Барлау жұмыстары

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

1. Кіріспе

2. Негізгі бөлім

А) Барлау жұмыстары

Ә) Геофизикалық жұмыстарды жүргізуге арналған техника

Б) Метеорологиялық және гидрологиялық мәліметте

В) Арктикадағы жұмыстарға кірісу мүмкіндігіне су тереңдігінің әсер

Етуі

3. Қорытынды

4. Колданылған әдебиеттер.

Кіріспе

Іздеу- барлау жұмыстары жер қойнауындағы мұнай-газ кендерінің барлығын анықтау, ашу, олардың қорларының санын есептеу және кен орындарының игеру жобаларын жасау мақсатында жүргізіледі.

Кешенді іздестіру- барлау жұмыстарына алаңды геологиялық, геофизикалық және геохимиялық тұрғыдан зерттеу жатады, одан әрі кен

орындарын түгелдей барлап, кемерлеу үшін скважиналар қазу әдістері белгіленеді.

Теңіз мұнай кен орындарын іздеу- барлау жұмыстары құрлықтағы барлау және игеруден біраз ерекшеліктері бар. Осы жұмыстардың теңізде орындалуы үлкен қиындықтармен және ерекшелігімен келесілерге негізделеді: қоршаған орта, инженерлі- геологиялық ізденістер, технологиялық қондырғылардың жоғары құндылығы, суастында жұмыс істеу қажеттілігімен байланысты медицина- биологиялық мәселелер, теңізде құрылысты ұйымдастыру, өзгеше технологиясы, объекттерді пайдалану және т. б.

Теңізде іздеу- барлау жұмыстарына ең көп әсер ететін негізгі факторлардың бірі ол климат болып табылады. Міне сондықтан да алдымен барлау, бұрғылау жұмыстары болсын біздің жұмыс істейтін құралдарымыз, жабдықтарымыз, машиналарымыз осыны ескеріп істелуі керек.

Барлау жұмыстары

Техникалық қатынаста күрделі, аса қымбат тұратын және теңіздер мен мұхит шельфті зоналарының мұнай және газ кенорындарын игеру бойынша операциялардың маңызды қаупі бармен байланысқан операциялар өзара байланысқан толық комплекстер кіреді.

Барлау жұмыстары . Мұнай және газдың мүмкін жиналуы болатын геологиялық құрылымның орналасуын анықтау мақсатында жүргізілетін барлау жұмыстары үш фазада жүзеге асады:

- гелогиялық формацияны бөліп көрсету мақсатындағы аймақтық зерттеулер;

- геологиялық құрылысының жалпы белгілерін зерттеу, мұнай-газдылық болашағын бағалау және геологогеофизикалық әдістермен аудандарды іздестіру бұрғылауына дайындау;

- өнеркәсіптілік категория бойынша қорды есептеп кенорынды игеруге дайындау.

Бірінші фазада жер бетін спутниктен суретке түсіруді және инфрақызыл техникалық көмегімен өлшеу кіретін гравиметрлік және магниттік барлаудың әдістерін қолданады.

Екінші фазада іздеу және тиянақты гоелого-геофизикалық жұмыстар жүргізіледі. Осы мақсаттар үшін барлаудың басқа әдістері-сейсмикалық зерттеу, сынаманы үйрену қолданылады. Екінші фазаға құрылымдық және параметрлік бұрғылау да кіреді.

Барлау жұмыстарының үшінші фазасы аяқтаушы болып табылады және кенорнын ашуға әкеледі. Сонымен қатар, кенорнын контрлау, ұңғыманы сынау және мұнай мен газ қорын есептеу жүргізіледі.

Геофизикалық жұмыстарды жүргізуге арналған техника. Қазіргі уақытқа дейін геофизикалық жұмыстарды жүргізу кезінде жиісейсмикалық зерттеулер жүргізеді. Сонымен қатар энергия көзі, геологиялық құрылымдармен көрінетін дыбыстық толқындар қолданылады. Шағылысқан дыбыстық толқындар қолданылады және магнитті пленкада жазылады. Алынған мәліметтер негізінде барлау жүргізілетін жазық құрылымның тіліктері дайындалады. Алынған тіліктерді салыстырмалы және комбинациялау жолымен мұнай және газ қорының жиналуына қолайлыдеп есептелетін типтердің құрылымның орналасуы көрсетілген ауданның геологиялық құрылымының үш өлшемді суретін алуға болады.

Қазіргі уақытта теңіздегі сейсмикалық жұмыстар кезінде энергия көзі ретінде газ қоспасының бағыттылған жарылысын немесе тербелістің өзгермелі жиілігі бар үздіксіз әрекеттің электронды вибраторлары қолданылады.

Бірақ бұрғылаусыз мұнай және газдың орналасқан жерін анықтау мүмкін емес. Гравиметрлік және сейсмикалық жұмыстар кезінде жетілген жабдықтарды және есептегіш техникалық құралдарын қолданылады, алынған мәл іметтердің интерпретациясы көп дәрежеде геолог-мамандардың өнеріне байланысты.

Сейсмикалық, гравиметрлік және магнитті барлауды осы мақсаттарға арнайы жабдықталған судалармен жүргізіледі. Қазіргі аппаратура мен қондырғыларды қолдана отырып, бір партияға айына сейсмикалық профильдің 1500-2000 пог. м өңдейді. Мұндай геофизикалық партияның жоғарғы өнімділігі қамтамасыз етеді:

● ● 1000-1200 т дейін су ауысуымен арнайы суда;

● ● автоматты режимде жұмысты қамтамасыз ететін және судада орнатылған жабдықтар және қазіргі геофизикалық аппаратура;

● ● ақырғы өңдеуде арналған ЭВМ-ге енгізу үшін материалдарды дайындау және кеме бортында мәліметтердің алғашқы экспресс-өңдеуді жүргізуге мүмкіндік беретін және дыбыстарды жазып алуда қолданылатын көпканалды сандық сейсмикалық станция ;

● ● 10-15 с инетарвал болатын тербелісті қоздыруды қамтамасыз ететін пневматикалық типті жоғары өнімділікті топтық көздері;

● ● Тәулік бойы жұмыс ісеуге мүмкіндік беретін жасанды спутниктерді қолданатын геофизикалық бақылаудың пункт координаттарын анықтауға арналған радионавигациялы автоматты жүйелер.

Сейсмобарлау аппаратураларынан және жабдықтарынан басқа судаларда геохимиялық зерттеулерді және кеме бортында мәліметтерді автоматты өңдеуді жүргізуге арналған протонды магнитометрлер және аппаратуралар, жоғары нақты бортты гравиметрлер орнатылады.

Геофизикалық зерттеулерге арналған судаларда болуы қажет:

- жақсы теңізжол қатынасы;

- тиянақты ұзақ кіші жол, өйткені кме буксирлеу аппаратурасымен жұмыс жүргізеді;

- шу мен вибрацияның төмен деңгейі(сейсмобарлау судасы) .

Судалар жабдықталуы қажет:

● ● қазіргі ғылыми- зерттеу аппаратураларымен және арнайы зертханалармен;

● ● теңізде кеменің орналасқан жерін нақты анықтауға арналған аппаратуралармен(одан алынған мәліметтің дұрыстығы және құндылығына байланысты) .

Метеорологиялық және гидрологиялық мәліметтер.

Метеорологиялық және гидрологиялық мәліметтер шельфті жасақтауды есептеген кезде комбинирленген жүктемеге төзімділіктің есептелуі үшін қажет. Одан басқа, статикалық метеорологиялық және гидрологиялық мәліметтер шельфті жасақтарды дайындау жүрісін, қондыру және функционирлеуді жоспарлау үшін қажет.

Жобалық шельфті жасақтар белгілі бір қауіпсіздік талаптарын қанағаттандыру қажет, мысалы, гидрологиялық және метеорологиялық шарттардың әсеріне кедергісі бойынша:

- жасақтың зақымдануынсыз қаматамасыз етілуі 10 ^-2 болатын(шекті күйдің 1- ші тобы) ;

- жасақтың бұзылунсыз қамтамасыз етілуі 10 ^-4 болатын (шекті күйдің 2- ші тобы) ;

Толқындар әдетте шельф жасағындағы жобалық жүктемені анықтайды. Сондықтан назар аударылған аймақта толқынмен салыстырмалы статситикалық мәліметтер жиналуы және анализ жасалуы қажет. Жаңа сандық географиялық модельдер және төмен қысым жүйесінің сандық модельденуіне сәйкестіктегі толқындарды жел генерирлейтін ашық судың ұзындығы толқынды шарттың бар орнын бағалауға мүмкіндік береді. Алынған желдік жағдайдың мәліметтерімен сандық нәтижелерді салыстыру жобалаудың мақсаттары үшін аса қатты толқындық шерттерды бағалаудың негізін қамтамасыз етеді.

Одан басқа, толқындар туралы мәліметтер конструкцияны жобалау үшін, шельфті жасақтарды орнату және буксирлеу секілді жұмыстардың ерекше түрлерін жоспарлау үшін қажет.

Толқындықтан басқа, мұзды жүктемелер де Арктикадағы жасақтарға проектті жүктеме болып табылады. Негізгі мәселе жүзбелі айсбергтерден, олар мүмкін кездесетін аудандарда, болатын жүктемелер(млн. т) . Басқа аймақтарда, әсіресе торстардан болатын жүктемелер проектеленетін жасақ үшін аса қатты қауіп туғызады. Шельфті жасақтың оптимальді пішіні мүмкіндігінше, жобалық мұздық және толқындық жүктемелерде бір реттің мәні болуы қажет.

Максималды мұзды жүктемелерді анықтау үшін мұз қалыңдығы торос пішіні және олардың қозғалысы туралы статистикалық мәліметтерді жинап, анализ жасау қажет. Кейбір аудандарда көпжылдық мұз өзінің жоғарғы төзімділігі түрінде аса қауіп төндіреді.

Жүзбелі торостар ерте жазғы мезгіл уақытында қатты толқын кезінде жасаққа өте үлкен жергілікті әсер етеді. Олар да осы мезгіл уақытында теңіздік операциялар үшін қауіп келтіреді(мысалы, қамту судасына) .

Жасақ элементтерін жобалауға қажет толқындар мен мұздар туралы мәліметтерге және толқын әсерінен болатын ауытқуларды бағалауға қажет мәліметтерге қосымша жүзбелі жасақтарды есептеуге аса қажетті желдік әсерлер туралы мәліметтер, орналасатын жерінен олардың ауытқуын және олардың анкерлік жүйесін жобалауды бағалау туралы мәліметтер қажет.

Мұз қозғалысының әсерінен болатын жүктемені анықтау үшін теңіздік судың келу- қайту және жел әсерінен болатын ағыстар туралы мәліметтер керек. Ағыстар су жылдамдығымен байланысты жүктемелерді бағалау кезінде қажет және жүзбелі өндірістік модуль жағдайында анықталуы қажет ағыстан болатын жүктемелер, байланыста, олар үшін жобалық жүктеме болып табылады.

Одан басқа, көптеген қосымша метеорологиялық және гидрологиялық мәліметтер керек. Мысалы:

температура туралы ақпарат(жұмыс өндірісін ұйымдастыру үшін, Арктикада жұмыстарды жүргізу кезінде материалды таңдау, суыту жүйесін жобалау және т. б) ;
қар туралы ақпарат(әсіресе жғалау жасақтарын жобалау кезінде) ;
судың келу-қайту салдарынан теңіз деңгейінің өзгеруі туралы ақпарат (стационарлы платформалардың су үсті бөлігінің биіктігін анықтау және теңіз операцияларын жоспарлау үшін. Аса сақтық жіңішке каналдарда, ұсақ суларда теңіз жасақтарын буксирлеу кезінде көрінеді) ;
жасақтық су асты бөлігінде биогенді өсімшелер туралы ақпараттар, егер осы процесс оның элементтеріне маңызды жүктеме келтіретін болса;

Жоғарыда айтылған метеорологиялық және гидрологиялық параметрлердің ешқайсысы шельфті жасаққа жоспарлық жүктемені қамтамасыз ете алмайтын аймақтары болады, өйткені жер сілкінісінен болатын жүктемелер метеорологиялық және гидрологиялық шарттардан болатын жүктемеден жоғары болады. Осындай аймақтар үшін жергілікті шарттарды зерттеу жолымен сейсмикалық қауіптілік деңгейін анықтау қажет. Тектоникалық плиталардың ішкі аймағы үшін қамтамасыз етуі10 ^-2 болатын жер сілкінісі мен мүмкін болуы 10 ^-4 болатын жер сілкінісі арасындағы айырмашылық өте үлкен болуы мүмкін. Жасақтың қауіпсіздік деңгейіне жету үшін ауданның сейсмикалық активтілігін одан әрі зерттеуді қажет етеді.

Арктикадағы жұмыстарға кірісу мүмкіндігіне су тереңдігінің әсер етуі.

Су тереңдігі- шельфті мұнай-газ кенорындарын игеру мүмкіндігін қарастырған кезде анықталатын фактор. Мұнай және газды игеру көзқарасынан, Арктикалық шельфте солтүстікке қарай Аляска штатынан(6. 1- сурет), баренцево және карское теңіздері Ресей Арктикасында(6. 2 және 6. 3-суреттер) және Сахалин шельф (6. 5- сурет) және Гренландия аралының оңтүстік бөлігіндегі сулар (6. 4- сурет) үлкен қызығушылық тудырады. 6. 1-6. 2 суреттер Арктиканың Ресей атласынан алынған, Мәскеу, 1985.

Таяз сулардағы жұмыстар(10-15м аз) кенорын игеру үшін негіз болған құмтас немесе қиыршық тастар аралынан(Аляска штаты) тұратын жасақтар жіберілді . Бірақ мұндай жасақтар маңызды эрозияға ұшырайды және толқын мен мұздың әсер етуі нәтижесінде бұзылуға ұшырайды. Аса терең сулар үшін болат кессондар қолданылады. Олар сенімдіректеу, өйткені олар бірнеше рет қолданылады, қоршаған ортаға зиян келтірмейді. Ресей Арктикасының таяз суларында қысқа жазғы мезгіл уақытында жұмыс істейтін өзі көтергіш бұрғылау қондырғылары қолданылады . Аса терең суларда (40-50м) жартылай батпалы бұрғылау қондырғылары мұздан бос қысқа жазғы кезең бойы жұмыс істей алады.

Арктикадағы шельфті мұнай-газ кенорындарын игеру үшін үлкен мұзға төзімді кессондарды қолдану көзделіп отыр.

6. 1- сурет. Бофорт теңізінің тереңдік картасы

Мұндай кессондар шығысқа қарай Сахалиннен 20-25м тереңдікте екі кенорынды игеру үшін құрылған. Операторлар:Exxon (жаңа кессонды жасақтың жобасы) және Sakhalin Energy (Malikpag кессонның бұрғылау қондырғысын жетілдіру) . Үлкен мұзға төзіиді бетонды кессон айсбергтерден болатын жүктемелерге қарсы тура алатындай етіп жобаланған, ал 1997 жылы 80м тереңдікте Ньюфаундленд шельфінде орнатылған.

“Росшельф” ресей компаниясы қазіргі уақытта Печор теңізінде 20м тереңдікте Приразломное кенорнын игеру үшін үлкен (126*126м) кессонның жобалауын және құрылысын аяқтап жатыр.

Жобаланған өндіру күніне 120 мың баррельді құрауы керек. Кессон және жоғарғы құрылым Северодвинксте орналасқан ресейлік верфте дайындалады. Варандей мұнай кенорнын игеру туралы болжамдар кессон типті платформаларды қолдану қажеттілігін көрсетеді. Ол жаңа болат конструкция, не Canmar болат бұрғылау кессонына ұқсас етіп қайта қалпына келтірілген болады.

Мұнай- газ кенорындарын игеру жоспарланған Арктиканың таяз сулы аудандарының көбісінде мұзға төзімді кессонды жасақтар, болат немесе бетонды жасақтар қолданылады. Бастысы мұз жүктемесінің маңызын

дұрыс анықтау, өйткені мұз туралы түсінік бағаланған мұз жүктемесінің тұрақты қысқаруына әкеледі. Қазіргі уақытта жүзеге асыруға құрамына мүдделі компаниялар кіретін, мұз жүктемелерін нақты дәл анықтауға арналған база бере алатын халықаралық жоба (LOLEIF) дайындалып жатыр.

Арктикалық теңіздегі мұз гравитациялық жасақтарға да шектеу қояды. Кез- келген суасты қондырғысын қолдану бұрғылауда жетпегендігінен және мұзды кезең бойы қызмет ету мүмкіндігінің болмауымен қиындатылады. Қондырғы оны мұз бұза алмайтындай етіп тереңдетілуі қажет. Тереңдету 15-20м кезінде және мұзды торостардың болуы кезінде немесе айсбергтер мүмкін болатын аудандарда белгілі бір тереңдікте (1000м дейін) дейінгі кезде қажет болады. Грундқа тереңдетуді жүргізу көптеген шельфті құбырлар үшін де қажет. Негізгі мәселе тереңдету 6-8м төмен болатын құбырлардың жағалау аймағымен байланысты күрделі

түрде болады, ол Арктикадағы мәңгілік тоңазыған жерлер жағдайына байланысты.

Терең сулы