Электр тораптарында техникалық электрэнергия шығынын есептеу тәсілдері

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

АҚТАУ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ КОЛЛЕДЖІ

Дипломдық жұмыстың

ТАПСЫРМАСЫ

Студент: Жапаш Нұрымбет

Мамандығы: 0902000 «Электрмен қамтамасыз ету»

Біліктілігі: 090203 «Техник-электрик»

Дипломдық жұмыстың жетекшісі: Нәдірханова Дана Таубайқызы

Дипломдық жұмыстың тақырыбы: “35-110кВт электр желілеріндегі шығынды төмендету шаралары”

АТҚҚК бұйрығымен бекітілген

«» 2019 ж. №

Тапсыру мерзімі:

Жұмыстың мазмұны мен көлемі (түсіндірме, есептеу және сараптау бөлімі, теориялық және эксперименталды бөліктері немесе сұрақтардың тізбесін әзірлеу)

Дипломдық жұмыстың материалдарың орындау:

а)

б)

в)

г)

д)

Графикалық материалдардың тізбесі (кесте, сызулар, диаграммалар және графиктер және т. б. )

Консультанттың толық аты-жөні:

Нормоконтролердің толық аты-жөні:

Дипломдық жұмыстың ұсынысы және күнтізбелік жоспардың орындалуы:

Дипломдық жұмыстың жетекшісі

_{(жетекшісің қолы)}

Тапсырма орындауға қабылданды

_{(студенттің қолы)}

Тапсырма берілді « » 2019 ж.

Мазмұны

Кіріспе

Қазіргі заманда электрэнергетиканың дамуы электр тұтынушылардың көбеюімен сипатталады, ол үлкен қуатты электр станциялар мен біріккен энергетикалық жүйе құрайтын орталықтанған электрмен жабдықтауды қажет етеді, бұл кезде тарату мен жеткізу мақсатындағы электрэнергия шығынының өсуі бірге жүреді. Шығынды азайту мен жоспарлауға жыл сайын көп көңіл бөлінеді.

Бітіру жұмысында АПК АРЭК тораптарындағы электрэнергия шығынын азайту қарастырылды. Шығындардың құраушыларын әртүрлі критерий бойынша бөледі: шығынның сипатына қарай (тұрақты, айнымалы), кернеу классы бойынша, элементтер тобына және т. б. болды.

Қосалқы стансаның өзіндік мұқтаждығына электрэнергия шығынының нормасы - бұл берілген электртұтынудың жоспарлық көрсеткіші.

Қосалқы станса өзіндік мұқтаждығына электрэнергия шығынын нормалау мақсаты болып, есепке алу жүйесін реттеу, бақылау және жоспарлау, сонымен қатар өзіндік мұқтаждықтың токқабылдағыштарымен электрэнергия шығынын рационалды жұмсап және үнемдеу керек.

Қосалқы станса өзіндік мұқтаждық электр қабылдағыштарының құрамына келесілер кіреді:

Қосалқы стансаның өзіндік мұқтаждық категориясына токқабылдағыштармен электрэнергия тұтынуын жатқызады, ол электр энериясының түрлендіру мен таратудағы технологиялық процесте қосалқы стансаның жабдықтарына қажетті функционалды шарттарды қамтамасыз етеді.

Энергожүйедегі электр жүйесі бойынша электрэнергияны жеткізіп беруге кететін технологиялық шығын деңгейі бірінші кезекте электр жүйенің дамуына жұмсалатын капиталдық салымдарның көлемімен анықталады және энергожүйенің сұлбасы мен режімі өзгерсе өзгереді.

1 Электрэнергияны жеткізіп беру мен тарату кезіндегі технологиялық шығындар

1. Шығын құрылымы

Электрэнергия бірден-бір жалғыз өнім түрі, оны тасымалдау кезінде оның белгілі бөлігі шығынға кетеді, бұл жерде тек нақты шығындарды оңтайландырылған деңгейін анықтап және сол деңгейде ұстап тұру қажет. Ең дұрыс термин «электр жүйесі бойынша электрэнергияны жеткізіп беруге кететін технологиялық шығын», бірақ есептеулерде қысқартып үйренген «электрэнергия шығыны» термині қолданылады.

Шығынды нормалау үшін электрэнергия шығынының құрылымын іріленген құрылымын қолданған жөн, оның физикалық шығуы мен мөлшерлік шамасы анықталу тәсіліне қарай шығындар құраушыларға бөлінген. Осы критерийден шаға отырып шығындарды келесідей құраушыларға бөлеміз:

Нақты (есептік) шығындар - жүйеге келген және жүйеден жіберілген электрэнергияның айырмасы, ол тарату жүйесінің (АЭК, РЭС) кірісіне және жіберілгендегі жүйе шығысында (тұтынушыда) орнатылған санауыш құрылғылардың көрсетуімен анықталады.

Техникалық шығындар - электр торабы арқылы электр энергияны жеткізіп беру, тарату кезінде болатын, сымдар мен электрқондырғылардағы физикалық процеспен болатын шығындар. Техникалық шығынның өлшемі тораптың режимі мен параметрлеріне, жүктеме тоғының шамасына және оның фаза бойынша біртекті таралуына тәуелді. Техникалық шығын есептік жолмен анықталады.

Өзіндік мұқтаждыққа кететін электрэнергия шығыны - ол қосалқы стансаның технологиялық құрылғыларының жұмысын және қызмет ету қызметкерінің өмір сүруін қамтамасыз етуге кететін электрэнергия шығыны.

Коммерциялық шығындар - бұл шығындар электрэнергияны ұрлаудан болады, санауыштың көрсетуі электрэнергияға төлеу кезінде сәйкес келмеуі және электрэнергияны тұтынудағы бақылауды ұйымдастыру аймағындағы басқа да себептерге байланысты.

Метрологиялық шығындар - өлшеу кезіндегі инструменттердің қателіктерінен болған шығындар.

Шығынның нормативтік өлшемі - электр торабындағы электрэнергияны жеткізіп беру мен тарату кезіндегі шығын өлшемінің оңтайландыру негізіндегі мәні. Ол аналитикалық-есептік, статикалық-ықтималдық және эксперименталды тәсілмен анықталады.

Асқын нормативтік шығын - нақты және нормативтік шығынның арасындағы айырмасы. Казіргі кезде асқын нормативті шығынды техникалық, коммерциялық және метрологиялық шығын құрайды.

Электр жүйедегі энергия шығындарын талдау жеңіл болу үшін келесідей бөлінеді:

- Энергожүйенің оңтайландырылған жұмыс режимі шарты бойынша

технологиялық керекті энергия шығыны

- Оңтайландырылған технологиялық шығындар

- Оңтайландырылған режимнен ауытқығанда болатын қосымша техноло- гиялық шығындар.

Энергия шығынын мөлшерлік талдау негізгі әсер ететін келесі факторларға тәуелді болғанда орындалады:

- Электр тасымалдау желісін жүктеу;

- Айырбас қуат ағыны;

- Реактивті қуат ағынындағы қарымталау дәрежесі;

- Режимнің оңтайландырылғанға жақын дәрежесі;

- Торап режимін автоматтандыру деңгейі.

Нақты (есептік) шығынды электрстансаның шинасынан желіге жіберілген электрэнергия мен тұтынушылармен төленген электрэнергия сомасымен және энергожүйенің өндірістік мұқтаждығына кеткен шығынның айырмасы арқылы анықтаймыз.

(1. 1)

Бұдан келесі шығады, яғни шамасы өзіне тек тораптың техникалық жағдайын және оның жұмыс режимін сипаттайтын техникалық шығынды ғана қоспайды, сонымен қатар оның құраушылары нақты анықталмаған бөлік айырмасын да қосады. Бұл бөлікті белгілеу үшін «коммерциялық шығындар» термині қолданылады.

Техникалық шығынның нақты мәні тек есептік жолмен анықталады. Техникалық шығын белгілі болған жағдайда коммерциялық шығын келесі формуламен анықталады:

(1. 2)

Экономикалық негізделген (оңтайландырылған) техникалық шығын , ол нақты мәні мен шығынның төмендеуі , яғни барлық шараларды енгізу есебінен қол жеткізуге болатын шығын арасындағы айырма, бұл шығын кем дегенде 8, 3 жылда төленеді.

(1. 3)

Оңтайланған шығындар бір рет анықтап белгілі мақсаттарда қолдана беретін тұрақты шама болып табылмайды. Сондықтан оңтайландырылған шығындар келесі мәндер ретінде көрсетіледі, олардың әрқайсысы өзінің есептік кезеңіне сәйкес болады. Бұл рет жүктеме мен сұлбасы туралы деректерді айқындау шамасы бойынша түзетілу қажет. Энергия шығынын тұрақты және айнымалы деп бөледі.

Тұрақты шығындарға торап элементінің жүктемесі өзгергенде жайлап өзгеретін және бұл өзгерісті есепке алмауға болатын шығындар жатады. Айнымалы шығындар - бұл шығындардың бөлігі, ол элемент жүктемесіне тәуелді. Шығын кернеу деңгейіне қарай таратылады:

1. 1 кесте - Кернеу деңгейіне қарай шығындардың өзгеруі

Техникалық шығыны жоғары болатын нақты элементтерді және электрэнергиясын жеткіліксіз есепке алуының нақты жерін табу, энергия шығынын талдаудың соңғы мақсаты болып табылады.

Шығынның жүйе аралық ағындардан тәуелді болғанда энергия шығынын талдау есебі оңай болады. Әрбір электрстанса, аймақ және толық энергожүйе бойынша энергия балансын құру талдаудың негізгі формасы болып табылады.

Ақпарат қаншалықты толық және есептеу әдісі дәл болса, соншалық техникалық және коммерциялық шығындарға дұрыс бөле аламыз, жұмыс бағытын және сол телімге жауапты бөлімшелерді дұрыс анықтаймыз. Барлық шығындардың айқын құрылымын 1. 1- суретте көрсетілген.

Электрэнергиясының техникалық шығындар

Техникалық шығын құрылымы келесі құраушылардан тұрады:

- желідегі, күштік трансформатордағы және автотрансформатордағы жүктемелі шығындар ;

- трансформатордағы және автотрансформатордағы бос жүріс шығындары ;

- әуе желісіндегі тәжге кеткен шығындар ;

- стансаның өзіндік мұқтаждықтарға кететін ;

- қарымталауыш құрылғыларға - статикалық конденсатор батареясында (СКБ), синхронды компенсаторда (СК), СК режимінде жұмыс істейтін генераторда, статикалық тиристорлы компенсаторда (СТК)

- қосалқы станса реакторындағы шығындар ;

- өлшеуіш ток пен кернеу трансформаторында және олардың екінші тізбегіндегі, электрэнергия санауыштарындағы шығындар .

1. 1 сурет - Электрэнергия шығынының айқын құрылымы

Шығын құрылымына (1. 1 - сурет) сәйкес жүктеме шығындарына желідегі және күштік трансформатордағы шығындардан басқа, өлшеуіш ток трансфораторындағы, жоғары жиілікті қоршауларда (ЖЖҚ) ЖЖ-байланыс және ток шектеуіш реакторлардағы шығындар жатады. Бұл барлық элементтер желіге «тарамдалып» қосылады, яғни тізбектей, сондықтан шығындар бойынан өтетін қуатқа тәуелді. Осы элементтердегі шығындар жалпы шығынның кішкене бөлігін құрайды, бірақта оның есептеу жеңілдігі шығын қосындысының мәнін есептеуге негізделген.

Ток трансформаторындағы шығындар . ТТ және оның екінші тізбегіндегі активті қуаттың шығындары келесі үш құраушыдан тұрады: бірінші және екінші орамаларындағы шығындар және екінші тізбек жүктемесіндегі шығын.

Номиналды токта егер кернеуі 6-35 кВ болса, бір ТТ-ның бірінші орамадағы активті қуат шығыны 40 Вт, ал кернеуі 110 кВ және одан жоғары болатын ТТ-да 100 Вт құрайды.

ТТ-ның екінші орамындағы активті қуат шығыны номинал токта кез келген кернеу үшін 6 Вт шамасын құрайды. Әрбір кернеуі 6-35 кВ ТТ-да екі екінші орамасы бар, ал 110 кВ және одан жоғары кернеулі ТТ-да төрт орама болады.

Екінші тізбектегі нормаланған мәндері көбіне барлық ТТ-ның негізгі бөлігін құрайтын, кернеуі 10 кВ және номинал тогы ТТ 2000 А-тан аз болатын ТТ пайдаланатын торопта (ТТ бірінші тобы) 10 BA дәлдік классы және 15 ВА болса құрайды.

Екінші тізбектегі жүктеме мәнінің нормаланған мәні кернеуі 10 кВ және номинал тогы 2000 А және одан жоғары болатын ТТ үшін және кернеуі 35 кВ (ТТ екінші тобы) ТТ үшін бұл мәндер екі есе көп, ал кернеуі 110 кВ және жоғары (ТТ үшінші тобы) болатын ТТ үшін үш есе көп. Бұл берілгендер келесі түрде жақсы көрсетілген , мұндағы -топ нөмірі.

Екінші тізбектегі жүктеменің активтік құраушысы жүктеменің қуат коэффициентіне тәуелді. Біркелкі мәні тең.

6-35 кВ тораптарда (нейтралы тиімсіз жерлендірілген бейтараптамасы бар торапта) бір жалғанғанда екі ТТ, ал 110 кВ және одан жоғары тораптарда (тікелей жерлендірілген бейтараптамасы бар торапта) - үш ТТ орнатылады.

Айтқанның барлығын қоса келсек, бірге жалғанған ТТ-ның электрэнергия шығынын келесі жалпы формуламен көрсетуге болады, есептік кезең ұзақтығы Д, күн:

(1. 4)

мұндағы - ТТ-ның ток жүктемесіне балама коэффициенті;

- ТТ-дағы меншікті қуат шығынына және оның

екінші тізбегіндегі тәуелді коэффициенттер.

мәні келесідей болады:

ТТ бірінші тобы үшін -

ТТ екінші тобы үшін -

ТТ үшінші тобы үшін -

Мысал 2. 1 Кернеуі 10 кВ, номинал тогы 1000 A ( ) және кернеуі 110 кВ ( ), және болатын ТТ қаңтар ( ) айына электрэнергия шығынын есептеу.

Шешуі: Келесі (2. 19) формуламен анықтаймыз:

кернеуі 10 кВ ТТ үшін

кернеуі 110 кВ ТТ үшін

Бос жүріс кезіндегі электрэнергия шығыны

Күштік трансформатордағы бос жүріс кезіндегі электрэнергия шығыны белгілі паспорттық берілгендерден қуат шығынына негізделіп анықталады:

(1. 5)

Қарымталауыш құрылғылардағы шығындар құрылғы түріне байланысты болады. Шунттаушы реактордағы шығындар реактордағы белгілі қуат шығынына негізделіп, формула бойынша анықталады (1. 5) . Оларды паспортта бос жүріс шығыны деп атамайды, тек реактордағы шығындар деп атайды, бірақта бұл шығындар трансформатордағы шығындармен бірдей.

Конденсатор батареясында шығындар белгілі меншікті қуат шығынына , кВт/квар негізделіп анықталады:

(1. 6)

мұндағы - есептелген кезеңдегі конденсатор батареясының

өндірген реактивті энергия;

- меншікті қуат шығыны.

Статикалық тиристорлық компенсатордағы шығындар осы формуламен анықталады. Тиристорлық компенсаторда, ережеге сай, жеке құрылымға ие болады, сондықтан меншікті шығындар нақты компенсаторда паспорттық берілгендерге негізделіп анықталады.

Синхронды компенсатордағы (СК) шығындар теория жүзінде бос жүріс шығындарына толық жатқызуға болмайды, өйткені кез-келген электр машинасындағы шығында жүктемелік құраушысы да бар (сол сияқты трансформаторда да) . Бірақ шығынның құраушысы торап жүктемесіне тәуелді болмағандықтан, ол СК өзінің жүктемесіне тәуелді, соңғы тұжырым тораптың жүктемесіне тікелей байланысы болмайды, СК толықтай шығындарын шартты-тұрақты шығындарға жатқызады.

Оларды есептеу үшін формула түрі келесідей:

(1. 7)

мұндағы - номинал жүктемедегі СК шығындары,

- есетелген кезеңге СК жұмыс уақыты (ол 24 Д аз болуы

мүмкін),

- СК максималды жүктелу коэффициент,

- кезіндегі бос жүріс шығын бөлігі.

мәні қолданылатын СК үшін 0, 3-0, 5 В диапазонында болады, есепте орташа 0, 4 мәні қолдануға болады.

СК реактивтік жүктеме графигінің толтыру коэффициенті уақыт аралығында СК өндірген реактивті энергиясы арқылы анықталады.

(1. 8)

Солай бола тұра, тұтынылған және желіге берілген реактивті энергия қосындысымен анықталады.

СК типтік қуаттары үшін келесі кестеде мәндері берілген:

1. 2 кесте - сәйкес мәндерінің кестесі

Кейде СК орнына тиімсіз стансаның ескі генераторлары, негізгі тағайындау бойынша қандай да бір кезеңде қолданылмайтын, жұмыстан шығарылған (турбинасыз турбогенераторлар) немесе істеп тұрған станса генераторлары қолданылады. Соңғысының шығыны турбинаның жұмыс режіміне тәуелді, ол торап жүктемесінен емес, СК өзінің жүктемесіне тәуелді. Төменде СК режіміне келтірілген, генереторлардың әртүрлі жұмыс режіміне, шығынның ұлғаю коэффициенттері берілген, осындай қуаттағы СК шығынымен салыстырған:

Турбогенератор:

трубиналарсыз 1, 8

трубинамен, бумен желдетілетін 3, 9

бос жүрісте турбинамен 10, 7

Гидрогенератор:

жабық бағытталған аппарат кезінде турбинмен 2, 9

бос жүрістегі трубинамен 10, 7

Кернеу трансформатордағы, тура жалғанатын санауыштардағы және ЖЖ-байланыс құрылғыларындағы шығындар.

Кернеу трансформаторы бос жүріс режиміне жақын режимде жұмыс істейді. КТ-дағы активті қуат шығындары КТ өзіндегі және оның екінші жүктемесіндегі шығындарынан тұрады:

(1. 9)

КТ-ның өзіндегі шығындар негізінен трансформатордағы болат магнитөткізгіштегі шығынынан тұрады. Бір фаза үшін номинал кернеу кезінде номинал кернеу өскен сайын желінің номинал кернеуге жақын мәнге дейін өседі.

Кернеу 10 кВ болатын ТТ үшін 10 Вт шамасын құрайды, 110 кВ - 110 Вт жуық болады. КТ тізбегіндеі екінші жүктемені нормалағанда, сонымен қатар ТТ-ның номинал кернеуіне және оның дәлдік классына тәуелді.

Кернеуі 20 кВ және одан төмен болатын КТ үшін дәлдік класынан тәуелділік сызықтық сипатта болады:

(1. 10)

мұндағы - дәлдік класы 1, 0 тең КТ нормаланған жүктемесі.

Жоғары кернеулі КТ үшін

(1. 11)

мәні релелік қорғаныс пен электр энергия санауышының параметрлеріне тәуелді. Электромагниттік реле мен индукциондық санауыш қолданған жағдайда орташа мәнге тең болады және оның номинал жүктелуі кезінде, КТ жалғанатын құрылғылар қоректенетін активті қуат болады. Әртүрлі КТ үшін мәні төменде келтірілген.

1. 3 кесте - КТ үшін мәнінің кестесі

Іс жүзінде КТ екінші тізбегі жиі жүктеледі, сондықтан көрсетілген мәндерді КТ-ның екінші тізбектегі жүктелу коэффициенті көбейтіледі.

Айтылғанды есепке ала отырып, КТ-дағы электрэнергия шығының қосындысы және екінші тізбектегі жүктеме келесі формуламен анықталады, мың кВт·сағ:

кернеуі 20 кВ және одан төмен КТ үшін

(1. 12)

кернеуі 20 кВ жоғары КТ үшін

(1. 13)

Мысалы 2. 4. КТ-дағы қаңтар айына электрэнергия шығынын есепте. 10 және 110 кВ кернеудегі торапта бір фазада орнатылған, оның коэффициенттері және тең.

Шешуі: Бұл (1. 12) және (1. 13) формулалар бойынша анықталады:

мың кВт·сағ,

мың кВт·сағ.

Жоғарғы жиілікті байланысқа жалғанған құрылғылар негізінде үздіксіз тұтыну режимінде жұмыс істейді, сондықтан олардағы шығындар орташа қуат шығындары арқылы анықтауға болады.

Өлшеуіш трансформаторлары (ӨТ) арқылы жұмыс істейтін, үш фазалы санауыштар - екінші тізбектегі элементтер болып табылады, сондықтан ӨТ-дағы шығынды есептегенде олардағы шығындар да ескеріледі. Тура қосылатын санауыштағы (индукционды, электронды) қуат шығыны кернеу тізбегінде орташа 3 Вт құрайды. Бір фазалы санауышта бір кернеу тізбегі болады. Үш фазалы санауышта тізбек саны жалғану сұлбасымен анықталады. Мысалы, Аронның сұлбасын қолдансақ мұндай екі тізбек бар. Бір фазалы санауышты көбіне тұрмыс абоненттерге орнатылады. Есептеудің оңайлығына қарай бұл шығындарды баланста ұстау қажет.

Кабель желілерінің оқшауламасындағы шығындары келесі формуламен анықталады:

(1. 14)

мұндағы - кабельдің сиымдылықты өткізгіші, Сим/км;

- кернеу, кВ;

- кабель ұзындығы, км;

- диэлектрлік шығынның тангенс бұрышы, ол келесі

формуламен анықталады:

(1. 15)

мұндағы - кабельді пайдаланған жыл саны.

Формуламен (1. 15) анықталған коэффициент мәні келесіден алынған.

XX ғасырдың 60-шы жылдарының басында жасалған кабельдер үшін диэлектрлік шығынның тангенс бұрышы орташа 0, 011 құрайды. Қазіргі уақыттың кабельдерінің бұл көрсеткіші 0, 003 құрайды. Технологияның өркендеуіне байланысты оқшаулама материалдардың біртіндеп сапасының жақсаруын сызықтық тәуелділікпен қараса, онда осы 40 жыл ішінде диэлектрлік тангенс бұрыштың азаюы 0, 008, ол келесіге 0, 0002 бірл. /жыл сәйкес. Бірінші жақшадан көретініміз, кабельдің қызмет ету мерзімі ұлғайған сайын, ол соншалық төмен оқшаулама сипаттамаларымен жасалған. Сонымен қатар, пайдалану мерзімінде оқшаулама ескіреді. Осыған байланысты диэлектрлік тангенс бұрыштың шығынын екінші жақша көрсетеді. Бар берілгендерге сай ескіру коэффициенті тең.

Кабельдің сиымдылықты өткізгіштік мәні әртүрлі қимасы мен кернеуі үшін төменде 1. 4 кестеде келтірілген.

1. 4 кесте - Кабельдердің сиымдылықты өткізгіштігі, Сим/км-10 ^-6

Электрэнергияның коммерциялық шығындары

Коммерциялық шығындар екі негізгі болу себебі бар, олар біріншісі тұтынушылардың электрэнергияны ұрлауы, екіншісі тұтыну мен төлемге бақылауды ұйымдастырудың жеткіліксіз болуы. Бұл шығындар жалпы шығындардың жөндеп құрылмаған бөлігін құрайды, өйткені негізінен әлеуметтік және ұйымдастыру факторларымен анықталады.

... жалғасы

Электрэнергия шығыны

Электр энергияның техникалық шығындары

Металлургиялық зауытының электр жүйесі

Жаркент акционерлік электр тасымалдау компаниясы акционерлік қоғам

ЖайықЖылуҚуат АҚ-ның турбиналық цехын электрмен жабдықтау

Электр жүктемелер есебі

Электрэнергиясының техникалық шығындары

Активті қуаттың минимум шығыны бойынша АО «ЖРЭК» 220-220 кВ Қарағанды тораптарындағы режимдерді оңтайландырудың есептеулері

Ауданның және электрмен жабдықтау жүйесінің қысқаша сипаттамасы

Жылу жүктемелерінің есебі

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс