылғыларымен түсірілген масштабы 1:200 000 геологиялық
картасы құрастырылған болатын (Бутковский 1967 жылы).
1950 жылы Каспий маңы ойпатының солтүстік өңірлерінің шекарасында
мұнай және газ іздеу жұмыстарын ұлғайтумен байланысты, параметрлік
ұңғымалар және интенсивті бұрғылауда терең іздестірулер жүргізілді.
Көбірек көтерілген белдемдердің шоғырларындағы тереңдетіп
іздестіру бұрғылауларының негізгі көлемі және төменгі перм жастарының
өңірлік кемелерін туп-тура бойлай орналасуы.
Бұл жұмыстардың қорытындыларында жоғарғы палеозойдың тұзасты және
тұзүсті шөгінділерінің физикалық қасиеттері және мұнайгаздылығы,
тектоникасы, литологиясы, стратирграфиясы зерттелді.
Бұдан басқада негізгі шағылысу горизонттарының стратификациясы
зерттелді.
Бұдан басқада негізгі шағылысу горизонттарының стратификациясы,
толық кешендік өндірістік-геофизикалық зерттеулер орындалулары,
сейсмокаратаж жүргізулері анықталды. Зерттелген алаңның солтүстігін
бойлай жиектелген төменгі пермнің өңірлік кемерлерінде Батыс-Теплов,
Теплов, Шығыс-Гремячин, Гремячин, Ульянов, Цыганов және Токарев
газоконденсатты кен орындары анықталған болатын, верейлік карбонатты
кешендермен ұштастырылған.
Орал облысында 1978 жылы терең бұрғылап іздестірулерде ішкі
белдемдері жылдам орын ауыстырды.
Мұнда негізгі бұрғылаудың көлемдері Қарашығанақ құрылымынан тұрады,
(50-160 км) зерттелген алаңдары шығысында оранастырылған. Қарашығынық
алаңында бұрғыланған 30-ға жуық терең ұңғымалар кездеседі.
Осы жұмыстың қорытындысында Қарашығынық газоканденсатты кенорны
ерекше анықталған болатын. Дәл қазіргі уақытта ішкі өңірлік
белдемдерінде Камен, Дарин, Бурлин және Шелек алаңдарына іздеу және
параметрлік бұрғылаулар жүргізілуде.
Сонымен ішкі өңірлік белдемдерде шамалы іздестіру тереңдіктерінің
көлемі және параметрлік бұрғылаулар толығымен орындалған. Бұларда сол
себепті, шөгінді қат-қабаттарының жылдамдықтарын бөлудің сипаттарын
зерттеулері жеткіліксіз, тұзды горизонттарға стратиграфиялық бөлуде
қиындықтар туындайды, олардың сыртқы белдемдер ішіндегі өңірлік
кемерлердің барлығының мүмкіндіктерін көрсетпейді және тұзды
тектоникалардың ықпалдары бұрмаланған.
Көптеген нашар бұрғыланған таскөмір, девон, девонға дейінгі
шөгінділері терең ұңғымалардағы жасырынды шамалы мөлшермен зерттелген.
Орал облысының территорияларында жер бетіндегі кристалды
іргетастар бұрғылауды жасырынды емес.
Тұра зерттелеген алаңда терең іздестіру және параметрлік
бұрғылаулар өткізілмеді. Жақынырақ терең ұңғымаларда, көптеген
жасырынды көне шөгінділер пайда болады: ішкі белдемдерде П-8 Ветелкин,
П-3 Ражков, ал сыртқы белдемдерде №1 Шухчин, №2 Карпов, П-2 Батыс Теплев.
Аудандық жұмыстарға едәуір жақын орналасқан (10-20км.) солтүстіктен
Ульянов, Гремячин, Шығыс-Гремячин, Батыс-Теплов алаңдары, іздестіруде
терең бұрғылаулардың айтарлықтай көлемде орындалғандығына, ортаңғы
таскөмір шөгінділерін зерттеуге рұқсат етуін іске асырды.
Зерттелген және шектелген алаңдарда жүргізілген жұмыстардың тізімі,
олардың әдістерінің қысқаша қортындылары 6 кестеде көрсетілген. Қазіргі
бөлімдерде соңғы жылдары жүргізілген жұмыстардың қысқаша сипаттамасы,
интерпретацияларда қолданылған сейсмикалық материалдар.
6 кесте
1 2 3 4
Гравибарлау
1 Ли Л.Э. 1:200 000 Алаңдардың 11000 кв.км. гравитациялық алқаптары
КонновП.П. алаңды изо- зерт-телген. Жұмыстың қорытын-дыларында карталардағы
УГФЭ аномальді қима 2мГл салмақ күшінің ауытқулары және қалған ауытқулардың
ТР”Қазақстан- Түсіру алаңының бақылау жиілігі I масштабты 1:200000 көрсе-тілген. Конфигурациясы
мұнай-геофизикорынан 4кв.км. анық-талған және салмақ күшінің 21 ми-нумдық
а” МГЭ амплитудасы және 6 жаңа минимумдарының жос-парлық
1962 түрлері айқындалды және 16 салмақ күшінің минимумы
анықталды.
2 ГладкихЮ.П. 1:50 000 Жұмыс қорытындылары салмақ күшінің ауықтқуы
Рябых В.С. алаңның карталар-ымен және 1:50 000 масштаб-ындағы ауықтулардың
УГФЭ 0,5 мГл қалдық-тары көрсетілген, сондай-ақ
Қазақ изоанамальді кескіні құрылымдық-тектоникалық кес-телері. Тұзды күмбездердің
геофизика Түсіру алаңының торабтарының жиілігі морфологиясы зерттелген. Өңір -лік белдемдердің сыртқы
тресті, ЮКГЭ 1х0,5км. және 1: 0,25км. және ішкі бөлімдерінің тектони-калырының жалпы
1964-1965 ерекшелік-тері зерттелген. Токарев лық-сыламалары
гравитациялық мәліметтері бойынша солтүс-тіктен
7-10км-де болады.
3 Яндис С.Т. 1:50 000 Гравитациялық алқапта алаң-ның 5200кв.км-і зерттелген.
Мартынюк Е.С. алаңның Жұмыстың қорытындыларында салмақ күшінің ауытқуларының
УГФЭ 0,5 мГл карталары және 1:50 000 мас-штабындағы ауытқу
ПГО изоанамальді кескіні қалдық-тары және болжамдық карталардың тұзды жабындары
“Қазгео-физикаТүсіру алаңының торабтарының жиілігі бойынша 1:100 000 масштаб-тары көрсетілген.
” УГФЭ 1х0,5км. Конфи-гурациясы анықталды, жос-парлық түрі және салмақ
1981 күшінің 16 минимумды амплитудасы және салмақ күші-нің 1
жаңа минимумы айқындалды.
Магнитобарлау
6 кестенің жалғасы
1 СейфуллинШ.М. Аэромагниттік түсірілімдердің алаңдық Жұмыстың қорытындысы Та 1:50 000 масштабының карта
және т.б. 1:50 000 2НТЛ сызықтық кескіні. кеңістігінде көрсетілген, Та күмбезінің картасының
УГФЭ Алаңның аэромагниттік түсірілімдері мас-штабы 1:200 000 және карталар-ды
ПГО 0,5км-қатырлас аралық бағыттардың геолого-геофизикалық материалдармен аэро-магниттік
“Қазгеофизика”ара-қашықтығы, секундына –5,7км. түсірілімдердің қорытын-дыларын салыстырып көру.
Батыс-Қазақста Интерпретациялық кешендер-дің негіздері аэромагн-иттік
н аэромагнитті түсілімдердің мәлімет-терімен геолого-геофизикалық
партия мәлімет-терідің іргетастарындағы жары-лымдардың,
1980 1981 шамаланған бел-демдерімен бөлінген, облыстағы
карбонатты шөгін-ділердің таралуы шөгінді
жабы-луларында мұнайгаздылы құ-рылымдардың пайда
болуында белдемдердің перспективала-рына бөлінген.
Электрлік барлау.
1 Грицаенко А.С.1:100 000 Карталарда көрсетілген зерт-теулердің қорытындыларында
Орлова В.Д. алаңның Е алқабының 1:100 000 мас-штабындағы қызулығы, Кунгур
УГФЭ Е алқабының 10-20 шартты бірлігі. бетінің тектоникалық құры-лымынан таңдап алынған
НВНИИГГ ТТ әдісімен алаң-ды түсірудің 1 ерекшелігінің сапасы. Е алқа-бында 9 жергілікті
1963 нүктеде бақылау жиілігі 6кв.км. аномалия айқын-далды.
(профилдермен арақатынасы3км.)
2 МитрофановК.Л.1:200 000 Карталарда көрсетілген зерт-теулердің қорытындыларында
УНРЭ алаңның Е алқабының 1:200 000 масштабындағы қызулығы 6
Трест Е алқабының жергілікті тұзды күмбездердің көтерілімдері айқындалды.
“Спецгеофизика20 шартты
” ПГФЭ бірлігі
1965 ТТ әдісімен алаң-ды түсірудің 1
нүктеде бақылау жиілігі 6кв.км.
(профильдермен арақатынасы3км.)
3 Скакунов В.Т. 4,1км. арқылы профилденген. Аймақты профильдермен зерт-теулер бойынша геоэлектрик
УГФЭ ЗСБ; Генератор-дың рамкасы 2х2 км, қималарындағы шөгінділердің тұзүсті және тұзасты
ПГО радиуспен қа-былдау 82м, кешендері, сондай-ақ кристалды іргетас-тары. Шөгінді
“Қазгеофизика”У-40А, 80А жабушыларды зерттеудегі басты ролі МОГТ-ның қорларына
УГФЭ МТЗ: төртбөл-мелі Г-бейнені орнату жатады.
1978 1980 ұзындығы 200-250м, азимут бойынша
ориен-тировка жасалған 00-900.
4 Хараз И.И. 0,5км-ден 0,25км. арқылы профилденген Таңдалып алынған про-филдермен геоэлектрлік қи-малар
және т.б. ЗБС: Генератордың рамкасы 0,75х3,5км, алынған. Кешендік интерпретациялық сейсмикалық және
УГФЭ 0,3х0,3км, радиуспен қабылдау 82м, электробарлаудың мәлі-меттерінің таңдауларын береді.
НВНИИГГ тоқ-30-35А
СГФЭ
1981
1983
Сейсмобарлау
1 Скакунов В.Т. Аймақтық МПОВ, СОГТ МОВ: жары-лымды Шучкино-Батыс-Теплов аймақ-тық профильдері бойынша
және т.б. интервал 110м, топтық орта-лық зерттелген геологиялық құры-лымдарда жүргізілген
УГФЭ аралығындағы ара қатынасы-10м, жұмыс-тардың қорытындылары. Сейс-микалық барлауда
Тр. “Қазақстантоптастыру-17сы ба-зада 24м, қолданылған әртүрлі модификацияларға әдіс-темелік
мұнайгео- ұңғыма-ның тереңдігі 14-40м, зарядтың сипатта кепілдемелік беруге жағдай жасады.
физика” УГФЭ сал-мағы 15, 6-31,2кг.
1971 МПОВ: 4 және 5 жарылыстың орны ұзына
бойлы про-фильдердің жүйесі бойынша.
Орналас-тырудың ұзындығы –4,5км,
құралдармен арақашықтығы 100м. дейін,
зарядтың салмағы 15,6-4100кг.
СОГТ:12, Хmax = 2300м, интервал
жарылымы 100м, топтың ортаңғы
аралығында дейінгі адымы –100м,
топ-тастыру –17сп, 3 ұң-ғыма
тереңдігінің артуы 45-55м, за-рядтың
салмағы 20,8-31,2кг.
2 Кибалко Л.И. 1:50 000 алаң-ның 50м және 100м арқылыПервосоветская және Желез-невка аймақтық профильдері
және т.б. кескіні бойынша зерттелген геоло-гиялық құрылымдарда
УГФЭ МОВ, СОГТ, КМПВ МОВ: интервалдың жүргі-зілген жұмыстардың қорытын-дылары. Сейсмикалық
КНГР жарылымы 230м, топтастыру 17сп, барлауда қолоданылған әртүрлі моди-фикацияларға
басқармасы базаларда 24м, жалғыз ұңғыманың әдістемелік си-патта кепілдемелік беруге жағ-дай
УГФЭ зарядының салмағы 26 кг дейін. жасады.
1972 СОГТ: 6, 12, жарылымды
интервалдардың орталық және флангалы
жүйесі 100м және 200м, орталық топтық
арақатынасы –100м, топтастыру 17сп,
базаларда 50м, орналасуы-2350м,
ПВ-дан алып тастау 12км дейін,
зарядтың салмағы 253кг-дейін.
3 Далаков Д.М. 1:50 000 алаң-ның 100м және 200м-де Цыганов, Гремячин, Батыс-Теплов және Теплов
және т.б. УГФЭқима-ланған. алаң-дарының тұзасты шағылысу горизонты бойынша
КНГР МОГТ, 6, 12, симметриялы гео-логиялық құрылымдары зерт-телген. Іздеу және
басқармасы және флангылы жүйе бой-ынша, параметрлік ұңғымаларының орнын белгі-леуде
УГФЭ Хmax=1175м және 200м, орталық топтың сипаттамалар көрсетілген, сондай-ақ Ульянов және
1973 арасының ара қатынасы –50м, топтастыруЦыганов алаңдарында бөл-шектеген.
–18сп. Базаларда 51м, қол-данылған 1-3
ұңғы-малардың тереңдігі 10-90м
базаларда 40м, зарядтың сал-мағы
26-55кг.
4 Далаков Д.М. 1:50 000 алаң-ның 100м ар-қылы Цыганов, Солтүстік-Переметин және Первосоветский
Конох Г.В. кескін-делуі. алаң-дарында тұзасты шағылысу горизонттары бойынша
УГФЭ МОГТ, 6, 12, симметриялы гео-логиялық құрылымы зерттелді. Цыга-нов, Ульянов,
КНГР және флангылы жүйе бой-ынша, Гремячин және Солтүстік-Гремячин құ-рылымдық және
басқармасы Хmax=587,5м 1175м, 2375м және 2650м, Перво-советский алаңындағы МОГТ-да жүргізілген
УГФЭ орталық топ-тың арасының ара қатынасы бөлшектік жұмыс іздеу бұрғылауда орна-туға сипаттама
1974 –50м, топ-тастыру –18сп. База-ларда көрсету.
51м, қол-данылған 1-3 ұңғы-малардың
тереңдігі 10-80м, көбіне ұсақ 30 талға
дейін, база-ларда 40м, зарядтың
салмағы 52кг.
5 Скакунов В.Т. 1:50 000 алаң-ның 100м арқылы Ветелкин алаңында гео-логиялық құрылымдардың
және т.б. кескіндейді. тереңдіктерін тұздың жабын-дылары бойынша және тұзасты
УГФЭ МОГТ, 6, 12, симметриялы шағылысу горизонттарымен зерттелді. Толқындық
КНГР және флангылы жүйе бой-ынша, алқаптардағы зерттеулердің қорытындылары бойынша
басқармасы Хmax=1175м интервал жарылымы –100м, көр-сетілген сипатта пайдалану үшін интерференциондық
УГФЭ орталық топ-тың ара қатынасы–50м, жүй--еде қабылдау және аттыру.
1974 топтастыру –18сп. Базаларда 51м,
қолданылған 1-3 ұңғымалардың
те-реңдігі 18-60м база-ларда 40м,
зарядтың салмағы 54,6кг.
.
6 Хараз И.И. Тәжірбиелі-әдістемелі
және т.б. УГФЭ.
НВ НИИГГ
СГФЭ
1975
7 Скакунов В.Т. 1:50 000 алаң-ның 100м және 200м Цыганов, Ульянов және Гремячин алаңының батыс бөлігінде
және т.б. арқылы кескіндейді. тұзасты шағылысу горизонты бойынша гео-логиялық
УГФЭ МОГТ: 12, орта-лық жүйе, Хmax құрылымдар анық-талды. Далалық жұмыс және
КНГР =1175м интервал жарылымы –100м, интерпретациялар жүргізілгенде пайдаланылған
басқармасы орталық топтың ара қатынасы – 50м, әдістемелік қа-былдаулар бойынша сипаттама көрсету.
УГФЭ топтастыру –18сп. Базаларда 51м,
1976 жал-ғыздықты (30-70м) және 5 метрлік
ұң-ғыманың тобы (17-21 дана), зарядтың
салмағы 13-109 кг.
8 Хараз И.И. Тәжірбиелі-әдістемелі Сейсмикалық барлау эфек-тивтілерінің төмендеу
және т.б. УГФЭМОГТ, ЗСТ гео-физикалық жұмыс-тарың се-бептері белгіленді.
НВ НИИГГ эфективті жо-ғарлауының мақсат-тары,
СГФЭ тұзды және тұзасты шөгінділе-рін
1978 зерттеуде, не үшін далалық жұмыстар
1980 әдісте-мелері мүмкін бол-ды, топтық
бұзы-лыстардың сынама-лылары және
бар-лық зарядтардың бірліктері,
әдіспен істеді және өңдеудің
бағдарламасы, тол-қынды алқаптардағы
кенематикалық тұз-ды күмбездерге әсер
етуін зерттеу.
9 Скакунов В.Т. Аймақтық Кешендік интерпретация-лардың қорытындыларында
және т.б. МОГТ: флангылы, асмиметриялы жүйе-лер;сейсмобарлау, электрлік барлау материалдары және Каспий
УГФЭ Хmax =2130м, 2850м, 12 интер-валмаңы ойпатының аймақтық профильдері бойынша солтүстік
ПГО жарылымы –120м, орталық топ-тың ара кемерлік белдемдерінің құры-лымдары жоғарлығы дәлдікті
“Қазгеофи-зикақатынасы – 60м, топтастыру –24сп. гравиметрияда зерттелген. Із-деу-барлау жұмыстарын
” УГФЭ Базаларда 78м, топтастырылған 12, 24 орна-ластыру үшін көрсетілген қызығушылықтар тұзасты
1978 ұңғымалар, те-реңдігі 5,5 метрлік шөгінділерінің алаңдарында белгіленіп көтеріліп жатады.
1980 базаларда 110м, бір-лік зарядтың
сал-мағы 0,9-3,25кг.
10 Хараз И.И. Тәжірбиелі-әдістемелі Жарылмаған қайнар көздерді топтастырып теоретикалық
және т.б. УГФЭМОГТ:12, орта-лық жүйе, Хmax не-гізде өңдеу, сонымен қатар іздеу жұмысының
НВ НИИГГ =1175м, жарылым интервалы-100м, топтыңәдістемесінде жарылмаған импулстік қайнар көздердің
СГФЭ орталық ара-сының арақатынасы –25м алгоритмі және бағ-дарламадағы материалдарды өңдеу.
1981 және 50м, топтастыру 21х24м,
1983 қайнарлардың артуы –ГСК-6, Далалық
жұмыстарда өңдеу әдістерінде
жарыл-майтын қайнар көздер
қолданылған.
11 Хараз И.И. Тәжірбиелі-әдістемелі алаңның Жалпы тереңдіктің тіркеу нүктесі бойынша
және т.б. УГФЭ1:50 000 100м-ден 200м ар-қылы сейсмо-каратаждың жаңа түрі қол-данылды, ұңғыма және
НВ НИИГГ кескін-делуі. жерүсті бақылауларының байланыстыру әдісі өңделген.
СГФЭ МОГТ: орталық жүйе. :24, Хmax Тіректі жүйе бойынша сейсмобарлау интер-претацияның
1981 =1175м, жарылым интервалы –100м, 50м кешенді нәтиже-лері алынды. Бұзылудың ерекшелік
1983 орталық ара-сының тобының ар-ақатынасыпринциптері анық-талды. Чувашин-Ростошин алаңының тұз
–50м, топтастыру –32СП базаларда табаны және тұзасты кешен шөгінділері бойынша
21х24м. топтастыру 15-21 ұңғымаларыныңгеологиялық құры-лымы зерттелді.
те-реңдігі 140м және 200м, зарядтың
сал-мағы 9,2-12кг.
Литологиялық – стритиграфиялық қима
Жобаланған жұмысатрыдың алаңында ашылған барынша көне түзілімдер
төменгі тас көмірдің тау жыныстары болып табылады. Түзілімге сипаттама
Қарашығанақ кенорны мен Шығыс-Орынбор және Соль-Илецк күмбездерінің
Бузулук ойпатының алаңдарына ұқсас беріледі.
Іргетас
Шығыс – Орынбор күмбезінің шектерінде іргетас 4,1км тереңдікте,
Бузулук ойпатында 4,5-4,7км тереңдікке жетеді. Болатов көтерілімінде
5260м тереңдікте (П-9 Чинарев ұңғымасы). Іргетас граниттік құрылымды
және жасы архей-ортаңғы протерозой таужыныстарымен құралған. Жобаланған
жұмыстар алаңындағы сейсмобарлаудың мәліметтері бойынша іргетастың жату
тереңдігі 4-6 км-ді құрайды (“Ф” горизонты).
Жоғары протерозой тобы РR2
Қарастырылып отырған ауданда аймақтық таралуды рефей және венд
кешендерінің екеуі де шешеді.
Волга-Орал антиклизасының шектерінде рефей кешені іргетастың
магмаметаморфтық тау жыныстарының архей-протерозой массивтерін бөлетін
грабендерде дамыған. 300-400м. Рефейдің түзілімдері Больши - Өзен, Рожков,
Землян алаңдарында ашылған. Сейсмобарлау мәліметтері бойынша кешеннің
қалыңдығы 1000м дейін.
Ол кварцты дала шпатты гравелиттердің, құмтастардың және сазтастардың
кезектесуімен моласса түріндегі қызыл түсті тау жыныстардан турады.
Вендті терригенді кешен бұрғылау жұмыстарымен Шығыс-Орынбор
күмбезінің шектерінде ашылған. Кешеннің қалындығы шамамен 600-800м
құрайды. Іргетаста немесе рефей түзілімдеріне трансгресивтті жататын
түзілімдер сұр түсті құмдақтар мен және карбонатты тау жыныстардың
бағынышты қабатшалары бар аргиллиттермен көрсетілген. Сейсмикалық
мәліметтер бойынша түзілімнің қалыңдығы Қарашығанақ алаңында девонның
терригенді түзілімдерінің бетімен теңдесетін іргетас пен “П3” шағылу
горизонты арасында 2 км-ге жетеді. Бұл жобалық қимада тек девон емес,
сонымен бірге одан да көне, оның ішінде рефей-венд түзілімдерінің бар
екендігін білдіреді.
Палеозой тобы – РZ
Таскөмір жүйесі – С
Төмеңгі бөлім – С1
Төменгі таскөмір түзілімдері турней, визей және серпухов ярустарымен
көрсетілген.
Турней ярусы (С1t) литологиясы бойынша жоғарғы фаменнен айырмашылығы
жоқ төменгі ярус асты таужыныстарымен құралған. Қалыңдығы 5-тен 19м дейін
ауытқиды. Визей ярусы (С1V) стратиграфиялық үзіліспен турней ярустарын
жабады және органогенді – сынықты әр түрлілікті сутекті – сфералық
әктастардың күрт литологиялық ауысуы бойынша немесе қара түсті сазды –
битумделіп доломиттелген әктастармен анқыталады.
Визей түзілімдері Окск горизонты астының көлемінде белгіленген.
(Тульск, алаексинск, смихайловск және виневск горизонттары). Түзілім
қималардың екі типтерімен көрсетілген: ұсақ сулы теңіздік, қалыңдығы 2422-
метрден 108м-ге дейін және қатысты терең сулы, қалыңдығы 28м-ге дейін.
Бірінші қима органогенді-детритті биоморфты- сазтастардың
қабатшалары бар, қара сұр түсті әктастардан тұрады.
Серпухов ярусы (С1S) жоғарғы ярустың протвин горизонтымен,
төменгі ярус астының татар және стелив горизонттарымен көрсетілген.
Қиманың таяз, рифтік және біршама терең типтері бөлінеді.
Таяз типті биоморфты – детритті әктастармен, (қалыңдығы 1448м),
рифтік типі – ашық сұр, көбінесе сутекті әктастармен (қалыңдығы 623
дейін) терең типі – қара-сұр тақталы, ұсақ қабатшалы әктастармен және
доломиттермен (қалыңдығы 27м-ге дейін) көрсетілген.
Ортаңғы бөлім – С2
Ортаңғы таскөмір түзілімі тек краснополян горизонтында қосатын және
құрылымның жиектік бөлісмдерінде дамыған башқир ярусымен көрсетілген.
Башқұр түзілімдері, олар органогенді-сынықты, сутекті әктастармен
көрсетілген таяз-теңіздік типпен және сазды материалды құрайтын сұр және
қара сұр түсті доломиттермен және әктастардың қабаттарымен көрсетілген
терең типтен құралған.
Түзілімнің қалыңдығы 9-дан 55м-ге дейін өзгереді.
Перм жүйесі (Р)
Перм жасындағы түзілім стратиграфиялық түзілісті таскөмір
таужыныстарында жатады. Перм жүйесі: төменгі карбонатты, ортаңғы-тұзды
және жоғарғы-терригенді қабаттармен құралған.
Төменгі бөлім (Р1)
Бұл бөлімнің зерттелуі оның құрамында ассель, сакмар, артин және
күнгір ярустарын Р1(as-sn-ar) бөлуге мүмкіндік береді және ол қиманың үш
типінен құралған. Бірінші – рифтік фация – биогермді әктастар, екінші –
беткейлі биоморфты – детритті әктастар, үшінші – терең, қара битумделген
сазды таужыныстары. Биогермді типті ассель түзілімдерінің максималды
қалыңдығы 557м-ге жетеді, беткейінікі 42-ден 216 метрге жетеді. 20-40
метр қалыңдығы терең типті ярустарға бөлінбейді.
Рифтік фациялардың сакмар ярусы сұр сутекті әктастармен, беткейлік
типтерде органогенді – детритті пелитоморфты әктастармен көрсетілген.
Бірінші типтің қалыңдығы 23-тен 90м-ге дейін, екінші типтікі 15-
тен 56 м дейін. Сакмар түзілімдері қиманың біршама терең типінде
шартты түрде бөлінеді. Артин ярусы (Р,ar) қиманың рифті және беткейлік
типтерінде 2 ярус астына бөлінеді: төменгі және жоғарғы артин. Біріншісі
рифті (биоморфты-детритті әктастар) және беткейлік (негізінен
қайталанған доломиттер) типтердің 2 қималарынан тұрады және қалыңдығы 90
м-ге дейін жетеді. Екіншісі қиманың типімен литологиясы бойынша бірінші
ярус астына ұқсас. Қиманың биогермді типінде артин түзілімдерінің
қалыңдығы 143м-ден 303м-ге дейін, беткейлік типінде 5-тен 217м-ге дейін
жетеді.
Күнгір ярусы (Р1К)
Өзара ангидрит пен тас тұздың қабаттарымен кезектесіп жататын,
кейде доломиттің кішкентай қабатшалары кездесетін ирен свтиасының тұзды
түзілімдерін қалыптастырады.
Ирен свтиасының жоғарғы бөлігінде ашылатын тұзды қабаттар массивті,
ірі-орта құрылымда кейде қабатшалы бітімді, түсі бойынша сұрдан, ашық-
сұр, жартылай мөлдір болатын тас тұз-галиттен тұрады. Ангидриттер қара-
сұр, қара, массивті, тығыз, учаскелері жіп тәрізді субвертикалді
жарықшақты. Қима бойынша 172м жоғарғы қалыңдықта кездесетін түзілімдер
бұрғылануы бойынша II категорияға жатады. Жасы табылған фораминифера
фауналардың қазылған қалдықтары арқылы анықталады: Giomospira sp.,
Ammodiscus aff. Semptenrtimalis Cerce және Vittatina striata Lub-ті
палино-кешендер.
Жоғарғы бөлім (Р2)
Уфим ярусы (Р2u)
Құмтастардың, саздардың, ұсақ түйірлі темірленген, бірдей құрамды
құмайтастар мен шұбар түсті құмтасты сазтастардың өзара қабаттасуынан
тұратын көбінесе құмтасты-сазды қабаттан құралған.
Қимада литологиялық қатынасы бойынша күнгір ярусының тұзды
түзілімдері мен қазан ярусының калинов свтиасының карбонаттары арасында
танылады.
Ярустың ашылған қалыңдығы 80 метрден көп емес. Бұрғылануы бойынша
бұл ярустың түзілімі IV категорияға жатады. Жасы табылған фораминифера
фауналардың қалдықтарының негізінде анықталады: Nodosaria hexadona
Tschera, Hyperammina sp, Nodosaria haenski Tschera және тағы басқалар.
Қазан ярусы (Р2kz )
Карбонатты калинов және гидрохимиялық свтиаларға бөлінеді.
Сейсмикалық зерттеулердің материалдары бойынша жоғарғы пермде келесідей
горизонттар бөлінген:
Т- қазан ярусының жабыны.
Т- гидрохимиялық қабаттың жабыны
VII- тұз ішіндегі горизонт.
Осы материалдардың оперативті интерпретацияларынан кейін калинов
свитасының карбонаттарының жабынын көрсететін “Рк” горизонты анықталды.
Калинов свтиасы литологиялық әктастар мен доломиттердің
қабатталуымен көрсетілген, кейде доломитті-әктас ретінде, кейде
ангидритті-дроломитті тау жыныстар ретінде анықталады. Әктас қоңырлау сұр,
битумделген, массивті, ұсақ түйірлі жарықшақты, көбінесе
ангидриттелген. Доломиттер ұсақ кристалды, қара-сұр, битумделген,
пириттелген жарықшақты. Свитаның ашылған қалыңдығы 150м деп
қабылданған, сонымен бірге 150-170 метрге дейін өзгеруі мүмкін,
бұрғылануы бойынша свитаның таужыныстары VI-VII категорияға, кернді
алудың қалыңдығы бойынша VI категорияға жатады. Жасы көбінесе әктастарда
кездесетін, табылған фауналардың қалдықтары негізінде анықталады.
Гидрохимиялық свита әртүрлі байланыстарда көлбеу жарықшақты, қара
сұр, тығыз доломиттелген ангидриттердің қабатшалары бар тасты тұздармен
және сазды-битумделген заттың қабатшаларымен көрсетілген. Тұз ақ, қоңыр
дақты және мөлдір ірі кристалды. Свитаның қалыңдығы шамамен 1550м.
Свита түзілімі құрамының әр тектілігін I-IV категориялар ретінде оның
бұрғылануы бойынша анықталады. Жасы споралы – тозаңды кешендердің
негізінде анықталды: Cordaitina uralensic (Lub), Coniferales,
Protodiploxylon, Azonotriletes tenuispinulosus Waltz споралары.
Татар ярусы (Р2t)
Татар ярусының түзілімдері қазан түзілімдерінің шайылған бетінде
жатады. Ол қоңыр, қоңыр-қызыл саздармен және континенталді жағдайдлар үшін
типті құмтастар мен құмайттастардың қабатшалары бар доломитті және әктасты
сазтастардан тұрады. Ярустың ашылған қалыңдығы 1500м-ге дейін. Оның
таужыныстары бұрғылануы бойынша V категорияға жатады. Фауна: Darwinula
ihternata (Spirh) остракодаларымен және –Nodosaria elabudae Nschera –
фораминиферлерімен көрсетілген.
Мезазой тобы (MZ)
Оған триас, юра және бор жүйелерінің жарылымдары кіреді.
Триас жүйесі (Т)
Таужыныстарының терригенді қабатымен көрсетілген тек төменгі
бөлімнің түзілімін құрайды.
Төменгі бөлім (Т1)
Ветлуж горизонтының таужыныстары қара-қоңыр құмтастармен және қара-
қоңыр, қызыл, сазтасқа ұқсас саздардың ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе 11
1 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ 13
1.1 Алаңның физикалық, георграфиялық, экономикалық жағдайлары 13
1.5 Мұнайгаздылығы 51
1.6 Жер асты суларының сипаттамасы 57
1.7 Газ қорларын есептеу 61
1.8 Жобалау,іздестіру жұмыстарының әдістері мен көлемі. 63
1.8.1 Іздестіру жұмыстарының мақсаты мен міндеттері. 63
1.8.2 Іздестіру ұңғыларын орналастыру жүйесі. 64
1.9 Каспиймаңы ойпатының тұзасты қимасында рифтердің таралуы мен құрылысы
(арнайы тарау). 65
II ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ 70
2.1 Ұңғы бұрғылаудың геологиялық жағдайлары 70
2.2 Жуу сұйықтығының қатарының сипаттамасы 72
2.3 Ұңғылардың типтік контструкциясын дәлелдеу 72
2.3.1Ұңғыма конструкциясын жобалау 72
2.3.2 Эксплуатациялық бағандарды есептеу 76
2.3.3 Эксплутациялық бағанды цементтеуді есептеу 78
2.4 Ұңғыма сағасының жабдықтау 82
2.5 Геологиялық-геофизикалық зерттеулердің жинағы 82
2.5.1 Шламды және жыныс үлгісін іріктеу 82
2.5.2 Геологиялық, геохимиялық зерттеулер 83
2.5.3 Өнімді қабаттарды сынау мен бақылау 86
2.5.4 Пайдалану тізбегі мен газға геологиялық барлау жұмыстарын
ұйымдастыру 88
3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ 90
3.1 Еңбек ақы төлеуді ұйымдастыру 90
3.4 Негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштерді есептеу 93
4 ЕҢБЕКТІ ЖӘНЕ ТАБИҒАТТЫ ҚОРҒАУ 99
4.1 Еңбекті қорғаудың артықшылығы 99
4.2 Өндірісте қолданылатын заттардың зиянды қасиеттері 100
4.3 Ұңғы сағасының жарылу және өрт қауіптілігі бойынша сипаттамасы 100
4.4 Газды және газды-конденсатты ұңғыларды пайлдалану кезіндегі еңбек
қауіпсіздігін қамтамасыз ету 101
4.4.1 Ұңғыларды меңгеру 101
4.4.2 Ұңғыларды пайдалану 103
4.5 Өндірістік тазалық 106
4.6 Қоршаған ортаны қорғау 107
4.7 Әуе ортасын бақылау 108
ҚОРЫТЫНДЫ 110
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 112
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.И.Сәтбаев атындағы Қазақ Ұлттық Техникалық Университеті
Мұнай және газ институты
“Мұнай және газ геологиясы” кафедрасы
ҚОРҒАУҒА РҰҚСАТ
Кафедра меңгерушісі
геол.минер.ғылыми
док. профессор
________Г.Ж.Жолтаев
“____”________ 2004ж
ДИПЛОМДЫҚ ЖОБАНЫҢ
ТҮСІНДІРМЕ ЖАЗБАСЫ
Тақырыбы: “Перемет алаңының геологиялық құрылысы, мұнайгаздылы
болашағы мен мұнай-газ кеніштерін іздестіру жұмыстарының жобасы”
Кеңесшілер:
Жетекші геол.мин.ғылым
Геология бөлімі бойынша
докторы, академик
_________Аманниязов К.Н.
________Аманниязов К.Н.
__________2004ж
_________ 2004ж
Техникалық бөлімі бойынша Студент: Нокерова
А.Қ.
_________А.А. Исмаилов
Мамандығы:180340
__________2004ж
Тобы: ГНГ–99–1қ
Экономикалық бөлімі бойынша
_________С.Ж Хамимульдинов
__________2004ж
Еңбекті қорғау бөлімі бойынша
__________Ж.Т Тяжин
__________2004ж
Стандарттау
__________В.В.Шпынов
Пікір жазушы
______________
__________2004ж
Алматы 2004
Қ.И.СӘтбаев атындағы Қазақ Ұлттық Техникалық Университеті
“Мұнай және газ геологиясы” кафедрасы
Мамандық: “1803 Мұнай және газ геологиясы”
БЕКІТЕМІН
Кафедра меңгерушісі
_____________________________
(ғылыми. . . . . . . . . . дәрежесі)
_____________________________
(қолы, аты-жөні)
_____________________________
(күні, айы, жылы)
СТУДЕНТТІҢ ДИПЛОМДЫҚ ЖОБАСЫНА БЕРІЛГЕН ТАПСЫРМА
1. Жоба тақырыбы ___________________________________ ___________
___________________________________ ___________________________
___________________________________ ___________________________
Институттың бұйрығымен бекітілген ___________________________N
(күні, айы, жылы)
2. Студенттің жобаны аяқтаған мезгілі
3. Жобаны орындауға алынған мәліметтер_________________________
___________________________________ ___________________________
___________________________________ ___________________________
4.Есептеу-түсініктеме жазбасының құрамы (игеру сұрақтарының
тізімі)___________________________________ ________________________
___________________________________ _________________________
___________________________________ _________________________
___________________________________ _________________________
5.Графикалық сызбалар тізімі_____________________________ _____
___________________________________ _________________________
___________________________________ _________________________
___________________________________ _________________________
6.Жобаның тараулары бойынша кеңесшілер
Тарау Кеңесшілер Қолы, мезгілі
Тапсырма берілді Тапсырма
қабылданды
Геологиялық бөлім Аманниязов К.Н
Техникалық Исмаилов А.А.
Бөлім
Экономикалық бөлімХамимульдинов С.Ж.
Еңбек қорғау Тяжин Ж.Т.
бөлімі
Тапсырма берілген күні__________________
Жетекші ________________________________
(қолы)
Тапсырманы орындауға алынды ______________
(қолы)
Күнтізбе жоспары
№ Диплом жобасының Жобаның саптарын Ескерту
саптық аттары орындау мезгілі
1 Географиялық-
экономикалық
жағдайлары
2 Геологиялық-
Геофизикалық зерттеу
Тарихы
3 Стратиграфиясы
4 Тектоника
5 Мұнайгаздылығы
6 Гидрогеологиялық
сипаттамасы
7 Мұнай және газ қорларын
есептеу
8 Іздестіру жобалау
жұмыстарының әдістерімен
көлемі
9 Арнайы тарау
10 Техникалық бөлім
11 Экономикалық бөлім
12 Еңбекті және қоршаған
ортаны қорғау
Студент-дипломшы___________________ _____
қолы
Жобаның жетекшісі________________________
қолы
АҢДАТПА
Дипломдық жобада Батыс-Қазақстанда орналасқан Перемет алаңында
жиналған геологилық-геофизикалық мәліметтер негізінде газ іздеу
жұмыстарының геолого-технико-экономикалық тиімділігі бекітіледі.
Жобалайтын алаңда жоғары перм калинов свитасы және карбоның визей-
башкир ярусы түзілімдері өнімді болып табылады. Жобалау тереңдігі 4950 м,
бес іздеу ұңғыларын тұрғызу болжанады (екеуі тәуелсіз,үшеуі тәуелді).
Жобалау беткейлері : жоғары перм (калинов свитасы) және таскөмір
түзілімдері (визей-башкир ярусы) газдың С3 категориясы бойынша есептелген
қоры 6000000000 м3 құрайды.
АННОТАЦИЯ
В дипломном проекте обосновывается геолого-технико-экономическая
целесообразность постановки поисковых работ на газ, на основе геолого-
геофизических материалов, собранных по площади Переметная, расположенной
вЗападно-Казахстанской области. На проектируемой площади продуктивны
отложения калиновской свиты верхней перми и визейско-башкирского яруса
карбона.
Проектируется заложение пяти поисковых скважин (две независимые и три
зависимые) с проектной глубиной 4950 м. Проектные горизонты: верхняя пермь
(калиновская свита) и каменноугольные отложения (визейско-башкирский ярус).
Подсчитанные запасы газа категории С3 составляют 6000000000 м3.
Графикалық тізімі
1. Аудан жұмысының шолу картасы.
2. Жобаланған литологиялық-стратиграфиялық қимасы.
Масштаб1:10 000
3. Каспий маңы ойпатының солтүстік – солтүстік бүйір (борт)
белдемінің тектоникалық схемасы. Масштаб 1:500 000
4. “РК” шолу горизонты бойынша құрылымдық картасы.
Масштаб 1:50 000
5. I-I және II-II сызықтары бойынша геологиялық-геофизикалық
профильдері.
Масштабы: көлденең 1:50 000
тігінен 1:20 000
6. Геологиялық-техникалық тапсырма. Масштаб 1:10 000
7. Негізгі техникалық, экономикалық көрсеткіштер.
Кіріспе
Қазақстан мұнай мен газдың қоры бойынша бай мемлекеттердің қатарына
жатады. Оның территорясында ірі Каспий маңы мұнай газды провинциясы
орналасқан. Соңғы жылдарда тұз асты палеозой түзілімдерінің қимасында
Қарашығанақ, Тенгіз тағы басқа сияқты Қазақстанды алдыңғы мемлекеттердің
қатарына қосатын мұнай мен газдың ірі кенорындары ашылған.
Каспий маңы ойпатының ашылған мұнай мен газдың кәсіпорындары тас
көмір мен төменгі пермнің тұзасты карбонатты түзілімі, сол сияқты
жоғарғы перм мен триастың тұзүсті түзілімдері дамыған оның бүкіл
периметрі бойынша орналасады. Кенорнының таралуында нақты зыңдылық
анықталады: ойпаттың солтүстік және солтүстік-шығыс бөліктерінде газды
конденсатты (тұзастында) және газдылар (перм түзілімдерінде) басымырақ.
Деркул белдемінің шектерінде Перемет алаңын жобалау
“Оралмұнайгазгеология” іздеу-барлау жұмыстарының жоспарына сәйкес жүзеге
асырылады.
Каспий маңы ойпатының жеке құрылымдық элементерінің мұнайгаздылық
ерекшеліктерін ескере отырып жиналған геология-геофизтикалық материалдар
оның шектерінде келесідегі мұнай газ жиналудың негізгі белдемдерін
бөлуге мүмкіндік береді: Дарын-Деркул, Тепловск, Қарашығанақ -Қобыланды
және тағы басқа.
Перемет жобаланған алаңы іргетастың Деркул құрылымдық көтерілімінде
орналасқан және сипаты бойынша Ойпаңның солтүстік бүйір белдемінде
орналасқан Тепловск және Қарашығанақ кенорындарына жақын келеді.
Геологиялық құрылысының күрделілігі бойынша алаң үшін литологиялық
өзгергіштік сияқты орнын басу сол сияқты тектоникалық бұзылыс пен
коллекторлық өнімді, қабаттардың ұстамсыздығы тән. Перемет алаңындағы
іздеу жұмыстарына дипломдық жобаны құру үшін геологиялық – геофизикалық
және кәсіптік материал “Оңт Қазнедра” территориялық геологиялық
басқармасында өткен диплом алдындағы практикада алынған. Осы дипломдық
жобамен 4300 ден 4950 м дейінгі тереңдіктегі 5 іздеу ұңғымасын бұрғылау
қарастырылады. Алаңның болашағы жоғарғы пермнің калинов свтиасының
түзілімдерімен және тас көмір мен төменгі пермнің визей-башкир
ярустарының карбонатты түзілмдерімен байланысады. Зерттеліп отырған
алаңның мұнай газдылығының болашағы анықталады, өнімді горизонттың
таужыныстарының коллекторлық қасиеттері мен қиманың литология-
стратиграфиясы зерттелінеді.
Дипломдық жобада бұрғылау жұмысатрының мөлшері, әдісі, тапсырмалары
және іздеп бұрғылауды орнатудың дәлелі келтіріледі.
Осы алаңда газдың, кейде конденсаттың ашылған шоғырлары бұдан
кейін болатын мұнай газ іздеу жұмыстарының көлемін ұлғайтуға және осы
аймақ бойынша газ қорларының өсуін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Дипломдық жоба “Дипломдық жобаны құру үшін әдістемелік нұсқаулардың”
талаптарына сәйкес құрылады.
1 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Алаңның физикалық, георграфиялық, экономикалық жағдайлары
Перемет алаңы әлуметтік қатынаста Қазақстан Респбуликасының Орал
облысы Зеленов ауданында орналасқан.
Орографиялық қатынаста алаң өздігінен өзендік аңғарлар мен сайлардың
жеке жоғарлауына жарылған жон-жоталы жазықтықты көрсететін жалпы
қыраттың Оңтүстік сілемдерімен кездеседі. Жұмыс ауданы шектерінде
жалпы қыраттың абсалюттік белгілері оңтүстікте +40м-ден, солтүстікте
+170м-ге дейін өзгереді, тек кейде ғана жалпы көтерілімнен жоғары жеке
төбелер кездеседі.
Сөйтіп, жұмыс ауданында Деркул өзенінің бастауынан солтүстікке қарай
251 м биіктікті, Ичка, 200м биіктікті Каменный мари тауы көтеріледі.
Алаң шектерінде бедердің қатысты жоғарлауы 40-50м-ге жоғарламайды. Жұмыс
алаңының оңтүстік шегі бойынша ағатын ірі өзен Деркул өзені болып
табылады. Өзен аңғарлары терең ойылған аллювиальді түзілімдермен
толған. Өзеннің қоректенуінің негізгі көздері – атмосфералық жауын-шашын
мен грунт сулары бойынша шығады. Жаз кезінде құйылулар мен басқа өзендер
құрғайды және өзендер мен тоғандардағы су тек тектоникалық мақсатқа ғана
жарамды, оларға дейінгі арақашықтық 20 км-ге жетпейді, тасымалдау
автотранспортпен (40%) қарастырылады. Жұмыстың тәжірбиесінен талап
етілетін техникалық судың қалған 60%-ті 200м-ге дейін бұрғыланған сулы
ұңғымалар есебінде жүзеге асыру жоспарланады.
Сумен қамтамасыз ету көздеріне келу тік жағалаулардың әсерінен қиын,
ал лайсаң кезінде мүлде мүмкін емес. Ауыз сумен қамтамасыз ету-толық
автокөлікпенпен. Орташа таситын арақашықтық 20 км. Техникалық сумен
қамтамасыз ету жерасты суларының есебінен қамтамасыз етіледі. 65-тен 110м
дейінгі тереңдіктерде сулы горизонттар неогеннің, бордың, юраның,
триастың линза түріндегі құмдарына ұштасады. Судың дебиті бұрғылаудың
қажет гидрогеолгиялық ұңғыма бұрғыланады.
Ауданның климат күрт континентальды, қысы суық, жазы ыстық және
құрғақшылық 3-5 күн бойынша жалғасады. Жұмыс ауданында жел көбінесе
оңтүстік бағытта және қыс айларында жазға қарағанда жел өте күшті,
ақпанда 5,9 мс, ал тамыз және қыркүйек айларында 3,6 мс-ке жетеді.
Көктем жаз кездері үшін желдер бағытын солтүстікке қарай өзгертеді.
Жауын-шашынның орташа жылдық мөлшері 300мм жоғары және жылы кезде жауын-
шашынның жылдық мөлшерінен сәуір мен қазан айлары бойынша 60-75%-ке
түседі, аз мөлшері мамыр мен шілде айларында жылдық мөлшерден 35-75%-ке
түседі. Қар жамылғысының орташа биіктігі 2м, қыстың соңына қарай 0,25м-
ге дейін тығыздалады; тұрақты қар жамылғысы 125-130 күн тұрады;
топырақтың қату тереңдігі 1,8м-ге дейін, қыстың аяғына қарай 1-ден 7,5м-
ге дейін. Жұмыс ауданында жыл бойында орташа жылдық температурасы 7 ай
бақыланады, ал қалғаны кері температуралы. Ауа температурасының орташа
жылдық ауытқуы қаңтарда минус 14,20, ал шілде +22,50-тан +29,60-ке
дейін, суықтарда температураның экстремалды мәні –40-440-ке дейін,
ыстықта +44 +450-ке дейін, жылу беру мерзімінің ұзақтығы 176 күн, 15
қазаннан 15 сәуір аралығында. Бұл жерде негізінен далалық жануарлар бар.
Олардың ішінде кеміргіштер де бар. Тоғандар мен өзен жағаларында
құстар көп кездеседі.
Тұрғылықты халықтар – қазақ, орыс, украин. Аудан дәнді дақылдарды
өсіретін ауылшаруашылық типіне жатады.
Облыс орталығы – Орал қаласы жұмыс обьектісінен 20км-де орналасқан.
Жұмыс обьектісіне жақын және жұмыс обьектілерінен 5-20 км арақашықтықта
орналасқан алаңдарда елді мекендер орналасқан: Семиглав Мар, Краснень,
Чесноков и Камен (Шипово темір жол станциясы). Жұмыс ауданының
оңтүстігіне қарай Орынбор – Европалық бөлікті газ құбыры, Орал облысын
кесіп өтетін Маңғышлақ – Күйбішев мұнай құбыры өтеді. Аудан орталығы
қатты, жамылғылы жол бойынша облыстық автобустық қатынаспен байланысты,
жұмыс алаңының шектеріндегі жолдар грунтты, көктем – күз мезгілдеріндегі
лайсаңнан орташа ара қашықтықта экспедиция Деркул өзені арқылы өту қиын
болғандықтан Шынжыр табанды транспортты қолдануымен қызмет етеді.
Бұл жерде материалды-техникалық қамтамасыз ету үшін жүк тасу
экспедицияның базасында болады. Зерттеліп отырған алаңның жанынан темір
жол өтеді.
Геологиялық-геофизикалық зерттелу тарихы.
Жұмыс ауданы кіретін Каспий маңының солтүстік территориясы кеңінен
кешендік аймақтық және және іздеу геологиялық-геофизикалық зерттеулермен
толық зерттелінген. Аймақтың жоспарлық геологиялық зерттеулері 1950 жылы
карталық бұрғыланған кешендегі геологиялық түсірімдерінен басталған
және осылардың нәтижелері бойынша плеоцен-төрттік түзілімдердің жабынан
салынған 1:200000 масштабтағы солтүстік бүйірдің геологиялық картасы
жасалған.
Палеозой түзілімдері бойынша аймақтың геологиялық құрылысын зерттеу
геолгиялық-геофизикалық зерттеулерді мкқсатқа сай жүргізуге мүмкіндік
береді. Волгоград-Жадов кертпешінің жолағындағы Токарев аймақтың
лықсымалар Чечкин, Камен, Марков және тағы басқа күмбездерінің
құрылысын толық зерттеу жұмыс ауданы бойынша құрылымдық-геологиялық
түсіріммен жүргізілген. 1952 жылы жұмыстармен 1951жылы зерттелген жұмыстар
аяқталып, Токарев аймақтық лықсыманың жағдайы нақтыланды және оның тұзды
күмбездерінің дамуымен сипатталатын Каспий маңы ойпатының оңтүстік және
көтеріңкі платформалылығын бөлінетіні белгіленді.
70 жылдардың басында төменгі перм бүйірлік кертпешінің зерттелуі
басталды. Жұмыс ауданымен көршілес алаңдарда Токарев, Цыганов, Дарин
және тағы басқа сакмар-артин карбонатты кешені бойынша газды конденсатты
кенорны ашылды. Негізінен Орал НРЭ –де жүргізілген бұрғылау нәтижелері
бойынша солтүстік бүйірлік белдемнің геологиялық құрылысы таскөмір
түзіліміне дейін түсіндірілген. Тұзасты карбонатты түзілімдері сыртқы
бүйірлік белдемнің айтарлықтай қалыңдықты иеленеді, ал оңтүстік бағытта
олардың қалыңдығы жұмыс ауданның алаңы орналасқан белдемде бүйірлік
кертпештер қатарын түзе отырып, қысқаратыны белгіленген территорияның
аэромагнитті, жұмыс алаңын қысқандағы зерттелуі 1951-1957 жылдары (ВНИИ
Геофизика), 1958-1960жылдары (трест “Спец геофизика”) , 1963-1964жылдары
(“Қазгеофизтрест”) 1:200000 масштабтағы түсірімге дейін жүргізіледі.
Жұмыс алаңындағы 1:50000 ірі масшатабтағы аэромагниттік түсіріммен
1980 жылдағы “Қазгеофизика”, ал ПГО қазақ аэрогеология – геофизикалық
экспедициясының жұмыстары қамтылды. Осы жұмыстардың нәтижесінде
тереңдік жаралымдармен инверсиялы құрылымдары, іргетастың берік және
мықты жекежондары бөлінген. Жұмыс алаңы электробарлау жұмыстармен 1952
жылы Нижневолж РГТ- дағы түсіріммен қамтылды. Жұмыс алаңы МТЗ- ЗСБ
аймақтық профилдік түсіріммен электробарлау жұмыстарының кешендік
программасымен 1978-1980 жылдарда Орал геофизикалық экспедициясымен
қиылысады. Жүргізілген жұмыстармен зерттелген МТЗ әдісімен шөгінді
жабынның қимасы мен Мохоровичича шекарасына дейінгі іргетастың қалыңдығы
зерттелген. Қазіргі уақытқа дейін Орал облысының ауданында солтүстік
бүйірлік белдемнің барлық алаңдары 1:200000 алаңы тікелей 1:200000
масштабтағы гравиметрлік алаңдық түсірімдермен және 1964-1965 жылдарда
КГТ Оңтүстік-Қазақстан түсірімдермен қамтылады. Каспий маңы ойпатын
жиектеу бойынша гравиметрлік зерттеулермен іргетастың тектоникалық
құрылысының жағдайын ажырататын гравиметрлік саты белгіленген, сол
сияқты тұзды күмбездерге сәйкес келетін ауырлық күштерінің
минимумдары нақтыланды. Аймақтық және геологиялық барлау жұмыстарын шешу
бойынша сейсмобарлау зерттеу әдістері болып табылады. Олар 70 жылдардың
басында ОТНӘ әдісін тиімді қолдануда кеңіңнен дамыды және жұмыс алаңы
бойынша алаңдық іздеу сеймикалық зерттеулермен алынған нәтижелерді
нақтылау үшін, осы материалдарды ЭВМ-де өңдейді, құрылымның көрінуіне
мүмкіндік туғазатын материалдар 1-1 кестеде көрсетілген.
Сп 84-8575 іздеу сейсмикалық зерттеулері ОТНӘ бойынша 12-реттік
жалпылауды қолданумен 187,4 пог.км. көлемде жүргізілді. СП №8483 зерттеу
жұмысы, ОТНӘ бойынша 12 және 24 реттік жалпылауды қолданумен іздеу
сипатында 190,5 пог.км. көлемде жүргізілді. ОТНӘ бойынша 12 және 24
реттік жалпылауды қолданумен сп №63-6477-де 158,2 пог.км. көлемде
жүргізілген Деркул алаңында 1:50000 жұмыстарының жалғасы болып табылады.
Айтылған сейсмобарлау жұмыстарын қажетті ретте жүргізуде олар КМПВ-ні
қолданумен орындалады. Бақыланған горизонттардың нақтылығы ВСП-нің
зерттеулеріне, көршілес алаңдардағы бұрғылау жұмысатрымен, жұмыс аймағы
бойынша динамикалық және амплитудалық белгілердің көрінуімен бақыланды.
Жалпы жұмыс алаңы 1,5-3,0 км арқылы профилдер торы бойынша 861км
көлемде ОТНӘ сейсмобарлауымен КМПВ-да 0,79,9 км шығындар сол сияқты
қамтылған. Оған аймақтық іздеу және толық барлау жұмысатары да кіреді.
Жұмыс алаңныдағы аймақтық сейсмикалық зертеулер 1972 жылы
жүргізілді. Іле геофизикалық экспедициясы КМПВ аймақтық зерттеуді
жүргізді. Оның нәтижелері бойынша ойпаң орталығына қарай іргетасы және
тұзасты карбонаттарының моноклиналды-сатылы батырылуын көрсететін 1:500000
масштабтағы Мохоровичич бетінің құрылымдық карталары қарастырылды, сол
сияқты Березов көтерілімінің іргетасы бар екендігі ашылды. Орал ГЭ №63-
64 (86-87) 78-80-де ОТНӘ-ның аймақтық жұмыстарының нәтижелері ЗСБ және
МТЗ электробарлау кешенінде және нақтылығы жоғары гравиметриямен олардың
құрылысы туралы бұрынғы мәліметтерді нақтылайтын тұздың табаны бойынша
құрылымдық картамен іргетас бетінде сұлбалық құрылымдық картасымен
көрсетілген.
ОТНӘ-нің 12 1985жылы аймақтық профилдік түсірімдерімен Солтүстік
Каспий маңын аймақты аймағының тұзасты түзілімдерінің құрылысы
зерттелді, “Д” және “П3” бейнелеуші горизонттар бойынша тірі Орал
көтерілімі, сол сияқты бөліктерінде жоғарғы палеозой түзілімдерінің дамуы
болжанатын өте ұсақ құрылымдардың қатары ашылды. Жоғарыда айтылған
аймақтық жұмыстардың мәліметтері бойынша одан арғы геологиялық-іздеу
жұмыстарын жасау үшін, көбінесе Придорож, Новень, Харчев, Тургаников
және Забродин тұзды күмбездері дамыған аудандарда Зеренов алаңында
орындалған Деркул белдемінің Оңтүстік шығысында участоктер орналасқан.
Осы күмбездердің даму аудандарында болашақта жаңа дербес мұнайгазды
ауданның болашағын дамыту мақсатында құрылым шектерінде іздеу
ұңғымаларын бұрғылау үрдісінде толық геофизикалық зерттеулер
қарастырылып отыр. Дарын-Деркул құрылымдық белдемінің ішкі бөлігінің
зерттелу күйін жалпылап және талдай отырып, келесідей қорытындылар
жасауға болады.
Аймақтың территориясы сейсмобарлау, гравибарлау, электробарлау және
аэромагниттік түсірімнен басқа геофизикалық әдістердің аймақтық және
іздеу барлау сипаттарымен зерттелген. Сесмикалық, гравиметрлік және
электробарлау зерттеулері геологиялық – іздеу тапсырмаларын дұрыс шешеді.
Магниттік барлау жұмыстары негізінен іргетас бойынша аймақтық тереңдігі
құрылысын зерттейді. Толық сейсмикалық зерттеулер жоғары сапалы
бақылаулармен орындалған.
Тереңде бұрғылау жұмыстары жұмыс ауданына көршілес жатқан алаңдарда
үлкен көлемде өнімді таскөмір және төменгі перм түзілімдерін ашу үшін
жүргізіледі. Өйткені жұмыс ауданының қимасы таскөмір түзіліміне дейін жақсы
көрсетілген.
Аймақ бойынша жаңа мәліметтерді алу үшін бұрынғы геофизикалық
зерттеулердің оперативті интерпретациясының материалдары керектігі
белгіленеді.
ВСП зерттеулермен және жұмыс ауданы қимасының жылдамдық моделін
зерттеу қанағаттандырарлықсыз. Өйткені мұндай жұмыстарды орындау өте
қажетті болып табылады.
Каспий маңы ойпатының солтүстік өңірлеріне белдемдеріндегі
геологиялық зерттеулердің негіздері, жұмыс алаңының орналасу
шекараларымен өткен жүз жылдықтың екінші жартысымен қатысты және
бағыттық бақылаулардың қорытындылармен көрсетеді.
Жүйелік геологиялық зерттеулер революциядан кейінгі кезеңдермен
қатысты болды, жаңа өнеркәсіп шикізат базаларын құру үшін темір
құрылыстармен байланысты болды.
Бұл кезеңдерде зерттеулер стратиграфияны, гидрогеологияны және
басқа да жұмыстарды оқып үйренумен байланысты болды (Камен, 1926 жылы
Рязанов, 1927 жылы, Кром 1928 жылы және тағы басқа).
Осы жұмыстардың қорытындысында геологиялық карта жасаулар бойынша
неоген-төрттік жамылғыларымен түсірілген масштабы 1:200 000 геологиялық
картасы құрастырылған болатын (Бутковский 1967 жылы).
1950 жылы Каспий маңы ойпатының солтүстік өңірлерінің шекарасында
мұнай және газ іздеу жұмыстарын ұлғайтумен байланысты, параметрлік
ұңғымалар және интенсивті бұрғылауда терең іздестірулер жүргізілді.
Көбірек көтерілген белдемдердің шоғырларындағы тереңдетіп
іздестіру бұрғылауларының негізгі көлемі және төменгі перм жастарының
өңірлік кемелерін туп-тура бойлай орналасуы.
Бұл жұмыстардың қорытындыларында жоғарғы палеозойдың тұзасты және
тұзүсті шөгінділерінің физикалық қасиеттері және мұнайгаздылығы,
тектоникасы, литологиясы, стратирграфиясы зерттелді.
Бұдан басқада негізгі шағылысу горизонттарының стратификациясы
зерттелді.
Бұдан басқада негізгі шағылысу горизонттарының стратификациясы,
толық кешендік өндірістік-геофизикалық зерттеулер орындалулары,
сейсмокаратаж жүргізулері анықталды. Зерттелген алаңның солтүстігін
бойлай жиектелген төменгі пермнің өңірлік кемерлерінде Батыс-Теплов,
Теплов, Шығыс-Гремячин, Гремячин, Ульянов, Цыганов және Токарев
газоконденсатты кен орындары анықталған болатын, верейлік карбонатты
кешендермен ұштастырылған.
Орал облысында 1978 жылы терең бұрғылап іздестірулерде ішкі
белдемдері жылдам орын ауыстырды.
Мұнда негізгі бұрғылаудың көлемдері Қарашығанақ құрылымынан тұрады,
(50-160 км) зерттелген алаңдары шығысында оранастырылған. Қарашығынық
алаңында бұрғыланған 30-ға жуық терең ұңғымалар кездеседі.
Осы жұмыстың қорытындысында Қарашығынық газоканденсатты кенорны
ерекше анықталған болатын. Дәл қазіргі уақытта ішкі өңірлік
белдемдерінде Камен, Дарин, Бурлин және Шелек алаңдарына іздеу және
параметрлік бұрғылаулар жүргізілуде.
Сонымен ішкі өңірлік белдемдерде шамалы іздестіру тереңдіктерінің
көлемі және параметрлік бұрғылаулар толығымен орындалған. Бұларда сол
себепті, шөгінді қат-қабаттарының жылдамдықтарын бөлудің сипаттарын
зерттеулері жеткіліксіз, тұзды горизонттарға стратиграфиялық бөлуде
қиындықтар туындайды, олардың сыртқы белдемдер ішіндегі өңірлік
кемерлердің барлығының мүмкіндіктерін көрсетпейді және тұзды
тектоникалардың ықпалдары бұрмаланған.
Көптеген нашар бұрғыланған таскөмір, девон, девонға дейінгі
шөгінділері терең ұңғымалардағы жасырынды шамалы мөлшермен зерттелген.
Орал облысының территорияларында жер бетіндегі кристалды
іргетастар бұрғылауды жасырынды емес.
Тұра зерттелеген алаңда терең іздестіру және параметрлік
бұрғылаулар өткізілмеді. Жақынырақ терең ұңғымаларда, көптеген
жасырынды көне шөгінділер пайда болады: ішкі белдемдерде П-8 Ветелкин,
П-3 Ражков, ал сыртқы белдемдерде №1 Шухчин, №2 Карпов, П-2 Батыс Теплев.
Аудандық жұмыстарға едәуір жақын орналасқан (10-20км.) солтүстіктен
Ульянов, Гремячин, Шығыс-Гремячин, Батыс-Теплов алаңдары, іздестіруде
терең бұрғылаулардың айтарлықтай көлемде орындалғандығына, ортаңғы
таскөмір шөгінділерін зерттеуге рұқсат етуін іске асырды.
Зерттелген және шектелген алаңдарда жүргізілген жұмыстардың тізімі,
олардың әдістерінің қысқаша қортындылары 6 кестеде көрсетілген. Қазіргі
бөлімдерде соңғы жылдары жүргізілген жұмыстардың қысқаша сипаттамасы,
интерпретацияларда қолданылған сейсмикалық материалдар.
6 кесте
1 2 3 4
Гравибарлау
1 Ли Л.Э. 1:200 000 Алаңдардың 11000 кв.км. гравитациялық алқаптары
КонновП.П. алаңды изо- зерт-телген. Жұмыстың қорытын-дыларында карталардағы
УГФЭ аномальді қима 2мГл салмақ күшінің ауытқулары және қалған ауытқулардың
ТР”Қазақстан- Түсіру алаңының бақылау жиілігі I масштабты 1:200000 көрсе-тілген. Конфигурациясы
мұнай-геофизикорынан 4кв.км. анық-талған және салмақ күшінің 21 ми-нумдық
а” МГЭ амплитудасы және 6 жаңа минимумдарының жос-парлық
1962 түрлері айқындалды және 16 салмақ күшінің минимумы
анықталды.
2 ГладкихЮ.П. 1:50 000 Жұмыс қорытындылары салмақ күшінің ауықтқуы
Рябых В.С. алаңның карталар-ымен және 1:50 000 масштаб-ындағы ауықтулардың
УГФЭ 0,5 мГл қалдық-тары көрсетілген, сондай-ақ
Қазақ изоанамальді кескіні құрылымдық-тектоникалық кес-телері. Тұзды күмбездердің
геофизика Түсіру алаңының торабтарының жиілігі морфологиясы зерттелген. Өңір -лік белдемдердің сыртқы
тресті, ЮКГЭ 1х0,5км. және 1: 0,25км. және ішкі бөлімдерінің тектони-калырының жалпы
1964-1965 ерекшелік-тері зерттелген. Токарев лық-сыламалары
гравитациялық мәліметтері бойынша солтүс-тіктен
7-10км-де болады.
3 Яндис С.Т. 1:50 000 Гравитациялық алқапта алаң-ның 5200кв.км-і зерттелген.
Мартынюк Е.С. алаңның Жұмыстың қорытындыларында салмақ күшінің ауытқуларының
УГФЭ 0,5 мГл карталары және 1:50 000 мас-штабындағы ауытқу
ПГО изоанамальді кескіні қалдық-тары және болжамдық карталардың тұзды жабындары
“Қазгео-физикаТүсіру алаңының торабтарының жиілігі бойынша 1:100 000 масштаб-тары көрсетілген.
” УГФЭ 1х0,5км. Конфи-гурациясы анықталды, жос-парлық түрі және салмақ
1981 күшінің 16 минимумды амплитудасы және салмақ күші-нің 1
жаңа минимумы айқындалды.
Магнитобарлау
6 кестенің жалғасы
1 СейфуллинШ.М. Аэромагниттік түсірілімдердің алаңдық Жұмыстың қорытындысы Та 1:50 000 масштабының карта
және т.б. 1:50 000 2НТЛ сызықтық кескіні. кеңістігінде көрсетілген, Та күмбезінің картасының
УГФЭ Алаңның аэромагниттік түсірілімдері мас-штабы 1:200 000 және карталар-ды
ПГО 0,5км-қатырлас аралық бағыттардың геолого-геофизикалық материалдармен аэро-магниттік
“Қазгеофизика”ара-қашықтығы, секундына –5,7км. түсірілімдердің қорытын-дыларын салыстырып көру.
Батыс-Қазақста Интерпретациялық кешендер-дің негіздері аэромагн-иттік
н аэромагнитті түсілімдердің мәлімет-терімен геолого-геофизикалық
партия мәлімет-терідің іргетастарындағы жары-лымдардың,
1980 1981 шамаланған бел-демдерімен бөлінген, облыстағы
карбонатты шөгін-ділердің таралуы шөгінді
жабы-луларында мұнайгаздылы құ-рылымдардың пайда
болуында белдемдердің перспективала-рына бөлінген.
Электрлік барлау.
1 Грицаенко А.С.1:100 000 Карталарда көрсетілген зерт-теулердің қорытындыларында
Орлова В.Д. алаңның Е алқабының 1:100 000 мас-штабындағы қызулығы, Кунгур
УГФЭ Е алқабының 10-20 шартты бірлігі. бетінің тектоникалық құры-лымынан таңдап алынған
НВНИИГГ ТТ әдісімен алаң-ды түсірудің 1 ерекшелігінің сапасы. Е алқа-бында 9 жергілікті
1963 нүктеде бақылау жиілігі 6кв.км. аномалия айқын-далды.
(профилдермен арақатынасы3км.)
2 МитрофановК.Л.1:200 000 Карталарда көрсетілген зерт-теулердің қорытындыларында
УНРЭ алаңның Е алқабының 1:200 000 масштабындағы қызулығы 6
Трест Е алқабының жергілікті тұзды күмбездердің көтерілімдері айқындалды.
“Спецгеофизика20 шартты
” ПГФЭ бірлігі
1965 ТТ әдісімен алаң-ды түсірудің 1
нүктеде бақылау жиілігі 6кв.км.
(профильдермен арақатынасы3км.)
3 Скакунов В.Т. 4,1км. арқылы профилденген. Аймақты профильдермен зерт-теулер бойынша геоэлектрик
УГФЭ ЗСБ; Генератор-дың рамкасы 2х2 км, қималарындағы шөгінділердің тұзүсті және тұзасты
ПГО радиуспен қа-былдау 82м, кешендері, сондай-ақ кристалды іргетас-тары. Шөгінді
“Қазгеофизика”У-40А, 80А жабушыларды зерттеудегі басты ролі МОГТ-ның қорларына
УГФЭ МТЗ: төртбөл-мелі Г-бейнені орнату жатады.
1978 1980 ұзындығы 200-250м, азимут бойынша
ориен-тировка жасалған 00-900.
4 Хараз И.И. 0,5км-ден 0,25км. арқылы профилденген Таңдалып алынған про-филдермен геоэлектрлік қи-малар
және т.б. ЗБС: Генератордың рамкасы 0,75х3,5км, алынған. Кешендік интерпретациялық сейсмикалық және
УГФЭ 0,3х0,3км, радиуспен қабылдау 82м, электробарлаудың мәлі-меттерінің таңдауларын береді.
НВНИИГГ тоқ-30-35А
СГФЭ
1981
1983
Сейсмобарлау
1 Скакунов В.Т. Аймақтық МПОВ, СОГТ МОВ: жары-лымды Шучкино-Батыс-Теплов аймақ-тық профильдері бойынша
және т.б. интервал 110м, топтық орта-лық зерттелген геологиялық құры-лымдарда жүргізілген
УГФЭ аралығындағы ара қатынасы-10м, жұмыс-тардың қорытындылары. Сейс-микалық барлауда
Тр. “Қазақстантоптастыру-17сы ба-зада 24м, қолданылған әртүрлі модификацияларға әдіс-темелік
мұнайгео- ұңғыма-ның тереңдігі 14-40м, зарядтың сипатта кепілдемелік беруге жағдай жасады.
физика” УГФЭ сал-мағы 15, 6-31,2кг.
1971 МПОВ: 4 және 5 жарылыстың орны ұзына
бойлы про-фильдердің жүйесі бойынша.
Орналас-тырудың ұзындығы –4,5км,
құралдармен арақашықтығы 100м. дейін,
зарядтың салмағы 15,6-4100кг.
СОГТ:12, Хmax = 2300м, интервал
жарылымы 100м, топтың ортаңғы
аралығында дейінгі адымы –100м,
топ-тастыру –17сп, 3 ұң-ғыма
тереңдігінің артуы 45-55м, за-рядтың
салмағы 20,8-31,2кг.
2 Кибалко Л.И. 1:50 000 алаң-ның 50м және 100м арқылыПервосоветская және Желез-невка аймақтық профильдері
және т.б. кескіні бойынша зерттелген геоло-гиялық құрылымдарда
УГФЭ МОВ, СОГТ, КМПВ МОВ: интервалдың жүргі-зілген жұмыстардың қорытын-дылары. Сейсмикалық
КНГР жарылымы 230м, топтастыру 17сп, барлауда қолоданылған әртүрлі моди-фикацияларға
басқармасы базаларда 24м, жалғыз ұңғыманың әдістемелік си-патта кепілдемелік беруге жағ-дай
УГФЭ зарядының салмағы 26 кг дейін. жасады.
1972 СОГТ: 6, 12, жарылымды
интервалдардың орталық және флангалы
жүйесі 100м және 200м, орталық топтық
арақатынасы –100м, топтастыру 17сп,
базаларда 50м, орналасуы-2350м,
ПВ-дан алып тастау 12км дейін,
зарядтың салмағы 253кг-дейін.
3 Далаков Д.М. 1:50 000 алаң-ның 100м және 200м-де Цыганов, Гремячин, Батыс-Теплов және Теплов
және т.б. УГФЭқима-ланған. алаң-дарының тұзасты шағылысу горизонты бойынша
КНГР МОГТ, 6, 12, симметриялы гео-логиялық құрылымдары зерт-телген. Іздеу және
басқармасы және флангылы жүйе бой-ынша, параметрлік ұңғымаларының орнын белгі-леуде
УГФЭ Хmax=1175м және 200м, орталық топтың сипаттамалар көрсетілген, сондай-ақ Ульянов және
1973 арасының ара қатынасы –50м, топтастыруЦыганов алаңдарында бөл-шектеген.
–18сп. Базаларда 51м, қол-данылған 1-3
ұңғы-малардың тереңдігі 10-90м
базаларда 40м, зарядтың сал-мағы
26-55кг.
4 Далаков Д.М. 1:50 000 алаң-ның 100м ар-қылы Цыганов, Солтүстік-Переметин және Первосоветский
Конох Г.В. кескін-делуі. алаң-дарында тұзасты шағылысу горизонттары бойынша
УГФЭ МОГТ, 6, 12, симметриялы гео-логиялық құрылымы зерттелді. Цыга-нов, Ульянов,
КНГР және флангылы жүйе бой-ынша, Гремячин және Солтүстік-Гремячин құ-рылымдық және
басқармасы Хmax=587,5м 1175м, 2375м және 2650м, Перво-советский алаңындағы МОГТ-да жүргізілген
УГФЭ орталық топ-тың арасының ара қатынасы бөлшектік жұмыс іздеу бұрғылауда орна-туға сипаттама
1974 –50м, топ-тастыру –18сп. База-ларда көрсету.
51м, қол-данылған 1-3 ұңғы-малардың
тереңдігі 10-80м, көбіне ұсақ 30 талға
дейін, база-ларда 40м, зарядтың
салмағы 52кг.
5 Скакунов В.Т. 1:50 000 алаң-ның 100м арқылы Ветелкин алаңында гео-логиялық құрылымдардың
және т.б. кескіндейді. тереңдіктерін тұздың жабын-дылары бойынша және тұзасты
УГФЭ МОГТ, 6, 12, симметриялы шағылысу горизонттарымен зерттелді. Толқындық
КНГР және флангылы жүйе бой-ынша, алқаптардағы зерттеулердің қорытындылары бойынша
басқармасы Хmax=1175м интервал жарылымы –100м, көр-сетілген сипатта пайдалану үшін интерференциондық
УГФЭ орталық топ-тың ара қатынасы–50м, жүй--еде қабылдау және аттыру.
1974 топтастыру –18сп. Базаларда 51м,
қолданылған 1-3 ұңғымалардың
те-реңдігі 18-60м база-ларда 40м,
зарядтың салмағы 54,6кг.
.
6 Хараз И.И. Тәжірбиелі-әдістемелі
және т.б. УГФЭ.
НВ НИИГГ
СГФЭ
1975
7 Скакунов В.Т. 1:50 000 алаң-ның 100м және 200м Цыганов, Ульянов және Гремячин алаңының батыс бөлігінде
және т.б. арқылы кескіндейді. тұзасты шағылысу горизонты бойынша гео-логиялық
УГФЭ МОГТ: 12, орта-лық жүйе, Хmax құрылымдар анық-талды. Далалық жұмыс және
КНГР =1175м интервал жарылымы –100м, интерпретациялар жүргізілгенде пайдаланылған
басқармасы орталық топтың ара қатынасы – 50м, әдістемелік қа-былдаулар бойынша сипаттама көрсету.
УГФЭ топтастыру –18сп. Базаларда 51м,
1976 жал-ғыздықты (30-70м) және 5 метрлік
ұң-ғыманың тобы (17-21 дана), зарядтың
салмағы 13-109 кг.
8 Хараз И.И. Тәжірбиелі-әдістемелі Сейсмикалық барлау эфек-тивтілерінің төмендеу
және т.б. УГФЭМОГТ, ЗСТ гео-физикалық жұмыс-тарың се-бептері белгіленді.
НВ НИИГГ эфективті жо-ғарлауының мақсат-тары,
СГФЭ тұзды және тұзасты шөгінділе-рін
1978 зерттеуде, не үшін далалық жұмыстар
1980 әдісте-мелері мүмкін бол-ды, топтық
бұзы-лыстардың сынама-лылары және
бар-лық зарядтардың бірліктері,
әдіспен істеді және өңдеудің
бағдарламасы, тол-қынды алқаптардағы
кенематикалық тұз-ды күмбездерге әсер
етуін зерттеу.
9 Скакунов В.Т. Аймақтық Кешендік интерпретация-лардың қорытындыларында
және т.б. МОГТ: флангылы, асмиметриялы жүйе-лер;сейсмобарлау, электрлік барлау материалдары және Каспий
УГФЭ Хmax =2130м, 2850м, 12 интер-валмаңы ойпатының аймақтық профильдері бойынша солтүстік
ПГО жарылымы –120м, орталық топ-тың ара кемерлік белдемдерінің құры-лымдары жоғарлығы дәлдікті
“Қазгеофи-зикақатынасы – 60м, топтастыру –24сп. гравиметрияда зерттелген. Із-деу-барлау жұмыстарын
” УГФЭ Базаларда 78м, топтастырылған 12, 24 орна-ластыру үшін көрсетілген қызығушылықтар тұзасты
1978 ұңғымалар, те-реңдігі 5,5 метрлік шөгінділерінің алаңдарында белгіленіп көтеріліп жатады.
1980 базаларда 110м, бір-лік зарядтың
сал-мағы 0,9-3,25кг.
10 Хараз И.И. Тәжірбиелі-әдістемелі Жарылмаған қайнар көздерді топтастырып теоретикалық
және т.б. УГФЭМОГТ:12, орта-лық жүйе, Хmax не-гізде өңдеу, сонымен қатар іздеу жұмысының
НВ НИИГГ =1175м, жарылым интервалы-100м, топтыңәдістемесінде жарылмаған импулстік қайнар көздердің
СГФЭ орталық ара-сының арақатынасы –25м алгоритмі және бағ-дарламадағы материалдарды өңдеу.
1981 және 50м, топтастыру 21х24м,
1983 қайнарлардың артуы –ГСК-6, Далалық
жұмыстарда өңдеу әдістерінде
жарыл-майтын қайнар көздер
қолданылған.
11 Хараз И.И. Тәжірбиелі-әдістемелі алаңның Жалпы тереңдіктің тіркеу нүктесі бойынша
және т.б. УГФЭ1:50 000 100м-ден 200м ар-қылы сейсмо-каратаждың жаңа түрі қол-данылды, ұңғыма және
НВ НИИГГ кескін-делуі. жерүсті бақылауларының байланыстыру әдісі өңделген.
СГФЭ МОГТ: орталық жүйе. :24, Хmax Тіректі жүйе бойынша сейсмобарлау интер-претацияның
1981 =1175м, жарылым интервалы –100м, 50м кешенді нәтиже-лері алынды. Бұзылудың ерекшелік
1983 орталық ара-сының тобының ар-ақатынасыпринциптері анық-талды. Чувашин-Ростошин алаңының тұз
–50м, топтастыру –32СП базаларда табаны және тұзасты кешен шөгінділері бойынша
21х24м. топтастыру 15-21 ұңғымаларыныңгеологиялық құры-лымы зерттелді.
те-реңдігі 140м және 200м, зарядтың
сал-мағы 9,2-12кг.
Литологиялық – стритиграфиялық қима
Жобаланған жұмысатрыдың алаңында ашылған барынша көне түзілімдер
төменгі тас көмірдің тау жыныстары болып табылады. Түзілімге сипаттама
Қарашығанақ кенорны мен Шығыс-Орынбор және Соль-Илецк күмбездерінің
Бузулук ойпатының алаңдарына ұқсас беріледі.
Іргетас
Шығыс – Орынбор күмбезінің шектерінде іргетас 4,1км тереңдікте,
Бузулук ойпатында 4,5-4,7км тереңдікке жетеді. Болатов көтерілімінде
5260м тереңдікте (П-9 Чинарев ұңғымасы). Іргетас граниттік құрылымды
және жасы архей-ортаңғы протерозой таужыныстарымен құралған. Жобаланған
жұмыстар алаңындағы сейсмобарлаудың мәліметтері бойынша іргетастың жату
тереңдігі 4-6 км-ді құрайды (“Ф” горизонты).
Жоғары протерозой тобы РR2
Қарастырылып отырған ауданда аймақтық таралуды рефей және венд
кешендерінің екеуі де шешеді.
Волга-Орал антиклизасының шектерінде рефей кешені іргетастың
магмаметаморфтық тау жыныстарының архей-протерозой массивтерін бөлетін
грабендерде дамыған. 300-400м. Рефейдің түзілімдері Больши - Өзен, Рожков,
Землян алаңдарында ашылған. Сейсмобарлау мәліметтері бойынша кешеннің
қалыңдығы 1000м дейін.
Ол кварцты дала шпатты гравелиттердің, құмтастардың және сазтастардың
кезектесуімен моласса түріндегі қызыл түсті тау жыныстардан турады.
Вендті терригенді кешен бұрғылау жұмыстарымен Шығыс-Орынбор
күмбезінің шектерінде ашылған. Кешеннің қалындығы шамамен 600-800м
құрайды. Іргетаста немесе рефей түзілімдеріне трансгресивтті жататын
түзілімдер сұр түсті құмдақтар мен және карбонатты тау жыныстардың
бағынышты қабатшалары бар аргиллиттермен көрсетілген. Сейсмикалық
мәліметтер бойынша түзілімнің қалыңдығы Қарашығанақ алаңында девонның
терригенді түзілімдерінің бетімен теңдесетін іргетас пен “П3” шағылу
горизонты арасында 2 км-ге жетеді. Бұл жобалық қимада тек девон емес,
сонымен бірге одан да көне, оның ішінде рефей-венд түзілімдерінің бар
екендігін білдіреді.
Палеозой тобы – РZ
Таскөмір жүйесі – С
Төмеңгі бөлім – С1
Төменгі таскөмір түзілімдері турней, визей және серпухов ярустарымен
көрсетілген.
Турней ярусы (С1t) литологиясы бойынша жоғарғы фаменнен айырмашылығы
жоқ төменгі ярус асты таужыныстарымен құралған. Қалыңдығы 5-тен 19м дейін
ауытқиды. Визей ярусы (С1V) стратиграфиялық үзіліспен турней ярустарын
жабады және органогенді – сынықты әр түрлілікті сутекті – сфералық
әктастардың күрт литологиялық ауысуы бойынша немесе қара түсті сазды –
битумделіп доломиттелген әктастармен анқыталады.
Визей түзілімдері Окск горизонты астының көлемінде белгіленген.
(Тульск, алаексинск, смихайловск және виневск горизонттары). Түзілім
қималардың екі типтерімен көрсетілген: ұсақ сулы теңіздік, қалыңдығы 2422-
метрден 108м-ге дейін және қатысты терең сулы, қалыңдығы 28м-ге дейін.
Бірінші қима органогенді-детритті биоморфты- сазтастардың
қабатшалары бар, қара сұр түсті әктастардан тұрады.
Серпухов ярусы (С1S) жоғарғы ярустың протвин горизонтымен,
төменгі ярус астының татар және стелив горизонттарымен көрсетілген.
Қиманың таяз, рифтік және біршама терең типтері бөлінеді.
Таяз типті биоморфты – детритті әктастармен, (қалыңдығы 1448м),
рифтік типі – ашық сұр, көбінесе сутекті әктастармен (қалыңдығы 623
дейін) терең типі – қара-сұр тақталы, ұсақ қабатшалы әктастармен және
доломиттермен (қалыңдығы 27м-ге дейін) көрсетілген.
Ортаңғы бөлім – С2
Ортаңғы таскөмір түзілімі тек краснополян горизонтында қосатын және
құрылымның жиектік бөлісмдерінде дамыған башқир ярусымен көрсетілген.
Башқұр түзілімдері, олар органогенді-сынықты, сутекті әктастармен
көрсетілген таяз-теңіздік типпен және сазды материалды құрайтын сұр және
қара сұр түсті доломиттермен және әктастардың қабаттарымен көрсетілген
терең типтен құралған.
Түзілімнің қалыңдығы 9-дан 55м-ге дейін өзгереді.
Перм жүйесі (Р)
Перм жасындағы түзілім стратиграфиялық түзілісті таскөмір
таужыныстарында жатады. Перм жүйесі: төменгі карбонатты, ортаңғы-тұзды
және жоғарғы-терригенді қабаттармен құралған.
Төменгі бөлім (Р1)
Бұл бөлімнің зерттелуі оның құрамында ассель, сакмар, артин және
күнгір ярустарын Р1(as-sn-ar) бөлуге мүмкіндік береді және ол қиманың үш
типінен құралған. Бірінші – рифтік фация – биогермді әктастар, екінші –
беткейлі биоморфты – детритті әктастар, үшінші – терең, қара битумделген
сазды таужыныстары. Биогермді типті ассель түзілімдерінің максималды
қалыңдығы 557м-ге жетеді, беткейінікі 42-ден 216 метрге жетеді. 20-40
метр қалыңдығы терең типті ярустарға бөлінбейді.
Рифтік фациялардың сакмар ярусы сұр сутекті әктастармен, беткейлік
типтерде органогенді – детритті пелитоморфты әктастармен көрсетілген.
Бірінші типтің қалыңдығы 23-тен 90м-ге дейін, екінші типтікі 15-
тен 56 м дейін. Сакмар түзілімдері қиманың біршама терең типінде
шартты түрде бөлінеді. Артин ярусы (Р,ar) қиманың рифті және беткейлік
типтерінде 2 ярус астына бөлінеді: төменгі және жоғарғы артин. Біріншісі
рифті (биоморфты-детритті әктастар) және беткейлік (негізінен
қайталанған доломиттер) типтердің 2 қималарынан тұрады және қалыңдығы 90
м-ге дейін жетеді. Екіншісі қиманың типімен литологиясы бойынша бірінші
ярус астына ұқсас. Қиманың биогермді типінде артин түзілімдерінің
қалыңдығы 143м-ден 303м-ге дейін, беткейлік типінде 5-тен 217м-ге дейін
жетеді.
Күнгір ярусы (Р1К)
Өзара ангидрит пен тас тұздың қабаттарымен кезектесіп жататын,
кейде доломиттің кішкентай қабатшалары кездесетін ирен свтиасының тұзды
түзілімдерін қалыптастырады.
Ирен свтиасының жоғарғы бөлігінде ашылатын тұзды қабаттар массивті,
ірі-орта құрылымда кейде қабатшалы бітімді, түсі бойынша сұрдан, ашық-
сұр, жартылай мөлдір болатын тас тұз-галиттен тұрады. Ангидриттер қара-
сұр, қара, массивті, тығыз, учаскелері жіп тәрізді субвертикалді
жарықшақты. Қима бойынша 172м жоғарғы қалыңдықта кездесетін түзілімдер
бұрғылануы бойынша II категорияға жатады. Жасы табылған фораминифера
фауналардың қазылған қалдықтары арқылы анықталады: Giomospira sp.,
Ammodiscus aff. Semptenrtimalis Cerce және Vittatina striata Lub-ті
палино-кешендер.
Жоғарғы бөлім (Р2)
Уфим ярусы (Р2u)
Құмтастардың, саздардың, ұсақ түйірлі темірленген, бірдей құрамды
құмайтастар мен шұбар түсті құмтасты сазтастардың өзара қабаттасуынан
тұратын көбінесе құмтасты-сазды қабаттан құралған.
Қимада литологиялық қатынасы бойынша күнгір ярусының тұзды
түзілімдері мен қазан ярусының калинов свтиасының карбонаттары арасында
танылады.
Ярустың ашылған қалыңдығы 80 метрден көп емес. Бұрғылануы бойынша
бұл ярустың түзілімі IV категорияға жатады. Жасы табылған фораминифера
фауналардың қалдықтарының негізінде анықталады: Nodosaria hexadona
Tschera, Hyperammina sp, Nodosaria haenski Tschera және тағы басқалар.
Қазан ярусы (Р2kz )
Карбонатты калинов және гидрохимиялық свтиаларға бөлінеді.
Сейсмикалық зерттеулердің материалдары бойынша жоғарғы пермде келесідей
горизонттар бөлінген:
Т- қазан ярусының жабыны.
Т- гидрохимиялық қабаттың жабыны
VII- тұз ішіндегі горизонт.
Осы материалдардың оперативті интерпретацияларынан кейін калинов
свитасының карбонаттарының жабынын көрсететін “Рк” горизонты анықталды.
Калинов свтиасы литологиялық әктастар мен доломиттердің
қабатталуымен көрсетілген, кейде доломитті-әктас ретінде, кейде
ангидритті-дроломитті тау жыныстар ретінде анықталады. Әктас қоңырлау сұр,
битумделген, массивті, ұсақ түйірлі жарықшақты, көбінесе
ангидриттелген. Доломиттер ұсақ кристалды, қара-сұр, битумделген,
пириттелген жарықшақты. Свитаның ашылған қалыңдығы 150м деп
қабылданған, сонымен бірге 150-170 метрге дейін өзгеруі мүмкін,
бұрғылануы бойынша свитаның таужыныстары VI-VII категорияға, кернді
алудың қалыңдығы бойынша VI категорияға жатады. Жасы көбінесе әктастарда
кездесетін, табылған фауналардың қалдықтары негізінде анықталады.
Гидрохимиялық свита әртүрлі байланыстарда көлбеу жарықшақты, қара
сұр, тығыз доломиттелген ангидриттердің қабатшалары бар тасты тұздармен
және сазды-битумделген заттың қабатшаларымен көрсетілген. Тұз ақ, қоңыр
дақты және мөлдір ірі кристалды. Свитаның қалыңдығы шамамен 1550м.
Свита түзілімі құрамының әр тектілігін I-IV категориялар ретінде оның
бұрғылануы бойынша анықталады. Жасы споралы – тозаңды кешендердің
негізінде анықталды: Cordaitina uralensic (Lub), Coniferales,
Protodiploxylon, Azonotriletes tenuispinulosus Waltz споралары.
Татар ярусы (Р2t)
Татар ярусының түзілімдері қазан түзілімдерінің шайылған бетінде
жатады. Ол қоңыр, қоңыр-қызыл саздармен және континенталді жағдайдлар үшін
типті құмтастар мен құмайттастардың қабатшалары бар доломитті және әктасты
сазтастардан тұрады. Ярустың ашылған қалыңдығы 1500м-ге дейін. Оның
таужыныстары бұрғылануы бойынша V категорияға жатады. Фауна: Darwinula
ihternata (Spirh) остракодаларымен және –Nodosaria elabudae Nschera –
фораминиферлерімен көрсетілген.
Мезазой тобы (MZ)
Оған триас, юра және бор жүйелерінің жарылымдары кіреді.
Триас жүйесі (Т)
Таужыныстарының терригенді қабатымен көрсетілген тек төменгі
бөлімнің түзілімін құрайды.
Төменгі бөлім (Т1)
Ветлуж горизонтының таужыныстары қара-қоңыр құмтастармен және қара-
қоңыр, қызыл, сазтасқа ұқсас саздардың ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz