Арнаулы салық режимдерін қолданатын тұлғалар
Жоспар:
I. Кіріспе
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... .3
Негізгі бөлім:
2.1. Шағын орта бизнес субъектілеріне арнайы салық тәртібін орнату
және оның
маңызы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..5
2.2. Арнайы салық тәртібін пайдалыну
ережелері ... ... ... ... ... ... .. ..7
2.3. Бір рет пайдалынатын талон негізіндегі арнайы салық
тәртібі ... .10
2.4.Оңтайлатылған декларация негізіндегі арнайы салық
тәртібі ... ... ..12
2.5. Патент негізіндегі арнайы салық тәртібі ... ... ... ... ... 17
2.6. Ауыл шаруашылығының өнімдерін шығарушы заңды тұлғаға арналған
салық режимі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..22
2.7.Шаруа қожалықтарына арналған арнаулы салық тәртібі ... ... .25
III.
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ..28
IV. Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... .29
Кіріспе
Арнаулы салық режимі - салық төлеушілердің жекелеген
санаттары үшін белгіленетін және жекелеген салық түрлерін есептеу
мен төлеудің және жер учаскілерін пайдаланғаны үшін ақы төлеудің,
сондай-ақ олар бойынша салық есептілігін берудің оңтайланған
тәртібін қолдануды көздейтін бюджетпен есеп айырысулардың ерекше
тәртібі.
Арнаулы салық режимдерін қолданатын тұлғалар:
• Шағын бизнес субъектілері;
• Шаруа қожалықтары;
• Ауыл шаруашылық өнімдерін өндіруші заңды тұлғалар;
• Кәсіпкерлік қызметтің жекелеген түрлері.
Жеке кәсіпкерлерді мемлекеттік тіркеу туралы куәлік, біржолғы
талон және потент бланктері қатаң есептілік бланкілері болып
табылады және ақша алынбай беріледі. Оларды басқа адамдарға беруге
тыйым салынады.
Жеке кәсіпкер - заңды тұлға құрмай кәсіпкерлік қызметін
жүзеге асыратын резидент немесе резидент емес жеке тұлға.
Арнайы салық режимдері қолданылатын тұлғаларға салық салу
мақсатында салық төлеушінің өзге оқшауланған құрлымдық бөлімшесі
болып оның функцияларының бір бөлігін орындайтын, орналасқан жері
бойынша тұрақты жұмыс орындары жабдықталған аумақтық оқшауланған
бөлімше танылады. Егер жұмыс орны бір айдан асатын мерзімге
құрылса, ол тұрақты болып есептеледі.
Ауыл шаруашылық өнімдерін өндіруші заңды тұлғалар бюджетпен
есеп айырысуларды шағын бизнес субъектілеріне арналған арнаулы
салық режимінде жүзеге асырып алады.
Базарларда тауар сату бойынша (жалду шарттары бойынша
базарлар аумағындағы киоскілерде, тұрақты үй-жайларда өткізуіді
қоспағанда) бюджетпен есеп айырысу, кәсіпкерлік қызметтің жекелеген
түрлерінен басқа, біржолғы талон негізінде шағын бизнес
суъектілеріне арналған арнаулы салық режимі бойынша ғана жүргізледі.
Бұл ретте, рыноктарда өткізу бойынша бюджетпен есеп айырысуды
жүзеге асыратын тұлғаларға шағын бизнес субъектілеріне және шара
қожалықтарына арналған ережелер қолданылмайды.
Кәсіпкерлік қызметтің жекелегентүрлері бойынша айналысатын
тұлғалар бюджетпен есеп айырысуды кәсіпкерлік қызметтің жекелеген
түрлеріне арналған арнаулы салық режимінде ғана жүзеге асырлады.
2.1 Шағын, орта бизнес субъектілеріне арнайы салық тәртібін орны және
оның маңызы
Арнаулы салық режимін қолданатындар, оның ішінде біржолғы
талон, потент және оңтайлатылған декларация негізіндегі талаптпрға
сай келетін жеке кәсіпкерлер және заңды тұлғалар шағын
бизнес субъектілері деп аталады.
Арнаулы салық тәртібі шағын бизнес субъектілері үшін, төлем
көзінен ұсталынатын салықтарды қоспағанда, әлеуметтік салықты және
корпорациялық немесе жеке табыс салығын есептеу мен төлеудің
оңтайлатылған тәртібін белгілейді.
Бұл орайда, төлем көзінен салық салынатын табыстарды
қоспағанда, жоғарыда аталған салықтарды есептеу, төлеу және
салық есептілігін табыс ету тәртібі шағын бизнес субъектілеріне
қолданылмайды.
Жоғарыда аталмаған салық және бюджетке төленетін басқа да
міндетті төлемдер бойынша есептеу, төлеу және салық есептілігін
табыс ету жалпыға бірдей белгіленген тәртіппен жүргізледі.
Әлеуметтік салықты және корпорациялық немесе жеке табыс
салығын есептеудің оңтайлатылған тәртібі салық салу объектісіне
патент және оңтайлатылған декларация негізіндегі салық
ставкаларын қолдану жолымен жүргізлкеді.
Төлем көзінен салық ұсталғанын растайтын құжаттар және
біржолғы талон болған кезде, бұрын салық салынған табыстарды
қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағында және оның
шегінен тыс жерлерде алынған табыстардың барлық түрлерінен
тұратын салық кезеңі ішіндегі табыс салық салу объектісі
болып табылады.
Жеке кәсіпкердің мүлікті жалға беруден түскен табыстарын
қоспағанда, төлем көзінен салық салынбайтын мүліктік табысы мен
өзге де табыстарды салық салу объектісі болып табылмайды.
Арнаулы салық тәртібін қолданатын шағын бизнес субъектілері
кәсіпкерлік қызметтің бірнеше түрін жүзеге асырған жағдайда табыс
қызметтің барлық түрлерін жүзеге асырудың жиынтығымен айқындалады.
Арнаулы салық тәртібін қолданатын және қосылған құн салығын
төлеушілер болып табылатын шағын бизнес субъектілері үшін салық
кезеңі қосылған құн салығының сомасы табысқа қосылмайды.
Арнаулы салық режимін қолданатын шағын бизнес субъектілері
кәсіпкерлік қызметтің бірнеше түрін жүзеге асырған жағдайда табыс
қызметтің барлық түрлерін жүзеге асырудың жиынтылығымен айқындалады.
Арнаулы салық режмін қолданатын және қосылған құн салығын
төлеушілер болып табылатын шағын бизнес субъектілері үшін салық
кезеңі ішінде қосылған құн салығының сомасы табысқа қосылмайды.
Шағын бизнес субъектілері бюджетпен жалпыға бекітілген
тәртіпте есептелінеді.
Шағын бизнес субъектілері үшін бюджетпен есеп айырысудың
негізгі нысаны декларация негізінде арнайы салық тәртібі болып
тыбылады.
2.2. Арнайы салық тәртібін қолдану ережелері
Шағын бизнес субъектілері салықтарды есептеу мен төлеудің, срндай-
ақ олар бойынша салық есептілігін тапсырудың төменде аталған
тәртіптерінің біреуін ғана дербес таңдауға құқылы:
1. жалпыға бірдей белгіленген тәртіп;
2. біржолғы талон негізндегі арнаулы салық режимі;
3. потент негізндегі арнаулы салық режимі;
4. ықшамдалған декларация негізндегі арнаулы салық режимі
Салықтарды есептеу мен төлеудің жалпыға бірдей белгіленген
тәртібіне ауысқан кезде жалпыға бірдей белгіленген тәртіп екі жыл
қолданылғаннан кейін ғана арнаулы салық тәртібіне қайта ауысуға
болады.
Мына аталғандардың арнаулы салыұ тәртібін қолдануға құқығы жоқ:
1. филиалдары, өкілдіктері бар заңды тұлғалар;
2. филиалдар және өкілдіктер;
3. заңды тұлғалардың еншілес ұйымдары және тәуелді акционерлік
қоғамдар;
4. әр түрлі мекемелерде өзге де оқшауланған құрлымдық бөлімшелері
бар салық төлеушілер.
Арнаулы салық тәртібін мынадай қызмет түрлеріне қолданылмайды:
1. акцизделетін өнімді өндірушілер;
2. кеңес беру, қаржы, бухгалтерлік қызмет көрсетулер;
3. мұнай өнімдерін өткізушілер;
4. шыны ыдыстарды жинау мен қабылдаушылар;
5. жер қойнауын пайдаланушылар;
6. төменде аталған басқа да жұмыстар мен қызмет түрлері:
• күзет, өрт сигналы мен өрт сөндіру автоматикасы
құралдарын жобалауды, жөндеуге келтіруді және оларға
техникалық қызмет көрсету;
• өртке қарсы қолданылатын техниканы, жабдықтарды және
өрттен қорғау құралдарын өндірушілер;
• автокөлік көлігімен халықаралық жолаушылар және жүк
тасымалдаушылар;
• емдік препараттарды дайындау мен сатушылар;
• жобалау-іздестіру, сараптау, құрлыс-монтаждау жұмыстарын,
құрлыс материалдарын, бұйымдары мен конструкцияларын өндіру
жөніндегі жұмыстар;
• алкоголь өнімдерін бөлшек саудада сатушылар;
• жолаушылар мен жүкті өзен көлігімен тасымалдау;
• өлшеу құралдарын жасау және жөндеу;
• тарих және мәдениет ескерткіштерін археологиялық және
жаңғырту жұмыстары;
• іздестіру – құтқару, тау-кен құтқару, газдан құтқару, фонтан
атқылауға қарсы жмыстар;
• жеке және заңды тұлғалардың күзет қызметін жүзеге
асыруы;
• электр және жылу энергиясын өндіру, беру және тарату;
• астық қабылдау, өлшеу, кептіру, тазалау, сақтау және тиеу;
• темір жолдың жылжымалы құрамын жасау мен жөндеу;
• қауіпті жүктерді тасымалдау үшін қолданылатын арнаулы
контейнерлерді жасау мен жөндеу;
• шетелдік валютамен қолма-қол бөлшек сауда жасау және
қызмет көрсетуді жүзеге асыру;
• экологиялық сараптама саласындағы табиғат қорғауды
жобалауды, нормалауды және табиғат қорғау жұмыстарын
қоспағанда, лицензияланатын қызмет түрі.
• өнеркәсіптік жарлыс-өрт қаупі бар және тау-кен
өндірістерін, электр станцияларын, электр желілері мен
қосалық станциялар-
• ды, магистральды газ-мұнай өнімдері құбырларын, көтергіш,
сондай-ақ ыдыстар мен құбырлар жобалау және пайдалану;
• жалпы бастауыш, негізгі жалпы немесе жалпы орта, бастауыш
кәсіптік білім, оның ішінде кәсіптер бойынша орта
кәсіптік, жоғарғы кәсіптік, жоғарғы оқу орындарынан
кейінгі кәсіптік оның ішінде мамандықтар бойынша білім
беретін заңды тұлғалардың білім беру қызметі сондай-ақ
мектепке дейінгі және мектептен тыс ұйымдардың қызметтері:
2.3. Бір рет пайдалынатын талон негізндегі арнайы салық салу
тәртібі
Бір рет пайдалынатын талон негізндегі арнаулы салық тәртібін
қызметі ара - тұра сипатта болатын жеке тұлғалар қолданылады.
Жылына бәрін жинақтағанда тоқсан күннен аспайтын қызмет ара-тұра
сипаиттағы кәсіпкерлік қызмет деп аталады.
Бір рет пайдалынатын талон - арнаулы салық тәртібін қолдану
құқығын куәландыратын және төлем көзінен ұсталынатын жеке табыс
салығын қоспағанда, жеке табыс салығы бойынша бюджетпен есеп
айырысу фактісін растайтын құжат.
Бір рет пайдалынатын талонды беру формасы мен тәртібін, қызмет
түрлерінің тізімін өкілетті мемлекеттік орган белгілейді.
Бір рет пайдалынатын талондардың құны кіріс алынатын объектінің
орналасқан жерін, түрін, қызметті жүзеге асыру жағдайларын, сапасы
мен көлемін, сондай-ақ қызметпен шұғылдану тиімділігіне ықпал
ететін басқа да факторларды ескере отырып, салық органы жүргізген
орташа күндік хрономераждық қадағалау мен зеттеу деректері негізнде
жергілікті өкілді органдардың шешімімен белгіленеді.
Мысал ретінде, кәсіпкерлік қызметтер түрлеріне арналған бір
рет пайдалынатын талонның негізнде салықтың мөлшерлемелерін
қарастырайық
Бір рет пайдалынатын
Кәсіпкерлік қызмет түрлері талон-
ның біреіне 1 күндікгі
мөлшерлеме (тенге)
Жеке меншік жеңі көлік иелерінің
жолаушылар тасымалдау бойынша қызмет
көрсетуі, соның ішінде: 170
а) қала іші 280
б) қала аралық
Жеке меншік жеңі көлік иелерінің 280
жолаушылар тасымалдау бойынша қызмет
көрсетуі
Уй маңындағы жер тілімінде немесе 50
саяжайда өсірлген тірі гүлдерді өткізу
Газет пен журнал өтікізу 70
Бахчалық мәдениетті өткізу 120
Жақын және алыс шетелдерден көлік әкелу 480
бойынша қызметтер
Жалдамалы еңбегі қолданбай бір рет пайдалынатын талон негізнде ара-
тұра сипаттағы қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғалар әлдеуметтік
салық төлеушілер болып табылмайды және жеке кәсіпкер ретінде
мемлекеттік тіркеуден босатылады.
Бір рет пайдалынатын талонда төмендегідей мәліметтер келтіреді:
1. Төлеушінің ата-жөні
2. СТН (РНН)
3. Қызметтің іске асу орны
4. Бір рет пайдалынатын талонның әрекет ету кезеңі
5. Бір рет пайдалынатын талонның бір күнгі бағасы
6. Бір рет пайдалынатын талонның әрекет ету кезеңіне бір жолғы
талонның бір күнгі бағасы
7. талонды берген өкілетті органның атауы
8. Берілген күні
9. Қызметтік тұлғаның қолы
10. Сериясы, нөмері
2.4. Оңтайлатылған декларация негізндегі арнаулы салық
режимі
Оңтайлатылған декларация негізндегі арнаулы салық режиміне
салық салу тәртібі шағын кәсіпкерлік субъектілеріне салық салмағын
азайтуға бағытталған есептеумен төлеудің ықшамдалған тәртібін,
жеңілдік ставкалары мен басқа да механизімдерді қарастырады. Мұндай
нысан жалдамалы жұмысшы еңбегін пайдаланатын кәсіпкерлер үшін
жасалған.
Оңтайлатылған декларация негізндегі арнаулы салық режиміне
салық кезеңі басталғанға дейін көшу үшін шағын бизнес субъектілері
өз қызметін жүзеге асыратын жері бойынша салық органына уәкілетті
мемлекеттік орган белгілеген нысанда өтініш береді.
Жаңадан құрылған заңды тұлғалар оңтайлатылған декларация
негізінде арнаулы салық тәртібін қолдануға өтінішті заңды тұлға
мемлекеттік тіркелгеннен кейін 10 жұмыс күнінен кешіктірмей салық
органына береді.
Жаңадан құрылған жеке кәсіпкерлер оңтайлатылған декларация
негізінде арнаулы салық тәртібін қолдануға өз қызметін жүзеге
асыратын жері бойынша тіркеуге қойылған күні өтініш береді.
Қызметін бір елді мекен шегіндегі деген әр түрлі аумақтық -
әкімшілік бірліктерде орналасқан бірнеше объектілерде жүзеге асырған
кезде, салық төлеуші ықшамдалған декларация негізнде салық
тәртібін қолдануға өтініш беру үшін салық органын дербес
анықтайды.
Төмендегідей талапттарға сай келетін шағын бизнес субъектілері
ықшамдалған декларация негізндегі арнаулы салық тәртібін қолданады:
11.2005 жылғы №89 Заңымен аталған талаптарға өзгерістер енгізлді
және ол 2006 жылы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізлді.
1. жеке кәсіпкерлер үшін:
• жеке кәсіпкердің өзін қоса алғанда, қызметкерлердің
шекті орташа тізімдік саны салық кезеңі ішінде 25 адам
болса;
• салық кезеңі ішінде шекті табысы - 10000,0 мың теңге
болса;
2. заңды тұлғалар үшін:
• қызметкерлердің шекті орташа тізімдік саны салық кезеңі
ішінде 50 адам болса;
• салық кезеңі шекті табысы - 25000,0 мың теңге болса,
ықшамдалған декларация негізндегі арнаулы салық тәртібін
қолданады.
Салық салудың мұндай режиміне көшу үшін салық төлеуші тоқсан
басында қызметті жүзеге асыру орындаған салық органына белгіленген
нысандағы өтініш беру қажет. Егер салық төлеуші әртүрлі аймақтық -
әкімшілік бірліктердің аумағында кәсіпкерлік қызметін жүзеге асыратын
болса, онда өтініш беру үшін салық органын өз бетінше айқындау
құқығы беріледі.
Осы тәртіп мыналармен ерекшеленеді:
- біріншіден, салық міндеттемелерін есептеу нақты алынған кіріс
бойынша тоқсан аяқталған соң жүргізледі;
- екіншіден, ықшамдалған декларация негізінде салықтарды есептеу,
шығыстарды ескерусіз біріңғай ставка бойынша есептеледі.
Осы белгіленген талаптарға сай келмеген жағдайларда немесе
арнаулы салық тәртібінен өз еркімен шққан кезде шағын бизнес
субъектісі есепті тоқсаннан кейінгі тоқсаннан бастап өтініш
негізінде салықты есептеу мен төлеудің жалпыға бірдей белгіленген
тәртібіне көшеді.
Жеке кәсіпкер үшін жоғарыда белгіленген талаптар өзгерген
жағдайда көрсеткіштер асып кетсе, ұйымдық – құқықтық нысаны өзгерген
кездегі заңды тұлға ретінде ықшамдалған декларация негізінде арнаулы
саылқ тәртібін қолдануға құқылы.
Салықты есептеу мен төлеудің жалпыға бірдей белгіленген
тәртібінен ықшамдалған декларация негізндегі арнаулы салық тәртібіне
көшкен кезде әлеуметтік, корпорациялық салық немесе жеке табыс
салығын төлеу және олар бойынша есептілікті тапсыру жалпыға бірдей
тәртіппен жүргізледі.
Оңтайлатылған декларация негізнде бюджетпен есеп айырысу тәртібі.
Салықты ықшамдалған декларация негізіндегі есептеуді шағын
бизнес субъектісі салық салу объектісіне есепті салық кезеңі тиісті
салық ставкасын қолдану арқылы дербес жүргізледі.
Салық кодексі қабылданғаннан бері жеке кәсіпкердің табысына
мынадай ставкалар бойынша салық салынады
Тоқсандық табысы Ставкасы
3000,0 мың теңгеге дейін қоса Табыс сомасының 3 пайызы
алғанда
3000,0 мың теңгеден жоғары – 90,0 мың теңге + 3000,0 мың теңгеден
3000,0мың теңгені қоса алғанда асатын табыс сомасынан 4 пайыз
6000,0 мың теңгеден жоғары 210,0 мың теңге + 6000,0 мың
теңгеден асатын табыс сомасынан 5
пайыз
Заңды тұлғалардың табысына мынадай мөлшерлемелер бойынша салық
салынуға тиіс:
Тоқсандық табысы Ставкасы
3000,0 теңгеге дейін қоса алғанда Табсы сомасының 3 пайызы
3000,0 теңгеден жоғары - 10000,0 90,0 мың тенге + 3000,0 теңгеден
теңгені қоса асытын табыс сомасынан 4 пайыз
10000,0 тенгеден жоғары - 18000,0 3700,0 теңге + 10000,0 теңгеден
тенгені қоса асатын табыс сомасы 5 пайыз
18000,0 теңгеден жоғары 770,0 тнңге + 18000,0 теңгеден асатын
табыс сомасынан 7 пайыз
Егер есепті кезеңнің қортындысы бойынша жалдамалы
қызметкерлердің орташа айлық жалақысы Қазақстан Республикасының заң
актілерінде белгіленген ең төменгі айлық жалақының жеке
кәсіпкерлердің кемінде 2 еселенген, заңды тұлғалардың кемінде 2,5
еселенген мөлшеріндей болса, онда кестеге сәйкес салық кезеңі
ішінде есептелген салық сомасы, қызметкерлердің орташа тізімдік
санын негізге ала отырып, әрбір қызметкер үшін салық сомасының 1,5
пайызы мөлшеріндегі сомаға азайтылу жағына қарай түзетілуі тиіс.
Табыстың шекті мөлшері жоғарыда белгіленгеннен асып кеткен
жағдайда, салық сомаларын есептеу табыстың шекті сомасынан және
нақты алынған табыс сомасынан жеке - жеке жүргізледі. Салықтың осы
сомаларының арасындағы айырма жоғарыда көзделген түзетусіз бюджетке
төленеді.
Шекті орташа тізімдік сан жоғарыда белгіленгеннен асып кеткен
жағдайда, осы көзделген түзету жоғарыда белгіленген шекті орташа
тізімдік санға ғана жүргізледі.
Бюджетпен есеп айырысу ықшамдалған д екларация негізнде жүзеге
асыратын шағын бизнес субъектісі үшін - тоқсан салық кезеңі болып
табылады.
Оңтайлатылған декларация тоқсан сайын, есепті салқы кезеңінен
кейінгі айдың 10-нан кешіктірмей, салық органына табыс етіледі.
Оңтайлатылған декларация бойынша есептелген салықты бюджетпен
төлеу жеке корпарациялық табыс салығы және әлеуметтік салық
түрінде салық есептілігі кезеңінен кейінгі айдың 10-інен
кешіктірілмейтін мерзімде жүргізледі. Бұл кезде жеке корпарациялық
табыс салығы ықшамдалған декларация бойынша есептелген салық
сомасының ½ мөлшерінде, әлеуметтік салық - Қазақстан Республикасының
міндетті сақтандыру туралы заң актісіне сәйкес Мемлекеттік
әлеуметтік сақтандырудың қорына есептелген әлеуметтік аударымдар
сомасын алып тастағаннан кейінгі ықшамдалған декларация бойынша
есептелген салық сомасының ½ бөлігі мөлшерінде төленеді.
Салық төлеушілер үшін, салықтарды есептеудің ықшамдалған
тәртібінен бөлек қызметкерлердің орташа тізім санына қарамастан,
салықтар сомасынан 1,5 % мөлшерінде салықтарды кеміту бойынша
қосымша жеңілдік енгізлген. Бұл ретте, түзету егер есепті
кезеңнің қортындысы бойынша жалдамалы қызметкерлердің орташа айлық
жалақысы Қазақстан Республикасының заң актілеріне белгіленген ең
төменгі айлық жалақының жеке кәсіпкердің кемінде 2 еселенген заңды
тұлғалардың кемінде 2,5 еселенген мөлшеріндей айлық еңбек ақысы
болғанда жүргізледі.
Мысалы, жеке кәсіпкердің 3500,0 мың теңге тоқсандық табысы
кезінде салық сомасы 145,0 мың теңгені құрайды. Егер жеке кәсіпкер
4 жалдамалы жұмысшы еңбегін пайдаланған жағдайда және орташа
тізілім еңбекақысы кем ... жалғасы
I. Кіріспе
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... .3
Негізгі бөлім:
2.1. Шағын орта бизнес субъектілеріне арнайы салық тәртібін орнату
және оның
маңызы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..5
2.2. Арнайы салық тәртібін пайдалыну
ережелері ... ... ... ... ... ... .. ..7
2.3. Бір рет пайдалынатын талон негізіндегі арнайы салық
тәртібі ... .10
2.4.Оңтайлатылған декларация негізіндегі арнайы салық
тәртібі ... ... ..12
2.5. Патент негізіндегі арнайы салық тәртібі ... ... ... ... ... 17
2.6. Ауыл шаруашылығының өнімдерін шығарушы заңды тұлғаға арналған
салық режимі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..22
2.7.Шаруа қожалықтарына арналған арнаулы салық тәртібі ... ... .25
III.
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ..28
IV. Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... .29
Кіріспе
Арнаулы салық режимі - салық төлеушілердің жекелеген
санаттары үшін белгіленетін және жекелеген салық түрлерін есептеу
мен төлеудің және жер учаскілерін пайдаланғаны үшін ақы төлеудің,
сондай-ақ олар бойынша салық есептілігін берудің оңтайланған
тәртібін қолдануды көздейтін бюджетпен есеп айырысулардың ерекше
тәртібі.
Арнаулы салық режимдерін қолданатын тұлғалар:
• Шағын бизнес субъектілері;
• Шаруа қожалықтары;
• Ауыл шаруашылық өнімдерін өндіруші заңды тұлғалар;
• Кәсіпкерлік қызметтің жекелеген түрлері.
Жеке кәсіпкерлерді мемлекеттік тіркеу туралы куәлік, біржолғы
талон және потент бланктері қатаң есептілік бланкілері болып
табылады және ақша алынбай беріледі. Оларды басқа адамдарға беруге
тыйым салынады.
Жеке кәсіпкер - заңды тұлға құрмай кәсіпкерлік қызметін
жүзеге асыратын резидент немесе резидент емес жеке тұлға.
Арнайы салық режимдері қолданылатын тұлғаларға салық салу
мақсатында салық төлеушінің өзге оқшауланған құрлымдық бөлімшесі
болып оның функцияларының бір бөлігін орындайтын, орналасқан жері
бойынша тұрақты жұмыс орындары жабдықталған аумақтық оқшауланған
бөлімше танылады. Егер жұмыс орны бір айдан асатын мерзімге
құрылса, ол тұрақты болып есептеледі.
Ауыл шаруашылық өнімдерін өндіруші заңды тұлғалар бюджетпен
есеп айырысуларды шағын бизнес субъектілеріне арналған арнаулы
салық режимінде жүзеге асырып алады.
Базарларда тауар сату бойынша (жалду шарттары бойынша
базарлар аумағындағы киоскілерде, тұрақты үй-жайларда өткізуіді
қоспағанда) бюджетпен есеп айырысу, кәсіпкерлік қызметтің жекелеген
түрлерінен басқа, біржолғы талон негізінде шағын бизнес
суъектілеріне арналған арнаулы салық режимі бойынша ғана жүргізледі.
Бұл ретте, рыноктарда өткізу бойынша бюджетпен есеп айырысуды
жүзеге асыратын тұлғаларға шағын бизнес субъектілеріне және шара
қожалықтарына арналған ережелер қолданылмайды.
Кәсіпкерлік қызметтің жекелегентүрлері бойынша айналысатын
тұлғалар бюджетпен есеп айырысуды кәсіпкерлік қызметтің жекелеген
түрлеріне арналған арнаулы салық режимінде ғана жүзеге асырлады.
2.1 Шағын, орта бизнес субъектілеріне арнайы салық тәртібін орны және
оның маңызы
Арнаулы салық режимін қолданатындар, оның ішінде біржолғы
талон, потент және оңтайлатылған декларация негізіндегі талаптпрға
сай келетін жеке кәсіпкерлер және заңды тұлғалар шағын
бизнес субъектілері деп аталады.
Арнаулы салық тәртібі шағын бизнес субъектілері үшін, төлем
көзінен ұсталынатын салықтарды қоспағанда, әлеуметтік салықты және
корпорациялық немесе жеке табыс салығын есептеу мен төлеудің
оңтайлатылған тәртібін белгілейді.
Бұл орайда, төлем көзінен салық салынатын табыстарды
қоспағанда, жоғарыда аталған салықтарды есептеу, төлеу және
салық есептілігін табыс ету тәртібі шағын бизнес субъектілеріне
қолданылмайды.
Жоғарыда аталмаған салық және бюджетке төленетін басқа да
міндетті төлемдер бойынша есептеу, төлеу және салық есептілігін
табыс ету жалпыға бірдей белгіленген тәртіппен жүргізледі.
Әлеуметтік салықты және корпорациялық немесе жеке табыс
салығын есептеудің оңтайлатылған тәртібі салық салу объектісіне
патент және оңтайлатылған декларация негізіндегі салық
ставкаларын қолдану жолымен жүргізлкеді.
Төлем көзінен салық ұсталғанын растайтын құжаттар және
біржолғы талон болған кезде, бұрын салық салынған табыстарды
қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағында және оның
шегінен тыс жерлерде алынған табыстардың барлық түрлерінен
тұратын салық кезеңі ішіндегі табыс салық салу объектісі
болып табылады.
Жеке кәсіпкердің мүлікті жалға беруден түскен табыстарын
қоспағанда, төлем көзінен салық салынбайтын мүліктік табысы мен
өзге де табыстарды салық салу объектісі болып табылмайды.
Арнаулы салық тәртібін қолданатын шағын бизнес субъектілері
кәсіпкерлік қызметтің бірнеше түрін жүзеге асырған жағдайда табыс
қызметтің барлық түрлерін жүзеге асырудың жиынтығымен айқындалады.
Арнаулы салық тәртібін қолданатын және қосылған құн салығын
төлеушілер болып табылатын шағын бизнес субъектілері үшін салық
кезеңі қосылған құн салығының сомасы табысқа қосылмайды.
Арнаулы салық режимін қолданатын шағын бизнес субъектілері
кәсіпкерлік қызметтің бірнеше түрін жүзеге асырған жағдайда табыс
қызметтің барлық түрлерін жүзеге асырудың жиынтылығымен айқындалады.
Арнаулы салық режмін қолданатын және қосылған құн салығын
төлеушілер болып табылатын шағын бизнес субъектілері үшін салық
кезеңі ішінде қосылған құн салығының сомасы табысқа қосылмайды.
Шағын бизнес субъектілері бюджетпен жалпыға бекітілген
тәртіпте есептелінеді.
Шағын бизнес субъектілері үшін бюджетпен есеп айырысудың
негізгі нысаны декларация негізінде арнайы салық тәртібі болып
тыбылады.
2.2. Арнайы салық тәртібін қолдану ережелері
Шағын бизнес субъектілері салықтарды есептеу мен төлеудің, срндай-
ақ олар бойынша салық есептілігін тапсырудың төменде аталған
тәртіптерінің біреуін ғана дербес таңдауға құқылы:
1. жалпыға бірдей белгіленген тәртіп;
2. біржолғы талон негізндегі арнаулы салық режимі;
3. потент негізндегі арнаулы салық режимі;
4. ықшамдалған декларация негізндегі арнаулы салық режимі
Салықтарды есептеу мен төлеудің жалпыға бірдей белгіленген
тәртібіне ауысқан кезде жалпыға бірдей белгіленген тәртіп екі жыл
қолданылғаннан кейін ғана арнаулы салық тәртібіне қайта ауысуға
болады.
Мына аталғандардың арнаулы салыұ тәртібін қолдануға құқығы жоқ:
1. филиалдары, өкілдіктері бар заңды тұлғалар;
2. филиалдар және өкілдіктер;
3. заңды тұлғалардың еншілес ұйымдары және тәуелді акционерлік
қоғамдар;
4. әр түрлі мекемелерде өзге де оқшауланған құрлымдық бөлімшелері
бар салық төлеушілер.
Арнаулы салық тәртібін мынадай қызмет түрлеріне қолданылмайды:
1. акцизделетін өнімді өндірушілер;
2. кеңес беру, қаржы, бухгалтерлік қызмет көрсетулер;
3. мұнай өнімдерін өткізушілер;
4. шыны ыдыстарды жинау мен қабылдаушылар;
5. жер қойнауын пайдаланушылар;
6. төменде аталған басқа да жұмыстар мен қызмет түрлері:
• күзет, өрт сигналы мен өрт сөндіру автоматикасы
құралдарын жобалауды, жөндеуге келтіруді және оларға
техникалық қызмет көрсету;
• өртке қарсы қолданылатын техниканы, жабдықтарды және
өрттен қорғау құралдарын өндірушілер;
• автокөлік көлігімен халықаралық жолаушылар және жүк
тасымалдаушылар;
• емдік препараттарды дайындау мен сатушылар;
• жобалау-іздестіру, сараптау, құрлыс-монтаждау жұмыстарын,
құрлыс материалдарын, бұйымдары мен конструкцияларын өндіру
жөніндегі жұмыстар;
• алкоголь өнімдерін бөлшек саудада сатушылар;
• жолаушылар мен жүкті өзен көлігімен тасымалдау;
• өлшеу құралдарын жасау және жөндеу;
• тарих және мәдениет ескерткіштерін археологиялық және
жаңғырту жұмыстары;
• іздестіру – құтқару, тау-кен құтқару, газдан құтқару, фонтан
атқылауға қарсы жмыстар;
• жеке және заңды тұлғалардың күзет қызметін жүзеге
асыруы;
• электр және жылу энергиясын өндіру, беру және тарату;
• астық қабылдау, өлшеу, кептіру, тазалау, сақтау және тиеу;
• темір жолдың жылжымалы құрамын жасау мен жөндеу;
• қауіпті жүктерді тасымалдау үшін қолданылатын арнаулы
контейнерлерді жасау мен жөндеу;
• шетелдік валютамен қолма-қол бөлшек сауда жасау және
қызмет көрсетуді жүзеге асыру;
• экологиялық сараптама саласындағы табиғат қорғауды
жобалауды, нормалауды және табиғат қорғау жұмыстарын
қоспағанда, лицензияланатын қызмет түрі.
• өнеркәсіптік жарлыс-өрт қаупі бар және тау-кен
өндірістерін, электр станцияларын, электр желілері мен
қосалық станциялар-
• ды, магистральды газ-мұнай өнімдері құбырларын, көтергіш,
сондай-ақ ыдыстар мен құбырлар жобалау және пайдалану;
• жалпы бастауыш, негізгі жалпы немесе жалпы орта, бастауыш
кәсіптік білім, оның ішінде кәсіптер бойынша орта
кәсіптік, жоғарғы кәсіптік, жоғарғы оқу орындарынан
кейінгі кәсіптік оның ішінде мамандықтар бойынша білім
беретін заңды тұлғалардың білім беру қызметі сондай-ақ
мектепке дейінгі және мектептен тыс ұйымдардың қызметтері:
2.3. Бір рет пайдалынатын талон негізндегі арнайы салық салу
тәртібі
Бір рет пайдалынатын талон негізндегі арнаулы салық тәртібін
қызметі ара - тұра сипатта болатын жеке тұлғалар қолданылады.
Жылына бәрін жинақтағанда тоқсан күннен аспайтын қызмет ара-тұра
сипаиттағы кәсіпкерлік қызмет деп аталады.
Бір рет пайдалынатын талон - арнаулы салық тәртібін қолдану
құқығын куәландыратын және төлем көзінен ұсталынатын жеке табыс
салығын қоспағанда, жеке табыс салығы бойынша бюджетпен есеп
айырысу фактісін растайтын құжат.
Бір рет пайдалынатын талонды беру формасы мен тәртібін, қызмет
түрлерінің тізімін өкілетті мемлекеттік орган белгілейді.
Бір рет пайдалынатын талондардың құны кіріс алынатын объектінің
орналасқан жерін, түрін, қызметті жүзеге асыру жағдайларын, сапасы
мен көлемін, сондай-ақ қызметпен шұғылдану тиімділігіне ықпал
ететін басқа да факторларды ескере отырып, салық органы жүргізген
орташа күндік хрономераждық қадағалау мен зеттеу деректері негізнде
жергілікті өкілді органдардың шешімімен белгіленеді.
Мысал ретінде, кәсіпкерлік қызметтер түрлеріне арналған бір
рет пайдалынатын талонның негізнде салықтың мөлшерлемелерін
қарастырайық
Бір рет пайдалынатын
Кәсіпкерлік қызмет түрлері талон-
ның біреіне 1 күндікгі
мөлшерлеме (тенге)
Жеке меншік жеңі көлік иелерінің
жолаушылар тасымалдау бойынша қызмет
көрсетуі, соның ішінде: 170
а) қала іші 280
б) қала аралық
Жеке меншік жеңі көлік иелерінің 280
жолаушылар тасымалдау бойынша қызмет
көрсетуі
Уй маңындағы жер тілімінде немесе 50
саяжайда өсірлген тірі гүлдерді өткізу
Газет пен журнал өтікізу 70
Бахчалық мәдениетті өткізу 120
Жақын және алыс шетелдерден көлік әкелу 480
бойынша қызметтер
Жалдамалы еңбегі қолданбай бір рет пайдалынатын талон негізнде ара-
тұра сипаттағы қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғалар әлдеуметтік
салық төлеушілер болып табылмайды және жеке кәсіпкер ретінде
мемлекеттік тіркеуден босатылады.
Бір рет пайдалынатын талонда төмендегідей мәліметтер келтіреді:
1. Төлеушінің ата-жөні
2. СТН (РНН)
3. Қызметтің іске асу орны
4. Бір рет пайдалынатын талонның әрекет ету кезеңі
5. Бір рет пайдалынатын талонның бір күнгі бағасы
6. Бір рет пайдалынатын талонның әрекет ету кезеңіне бір жолғы
талонның бір күнгі бағасы
7. талонды берген өкілетті органның атауы
8. Берілген күні
9. Қызметтік тұлғаның қолы
10. Сериясы, нөмері
2.4. Оңтайлатылған декларация негізндегі арнаулы салық
режимі
Оңтайлатылған декларация негізндегі арнаулы салық режиміне
салық салу тәртібі шағын кәсіпкерлік субъектілеріне салық салмағын
азайтуға бағытталған есептеумен төлеудің ықшамдалған тәртібін,
жеңілдік ставкалары мен басқа да механизімдерді қарастырады. Мұндай
нысан жалдамалы жұмысшы еңбегін пайдаланатын кәсіпкерлер үшін
жасалған.
Оңтайлатылған декларация негізндегі арнаулы салық режиміне
салық кезеңі басталғанға дейін көшу үшін шағын бизнес субъектілері
өз қызметін жүзеге асыратын жері бойынша салық органына уәкілетті
мемлекеттік орган белгілеген нысанда өтініш береді.
Жаңадан құрылған заңды тұлғалар оңтайлатылған декларация
негізінде арнаулы салық тәртібін қолдануға өтінішті заңды тұлға
мемлекеттік тіркелгеннен кейін 10 жұмыс күнінен кешіктірмей салық
органына береді.
Жаңадан құрылған жеке кәсіпкерлер оңтайлатылған декларация
негізінде арнаулы салық тәртібін қолдануға өз қызметін жүзеге
асыратын жері бойынша тіркеуге қойылған күні өтініш береді.
Қызметін бір елді мекен шегіндегі деген әр түрлі аумақтық -
әкімшілік бірліктерде орналасқан бірнеше объектілерде жүзеге асырған
кезде, салық төлеуші ықшамдалған декларация негізнде салық
тәртібін қолдануға өтініш беру үшін салық органын дербес
анықтайды.
Төмендегідей талапттарға сай келетін шағын бизнес субъектілері
ықшамдалған декларация негізндегі арнаулы салық тәртібін қолданады:
11.2005 жылғы №89 Заңымен аталған талаптарға өзгерістер енгізлді
және ол 2006 жылы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізлді.
1. жеке кәсіпкерлер үшін:
• жеке кәсіпкердің өзін қоса алғанда, қызметкерлердің
шекті орташа тізімдік саны салық кезеңі ішінде 25 адам
болса;
• салық кезеңі ішінде шекті табысы - 10000,0 мың теңге
болса;
2. заңды тұлғалар үшін:
• қызметкерлердің шекті орташа тізімдік саны салық кезеңі
ішінде 50 адам болса;
• салық кезеңі шекті табысы - 25000,0 мың теңге болса,
ықшамдалған декларация негізндегі арнаулы салық тәртібін
қолданады.
Салық салудың мұндай режиміне көшу үшін салық төлеуші тоқсан
басында қызметті жүзеге асыру орындаған салық органына белгіленген
нысандағы өтініш беру қажет. Егер салық төлеуші әртүрлі аймақтық -
әкімшілік бірліктердің аумағында кәсіпкерлік қызметін жүзеге асыратын
болса, онда өтініш беру үшін салық органын өз бетінше айқындау
құқығы беріледі.
Осы тәртіп мыналармен ерекшеленеді:
- біріншіден, салық міндеттемелерін есептеу нақты алынған кіріс
бойынша тоқсан аяқталған соң жүргізледі;
- екіншіден, ықшамдалған декларация негізінде салықтарды есептеу,
шығыстарды ескерусіз біріңғай ставка бойынша есептеледі.
Осы белгіленген талаптарға сай келмеген жағдайларда немесе
арнаулы салық тәртібінен өз еркімен шққан кезде шағын бизнес
субъектісі есепті тоқсаннан кейінгі тоқсаннан бастап өтініш
негізінде салықты есептеу мен төлеудің жалпыға бірдей белгіленген
тәртібіне көшеді.
Жеке кәсіпкер үшін жоғарыда белгіленген талаптар өзгерген
жағдайда көрсеткіштер асып кетсе, ұйымдық – құқықтық нысаны өзгерген
кездегі заңды тұлға ретінде ықшамдалған декларация негізінде арнаулы
саылқ тәртібін қолдануға құқылы.
Салықты есептеу мен төлеудің жалпыға бірдей белгіленген
тәртібінен ықшамдалған декларация негізндегі арнаулы салық тәртібіне
көшкен кезде әлеуметтік, корпорациялық салық немесе жеке табыс
салығын төлеу және олар бойынша есептілікті тапсыру жалпыға бірдей
тәртіппен жүргізледі.
Оңтайлатылған декларация негізнде бюджетпен есеп айырысу тәртібі.
Салықты ықшамдалған декларация негізіндегі есептеуді шағын
бизнес субъектісі салық салу объектісіне есепті салық кезеңі тиісті
салық ставкасын қолдану арқылы дербес жүргізледі.
Салық кодексі қабылданғаннан бері жеке кәсіпкердің табысына
мынадай ставкалар бойынша салық салынады
Тоқсандық табысы Ставкасы
3000,0 мың теңгеге дейін қоса Табыс сомасының 3 пайызы
алғанда
3000,0 мың теңгеден жоғары – 90,0 мың теңге + 3000,0 мың теңгеден
3000,0мың теңгені қоса алғанда асатын табыс сомасынан 4 пайыз
6000,0 мың теңгеден жоғары 210,0 мың теңге + 6000,0 мың
теңгеден асатын табыс сомасынан 5
пайыз
Заңды тұлғалардың табысына мынадай мөлшерлемелер бойынша салық
салынуға тиіс:
Тоқсандық табысы Ставкасы
3000,0 теңгеге дейін қоса алғанда Табсы сомасының 3 пайызы
3000,0 теңгеден жоғары - 10000,0 90,0 мың тенге + 3000,0 теңгеден
теңгені қоса асытын табыс сомасынан 4 пайыз
10000,0 тенгеден жоғары - 18000,0 3700,0 теңге + 10000,0 теңгеден
тенгені қоса асатын табыс сомасы 5 пайыз
18000,0 теңгеден жоғары 770,0 тнңге + 18000,0 теңгеден асатын
табыс сомасынан 7 пайыз
Егер есепті кезеңнің қортындысы бойынша жалдамалы
қызметкерлердің орташа айлық жалақысы Қазақстан Республикасының заң
актілерінде белгіленген ең төменгі айлық жалақының жеке
кәсіпкерлердің кемінде 2 еселенген, заңды тұлғалардың кемінде 2,5
еселенген мөлшеріндей болса, онда кестеге сәйкес салық кезеңі
ішінде есептелген салық сомасы, қызметкерлердің орташа тізімдік
санын негізге ала отырып, әрбір қызметкер үшін салық сомасының 1,5
пайызы мөлшеріндегі сомаға азайтылу жағына қарай түзетілуі тиіс.
Табыстың шекті мөлшері жоғарыда белгіленгеннен асып кеткен
жағдайда, салық сомаларын есептеу табыстың шекті сомасынан және
нақты алынған табыс сомасынан жеке - жеке жүргізледі. Салықтың осы
сомаларының арасындағы айырма жоғарыда көзделген түзетусіз бюджетке
төленеді.
Шекті орташа тізімдік сан жоғарыда белгіленгеннен асып кеткен
жағдайда, осы көзделген түзету жоғарыда белгіленген шекті орташа
тізімдік санға ғана жүргізледі.
Бюджетпен есеп айырысу ықшамдалған д екларация негізнде жүзеге
асыратын шағын бизнес субъектісі үшін - тоқсан салық кезеңі болып
табылады.
Оңтайлатылған декларация тоқсан сайын, есепті салқы кезеңінен
кейінгі айдың 10-нан кешіктірмей, салық органына табыс етіледі.
Оңтайлатылған декларация бойынша есептелген салықты бюджетпен
төлеу жеке корпарациялық табыс салығы және әлеуметтік салық
түрінде салық есептілігі кезеңінен кейінгі айдың 10-інен
кешіктірілмейтін мерзімде жүргізледі. Бұл кезде жеке корпарациялық
табыс салығы ықшамдалған декларация бойынша есептелген салық
сомасының ½ мөлшерінде, әлеуметтік салық - Қазақстан Республикасының
міндетті сақтандыру туралы заң актісіне сәйкес Мемлекеттік
әлеуметтік сақтандырудың қорына есептелген әлеуметтік аударымдар
сомасын алып тастағаннан кейінгі ықшамдалған декларация бойынша
есептелген салық сомасының ½ бөлігі мөлшерінде төленеді.
Салық төлеушілер үшін, салықтарды есептеудің ықшамдалған
тәртібінен бөлек қызметкерлердің орташа тізім санына қарамастан,
салықтар сомасынан 1,5 % мөлшерінде салықтарды кеміту бойынша
қосымша жеңілдік енгізлген. Бұл ретте, түзету егер есепті
кезеңнің қортындысы бойынша жалдамалы қызметкерлердің орташа айлық
жалақысы Қазақстан Республикасының заң актілеріне белгіленген ең
төменгі айлық жалақының жеке кәсіпкердің кемінде 2 еселенген заңды
тұлғалардың кемінде 2,5 еселенген мөлшеріндей айлық еңбек ақысы
болғанда жүргізледі.
Мысалы, жеке кәсіпкердің 3500,0 мың теңге тоқсандық табысы
кезінде салық сомасы 145,0 мың теңгені құрайды. Егер жеке кәсіпкер
4 жалдамалы жұмысшы еңбегін пайдаланған жағдайда және орташа
тізілім еңбекақысы кем ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz