Парасатты жыныс тәрбиесінің мақсаттары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР
Қолданылған әдебиеттер: 11

1. Сүйіктісінің арман түстеген келбеті (бітім) — жастарда және тәрбиесіз
адамдарда бүл дидар көмескі тартып тұрады, ондағы жоқ қасиеттер бар болады,
жоғарылатылған талаптар жөнін таппаса да дес келіп жатады, сонымен бірге
кейбір маңызды қасиеттері есепке алынбайды.
2. Ынтықтық объектісі, әсіресе көріп-білмеген бағасын алып жатады, болмаған
мінез қадірі табыла қалады, тіпті "сыйлық орынды болып" жоқ қасиет енді
пайда болады.
3. Тапқан махаббат объектісінің қасиеттері көңіліңіздегі идеал мәнімен
шарттас.
Жынысы қарама-қарсы кездестірілген адамның сырт келбеті және ішкі болмысы
жүрек аялаған ойдан шығып жатса, тандаулы жыныстық ынтықтық күш ала
бастайды, күніне тірліктік "махаббат" деп аталынатын ыстық сезім туады.
Махаббаттың қазіргі жіктелінуі
1. Эрос — құмарлық дендеген алып-ұшпа махаббат, адам күштеп жыныстық
қатынас жасаута ұмтылады.
2. Любус — сезім тереңдігімен ерекшеленбейтін, опасыздыққа оңай барар
мүмкіндігі бар махаббат — ойын.
3. Сторге — орнықты және назды достық махаббат.
4. Прагма — есебінен жаңылмайтын қылықты махаббат.
5. Мания — ақылға алдырмас, дегеніне жетпей тынбайтын махаббат. Бұған
сенімсіздік пен ынтықтық объектісінің жетегіне түсіп қалу қасиеті тән.
6. Агапе — өз-өзімен санаспайтын, шынайы мөлдір махаббат.
Неке - деп бір-біріне деген және балаларға деген құқықтар мен
міндеттерді туындатар ер мен әйел одағын атайды. Көп мемлекеттерде заң
некені адам қажеттілігінің аумағында қарастыра отырып, тиісті құжаттардың
тіркеліп жазылуын талап етеді. Ол адамның өзін-өзі сомдайтын негізгі
қалыптардың бірі. Неке — қоғамдық тәртіптін тірегі, қоғамның негізі.
Әсіресе балалары бар ерлі-зайыптылар қатынасы, қазіргі заман адамына аса
қажет әлеуметтік және психологиялық жақьпздық, өзара түсіністік пен сенім
өрісін кеңейтеді. Үйленген адамдар өздерін бойдақтарға қарағанда сенімді,
еркін және бақытты сезінеді, бірақ бұл ойдың басқа да бір жағы бар. Әдетте,
жүкті болып қалғанын жасыру мезгілінен ерте некеге тұруға мәжбүр етеді.
Осының салдарынан психологиялық сыйыспаушылық, отбасындағы тіршілік
қиындықтары, жүйке аурулары, басқа медициналық, әлеуметтік жәйсіздіктер
туады.
Осы мәселелерді шешуді жеңілдетуге салауатты өмір сүруді кеңінен
насихаттау, өз денсаулығын сақтау және қауіпсіз секс дағдыларына
жауапкершілікпен тәрбиелеу туралы салауатты және жеткілікті ақпараттармен
жастарды қамтамасыз ету нақтылы көмектесер еді.
1995 жылы Оқу министрлігі "Мектепке дейінгі және мектеп жасындағы
балаларды тәрбиелеу концепциясы" қаулысында салауатты өмір сүруді
қалыптастыру және өнегелі жыныстық тәрбие беру жөнінде отбасының зор
маңызына ерекше көңіл бөлген болатын.
"Адамды бақытты етуге болмайды, алайда, бақытты болу үшін оны
тәрбиелеу керек ".
А.С.Макаренко
Парасатты-жыныстық тәрбие дегеніміз не?
Жыныс тәрбиесі - бұл өз алдына белек кездейсоқ әңгіме не дәріс
түріндегі шара емес. Бұл жұмыс әр қашанда балалардың жас шамасына орай түр-
мазмұны өзгертіліп, дәйекті, жүйелі қалыпта өтілуі керек.
Өнегелі жыныс тәрбиесі жергілікті аймақтық, құқықтық, мәдени-этикалық
ерекшеліктерін ескере отырылып беріледі.
Өнегелі жыныс тәрбиесі туған сәтінен басталатынын мойындау қажет. Бұл
үрдіске қатысатындар:
ата-ана;
мұғалімдер;
дәрігерлер;
бала үшін қадірі бар ересектер;
құрбылары;
бұқаралық ақпарат құралдары.
"Бала адамдар әлеміне жәй ғана тасталынбайды, ол адам, адамдар
қоршаған дүниеге енгізіледі, бұлар оны жетегіне алады", деп белгілі
психолог А. Н. Леонтьев жазған болатын. Демек, жыныс тәрбиесінің сәттілігі
көбіне осы мазмұнына ғана қарамайды, тегі барлық бөлек тәрбиешілердің
(мұғалімдердің, мамандардың, ата-аналардың...) келісті, жарасымды
әрекетімен байланысты келетін болар.

Жыныс тәрбиесіне қатысты үш үлгінің сипатталынуы (А. Казакевич)
РестриктивтіПермиссивті Ең ортасы
(жазалау) (қайырмау) (демократиял
ық)
Ақпарат Неғұрлым Барлық Қажетті
аумагы сирек болса,ақпараттар ақпарат
солғұрлым
жақсы
Ақпарат Мынаны және Басқа Осылай істе
мазмұны мынаны жолдардың басқаша
істеуге болуы емес,
болмайды, мүмкін... ейткені...
өйткені... Барлық жолдарКөп жолдар
бул жалғыз жақсы... бар ғой,
дұрыс жол... бірін таңдап
ал!

Парасатты жыныс тәрбиесі:
- жақсы адамның дамуына ықпал етеді;
- оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай өткізіледі;
- нақтылы ақпараттарды хабарлайды;
- "жәйден күрделіге" деген принципті жүзеге асыратын әр түрлі: оқыту
тәсілдері қолданылады;
- етілген құжаттарға жүйелі түрде қайта оралып отыру;
- түрлі ұғым мен пікірлер талқыланады, пікір сайысы қолдауын табады;
- жекелей және ұжымдық ой-қызметін дамытатын дағды мен ыңғайдың
жетілдірілуі ынталандырылады;
- езін-езі талдау, өзін-езі бағалау дағдысын дамытады;
- ақылға ыңғайланған мінез-құлықтың қалыптасуына жағдай жасаланады;
- алғашқы мағлұматтарды (хабардар, қажетгілік жене т.б.) анықтау, үшін
нақтылы жағдайды зерттеу қарастырылады.
Оқушылардың ойлау қабілетін дамытумен қатар сезім аясын кеңейтіп
өрістету қажет. Махаббат, қуаныш, қатулану, қорқыныш, жек көру сенім,
сыйлау, жыныстық әрекетке деген ынтызарлық, нәпсіге деген ыңғай сияқты
ұғымдарды сипатгау қиын болады, бірақ мұның өзі жыныстық білім тәрбиесінің
құрамдас болігі болатынын ескеру қажет.
Жыныстық білім тәрбиесінің Америкадағы бағдарламаның бірі -
"Махаббатқа қатысы бар білім" деген тараудан басталады. Эрик Фромм талдау
нәтижелерінің негізінде махаббат:
- еңбек;
- жауапкершілік;
- сыйлау;
- түсіністік ретінде қабылданып, қарастырылады; Жыныстық білім тәрбиенің
және денсаулықтың негізгі тұсы өзін-өзі бағалау деңгейі.
Мыналарды ескерту қажет:
Жастардың жыныстық мінез-құлқын қалыптастыруға әсер ететін факторлар
1. Білім және ақпарат.
2. Өзін-өзі бағалау.
3. Құндылықтар және қатынастар.
4. Дағды және іскерлік.
5. Мәдениеті.
6. Отбасы.
7. Діні.
8. Жауапты қабылданған шешім.
9. Қарым-қатынастағы икемділік дағдысы.
10. Өз көзқарасын қорғай алатын қабілеті.
11. Организмнің құрылысы және қызметі.
Осы Тұқым өрбіту жүйесі.
13. Контрацепция.
14. ЖҚЖА (жыныс қатынасынан жүғатын аурулар).
15. ЖҚТБ (Спид) - жүқтырылған қорғаныш тапшылығының [ белгілері.
16. Медициналық жөне әлеуметтік қызметтер және т.б. Жыныс тәрбиесінен
алынған ақпарат білім жетілдірілген дағдылар арқылы әрекетке деген қарым-
қатынасын қалыптастыра алатын қабілеті бар және оған ие болуға үйренген
адамды тәрбиелеу болып табылады.
Парасатты жыныс тәрбиесінің мақсаттары:
Жыныс тәрбиесінің бағдарламасы жастардың жыныстық денсаулығына деген
құқығына және оны қорғау туралы ақпаратты алуға негізделуі керек.
Жыныстық тәрбие жөніндегі бағдарламаға сай: - жыныстық бейіл өмір бойына,
әрі дені сау адамға тән қасиет екендігі жөнінде сенімді ақпарат ұсынылады;
- ересектер өміріне жастарды дайындайды;
- отбасы құндылықтарын (отбасына деген табынушылық) және жалқылық
(моногамия) қатынас — тұқым өрбіту саулығының негізі екендігі туралы
діттеулі ой бойларына сіңдіріледі.
Жыныс тәрбиесі үрдісінде оқушылар қажетті білімін алады, дағдыларын
қалыптастырып, қабілеттерін жетілдіреді:
- өзін-өзі сыйлайтын мінез қалыптасады;
- денсаулығын бағалай білетін болады;
- көпшіл, икемді болуға ыңғай танытады;
- жыныстық бейіл — әр тұлғаның маңызды қадірі және махаббат пен жұмыс
бейілі (секс) тегі бір дүние емес екенін ұғатын болады;
- өзінің жыныстық бейіл әрекетіне жауапкершілігі артады;
- өзін және басқаларды жыныстық бейіл әрекетінен туындайтан салдардан
қорғау үшін қажетті жене жеткілікті ақпарат мүмкіндіктері әр қашанда болуы
қажет;
- зорлық қылуға және зорлануға, біреудің зорлығына көнуге болмайды.
Осы жыныс төрбиесінің бағдарламасын жүзеге асыру барысында:
1. Балалар мен жасөспірімдер арасындағы жоспарланбаған жүктіліктің алдын
алуға;
2. ЖҚЖА (жыныс қатынасынан жұғатын аурулар), АҚТҚ (ВРІЧ) инфекциясын
жұқтыру қаупінің азаюына;
3. Жыныстық зорлыққа шек қоюға және басқа жыныстық қылмысты тізгіндеуге
мүмкіндік туғызатынына үміттену керек.
Отбасын жоспарлау мәселелері бойынша сауалнама
1. Сіздің жасыңыз--------------жас
2. Қай бағамдасыз (курста)------------
3. Жыныстық қатынасқа барып жүрсіз бе? - иө, жоқ —
4. Күйеуге шықтыңыз ба? — иә, жоқ —
5. Балаларыңыз бар ма? — иә, жоқ —
6. Түсік тастадыңыз ба? — иә, жоқ —
Иө десеңіз, онда қайда, ауруханада ма, үйде ме, емханада ма?
7. Қажетсіз жүктіліктен сақтануды үйрендіңіз бе? - иә, жоқ иә десеңіз,
онда қандай амалды? —
8. Түсік тастаудың залалы бар ма? — иә, жоқ —
9. Егерде түсік тастаттырсаңыз, себептері қандай болды? Ері жоқ па? Әлде
тұрмыс тапшылығы ма, ата-аналарыңыздың келіспеушілігі ме, күйеуіңіз рұқсат
бермеді ме?
10. Жүктіліктен сақтану мүмкіндіктері хақындағы ақпараттан хабардарсыз ба?
— ие, жоқ — хабардар еткен кім? Дәрігер, құрбыңыз, анаңыз және т.б.
11. Гинекологқа қаралдыңыз ба? — иә, жоқ. Қандай мақсатпен, ауруыңыз болды
ма, бассейнге бару үшін анықтама қажет болды ма, кәсіби байқалу талабынан
ба және т.б.
12. Жүктіліктен сақтану туралы ақпараттан хабардар болғыңыз келе ме? — иә,
жоқ —
13. Осындай ақпаратгың қай түрін қалар едіңіз? жекелей әңгімелесу, дәріс,
кітапша және т.б..
Жыныс қатынасынан жұғатын аурулар
Мерез (сифилис). Бұл спирохета деп аталатын микроорганимзнен болатын
ауру. Спирохета сырт пішіні штопорға ұқсас. Бұл ауру жыныс қатынасының
қандай болмасын түрінде жұқтырылады. Алғашқы кезеңінде спирохета кірер
жерінде ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.