Өндіру ұңғымаларының пайдалану қор, ұңғыма

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 85 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

1 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ1

Кең орнының геологиялық зерттелуінің және игерілуінің тарихы1

1. 2 Стратиграфия4

1. 3 Тектоника10

1. 4 Мұнайгаздылық12

1. 5 Сулылық16

1. 5. 1 Қабат суларының физика-химиялық қасиеттері18

2 ТЕХНИКА-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ19

2. 1 Сигма кен орнындарының қазіргі жағдайы19

2. 2 ХІІІ горизонтты игерудің жағдайы28

2. 3 Сигма кен орнының өндіру және айдау ұңғымалары қорының жағдайы30

2. 4 Платформа33

2. 4. 1 ЖБЖБҚ-” технологиялық жабдықтары39

2. 5 ЖБЖБҚ-” энергетикалық жабдықтары41

2. 6 ЖБЖБҚ-” жұмыс бақылау және басқару43

2. 6. 1 Механикалық қондырғымен бақылау және басқару жүйесі46

2. 6. 2 Қосымша механизмдерді және жүйелерді басқарумен бақылау жүйелері47

2. 6. 3 ЖБЖБҚ-” жағдайын бақылау және басқару жүйелері49

2. 7 ЖБЖБҚ-н жа”а нүктеге көшіріп апару53

2. 7. 1 ЖБЖБҚ-н пайдаланудың ерекшеліктері55

2. 8 Қабатты жылумен ө”деу жүйесінің өндірістік есептелуі57

3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ62

3. 1 “Өзенмұнайгаз” акционерлік қоғамының ұйымдастыру сипаттамалары62

3. 2 Негізгі және қосалқы өндірісті ұйымдастыру62

3. 3 Текникалық жабдықтау64

3. 3. 1 Автоматтандыру мен телемеханикаландыру дәрежесі64

3. 4 Материалдық - техникалық жабдықтауды ұйымдастыру65

3. 5 Кәсіпорын транспортын ұйымдастыру65

3. 6 Ұңғымаларды жөндеуді ұйымдастыру66

3. 7 Өзен кен орнын игерудің жобалық және нақты техника - экономикалық көрсеткіштерін талдау68

3. 7. 1 Өндірістегі өнімнің көлемін шараны енгізгеннен кейінгі есебі71

4 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ БӨЛІМІ77

4. 1 Қорғау шаралары79

5 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ81

5. 1 Технологиялық үрдістердің атмосфераны, литосферны (топырақ, жер қойнауы) ластаушы заттар көзі ретінде талдануы81

5. 2 Атмосфераны ластау көздері82

5. 3 Атмосфералық ауаны қорғау85

5. 3. 1 Литосфераны қорғау (топырақ және жер қойнауы) 85

5. 3. 2 Гидросфераны қорғау86

5. 3. 3 Жануарлар әлемін қорғау87

5. 4 Литосфераны ластау көздері88

5. 5 Мұнай көмірсутектерінің Теңізге төгілуінің алдын алу90

5. 6 Қалдықтары басқару жоспары93

5. 7 Гидросфераны ластау көздері94

5. 8 Өнеркәсіпорындардың қауіп санатын анықтау (ӨҚС) 96

1 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ

Кең орнының геологиялық зерттелуінің және игерілуінің тарихы

Теңізді зерттеу өткен ғасырдың аяғында басталған. Теңіз мұнайының алғашқы белгілерін 1899-1901 жж. Таспас орлары мен құдықтарының ауданында А. А. Насибьянц тапқан.

1950 ж. ВНИГРИ Б. Ф. Дьяков, Н. Н. Черепанов және Н. К. Трифоновты” жетекшілігімен Теңізге ірі кешенді геологиялық-геофизикалық экспедиция ұйымдастырады. Бұл коллектив ауданды зерттеуге үлкен үлес қосты. 1951 ж. “Казнефтеобъединение” бас геологы Н. А. Кадин Батыс Қазақстанның геологиясы мен мұнайлылығы бойынша ке” мәлімет берді, барлық геологиялық материал талданды және Теңіздің, мұнайгаздылық болашағы ерекше атап көрсетілді.

1951 ж. трестінің геологиялық-іздестіру басқармасы (директоры К. Н. Тулин, бас геологы А. П. Черняева) Ма”ғыстау түбегінің бұрғышылар партиясын бағыттады, олар Төбешік аланыңда құрылымдық-іздестіру бұрғылау жүргізе бастады.

1957-1961 жж. те”іздегі өндірістік мұнайгаздылығы жөніндегі мәселелер шешілді. Бұл мақсатта ВНИГРИ мұнайды іздеу және барлауға үш аудан ұсынады. Қазан құрылымын бұрғылаудың нәтижесі болмады, Төбешік аланыңда мұнай кен орны анықталады, бірақ, ондағы мұнай ауыр, шайырлы және барлауға тиімсіз болып шықты, ал Жетібай және Өзен құрылымдары аумағында мұнайгаз кен орындары анықталды. 1961 ж. желтоқсанның басында 1248-1261 м аралығындағы NІ ұңғыманы сынағанда 10 мм штуцерден тәуліктік шығымы 80 м ³ фонтан алынды. Горизонтты” өндірістік бағалануы 1962 ж. сәуірде 3 режимде сынаумен берілді. 1963 ж. наурыздың басында осы горизонттағы 2 және 22 ұңғымалардан мұнай фонтандары атқылады.

Сигма кен орнын өнеркәсіптік меңгеруді жеделдету мақсатында КСРО үкіметінің, 1963 ж. 7 қыркүйектегі қаулысымен Шевченко “Теңізнефть” бірлестігі құрылды да, Сигма экспедициясы соның құрамына енді.

1965 ж. ВНИИ Сигма кен орнын игерудің Бас схемасын жасады және ол Миннефтепром комиссиясымен бекітілді. Онда мынадай жағдайлар қарастырылды:

кен орнын игерудің басынан бастап қабат қысымы мен температурасын көтеріп ұстау;

4 пайдалану объектілерін бөліп алу: І объект -ХІІІ+ХІV горизонттар; ІІІ объект -ХVІІ горизонт; 4 объект -ХVІІІ горизонт;

негізгі пайдалану объектілері (І және ІІІ) бойынша кең орның айдау ұңғымаларымен 4 км блоктарға бөлу;

барлық, объектілерді біруақытта жеке блоктармен игеруге қосу;

ІІІ объектіні нұсқа сыртынан су айдау жүйесімен игеру;

ІV объектіні қабат қысымын көтерусіз, аралас режимде игеру;

Бірақ, кен орнының су айдауға дайын еместігіне байланысты ХІІІ-ХVІІІ горизонттар 2, 5 жыл бойы ешбір әсер етусіз, табиғи серпінді су арынды режимде игерілді.

Сигма кен орнының барлық өнімді горизонттары бойынша әсер етудің қолданылудағы жүйесінің тиімсіздігінен ұңғымалар шығымы төмендей берді. 1971 ж. дейін су айдау көлемінің өсуіне қарамастан жылдық өндіру өсіміне тек өндіру ұңғымалары қорының артуы арқылы ғана қол жеткізіледі. Негізгі ала”дар мен горизонттар бұрғыланып біткеннен соң мұнай өндіру төмендеді және ұңғымалар өнімінің сулануы қарқындады. Мұнай өндірудің құлау коэффициенті 1976 ж. -5, 1977-1979 жж. 15, 6… 10 %.

1974 ж. жасалған игеру жобасының келесі жағдайлар қарастырылды:

. 3әрбір горизонт жеке игеру объектісі болып табылады;

. 3өнімді горизонттар ені 2 км блоктарға айдау ұңғымалары қатарларымен бөлінеді;

. 3жана ұңғымалар әрбір горизонтқа жеке бұрғыланады,

. 3ыстық су айдаудың жобалық көлемі ұлғайтылды және кен орнын 1979 ж. қарай толығымен ыстық суға көшіру ұйғарылды.

Со”ғы шартты” орындалуы қосымша 49, 3 млн. т. мұнай алуға мүмкіндік берер еді. Бірақ жоба орындалмады да, ыстық суға көше толығымен 1983 ж. ғана аяқталды.

Өнімді горизонттардан мұнайды алу ерекшеліктері мұнайдың қорын игеру сипатының күрделі екенін көрсетті. Күрделі жағдайларда тек блоктық су айдау жеткіліксіз болғандықтан кейін сатылық-термалдық су айдау, фигуралық су айдау сияқты технологиялар қолданылды. Бұл технологиялар кен орнын игерудің тиімділігін арттыруға жәрдемдесті.

Қазіргі кезде ыстық су әртүрлі қондырғыларда дайындалды. Ыстық суды дайындауға көп шығын шығатын болғандықтан ыстық су айдаудың циклдік әдісі игерілген. Оның мағынасы өнімді қабатқа берілген көлемде бірде ыстық, бірде салқын су айдалады. Ыстық су айдау процесінде қабатты” жабыны мен табаны қыздырылады. Бұл жағдайда салқын су қабатты” қызған жабыны мен табанынан келетін жылу арқылы жылиды, ал, артынан салқын су айдағанда ыстық су қабатқа қарай ысырылады.

1. 2 Стратиграфия

Сигма кен орнында тере” барлау бұрғылаумен қалы”дығы шамамен 3600 м шөгінді мезозойлық жыныстардың қабаты ашылған, оның құрамында триас, юра, бор, палеоген, неоген және төрттік шөгінділері орын алады. Олардың былай белгіленуі ұңғыма үлгітастарын-зерттегенде алынған палеонтологиялық, мәліметтерге және Теңіздегі басқа аудандарының ұқсас шөгінділерімен салыстыруға негізделген. Бөлімдер, ярустар және подярустар арасындағы шекаралар шартты, негізінен электрокаротаж бойынша жүргізілген. Со”ғы кезде микрофауна мен т. б. зерттеулер арқасында қолда бар стратиграфиялық үлгілерді өзгертуге және анықтауға мүмкіндік туып отыр.

Сигма кен орнының мұнайгаздылығы юра және кейде бор шөгінділерімен байланысты. Кен орнының геологиялқ қимасында бор және юра шөгінділеріне қарасты 26 құмды горизонттары анықталған. І-ХІІ горизонттар (жоғарыдан төмен қарай) жасы бор-газды, ХІІ-ХVІІІ горизонттар жоғарғы және орта юра - кен орнының негізгі мұнай-газды қабаты, жеке күмбездерде төменгі юраның ХІХ-ХХІV горизонттары мұнайгазды.

Пермь-триас (РТ) шөгінділері Сигма кен орнының, е” көне жыныстары болып табылады.

Пермь-триас жүйесі (РТ)

Жоғарғы пермь тере” метаморфизм іздері бар кү”гірт полимикті құмтастармен және қара сланецтермен көрінеді. Төменгі триас (Т) шөгінділері қо”ыр аргиллиттермен және орта түйіршікті құмтастармен орын алады. Бұл шөгінділердің ө”түстік Теңіздегі қалы”дығы 440 метрге жетеді, жабынында шайылудың ізі бар.

Оленек және орта триас жыныстары құмтастар мен қышқылды туфтар қабатшалары бар қара және қарасұр аргиллиттер, әктастар, алевролиттердің біртұтас, едәуір біртекті тобын құрайды. Бұл шөгінділер жалпы қалы”дығы 1500-1600 м болатын біртұтас о”түстік Теңіз тобына бөлінген.

Юра жүйесі (J)

Юра жүйесі шөгінділерінде барлық үш бөлім де кездеседі: төменгі, орта және жоғарғы, жалпы қалы”дығы 1300 м.

Төменгі бөлім (J ₁ )

Қиманың төменгі юра бөлігі құмтастар, алевролиттер мен саздың араласуынан тұрады. Құмтастар сұр және ақшыл сұр, көбіне ұсақ және орта түйіршікті. Ірі түйіршікті түрлері қиыршық тас түіршіктері қоспасымен бірге сирек те болса кездеседі. Кейде құмтастар ақшыл сұр алевролиттерге немесе сазды құмтастарға ауысады.

Құмтастар мен алевролиттер цементі сазды немесе сазды-кремнийлі. Саздардың түсі сұр және күнгірт, кейде қо”ыр. Олар әдетте аргиллитке ұқсас және көмір тектес затпен байытылған. Құмтастар, алевролиттер мен саздардың алмасу негізінен қиғаш қабатталады. Төменгі юраның жабынында сазды бүйрек тәрізді құрылым дамыған, оның қалы”дығы шайылу нәтижесінде күрт өзгерістерге ұшыраған. Төменгі юра шөгінділерінің қалы”дығы 120-130 м. Төменгі юра қимасында ХХІV-ХХV екі өнімді горизонт айқындалған.

Орта”ғы бөлім (J ₂ )

О”түстік Теңіз аумағында орта юра шөгінділері мұнайгаздылығы жағынан е” ірісі. Сондықтан орта юраны бөлшектеп стратиграфиялық мүшелеу өнімді горизонттарда олардың корреляциясын айқындаумен тығыз байланысты. Орта юрада жалпы қалы”дығы 700 м аален, байос және бат ярустары айқындалады.

Аален ярусы (J ₂ a)

Аален ярусы негізінен мортсынғыш, құмды-галькалы жыныстардан құралған және орта юра қимасының базальді қабаты ретінде қарастырылуы мүмкін. Ярусты” қимасында сұр және қо”ыр әртүрлі түйіршікті құмтастар басым, олардың арасында орта және ірі түйіршіктілері ке” жайылған. Кейде со”ғылары гравелиттермен алмасады. Аален құтастары мен гравелиттерінің цементі негізінен сазды, кейде карбонатты және байланысқыш түрлі болады. Біршама көп жұқа қабаттар түрінде құмтастар мен гревелиттер арасында ұсақ галькалы конгломераттар да кездеседі. Саздар әдетте, сұр, қарасұр, кейде қо”ыр түсті, тығыз, аргиллитке ұқсас.

Ярусты” жалпы қалы”дығы 330 м. Аален мен байос ярустары арасындағы шекара ХХІІ горизонтты” табанымен өтеді.

Байос ярусы (J ₂ b)

Байос шөгінділері е” көп және барлық жерде тараған. Байос ярусының шөгінділері негізінен арасында көмір қабатшалары бар алевролиттер мен саздардан құралған континентальды фациялармен белгіленді. Байос ярусы қимасының төменгі бөлігінде сазды және алевролитті жыныстар, жоғарғы бөлігінде құмтасты жыныстар басым. Олардың қалы”дығы 500-ден 520 м-ге дейін өзгереді. Зерттеулер кешені бойынша байос ярусының шөгінділері екі подярусқа бөлінеді.

Төменгі байос (J ₂ b ₁ )

Бұл подярусты” шөгінділерінің жалпы қалы”дығы 470 м, және саздар, құмтастар мен алевролиттердің, көмір тектес затты” қабатшалары алмасуымен көрінеді. Жыныстар негізінен жұқа қабаттармен қатталады. Құмтастар мен алевролиттердің түсі негізінен сұр және сұр, кейде қо”ыр және сары да болады. Сирек қарасұр түсті құмтас-алевролит жыныстар да кездеседі. Саздар көбіне қарасұр, тіпті қара, кейде қо”ыр түсті.

Сигма кен орнының төменгі байос шөгінділерінде ХХІІ, ХХІ, ХХ, ХІХ, ХVІІІ және ХVІІ горизонттар орналасқан.

Жоғарғы байос және бат ярустары (J ₂ b ₂ +bt)

Олардың шөгінділері арасында саз қабатшалары бар біршама қалы” құмтастар мен алевролиттер қабаттарының тұрады. Құмтастар сұр, қо”ыр-сұр, нашар және орташа цементтелген.

Алевролиттер сазды, құмтасты, ірі түйіршікті және құрамы айқын емес. Саздар қара қо”ырсұр. Байос және бат шөгінділерінің арасындағы шекара шартты түрде ХV горизонтты” табанымен өтеді. Жоғарғы байос-бат шөгінділерінің қалы”дығы 100-150 м.

Жоғарғы бөлім (J ₂ )

Жоғарғы юра бөлімінде негізінен Теңіз шөгінділері мен жануарлар қалдықтары түрінде кездесетін келловей, оксфорд және кембридж ярустары ерекшеленеді.

Келловей ярусы (J ₃ k)

Құмтастар, алевролиттер мен кейде әктастар қабатшалары араласқан сазды қалы” қабаттар түрінде кездеседі. Келловей ярусының саздары сұр, қарасұр, күлдей сұр, кейде жасыл және қо”ыр түсті. Құмтастар мен алевролиттердің түсі сұр, жасыл-сұр, кейде қарсұр және қо”ыр. Құмтастар арасында ұсақ түйіршіктілері көп. Келловей ярусында ХІV горизонтты” жоғарғы бөлігі мен ХІІІ горизонт орналасқан. Оның қалы”дығы 50-135 м.

Оксфорд-Кембридж шөгінділері (J ₃₀ o-km)

Юра шөгінділерінің мұнайгаздылығын бағалағанда оксфорд-кембридж шөгінділері ааленкелловей кешені мұнайлы қабатының үстін жапқан сазды-карбонатты жабын ретінде көрінеді. Ол саз-мергель жыныстарының біршама қалы” қабатынан құралған, ара-арасында құмтастар, алевролиттер мен әктастар жұқа қабатшалар түрінде кездеседі. Оксфорд-Кембридж шөгінділерінің қалы”дығы төменгі будақ үшін 50-55 м, жоғарғысы үшін 30-97 м.

Бор жүйесі (К)

Бор жүйесінің шөгінділері жоғарғы юра шөгінділерінің шайылған бетінде орналасады және төменгі, жоғарғы бөлімдері мен барлық ярустарымен орын алған. Литологиялық және генетикалық белгілері бойынша бор шөгінділері үш бөлікке бөлінеді: төменгі терриген-карбонаттық, орта”ғы терриген (альб, сеноман) және жоғарғы карбонат (турондат) ярустары. Төменгі бөлікке ХІІ горизонт, ал орта”ғы және жоғарғы бөліктерге, І, ІІ, ІІІ, ІV, V, VІІ, VІІІ, ІХ, Х және ХІ газды горизонттар жатады. Бор шөгінділерінің қалы”дығы 1100 м шамасында. Бор шөгінділерінің өнімді қалы”дығы алевролит және саз қабаттары мен будақтарының біртекті астарласуы ретінде көрінеді.

Кайнозой тобы (К2)

Кайнозой тобында палеоген және неоген жыныстары орын алған. Палеоген шөгінділеріне мергель-әктас жыныстары мен саздардың бірқалыпты қабаты жатады. Палеоген шөгінділерінің қалы”дығы 150-170 м. Неоген жүйесі тортон және сармат ярустарымен көрінеді. Тортон ярусының қалы”дығы 19-25 м, сармат ярусы 80-90 м.

Палеоген жүйесі (Р)

Палеоген шөінділеріне эоцен және олигоцен бөлімдері жатады. Эоцен бөлімі саз қабатшалары араласқан мергель және әктастар түрінде. Олигоцен бөлімі сұр және ақшыл сұр түстес саздардың бірқалыпты қабаты түрінде. Палеогеннің қалы”дығы 150-170 м.

Неоген жүйесі (N)

Неоген шөгінділері тортон және сармат ярустарының шөгінділері түрінде кездеседі. Тортон ярусына саздар, мергелдер, құмтастар мен әктастар қабатшалары кіреді. Сармат ярусы әктастар, мергелдер мен саздардың астарласуынан тұрады. Неоген жүйесінің жалпы қалы”дығы 115 м-ге жетеді.

Төрттік жүйесі (Q)

Төрттік жүйе эмовиаль-демовиаль текті құмдар, саздар, суглиноктармен көрінеді. Шөгінділер қалы”дығы 5-7 м.

1. 3 Тектоника

О”түстік Теңіз сипаттары жүйесінің солтүстік қанатына жататын Сигма тектоникалық баспалдағының шектерінде қазіргі уақытта біршама құрылымдар шоғырлары айқындалған, олармен мұнай және газ кен орындары байланысты.

Солтүстігінде Сигма құрылымы о”түстік-шығыс антиклиналь аймағымен шектеседі, олардың арасында жі”ішке Қызылсай ойысы жатыр, солтүстік қанатта жыныстардың құлау бұрышы 3 ⁰ . Жыныстардың құлау бұрышы 5-6 ⁰ болатын о”түстік бөлікті” қатпары да осындай жі”ішке ойыспен Те”ге көтерілуінен бөлінеді. Ауданның батыс бөлігінде Сигма қатпарының периклиналі үлкен емес белес арқылы Қарамандыбас құрылымымен жалғасады. Ауданның шығыс бөлігінде, Түнқарақшы ойпатының шығыс шегінде Сигма көтерілуі күрт төмендейді.

Сигма кен орны ірі брахиантиклиналь қатпарына жатады, оның өлшемдері 9х39 км. Қатпар пішіні симметриялы емес. Оның күмбезі шығысқа ығысқан, соның нәтижесінде шығыс периклиналь қатты созылған солтүстік-батыс периклиналге қарағанда қысқа. О”түстік қанат шамалы тіктеу. Мұнда ХІV горизонтты” жабыны бойынша құлау бұрышы 6-8 ⁰ . Қатпардың солтүстік бөлігі біршама жайпақтау. Солтүстік қанатты” батыс жартысында ХІІ горизонтты” жабыны бойынша құлау бұрышы 1-3 ⁰ . Құрылымның батыс бөлігінде мұнай ке”іштері бар күмбездер ерекшеленеді: Солтүстік-батыс және Парсымұрын.

Өлшемдері үлкен емес Парсымұрын күмбезі Сигма құрылымының о”түстік қанатын күрделіндіреді. ХVІІІ горизонтты” жабыны бойынша көтерілу амплитудасы 30 метрге жетеді, және со”ғы 1300 м тұйық, изогипс бойынша құрылым өлшемдері 2, 9х0, 9 км. Солтүстік-батыс күмбез Сигма құрылымының солтүстік қанатын күрделілендіреді. 1300 м изогипс бойынша көтерілу өлшемдері 3, 5х2 км, амплитудасы 32 м.

Қатпар периклиналі де симметриялы емес. Солтүстік-батыс периклиналдің о”түстік бөлігінен басқа жағы төмендеген, өте жайпақ, қатты созылған. Өзен қатпарының перикиналдық аяқталуы мұнда ХІІІ горизонт жабынында 1700 м изогипспен ерекшеленеді. Келесі изогипстер Сигма және Қарамандыбас қатпарларын №58 ұңғыма ауданында кішкене ойпат арқылы тұтас көтерілімге біріктіріледі. Шығыс периклиналь ендік бағытта созылған. Мұнда ХІІІ горизонтты” жабыны бойынша құлау бұрышы 3-4 ⁰ .

Құрылым өсінің ундуляциясы назар аударады, оның нәтижесінде негізінен құрылымның ұзын есіне тураланған күмбез тәріздес көтерілулер қатары белгіленеді. Сигма көтерілуінің орталық бөлігіне Қумұрын күмбезі кірігеді, онда да мұнай кеніштері бар. ХІV горизонт жабыны бойынша күмбез өлшемдері 10. 8х4. 5 км, амплитудасы 105 м.

1. 4 Мұнайгаздылық

2000 ж Сигма кен орнынан 3606100 т мұнай өндірілді. Мұнай өнімінің горизонттар бойынша бөлінуі төмендегідей (%) : ХІІІ горизонт-27, 5; ХІV горизонт-39, 9; ХV горизонт-12; ХVІ горизонт-10, 9; ХVІІ горизонт-5, 7; ХVІІІ горизонт-1, 7; Қумұрын күмбезі-1, 2; Парсымұрын күмбезі 1, 2. 80 жылдарда Қумұрын, Солтүстік-батыс және Парсымұрын күмбездерінің өнімді горизонттары қарқындата бұрғыланды. Бұл олардан мұнай өндірудің сәйкес 4, 66 және 58%-ке өсуіне әсер етті. ХІІІ-ХІV горизонттардан мұнай мен сүйықтықты” басым бөліп өндіріледі. Олардан өндірілген мұнай барлық кен орны өнімінің 64%-ін құрайды. Кен орнында горизонттар бойынша бір өндіру ұңғымасының орташа тәуліктік шығымы мұнай бойынша 3, 1-5, 4 т/тәулік, сұйықтық бойынша 6, 7-15, 8 т/тәулік. ХІІІ-ХІV горизонттар айдау ұңғымалары қатарларымен 64 жеке игеру бөліктеріне бөлінген. Тіпті бір горизонтты” бөліктері бір-бірінен бастапқы баланстық, игерілген қорларымен және өнімді қабаттарының қасиеттірімен, бұрғылану дәрежесімен ерекшеленеді және сондықтан мұнай мен сұйық өндіру ке” аралықта өзгереді.

Сигма кен орнының газдары метандық газ типіне жатады, тере”деген сайын этан көбейеді. Газды горизонттарда негізінен азот, көмірқышқыл газы қоспасы бар “құрғақ” метан газы кездеседі. Газ тығыздығы 0, 562-0, 622 кг/м ³ шамасында.

Ала” бойынша қабат колекторлардың таралуы тиімді мұнайлы қалы”дықтар, игеру кешендері және тұтас горизонттар карталары бойынша анықталған.

Сигма кен орнының өнімді шөгінділері қоллекторлардың ерекше түріне-қасиеттерінің өзінділігімен ерекшеленетін полимиктілік құрамды коллекторларға жатады. Бұл коллекторлардың осы түрге жатуын межелейтін негізгі фактор жыныстар құрамында энергетикалық өзгерулерге ұшырайтын, химиялық және механикалық әсерлерге орнықсыз минералдардың көп болуы.

Егер кварцтық құмтастарда кварц шамамен 95 % құраса, ал Сигма кен орнының полимикалық коллекторларында кварц құрамы 30 % шамасында; жыныстарда кварц құрамы 70 % болса, минерал орнықсыз саналады.

Негізінен қа”қа фракциясын бекітуге, тығыздауға және цементтеуге кететін жыныстардың түрленуі көп кішкене құыстардың қалыптасуына соқтырады. Нәтижесінде жеке үлгілерде кеуектілік шамасы 30 %-ке жетеді. Өткізгіштікті” салыстырмалы төмен шамаларындағы суға қа”ыққандықты” жоғары болуы да кішкене қуыстардың көптігімен түсіндіріледі. 1. 1-кестеде келтірілген.

Кесте-1. 1. Геофизикалық, мәліметтермен анықталған кеуектілік шамалары

Горизонттар m, %

ХІІІ 21

ХІV 22

ХV, ХVІ 23

ХІІ, ХVІІІ 24

Өткізгіштік Сигма кен орны қабат-коллекторларының негізгі сипаты. Бұл шаманы толық анықтау үшін кәсіпшілік-геофизикалық материалдар қолданылды.

Өткен жылдар зерттеулері негізінде үлгітасты талдау бойынша табылған қабаттар өткізгіштігі коэффициенті мен бұл қабаттардың геофизикалық параметрлері арасында біршама тығыз коррелятивтік байланыстар бар екені анықталды. Өткізгіштікті” жеке потенциаллар мен гамма-әдіс көрсеткіштерімен байланысы көрсетілді. Табылған өткізгіштік шамалар бөліктерді, белгіленген аймақтарды және тұтас горизонттарды сипаттауға пайдаланылды. Мәліметтерді ары қарай қолдану ынғайлы болу үшін және есептеу операцияларын механикаландыру үшін өткізгіштік жайлы барлық мәліметтер перфокарталарға түсірілді. Кейін ЭЕМ-да арнайы қарастырылған бағдарлама бойынша бөліктегі және тұтас горизонттағы әрбір қабат, будақ бойынша статикалық, қаттарлар мен көрсеткіштер анықталды.

Кесте-1. 2. Бөліктер мен горизонттар бойынша есептеу нәтижелері

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.