Экологиялық сертификаттау бойынша негізгі баптар

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 83 бет
Таңдаулыға:

АННОТАЦИЯ

«Тараз-су өнімін экологиялык тұрғыдан сертификаттау» такырыбына арналған диплом жұмысы казіргі уакытта экологиялык сертификаттау облысында бірқатар киындыктарды басынан кешіріп отырған және соған карамастан Тараз каласын ауыз сумен камтамасыз етіп отырған МҚК «Тараз-Су» кэсіпорынынан алынған мәліметтерді талдау негізінде орындалды.

Диплом жұмысбеттік түсіндірме жазбасынан жәнепарақ графикалык бөлімнен тұрады.

АННОТАЦИЯ

Дипломный проект на тему «Сертификация продукции Тараз-су с экологических позиций» выполнен на основе анализа данных предприятия ГКП «Тараз Су», обеспечивающего город Тараз питьевой водой и испытывающего определенные трудности в области экологической сертификации на современном этапе.

Дипломный проект состоит страницпояснительной записки и листов графической части.

ANNOTATION

Degree project to subjects «Sertifikaciya drinking water of the city Taraz with ecological position) ) is run for the base of analysis given enterprises "Taraz Su", ensuring city Tapas drinking water and feel ling determined difficulties in the field of the ecological ce. pTH (phKarj, hm on the modern stage.

Degree project consists of pages of explanatory note and sheets of graphic part.

МАЗМҰНЫ

беті

АННОТАЦИЯ . . .

КІРІСПЕ . . .

І Әдеби шолу . . .

ІІ. 1 СЕРТИФИКАТТАУ ОБЪЕКТІСІНЕ СИПАТТАМА . . .

1. 1 Өндірістің жалпы сипаттамасы және оның технико-экономикалық деңгейі . . .

1. 2 «ТАРАЗ-СУ» МҚК сапа облысындағы басқару саясаты . . .

1. 3 Тақырыптың маңыздылығын негіздеу . . .

2 МҚК«ТАРАЗ-СУ» ЭКОЛОГИЯЛЫҚ САЯСАТЫН, МАТЕРИАЛДЫҚ-ТЕХНИКАЛЫҚ ЖӘНЕ НОРМАТИВТІК-ҚҰЖАТТЫҚ БАЗАСЫН САРАПТАУ . . .

2. 1 Ауыз су сапасына себепті-салдарлы сараптау жүргізу . . .

2. 2 Ауыз суды дайындау және сынау сапасын технологиялық түрғыдан камтамасыз ету . . .

2. 3 Бақылау және сынау жұмыстарын ұйымдасгыру . . .

2. 3. 1 Өнімді сынау үшін ішкі бақылауды жетілдіру . . .

2. 3. 2 Сынақ зертханасының (СЗ) метрологиялық тұрғыдан қамтамасыз етілуін бағалау . . .

2. 3. 3 Процесті басқаруды жетілдіру мақсатында заттық облыста мәліметтер қорының моделін құрастыру . . .

3 «ТАРАЗ СУ» МҚК ЭКОЛОГИЯЛЫҚ СЕРТИФИКАТТАУҒА ДАЙЫНДЫҒЫН БАҒАЛАУ . . .

3. 1 ИСО 14000 сериялық халықаралық стандарттар . . .

3. 2 Экологиялық сертификаттау бойынша негізгі баптар . . .

3. 3 Өндірісті, сапа жүйесін және өнімді сертификаттау аймағында жұмыстарды ұйымдастыру ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ

ҚОРЫТЫНДЫ . . .

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . .

кіріспе

Мемлекеттің тұрақты дамуға өту жағдайында, экологиялық сертификаттау жалпы экономикалық - әкімшілік және қоршаған ортаны қорғау механизмінде тұрақты орын алуға тиіс.

Дүние жүзінде сертификаттау - сертификатталатын объектілердің нормативтік құқықтық актілердің талаптарына сәйкестігін растауды және тәуелсіз, білікті бағалаудың тиімді механизімін білдіреді.

Осымен қатар, сертификаттау сферасында айтарлықтай келеңсіздіктер бар “Тұтынушылар құқығын қорғау туралы “ Заңға сәйкес, міндетті экологиялық сертификаттауға, тиісті қауіпсіздік талаптары бекітілген тауарлар жатады. Тауардың экологиялық қауіпсіздігін сертификаттау ҚР МЕМСТ сертификаттау жүйесінде іске асырылады. Бұрын жекелеген келеңсіздіктерге экологиялық талаптар көрсетілмейтін, сондықтан да өнімге құрастырылатын МЕМСТ, ССТ, ТШ т. б норматифтік құжаттарда не көрсетілмейтін, не жалпылардың құрамында болатын. Көрсетілген жағдай стандарттары қайта қарауды және жаңаларын құрастыруды талап етеді.

Дегенмен, оған оның қорабы, бумасы және басқалары зиянын тигізетіндіктен, егер өнімге сертификат берілсе де, оны қоршаған ортаға қауіпсіз деуге болмайды.

Жалпы, экологиялық сертификаттау сферасы тауар, жұмыс және қызметті сертификаттаумен шектелмейді, өзіне жаңа объект және қызмет түрлерін таңдайды. Экологиялық сертификаттау нәтижелері бойынша Батыс елдерінде кейбір жағдайларда экологиялық, ерекше “супер“ сертификат беріледі.

Экологиялық сертификаттау механизмінің қозғаушы элементтерінің негізін табиғат байлығын пайдаланушыларды өзінің шаруашылық әрекеттерінің заңдылығын дәлеудеуге шақыратын экономикалық факторлар құрайды.

Шынында, ИСО 14000 халықаралық стандарттарының пайда болуы - бұл экология облысындағы талаптарды стандарттауға және унификациялауға басқан алғашқы қадам. Олар қоғам мен өндіріс арасындағы жаңа қатынастардың қалыптасуы. Бұл стандарттардың пайда болуы стандарттау бойынша, ұйымдармен байланысы жоқ көптеген форумдарда нәтижесінде қалыптасты. Бұл стандарттар тоқсаныншы жылдары пайда болды.

Қазақстан Республикасында қоршаған ортаны қорғаумен және экологиялық мәселелермен әртүрлі ұйымдар айналысады қоршаған ортаны қорғау және табиғат ресурстары Министрлігі, санитарлық-індет қызметі, ішкі істер Министрлігі, қорғаныс Министрлігі, төтенше жағдайлар бойынша Министрлік, Мемстандарт және көптеген экологиялық орталықтар мен тәуелсіз сынақ зертханаларын құрған мемлекеттік емес ұйымдар. Осы ұйымдардың арқасында республикамызда айтарлықтай белгі база бар, бірақ қоршаған ортаны қорғауды басқару жүйесі құрылмаған. 2000 жылы мемлекетаралық стандарт ретінде тану үшін “экологиялық сертификаттау бойынша ережелер”жобасы ұсынылады. Осыған байланысты “экологиялық сертификаттау объектілерді” болып табиғи, шикізат, жем, сауда-саттық, материалдық ресурстар, процесстер және қызмет және т. б. табылады.

Бұл мемлекетаралық стандартты ТМД елдері үшін Қырғыз Республикасының қоршаған ортаны қорғау Министрлігі құрастырған және стандарттау, метрология және сертификаттау бойынша мемлекетаралық кеңестің техникалық секретариатының қарауына енгізілген. Жан-жақты экологиялық келісімдер ЖЭК ғаламдық экологиялық мәселелерге байланысты шығарылады. Қазақстан халықаралық қарым-қатынас процесіне кірді және қоршаған орта облысына қатысты 12 халықаралық келісімдердің қатысушысы болды, сонымен қатар болашағы бар бірқатар конвенцияларға кіруге дайындық жүріп жатыр.

ҚР ұсынысына сәйкес және БҰҰ генеральды Ассемблеясының 53-ші шешімімен ядролық сынақтардан зардап шеккен Семей аймағын қалпына келтіру бағдарламасы іске асырылуда. Осыған сай бірқатар экологиялық, медициналық, гуманитарлық, ақпараттық бағыттағы жобаларын, Семей полигонының адам денсаулығына, қоршаған ортаға тигізген зардаптарын зерттеу бойынша халықаралық орталығын құруды іске асыру ұсынылуда.

Бірден-бір ғаламдық маңызы бар конвенция болып БҰҰ-ның климаттың өзгеруі бойынша Конвенция табылады. 1992 жылы РИО де-Жанейрода өткен қоршаған орта және даму бойынша конференциядан кейін, Қазақстан қол қойып, 1995 жылы климаттың өзгеруі туралы Конвецияны бекітті. Конвенция мақсатын іске асыру үшін мүше елдер өздеріне 2000 жылы зиянды газдардың мөлшерін 1990 жылы деңгейге төмендету міндетін алды. 1998 Жылы тамызда Қазақстан Киото протоколына қол қою туралы шешімін қабылдады және жылы 1999 наурызда оған Президент қол койды. Осыған байланысты өкімет альтернативалы жолдарды енгізу және озон бұзғыш заттарды қолданыстан алу бойынша ұлттық бағдарлама даярлауда . БҰҰ конвенциясының мақсаты мен міндетіне сәйкес Қазақстандағы шөлге айналуымен күресу бойынша жобаның ұлттық стратегиясы құрастырылуда. Бұл жердің тозу мәселесін шешуде өз үлесін қоспақ.

1999 ақпанда биологиялық әртүрлілікті пайдалануды реттеу және сақтау бойынша жұмыстар жобасы мен ұлттық стратегиясының презентациясы өтті. Осы жылы ҚР Президенті жойылып кету алдында тұрған жабайы флора және фауна түрлері бойынша халықаралық сауда туралы бұйрыққа қол қойды.

1998 Жылы Қазақстан халықтың қоршаған ортаға қатысты сұрақтар бойынша шешімдер қабылдау процессіне қатысуына рұқсат беретін ОРХУСС конфенциясына қол қойды. кологиялық қауіптің алдын алу бойынша барлық жұмыстар, егер бұқара халық экологиялық шешімдердің қабылдауына әсер ету мүмкіндігі болмаса нәтижесі болып қала береді.

1995 жылғы 10 маусымнан №2340 “Азаматтар үндеуін қарау тәртібі туралы” Президент Жарлығына және “Мемлекеттік құпия туралы” Заңына сәйкес (1999 17) экологиялық ақпарат құпия категориясына жатпайды.

Құпия мәліметтерге жатпайды: денсаулығы туралы, экологиялық, демография, білім, мәдениет, ауыл шаруашылығы және қылмыстық туралы.

Іс жүзінде экологиялық Заңның барлық базасы жаңартылған, ТЗ сертификаттау туралы заң жасалған. Көптеген елдер ұлттық стандарттар ретінде қабылдаған жоғарғы деңгейдегі МС ИСО - 14000 стандарты, бұл экологиялық басқару стандарты.

Еліміздегі қиын экологиялық және экономикалық жағдайға қарамастан бір уақытта МС ИСО - 9000 “Өнім сапасын басқару жүйесі” және МС ИСО - 14000 “Қоршаған ортаны қорғауды басқаружүйесі” стандарттарын енгізу жағдайы туындады. Еурапалық тәжірибе көрсеткендей сапалы өнім анықтайтын түсінік айтарлықтай дәрежеде экологиялық факторларды бағалаумен байланысты қиыншылықтардың бар екенін көрсетті.

Стандарттау бойынша ұйымның президенті Д. Элиас, аудиттің барлық түрін бір жерге жинақтап, мәлімдеме берушілердің осы қызметтерді бір сертификат бойынша алуын ұсынады.

Қазақстандағы Мобил, Шелл, Шеврон және т. б көптеген компаниялар мен фирмалар ИСО стандарттарын енгізуде. Бұл мәселе Батыс Қазақстан облысындағы жергілікті басқару органдарының мәслихаты аса қауіпті объектілерді ИСО - сәйкес сертификаттауды жөн деп тапты. Бірнеше альянс мамандарымен экологиялық сертификаттау қажеттілігі бойынша кездесулер өтті. Қазіргі кезде Қазақстан жеріне экологиялық сертификаттау облысындағы британдық бай тәжірибені енгізу мүмкіншілігі туып отыр.

Қоршаған ортаны қорғауды басқару жүйесін енгізудің пайдасына қандай аргумент келтіруге болады. ХС ИСО енгізген алдынғы қатарлы фирмалар жұмысының тәжірибесінен келіп шығады, бірінші кезектен бұл,

- қоршаған ортаны қорғау облысындағы жұмыстарын қоғамның мойындауы арқасында өндіріс имиджінің жақсаруы және де қоғаммен жұмыс жасаудың жаңа қадамы;

- міндеттер мен жаупкершіліктерді оптималды бөлудің арқасында кіршіксіз және дұрыс ұйымның құрылуы;

- қоршаған ортаға қатысты әрекет түрлері мен процесс қауіпін мүлтіксіз бағалаудың арқасында процесстерді басқарудағы қатердің азаюы. Бұған келеңсіз жағдайларда қауіптіліктің дәрежесін ескерту шаралары көмектеседі;

-қызметкерлерді оқыту;

-қоршаған ортаны қорғау сферасындағы билік органдары, қоғам және ұйымдар жағынан сенім мен сыйлау сезімі;

-тапсырыс берушілердің талабы бойынша экологиялық таза өнім өндірудің арқасында бәсекеге қабілеттілік;

-қауіпті заттармен жұмыс істегенде болатын мүмкін зардаптар туралы барлық қызметкерлерді уақтылы ескертудің арқасында еңбектің қауіпсіздігі;

-тұрмыстық тұрғыдан оптимальді техника және қоршаған ортамен байланысты мәселелерді білу;

-құқықтық қауіпсіздік, сенімділік, қоршаған ортаны қорғауды басқару жүйесінің міндеттемелерін және құқықтық ережелерді сақтаудың арқасында;

-қоршаған ортаны қорғау бойынша қолайлы жағдайларды жасаудың қажеттілігін түсіну;

Бүгінгі таңда бұл жолға әлемнің барлық алдыңғы қатарлы елдері түсті, сондықтан Қазақстанда экологиялық сертификаттауды енгізу, бұл уақыттың талабы.

Қазақстанда МС ИСО - стандарттарын тиімді енгізу үшін не істеу керек, қысқаша жұмыстың келесі бағыттарын былайша көрсетуге болады.

-табиғат ресурстары және қоршаған ортаны қорғау Министрлігі мен ҚР Мемстандарты көлемінде экологиялық стандарттары енгізу мүдделі барлық ведомствалардың қатысуымен комиссия құру;

-нормативтік құжаттарды құрастыруды және қайта құруды жүзеге асыру және қоршаған ортаны қорғау облысындағы стандарттау, метрология және сертификаттау бойынша заң актілерін қайта қарау туралы ұсынысты даярлау;

-санитарлық-індет қызметімен, кеден басқармасымен, мал дәрігерлік қызметпен, қорғаныс Министрлігімен, сауда-өндірістік төлеммен экологиялық сертификаттау облысындағы жұмыстар кезіндегі функцияларды шектеу және өзара қызмет туралы екі жақты келісімге қол қою;

-қоршаған ортаны қорғау бойынша нормативтік құжаттардың ақпараттық қорын құру;

-ластағыш заттардың параметрлерінің өлшемінің бірлігі мен дұрыстығын қамтамасыз ету;

-экологиялық талаптар бойынша сертификаттау жүйесін құру;

-экологиялық сертификаттау бойынша эксперт-аудиторлардың қауымдығын ұйымдастыру;

Экологиялық сертификаттауды іс жүзінде іске асыру үшін экологиялық талаптар бойынша сертификаттау жүйесін құру қажет, яғни:

-негізгі баптар;

-жүйені аккредиттейтін орган туралы бап;

-табиғат қорғаудың анилитикалық бақылау зертханасы жэәне оны аккредиттеу туралы бап;

-аудиторлар мен эксперттер және оларды аттестаттау туралы бап;

-экологиялық талаптар бойынша кәсіпорынға серификаттау жүргізу тәртібі ;

-қоршаған ортаны қорғау жүйесіне сертификаттау жүргізу тәртібі;

-жүйе реестрі және оны жүргізу тәртібі;

-жүйе жұмысын төлеу тәртібі;

Алда үлкен жұмыстар күтіп тұр, егер мүдделі ведомствалар бұл жұмысты ертерек бастаса Қазақстан, экологиялық сертификаттау принциптерін уағыздайтын елдер қатарына ертерек қосылады.

І Әдеби шолу

Қазақстан су қорларын ықпалдасып басқару негізінде су шаруашылығы саясатын жаңартуға кірісті. 2003-жылы Су кодексі қабылданды. Қазақстан өз территориясында өзен бассейндерінің сегізін айқындап, солардың əрқайсысының жанынан өзен бассейіндері ұйымдарын (ӨБҰ) құрып, трансшекаралық өзен бассейндері жөнінде бірқатар халықаралық келісімдерге қол қойды. Ауыл шаруашылығы министрлігінің Су қорлары жөніндегі комитеті

(СҚК) су қорларын басқарудың ұлттық органы болып табылады. СҚК суды ықпалдаса пайдаланудың мастер-жоспарын пысықтауға жəне жоспарлар негізінде сегіз бассейіннің əрқайсысын қорғауға жауапты. Бүгінгі күні аталған жоспарлар өне қоймаған күй кешуде жəне іс-қимыл бағдарламалары мен қаржылық тетіктерді ойластырмаған.

Одан əрі ілгері бастыруға деген саяси қауқар əлсіз, ал қажетті институциональді өзгерістер баяу жүреді. Су саласын реформалау əкімшілік басқаруды күшейтумен қатар жүріп отырмаған. Осы уақытта су қорларын басқарудың белгілі бір қырларына (мысалы, қоршаған ортаны қорғау, ауыл шаруашылық мақсаттарында пайдалану, жер асты суларын өндіру жəне су сапасының мониторингі) жауап беретін сан-алуан институттар өз жұмыстарын тиісінше үйлестіре алмай отыр. Су қорлары жөніндегі комитеттің ондай үйлестіруді қолға алу үшін жеткілікті құзыреті жоқ.

Қазақстанда су қорларын ықпалдаса басқару бойынша шешім қабылдау бастапқы деңгейде қалып отыр, өйткені қажетті сапалы техникалық жəне қаржылық ақпарат жоқ болып тұр. Сегіз ӨБҰ пайдаланылған су мөлшері жайындағы ақпаратты, бұрынғысынша, Су қорлары жөніндегі комитетке жолдайды. Алайда, ол су сапасы жайлы жəне қолға алынған түзету шаралары жөніндегі ақпаратты тым шектеулі көлемде береді. Су қорларын басқарудың ұлттық органдары тиісті ұлттық бағдарламаны жасап шығаруға керекті егжей-тегжейлі ақпаратқа ие болмай отыр. Бұған қоса, мұндай тың мəселелерді шешетіндей Су қорлары комитетінің жəне ӨБҰ-ның мүмкіншіліктері əлі де мардымсыз. Халықаралық ұйымдардың көмегімен аталған бағытта күш салу үрдісі басталып та кеткен. Осы уақытта ақпараттық жəне коммуникациялық технологиялар (АКТ) қазақстандық мамандар арасында дағды жəне тəжірибемен алмасу үшін жеткілікті түрде қолданбай келеді.

Бүкіл су шаруашылығы инфрақұрылымына техникалық қызмет көрсету саласына бағытталуы тиіс инвестициялардың 90-жылдардан бері көрініс тапқан орасан зор тапшылығы алаңдаушылықты күшейтіп отыр. Ірі қалалардың бірқатарында инфрақұрылымның сексен пайызы тозған, ал аймақтардың біразында облысаралық тарату желісі қираған. 2002 жəне 2003-жылы тиісінше Ауыз су бағдарламасы мен Ауылдық жерлердің дамуы бағдарламасы қабылданғалы бері мемлекет ауыз су инфрақұрылымын қалпына келтіруге көбірек қаржы бөле бастады (бұл қаржы 2000-жылғы 5 миллион АҚШ долларынан 2007-жылғы 200 миллион АҚШ долларына дейін өсті) . Бірқатар облыстарда сумен қамтамасыз ететін кəсіпорындар қалпына келтіріліп, ендігі техникалық қызмет көрсету жауапкершілігін өз мойындарына алған облыстық əкімшілік меншігіне берілді. Дегенмен шешімін күткен мəселелер əлі де бар: көп жағдайда облыстық басқару органдары өздеріне жүктелген тапсырмаларды тиісінше орындай алмайды. Судың арзан болғаны сумен қамтамасыз ету саласында сапалы қызмет көрсетуге бөгет болып тұр. Сумен қамтамасыз ету кəсіпорындарының тиімділігі мониторингтен өтпейді, ал сумен қамтамасыз ету саласындағы мамандардың кəсіби біліктілігін арттыру қажет болып тұр.

Ал қалалар деңгейінде болса, су басқару жүйесі 2000-ші жылдан бастап орталықсыздандырыла бастағаннан кейін қала əкімшіліктері мен су компаниялары (Суканал компаниялары) өздерінің басқару құрылымдары мен нысандарын өзгерткілері келмей, дайындық жұмыстарына, үйлестіру шараларының қажеттілігіне кажетті көңіл бөлмей, аз коммуникация жəне жеткіліксіз тəжірибе жағдайында жұмыс істей берген. Аймақтық қалаларда эксперимент түрінде мынадай басқару үлгілері жүзеге асырылып көрген: а) толыққанды жеке компаниялар моделі (Шымкент) ; ə) жартылай мемлекеттік компаниялар (Қарағанды) ; б) мемлекеттік компаниялар (Ақтөбе) ; жəне в) лизингтік компаниялар (Павлодар) . Ауылдық елді мекендерде жəне тұрғындар саны 20 мыңнан аз шағын қалаларда негізінен жеке компаниялар енгізілген. Кейін осы жаппай əрі стихиялық жекешелендіру процесіне шамалы тоқтау салу үшін Президенттің III Бөлім: Экономикалық секторлар қызметіндегі экологиялық пайымдардың есебі жəне тұрақты дамуды көтермелеу арнайы №4694 қаулысы шығып, стратегиялық маңыздылығы бар су қоймалары мен нысандары мемлекеттің бақылауында қалу керек екендігі ұйғарылды.

Аталмыш өтпелі кезең кезінде Суканал компанияларының кейбірі су мөлшерін есептейтін есепші құралдардарды (счетчиктерді) қолданысқа енгізуді қолға алды. Мысалы, Шымкенте жедел жұмыс істейтін компаниялардың кейбірі 100% толығымен осындай есепшілерге көшіп үлгерді. Бұл суға деген сұраныстың күрт қысқаруына əкелді. Демек, суға тиімді инвестициялар жасау жолында ілгері қарай бір қадам жасалды.

Басқару жүйесі қаншама əр түрлі болса, су тарифтері де соншама əркелкі болады. Қалалық жерлерде су тарифтері бұрынғыдай төмен болып қала берді. Əсіресе орташа тұрмыс деңгейі ең жоғары Алматы қаласында: ауыз су бағасы - 12, 34 теңге/м3 (0, 10 АҚШ доллары), канализация бағасы - 7, 28 теңге/м3 (0, 059 АҚШ доллары) . Суы ең қымбат дейтін қалаларда ауыз су мен канализацияның жалпы бағасы шамамен 50 теңге/м3 (0, 40 АҚШ доллары) құрайды. Су төлемдерін жинау дəрежесі негізінен жоғары деуге болады. Бірақ төмен табыс табатын үй шаруашылықтары шоғырланған жерлерде суға жоғары баға тағайындалғанда, төлемдерді жинау деңгейі 40 пайызға түсетін кездер де болады.

Су компанияларының мəліметтеріне қарағанда, қалалық жерлерде су қызметін көрсетуге кететін пайдалану шығындары көбіне өтелмейді, сондықтан компаниялар мемлекеттік субсидияларсыз күн көре алмайды. Субсидиялар инвестициялар жасау үшін ғана емес, кейде тіпті компаниялардың пайдалану шығындарын өтеу үшін де қажет. Бұл алаңдатарлық жағдай болып отыр. Себебі шығындардың өтелмеуі компаниялардың су желілері мен тазарту нысандарын жөндеуді, жетілдіруді тежеуі мүмкін.

Су тарифтері жергілікті билік орындары мен Табиғи монополияларды реттеу агенттігіне бірдей тəуелді. Суканалдары бюджетке өтініш жасаған кезде инвестициялық жоспарды да қосып жіберулері тиіс. Солай бола тұра су компанияларының шығындары өтеле ме, жоқ па, сондай-ақ төмен табыс табатын тұтынушылар тағайындалған су тарифтерін көтере ала ма, алмай ма - осының ешқайсысы əлі күнге дейін зерттелмеген көрінеді. Бұған қоса тағы бір проблема - жергілікті жəне орталық билік органдары (əкімшіліктер жəне Табиғи монополиялар агенттігі)

Су каналдарының қаржылық өтініштерін объективті техникалық критерийлерге сүйеніп бағалай алмайтынға ұқсайды. Сондай-ақ, облыс əкімшіліктерінде инвестициялар жасау процесінің процедуралық, əрі техникалық жақтарын басқаруға мүмкіндік беретін тəжірибе мен білім жетіспейді.

Қоршаған ортаны қорғау шараларына алғашқы шолу жасалғалы бері жаңа заңдар мен стратегиялар қабылданып, Қазақстанның кең байтақ аумағындағы су ресурстарын бірігіп басқаруға бағытталған даму процесі басталып, жаңа су саясаты іске асырылып келеді. Осы жаңа саясаттың құрамдас бөліктері түрлі халықаралық ынтымақтастық жобалары арқылы алға жылжытылып, трансшекаралық бассейндерге қатысты келісімдерге қол қойылып, су пайдалануға қатысы бар түрлі мүдделі топтарды басқару процесіне тарту мақсатында сегіз бассейннің аумағында арнайы кеңес топтары құрылған болатын.

Алайда саяси ынталандырудың əлсіздігі себепті Қоршаған ортаны қорғау шараларына алғашқы шолу жасалғаннан бері су саласындағы басқару ісі реформаланбай, бұрынғы күйде қала берді. Бұған су ресурстарын басқару ісіне қатысы бар түрлі əкімшілік органдардың арасында үйлесімнің жетіспеуі де өз əсерін тигізеді. Қазіргі таңда су менеджментінің жеке мəселелерімен (мысалы, қоршаған ортаны қорғау, суды ауыл шарушылығында пайдалану, жерасты суын жерге шығару, су сапасын бақылау) айналысатын түрлі билік орындары арасында үйлесімдік емес, ал өзара қарсыласу əдеті кеңінен қанат жайып келеді. Ауыл шаруашылығы министрлігі құрамындағы Су ресурстары комитетінің қолында айтарлықтай билік те, тəуелсіздік те жоқ болғандықтан, оның беделі түсіп жатыр. Судың негізгі пайдаланушысы болып табылатын осы комитет су басқару ісіне қатысы бар өзге органдардың функцияларын үйлестіре алмайды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.