Гуманистік психология түлғаны тану

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР:

1. Фрейдтің психоанализдік негізгі тұжырымдамалары мен принциптері
2. К.Юнг бойынша тұлға тұжырымдамасы

3. Гуманистік психология тұрғысында тұлғаны тану
К.Роджерстін феноменологиялық
теориясы
4. А. Маслоу бойынша тұлға теориясы
Қолданған әдебиеттер

Тұлғаның психологиялық теориялары

1.Фрейдтің психоанализдік негізгі тұжырымдамалары мен
принциптері
Зигмунд Фрейд 1856 жылы 6 мамырда Австрияның Фрайберг қаласында
дүниеге келген. З.Фрейдтің "психоанализ" терминін еңгізуін, оның ғылымға
қосқан үлкен үлесі деп тануға болады.
"Психоанализ" терминінің үш мағынасы бар: 1) тұлға және психопатология
теориясы; 2) тұлға көңілінің бұзылуының терапиялық әдісі; 3) индивидиумның
саналы түрде сезілмейтін ойлары мен сезімдерін зерттеу әдісі.
Үзақ мерзім психоанализдің дамуында З.Фрейд түлғалық ұйымдастырудың
топографиялық моделін қолданды. Осы модельбойынша психикалық өмірдің үш
деңгейін бөлуге болады: сана, парықсыздық (подсознательность) және
бейсаналық. Оның ғылымға, қосқан ең үлкен үлесі - бейсаналық үғымын
енгізіп, ұғымсыз түрткілермен жұмыс істеу әдісін қолдануды үйретуі.
Сана деңгейі тура осы уақытта сезінетін түйсіктер мен әсерлерден
тұрады. Ал парықсыздық деңгейі (кейде "қол жететін ес" деп аталады) тура
осы сәтге сезілмейтін тәжірибелерді көрсетеді. З.Фрейдтің ойынша, бұл
психиканың сезілетін және сезілмейтін аумағының арасындағы көпір болып
табылады. Бейсаналықта тұлғанын негізгі детерминаттары болады, олар:
психикалық қуат, ояту және инстинктер. Инстинктердің екі түрі бар: либидо
немесе сексуалдық қанағатгануға ұмтылу және агрессиялы инстинкт, өлімге
ұмтылу. 20-жылдардың басыңда З.Фрейд өзінің концептуалды моделін қайта
қарастырып, тұлға құрылымьн негізгі үш компонентке бөлді: ид, эго, жогаргы
эго.
"Ид" латынның "Ол" сөзінен шығады. З.Фрейд бойынша "Ол" тұлғаның
карапайым, инстинктивті және тума аспектілерін білдіреді. Ид бейсаналықта
өмір сүреді және инстинктивті биологиялык оянулармен (тамақ, ұйқы, т.б.),
яғни біздің жүріс-тұрысымызды қуатпен қамтамасыз ететін оянулармен тығыз
байланысты. Фрейд бойынша, ид -ешқандай заң мен ережеге бағынбайтын нәрсе.
Фрейд идті ағзаның соматикалық және психикалық процестері арасындағы нәрсе
деп қарастырады. Ол ид адамды шаршаудан арылтатын ей механизмді көрсетеді:
рефлекторлық әрекет және алғашқы процестер.
"Эго" (латын. "Эго" - "Мен") - шешім қабылдауға жауапты психикалық
ақпараттың компоненті. Эго идтің тілектерін сыртқы әлемте байланысты шектеу
қоя отырып, қанағаттандыруға тырысты. Эгоның қызметі — ағзаның тұтастығы
мен тепе-теңдігін сақтау.
"Жоғарғы Эго" (латын. "sирег" - "жоғарғы" және "еgо" - "мен"). Адам
қоғамда өмір сүру үшін қоршаған ортаға сәйкес құндылықтар, нормалар жөне
әдептер жүйесіне ие болуы керек. Мұның барлығы "әлеуметгену" процесі, яғни
құрылымдық модельдің тілі бойынша "жоғарғы эгоның" қалыптасуы барысында
жүзеге асады. Фрейд "жоғарғы эгоны" екі жүйегеге бөледі: ар-үят
және эго-идеал.
Теріске шыгару. Адам жағымсыз жағдайлар туындаған кезде оны мойындамай,
бас тартса, теріске шығару деп аталатын қорғаныс механизмі жұмыс істейді.
З.Фрейдтің ойынша, қобалжу инстинктивті импульстардан шығады,
Эгоны болатын қауіп-қатерден сақтайгын сигналдарды атқарады. Оған
жауап ретінде эго жоғарыда көрсетілген қорғаныс механизмдерінің
тізбегін қолданады. Қорғаныс механизмдері саналы түрде
сезілмей әрекет етеді және индивидиумның шьндықты қабылдауын
бұрмалайды.

К.Юнг бойынша тұлға тұжырымдамасы

К.Г.Юнг (1875-1961) - швейцар психологы, психиаторы,
мәдениеттанушысы, "терең" психологияның практигі,психологияның
"аналитикалық психология" деп аталатьш бағытының негізін қалаушы. Бұл
пәндермен қатар К.Юнг философия, теология сұрақтарымен айналысқан. К.Юнг
бастапқыда З.Фрейдпен бірге үзақ жылдар бойы қызмет жасап, 1913 жылы
Мюнхендегі психоаналитикалық конгрестен кейін екеуі мүлдем айрылысты. Ұзақ
мерзімді зерттеулер нәтижесінде К.Юнг аналитикалық психологияның теориясы
мен сол теорияға сүйенген психотерапиялық практиканы қалыптастырды.

К.Юнгтың кәсіби әрекетінің басын психикалық санадан тыс өнімдер және
оның субъект үшін мәні туралы сұрақтар қамтыды.
З.Фрейд көзқарастарымен сәйкессіздік мына сұрақтар бойынша туындайды.
Біріншіден, З.Фрейд бойынша, либидо термині индивидтің бұкіл психикалық
энергиясы ретінде қарастырылады, ол психологиялық бұзылулар сексуалдық
құмарлықты басу және эротикалық қызығуды сыртқы орта объектілерінен ішкі
әлемге аудару салдарынан болады деп есептесе, К.Юнг либидо ретінде
сексуалды формаға тәуелсіз жалпы психикалық ауытқу сексуалдылықты
ығыстырудан басқа да, сыртқы ортамен байланысты жоғалтуға әкелетін
жайттармен анықталады деп көрсетеді.
Екіншіден, З.Фрейд бойынша, невроз ерте балалық шақта пайда болады, оның
негізгі факторы эдипкомплекстер, фантазиялар мен қалаулар болатын болса,
К.Юнг бойьпшіа, невроз себебі бүгінгі күн жағдайларында, ал балалық
фантазиялар - екінші жоспарда.
Үішншіден, З.Фрейд бойынша, түс көру - жанама түрде көрініс
беретін, шынайы жағдайларда орындалмаган қалаулар мен
қызығулар. К.Юнг бойъшша, түс көру - психикалықтың санадан тыс
жағымен байланыстырушы канал, ол түсінуге өте қиын символдық
тіл арқылы беріледі . Өзін-өзі жетілдірудің нақты өмірлік мақсаттарсыз
қалыптасуі мүмкін емес. Бүл процесс балалық шақта толымсыз
сезімнің компенсациясы ретінде басталады. Мәселен, көптеген
дөрігерлер өздерінің мамандықтарын кішкентай кездерінде өлімнен қорғуды
және қауіп-қатерді жеңу тәсілі ретінде таңдайды.
Әрбір адам өзінің өмірлік стилін таңдайды және 4-5 жастан бастап
өмірлік стиль қалыптаса бастайды.
Қоғамдық сезімнің ең маңызды аспектілерінің бірі кооперативті жүріс-
тұрыстың дамуы болып табылады. Басқалармен бірлесп жүмыс жасағанньң
арқасында адамдар өздерінің толымсыз сезімдерін жоя алады.

Гуманистік психология тұрғысында түлғаны тану К.Роджерстін
феноменологиялық теориясы

Гуманистік психологияның негізін қалаушы, американдық
гуманистік теориялардың бір өкілі, психолог — К-Роджерс ұзақ мерзімді
клиникалық зерттеу жұмыстарын нәтижесінде өзінің
феноменологиялық теориясын және осы теорияға сүйенген)
"клиентке бағьпталатын терапиясын" қалыптастырды.
К.Роджерс бойынша, адам - табиғаты бойынша конструктивтік,)
реалистік және белгілі бір мақсаттар мен өзіңдік жетілдіруге
ұмтылған белсенді тіршілік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.