Корпорациялық табыс салығын салудың жетілдіру жолдары

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 65 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе . . . 3

1. Табыс салығының экономикалық мәні мен маңызы және қалыптасуы . . . 5

1. 1 Табысқа салынатын салықтың пайда болуы мен дамуы . . . 5

1. 2 Табысқа салынатын салықтың мәні мен маңызы және эконо-микадағы алатын орны . . . 11

2. Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасында корпорациялық табыс салығын есептеу механизмі және оған экономикалық талдау . . . 16

2. 1 Корпорациялық табыс салығын есептеу механизмі . . . 16

2. 2. Қазақстан Республикасында компаниялардан түсетін салықтардың тәжірибелік негіздері (мысалға, Алматы қаласы бойынша Салық комитеті) . . . 22

3. Бүгінгі нарықтық экономика жағдайында корпорациялық табыс салығын салудың жетілдіру жолдары . . . 36

3. 1. Заңды тұлғаларға салынатын салықтардың қызмет етуінің шетелдік тәжірибесі, оны қолдану мүмкіндіктері . . . 36

3. 2. Корпорациялық табыс салығын салудың жетілдіру жолдары . . . 44

Қорытынды . . . 57

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 60

Қосымша . . . 62

Кіріспе

Салықтар мемлекеттің құрылуымен бірге пайда болды және мемлекеттің өмір сүріп, дамуының негізі болып табылды. Қаңдайда бір мемлекеттің қаржылық базасы болмаса қызмет атқару мүмкін емес. Соған байланысты қаржылық базасын құру керек. Ол қаржының негізі болып салық табылады.

Нарықтық жағдайда салықтар мемлекеттік кірістердің қайнар көзі болып табылады. Оны заңды және жеке тұлғалар белгілі бір мөлшерде белгіленген мерзімде міндетті төлем ретінде мемлекетке төлейді.

Мемлекет өзіне ақша қаражаттарын әр түрлі тәсілдермен табады.

Кейбір жағдайларда, ол иемденушіден мемлекетке ерікті түрде ақшаны беруге негізделетін тәсілді қолдану мүмкін. Бұндай тәсілдің классикалық мысалы - мемлекеттік борыш (ішкі және сыртқы) . Басқа жағдайларда, мемлекетпен ақшаны табу, оларды мәжбүрлі алу жолымен іске асырылады. Бұл жерде классикалық мысалы болып салықтар табылады.

Салықтар, іскері пайдамен қатар, мемлекет өзіне ақша табудың ең ежелгі тәсілі болып табылады.

Қазақстан Республикасының Салық Кодексіне сәйкес елімізде салықтардың он бір түрі төленеді, оның ішінде өте маңызды салық болып корпорациялық табыс салығы табылады. Осы салықпен байланысты сұрақтар қаншалықты мемлекет үшін соншалықты шаруашылық субъект үшін көкейтесті. Мемлекет үшін корпорациялық табыс салығы - бюджеттегі кіріс бөлімінің негізгі көзі, ал шаруашылық субъект үшін - бұл салықтың өте үлкен үлестік салмағы, осыдан кәсіпкерлік қызметке тигізетін әсері елеулі.

Кәсіпкерлік қызметтің дамуы мемлекетіміздің бүгінгі таңдағы басты проблемаларының бірі. Бүгінгі таңда кәсіпкерлік қызметтің өзектілігі соншалықты, оған бүкіл дүниежүзі мемлекеттері басты көңіл бөледі.

Кәсіпкерлік құрылымдардың дамуы мен күнделікті өсуі, нарықтық экономиканың болуының міндетті шарты. Мемлекетімізде нарықтық экономиканың дамуына нақты уақытта дамымаған салалар үлкен мәнге ие болуда. Ол халықтың ауқымды бөлігінің экономикалық белсенділігін арттыруда, бәсекелестіктің дамуында, экономиканың құрылымдық өзгеруіне, жұмыс орындарының қалыптасуында бастапқы қадам болады.

«Қазақстан - 2030» даму стратегиясында мемлекетіміздің өркендеуінің, дамуының басты жолы, кәсіпкерліктің, оның ішінде шағын және орта бизнестің дамуы болып саналады. Экономика дамуының басыңқы мақсаттарына жету үшін кәсіпкерліктің жаңа сапалық деңгейге шығуы абзал. Аталған деңгейге шығу, мемлекеттің тиімді жұмыс істейтін жүйесі мен қоғамдық қолдау арқылы мүмкін болады. Қолдаудың бір факторы салық факторы болып табылады. Салық арқылы мемлекет салаларды қолдап, оларға бәсекелестік жағдай жасай алады, немесе керісінше, сала субъектілеріне тежеу жасау арқылы олардың жұмыс белсенділігін шектей алады. Сондықтан, өндірістік кәсіпорындарды салықтық қолдау өзекті мәселе болады.

Нарықтық экономика қатынастарына өтуде мемлекет алдында өндірістік кәсіпкерлік қызметке салық салу маңызды сұрақ болуда. Салық салу механизмін басқару арқылы, яғни салық түрлерін енгізу немесе тоқтату, салық базасын есептеуде әдістерді өзгерту, салық мөлшерлемесін өзгерту, салық жеңілдіктерін жүргізу немесе тоқтату арқылы мемлекет кәсіпкерлік қызметтің дамуына немесе тоқырауына әсер ете алады. Ал бұл мемлекетіміздің экономикалық өсу карқынына тікелей әсер етеді. Осы орайдағы қарастырылған диплом жұмысы өзекті тақырыпқа арналған. Диплом жұмысының мақсаты - корпорациялық табыс салығын талдау негізінде проблемалық мәселелерді анықтап, жетілдіру жолдарын ұсыну.

Дипломдық жұмыста келесідей тапсырмалар қойылады:

- салықтардың мәні, даму эволюциясы және экономикалық маңызын ашу;

- корпорациялық табыс салығын алу механизімін қарастыру;

- корпорациялық табыс салығының мемлекеттік бюджеттегі орнын қарастырып, талдау;

- Алматы қаласы мысалында өндірістік салалардан корпорациялық табыс салығының алыну деңгейін талдау;

- корпорациялық табыс салығын жетілдіру үшін шетелдік тәжірибені қарастыру;

-қолданыстағы салық заңдылығына сай, кәсіпкерлік қызметті салықтық қолдауға ұсыныстар жасау.

Дипломдық жұмыстың құрылымы кіріспеден, үш тараудан, қорытынды және қолданылған әдебиеттер тізімін құрайды. Дипломдық жұмыстың бірінші тарауында салықтардың пайда болуы қарастырылып, экономикалық маңызы ашылған. Екінші тарауда, қазіргі кездегі корпорациялық табыс салығын салу механизмі талданып салық ауыртпалығы қарастырылған және оның заңды тұлғаның қызметіне әсер етуі және мемлекеттік бюджеттегі рөлі талданған.

Дипломдық жұмыстың үшінші тарауында корпорациялык табыс салығын жетілдіру максатымен шетелдік тәжірибе қарастырылған.

Дипломдық жұмыстың әдістемелік негізі болып Қазақстан Республикасының заңдары мен нормативтік-құқықтық актілері, отандық және шетел экономистерінің монографиялары, баспасөз мақалалары, Қазақстан Республикасының статистика Агенттігінің нақты деректері, Алматы каласы Салық комитетінің жылдық есептері табылды.

Салық экономиканы алға сүйреуші тетік болып табылады. Өйткені бюджет қаржысының басым бөлігін салықтар алады. Оның ішінде корпоративтік табыс салығының алатын үлесі орасан. Сондықтан салықтар экономиканы тежеуші фактор болмай, керісінше экономиканы өсіруші факторы болуы тиіс.

1. Табыс салығының экономикалық мәні мен маңызы және қалыптасуы

1. 1 Табысқа салынатын салықтың пайда болуы мен дамуы

Салықтардың экономикалық категория ретінде пайда болуы мен қызмет атқаруы мемлекеттің дамуымен байланысты.

Қандай да бір мемлекет тек қана белгіленген меншік қаржылық базаға ие болған кезде қызмет атқаруы мүмкін. Қарапайым сөзбен айтқанда, өзінің аппаратын ұстау және мемлекеттік қызметті іске асыру процессінде пайда болатын шығыстарды жабу үшін белгілі ақша саласына ие болғанда. Бұл арада, ақша саласынан пайда алуға болатын белгілі бір өндірістік материалдық саланы жатқызамыз. Бұл салаға, мемлекеттік қызмет, яғни оның басқару қызметі жатпайды, яғни ол қызмет атқару сипатына ие болғанымен акша түрінде көрінетін құны бар өнімді шығармайды. Осыдан, мемлекеттің ақша іздестіруі «мемлекеттің қызмет атқаруын қамтамассыз ету үшін қажетті ақша қаражаттарын жұмылдыру» деп аталатын, оның қарсылық қызмет элементінің мазмұнын құрайды.

Нарықтық қатынастардың қалыптасуы жағдайында салық саясатының негізгі бағыты тұтынудың орталықтандырылған қоғамдық қорлары арқылы халықтың нақты табыстарының едәуір бөлігін қалыптастырудың өзін ақтамаған қағидатынан бас тарту болып табылады. Бұл еңбек белсенділігінің күшеюіндегі экономикалық ынталылықтың механизмі арқылы халықтың еңбекке жарамды бөлігінің табыстарын айтарлықтай арттыруға мүмкіндік береді. Салық жүйесі арқылы қоғамның еңбекке жарамсыз мүшелерінің неғұрлым тиімді және берік әлеуметтік қорғалуды қамтамасыз етеді.

Мемлекет өзіне ақша қаражаттарын әр түрлі тәсілдермен табады. Кейбір жағдайларда, ол иемденушіден мемлекетке ерікті түрде ақшаны беруге негізделетін тәсілді қолдану мүмкін. Бұндай тәсілдің классикалық мысалы - мемлекеттік борыш (ішкі және сыртқы) . Басқа жағдайларда, мемлекетпен ақшаны табу, оларды мәжбүрлі алу жолымен іске асырылады. Бұл жерде классикалық мысалы болып салықтар табылады.

Салықтар, іскерлі пайдамен қатар, мемлекет өзіне ақша табудың ең ежелгі тәсілі болып табылады. Ежелгі тәсілдерді дамыту барысында мемлекет өзіне қаржы жинақтау жүйесінің түрлі механизімін қалыптастырды. Яғни мемлекет қаражат жинауда, біріншіден міндеттеп, одан шаруашылық субъектілерінің табыстарының белгілі бөлігін, сонымен қатар олардан жеңілдіктер арқылы қаржы тарту, яғни алымдар жүйесін дамытты. Қаражат жинақтау барысында оның көп бөлігін мемлекет табысқа салынатын салықтардан қалыптастырды.

Мемлекеттік ұйымдастырудың ең басты кезеңдерінде салық салудың бастапқы нысаны деп құрбан беруді санауға болады. Бұл тек қана ерікті түрде жүзеге асырылды деп ойлаған дұрыс емес. Себебі, кұрбан беру, міндетті түрде жүргізіліп, мәжбүрлі төлем немесе алым болған [1] .

Алымдардың пайыз мөлшерлемесі бекітілген Моисейдің бес кітапшасында келесідей делінген: «әр жерге отырғызылған тұқымның, ағаш жемісінің, жердегі әрзаттың оныншы бөлігі құдайдікі». Сонымен, алғаш салықтық мөлшерлеме, барлық табыстардың 10 % құрады.

Мемлекет дамуымен қатар «зиялы ондық» пайда болды, ол ақсүйектердің пайдасына шіркеу ондығымен қатар алына бастады. Бұл тәжірибе бірнеше жүз жыл әр түрлі елдерде: Ежелгі Мысырдан орта ғасырлық Еуропаға дейін қолданылып отырды. Сонымен, көне Грецияда VII-VI ғғ. б. з. д. зиялы қауым халыққа табыстан 10-шы бөлік немесе 20-шы бөлік салығын енгізді. Бұл жиналған қаражаттар жалдамалы әскерді ұстауға, қалаларға бекіністер салуға, шіркеулерді, құбырларды, жолдарды жөндеуге және басқа қоғамдық мақсаттарға жұмсауға мүмкіндік берді.

Сонымен қатар, бұрынғы заманда салық салуда әртүрлі қарсы әрекеттер болған. Мысалы, Афинада ерікті азамат салық төлеуден босатылған. Ерікті құрбан беру -әр азаматтың өз тілегі. Бірақ, ірі шығыстар пайда болған кезде қаланың халық жиналысы табыстан пайыз аударым ұстаған.

Бұрынғы заманнан келіп жатқан салық жүйелерін қарастырып кетейік.

Рим империясы алғашында, Рим қаласынан және оның қасындағы аймақтардан тұрған. Бейбітшілік уақытта салықтар болмаған. Қаланы басқару бойынша шығыстар минималды болған, себебі, басқарушылар өз қызметін ақысыз атқарып, кейбір кезде өздерінің қаражаттарын салған. Шығыстардың негізгі бабы қоғамдық ғимарат құрылысына болған.

Соғыс уақытта Рим азаматтары өздерінің кірістеріне сай салық төлеген .

Салықтың сомасын (ценз) анықтау әр - бір бес жылда таңдалған қызметші - цензормен жүргізілген. Рим азаматтары цензорларға өздерінің мүлік жағдайы мен отбасылық жағдайы туралы хабарлап отырған. Осыдан келесі қорытындыға келуге болады - сол кезде тыбысты декларациялау (көрсету) негіздері қалыптасқан.

ІV-ІІІ ғғ. б. з. д. Рим мемлекеті жаңа қалалар мен жерлерді жаулап алу себепті дами бастады. Салық салуда да өзгерістер туындап жатты. Отарланған жерлерде жергілікті салықтар мен борыштар пайда болды. Римдегі сияқты, бұл салықтар азаматтардың хал-ауқатына негізделетін. Салық сомасы әр 5 жылда анықталатын.

Рим қаласынан тыс тұратын Рим азаматтары мемлекеттік және сол сияқты жергілікті салықтарды төлеген.

Тиімді жорықтардан кейін салықтар төмендетілген, кейде мемлекеттік салықтар толық тоқтатылған. Қажет қаражаттар отар елдердің тарапынан орындалып отырды. Ал Римде тұрғылықты тұратын азаматтар коммуналдық салықтарды тұрақты төлеген.

Құрамында провинциялардың артуымен Рим империяға айнала бастады. Провинция тұрғындары империяға кірді, бірақ тең азамат кұкығын пайдаланбады. Олар салық төлеуге міндетті болды, бұл олардың тәуелділігін айқын көрсетеді. Салық салуда тұрақты жүйелік болмады.

Ал, Рим әскерлеріне қатты қарсылық жасаған қалалар мен жерлер, жаулану барысында жоғары салық төлеуге мәжбүрлі болды.

Рим провинцияларында кірістердің негізгі көзі болып-жер салығы табылады. Орташа алғанда, оның мөлшерлемесі жер төлемінің 1/10 кірісін құрайды. Сонымен қатар, салық салудың ерекше нысандары болған, мысалы, жеміс талдарына, жүзім бұтақтарын қоса отырып салық салынған.

Меншіктің басқа да түрлеріне салық салынған: жылжымайтын мүлікке, малға, құнды заттарға. Провинцияның әрбір тұрғыны барлық үшін бірыңғайлы жанбасылық алымды төлейтін. .

Тікелей салықтардан басқа, Рим империясында жанама салықтарда болған. Сонымен, салықтардың жанама және тікелей түрлеріне бөлінуі бұрынғы заманнан келе жатқанын көріп отырмыз.

Бұндай төленудің критериі болып тұтынушыларға салықтарды аудару табылады. Осы критериі келесіні ұсынады: тікелей салықтың төлеушісі табыс алатын мүлікке ие азамат болып табылады, ол жанама салықты төлейтін тауарды тұтынатын азаматтар. Оларға, тауар бағасына қосымша құн қосу арқылы салық аударылады. Бұл тек қана теориялық болжау екенін еске сақтаған жөн, өйткені практикада басқа да жағдай болуы мүмкін. Мысалы, кейбір жағдайлар болған кезде, тікелей салықтар, бағаны өсіру механизмі арқылы басқа төлеушілерге аударылуы мүмкін.

Жанама салықтар, толық мөлшерде тұтынушыларға тұрақты түрде аударылу мүмкін емес. Себебі, нарық жоғарлатылған баға бойынша тауардың міндетті түрде тек қана қажетті көлемін қабылдайды. Жанама салықтар арасында, Римде ең салмақты салықтар болып мыналар табылған: алайда 1% мөлшерлемесі бойынша тауар айналымынан салық; 4% мөлшерлемесі бойынша құлдарды сату - сатып алу кездегі ерекше салық; 5% мөлшерлемесі бойынша құлды босатқан үшін салық. Біздің ғасырдың 6 жылында, император Август, 5% мөлшерлемесі бойынша мұрадан салық енгізген. Бұл салықты тек қана Рим азаматтары төлейтін. Салық мақсатты сипатта болған. Алынған қаражаттар маманды сарбаздарды зейнетақымен қамтамасыз ету үшін бағытталған.

Римдегі көптеген шаруашылық дәстүрлер Византияға көшкен.

Бастапқы Византияда VII ғ. дейін тікелей салықтардың 2 түрі болған. Олардың ішінде: жер салығы, жанбасылық алым, әскерді қамтамасыз ету салығы, жылқыны сатып алуға салық, әскери борыштан босатылу үшін салық, тауарды сату үшін баж төлемі (10-12%), мемлекеттік актілерді беру үшін баж төлемдері және басқалары.

Византияда көп көлемде төтенше салықтар болған, мысалы: флотты құру үшін, әскери сарбаздарды асырау үшін және басқалары.

Кейінгі ғасырларда Ресейдің қаржы жүйесі қалыптаса бастаған. Бұл арада да қазынаның негізгі көзі болып алым - салық табылады. Бұл басында тұрақты емес, ал соңғы кезде неғұрлым жүйеленген тұрақты тікелей салық. Алым -салық екі тәсілмен алынған: арбамен немесе жүкпен - оларды Киевке әкелгенде және адаммен - феодалдар немесе олардың сарбаздары алым - салыққа өздері барған кезде.

Жанама салық салу сату немесе сот баждары түрінде болған. «Мыт» бажы - тау күзетінен тауарды өткізген үшін төлем; «өткел» бажы - тауарды өзеннен өткізген үшін; «гостинная» - нарықты ұйымдастырған үшін төлем; «вес» және «мера» баждары тауарды таразыға тарту және өлншеу үшін алынатын төлем болған.

Қазіргі мемлекет Еуропада, XVI - XVII ғасырларда, жаңа тарихтың бастапқы кезеңдерінде пайда болған. Бұндай мемлекетте әлі де салық болмаған, сондықтан, парламент үкіметке төтенше салықтарды енгізуге және алуға дүркінді рұқсат беретін.

Алайда, салық төлеушілері үшінші қатарға жататын адамдар болып табылады, яғни олар, ауыл тұрғындары мен қалада тұратын байларға жатпайтын адамдар.

Тұрақты түрде, салық құқығы, салық ауыртпашылығын бөлу мәселелері әрбір дискуссияның қызу ортасы болған.

Тек қана XVII ғасырдың аяғында - XVIII ғасырдың басында, Еуропа елдерінде әкімшілік мемлекет қалыптаса бастады. Мұндай мемлекетте басқару органдары және біркелкі, үнемді салық жүйесі құрыла бастады. Салық жүйесі тікелей және жанама салықтардан тұрған. Жанама салықтардың арасында маңызды рольді акциз атқара бастады. Алайда, ол қаланың шетінде, шығарылатын және кіргізілетін тауарлардан алынған. Кейбір кезде салық тек қана қалаға әкелінетін тауарларға салынатын, яғни экспортқа шығарылатын тауарлар салықтан босатылатын. Акциздің мөлшері 5% бастап 20% арасында болған.

Салық алудың мөлшеріне қандайда бір ғылыми дәлелдеме болған жоқ.

Тұтыну заттарына салық - ірі кірістердің көзі, бірақ, олар сатудың дамуына кедергі әкелетін. Тікелей салықтардың арасында негізгі салықтар жанбасылық салық және пайда салығы болды.

Олардан дворяндар мен рухани мекемелер босатылған. Бірақ, буржуазия мен қарапайым шаруалар мемлекетке өздерінің барлық кірістерінің 10-15% тікелей салықтар ретінде табыстаған.

Салық салу теориясының жоқтығы, практикалық шаралардың дәлелсіздігі көбінесе ауыр жағдайларға әкелетін. Тек қана XVIII ғасырдың аяғында Еуропада кең көлемде салық салудың теория мен практика мәселелері

әзірленген. Оның негізін салушы деп шотланд экономисті және философы А. Смитті айтуға болады.

А. Смит ұсынған салық салудың классикалық принциптері бүгінгі салық салудың негізі болып табылады.

Қазақстан аймағында салық салудың өзгеше жүйесі қалыптасқан.

Бұл жерде, салықтар, бұрынғы заманнан бастап зекет (жер рентасы - мал шаруашылық аймақтарында малдың 20 бөлігі), үшір (астықтың 10 бөлігі) ретінде алынған. Себебі, ауыл шаруашылығындағы малшылар байлар мен билердің жерлерінде көшпелі тұрмыс жүргізген. Осыған қоса алар, хандар мен билер далада жүрген кезде оларды асырап, жауынгерлерді әскери жарақпен және тамақпен қамтамасыз еткен. Яғни, өзінің ханына сыйлық берген: малмен -соғым және етпен - сыбаға.

Сонымен қатар, сот талабының сомасынан 1/10 мөлшерінде, сот бажы хаңлык болған. Тағы да баждың бір түрі - бұл, көшпелі жерлерден өткен үшін баж төлемі. Ал соғыс кездерде, малдан басқа, табыстың ірі көзі болып әскери табыс - ясыр болған.

XVIII ғасырда Тәуке хан адат жүйесін құрастырған. Бұл тарихта Тәуке ханның «Жеті жарғысы» деп аталған. Бұнда, қазақ - феодал қоғамның әртүрлі әлеуметтік топтарындағы өкілдердің мүліктік қарым-қатынастары реттелген. Тәуке ханның «Жеті жарғысының» бір бабы «құнға» арналған. Яғни, құн бұл өлтірілген сұлтанның немесе хажданың туысқандарына жеті еселік мөлшерде (атағы жоқ жеті малшы үшін төлем ретінде) төлем, ал құл өлтірілген кезде ол ит өлген сияқты саналған.

Сұлтанды немесе хажданы ренжіткен үшін айып алынған, яғни айып -тоғыз мал мөлшеріндегі айыппұл, ал сойған үшін - 27 малға тең айыппұл төленген. Егер, құн немесе айыппұл төленбесе, байдың «барымтаға» құқығы бар болған. «Барымта» - жауапкердің немесе оның туыстарының малын тартып алуға құқық берген [2] .

1841 жылы Жәңгір ханның нұсқауы бойынша «Зекетті алу туралы» ақша нысанын енгізген, яғни зекет - ақшамен, немесе малмен. Бұл, қазақ - феодал қоғам дамуындағы сапалы жаңа деңгейдің пайда болғанын білдіреді. Яғни, тауар өндірісінің жаңа деңгейіне өту.

Аталған алымдардан басқа, ішкі орданың қазақ тұрғын салығы, ешқай жерде бекітілмеген, яғни, жазылмаған, салықтық төлемдерді төлеген. Мысалы, басқа тайпаларда жұмыс істеген үшін төлем - «билеттік алым», киіз үйге алым, басқа жерлерге малды жіберген үшін акциз төлемі төленген.

Салық жүйесінің даму сатысының өзгерістерге ұшырауы орыс патшалығына қосылуымызбен тікелей байланысты. Яғни, орыс патшалығының қолданыстағы салық салу ережесі енгізілген.

Еліміз даму сатысында көбінде бөгде елдердің жүйелерін сіңістірген және оларды өз жағдайымызға сай өзгертіп, қолдануды дамытқан.

Барлық қоғам мүшелерінің міндеті мен парызы заңда белгіленген салықтарды төлеу болып табылады, ал салық дегеніміз - бұл материалдық төлем, яғни заңнама бойынша белгіленген тәртіппен халықтан, ұйымдардан, кәсіпорындардан міндетті түрде мемлекет пайдасына алынатын қайтарылмайтын сипаттағы ақшалай қаражат болып табылады.

Салықтар барлық елдерде олардың қоғамдық экономикалық құрылысы мен саяси іс - бағытына қарамастан ұлттық мемлекет кірістерінің негізгі көзі - ұлттық табысты қайта бөлудің басты қаржылық құралы, мемлекеттің кірістерін және бюджеттің кірістерін қалыптастырудың шешуші көзі болып табылады. Салықтарда мемлекеттің экономикалық мазмұны нақты түрде көрінеді, ал салықтардың әлеуметтік - экономикалық құрылысымен, мемлекеттің табиғатымен айқындалады. Белгілі философ Фрэнсис Бэкон «салықтарды төлеу әрбір азаматтың қасиетті борышы» деген еді. Бірақ соған қарамастан салық төлеушілердің бір бөлігі салық төлеуден жалтаруға тырысады. Салықты төлеуден жалтару - салық төлемдерін толық немесе ішінара төлемеу мақсатымен салық төлеушінің салық салу обьектісін (табысты, пайданы, тауар айналымын, мүлікті) әдейі жасыруы және азайтуы. Салық төлеушілердің мұндай заңсыз іс - әрекеті мемлекет мүддесіне айтарлықтай нұқсан келтіреді: мемлекеттік бюджет әдәуір қаражаттарды ала алмайды, салық заңнамасын бұзушылар кірістерінің қосымша криминалдық көздері жасалынады, кәсіпкерлік сферасында, салада аймақта және тағы басқалардың құн қозғалысының негізгі үйлесімдері бұрмаланады. Салық төлеуден бас тарту және салықты айналып өту әлемдік тәжірибеде салық құқығының қалыптасуынан кейін пайда бола бастады. Енді неге салықты төлеуден жалтаруға тырысады деген сұраққа жауап іздеп көрелік.

Оның әр түрлі себептері болуы мүмкін:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.