Ойыңқы басылымға арналған қағаз

Цифрлық басылым технологиясы

М А З М Ұ Н Ы

КІРІСПЕ2

ӨНДІРІСТІҢ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ПРОЦЕСІ3

1. 1 Басылымның техникалық мінездемесі3

1. 2 Басылымды таңдау түсіндірмесі. 4

1. 3 Computer-to-Print-ң негізгі артықшылықтары. 4

1. 4 Бейненің қалыптасуы6

1. 5 Екі жағынан басу құрылғысы9

1. 6 Машинаны таңдау түсіндірмесі13

1. 7 Есептеу тәсілдері15

2. ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ25

2. 1 Жалпы жағдай25

2. 2 Экономикалық есептер37

2. 3 Техника - экономикалық көрсеткіштер кестесі48

3. Еңбек қорғау48

3. 1. Өндірістік факторларының қауіпті және зиян анализі49

3. 2. Қорғау шаралары50

3. 2. 1. Қауіпсіздік техникасы50

3. 2. 2. Өндірістік тазалық51

Қорытынды55

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ56

КІРІСПЕ

Дәстүрлі офсеттік басылым технологиясы баршаға аян артықшылықтарынан (жоғары сапашылығы, үлкен тиражда өзіндік құнының төмендегі, жоғары өнімділігі) басқа, белгілі кемшіліктерге ие.

Біріншіден, басылымға дейінгі процестердің (қиындығы) ұзақтылығы тиражды тапсырыс берушінің көзінше дайындау мүмкін емес.

Екіншіден, бастапқы шығындардың көптігі (пленкаларды даярлау, түске бөлу, басылым қалыбы) және оның тиражға тәуелсіздігі, аз тиражды басылымның қымбаттауына әсерін тигізеді.

үшіншіден, аса кішкене тиражды басуға технологиялық шектеулер мүмкін етпейді (бірнеше дана) . Және де, толық басылым цикілі үшін жабдықтың аса қымбаттығы бұл, өзін-өзі ақтау үшін үздіксіз тапсырысты талап етеді. Осы айтып өткен мәселелердің шешімі - цифрлық басылым технологиясы . Цифрлық баспалау кешенін типографияны ұйымдастырудан гөрі көп арзан. Өте қымбат қосалқы жабдықтарды сатып алудың (фототерім, айқындағыш, көшірмелеу рамасы ж. т. б) қажеті жоқ.

Бүгінде, цифрлық басылым бірнеше технологиялық қатарды біріктіреді, олардың дәстүрлі басылым әдістерінен екі нәрсе ажыратады:

• басылым қалыбының жоқтығы;
• ауыспалы берілгендерді қосалқы жабдықтарсыз басу мүмкіншілігі;

ӨНДІРІСТІҢ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ПРОЦЕСІ

1. 1 Басылымның техникалық мінездемесі

1. 2 Басылымды таңдау түсіндірмесі.

Computer-to-Print цифрлық баспа машиналарының жұмыс принципі

Цифрлік баспа машиналары, бұларда басу тапсырмасы (текстік немесе бейнелік) цифр түрінде беріледі. Тапсырмалар компьютерден, компьютерлік тораптап немесе қатты тасымалдағыштардан (дискета және диск) еңгізіледі. Осы аңықтамаларға сәйкес цифрлік машиналары деп, Computer-to-Press, Computer-to-Cylinder, Computer-to-Print принциптері бойынша басатын машиналарды айтамыз.

Бірінші жағдайда : басылым қалыбын арнайы қалыптық материалда, офсеттік басылым машинада жасайды. Тираж басылып бол?ан соң қалып алынып тасталып жаңасымен ауыстырылады.

Екінші жағдайда : басылым қалыбы қалыптық цилиндр бетінде қалыптасады, оны тираж басылып болған соң жуып қайталап жаңа қалып жазуға қолданылады.

Үшінші жағдайда : басылым тұрқы әр басылым данасы үшін басынан аяғына дейін қайталанып қалыптасады. Соңдықтан тек Computer-to-Print цифрлік машиналары ғана цифрлік басылымның арнайы мүмкіндіктерін толық іске асыра алады- және бұл талап, персонализация бойынша басылым.

1. 3 Computer-to-Print-ң негізгі артықшылықтары.

Көпбояулы цифрлық СТР машиналардың мүмкіндіктері .

Бұл машиналардың конструкциясының негізін баслым құрылғысы және басқаратын станция құрайды. Жоғары өндірістік компьютерлермен жабдықталған мысалы, Intel Pentium 3, Intel Pentium 4 базасындағы Windows NT опеациялық жүйесін қолданып басуға тапсырманы қабылдап, оны өңдеп, басу құрылғысына жіберетін басқаратын станция. Бұдан басқа да басқаратын станцияның функциясына машина жұмысын және оның технологиялық түйіндерін басқару кіреді.

Компьютерлік тораппен байланыс үшін басқарушы станция Ethernet және стандартты тораптық TPS/IP, Apple Tolk, IPX/SPX протоколдарын қолданады.

Басу тапсырманы Adobe Post Script Level 3 және PDF форматтарында қабылданады. Басқару станциясында бағдарламалық растрлық процессордың (Rip) екеуі бар. Ауыспалы берілгендерді басатын PPML (Personalized Print Mark-up Language) стандарттары қолданылады.

Басқару станциясының мүмкіндіктері машинаның типіне, моделіне, конфигурациясына байланысты және де жасаушы фирмалар осы мүмкіндіктерді кеңейту варианттарын ұсынады. Әдетте олар келесі операцияларды іске асыруға мүмкіндік береді:

1. тираж басылымын тоқтатып, одан гөрі маңызды өнімді басуға, одан соң тоқтатылған тиражды қайтадан басуға мүмкіндік береді. Басылымның кезектілігінің осылай ауысуы машинаның тоқтауына, қағаздың қосымша шығынына және сапасының төмендеуіне әкелмейді;
2. түске бөлудің жылдамдығы. Әйтеуір бір тапсырысты басып жатып оны тоқтатып, жаңа тапсырысты түске бөліп, тоқтатқан тапсырысқа қайта оралуға мүмкіндік бар. Ауысу процесі қас-қағым сәтте іске асады. Түске бөлуді қажет ететін тапсырысты үзіліссіз баса беруге болады;
3. электронды табақтерілім. Материалдың тізілуін басылымның брошюралануына сәйкес етуге басқарушы станция мүмкіндік береді. Нәтижесінде 1-і экземплярдың табақтарынан соң 2-і экземплярдың табақтары басылады. Бұл машинаға парақтарды біріктіретін (степлер не буклетмейкер) жалғауға және машинадан дайын брошюра алуға мүмкідік береді;
4. бейнені мультиплицирлендіру. Растрланған, өңделген кішкене форматты бейне (мысалы, визитка) табақ бетіне максималды мүмкін экземпляры (дана) орналастырылады. Бұл мұндай қиын жұмысты мейлінше арзандатады, жылдамдатады;
5. Персонализация, бұл екі қабаттан құрылған (тұрақты және айнымалы) бейнені қалыптауға мүмкіндік береді. Басқару станциясының оперативтік жадында ақпараттың үлкен көлемін (13 мың журналдық парақ) сақтауға болады;

1. 4 Бейненің қалыптасуы

CTP технологияны іске асыратын цифрлық машиналарда түсті бейнені алу тәсілі қолданылатын тонер (құрғақ, сұйық тонер) түріне байланысты. Бүгінде құрғақ тонер қолданатын электрографиялық басылым аппараттарының бірнеше типі бар.

Бірінші типке, жататын басылым станциясы, қағазды жүргізетін белдеудің бойында бірінен соң бірі орналасқан функционалдық түйіндерімен қоршалған фоторецептор түрінде болады. Станцияның әрқайсысы қағазға (әдетте табақтық) CMYK бояуының біреуін басады. Одан соң құрғақ тонерлік бейне термобекіткішке өтеді. Осы принцип бойынша цифрлық баспа машиналары (аппараттар) Docu Color 40 және Canon 5000 жұмыс істейді.

Екінші типке жататын конфигурация, баспа станциялары силикон резиналы белдеу бойына орналасқан. Бұл резина тонер үшін адгезиясы нашар да, электр өткізгіштігі шектеулі. Мұндай қасиет баспа станциялары арқылы өтетін резинаның аймақтарына арнаулы зарядтаушы құрылғылар арқылы тонердің және жасырын бейненің зарядына қарсы (оң) зарядталған электр потенциал беру мүмкіндігін береді. CMYK түсіндегі тонер бейнесі қабат-қабат болып белдеуге беріліп, бейненің қағазға көшу зонасына жеткенше жабысып тұрады. Осы жерде резинаны қарама қарсы (-) зарядтайды да, бейне қағазға көшеді. Осы процесті шапшаңдату үшін қағаздың басқа бетін оң зарядтайды. Қағазға сәйкестендірілген 4 бояулы бейне түседі бұл бояудың сәйкестігін арттырады. Бұдан ары қарай өнім термобекіткішке түседі. Міне Docu-Color 2060-ң жұмысы осындай.

Үшінші типі, бейненің қағазға қалыптық цилиндрдан резина офсеттік цилиндр арқылы берілуіне негізделген. Осы тәсілде бояулардың сәйкестендірілуі қағаз бетінде өтеді. Осы принцип Heidelberg-Kodak бірлесіп шығарған NexPress машинасында іске асады.

Қазіргі кезде сұйық тонерді тек Indigo фирмасының цифрлық машиналары ғана қолданылады. Бейненің қалыптасу процесі зарядтаудан, экспонирлеуден, фоторецептор бетінде бейненің айқындалуынан және бояулы бейненің алдымен офсеттік цилиндрге содан соң басылымдалатын материал бетіне көшірілуінен турады. Бұл процестің қысқаша түсіндірмесі: қалыптық цилиндрдың (фоторецептор) және айқындайтын цилиндр арасы айқындалу зонасына сұйық тасымалдағышпен араластырылған (жеңілұшатын минералдық май) электробояу беріледі. Тонер бейне аймақтарында қалыптық цилиндрге ұшады да жасырын бейнеге отырады, ал ашық элементтер аймақтарында айқындайтын цилиндр арқылы өзінің түсіне сәйкес бояу ыдысына келеді. Айқындалу тонерді басылым элементтерде шоғырландыру үшін де ашық элементтерді тонер қалдықтарынан тазалау үшін де қолданылатын электрофарез арқылы өтеді. Бояулы бейне офсеттік цилиндрге өту себебі оның тонерге де жасырын бейнеге де қарағандағы кері зарядта болуы. Бояу қағазға қыздырылған цилиндрде кеуіп жұмсарған күйі өтеді. Бояудың силиконды резина офсеттік цилиндрге адгезиясы төмен болғаны үшін қағазға толығымен көшеді. Осы технологиялық схема аздаған өзгерістер енгізілген күйі Indigo машиналарының барлық модельдерінде қолданылады. Олар бір-бірінен бояу аппаратының құрылысы, жұмыс жылдамдығы, басылымдалатын материалды әперу тәсілі (табақтық және рулондық басылым) және басқа параметрлері бойынша өзгешеленеді.

1. 5 Екі жағынан басу құрылғысы

Цифрлық баспа машиналарында екі жағынан басу үшін арнаулы автоматты дуплексті құрылғылар қолданылады, олар екі түрлі болады- стекті (жинағыш лотогы бар) және стексіз . Біріншісінде тираждың бір жағынан басылған барлық табақтары машина ішінде орналасқан арнайы лоток ішіне бекітіліп жиналады. Содан соң олар “аударылып” екінші бетінен басылымға жіберіледі. Бұл әдістің кемшілігі басылым бетінің дефекті кері бетті басқан кезде ғана байқалады.

Стексіз дуплексті әдісте машинадан тираж табақтары екі жағынан басылып табақ-табақ болып шығады. Алайда, бұл жағдайда басылымдауға табақтың зарядтау және термобекіту стадияларынан өткен беті жіберіледі бұның салдарынан кері бетті басу технологиялық тұрғыдан алғанда қиын өтеді.

Қазіргі заман цифрлық машиналарында негізінен стексіз дуплекс әдісті болып шығарылады.

Xeikon фирмасының One-Pass-Duplex технологиясы

Xeikon фирмасының љндіріп шығарған екі жағынан басу One-Pass-Duplex технологиясы қызығушылық тудырады, бұны рулонды DCP 320 және DCP 500D машиналарында сонымен қатар табақтық CSP 320D машиналарында қолданады. Бұл технлогияда табақтың екі бетінде түрлі-түсті бейне қалыптасып болған соң ғана көшірме бекіту құрылғысына өтеді.

One-Pass-Duplex технологиясымен басатын рулонды DCP машинасының басылым модулінің схемасы: модуль басатын 10 станциядан тұрады олар шахматты тәртіппен (бес станциядан) қағаздың екі бетінде орналастырылған, бұл 4-5 бояумен екі беттен басуға мүмкіндік береді. Станциялар электрофтография принципі бойынша құрғақ тонермен жұмыс істейді. Xeikon фирмасының машиналарында цифрлық техниканың барлық түріндегідей реверстік айқындау қолданылады. Бұл дегеніміз, кері зарядталған электростатикалық бейне кері зарядталған тонермен айқындалады. Сондықтан бұл айқындау әдісін DAD ( Discharged Areas devolopment -разрядталған аймақтарды айқындау) әдісі деп те атайды.

One-Pass-Duplex технологиясының шешетін негізгі технологиялық мәселелері:

• қағаздың екі жағында орналасқан көптеген станциялардан бекітілмеген тонерлі қағаздың өтуі;
• қағаз жүрісінің және басу станцияларының фоторецепторларының синхронизациясы;

Бірінші мәселе тонер қағазға қағаздың кері бетінің зарядталуы арқылы демек электр өрісімен. Әр бетке кезек-кезек кері зарядталған бейне тонері және көшіру коротронының оң заряды жағылады. Бірінші бетіне басылған бірінші бейне (сары) сары бояу басу зонасына түскенде кері бетіне көшіру коротроны тонерді қайтазарядтайды. Ол зарядтың оң көрсеткішіне ие болады. Одан ары бұндай бейне екінші бояудың (көгілдір) көшіру зонасына өтеді. Фоторецептор және көгілдір тонер кері зарядталған. Пайда болған электр өрісінде көгілдір тонер қағазға ал алдыңғы бейненің сары тонері фоторецепторға «ұшады». Мұндайда басылым өнімінің сапасы күрт төмендейді. One-Pass-Duplex технологиясы бұл мәселені келесіше шешеді Нәтижесінде алдыңғы тонерлік бейне (сары) 2 ішінара разрядталып және ішінара оң зарядталып қалады. Осындай тонердің келесі баспа станциясының электр өрісінде қағаздан «көшіп» кетпес үшін, үшінші станцияның және келесілерінің алдында жұп коротрон 3 орналастырады. Оның бірі баспа зонасын енетін бейнені кері потенциалмен қайтазарядтайды, ал контркоротрон көшіру зонасына енетін бейнені оң зарядтайды. Жұп коротрон тонерді қайтазарядтап қана қоймай, қағазды электро өрісінің күшімен (біліктердің орнына) баспа станцияларының арасында ұстап тұрады.

Қағаздың екі жағындағы бекітілмеген тонерлік бейне білікке жағылып немесе жабысып жатпас үшін бірқатар шаралар

Диэлектриктік жабыны бар (мысалы үшін тефлонды) аздаған адгезияға ие, бұл-бөлшектердің жабысқақтығын жоятын реверсивтік біліктер. Әйтсе де ол үшін тазалағыш құрылғысы 1 ойластырылған. Білік қағазбен айналысқа келтіріледі. Білік жерлендірілген, ал оның беті коротроннан 2 зарядталады. Қағаз реверсивтік білікке келер алдында қарама-қарсы зарядталған жұп коротронның әсеріне ұшырайды. Олар білікпен әсерлесетін тонерлік бейнені білік зарядталған потенциалмен зарядтайды. Осының нәтижесінде ол білікке көшпейді. Қағаздың екінші беті кері зарядты иеленеді. Коротрон 3, қағазды білікке қысатын өрісті тудырады. Айнымалы тәжілі коротрон 4 қағазды разрядтап оның біліктен ажырауына мүмкіндік береді. Қағаз жүрісінің және фоторецепторлрдың синхронизациясының мәселесі екі 5а және 5б мотормен жалғанған біліктерімен шешеді ( 1-сурет ) . Оның бірі 5б қағаз жүрісінің жылдамдығын ал 5а керіліуін қамтамасыз етеді. Қағаз коротрондар және фоторецепторлар арасында пайда болатын электростатикалық күштердің әсерімен фототрецепторларға жабысады. Түсті табақтық CSP One-Pass-Duplex технологиясын іске асыратын машинасындағы түсті бейненің синтезінің кезектелуін қарастырамыз. Машинаның құрылысында бейне синтезінің екі А және Б секциясы (беті және тысы) бар, олар бірдей жұмыс істейді. Сондықтан оның біреуін ғана (А) қарастырамыз. Шексіз жолақ түріндегі фоторецептор 1 бағдаршаның бағытымен бағыттаушы біліктердің, бейнені қалыптастыратын функционалдық түйіндердің жанынан өтеді. Бірінші жасырын түске бөлінген бейне (қара тонер үшін) экспонирлеу станциясынан 2 айқындау станциясы 3 түседі, мұнда оның айқындалуы өтеді. Ал басқа айқындау құрылғылары және көшіру станциялары жқмыс істемейді. Айқындау процесі аяқталу фазасына енгенде 2 станция келесі (қарақошқыл) бейне жазылады. Айқындалған қара түсті бейне айқындағыш құрылғылар бойымен жүреді және оның артқы бөлігі қарақошқыл айқындау станциясынан шыққанда қарақошқыл айқындау құрылғы жұмыс қалпына көшіп жасырын қарақошқыл бейне айқындалады. Осы кезде станция 2 жасырын көгілдір бейне жазылады. Нәтижесінде жолақ-фоторецепторда CMYK түсіндегі бір-біріне белгілі арақашықтықта орналасқан төрт бейне пайда болады.

Стопа 4 үстіңгі парақ табағы алынып түзүленіп транспортерге беріледі. Қағаздың жұмыс ауданының шеті және соңғы кезектегі бейне шеттері (сары) бірге бірінші көшіру зонасына 5 жетеді. Соңғы айқындалған сары түсті бейне қағазға бірінші болып көшеді.

Осы кезде қара бейненің алдыңғы шеті 6 жағдайда болады, схемада ол кресттермен белгіленген. Бейнелер бір-бірінен белгілі реттпен және фоторецепторлар түйіндерінің орналастырлу ерекшелігі сондай қағаз түзу жолмен жүргенде көшіру станциялардың барлығынан өткенде оның бетінде төрт түсті бейне дәл сәйкестеліп синтезделеді. Одан ары қарай бекітіліп қабылдау лотогына беріледі.

1. 6 Машинаны таңдау түсіндірмесі

Docu Color 3535

Docu Color 3535 ақпаратты файл түрінде әртүрлі стандартағы форматты еңгізу үшін жасалған, олардың ішінде PDF 1. 3, Post Script және EPS бар. Docu Color 3535 тапсырыс берушінің қолында бар цифрлік жұмыс процестерімен оңай үйлесе алады, себебі оның жұмыс жүйесі барлық стандартты цифрлік процессорлар үшін ашық, олардың ішінде Btisque, Apoque Rampage.

Docu Color 3535 - цифрлік машинаның техникалық сипаттамасы.

1. 7 Есептеу тәсілдері

Типографиялық қағаздар және оларды пайдалану салалары

Шығыңқы басу әдісіне арналған №2 А және Б маркасы, №3 типінің қағаздар шығарылған массасы 30-40-80 г/м ² . А-маркасы - көркем және ғылыми көпшілік әдебиеттерді оқулықтарды көркем журналдарды және анықтама әдебиетті басуға қолданылады. Бейне-суреттері жоқ тек мәтінді басылымдарда 60-80 г/м ² қолданылады. Растр линиатурасы 40-48 линия см болатын реңді бейне суреті бар басылымдарға каландрланған және жоғары каландрлы қағаз қолданылады. Пайдалану мерзімі аз басылымдарды басуға №2 және №3 қағазды қолданады.

№2 Б маркалы қағаз ғылыми, өндірістік әдебиеттерге, мектеп оқулықтарға және жарнама өнімдеріне арналған.

№3 қағаз жаппай бұқаралық кітапшаларды өңдеу қағаздарын, жыртылмалы күнтізбелерді басуға арналған. Массасы 40-50г жұқа шығыңқы басу әдісіне арналған қағаздар көлемі үлкен энциклопедия, сөздік, анықтамалық басылымдарға арналған.

Газеттік қағазы

Газет өндірісіндегі жылдамдық өте жоғары болғандықтан және негізінен рулонды ратационды машиналарында басылатын болғандықтан, бұл өндірістегі қағаз, бояуын тез сіңіріп алатын қабілеті болуы керек. Қағаздың бағасы төмен А және Б маркасы қағаз массасы 45, 48, 51г. Газет басатын қағаз линиатурасы 24, 34 линиатура см-ден аспайды. Массасы 48, 8 және 48г А және О маркалы рулонды газет қағазы жылдамдығы жоғары.

Офсеттік қағаздар

Офсеттік басу әдісіне арналған А, Б, В және Г маркалы №1, А және Б марка №2; және тығыздығы 50 грамдық қағаз, көрсеткіштері: бойынша 3 қағаз кітап - журнал өнімдерін басуға сәйкес келеді. Массасы 60-80г №1 қа?аз мектеп, техникум, жоғары оқу орындарының оқулықтарын, көркем әдебиет және журналдарды және жарнамалық басылымдарды басуға арналған. Массасы 70гр м ² №1 қағаз жаппай бұқаралық басылымдарды рулонды ротациондық машинада басуға арналған. Массасы 100-160г қағазды көркем альбомдарды басылымға репродукция түрінде кіретін вклейка, приклейка басуға қолданылады. 240 грамдық қағазды открытка типтес басылымдарды басуда қолданылады. Массасы 60-100 граммдық №2 қағаз. Пайдалану мерзімі орташа топқа жататын басылымдарға арналған.

Ойыңқы басылымға арналған қағаз.

Ойыңқы басу әдісіне дайындалатын кітап-журнал қағаз басуға арналған №1 және 2 кітап-журнал қағазы шығарылады. Бұл қағаздарда жаппай бұқаралық түрлі-түсті журналдармен кітаптар вклейка бейне суреттерін басуға арналған.

Қағаз шығынын есептеу

Буклет: 42 х 30/1000 х 360 х 1 х 5 х 120 = 27216 кг

Плакат: 42 х 30/1000 х 190 х 1 х 4 х 120 = 11491 кг

Жаранамалық парақ: 42 х 30/1000 х 180 х 1 х 6 х 120 = 16330 кг

Типографиялық бояулар және оларды классификациялау

Полиграфиялық бояулар басу әдісінің түріне басу машинасының жылдамдығына, конструкциясына, өнімді басу ерекшелігіне және басылатын қағаздың түріне қарай бөлінеді. Типографиялық бояу 6 саннан тұрады. Алдыңғы 4 сан бояудың сериясын, және оның атын қолдану шартын көрсетеді. Сызықша, арқылы бөлінген 2-сан бояу түсін және пигмент маркасын көрсетеді.

Мыс: 01 - 09 қара

10 - 19 оранжевый

20 - 29 қызыл

30 - 39 көк

40 - 49 жасыл

50 - 59 сары

60 - 69 қоңыр

70 - 79 фиолетовый

80 - 89 ақ

Бояу шығынын есептеу

Буклет: 6 х 4 х 5 х 0, 7 = 84 кг

Плакат: 1 х 4 х 4 х 0, 7 = 11 кг

Жаранамалық парақ: 1 х 4 х 6 х 0, 7 = 17 кг

Технологиялық есептеу тәсілдері

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс