Жак Ширак билігінің Франция саясатын айқындауы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 3
1-ТАРАУ. ЖАҢА ҒАСЫР БАСЫНДАҒЫ ӘЛЕМДІК АХУАЛДАҒЫ ФРАНЦИЯ 6
1.1. Франция ХХІ ғасыр табалдырығында: бет-бағдарды айқындау 6
1.2. Жак Ширак билігінің Франция саясатын айқындауы 9
2-ТАРАУ. ФРАНЦИЯНЫҢ ҚАЗІРГІ КЕЗЕҢДЕГІ СЫРТҚЫ САЯСАТЫ: БАҒЫТТАРЫ МЕН
БАРЫСЫ 13
2.1. Францияның Еуропалық Одаққа қатысты саясаты 13
2.1. Франция және әлем 18
2.3. Ауқымды саясат және АҚШ-пен қарым-қатынас 20
ҚОРЫТЫНДЫ 22
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 24

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Франция – Батыс Еуропадағы ең ірі мемлекет,
аумағы – 550 000 ш. Км-ге жуық, халқы – 58.5 миллион адам, бұл Еуропа одағы
халқының 15.67%-ін құрайды.[1]
Жаңа саяси ахуал континенттегі экономикалық және саяси жағдайды
өзгертті, сондықтан да қазіргі заманғы Еуропаның алдында шешімін табуды
күтетін бірталай мәселелер тұр. Бұл Еуропа Одағына да тікелей қатысты.
Бұл мәселе Атлантикадан Оралға дейінгі бүкіл еуропалықтарды
толғандырады. Еуропа елдері ортақ мақсатта тең мемлекеттер ретінде бірігу
арқылы аумақтағы саяси, экономикалық және әлеуметтік мәселелерді шешуге
тырысуда.
Француз Республикасы еуропалық және әлемдік саясатта айрықша ролге
ие. БҰҰ-ның Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты мүшесі, экономикасы дамыған жеті
мемлекеттің бірі, ракеталық-ядролық күш-қуаттың иесі. Сондықтан да
Францияның әлемдік саясатта орны да, салмағы да ерекше. Осы ретте ХХІ
ғасырда жаңа әлемдік тәртіп қандай болады және мұнда жалпы Еуропа, оның
ішінде Франция қандай рол атқарады деген мәселе салмақты болмақ.
Осы себептен де Францияның жалпыеуропалық интеграцияны жүзеге асыру
тәжірибесін зерттеп-зерделеу өзекті ғана емес, сонымен бірге осы күні
әлемдік күн тәртібінде ежелден келе жатқан геосаяси мәселе: болашақта
шешуші ролді кім атқарады деген мәселе тұрғанда қосымша маңызға ие болады.
Әсіресе, бұл жаһандану дәуіріне аяқ басып отырған, әрбір аймақтық
мемлекеттер өзара бірігуге, одақтасуға көшкен қазіргі кезеңде өте маңызды.
Жалпы Франция Еуропада өзінің автономды жағдайын сақтай ала ма? Біз
бұл сұрақтың жауабы оның қазіргі кездегі еуропалық кеңістіктегі ролін
геосаяси тұрғыдан пайымдағанда табылады деп санаймыз.
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Францияның халықаралық саясаты мәселесі
отандық және шетелдік зертеушілерге кеңінен таныс.[2] Алайда Францияның
соңғы жылдардағы Еуропадағы халықаралық-саяси жағдайын қарастырған еңбектер
соншалықты көп емес, негізінен оларды шетелдік ғалымдар жазған.[3]
Зерттеушілердің қатарында В.Г.Васин, А.Б.Вебер, И.В.Данилевич, В.А.Качанов,
И.М.Кривогуз, М.А.Неймарка, Ж.Ф.Осадчей, Б. С.Юрлов, В.С.Панькова,
Ф.Я.Полянский, С.И.Попов, С.С.Салычев, Н.Г.Сибилева, Г.С.Согомонян,
И.Н.Ундасынов, В.Я.Швейцер, В.Г.Шубин, В.С.Шумский және т.б. есімдерін
атауға болады.
Біздің жұмысымыздың мақсаты тарих, саясаттану және геосаясат секілді
ғылымдар аясында жинақталған тәжірибелер негізінде Францияның қазіргі
заманғы сыртқы саясатын бағдарлау болып табылады. Мұнда Еуропалық
интеграция мәселесінің құқықтық, экономикалық және геосаяси перспективалары
да тиісінше қарастырылады.
Осыған орай курстық жұмыс алдына мынадай міндеттер қойып отыр:
– Еуропа интеграциясы тарихы арқылы құқықтық, экономикалық және
геосаяси аспектілерді бір-бірімен бірлікте де, бір-біріне қарсы қойып та
қарастыру;
– Еуропада іске асырылып жатқан төрт іргелі еркіндік – тауарлардың,
адамдардың, қызметтер мен капиталдың еркін қозғалысына эеуропа елдерінің
интеграциясы мен үйлесімі аясында талдау жасау;
– Францияның ұстанған саяси бағыттарына талдау жасау;
– капиталды иелену мен басқарудағы, ұлттық мүдделерді қорғаудағы және
қоғамда әлеуметтік тепе-теңдікті құрудағы француздар тәжірибесін қарастыру.
Курстық жұмыстың құрылымы кіріспеден, екі тараудан, қорытынды мен
пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1-ТАРАУ. ЖАҢА ҒАСЫР БАСЫНДАҒЫ ӘЛЕМДІК АХУАЛДАҒЫ ФРАНЦИЯ

1.1. Франция ХХІ ғасыр табалдырығында: бет-бағдарды айқындау

ХХІ ғасыр тарихқа әлемдегі жаһандану дәуірі ретінде енді. Жаһандану
экономикалық процесс ретінде сапалық және сандық қасиетке ие. Бұл процесс
мынадай төрт ірі ағынмен сипатталады: 1) миграциялық; 2) тауарлық; 3)
қаржылық; 4) ақпараттық.
1989 жылы Берлин қабырғасының құлауы адамдардың еркін жүріп-тұру
кезеңінің басталғанының жолашары болды. Шекаралардың ашылуы миграциялық
ағындардың өсуіне ықпал етті. Осындай жағдайда ішкі және сыртқы саясатты
қайта қарауға, оған түзетулер енгізуге тура келді. Бұл, ең алдымен,
жаһандану дәуіріне оңтайлы бейімделуге, сырттан келетін әртүрлі ағындар
тасқынының аясында қалып, солардың ықпалына ұшырап кетпеуге, әрі осы сәтті
титімді пайдаланып, сыртқы саясатты елдің мүддесіне орайластыра құруға
байланысты болды.
Сол сияқты елдер арасындағы теңсіздіктер өршіді – дамыған және кедей
аймақтар арасындағы қарама-қарсылықтар күшейді. Әлемдік теңсіздік және
көптеген елдердің кедейлігі дамыған елдердің байлығы секілді өсіп барады.
Айырмашылықтың ұлғаюы барған сайын жағдайды күрделендіре түсуде.
2001 жылдың басында әлемдік қаржы нарықтарының билігі мен мемлекеттер
билігі арасындағы теңсіздік тұрақты сипат иеленді.
Францияда президент Ж. Ширак жыл сайынғы елшілердің конференциясында
дипломаттардың қызметі олардың экономикалық жетістіктерімен тығыз
байланысты деп қайталады. Мұның мәні жаһандану дәуірінде сыртқы
экономикалық саясаттың табысты жүргізілуіндегі дипломаттрардың маңызы зор
екендігінде еді.
Францияның сыртқы саясатын айқындауда Экономикалық ынтымақтастық және
даму ұйымы (ЭЫДҰ) үлкен роль ойнайды. Ұйымның штаб-пәтері Парижде
орналасқан. Ресми топтар арасында бұл ұйымды либерализмнің экономикалық
саяси бюросы деп атайды. Ал, экономикалық жағынан алсақ, жаһандану
архитекторы деп атайды. Бұл тегін емес. Оның құрамында 200-ден аса комитет
жұмыс істейді. Олар бүкіл саланы қамтыған. Ресми тілі – ағылшын және
француз. Ұйым 30 елді біріктіріп отыр. Оны форум десе де болғандай. Оның
шеңберінде мүше елдер үкіметтері экономикалық және әлеуметтік, халықаралық
саясатты талқылайды, әзірлейді және жетілдіреді. Тәжірибелер алмасып, ортақ
проблемаларды шешу жайын талқылайды. Өзара келісілген ішкі және сыртқы
саясатты жасайды.
Үкіметтер арасындағы пікір алысулар ортақ екі жақты пайдалы шешімдер
қабылдауға әсер етеді.
ЭЫДҰ әзірлеген маңызды жобалардың бірі Инвестициялар бойынша көп
жақты келісім. Бұл жобаны дайындауға ұйым ұзақ уақыт дайындалды. Жобаның
мақсаты либерализациялау заңына әлемдік сипат беру және шекара сыртындағы
инвестицияларды қорғау, сондай-ақ қақтығыстарды реттеудің тиімді әдістерін
құру болды.
Францияның сыртқы саясатын анықтауда мынадай мәселелерді анықтап алған
жөн. Әлемдегі негізгі өзгерістерді былайша жеті санатқа жіктеуге болады:
1. Әлем бір полярлы болды, либерализм мен нарықтық экономика басым
экономикалық даму формасына айналды.
2. Жаһандану процесі мен экономиканың интернационалдану процесінің
күшеюі экономиканың ашықтығына және проблемалардың интернационалдануына
әкелді.
3. Бәсекенің өсуіне орай экономикалық қатынастарды коопреациялау және
аймақтандыру қажеттілігі күшейді.
4. Жаңа қажеттіліктер жаңа нарықтардың пайда болуына әкелді. Банк және
қаржы секторлары жылдам дамыды.
5. Елдер мен аймақтар арасындағы даму полярланды, бұл дифференциялық
салдарларға әкеліп, жаһанданудың пайдасы мен артықшылықтарына қол
жеткізудің әртүрлі деңгейін пайда қылды.
6. Ұлттық экономиканың ішінде жеке адамдар мен топтар арасында айырма
ұлғайды. Білікті және біліксіз қызметкерлер арасындағы жалақы мөлшері тым
алшақтап кетті. Осыған байланысты субъектілердің мінез-құлқы күрделенді.
7. Тұтыну барынша әр алуан болды, кәсіпорындардың қызметі тұрақсыздық
сипатқа ие болды.
Осы аталған факторлардың қай-қайсысы да Францияның ішкі-сыртқы
саясатын анықтауда үлкен маңызға ие болды. Франция өзінің дәстүрі мен
мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық өмірде алатын ролін ескере отырып,
бұрыннан-ақ маңызды құрылымдық саясатын жүргізіп келеді. Либералдық бағытта
экономиканы реттеуге басымдық берді. Құрылымдық саясат түрін өзгертіп, тура
емес жанама жүзеге асырылуда.
Құрылымдық саясаттың мазмұны әлеуметтік-саяси жақтардан тұрады. Бұған:
демогарфиялық құрылым (халықтың жасы, жынысы бойынша құрамы); әлеуметтік
құрылым (әлеуметтік иерархия, ықшамдылық...); социологиялық құрылым
(құндылықтар, нормалар...); заңи құрылым, саяси құрылым және т.б. жатты.

1.2. Жак Ширак билігінің Франция саясатын айқындауы

Француз баспасөзі Жак Ширакты Президенттікке өмірбақи үміткер деп
жазды. Алайда ол 1995 жылы 7 мамырда мемлекет басшысы болды. Бұған жағдай
әсер етті. Еуропа үкіметінің басшысы Жак Делор сайлауға қатысудан бас
тартпағанда Париж қалабасының президенттік креслоға отыруы неғайбыл еді.
Жаңа мемлекет басшысының саясаты социалистер бағытынан мүлдем басқа
арнаға бұрылды. Жак Ширак президенттік қызметте ең алдымен Миттеран
мораторий жариялаған ядролық сынақтарды 1995 жылы қайта жаңғыртуымен
ерекшеленді. Бұған әлемдік жұртшылықтың әсері тым өткір болды, осыған
байланысты Жак Ширак 1996 жылы ядролық жарылыстарға толықтай және
түпкілікті тыйым салу туралы шартқа сөзсіз қол қою туралы мәлімдеуге мәжбүр
болды. Мұның көмегі шамалы болды. Іс жалаң мәлімдеумен және сыртқы істер
министрлігінің ресми өтініштер алмасуымен тынған жоқ. Бірқатар елдер
француз тауарларына байкот жариялады. Француз шарап шығарушылары едуір
шығынға батты.
Әйтсе де президенттің саясаты қарапайым француздардың мүдделеріне
жауап береді. Ширак салықты азайтып, мемлекеттік бюджеттің шығыс бөлігіне
бақылауды күшейтті. Оның кезінде жұмыс істеуге, тұрғын үйге, денсаулық
сақтауға, білім алу мен мәдениетке деген құқықтарды жүзеге асыру бойынша
әлеуметтік кепілдіктер қамтамасыз етілді.
Халықтың жақсы қарағанына қарамастан, Ширак сот билігі тарапынан
әртүрлі жағымсыз қатынастардан тыс бола алмады. Францияда президенттік
қызмет соттың қудалауынан шектелмеген. 2001 жылы Ширакты Париж қаласының
мэрі болып тұрған кезде қызметін жеке мақсатына пайдаланған деген айып
тақты.
Дегенмен Жак Ширак елді халқына тиімді басқарып келеді. Ол ел
экономикасын көтеру, Францияның Еуропалық одақта беделінің үстем болуына
күш сау үстінде. Сондай-ақ экономика мен әскери күш-қуаттың негізі жаңа
технологияға айрықша назар аударуда. Жалпы елде жаңа технологияларды
дамытуға деген құлшыныс ерекше.
Саяси жүйесі аса жоғары деңгейде орталықтандырылған Францияда
инновациялық қызметке қолдау көрсетудің түрлі жүйелері аса кеңінен дамыған.
Аймақтық деңгейде мемлекеттік ғылыми-техникалық саясат орталық
министрліктер құратын инновациялық бағыттағы мамандандырылған құрылымдар
арқылы іске асырылады, бұдан бұрын айтылған ANVAR агенттігі осылардың бірі
болып табылады.
Өнеркәсіп министрлігі мен Ғылым және технологиялар министрлігі 1989
жылы сауда-өнеркәсіп палаталарымен және аймақтар әкімшіліктерімен бірлесіп
Францияда технологияларды тарату орталықтарының (CDT) тармақталған жүйесін
құруға кірісті. Бұдан кейін осының негізінде технологияларды таратудың
жалпы мемлекеттік желісі құрылды (RDT).
Қазіргі таңда Ғылым және технологиялар министрлігі жүз елуден астам
инновация мен технология трансферасының мамандандырылған аймақтық
орталықтарын (CRІTT) құрған.
Әрбір орталық белгілі бір білім немесе өндіріс саласына маманданады.
Бір бағыттағы кәсіпорындар шоғырланған аймақтарда мұндай орталықтар
берілетін технологияларды жеткізуге немесе оларды технологияны алушының
өндірістік жағдайларына бейімдеуге мүмкіндік беретін жабдықтармен
жарақтандырылады. Бұл - технологияны пайдаланушыларға жақындатылған
орталықтар. Ғылымды көп қажет ететін аймақтарда мұндай орталықтар
жергілікті институттар мен лабораторияларда орындалған талдама нәтижелеріне
сараптама жүргізуге маманданады, яғни технологияны жеткізушілерге
жақындатылған орталықтар болып табылады.
Бұдан басқа Францияда таза делдалдық қызметпен айналысатын орталықтар
да аз емес.
1985 жылдан бастап Өнеркәсіп министрлігінің бастамасы бойынша аймақтық
сауда-өнеркәсіп палаталары жанынан ғылым, технология және экономика
саласындағы ақпараттық-талдамалық жұмыстар жүргізуге маманданған аймақтық
ғылыми-техникалық ақпарат агенттіктері (ARІST) құрыла бастады. Францияның
Сауда-өнеркәсіп палаталарының ақпараттық ресурстарын пайдаланатындықтан,
осындай бағыттағы басқа мекемелерге қарағанда ARІST мүмкіндіктері барынша
кең. Агенттіктер консультациялық-ақпараттық қызметтердің әдеттегі
жиынтығынан басқа өз клиенттері үшін олардың бәсекелестеріне үш бағытта -
технологиялық, экономикалық және коммерциялық тұрғыдан мониторинг
жүргізеді.
Еуропада экономикалық интеграцияның тереңдеуіне байланысты
республикада жаңа өнімнің евростандарттарға сәйкестілігін қамтамасыз етуге
және аймақты ЕО ғылыми-техникалық бағдарламаларына қосылуын ұйымдастыруға
байланысты қызмет түрлері дами бастады.
Жекелеген аймақтардың ARІST ЕО Инновациялық желісінің қатысушысы болып
табылады. Франция Үкіметі тарапынан оларға осы желінің тиісті аймақтық
орталықтарын құруға және олардың жұмысына қатысуға өкілеттіктер берілген.

2-ТАРАУ. ФРАНЦИЯНЫҢ ҚАЗІРГІ КЕЗЕҢДЕГІ СЫРТҚЫ САЯСАТЫ: БАҒЫТТАРЫ МЕН БАРЫСЫ

2.1. Францияның Еуропалық Одаққа қатысты саясаты

60 миллион халқы бар, экономикалық әлуеті жағынан әлемде төртінші
орынды иеленетін, халқы білімді және ұлттық тұтасқан, ядролық қаруы,
өзіндік мәдени бет-бедері бар Францияның сыртқы саясаты қандай болмақ?
Бұл сұраққа Франция жауап берді және оны дәлелдеп келеді. Оның жауабы
біртұтас Еуропаны құру. Мұның нәтижесіне бәріміз куә болдық.
Француздардың сыртқы саясаты негізінен – еуропалық. Сол секілді
Францияның Еуропа Одағындағы сыртқы саясаты бұрынғыдан да гөрі мығым.
Францияның Президенті Жак Ширак өзінің сыртқы саясаттағы басым
бағытын Еуропа Одағы базасында еуропалық полисті нығайту, сол арқылы
Францияның мәртебесін көтеру деп санады. 2001 жылдың мамырында премьер-
министр Жоспен Еуропаның болашағы деген бағдарламалық мәлімдемемен сөз
сөйледі. Ол Президенттің еуропалық құрылым жөніндегі ойларын толықтай
қуаттады. Жоспен сонымен бірге Еурокомиссияның төрағасы ретінде
Еуропарламентке сайлауда жеңіске жеткен партияның өкілін тағайындау туралы,
тұрақты негізде жұмыс істейтін еуропа істері жөніндегі Министрлер кеңесін
құру, салық жүйесін үйлестіру туралы ұсыныстар айтты. Сол сияқты ортақ
еуропалық телеканал құру, денсаулық сақтау мен экология мәселелері
зерттеулер жүргізумен шұғылданатын бірыңғай ғылыми кеңістік құру, еуропа
кинематографиясын қолдау жүйесін құру туралы да ұсыныстарды ортаға салды.
Франция премьер-министрі Еуропалық Одақты нығайту жөнінде мынадай бірқатар
шаралардың қабылдануына қол жеткізді:
- салық салудың жалпы нормасын енгізу және еңбек құқығын
бірегейлендіру;
- Еуропаның ортақ шекара әскерін құру;
- ЕО-тың Министрлер кеңесінің және еуропарламенттің маңызын арттыру;
- Еурокомиссияның басшысын сайлау рәсімін өзгерту;
- тұтынушылар құқын қорғаудың ортақ жүйесін құру;
- еуропалық қорғаныс құрылымын дамытудың ұзақ мерзімді стратегиясын
қабылдау және т.б.
Францияда күшті атқарушы билік бар деп санау қабылданған. Бұл
шындығында да солай. Бірақ 2002 жылы 1 қаңтарда елдің бірыңғай Еуроаймаққа
кіруіне орай бұл билік гибридті болды: ұлттық өкілеттіктің едуір бөлігі
Еуропа қоғамдастығы әкімшілігіне бөліп берілді. Еуропаның бірігу процесі
экономикалық-саяси шешімдер қабылдаудың классикалық үлгісін біршама
қиындатты. Мемлекеттік билік органдарының автономдылық дәрежесі
төмеқысқарды және олар Брюссель пікірімен санасуға, 2002 жылдан бастап
Еуропа Орталық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.