Жылқының сальмонеллез індетін алдын алу үшін біздің елде және шет елдерде

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 31 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
1. 2-4
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4-10
... ... ... ... ... ... ... . 10-22
2. Әдебиетке 10-22
шолу ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ...22-26
... ... .. 26-29
3. Өзіндік 29-33
зерттеулер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...33-36
... ... ... 36
3.1 Зерттеу материалы мен әдістемесі 37
... ... ... ... ... ... ... ... .. .. 38-40
3.2 Шаруашылыққа (базарға)
сипаттама ... ... ... ... ... ... . ... ...
3.3 Өзіндік зерттеулердің нәтижесін
талдау ... ... ... ... ... ... ...
3.4 Экономикалық тиімділікті
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4. Еңбекті
қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... . ... ...
5.
Қорытынды ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... .
6. Практикалық
ұсыныс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
...
7. Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Кіріспе
Жылқы шаруашылығының дамуына кедергі келтіретін көптеген жұқпалы
аурулар бар, солардың ішінде үлкен экономикалық шығын келтіретін
аурулардың бірі жылқының сальмонеллез (қылау) індеті. Сальмонеллез індеті
кезінде буаз биелердің арасында жаппай түсік тастау мен (50-90%) және жас
құлындардың ауырып өлуі байқалады. Сонымен қатар бұл ауруға қарсы емдік,
алдын алу шараларының өзі шаруашылықтарға үлкен экономикалық зиян
келтіреді.
Жылқы түлігінің пайдасы жан-жақтылығымен ерекшеленеді. Жылқыны жұмысқа,
спортқа, экспортқа және биологиялық өндіріске әр түрлі емдік
препараттарды дайындау үшін қолданады. Жылқы еті тағам ретінде өте жоғары
бағаланады, ал оның қымызы ежелден қажеті бар диетикалық сусын ретінде
белгілі.
Қазіргі кезде негізінен алғанда иммундарды бір ғана ауруға қарсы
жүргізеді. Қажет болғанда екі немесе оданда көп ауруларға қарсы иммундау
әр түрлі вакциналармен дәрілер аралығында ұзақтығы әр түрлі мерзімнен соң
жүргізіледі. Бұған мал дәрігерлерлігі қызметкерлерінің уақыты көп кетеді.
Осы мәселе тірі әлсіретілген вакцина мен моновакциналарды бір мезетте
қолдану, яғни мал организмінде бір емес бірнеше ауруға қарсы қорғаныш
күштерін туғызу әдістерін шешуге жол ашты.
Қазақстанда жүргізіліп жатқан малдәрігерлік қызметтің негізгі түрі
мақсаты –шаруашылықтарда малдәрігерлік қызметті, яғни шараларды сапалы
уақытылы жүргізіп, малды жұқпалы, жұқпалы емес және тоғышар аурулардан
тазарту сондай-ақ адам мен малға қауіпті індеттерден адамдарды сақтау,
мал ауруларын азайту, өлім-жітімге жол бермей, шаруашылыққа келтіретін
зиянды барынша азайту болып саналады. Мал шаруашылығын дұрыс жүргізуде
мал дәрігерлігі қызметі
мен ғылымының атқарар ролі зор. Жоспарлы өнім және төл дені сау малдан
ғана алынатыны бәрімізге белгілі.
Біздің дипломдық жұмыс орындау барысында алға қойған мақсатымыз
жылқының сальмонеллез ауруының таралуын, сальмонеллез ауруына қарсы
қолданылатын вакциналардың иммуногендік қасиетіне лабораториялық үлгіде
зерттеу.

2.Әдебиетке шолу
Біздің елімізде сальмонеллез ауруы жылқы түлігінің арасында кең тараған
сальмонеллез індеті кезінде буаз биелердің арасында жаппай түсік
тастаумен және жас құлындардың ауырып өлуі сипатталады. Сонымен қатар бұл
ауруға қарсы емдік, алдын алу шараларының өзі шаруашылықтарға үлкен
экономикалық зиян келтіреді.
Жылқылардың жаппай іш тастауының себептерін алғаш рет бастап
зерттеген Америка ғалымдары Smith және Kilborne (1893) және
Д.В.Поляков (Ресейде 1910). Олар түсіктерден ауру қоздырғышын бөліп алды
да, оны Bacterium perotyphi abortus equi тобына жатқызады. Кейінгі
жылдары жылқының сальмонеллезі дүние жүзінің көптеген елдерінде тіркелді.
Болгарияда жылқының сальмонеллез індетінің таралуы жайында Gatschesf;
Австрияда –Benesch; Бельгияда- Scholl; Швецияда – Bergmann ; Канадада-
Schofolld; Жапонияда –Sato, Makamura, Taguch, Аргентинада- Ruppert,
Porcel, Индиада - Doyl деген ғалымдар ғылыми деректерді хабарлады.
Н.Magnusson (1935) Щвецияның шаруашылықтарында жылқылардың жаппай іш
тастауы кезінде 302 түсіктің 14% -нен Solmonello abortus egui
қоздырғышын бөліп алды.
Д. Вulling (1967) мәліметі бойынша Германия Федеративтік
–Республикасында бес жылдың ішінде 1961-1965 ж. жылқылардың арасында 168
сальмонеллез ошағы тіркелгенін хабарлады. Автор 89 жағдайда Salmonella
tuphimurium, 24-S Dublin, ал Salmonella abortus egui -2 жағдайда бөлініп
алынғанын хабарлайды.
Қырғызстан Республикасында жылқылардың арасында сальмоноелла індетінің
көп таралғаны туралы С.Д. Морозов (1958) хабарлайды. Ол 423 жылқы түсігін
бактериологиялық әдіспен зерттегенде 203 жағдайда Salmonella abortus egui
қоздырғышын бөліп алған. Ресей ғалымдарының ішінде жылқының іш тастау
себептерін зерттеген К.И. Цветков, И.Н.
Дреняцкин (1932); К.И.Цветков және тағы басқалар (1933-1934) болды. Олар
жылқының іш тастау кезінде, патматериалдарды бактериялардың әр түрлерін;
сальмонеллалардың диплококтардың, ішек таяқшаларының және тағы басқа
микроптардың болатынын анықтады.
Қазақстанда жылқының сальмонеллезін түпкілікті зерттеу
жүргізгендердің бірі Б.А.Матвиенко деген ғалым. Профессор Б.А.Матвиенко
және оның ғылыми қызметкері 1968,1970,1972,1980 жылдар арасында
Республиканың 10 облысындағы шаруашылықтарда жылқының түсік тастау
себептерін зерттеу мақсатымен серологиялық және бактериологиялық
зерттеулер жүргізді. Зерттеудің нәтижесінде олар жылқының түсік тастауы
желтоқсан-наурыз айларында көп болатынын және індет шаруашылықтарында и
әр 3-4 жылда қайталанып отыратынын анықтады. Б.А.Матвиенконың (1982)
айтуы бойынша түсік тастаған биелердің қан сарысыуына жоғарғы титрлі
антиденелер пайда болады. Антидененің жоғарғы титрі қан сарысуында
індеттің басталғаннан кейін 2-3 апта өткеннен кейін пайда болады да, 1-2
айдың ішінде төмендеп азаяды. Түсік тастаған биелер сальионоллездің ауру
қоздырғышына төзімді келеді.
Б.А. Матвиенко (1986); Н.Н.Ахметсадыковтың (1988) ғылыми мәліметтері
бойынша сальмонеллез індеті кезінде негізінен Т-торшалық иммунитет басть
роль атқарады. Авторлардың айтуынша мынадай торшалық реакциялар
фагоцитоздық белсенділіктің артуы ішкі ұлпа мүшелерде иммунитетке жауапты
түйіндердің пайда болуы айрықша бездің (тимус) лимфа түйіндеріндегі, көк
бауырдағы, ішек лимфа түйіндеріндегі иммунитетке жауапты аймақтардың
торшалардың белсенділігінің артуы пайда болады,биенің сарпайы ісіп
кетеді, желіні дүмпиіп ұлғаяды, бие тыпыршып тынымсызданады.

Індетті алдын алу шаралары
Жылқының сальмонеллез індетін алдын алу үшін біздің елде және шет елдерде
20 түрлі өлі және тірі вакциналар қолданылады. Алғаш рет жылқының
сальмонеллездік түсік тастауына қарсы В.Ш.Гурвич (1929) формасымен
өнделген өлі вакцинаны қолданды. Оның мәліметі бойынша егілген биелердің
қансарысуында антидене литрі 7-17 тәуліктен бастап төмендей бастаған.
Бірақ автор бұл вакцинаның нәтижелі әсері байқамады. Жылқының және
құлынның сальмонеллез ауруын емдеу және алдын алу үшін В.А.Косарев, Д.Ш.
Бергер(1929), В.А.Косарев (1931) В.П.Милозоров, Е.И.Козьминская(1936)
К.Н.Шерстобов; Р.И.Гакнин (1946) инактивтелінген (өлі) және де тәнді
бакериофагтор дайындап әртүрлі уақытта сынап шаруашылықтарда қолданып
көрді. Авторлардың бәрі егілген жылқылардың организмі ауру қоздырғышына
төзімді қасиеті бар екенің айта келіп, бірақта иммунитет 2-3 айдан кейін
жоғалып кетеді деген қорытындыға келді. Біздің елде әсерлі тірі вакцина
алу сальмоноллалардың әлсіретілген вакциндік штомдарын Б.А. Матвиенко
(1968), К.Б.Бияшев (1991) ойлап тапты.
Жылқы түсігімен күресу шаралары.
1.Бие түсігі мыналармен шақырылады:
а) Дұрыс азықтандырылмаудан
б)жыныс туу жолдарының әр түрлі ауруларында
в) әр түрлі инфекцияларда.
2.Жылқыны дұрыс азықтандырмау түсіктің негізгі себебі болып табылады.
Түсіктен сақтану шаралары
3.Жылқы түсігімен күресу негізінен зоогигеналық, мал дәрігерлік
санитарлық және алдын алу шараларымен жүргізіледі, атап айтқанда
а) барлық биелерге жеке рацион тағайындайды. Ал жайылымды кезеңде арнайы
жайылымға тағайындайды.
б) биенің азықтық рационы мыналармен ерекшеленеді:
1.азықтың әртүрлілігі
2.витамині көп азықтың болуы
3.азық өлшемінде 8-12 г. Са және 5-7 г. Фосфор болуы тиіс.
биені қолда ұстағанда тәулігіне 3-4 сағат серуендету керек.
4. түсіктердің көбі әсіресе буаздықтың бірінші айлығында биенің туу
жолдарының әр түрлі ауруларынан болады,ауруларды болдырмау үшін
мыналарды жүргізу керек.
а) шағылыстыруға жіберілетін биелерге, малдәрігерлік тексеру жүргізеді.
б) міндетті түрде биенің жыныс туу жолдарын тексереді.
5. күйлегенін анықтау негізінде барлық шаруашылықта биелерді жұмыстан
босатады.
6. сатылатын биелердің өндірістік-асылтұқымды екенің дәлелдейтін
анықтамасы болуы тиіс.
7. шағылыстыру жасындағы биелерді әкелінген күні карантинге қойып
клиникалық тексереді және мал дәрігерлік гинекологиялық зерттеледі.
8. биелерді үйірімен баққанда үйірлер бір-бірінен қашық бағылады.
Түсікті жою шаралары:
9.биелердің түсігі шыққан шаруашылықтың жетекшілері мыналарға міндетті.
а) түсік басталған биелерді оқшаулайды
б)бірінші түсік пайда болған жағдайда дереу шароуашылық мал дәрігеріне
хабарлауы тиіс.
в) түсік тастаған биелерді және де уақытында құлындаған бірақ әлсіз және
ауру құлын берген биелерді оқшаулайды.
г) барлық биелерді үйір-үйірімен топтауды тоқтату
д) түсік болған үйірге арнайы жылқышы бекітеді.
10.Малдәрігері келесі шараларды жүргізеді:
а) биелердің төлді туғанға дейінгі азықтану жағдайын анықтайды.
б)малдәрігерлік лабораторияға түсіктен пат-материал алынып жіберіледі.
в) Паратифозды түсікке диагноз қою әдісі ретінде агглютинация реакциясы
қолданылады.
11. оқшаулауға жылқы алынған жылқы қораларын дезинфекциялайды.
12. Көң, төсеніш, азыққалдықтарын жағады.
13.Үйірімен ұстаған жағдайда түсік байқалса, түсік орнын дезинфекциялайды
немесе өртейді.
14.түсік тастаған байқалған жылқы қораларын, үйірін сәтсіз деп
жариялайды.
15 паратифозды түсік бойынша сәтсіз жылқы қорасына, үйіріне мыналарға
тыиым салынады:
а)түсік тастаған биені басқа шаруашылыққа шығаруға;
б) бие түсік тастағанда ластанған ірі азықтарды шығаруға тыйым салынады.
16. Паратифозды түсік бойынша сәтсіз үйірде сәтті құлындаған биені тек
барлық биелер құлындағаннан кейін рұқсат етіледі.
17. түсік тастаған биелермен жанаспаған бойдақ биелерді және құлындарды
түсік бойынша сәтсіз шаруашылықтан шығаруға болады.
18.биелері түсік тастаған үйір айғырын шағылыстыруға жібермейді.
19.Түсік тастаған биелерді емдейді. Жыныс жолдарынан бөліну тоқтағанша
құйрығын, алғын тұлғынмен қоса 2% креолинмен немесе лизолмен жуады.
20. оқшаулаудан босатылған биелерді жеке бағады.
21.биелерді оқшаулаудан тек түсік тастағаннан 45 күн өткеннен кейін
босатады.
22.Паратифозды инфекциядан түсік тастаған биелерді шағылыстыруға тек
түсіктен 60 күн өткеннен кейін осы топқа арналған айғырмен шағылыстырады.
23.Паратифозды топтың бойдақ қалған биелерін шағылыстыру маусымының
басталар алдында ветеринариялық –гинекологиялық тексеруден өткізеді және
егер жыныс мүшелерінің патологиялық процесстер байқалмаса биені өз
үйіріне ауыстырады да шағылыстыруға жібереді.
24.паратифке тексерген кезде теріс нәтиже берген түсік тастаған биелерді
оқшау ұстайды және емделгеннен кейін шағылыстыруға жібереді.

3. Өзіндік зерттеу
3.1. Зерттеу материалы мен әдістемесе
Бұл дипломдық жұмыс микробиологиялық және жұқпалы аурулар кафедрасында
және бактерияға қарсы биотехнология лабораториясында тәжірибеде қолдану
Қордай ауданының Өтеген батыр Майбұлақ шаруашылықтарында іске
асырылды.
Бактериологиялық және серологиялық зерттеулер жүргізуге түсік, іш
тастаған биелердің қан сарысуымен тәжірибеде қолданылған лабораториялық
жануардан алынған патматериальдар қолданылады. Алғашқы Salmonella
abortus equi өсіндісін бөліп алу үшін биенің түсігінің көк бауырынан,
лимфа түйіндерінен, бауырдан, қағанақ сұйығынан қаннан ЕПА, ЕПС
(құрамында 0,75% олр бар) қоректік орталарға себінді жүргіздік. Қоректік
орталарға себіндіні стерильді Пастер түтікшелермен жүргізілді.
Патматериалдан бөлініп алынған өсінділердің ішінен сальмонеллез індетінің
қоздырғыштарына ұқсас колонияларды бөліп алып, олардың тұжырымдарын
микроскоппен зерттедік. Ал антигендік қасиетін білу үшін тәнді О,Н
–қансарысуларымен (4,12епх) серологиялық зерттеулер жүргіздік.
Бактериологиялық және серологиялық зерттеулер үшін Өтеген батыр
шаруашылығы буаз биенің қаны және түсіктен алынған патматериалдар
пайдаланылады. Патматериалдан ауру қоздырғыштарын бөліп алу үшін әртүрлі
қоректік орталарды дайындайды.
Ет суын дайындау.
Бір кг тазартылған етті ұсақтап турағаннан кейін, оған екі литр су
құйылады, одан кейін 1-1,5 сағат қайнатылады. Қайнатылғаннан кейін
алдымен сүзгіден, содан кейін дәкеден, сүзгі қағаздан сүзіледі. Сүзілген
ет суының PH 7,0-7,2 жеткізеді де, автоклавта 1 атм. қысымда 30-40 0С
стерильйдейді.

Ет пептон сорпасын дайындау (ЕПС)
Дайындалған (стерильді) 1л ет суына 1 %пептон, 0,5%ий хлор қосып 10
мин. қайнатады. Содан кейін 2,5 мл 10%: натрий гидроксисін қосады да,
тағы да бірнеше минут қайнатады. Қайнатып болғанана кейін сүзгі қағаздан
сүзеді, PH 7,3-7,4 жеткізеді де, әр түрлі ыдыстарға (құты, проберкаларға)
бөліп құяды. Содан кейін 1атм. қысымда 30 мин. Автоклавта стерилденеді.
Ет пептон агарын дайындау (ЕПА)
Дайындалған (стерильді ) ет пептон 1 литр сорпасына 20-30г. (2-3%)
агар қосады. Қосындыны автокловта 1атм. қысымда 30 минут қайнатады.
Қайнатып болған кейін ыстық үйінде мақта арқылы керекті ыдыстарға
( пробиркаларға, құтыларға) құйылады да, қайтадан 1атм. қысымында
15-20 минут стерильдеді.
Эндо қоректік ортнын дайындау
Әдеттегі 100 мл агарды (PH 7,4) су моншасында қыздырады, сонан кейін
70 0С салқындатады да оған 1г таза химиялық лактозаны қосады. Басқа
пробиркада мынандай құрамаларды дайындайды.
1.Негізгі фуксиннің спирттік қою ертіндісін
2.Натрий сульфатының 10% тік 10мл. Судағы ерітіндісін.
Стерильді пробиркаға 1мл.дайын фуксинді ерітіндісін құяды және
оған фуксинің түрі (ақшыл -күлгін) болғанша натрий сульфатының
ерітіндісін құяды. Дайындалған құраманы ерітілген агарға құямыз, жақсылап
араластырамыз да Петри табақшаларына құямыз. Эндо қоректік ортасында ішек
таяқшалары қызғылт түсті колониялар құрайды.
а) Биенің түсігінен бөлініп алынған S. Abortus equi өсіндісіне сипаттама.
Жылқылардың арасында індет жағдайы туралы мәліметтер Б.А. Матвиенко,
Р.Кулмибекова (1972); Матвиенко (1982); Н.Н.Ахметсадыков (1988) және
А.Сансызбаевтың (1989)ғылыми еңбектерінде келтірілген. Осы деректерді
ескере отырып қазақстан Республикасының бірқатар шаруашылықтарында
жылқылардың арасында індет жағдайын зерттеу үшін және биелер іш
тастағанда диагноз қою үшін біршама жұмыстар жүргізілді. 2000-2005 ж.ж.
республикамыздың бірқатар шаруашылықтарында биелердің жаппай іштастауы
тіркелді. Мысал ретінде айта кететін болсақ Жамбыл облысының Қордай
ауданының Өтеген батыр шаруашылығында биелердің түсік тастауы 40%-ке,
Майбұлақ бөлімшесінде 20%. Жанасай шаруашылығында және Қарасу
шаруашылығында 30% дейін жетті. Биелердің түсік тастауы көбінесе ақпан-
сәуір айларында байқалады. Кейде биелердің түсік тастауы бір
шаруашылықтардың өзінде бірнеше жылдар бойы қатарынан бірнеше рет
қайталанады және індет бірнеше айға созылады. Керісінше, келесі жылы
биелердің түсік тастауы азайып бірнеше жыл қатарынан байқалмайды. Бұл
жағдайды былай түсіндіруге болады, яғни түсік тастаған биелер, қайталап
бұл аурумен ауыруға төзімді келеді. Іш тастаған биелердің қан сарысуында
сальмонеллез ауруына қарсы антиденелердің бар жоғын анықтау үшін
агглютинация реакциясын қойдық. Жылқылардың арасында індет жағдайын
зерттеу үшін және биелер іш тастағанда диагноз қою үшін агглютинация
реакциясын (АР) және комплементті байлау реакциясын (КБР) пайдаланылады.
Биелердің арасында жаппай іш тастаулар болған кезде Б.А.Матвиенко (1982-
1986), Н.Н.Ахметсадыков (1988) іш тастаған биелердің қан сарысуларынан
аглютинация реакциясы арқылы титрі жоғары антиденелерді (1:1600-1:6900)
тапты.
Агглютинация реакциясын полистиральды пластинкаларды қойдық.
Реакцияны қоюға антиген ретінде тәуліктік Salmonella abortus equi
өсіндінің жүзіндісін (1мл-де 10мл) микроб торшасы бар пайдаланды. Іш
тастаған биелердің қан сарысуын зерттеудің нәтижесі. №1 кестеде
көрсетілген. №1 кестеде көрініп тұрғандай, іш тастаған билердің қан
сарысуында жылқы сальмонеллезіне қарсы антиденелердің жоғарғы титрде бар
екендгі анықталды. №1 сынамадағы қан сарысуында сальмонеллезге қарсы
антидененің титрі 1:3200 №2 сынамадағы антидененің титрі (1:50) №3
сынамадағы 1:800, №4 сынамадағы 1:800, ал №5 сынамадағы антидене титрі
1:400 екенің анықталды.
Бактериологиялық зерттеулер жүргізу үшін түсіктің бауырынан,
жүрегінең, көк бауырдан өкпеден, бүйректен, қағанақ суынан және жілік
кемігінен ЕПА,ЕПС, себінді жүргізілді. Бөлініп алынған өсінділердің
қасиеттерін ЕПС, ЕПА зерттедік. өсінділер ЕПА дөңгелек тәрізді, дымқыл
ақшыл (түсті) сұрғылт колониялар түзеді. Петри таяқшаларында өсінділер
көгілдір дөңгелек, жарқырап жақсы өткізетін S-формалы колониялар түзеді.
өсінділер ЕПС-де пробирканың түбінде, шырынды тұнба түзетін біркелкі
майлы күйінде өседі.
Қорыта айтқанда бір жүргізген зерттеулер нәтижесінде сүйенетін болсақ
жылқының сальмонеллез індеті дүние жүзінде және көршілес тәуелсіз
мемлекеттерде, сонымен қатар өз республикамыздың шаруашылықтарында
кеңінен таралғаны ол аурулардан көптеген экономикалық шығын келетінін
байқап отырамыз.
Зерттеу нәтижесі Өтеген батыр шаруашылығының жылқыларының арасында
сальмонеллез індетінің таралғандығын көрсетеді. №2 кестеде
бактериологиялық зерттеу нәтижесі көрсетілгендей Өтеген батыр
шаруашылығы мен Қарасу шаруашылығында бактериологиялық әдіспен
түсіктердің бауырын тексергенде 5 жағдайдың 5-де S. Abortus equi өсіндісі
бөлініп алынды, жүрек қанының 5 жағдайда зерттегенде тек сынадан көк
бауырдан барлық 5 сынамада қағанақ суынан барлық 3 сынамадан, ал жілік
кемігін зерттегенде сынаманың ешқайсысындада ауру қоздырғышы бөлініп
алынбады.

Іш тастаған биелердің қан сарысуының серологиялық нәтижесі
№1 кесте
СыАнтиденелердің титрі (АР)
на
ма
№
1:50
бауыр Жүрек қаныКөк бауырөкпе бүйрек Қағанақ Жілік
суы кемігі
1 + - + - + + -
2 + - + + - + -
3 + - + - - + -
4 + - + - - + -
5 + - + - - + -
6 + - + - - + -
7 - - - - - - -
8 - - - - - - -
9 - - - - - - -
10 - - - - - - -

Жұқтырылған тышқандарды сойып көргенде, олардың ішкі мүшелері тамақтың
және лимфа түйіндерінің ұлғайғанын, сонымен қатар бауыр да өлеттену
ошақтарының пайда болуын байқадық.

Әлсіретілген Salmonella abortus equi штаммның биологиялық қасиеті.
Соңғы жылдары әр түрлі жануарлар мен адамдар арасында тасымалданатын
және ауру тудыратын С. Тифимуриумның үлес салмағының әлдеқайда арқандығы
байқалып отыр.
(1991-1995 ВОЗ мәліметі).
Осы жағдайды ескере отырып біз С. тифимуриумның штаммының биохимиялық
антигендік, культуралық қасиеттерін анықтау мақсатында зерттеулер
жүргіздік.
Штамм-бактерияға қарсы биотехнологиялық лобороториясында зерттелді .
Штаммның культуральдық қасиеттері кәдімгі қоректік орталарда анықталды .
Қиғашталған агарда көкшіл, бірқалыпты өсім байқалады. Сұйық қоректік
орталарда бірдей май тәрізді өсім байқалады. Бактерия –жақсы қозғалады
Грамм бойынша теріс болады, жағындыларды микроскоппен қарағанда ретсіз
орналасқан таяқшаларды көруге болады. Петри табақшасына себінді жасағанда
S -пішінді дөңгелек коллониялар түзеді.
Сальмонеллалардың кейбір өкілдерінің биохимиялық қасиетін оларға
мерфологиялық-культуралдық қасиеттері ұқсас басқа бактериялардан айыру
үшін ғана емес, өзара туыс ішілік түрлерін де ажырату үшінде қолданылады.

Әлсіретілген S.a.equi штаммның биологиялық қасиеті.
Соңғы жылдары әр түрлі жануарлар мен адамдар арасында тасымалданатын және
ауыру тудыратын С тимфимуриумның үлес салмағының әлде қайда артқандығы
байқалып отыр (1991-1995 ВОЗ мәліметі).

Осы жағдайды ескере отырып біз С тимфимуриумы штаммының
биохимиялық,антигендік,культуралық қасиеттерін анықтау мақсатында
зерттеулер жүргіздік.
Штамм-бактерияға қарсы биотехнологиялар лабороториясында зерттелді.
Штаммның культуралдық қасиеттері кәдімгі қоректік орталарда
анықталды.Қиғашталған оларда көкшіл,бірқалыпты өсім байқалады. Сұйық
қоректік орталарда бірдей лай тәрізді өсім байқалады. Бактерия-жақсы
қозғалады. Грамм бойынша теріс болады, жағындыларды микроскоппен
қарағанда ретсіз орналасқан таяқшаларды көруге болады. Петри табақшасына
себінді жасағанда S- пішінді дөңгелек коллониялар түзеді.
Сальмонеллардың кейбір өкілдерінің биохимиялық қасиетін оларға марфолого-
культуралдық қасиеттері ұқсас басқа бактериялардан айыру үшін ғана емес,
сонымен қатар өзара туыс ішілік түрлерінде ажырату үшінде қолданылады.
Біз биохимиялық қасиеттерді зерттеу барысында құрамында қант, көп атомды
спирт және Андредэ индикаторы бар жартылай сұйық агарлы қоректік
орталарын қолдандық. Көмірсулық қоректік орталарындағы себінді
нәтижелерін қадағалау 10 тәулік бойынша жүргізіліп бойынна жүргізіліп
отырады.
Күкіртті сутегінің үдемелі пайда болуын анықтау үшін сірке қышқылыды
қорғасынды су ертіндісіне сөнген және ауада кептірілген мөлшері 1х8 см
сүзгіш қағаз қолданылды. Қоректік орта бетіне мақта тығыны мен түтік шыны
қабырғасының арасында қағаз бекітілді. Себебі 37С 0 температурасында
термостатта ұсталынды. Екі күн өткен соң есеп жүргізіледі.
Вакцинді және уытты штамдар индол түзбейді. Зерттеу нәтижесі
№3 кестені келтірген.
Уытты S. Abortus equi өсіндісі мен метаммның биохимиялық қасиетінің
көрсеткіші.
№3кесте.

№ Штамм атауы
мм ата
уы
саны өлгені Тірі қалғаны
2х10 8 млн м.т. тері 10 - 10
астын
5х10 8 млн м.т.__ 10 - 10
10 9 млрд м.т. __ 10 - 10
2х10 9млрд м.т. 10 - 10
10 8 млн м.т. құрсақ 10 - 10
қуыс
2х10 8 млн м.т. __ 10 9
10 9 млд м.т ауыз қуыс 10 - 10
2х10 9 млд м.т.__ 10 - 10

Теңіз шошқасына құрсақ қуысына 1,2 және 3 млрд м.т. мөлшерінде
зарарландырдық.
Тәжірибелік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.