Адам құқықтары мен бала құқықтарын қорғаудың маңызы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

Кіріспе

Негізгі бөлім:

1 Адам құқықтары мен бала құқықтарын қорғаудың маңызы

2 Кәмелетке толмағандардың қылмыс жасауына әсер

етуші мән жағдайлардың негізі.

3 Кәмелетке толмағандардың жасаған қылмыстарына

құқықтық баға беру.

4 Кәмелетке толмағандардың қылмыс жасауының алдын

алу шаралары.

Қорытынды.

Жобаның мақсаты

Кәмелетке толмағандардың қылмыс

жасауына итермелейтін мән жағдайлар

мен себептерді топтастыру негізінде қылмыс салдарын болдырмау жолда

рын ұсыну, кәмелетке толмағандардың

қылмыс жасауының алдын -алу шараларын енгізу туралы ұсыныстар жасау

Жобаның мақсаты:

Кәлетке толмағандардың қылмыс жасауына итермелейтін мән жағдайлар мен себептер

Кәмелетке толмағандардың қылмысжасауына итермелейтін мән жағдайлармен себептерді топтастыру негізінде қылмыс салдарын болдырмау жолдарын ұсыну, кәмелетке толмағандардыңқылмыс жасауының алдын -алу шараларын енгізу туралы ұсыныстар жасау:

4 негізгі топқа бөлеміз:

1) Отбасы жағдайы

2) әлеуметтік жағдай

3) наша мен ішімдік әсері

4) бұқаралық ақпарат құралдарының

кері әсері

5) ересектердің әсері

Қазақстан Республкасы егемендікке қол жеткізгенен кейін өз конституциясын қабылдап, осы ата заңымыздың 1-ші бабында бекітілгендей мемлекетіміздің ең қымбат қазынасы - адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары деп айқындаған болатын. Осы қағиданы бетке ұстанып, 2-ші яғни адам және азамат бөлімінің 27ші бабында “ неке мен отбасы, ана мен әке және бала мемлекеттің қорғауында болатының” көрсеткен. [1] Адам құқығы жөніндегі 1948 жылғы Жалпыға бірдей Декларацияда, 1989 жылғы

Бала құқықтары жөніндегі Конвенцияда отбасы қоғамның негізгі табиғи ұясы және ол мемлекет пен қоғам тарапынан қорғау құқығына ие деп белгілеген. Қазақстан Республикасы бұл халықаралық шарттарға қосылғандықтанда сонымен қатар Қазақстан Республикасы Конституциясының 4-ші бабының 3-ші тармақшасында “Республика бекіткен халықаралық шарттардың Республика заңдарынан басымдығы болады және халықарлық шарт бойынша оны қолдану үшін заң шығару талап етілетін жағдайдан басқа реттерде, тікелей қолданылатындығы”[1, 5] көрсетілген, соған сәйкес отбасы және кәмелетке толмағандар жөніндегі халықаралық құқық нормаларын қастерлей отырып, бала құқықтарын сақтай отырып осы мәселелерге байланысты пайда болатын қоғамдық қатынастарды қылмыстық құқықтық жолмен қорғауға ерекше мән береді. [2]

1997 жылы қабылданған жаңа Қылмыстық кодекстің ерекше бөлімінің 2-тарауы отбасына және кәмелетке толмағандарға қарсы қылмыстар үшін жауаптылық белгілеген. Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің78-бабының 1-ші бөлігіне сәйкес“Кәмелетке толмағандар деп қылмыс жасаған кезге қарай 14-ке толған, бірақ 18-ге толмаған адамдар танылады”. Яғни, қылмыстық жауаптылықа тартылытын ең төменгі жас 14-ке толу. [3]

Бұған дейінгі жұмыс істеп келген Қазақ ССР Қылмыстық Кодексінде Кәмелетке толмағандар деген түсінік болмаған болатын, оның орнына жасы толмағандар деген ұғым қолданылған. Сонымен қатар кәмелетке толмағандармен жасалатын қылмыстарға жауаптылық көздейтін баптардың өзіде әр жерде шашырап жүрген болатын, мысалы 114-бап: “ата-аналарына немесе жұбайына көмек көрсетуден бұлтару” 3-ші тарауда «адамның өміріне, денсаулығына, бостандығына және адамгершілігіне қарсы қылмыстарда» көрініс тапқан. Ал, 200-баптың 3-ші тармағында: “жасы толмағандарды мас күйге жеткізу оларды маскүнемдікке тарту”; “жасы толмағандарды қылмыс істеуге тарту” сияқты қылмыстарға жауаптылық көздейтін баптар 10-шы тарауда яғни «қоғамның қаіпсіздігіне және халықтың денсаулығына қарсы қылмыстарда» көрініс тапқан.

Ал қазіргі жұмыс істеп тұрған Қылмыстық кодексте кәмелетке толмағандармен жасалатын қылмыстар үшін жауаптылық көздейтін барлық баптар бір жүйеге келтірілген және 2-ші «отбасына және кәмелетке толмағандарға қарсы қылмыстар» тарауында тікелей бекітілген. [4]

Адам құқықтарын халықаралық қорғау дегеніміз бұл адам құқықтары мен бостандықтарын өмірге практикалық енгізу бойынша келісім шарт тәртібінде анықтайтын және бекітетін құқықтық нормалардың жиынтығын айтамыз. Екінші Дүниежүзілік соғыстан кейін адам құқықтары мен бостандықтары бойынша мемлекеттердің іскерлігінің одақтасуының орталығы БҰҰ-ы болды, БҰҰ-ның Бас Ассамблеясымен 1948 жылы 10-шы желтоқсанда Жалпыға бірдей Адам құқықтары жөніндегі Декларация қабылданған болатын. Халықаралық құқықтағы адам құқықтарын құрметтеу қағидаларының мазмұны осы Декларацияның баптарында көрініс табады, соның ішінде 1, 2, 3-ші баптарына сәйкес:1) барлық мемлекеттер өз аумағындағы адамдардың негізгі құқықтары мен бостандықтарын құрметтеуге міндетті, 2) жыныстық, нәсілдік, тіл және діни белгілері бойынша қандайда бір кемсітушіліктерді болдырмау керек, 3) мемлекеттер жалпы адам құқықтары мен бостандықтарын құрметтеуге көмектесуге және осы мақсатқа жетуге, ынтымақтасуға міндетті. []

Адам құқықтарын қорғаудың маңыздылығын 1997 жылы БҰҰ-ның Бас Хатшысы Коффи Аннанның айтуынша адам құқықтарын қорғау БҰҰ-ның барлық агенттіктері мен органдарының басты мақсаты және оны орындау үшін жауаптылық БҰҰ-ның ЭКОСОС-қа, БҰҰ-ның Адам құқықтары мен бостандықтары бойынша жоғары комиссарына жүктелген. []

Қазақстан Республикасында Адам құқықтары жөніндегі арнайы Президент жанындағы комиссия БҰҰ-мен өзара қызметтесіп, адам құқықтары өрескел бұзылған жағдайларды қарап, шешіп, жыл сайынғы есеп беріп отырады және Қазақстанда Халықаралық Конвенциялардың қолдануы жөнінде материалдар дайындайды, жиналыстар мен семинарлар өткізіп отырады. [] Сонымен қатар Қазақстанның маңызды адам құқықтары мен бостандықтарының қорғалуына арналған халықаралық шарттарға қосылуы өзінің демократиялы мемлекет ретінде адам құқықтарының құндылығына ерекше мән беретіндігінін дәлелі.

1989 жылғы 20 қарашада қабылданған «Бала құқықтары жөніндегі»

Конвенцияда балалардың азаматтық және саяси-әлеуметтік құқықтарының қорғалуына ерекше мән берілген. Бұл Конвенцияның басты принциптері болып:1) балаға осы Конвенция мен берілген барлық құқықтары оның ұлтына, нәсіліне, жынысына, тіліне, дінге сеніміне қарамастан сақталуы керек. 2) баланың қалыпты өсуіне қажетті жағдайлар мен көмек және қорғалуына қажетті жағдай туғызылуы тиіс. 3) балалардың білім алу құқығының сақталуы тиіс. 4) балаларға қатысты қатыгездік пен оларды ұрып соғуға, сатуға жол берілмейді. [] Сондықтанда осы Конвенцияның 6-шы бабының 1-ші тармақшасына сәйкес «баланың өмір сүруге құқығы бар», ал 16-шы бабының 2-ші тармақшасына сәйкес «баланың құқықтары заңмен қорғалады және заң көмегін алуға құқылы» екендігі айқын жазылып көрсетілген. Осы Конвенцияға негізделген Қазақстан Республикасының “Неке және отбасы” заңында балалар құқығы келесідей көрініс тапқан:1) отбасында өмір сүруге және тәрбиеленуге; 2) ата-анасымен және басқа да туыстарымен қарым қатынас жасау; 3) өз пікірін білдіруге; 4) ат-алуға, әкесінің атын және тегін алуға; 5) мүлікке; 6) қорғалуға. []

Сәйкесінше ата-ана құқықтары мен міндеттері:1) баланы тәрбиелеуге; 2) балаға білім беруге; 3) баланың құқықтары мен міндеттерін қорғауға; 4) басқа адамдардан балаларын талап етуге. []

Балалардың құқықтарын қорғау жөніндегі алғашқы ұйым әлемде
1919 жылы пайда болды, 1924 жылы - Ұлттар лигасының Женева бала құқықтары туралы декларациясы, 1959 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясының Бала құқықтары декларациясы қабылданды, 1979 жыл Халықаралық Бала жылы болып жарияланды және тек он жыл өткеннен кейін ғана Бала құқықтары туралы конвенция қабылданды.

Балалардың ең абзал мүдделерін қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасы бала құқықтарын қорғау мақсатын көздейтін неғұрлым маңызды конвенцияларға қосылды: Бала құқықтары туралы конвенция
1994 жылы бекітілді, 1999 жылы Шетелдегі алименттерді өндіріп алу туралы конвенция бекітілді, 2000 жылы - Жұмысқа қабылдау үшін ең төменгі жас мөлшері туралы конвенция, 2001 жылы - балаларды сатуға, балалар жезөкшелігі мен балалар порнографиясына қатысты Бала құқықтары туралы конвенцияға Факультатив хаттама және әскери қақтығыстарға балалардың қатысуына қатысты Бала құқықтары туралы конвенцияға Факультатив хаттама, 2002 жылы - Балалар еңбегінің ең жаман түрлеріне тыйым салу және жою жөніндегі шұғыл шаралар туралы МОТ Конвенциясы (Конвенция 182), 2004 жылғы қарашада Қазақстан Адамдарды сатуға және үшінші тұлғалардың жезөкшелікке пайдалануына қарсы күрес туралы БҰҰ Конвенциясына және оған Қорытынды хаттамаға қол қойды. Алайда, Қазақстан бекітпеген, бала құқықтарын қорғауды қамтамасыз етуге жәрдемдесетін қағидаларды қамтыған бірқатар маңызды Конвенциялар бар. Осындай халықаралық құқықтық құжаттардың ішінде - Барлық көшіп-қонушы еңбекшілердің және олардың отбасы мүшелерінің құқықтарын қорғау туралы конвенция (1990 жылғы 18 желтоқсан) және Балаларды қорғау және мемлекетаралық бала асырап алу саласындағы ынтымақтастық туралы конвенция (Гаага, 1993 жылғы 29 мамыр) . Халықаралық балалардың құқықтарын қорғау - тарихи тұрғыдан алғанда, салыстырмалы түрде жас құбылыс.

Кәмелетке толмағандардың қылмыс жасауына әсер етуші мән-жағдайлардың негізі.

Кәмелетке толмағандардың қылмыскерлігінде айрықша ерекшелік бар. Бұл қылмыскерліктің негізгі себептерінің әрекет ету саласы-адамның жеке басының қалыптасуы және оның өмір тіршілігінің аясы. Кәмелетке толмағандардың қылмыстық жолға түсуіне негізгі себептері мен әсер етуші мән-жағдайлардың негізі:1) отбасы жағдайы; 2) әлеуметтік жағдай; 3) наша мен ішімдік әсері; 4) бұқаралық ақпарат құралдарының теріс әсері; 5) ересектер әсері. Кәмелетке толмағандардың қылмыс аясына аяқ басуының бірден-бір себебі ол отбасы жағдайындағы мәселелер, нақтылай келе отбасында әке -шешесінің тату тұруы, отбасында әке-шешесінің біреуі болмауы немесе екеуініңде болмауы, жетім қалуы әсер етеді. Ата - анасымен немесе тәрбиешісімен арада қақтығыс болып қалған жағдайда үйден кетіп қалады, қанғыбастыққа салынады, қарны тойып тамақ ішпеген бала тәтті тамақ ұрлайды, материалдық аса қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін тағы да ұрлыққа барады. Қазіргі таңда көптеген жан ұяда ата - аналарының өзі ішімдікке салынған не соттылықтары бар олар балаларын көбіне ішімдікке жұмсап, аяусыз ұрып соғып таяқ астына жығады. Кейбір ата - аналар балаларын күн көріс ретінде пайдаланып қайыр сұратуға, ұрлауға, алдауға, есірткі заттарды сатуға жұмсайды. Бұл жерден ұғатынымыз дұрыс тәрбие мен отбасындағы жағдайдың жас өспірімдер өмірінде алатын орны ерекше.

Көбінесе қылмыстың өсуіне себеп болатын жағдайлардың бірі:әлеуметтік экономикалық саясат барысында жіберілген қателіктер, әлеуметтік әділеттіктің кей кездері заң тұрғысынан жүзеге аспауы. Қоғамның әлеуметтік экономикалық жіктелуі, халытардың бай және кедей топтарға бөлінуінің өзі де кәмелетке толмағандардың қылмыс жасауына себепші болады. Халықта нақыл сөз бар “Тоқ бала аш баламен ойнамайды” деген, жақсы киінген, ақшасы, ұялы телефондары бар балалар бір бөлек, ал өздеріне ондай жағдайды рұқсат ете алмайтын балалар бір бөлек жүреді. Осы жерден келе топтарға бөліну баланың психологиясына теріс әсер бередіде балалар мен де сондай болғым келеді мен де жақсы киімгім келеді деген оймен қылмыс жасайды, көбіне көп ұрлық. Тағы басқа әлеуметтік жағдайдың әсері ол мемлекеттің әлеуметтік базасының дұрыс жетілмеуі, яғни көп балалы отбасыларға көмек берілмеуі, мектептердің кітаптармен қамтасыз етілмегені сияқты мәселелердің барлығы өз әсерін қалдырмай қоймайды. Мәселен кітабы болмаған бала тағыда ұрлыққа барады деген сөз, себебі қазіргі таңда бір кітап 1000-2000 теңгеден төмен емес.

Келесі әсер етуші мән жағдайлардың бірі болып жастардың XXI ғасырдың іңдеті наша мен ішімдікке салынуы. Қылмыстық әрекеттердің көбісі қоғамдық орындарда, алкогольді ішімдіктерді, есірткі заттарды немесе басқада есеңгірететін заттарды пайдалану нәтижесінде жасалынып келеді. Қазіргі таңда жастардардың наша мен ішімдікке әуес болуы олардың қылмыс жасауына тікелей әсер етеді. Наша табу мақсатында олар енді тек ұрлық емес кісі өлтіру, тонау, қарақшылық, қорқытып алушылық сияқты қылмыстармен ұштасқан құқық бұзушылықтарға жол береді. Оның бірден бір себебі өздеріне таныс емес жаңа нәрселерге қызығушылық танытып оған тез әуестеніп кетуі немесе өзгелердің наша мен ішімдікке әуестігіне еліктеуі. Яғни бұған балалардың қоғаммен тікелей қарым қатынасы да әсер етеді, балалық пен оған саналы түрде жол береді.

Ендігі әсер етуші мән жағдайлардың бірі болып ол бұқаралық ақпарат құралдарының теріс әсер етуі. Нақтылай келе бүгінгі таңда кітап, журнал, газеттерді теледидар мен компьютер тәрбиесі алмастырды.

Көгілдір экран алдына жиналған балалар көптеген жат әдеттерді үйреніп, санасына сіңдіреді, оған бірден бір себеп ол мәні жоқ киноларда адамды аяусыз өлтіру, қорлау, азаптау сияқты әрекеттерді көптеп көрсету. Көптеген кәмелетке толмағандардың қылмысын ашу барысында олардың ауыр қылмыстарды соның ішінде кісі өлтіруге қалай барғандарын сұраған кезінде олар, “біздер күнде кісі өлтіруді теледидардан көріп жатқан жоқпызба оның не таңғалатыны бар”, деп жауап береді екен.

Көптеген сот істері тәжірибесі көрсеткендей, жас балалардың құқық бүзуына әсер ететін мәң жағдай ересектердің оларды қылмыстық әрекетке тартуы болып табылады. Ересек қылмыскерлер өздерінің мақсатына жету ниетінде сабақтан бос уақытында қандай іспен шұғылданарын білмей, ерігіп отырған жас жеткіншектерді әр түрлі жолмен пайдаланып, ойларын жүзеге асырады. Жас балаларды көбінесе, пәтер тонауға, яғни терезеден түсуге, пәтердің есігін ашуға, не болмаса бақылап

тұруға сезікті адам көрсе хабарлауға үйретеді. Көптеген балалар ересектер ықпалына еріп, жат әрекетке барған достарының істегенін қайталап, олардың қылмыстық әрекетінің көшірмесін жасауға тырысады. [5]

Кәмелетке толмағандардың жасаған қылмысына құқықтық

баға беру.

Қазақстан Республикасының Ішкі істер министірлігі 2005, 2006 жылдары және 2007 жылғы кәмелетке толмағандар жасаған қылмыстарды тергеудің жай күйін талдады.

Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасы Құқықтық статистика және арнаулы есепке алу комитетінің деректері бойынша 2006 жылы кәмелетке толмағандармен жасалған 6488 қылмыс тіркелді, ол қылмыстардың жалпы санынан үлес салмағының 4, 5% құраған болатын. Ал 2007 жылы 5079 (4, 8%) қылмыс тіркелді. [6]

Кәмелетке толмағандармен жасалған қылмыс сандары бойынша

статистикалық деректер[]

Кәмелетке толмағандар, көбіне, жалпы санаттағы қылмыстарды жасайды. Ол түсініктіде, себебі олар экономикалық, саяси және өзге ерекше саладағы қылмыстарға бара алмайды. Олардың криминалдық іс қимылдарының сипаты көбіне көзге көрініп тұратындықтан, ересек адамдардың қолымен жасалатын қылмыстардан қарағанда төмен болады.

Сондықтан олардың тіркелген қылмыс коэфициенттері жоғары. [7]

Нақтылай айтқанда, бүгінгі күні кәмелетке толмағандармен жасалатын қылмыстардың кең тараған түрлері болып:тонау, ұрлық, қорқытып алушылық, адам өлтіру, алаяқтық, автомобильді немесе өзгеде көлік құралдарын ұрлау мақсатынсыз иелену қылмыстары. Мәселен үстіміздегі жылы кәмелетке толмағандар 1054 ауыр, 91 аса ауыр қылмыс түрлерін, оның ішінде 61 кісі өлтіру, 167 қарақшылық, 754 тонау секілді қылмыстар жасаған.

Қазақстан Республикасында ювеналды соттардың болмауы және кәмелетке толмағандар арсындағы жоғары қылмыскерліктің орын алуы-2007 жылы 23 тамызда Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен Астана, Алматы қалаларында мамандандырылған аудан аралық ювеналдық соттардың құрылуына себеп болды. Сонымен қатар әлі біздің елімізде ратификацияланбаған БҰҰ-ң 10. 12. 1985 ж. Кәмелетке толмағандардың ісі бойынша әділдік тәртібінің керектігі. [6, 13

Халықаралық қағидаларды іске асыру мақсатында республикада жасалған қылмыстар үшін қылмыстық жауапқа тартылатын кәмелетке толмағандарға арналған сот төрелігі институты кезең-кезеңімен енгізіле бастады. Эксперимент тәртібімен уақытша құрылған мамандандырылған соттар мен басқа мемлекеттік және өзге де құрылымдар “Қазақстандағы ювеналдық әділет” жобасы шеңберінде Алматы қаласында және Алматы облысында төрт жыл бойы жұмыс істеді. Кәмелетке толмағандарға арналған мамандандырылған сот төрелігі жүйесін қалыптастыру қажеттігі бала құқықтарын қамтамасыз ету саласындағы істердің қазіргі жай-күйіне, қылмыстық сот төрелігі жүйесінде жасөспірімдермен жұмыс жүргізу әдістерін өзгерту, практикада қылмыстық және азаматтық процеске тартылатын кәмелетке толмағандардың құқықтары мен заңды мүдделерін сақтау қажеттігіне байланысты болып отыр. Ювеналдық әділет жобасына барлық қатысушыларды - судьяларды, полицейлерді, прокурорларды, қорғаушыларды, жасөспірімдермен жұмыс істейтін әлеуметтік және оқыту-тәрбиелеу қызметтерінің өкілдерін біріктірген басты міндет - күнделікті практикалық қызметте бала құқықтарын мүлтіксіз сақтау. Жобаны іске асыру барысы, бірлескен жұмыс нәтижелері олардың толық тиімділігі мен қажеттігін көрсетті. Осы уақыт ішінде қылмыстық сот өндірісі практикасы жақсарды, қылмыстық әділеттің негізгі қағидалары іске асырылды. Кәмелетке толмағандарға қатысты жасөспірімді қамауға алу сияқты шара анағұрлым сирек қолданылатын болды және керісінше оны ата-анасының, қамқоршыларының қарауына беру сияқты шара белсенді қолданылды. Судьялар кәмелетке толмағандарға қатысты бас бостандығынан айыру емес, баламалы жазаларды жиі қолдана бастады.

Үлкен заң сөздігіне сәйкес ювеналдық әділет- бұл кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі соттың әділдігі. Бұл ұғым сот өндірісінің ерекше тәртібін, кәмелетке толмағандарға соттардың жеке жүйесін, сондай-ақ кәмелетке толмаған құқық бұзушыларды әлеуметтік қорғау және оңалту туралы пікірлер мен тұжырымдамалар жиынтығы.

Кәмелетке толмағандардың құқықтарын сақтауды мемлекеттік бақылау тетіктерін заңнамалық түрде бекіту Қазақстанның халықаралық міндеттемелеріне, атап айтқанда, 1985 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясының өкімімен қабылданған БҰҰ ережелерінің стандарттарына негізделген. Осы нормаларға орай ювеналдық әділет кәмелетке толмағандар істері жөніндегі сот төрелігінің айрықша жүйесі ретінде айқындалған, онда жасөспірім сот өндірісіне түскенге дейін және үкім шығарылғаннан кейін де орталық буын - мамандандырылған сот әлеуметтік қызметтермен өзара тығыз іс-қимыл жасайды. Бұл ретте жасөспірімнің құқықтарын қорғау туралы, не оның қылмысы үшін сотталуы туралы сөз қозғалмайды. Басты қағидат - сот төрелігінің барлық кезеңдерінде кәмелетке толмағандардың құқықтары мен мүдделерін қорғау қамтамасыз етілуі тиіс.

1968 жылы Шотландияда кәмелетке толмағандардың ісі бойынша, сотта істі қарау қылмыстық процесстен өзгеше болуы тиіс деп, қылмыскерлерді жазалаудан гөрі балаға түзелу жолына тұруға мүмкіндік береді. Шотландияда арнайы кәмелетке толмағандардың қылмыс жасауына байланысты істерді қарайтын қызметкерлер бар. Олар белгілі -бір шешімнің қабылдануын және мәжбүрлеу шараларының қолдануы жөнінде шешімдер шығарады. Ал АҚШ-та кәмелетке толмағандардың ісі бойынша арнайы Координационный совет бар, олар сотқа өздерінің көмегін тигізеді. [8]

Қазақстан Республикасы Қылмыстық іс жүргізу құқығы бойынша кәмелете толмағандардың ісі бойынша заңдылықтың сақталуы Қазақстан Республикасы Қылмыстық іс жүргізу құқығы кодексінің 52 тарауына сәйкес кәмелетке толмағандардың құқықтары, бостандықтары мен мүдделерінің қорғалуының құқықтары бар. Олардың бірі қылмыстық іс жүргізу кодексінің 486 бабына сәйкес сезікті, айыпталушы, сотталушы кәмелетке толмаған адам болса бұл іске қорғаушы міндетті түрде қатысуы тиіс, қоғаушы тергеу әрекеті басталғаннан бастап, сот процессі кезінде де қатысады. Ал 487 бабқа сәйкес кәмелетке толмаған сезіктінің, йыпталушының ата-анасы мен басқа заңды өкілдері болған кезде олардың іске қатысуы міндетті.

Сот процессі кезінде заңды өкілдердің кәмелетке толмағандардың атынан өкілдік етуі кейбір жағдайларда дұрыс шешімнің шығарылуына кедергі болады. Себебі заңды өкіл өз мүддесіне қарай өкілдік етуі мүмкін. Бұл фактілердің орын алуы істің дұрыс шешілуіне кедергі болады және де кәмелетке толмағандардың қылмыс жасауының себебін анықтауға кедергі болады. [9]

Кәмелетке тлмағандардың қылмысын алдын-алу шараларының мазмұны.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.