Жанама салықтарды салудың шетелдік тәжірибесі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 68 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . .

Кіріспе . . .:

Кіріспе . . .: 1

3: Жанама салықтардың теориялық аспектілері . . .

Кіріспе . . .: 1. 1

3: Жанама салықтардың пайда болу алғышарттары . . .

Кіріспе . . .: 1. 2

3: Жанама салықтардың экономикалық мәні . . .

Кіріспе . . .: 1. 3

3: Шетел тәжірибесінде жанама салықтарды қолдану ерекшеліктері . . .

Кіріспе . . .: 2

3: Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі жанама салықтар рөлі . . .

Кіріспе . . .: 2. 1

3: Жанама салықтарды есептеу және төлеу механизмі . . .

Кіріспе . . .: 2. 2

3: Қосылған құнға салынатын салықтардыңбюджет кірістерін қалыптастырудағы рөлі . . .

Кіріспе . . .: 2. 3

3: Акциз салығы бойынша түсімдердің түсуіне талдау . . .

Кіріспе . . .: 3

3: Қазақстан Республикасындағы жанама салықтар жүйесін жетілдіру жолдары . . .

Кіріспе . . .: 3. 1

3: Жанама салықтарды есептеу және төлеу проблемалар . . .

Кіріспе . . .: 3. 2

3: Жанама салықтарды жетілдіру бағыттары . . .

Кіріспе . . .:

Кіріспе . . .: Қорытынды ……… . . .

3: 63

Кіріспе . . .:

Кіріспе . . .: Қолданылған әдебиеттер тізімі . . .

3: 65

Кіріспе

Қазіргі кезде қоғамдық өндірісті қалпына келтіріп, оны дамыту процесі жүріп жатыр. Сонымен қатар, соңғы жылдары елдің экономикасы оның дамуына, сыртқы әсерлерге тұрақтылығы үшін стратегиялық мәні бар ұзақ мерзімді, әрі күрделі мәселелер қалыптасуда.

Біріншіден, кеңестік уақыттан қалған (10 жылдан астам уақыт өтсе де) және реформа жағдайында одан сайын күрделенген құрылымдық өзгерулердің өсуі. Сонымен қатар, экономиканың шикізаттық экспорт саласының дамуы салдарынан экономика салаларының дамуы біркелкі емес.

Екіншіден, халық шаруашылығы кешенінің ұдайы өндіріс процесінің бір тұтастығының алшақтығы мен бірікпеу жағдайы. Бұл экономиканың нақты секторымен қаржылық және ғылыми техникалық секторы мен алшақтықтан технологиялық тізбекпен қалыптасқан кооперациялық байланыстың құлдырауы экономикада шикізаттық экспорттық сектордың ұлғайып кетуіне байланысты пайда болады.

Үшіншіден, әлемдік экономиканың жаһандануы (глобализациялану) Қазақстандық экономиканың ашықтық жағдайында Отандық өндірушілердің бәсекелестік күреске шыдамай құлдырауы.

Дегенмен, қазіргі жағдайда экономиканы дамытудың негізгі мақсаты өндірістің өсуімен тұрақтылығы ғана емес, оның құрылымдық қайта құрылуы, ұдайы өндірістің бір тұтастығын қалпына келтіру және оның әлемдік бәсекелік қабілетін жоғарылату.

Жоғарыда айтылған кемшіліктерді жойып, қойған мақсаттарға жету үшін ең біріншіден орнатқан қаржылық тұрақтылықты сақтап отыру керек. Ал сол қаржылық тұрақтылықты сақтау барысында мемлекеттің орталықтандырылған қорына үлкен мән беріледі. Әсіресе, оның кіріс бөлімі.

Біз білетіндей, мемлекеттік бюджеттің кірісінің 90%-ын салықтар құрайды, яғни қаржылық тұрақтылықтың бірденөбір факторы салық саясаты. Алайда мемлекеттің салық саясаты, біріншіден, салық салу базасының дамуы, яғни экономикадағы жалпы жағдай, әсіресе оның негізгі өндіріс салаларындағы жағдай, ондағы оңтайлы салық ставкасын бекіту, салық салу объектісін таңдау салық салу механизмін белгілеу; екіншіден, мемлекеттің салық оргнадарының тиімді қызмет етуіне байланысты.

Статистика органдарының салық төлеуші - заңды тұлғалар арасында соңғы жүргізген сұраудың мәліметтері бойынша салық салудың екі жүйесінің ішінен жанама салық салу ды қолдаған.

Жанама салықтар - мемлекеттің салық саясатын жүргізудің ең оңтайлы және тиімді құралы болып табылады. Себебі оларға салық ставкасы өзгерген жағдайдың өзінде де, салық базасы көп өзгеріске ұшырамайды. Олардың ставкғаларын өзгерту арқылы мемлекет экономиканы жандандыра алады немесе мүлдем құлдырата алады.

Сонымен қатар, жанама салықтар тауарлар мен қызметтер бағасының өзгеруіне икемді. Сондықтан жанама салықтар мемлекеттік бюджетке осы салықтар бойынша түсімдердің түсуін кепілдендіреді.

Шетелдік жанама салық салу тәжірибесі тұрақты емес экономикада салықтық түсімдер құрылымында жанама салықтардың үлесі әлде қайда үлкен екен. Сондықтан әр елге тікелей және жанама салықтарды ұштастыру үлкен мәселе болып табылады.

Дипломдық жұмыстың басты мақсаты - жанама салықтардың экономикалық мәнін ашу болып табылады, мемлекеттің қаржылық ресурстарын қалыптастырудағы олардың рөлін анықтау, сонымен қатар, Қазақстан Республикасының жанама салық салу жүйесін жетілдіру жолдарын қарастыру болып табылады.

Менің бұл дипломдық жұмысты жазуда Отандық және шетелдік ғалымдардың, атап өтсек: Н. Н. Ильясов; Г. Карагузов; С. М. Омирбаев; В. Г. Князов; К. А. Сержантов және тағы да басқа ғылыми еңбектері және ҚР-ның нормативтік актілері, сонымен қатар, Қаржы Министрлігінің әдіснамалық материалдары әдебиеттік негіз болды.

Жанама салықтардың теориялық аспектілеріЖанама салықтардың пайда болу алғышарттары

Салық салу мен салықтарды өндіріп алу мемлекеттік билік қызметтерінің бірі болып табылады. Салықтар мемлекет өндіріп алатын міндетті төлемдер ретінде ежелден пайда болған. Ең ежелгі салық түрін құрбандыққа шалу деп есептеуге болады және олар әрқашанда еркін мінезді болған жоқ. Мұсаның Тауратында былай деп жазылған: «… жер дәні мен ағаш жемістерінің ғұшыры (оннан бірін төлеу) Құдайға арналған». Осылай салықтардың алғашқы ставкасы табыстың 10%-ын құрады. Кейін мемлекет өндіріп алатын салықтар - «зайырлы ғұшыр» пайда болды. Салық салу тарихында мынандай дерек мәлім: Ежелгі Грецияда еркін азаматтар салық төлемеген; Ежелгі Римнің қалыптасуының ерте кезеңдерінде бейбітшілік уақытта салық салынбаған, бірақ соғыс уақытында азаматтарының табысына байланысты салықтар алынған [7] .

Салық салу мәселелерімен әр түрлі кезеңдердің көптеген экономистері, философтары, саясатшылары айналысты. Дұрыс салықтар мемлекеттің тұрақтылығы мен экономикалық өсуді күшейтетінін тарих тәжірибесі көрсетеді. Басқару аппаратын, әскерді, әлеуметтік саланы қамтамасыз ету үшін әрбір мемлекетке салықтар өсіретін болсақ, бұл инвестиция мен салымдарды енгізуіне, экономиканың азғындауының басталуына, инвестициялауға, экономикалық өсімге, қоғам ресурстарын тиімді жұмсауға ынталанудың жоғалуына әкеліп соғады. Салық ауыртпалығын күшейтсек, экономикалық өсімге байланысты маңызды қаражаттар бұл саладан жылжымайтын мүлікке, жинақтауға және т. б. кетеді. Ауыр салық салу жүйесі кәсіпкерлерге қаражаттарын отандық өндіріске салмай, оффшорлық компания қызметіне, басқа мемлекеттердің экономикасына салуға мәжбүр етеді.

Қазақстан тарихында өте көп қайғылы жағдайлар болды. Ресейлік империя құрамында еліміз 45 миллион ғұшыр жерінен айрылды. Содан кейін бірінші дүниежүзілік соғыс, 1916-1917 жылдардағы көтеріліс болды. 1918-1920 жылдар аралығындағы кезең Қазақстанда «әскери коммунизм» саясаты мен азық-түлік диктатурасымен байланысты болды. Азық-түлік салғыртын арнайы әскери құрылымдар - азық-түлік отрядтары жүргізді, олар күйзелген халықтан азық- түліктің «артығын» алып отырды, осылай ашаршылық басталды. Мәжбүрлеме шаралардың нәтижесінде 1921 жылы бірнеше уездерде көтеріліс болды, бірақ оларды қатаң қысыммен тоқтатты [10] .

ЖЭС экономикалық жүйесіне өту қала мен ауыл арасындағы тауар айырбастау мен тауар шаруашылығын қалпына келтіруді білдірді, яғни елдің ақша шаруашылығының да қалпына келтірілуі. Жаңа экономикалық саясат билік құрылымының бюджет, несие, ақша айналысы мен ақшаға салық мәселелеріне көзқарасын түбімен өзгертті. 1921 жылдың 9 тамызында жаңа экономикалық саясаттың негізгі ережелері туралы аманат қабылданды. Аманаттың екінші тармағында «мемлекет кассаларына қайтадан ақша түсіруді» белгілеу көрсетілді. Совет Үкіметінде қаржы-салықтық қызмет тез жандана бастады. Салықтық аппаратты қайта ұйымдастыру қажеттігі советтік үкімет құрылымын 20-шы жылдар жағдайындағы жетілмеген және нәтижесіз тура салық салумен қатар жанама салықтар жүйесін кеңінен қолдануға әкелді.

Советтік акциз жүйесі құрылуының негізгі нысандары: ірі фискалдық пайда ретінде акциздерді бекіту және қала мен ауыл халықтарының көп бөлігін қамтитын акциз түрлерін табу. «Алтын рублі» бекітілгеннен кейін салық ставкалары алтындық мағыналарға ауысып, төлем баға елгілеу комиссиясының бағаны бойынша жүргізілді. Тұрақты валютаны енгізгеннен және ақша реформасын жүргізгеннен кейін ғана салықтар күтілген табысты берді. Тауар сұрыптарының әртүрлілігіне байланысты дифференциалды ставкалар енгізілді, сонымен қатар тауар сапасы мен құны көтерілген сайын салық салу да көтеріліп отырды. 1923-1924 жылдар майдагерлік өндірістің иірілген жібін акцизден босатып, тоқыма бұйымдарының иірілген жібін акциздеумен атанды. Акциздік түсімдердің өсуі кеңінен тұтынылатын заттарға салық ауыртпалығын жеңілдетуге мүмкіндік берді.

1926-1927 жж. Жанама салықтар аясында елеулі өзгерістер болды. Осылай 1927 жылы тұзға акциз жойылды. Қала мен ауыл арасындағы нақты тауар айналымы дамығасын тұзға акциз салу қажеттігі түсті. Бұл акциз бойынша мемлекет жоғалтқан табысын қайтару мақсатымен парфюмерлік және косметикалық бұйымдарға акциз салу енгізілді [10] .

Көріп отырғандай, 20-шы жылдары акциздер мемлекеттік бюджетті толтыруда өте елеулі рөл атқарды. ЖЭС кезеңінде кедендік салықтар жүйесі барынша дамыды. Ішкі сауданың монополиялық шарттарында отандық өнеркәсіпті қорғаудың тиімді тәсілдерінің бірі ретінде кедендік салықтарға маңызды мән берілді. Кедендік тарифтің ставкалары 1922 жылдың 9 наурызында қабылданды. . 1925 жылы СССР-дың Кедендік жарлығы қабылданды, бұл қолдампаздық жағын күшейтті және фискалдық мінезді ставкаларды барынша көтерді. СССР-ға әкелінетін тауарларға кедендік салымдар күшейді.

Айналымнан салық жанама және тура салықтардың бір талайын біріктіретін және алмастыратын кешендік салық болды. Бұл салық жалпыланған сектордағы кәсіпшілік салықты алмастырды. Оның құрамына жалпыланған сектордағы кәсіпорындардан өндіріп алынатын төлемдер: тас көмірі, мұнай мен рудалық қазбалар кенішін әзірлеуге төлемдер, яғни жер қойнауына салық, сондай-ақ ағаш және меншік салығы кіреді.

Сонымен барлық жанама салықтар (кедендік, баждан басқа), баждар мен алымдар және кейбір тура салықтар айналымнан салықпен алмастырылды. Ол көтерме бағаға үстеме түрінде болатын және бірлік сауда желісінде тауарлар мен қызметтерді сату кезінде тұрғындардан өндіріледі. әлемдік тәжірибеде сол жылдары және кейін айналымнан салықтың айтарлықтай тығыз экономикалық мазмұны болды - ол тұтынылуы экономикалық реттелетін белгілі бір тауар тобының бағасына енетін жанама салық ретінде анықталды. Ал советтік салықтық тәжірибеде айналымнан алынатын салықты енгізу бюджет шығысы баптарының елеулі санының орнына жаңа синтетикалық салықты енгізуді білдірді; немесе қатаң түрде айтатын болсақ, бюджеттің кіріс бөлігін қалыптастырудың жаңа механизмін енгізу білдірді.

Қазақстан Республикасының салық жүйесінде қосылған құн салығы 1992 жылы енгізілді. 2009 жылдың қаңтарынан бастап ол жаңа Қазақстан Республикасының Салық Кодексімен реттеледі. Оның алдында болған айналымнан салық пен сатудан салыққа қарағанда, қосылған құн салығының (ҚҚС) өзіне тән экономикалық бейтараптылық қасиеті бар. Салық салудың оңайлатылған түрін көрсететін және барлық саудалық операцияларға шегеріссіз салынатын айналымнан салық экономикалық жүйені күрделі бұрмалаулар мен теңсіздікке әкеледі, өйткені өндіріс пен тұтынудың әрбір кезеңінде баға көтеруді тудырады. Сатудан салық ҚҚС сияқты тұтынуға салынатын экономикалық бейтараптық салық болып табылады. Бірақ сатудан салықты өндіріп алу кезінде көптеген техникалық себептер бойынша дәл соңғы тұтынушыға бұл салықты салу үшін оны табу оңай емес. Сондықтан осыған байланысты көптеген мәселелерді тек қана қосылған құн салығы жүйесін енгізу арқылы шешуге болады.

Ал енді жанама салықтардың экономикалық мәніне тоқталып кетейік.

Жанама салықтар - салық субъектісіне салық ауыртпашылығын тұтынушыға аударуға мүмкіншілігін беретін салықтар. Бұл салықтарды кейде адварлорлық деп те атайды.

Жанама салықтардың мәні мемлекет тауарды сатушыға сол тауарды өткізудің белгілі бір көлемін бюджетке аударуын міндеттейді де, сол аударыл-ған соманы өнім бағасына енгізуге, яғни соншалықты бағасын өсіруге рұқсат береді. Нәтижесінде бұл салықтарды төлеуші болып заң жүзінде сол тауарды сатушы табылады, бірақ іс жүзінде немесе экономикалық көзқараспен бұл салықтарды сол тауардың соңғы тұтынушысы төлейді, себебі бұл салықтардың сомасы сол тауар құнына енеді. Басқаша айтқанда баға құру механизмі арқылы салықты салық төлеуші-сатушыдан басқа тұлғаға - сатып алушыға аудару процесі жүзеге асырылады. Сондықтан жанама салықтарды көп жағдайда тұтынуға салықтар (шығынға салық), ал тікелей салықтарды - сатуға салықтар (табысқа салықтар) деп атайды.

Әлемдік тәжірибеде жанама салықтар келесідей топтарға бөлінеді:

а) әмбебап (универсалды) жанама салықтар;

б) жеке жанама салықтар;

в) фискалдық монополиялық жанама салықтар;

г) кеден баждары.

Әдетте, кеден баждарын жанама салықтар есебіне қоспайды, бірақ көптеген елдерде, әсіресе өндірісі дамымаған дамушы елдерде олар бюджет кірісін қалыптастыруда рөлі маңызды болғандықтан, оларды жанама салықтар есебіне қосқан жөн.

Әмбебапты (универсалды) жанама салықтар жеңілдетілген тауарлар есебіне жататын тауарларды қоспағанда барлық тауарларға салынады. Мұндай салықтардың классикалық мысалы айналымнан салық, сатудан салық, сатып алудан салық, қосылған құн салығы болып табылады.

Айналымнан салық (оны кейде әмбебапты салық деп те атайды) тауарды өткізумен айналысатын заңды тұлғалардан және жеке кәсіпкерлерден жалпы айналым құнынан процент түрінде алынады. Айналымнан салық бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде Германия мен Францияда пайда болып, одан кейін көптеген елдерге, оның ішінде КСРО-на да таралған. Алғашқы кезде салық тауардың жалпы айналымына көп деңгейлі немесе кумулятивтік әдіспен алынды, яғни салық тауар айналысының барлық этапынан алынды. Мысалы, бір кәсіпорын қант қызылшасын өндірсе, екінші кәсіпорын одан қант өндірсе, ал үшінші - ол қанттан әр түрлі бұйымдар жасайды. Бұл жағдайда салық осы үш этаптан да алынады. Салық салудың көп деңгейлі болуы тауар бағасының өсуіне әкеледі. Сондықтан кейіннен айналымға салық (кем дегенде КСРО) бір реттік салық салу принципі негізінде алына бастады. Егер өндіріс және өткізу тізбесі болса, онда айналымнан салықты тек өндіруші ғана төлеген.

Сатып алудан салық айналымнан салықтың бір түрі. Салық салу объектісі өнім өндіруші өз өнімін көтерме сауда кәсіпорындарына өткізу кезіндегі айналым болып табылады.

Бірқатар елдерде (Ресей, АҚШ-тың кейбір штаттары, Канада, Жапония, КСРО-ның құлдырауының соңғы этаптарында) сатудан салық қолданылады. Салық салу объектісі тауардың соңғы тұтынушыға дейінгі айналымы. Сатудан салық тауар бағасынан процент көлемінде анықталу түрінде ставка бойынша алынады.

Қазіргі кездерде көптеген елдерде, оның ішінде Еуропалық Экономикалық Қауымдастық және ТМД мүше елдерінде ең көп таралған және кең қолданылатын жанама салықтың түрі - қосылған құн салығы болып табылады. Бұл салық түрі Біздің елде де қолданылады. Мұнда тауардың соңғы тұтынушыға дейінгі барлық айналым емес тек өнім құнына қосылатын құн, яғни салық төлеушінің өзімен жасалған құн салық объектісі болып табылады.

Жеке жанама салықтар тауарлардың тек кейбір түрлеріне салынады. Мұндай салық, әдетте акциз ретінде бейнеленеді. ХХ-шы ғасырға дейін акциздер күнделікті тауарларға (нан, тұз, ұн, отын және т. б. ) салынды. Қазіргі кезде акциздер сән - салтанат заттарына және жоғарғы сұранысқа ие, бірақ «әлеуметтік қауіпті» деп танылатын (спирт өнімдері, темекі бұйымдары, сыра, жеңіл автокөлік және т. б. ) тауарларға да салынады.

Фискалдық монополиялық жанама салықтар. Өндірісі, кей жағдайда өткізілуі мемлекетпен монополияланған өнімдерге жанама салықтардың түрі. Ондай тауарға бағаны мемлекет бекітеді. Егер мұндай өнімнің өндірісі де, өткізілуі де мемлекетпен монополияланса, онда өткізуден түскен түсімнен шегергендегі табыс толық көлемде салық болып табылады. Ал егер өнімнің тек өткізілуі тек мемлекетпен монополияланса, онда салық өнімді тұрғындарға өткізетін мемлекеттік сауда кәсіпорыны бекіткен бөлшек сауда бағасы мен сол кәсіпорын жеке өндірушіден сатып алатын көтерме сауда бағасы арасындағы айырма ретінде есептеледі.

Тағы бір жағдай, егер фискалды монополия салықтарын төлеуші мемлекеттік кәсіпорыны болса, онда бұл салықтарды «салық» деп те айтуға болмайды, себебі төлеу кезінде олар меншік нысанын өзгертпейді, яғни өнімді өткізуден түскен түсім де, өнім де мемлекеттік меншікте. Ал егер бұл салықты төлеуші мемлекеттік емес кәсіпорын болса, онда бұл салық қарапайым акциз түрінде болады.

Тікелей және жанама салықтарды айыру мәселесі теориялық және тәжірибелік көзқарастармен де өте маңызды болып табылады.

Жанама салықтардың салықтың басқа түрлерімен салыстырғандағы сипаты

Жанама және тікелей салықтардың айырмашылығы, біріншіден салық салу заты мен салық салу объектісінде болып табылады. Жанама салықтарда олар әрқашан өнім өткізу фактісімен және өнімнің бағасы сияқты факторлар іске қосывлғанда. Мысалға, қосылған құн салығының салық объектісі - өнімді өткізуден түскен түсім болып табылады. Акциздің объектісі - акцизделетін өнімнің өткізілу құны немесе көлемі болып табылады. Тікелей салықтарда салық объектісі салық затына меншік құқы болса, салық заты - ақша түріндегі мүлік (табыс салығы, әлеуметтік салық және тағы басқа) немесе зат түріндегі мүлік (жер салығы, мүлік салығы, көлік салығы және тағы басқа) .

Екіншіден, салықты төлеу көздерінің қалыптасу ерекшеліктерінде. Жанама салықтарды төлеу көзін басшылық нұсқау тәртіпте тауардың бағасына үстемені белгілеу жолымен мемлекет өзі белгілейді. Сондықтан салық төлеуші өнімді өткізуден түскен түсімді алу кезінде өнім өткізуден түскен түсіммен бірге салық міндеттемелерін төлеу үшін қажет ақшаны алады. Тікелей салықта салық төлеу көзін салық төлеуші өзі ойластырады, оған мемлекет араласпайды.

Жанама салықтардың да тікелей салықтардың да жағымды және жағымсыз жақтары болады. Атап өтсек:

Жанама салықтарды өндіріп алу өте оңай, себебі: олардың есебңн жүргізу қиын емес және бұл жағдайда жағымды психологиялық түсінушілік бар: салық төлеуші төлеген салық сомасы тұтыну тарапынан қайтарылуын түсініп салық төлеуден бас тартпайды. Сонымен қатар, салық төлеуші үшін жанама салықтан бас тарту өте қиын және жанама салықтар бюджетке ақша қаражаттардың біркелкі уақытылы және жүйелі түрде түсуін қамтамасыз етеді, себебі тауарлар (қызметтер, жұмыстар) әр қашан сұранысқа ие.

Жанама салықтардың ең негізгі жағымсыз жағдайы - ол оны қолдану нәтижесінің экономикаға әсері болып табылады. Олар тауар бағасына әсер етіп, олардың өсуіне әкеледі. Басқаша айтқанда инфляциялық (ақшаның сатып алу қабілетін төмендетеді) процестердің қарқынды дамуына жағдай жасайды. Қазіргі кезде жанама салықтардың (қосылған құн салығы, акциздер) соңғы тауар бағасындағы үлесі 40-80% -ға дейін жетеді екен. Сатып алушылар үшін төлем қабілетінің төмендеуімен сипатталады, ал ол өз кезегінде сатып алушылық сұранысты төмендетеді. Осыған байланысты сатушыда өнімді өткізу мәселесі туындайды, нәтижесінде бұл өндіріс тоқтайды. Ал оның нәтижесі өндірістің құлдырауына, жұмыссыздықтың өсуіне, әлеуметтік қысымның өсуіне және ұлттық әл-ауқатқа қауіптің туындауына әкеледі.

Жанама салықтарда салық бір тұлғамен төленсе, ал ақшаны басқа бір тұлғадан алады, яғни салық салу арқылы жалпы қоғамдық өнімнің бөліну бейнесі туындайды.

Бұл салықтардың әлеуметтік жағы да мәз емес. Мәселе бұл салықтың ауыртпашылығы тауардың соңғы тұтынушылары - тұрғындарға, яғни қарапайым халыққа жүктелуде.

Жанама салықтардың жақтаушылары мен қарсылық білдірушілері де болған және қазіргі кезде де, яғни тұрақты қызмет ету кезінде де бар. Салық салудың ғылыми негіздерін қалыптастыра бастаған ағылшын экономисті У. Петти (1623-1687) жанама салық салуды қолдап, акциздер пайдасына келесідей тұжырымдарды келтірген:

біріншіден, табиғи әділеттілік - кім қанша тұтынады, сол соншалықты салық төлеуді қажет етеді. Жанама салықтар жүйесі осы табиғи әділеттілікті жүзеге асырудың ең тиімді, әрі ең орынды жолы;
екіншіден, бұл салық жүйелі түрде салынып отырса, халықтың баюына әкеледі, себебі салық салудың бұл жүйесі үнемділікті талап етеді;
үшіншіден, ешкім бір затқа (өнімге, тауарға, қызметке) салықты екі рет бірдей сала алмайды, себебі бір рет тұтынылған тауарды (қызметті, жұмысты) екінші рет тұтыну мүмкін емес;

- төртіншіден, салық салудың осы жүйесін қолдану кезінде, кез-келген уақытта елдің қуаттылығы, өсуі, байлығы туралы ақпаратты алуға болады.

Ал А. Тюрго (1727-1781) Францияның сол кездегі Қаржы Министрі бола тұрып жанама салықтарды қолдануға қарсылық білдірген. Оның ойынша, жанама салықтар тауар айналымы үшін көптеген қиындықтар тудырып, экономикалық айлакерліктің пайда болуы мен дамуына, мемлекет пен салық төлеушілер арасындағы қақтығыстарға, әлеуметтік келіспеушіліктерге әкеледі;

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.