ӨНЕГЕЛІ ЖЫНЫС ТӘРБИЕСІ

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР
ӨНЕГЕЛІ ЖЫНЫС ТӘРБИЕСІ 2
ӨНЕГЕЛІ ЖЫНЫС ТӘРБИЕСІНІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ 2
7,3. 3
ӨНЕГЕЛІ ЖЫНЫС ТӘРБИЕСІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ 4
ЖЕТКІНШЕКТЕРДІҢ ӨЗІН-ӨЗІ БАҒАЛАУ КРИТЕРИЙЛЕРІ 5
Сифилис. 5
Трихомоназ 10
Ашылу тарихы 10
Морфологиясы 11
Географиялық таралуы. 11
Жұғу жолдары. 11
Патогендiк әсерi. 12
Еркектердегi трихомоноз. 12
Диагнозы. 13
Профилактикасы. 13

ӨНЕГЕЛІ ЖЫНЫС ТӘРБИЕСІ

Жастарға өнегелі жыныс тәрбие беру жалпы тәрбие берудің көрнекті
бөлігі. Бұл өз алдына бөлек зерттелетін үлкен және маңызды мәселелердің
бірі. Жалпы дәріс беру шарасы емес. Бұл маңызды жұмыс әрқашанда балалардың
жас ерекшелігіне қарай жүргізіліп отыруы тиіс.
Өнегелі жыныс тәрбиесі жергілікті аймақтың құқықтық, мәдени-этикалық
ерекшеліктерін ескере отырып беріледі.
Өнегелі жыныс тәрбиесі сәбидің туған сәтінен басталып үздіксіз
жүргізіліп отырады.

ӨНЕГЕЛІ ЖЫНЫС ТӘРБИЕСІНІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

1. Өнегелі жыныс тәрбиесінің бағдарламасы жастардың жыныс денсаулығына
деген құқығына және оны қорғау туралы ақпаратқа қол жеткізу ретінде
негізделінуі керек.
2. Өнегелі жьшыс тәрбие үрдісіне қатысушыларына бағдарламаға сай:
а) өнегелі жыныс бейіл өмір бойына, әрі дені сау жастарға тән қасиет
екендігі жөнінде сенімді ақпарат қолдарына ұстатылады;
б) ересек балалар тіршілік өміріне олар дайындала бастайды;
в) отбасы қүндьшықтары "отбасына деген табынушылық" және жалқылық
(моногамия) қатынас өрбіту саулығының негізі екендігі туралы пікір мейлінше
балалардың ойларына сіңірілінуі тиіс;
г) өнегелі жыныс тәрбиесі үрдісінде оқушылар қажетті білімін
оқытушылардан, ата-аналарынан; құрбы-құрдастарынан алады да, дағдыларын
қалыптастырып, қабілеттерін арттырып отырады;
1) өзін сыйлайтын мінез-құлық қалыптасады;
2) денсаулығын бағалай білетін болады;
3) көпшіл, икемді болуға бейімделе бастайды;
4) жыныстық бейіл өр тұлғаның маңызды қадірі және махаббат пен жыныс
бейіліндегі бірдей ұғым екенін оқушылар түсінеді;
5) өзінің жыныстық бейіл әрекетіне жауапкершілік үрдістері арта
түседі;
6) өзін және басқаларды жыныстық бейіл әрекетінен азғындайтын жүз
қаратар салдардан қорғау үшін ақпарат мүмкіндіктері әрқашанда болу керек;
7) зорлық жасауға және зорлауға, біреудің зорлығына көнуге болмайды.
жыныс тәрбиесін іске асыру жолдары:
1. Балалар мен жеткіншектер арасындағы жоспарланбаған жүктіліктің
алдын алу керек.
2. Жыныс қатынасынан жұғатын аурулармен, жұқпалы инфекциясын жұқтыру
қаупінің азаюына;
3. Жыныстық зорлыққа шек қоюға және басқа жыныстық қылмысты істерге
тосқауыл қоюға мүмкіндік беретініне үміттену керек.
Сонымен, өнегелі жыныс тәрбиесі дегеніміз — алынған ақпарат, білім,
жетілдірілген дағдылар арқылы әрекетке деген қарым-қатынасын қалыптастыра
алатын қабілеті бар және оған ие болуға үйренген адамды тәрбиелеу болып
табылады.

7,3.

Бұл мәселе ойдағыдай шешуге қатынасатындар: 1) ата~ана; 2) мұғалімдер;
3) дәрігерлер; 4) бала үшін өте тәжірибелі, беделді ересек ақылды адамдар;
5) құрбы-құрдастары; 6) бұқаралық ақпарат орындары және құралдары (білімді
журналистер).
Белгілі психолог А.Н. Леонтьев өнегелі жыныс тәрбиесі турады былай деп
жазды: "Бала адамдар әлеміне жай ғана тасталынбайды, ол адам, адамдар
қоршаған дүниеге енгізіледі, бұлар оны жетегіне алады". Демек3 өнегелі
жыныс тәрбиесінің сеттілігі көбіне осы мазмұнына ғана қарамайды, кейбір
барлық белек тәрбиешілердің (мұғалімдердің, басқадай мамандардың, ата-
аналардың) келісуі, жарасымды әрекетімен байланысты болатынын әрқашанда
есте сақтаған жөн.

ӨНЕГЕЛІ ЖЫНЫС ТӘРБИЕСІНІҢ ҚАҒИДАЛАРЫ

1. Адамның даму үрдісін үдету;
2. Оқушылардың жас ерекшеліктеріне қарай жүргізілетін істер;
3. Нақтылы ақпарат құралдары;
4. ("Жәйден" күрделігі қарай иерархия принципін) жүзеге асыру;
оқыту тәрбиелеу;
5. Өгкізілген құжаттарға жүйелі түрде қайтадан оралып, түсінік беру;
6. Түрлі ұғым мен пікірлер талқыланып, оларды жүзеге асыра түсіру;
7. Жекелей және ұжымдық ой-қызметіне дайындалып қағидаларды ашып
түсіндіру;
8. Өзін-өзі талдау, бағалау дағдысын үйрету;
9. Ақылға сыйатын мінез-құлықты үйлестіру;
10. Алғашқы мағлұматтарды хабарлау, түсіндіру;
Оқушылардың ойлау қабілетін дамытумен қатар сезім аясын кеңейтіп
өрістету керек. Махаббат, қуаныш, қатулану, қорқыныш, көріп кету, сенім,
сыйлау, жыныстық әрекетке деген ынтазарлық, нәпсіге деген ыңғай сияқты
ұғымдарды сипаттау қиын болады, бірақ бұның өзі жыныстық білім тәрбиесінің
құрамдас бөлігі болатынын ескеріп, қадағалап отырған жөн.
Жыныстық білім — деп жазады Х.Қ. Сәтпаева және т.б. (1999) —
тәрбиесінің Америкадағы бағдарламалардың бірі — "махаббатқа қатысы бар
білім"деген тараудан басталады. Олар - Эрик Флор талдау нәтижелерінің
негізінде махаббат: 1) еңбек; 2) жауапкершілік; 3) сыйлау: 4) түсінік. Осы
айтылғандар қағида ретінде басшылыққа алынуы тиіс.
ЖЕТКІНШЕКТЕРДІҢ ӨЗІН-ӨЗІ БАҒАЛАУ КРИТЕРИЙЛЕРІ.
Жеткіншектердің өзін-өзі бағалау критерийлері. Ол үшін мына
төмендегілерді әрқашанда естен шығармауымыз керек.
1. Білім және ақпарат (информация);
2. Өзін-өзі бағалау;
3. Дағды және іскерлік;
4. Ағзаның құрылысы және қызметі;
5. Өрбіту жүйесі;
6. Контрацепция:
7. Жыныс қатынастаоынан жұғатын аурулар түрі (сифилис,
гоноррея, СПИД, ВИЧ).
Еркекті (баланы), әйелді (қызды), қалыптастыратын адамгершілік өнегелі
жыныс тәрбиесіне маңызы және мақсатын айқындай келе мына төмендегі
деректердің сақталуына мән берген дұрыс.

Сифилис.
Сифилис жұқпалы соз ауруы. Ауру көбінесе байланыс арқылы жұғады.
Сондай-ақ ол ыдыс-аяқ және үй ішіндегі өзге де заттарды пайдалану арқылы
немесе екіқабат әйелдер ауырғанда қан арқылы құрсақтағы нәрестеге жұғуы
мүмкін.
Сифилис қан арқылы бүкіл ішкі құрылыс мүшелеріне әсер етеді (бауыр,
асқазан). Көз және құлақ нервтеріне зақым келгендіктен аурулардың көрмей,
естімей қалуы ықтимал.
Бұл дертті негізінен арнаулы микробтар таратады, Әсіресе спирохеттер
(Spiroheta) микроскоппен ғана көруге болады. Сырт пішіні бұралып келеді.
Бұл микроб жыныс ауруының қандай түрі болмасын барлығын жұқтырады. Дене
қызарады, жара пайда болып кейіннен іріңдейді. Біраз уақыт өткеннен кейін
(6 аптадан 1 жылға дейін), дененің кез келген жері бөртіп, қызарып кетеді.
Бөрткені ауырмайды, не қышымайды. Жалпы адамды мазаламайды. Бұл аурудың осы
кездегі белгілері, бұрынғы кездегілермен салыстырғанда мүлдем басқаша.
Таңба-таңба болып шаштың түсуі, тамақ қырылдап қалады, адамның басы ауырып
температурасы көтеріледі. Бірақ бұл белгілер болмауы да мүмкін. Егер
сифилисті емдемесе, ол адам ағзасына төтенше құбылыстар туғызуы сөзсіз.
Аурудың алғашқы белгілері:
Он төрт күннен бастап екі ай мерзімі ішінде пайда болады. Жыныс
мүшелеріне бөртпелер шығып, ол бірте-бірте бүкіл денеге тарайды және бүкіл
нимфалық бездер шошиды. Бастапқыда бұның бәрі адамды айтарлықтай
мазаламайды. Ал ол асқынғанда шаш түседі. Денеде әр түрлі жаралар қаптап
шыға бастайды. Жаралар ауызда, тамақта алақанда, табанда шығады.

Ауру анадан құрсақтағы нәрестеге жұғады. Соның әсерінен іштей сифилис
ауруына шалдығады (врожденный сифилис). Сондықтан кез келген жыныс
байланыстарын доғару керек. Егер байланыс болған жағдайда күдіктену болса,
денеге белгісіз жаралар пайда болса дереу тері және соз аурулары
дәрігерлеріне қаралу керек.
Ол жұлын жүйкесін зақымдағанда ауруды сал ауруы (паралич), көзі көрмей
соқыр болып қалуы, құлағы естімей саңырау болып қалуы, адам есінен мүлдем
айрылып кетуі, тіршілік дүниесімен қоштасуы ықтимал. Сифилисті емдеу үшін
ең кең қолданылатын дәрінің бірі антибиотик — пенициллин. Ол төмендегі
сатыдағы саңырауқұлақтардан өндіріледі (Penisellinum). Сифилис жүкті анадан
туылатын балаға тарауы сөзсіз. Ол ауру болып туады. Сүйектері кемтар болып
дүниеге келеді.
Гоноррея. Бұл дертті де микробтар таратады. Оны геноккок деген
микроағза жұқтырады. Жыныс қатынастарынан туындататын өте ауыр дерт. Ер
адамдарға несеп шығару негізінде қатты ауырады. Ірің ағады.
Әйелдердегі белгілері тіпті жайан. Үнемі ашып ауырып адамның нерв
жүйесіне ерекше әсер етеді. Жыныс қатынасынан кейін 2-20 күндер ішінде
байқала бастайды. Емдемесе әйел адамдар бедеу болып қалады. Ер адамдарда
қатты ауырады. Буындары ісіп кетіп жүре алмай қалады. Бұл дертті де дәрігер
антибиотики — пенициллинді пайдаланып емдейді. Бұл аурулардан сақтанудың
бірнеше жолдары бар. Олар туралы X.Қ. Сәтпаева және т.б. дәрігерлер
өздерінің "валеология" атты кітабында жазған.
Гениталдық герпес. Жыныс мүшелеріне шығатын ұшық сияқты вирустан
болатын ауру. Әдетте адамның бетінде сулы көпіршік қалпында байқалады.
Гениталды герпес жыныс қатынасы мен адам ағзасына жұғады. Кейіннен үлкен
айық-айық жараға айналып кетеді де, қатты ауырып, нерв жүйесін тежеп
жібереді. Адам өте ашушаң болады. Гениталды герпес алғашқы кезде түсі
қызыл, бөртпе ретінде пайда болады. Кейін үлкен ірінді жараға айналып
кетеді. Өте қиын емделетін аурулардың бірі. Гениталды герпес тұқым
қуалайтын дерттердің қатарына жатады. Өйткені ол анадан балаға таратылатын
дәрігерлер анықтаған. Гениталды герпестен туындайтын қорытынды: бала соқыр
боп тууы мүмкін керең болуы да сөзсіз, өлі болып тууы да ғажап емес.
Герпестен туындайтын күйзеліс, психологиялық азаб, бас ауыру, адам
шаршап ~ шалдығып кетеді.
Хламидия. Ең бір жедел түрде дамитын жыныс ауруларының бірі. Оны табу,
анықтау оңай шаруа емес. Өте қауіпті дерт. Өте кең тараған сырқат. Оны
емдеуде оңай емес. Дегенмен емдесе тез арада адам бұл ауырудан айығып
кетеді. Емдеу үшін көбінесе антибиотиктерді қолданады,
Жыныс мүшелерінің гениталды сүйелдері (полип). Жанға онша азап
келтірмейтін дерт. Дегенмен, ауырудың қайсысы ағзаға жақсы дейсің. Негізі,
гениталды сүйелдің болмағаны дұрыс, "рухани таза болсаң, денең де таза
болады. Гениталды сүйел папиллом деп аталатын вирус арқылы дамиды.
Гениталды сүйелді дәрігерлер тез арада жойып жіберіп адам ағзасын
сауықтырып жіберіп отырады. Сүйел арнайы ерітінділермен сұйық азот
ерітінділерін жағып күйдіріп жібереді. Емдеу онша қиынға түспейді. Оны
емдеуден бас тартуға болмайды. Ауруды үдетіп жіберуге жол бермеу керек.
Вагинит. Бұл дертті микробтар туғызады. Жазылатын ауру, емдеуге
болады. Ауруды жасыруға болмайды. "Ауруын жасырған өледі" дейді қазақ.
Қазіргі кездегі медицина күшті ғой. Көптеген ауыруларды бірден жазып
жібереді. Дәрігерлер көп біледі. Тек білімді дәрігерлердің қолына түсуге
тырысу керек. Айта кететін бір жайт дәрігерлер тегіннен-тегін ештеңе
жасамайды. Жаныңнан ештеңені аяудың қажеті жоқ. Олардың жасаған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.