ҚАЗАҚ ТЕЛЕДИДАРЫ ЖӘНЕ ХАБАР МЕМЛЕКЕТТІК АҚПАРАТ АГЕНТТІГІ

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 36 бет
Таңдаулыға:

М А З М Ұ Н Ы

Р Е Ф Е Р А Т2

1. К І Р І С П Е4

2. Н Е Г І З Г І Б Ө Л І М6

2. 1 ХАЛЫҚАРАЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРДІҢ ЭФИРДЕН КӨРІНІС ТАБУЫ6

2. 2. ҚАЗАҚ ТЕЛЕДИДАРЫ ЖӘНЕ "ХАБАР" МЕМЛЕКЕТТІК АҚПАРАТ АГЕНТТІГІ21

2. 3. Қ О Р Ы Т Ы Н Д Ы Б Ө Л І М32

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР40

Р Е Ф Е Р А Т

Қолыма алып отырған диплом жұмысымның негізгі тақырыбы - ""Хабар" телеарнасындағы халықаралық мәселелердің берілуі" деп аталады.

Қазақстандағы ақпараттар ағынындағы "Хабар" агенттігінің алатын өзіндік орны бар. Агенттік өзінің алғаш өмірге келген 1994 жылдан бергі аралықта өсу мен дамудың небір жолынан өтіп, бүгіндері қазақстандық ақпараттар ағынында орны бар, бет-бедері бар телеарнаға айналғаны белгілі.

"Хабар" телеарнасының осы уақыт ішінде көрермендер ықыласына бөленіп, тәуелсіз Қазақстандағы ЭБАҚ-тар ішінде суырылып алға шығуы - аталмыш ұжымның, онда қызмет істейтін журналистер тобының зор еңбегінің арқасы екені бүгіндері дау тудырмаса керек. Елімізде болып жатқан жаңалықтар ішінен аса маңыздыларын ғана іріктеп, қалың көрермен назарына ұсынуда бұл агенттіктің шығармашылық тобы: журналистер, операторлар, режиссерлар, продюсерлар, техникалық инженерлердің мол шоғыры аз жұмыс тындырып отырған жоқ.

Алып отырған тақырыбым - "Халықаралақ мәселелердің эфирден берілуі" болғандықтан негізінен бұл салада да қазақстандық телеарналардың ішінде біз тілге тиек етіп отырған арнаның атқарып отырған қызметі ұшан-теңіз.

Диплом жұмысы барысында "Хабардың" өзі дүниеге келген уақыт ішінде бұл салада қандай қызметтер атқарылғанын қал-қадарынша зерттеп, "Хабардың" осы тақырыптағы хабарларына жасалған зерттеу еңбектерін, мерзімді баспасөзде жарық көрген мақалаларды, эфирден өткен дүниелерді зерделеп, белгілі бір тұжырым жасауға тырыстым. 1995-2003 жылдар аралығындағы осы тақырыпқа жазылған сценарийлерді қарап шықтым.

"Хабар" телеарнасында қызмет істеп жүрген журналистермен пікірлесіп, олардың ой-тұжырымын, айтқандарын зерделеп, мүмкіндігінше диплом жұмысына пайдалануға тырыстым.

1. К І Р І С П Е

Диплом жұмысының тақырыбы - ""Хабар" телеарнасындағы халықаралық мәселелердің берілуі" деп аталады. Алып отырған тақырыбымның жеңіл емес екенін білемін. Оның бірінші себебі - халықаралық мәселелердің эфирден бірілуі, оның астары мен сырын ашып көрсету болса, екінші себебі - бұл салада "Хабар" телеарнасының шығармашылық тобының қандай істер атқарып жатқанына ғылыми талдау жасау. Үшінші себебі - тележурналистиканың бұл үрдістен көріне білу ерекшеліктеріне тоқталу.

ХХІ ғасырдың алғашқы жылдарын басынан кешіп отырған әлемдік электронды ақпарат құралдары танымастай өзгерген. Байланыстың барлық жүйесіне компьютердің араласпайтын жері жоқ. Жаңа технологияның дамып, алға озып кеткені соншалық, әлемнің кез-келген түкпірінен кез келген уақытта кез келген жаңалықты сол сәтінде хабарлап үлгеру ешкімге таңсық емес.

Яғыни, әлемдік ЭБАҚ-та өзара бәсекелестік керемет шарықтау шегіне жеткен деген сөз. Сондықтан да ақпарат әлемінен өзіңнің лайықты орныңды алу оңай емес деген сөз.

Қазақстан өзінің тәуелсіздігін алғалы бері БАҚ-тың, оның ішінде ЭБАҚ-тың дамуына жан-жақтылы қамқорлық жасалынып келеді. Басқасын айтпағанның өзінде Қазақстан Республикасының "БАҚ туралы" Заңының қабылдануы, оның орындалуының Үкімет тарапынан жіті қадағаланып отыруы, соңғы кездері осы Заңға өзгерістер енгізу турасындағы Үкімет ұсынысы, оны Парламенттің қарауы, осы төңіректе Үкімет пен тәуелсіз журналистерден құрылған арнайы жұмыс тобының құрылуы, т. б. толып жатқан жұмыстардың жүріп жатуы - біздің бұл сөзіміздің айғағы.

Осы Заң талаптарына сәйкес ЭБАҚ-тағы мемлекеттік тілдің орындалуы төңірегінде де соңғы уақыттары көп жұмыстар тындырылды. 50 Х 50 талабының орындалуын қадағалау, талап ету кезінде бүгінге дейін орын алып келген кемшіліктердің беті ашылды. Бұл салада Қазақстан Республикасы Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келісім министрлігінің, оның жергілікті жерлердегі басқармаларының көп істер тындарғанының куәсі болдық.

Бұл тұрғыдан "Хабар" телеарнасы да үлкен бетбұрыстар жасады. Қазір хабарларының 70 пайызы тек қана қазақ тілінде таратылып, ауылды жерлерде тұратын көрермендер көңілінен шықты. Бұл - өз алдына бір әңгіме.

Бұл диплом жұмысының алға қойған тақырыбы толық ашылуы үшін:

Реферат
Кіріспе
Негізгі бөлім
Халықаралық байланыстар
Қорытынды

сияқты тақырыптарды белгілеп алдым. Осы тақырыптарды ашып көрсету үшін ең алдымен "Хабар" телеарнасындағы эфирден өткен хабарлардың жұмыс сценарийлерімен танысып шығуыма тура келді.

Тақырып толық ашылуы үшін "Хабар" агенттігінің қысқаша тарихына тоқталдым. "Хабардың" "Қазақстан" телеранасынан бөлініп шығып, жеке отау құруы. Бұрынғы және кейінгі тележурналистикалық дәстүрлердің ерекшеліктеріне, хабарлардың тақырыптарына, тележурналистер шеберлігіне, әр хабардың эфирге әзірлену барысы жайлы мағлұматтар, режиссуралық шешімдер, ізденістер, табыстар, кемшіліктер, техникалық мүмкіндіктер де толық ескерілуі басты назарда ұсталды.

Диплом тақырыбына сәйкес негізгі назар - "Хабар" телеарнасындағы халықаралық мәселелердің берілуіне аударылды. Қазақстан ақпараттар ағынында бұл салада "Хабардың" қандай табыстарға жеткені, журналистер шеберлігі, режиссуралық шешімдер қал-қадарынша талданды.

Бүгіндері "Хабар" журналистерін әлемнің кез келген мемлекетінен хабар беріп тұрғанын көру таңсық емес. Алыстағы АҚШ-тан қиыр шығыстағы Жапонияға дейінгі және Солтүстік мұзды мұхиттан Үндістан, Африка, Аустралияға дейінгі ұлан-байтақ өлкеде орын тепкен кез келген мемлекеттегі ерекше жаңалықтарды сол сәтінде қазақ көрермендеріне жеткізе алуда - "Хабар" телеарнасы мол мүмкіндікке ие болып отыр. Мұндай мүмкіндік Қазақстандағы басқа телеарналарда әлі толықтай жүзеге аспай келе жатқаны тағы да жалған емес.

2. Н Е Г І З Г І Б Ө Л І М

2. 1 ХАЛЫҚАРАЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРДІҢ ЭФИРДЕН КӨРІНІС ТАБУЫ

"Хабар" телеарнасындағы көтеріп жүрген өзекті мәселелердің бірі - халықаралық мәселелер екені даусыз. Қазақстандағы белді арналардың бірі болғандықтан тәуелсіз Қазақстанның шет мемлекеттермен байланысы, ол елдердегі Қазақстанға қатысты оқиғаларды өзінің күнделікті ақпарат ағынында назардан тыс қалдырған емес. Қазақстан президенті Н. Ә. Назарбаевтың шетелдерге ресми сапарлары дер кезінде Қазақстан халқына жеткізіліп отырады.

Қазақстан президенті Нұрсұлтан Назарбаев үнемі БАҚ беделі туралы өз пікірлерін ашық білдіріп, осы төңіректегі өзекті мәселелерді көтеріп жүргенінің талай рет куәсі болдық. Барлығын тізіп айта бермей-ақ президенттің 2003 жылғы сәуір айындағы Қазақстан халқына Жолдауында бұқаралық ақпарат құралдарының бүгінгі таңдағы ролі, міндеті туралы, халық пен биліктің арақатынасындағы алтын көпірге айналып отырған БАҚ-тың ролінің зор екенін ерекше атап өткені белгілі.

Сондықтан да ЭБАҚ-тың бүгінгі таңда атқаратын қызметі ұшан-теңіз. Қандай мәселені де, әсіресе халықаралық мәселені де қозғағанда телевизия журналистерінің жауапкершілігі ерекше. Әсіресе телехабарлардың көпшілік назарына ұсынылудағы ерекшеліктері өз алдына бір әңгіме.

Қазақстандағы телевизияның қалыптасу кезеңінде өлшеусіз еңбек еткен, бұл салада ғылыми еңбектер жазған, марқұм, профессор М. Барманқұлов: "Телевизия - бүгінгі күннің аса өзекті құралы. Әсіресе онда қызмет ететін тележурналистердің шеберлігі, білімі мен біліктілігі жұрттың көз алдында. Сондықтан да тележурналистерге жүктелетін жүк те ерекше"1- деп атап көрсеткен. Ғалым бұл еңбегінде қазақстандық тележурналистиканың тәуелсіздік алғаннан кейінгі аралықтағы роліне ғылыми талдаулар жасайды.

Міне, өздеріңіз көріп отырғандай қазақ телевизиясының іргетасын қалаушылардың бірі - марқұм, профессор М. Барманқұлов өзінің аталмыш ғылыми еңбегінде телевизияға, тележурналистикаға осылай баға береді.

Халықаралық мәселелерді көтеруде "Хабар" телеарнасы журналистері өздерінің университет қабырғасынан алған мол білімдерін мүмкіндігінше пайдалануда. Қазір "Хабар" телеарнасында жұмыс істеп жүрген журналистердің барлығы дерлік осы Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың журналистика факультетінің түлектері екені көп нәрсені аңғартса керек.

Қазақ тележурналистикасының тарихы негізінен арыда жатыр. Ең бірінші дүниеге келген радиожурналистика. Радиожурналистика мен тележурналистика егіз десе де болады. Радиожурналистика - негізінен тыңдаушылармен жұмыс істесе, тележурналистика - көрерменмен тығыз байланыста болады.

Белгілі ғалым, профессор Н. Омашев өзінің ғылыми еңбектерінде журналистиканың өзекті мәселелерін қозғаған. Негізінен радижурналистиканың2 алдында тұрған міндетіне тоқталса да, тележурналистиканың да өзекті мәселелерінен айналып кете алмаған. Жалпы қазақ журналистикасының алдында тұрған зор міндеттерді, журналистикалық шеберлікті, жауапкершілікті ғылыми негізде талдап, әр жанрдың өзіндік ерешеліктеріне терең ғылыми талдаулар жасаған. Сондықтан да бүгінгі таңдағы радио және тележурналистиканың алдында тұрған міндеттер әлі де өзінің құнын жоғалтпаған. Қайта күн өткен сайын журналистика жауапкершілігі артып, журналистер алдына келелі де керемет міндеттер жүктелгенін біз жақсы білеміз.

"Хабар" телеарнасындағы журналстер үнемі үлкен ізденісте жүретіндерін біз олар атқарып жатқан жұмыстардан анық байқаймыз.

"Хабар" телеарнасының "Жеті күн" апталық сараптамалық бағдарламасында үнемі ел өміріндегі өзекті мәселелерге, оның ішінде шетел мәселелеріне байланысты ақпараттарды салмақты да салихалы түрде, мол бейнекөріністерді пайдалана отырып, тұжырымды ой- пікірлерге құрылған дикторлық мәтінмен айшықтай біледі. "Хабардың" кез келген тележурналистері өз алдарында тұрған жауапкершіліктерін жақсы сезінеді. Оны телеарнадағы халықаралық мәселелерге байланысты берілімдерден анық байқауға болады.

Осы арада қазақ журналистикасының даму кезеңдерінде белгілі тележурналистердің қатарының көптігін де тілге тиек еткен жөн. Өйткені "Хабар" телеарнасының журналистерінің бүгінгі таңда қол жеткізген жетістіктерінің қайнар көзі - әне, соларда жатқаны дау тудырмайтын болса керек. "Хабар" телеарнасының шыққан жері - қырық жылдан астам тарихы бар Қазақ телевизиясымен тікелей байланысты. Бірін бірінсіз көз алдыға елестету мүмкін емес.

Сондықтан да болар тележурналистиканың бүгінгі таңдағы жетістіктері туралы сөз еткенде Қазақ телевизиясының басып өткен жолына үңілмей кету дұрыс емес. Жоғарыда тілге тиек еткендей үнемі ізденіс пен өсу жолында болған қазақ журналистикасы, оның: баспасөз, радио және тележурналистика салалары талай ғылыми ізденістерге арқау болғаны өз алдына әңгіме. Бүгінгі таңда халықаралық мәселелерді қалың көрермен назарына ұсынуда "Хабар" телеарнасы журналистерінің қолы жеткен жетістіктері, "әттеген-айлары" сын көзінен бір сәтке де тыс қалған емес. Бұл туралы мерзімді баспасөз беттерінен оқып та жүрміз.

"Міне, осы жайды жандарына құран сөздеріндей түйген қазақ тележурналистері - Совет Мазғұтов, Марат Барманқұлов, Қадыр Даутов, Сұлтан Оразалин, Құсман Игісінов, Амангелді Жақсыбеков, Ғаділбек Шалахметов, Сағат Әшімбаев, Кәмал Сымаилов, Шерхан Мұртаза, Диас Омаров, Жанна Ахметова, Жұмаш Кенебай, Нұртілеу Иманғалиұлы, Қынабай Аралбаев, Серік Байхонов және тағы басқа 40 жыл ішінде соңдарына мол мұра қалдырып, қазақ телевизиясының дамып, қалыптасуына айтарлықтай үлес қосты"3.

Автордың аталмыш ғылыми еңбегінде негізінен "Хабар" телеарнасының бес жыл ішіндегі қалыптасу кезеңіне, тележурналистиканың даму жолдарына, хабар әзірлеудің ерекшеліктеріне, "Хабардағы" әр хабардың әзірлену, көрерменге ұсыну, журналистік шеберлік, жетістік пен кемшілік, басқа да толып жатқан мәселелер назардан тыс қалмаған. Сондықтан да болар осы диплом жұмысын жазу барысында негізінен осы еңбекке жүгіндік. Өйткені бүгінге дейін "Хабар" турасында жазылған қомақты еңбек осы еді.

"Хабардағы" халықаралық мәселелерге байланысты хабар жүргізіп жүрген журналистер қатары көп екенін бұдан бұрынғы сөздерімізде айтқан едік. Әлемнің кез келген елінде болған Қазақстан делегациясының, ҚР президентінің, Үкімет басшыларының, Парламент мүшелерінің іс-сапарлары туралы толық мағлұматтарды беруде "Хабар" тележурналистері өздерінің шеберліктері мен қоса, осы заманғы озық технологияны молынан пайдалана отырып, жұртшылық назарына ұсынып жүрген хабарлары баршылық. Телевизия табиғатына тән операторлардың түсіру шеберлігі, режиссерлердің тапқырлығы, музыкамен көркемделуі, кадрде және кадрден тыс оқылатын мәтіндер, журналистің дауыс ырғағы, өзін эфирде ұстауы - бұның барлығы да бүгінгі күні ауадай қажет талаптар. Осы талаптар деңгейінен "Хабар" тележурналистері көрініп жүр ме деген әңгімеге алдағы уақытта тоқталатындықтан ат басын тағы да алып отырған тақырыпқа бұрамыз.

Ең алдымен осы жылғы сәуір айында Алматы қаласында болып өткен "ЕуроАзиялық медиа форум" төңірегінде азын-аулақ әңгіме ете кетейік. Бұл форумға әлемнің жүзден астам елінен белгілі тележурналистер қатысты. Әлі ізі суып үлгермеген Ирактағы соғыс, ондағы журналистердің жанқиярлық еңбегі, журналистер құқығы, жалпы бұқаралық ақпарат құралдары алдында тұрған өзекті мәселелер сөз болды. Қазақстан президенті Н. Назарбаев форумда құттықтау сөз сөйледі.

Форум жұмысына Олжас Сүлейменов, Ғаділбек Шалахметов, Дәриға Назарбаева сияқты белгілі адамдар қатысып, өз ойларын ортаға салды. Форум - үш күнге созылды. Сонымен бірге форум туралы хабарлар сол күні, сол сағатта әлемнің түкпір-түкпіріне тарап жатты. Және "Хабар" осы форумнан тікелей репортаждар жүргізіп тұрды. Форум жайлы жан-жақтылы мағлұматтарды Қазақстан жұртшылығы осы "Хабар" телеарнасынан ғана көре алды.

Форум кезінде "Хабар" тележурналистері ұйымшылдықпен жұмыс істеді.

Біз бұның бәрін жіпке тізгендей етіп айтып отырумыздың басты себебі - халықаралық мәселелердің "Хабардан" қандай жағдайда, қандай деңгейде берілетініне бір ғана келтірген мысалымыз. Мұндай мысалдарды көптеп келтіруге болады.

Тағы да арыға бармай, кешегі 2002 жылдың аяғына қарай болған мына бір оқиғаларға да тоқтала кетейік. Өткен 2002 жылы болған, қасиетті Түркістан қаласында өткен Дүниежүзі қазақтарының 2- Құрылтайы қарсаңында "Хабар" телеарнасының журналистері Дүниежүзі қазақтары қауымдастығымен бірлесіп, Алманияда, Түркияда, Монғолияда болып, онда тұрып жатқан қандастарымыздың тыныс-тіршілігі турасында және сол мемлекеттердің жағдайы жайлы сериялы хабарлар берді. Қай хабарды алып қарасаң да мазмұндылығымен, ықшамдылығымен ерекшеленді. Жайна Жақсылықова, Серік Жанболат, Тілеуқабыл Мыңжасаров, т. б. тележурналистердің хабарлар жүргізу тәсілдері ішін-ара орын алған кейбір кемшіліктерге қарамастан жұртшылық көңілінен шыққанын айта кетуге болады.

"Хабар" журналистерінің Еуропадағы мемлекеттерден, АҚШ-тан, Англиядан, Қытайдан, Жапониядан, Үндістаннан, Ираннан, Түркиядан, т. б. елдерден жүргізген хабарлары жүздеп саналады. Олардың көпшілігі тележурналистиканың: ақпараттық, репортаж, сұхбат, суреттеме сияқты негізгі жанрлық ерекшеліктері сақтала отырып, жан-жақтылы ізденіспен дүниеге келген телехабарлар.

Қазір әлемдік журналистикада - ақпарат беру бірінші орынға шыққаны белгілі. Қазір БАҚ электронды және интернетті жүйелерді толық пайдалану мүмкіндігіне ие болды. Бұл мүмкіндіктер Қазақстан ЭБАҚ-тарында ең бірінші болып "Хабарда" ғана жүзеге асқаны белгілі. Сондықтан да болар "Хабар" телеарнасындағы хабарлар беру тәсілі жеделділігімен, актуальдылығымен бірден көзге түседі.

Әсіресе халықаралық мәселелер төңірегінде болған әлемнің барлық түкпірінен хабар алып, оны Қазақстан халқына жеткізуде "хабарлықтар" үнемі алда келеді. Мұның да толып жатқан себептері бар. Алғашқы себепті жоғары да айттық. Бұдан кейінгі себеп - Қазақстандағы басқа электронды ақпарат құралдарына қарағанда "Хабардың" экономикалық жағдайының жақсылығы және ұйымдастыру жұмыстарының бұнда дұрыс жолға қойылуында дер едім.

Қандай жағдай да болмасын - экономика алда тұрады. Экономика дегеніміз - қаржы. Қаржы жеткілікті болса, тележурналистердің айлық жалақылары жоғары болса - жұмыста нәтижелі болмақ. Өмірді - тұрмыс билейді. Жағдайы, тұрмысы жақсы журналист - алаңсыз жұмыс істейді, бойындағы барлық қабілетін толық сарқа жұмсайды, үнемі ізденіс үстінде болады. Мұның барлығы "Хабарда" бар деп айта аламыз. Әрине, кемшіліктер де жоқ деп айта алмаймыз.

"Хабарда жұмыс істейтіндерден, сөздері түсініксіздерден, дауысы жағымсыздардан, келсін-келмесін кез-келген тақырыпқа килігіп, содан саясат іздейтіндерден, НТВ-ның бұрынғы жүргізушісі Е. Киселевқа еліктеп, жақыннан көретін көзілдірік киюге әуес, қазақта жоқ тіркес " Бай, қуатты болайық!" дейтіндерден, экран алдында алқа-салқасы шығып, шашылып отыратындардан, сондай-ақ, "Қазақстан-1" - дегі хабарға қатысып отырған адамнан гөрі өздерін көбірек көрсетіп, көбірек сөйлейтіндерден, т. б. тележүргізушілерден жұрттың ығыр болғаны соншалық, ендігі уақытта тың есімдерге зәрулікті ескере отырып, тележүргізушілерге, ұлттық болмыс-бітімді, патриотизмді, алтын тамырымыз - түрік дүниесінің бірлігін, ұлы даланың ұлы тұлғаларын, ана тіліміздің айбарын, тәуелсіздік тұғырымызды насихаттайтын бет-бейнесі, сөйлеу мәнері келісті телебағдарламалар мен жүргізушілерге байқау жариялау керек"4 - деген пікірден де көп нәрсені аңғару қиын емес. Осы үзіндіде келтірілген, автор көтерген проблемалардан "Хабар" тележурналистері де ада емес.

"Егемен Қазақстан", "Қазақ әдебиеті", "Ана тілі", "Алтын орда", "Жас Алаш", т. б. мерзімді баспасөз беттерінде тележурналистиканың бүгінгі өзекті мәселелері туралы аз жазылып жүрген жоқ. Әсіресе "Хабардың" атына, оның журналистері жүргізіп жүрген хабарларға, журналистерге бұл басылымдарда жарық көрген мақалаларда сын көп айтылды.

Әсіресе, "Хабардың" "Ұят болмасын?. . ", "Жеті күн", "Бетпе-бет", "Мың бір мақал", т. б. хабарларының сәтсіздігі, журналистерінің өздерін экран алдында ұстау мәдениетінің төмендігі, дауыстарының келмейтіндігі турасындағы пікірлерді республикаға танымал журналистер: Кәмал Сымаилов, Құдайберген Тұрсынов, Жұмаш Кенебай, Әмір Молдабек, т. б. мерзімді басылым беттерінде тележурналистика, телевизия, телеарналар хақысындағы жазып жүрген өзекті мақалалары осы айтқандарымызға куә бола алады.

"Хабар" телеарнасындағы бүгінгі күннің талабына жауап беретіндей жаңалықтардың да бар екенін осы арада айта кеткен жөн сияқты. Негізінен халықаралық мәселелер төңірегіндегі ойымыздың бір саласы - тележурналистердің шеберлігіне тән екені рас. Бұл салада "Хабар" тележурналистерінің тындырған істері, әлі де алар асулары бар. Журналистердің шетелдерден жүргізген хабарларының сапасы, актуальдылығы, эфирден көрініс табуы - кейбір орын алған кемшіліктерге қарамастан, негізінен уақыт талабынан көрініп жүр.

Халықаралық мәселелерге байланысты "Хабардан" беріліп жүрген бірнеше хабарларға тоқтала кетейік.

"Хабардағы" өзіндік қолтаңбасы бар, айтары бар, бет-бедері бар журналистердің ішінен Тілеуқабыл Мыңжасаровтың осы тақырыпқа байланысты жүргізген бірер хабарларына қысқаша шолу жасай кетейік.

1995 жылы ЮНЕСКО көлемінде 150 жылдық торқалы тойы кеңінен аталып өткен қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбаевтың мерей тойына байланысты мәдени шаралардың әлемнің көптеген елдерінде өткені белгілі.

Т. Мыңжасаровтың осы айтулы датаға байланысты Иран Ислам Республикасынан әзірлеген телехабары осы сөзімізге дәлел.

Осы сапар барысында тележурналист бірнеше репортаждар дайындады. Иран елінде тұрып жатқан ағайындарымыз туралы баяндаған репортажын алып қарасақ, автор алдымен қандас бауырларымыз жөнінде айта келіп, Иран қазақтарына сөз береді. Олар өздерінің ниеттерін білдіріп, арманымыз - атажұртқа оралу, - дейді. Одан кейін сөзді сол кездегі Қазақстан Республикасы Ұлттық Ғылым Академиясының президенті К. Сағадиев алады. Ол орта шығыстағы өзіндік орны бар Иран жерінде өтіп жатқан Абай күндері мерекесінің тарихи маңызының зорлығын тілге тиек етеді. Артынша Қазақстанның Халық артисі С. Оразбаев "Абай тойын болашақ ұрпақ жалғастыра берсін" деген мазмұндағы игі тілегін білдіреді. Журналистің алған тақырыбының маңызы бар.

Бірақ бұл репортаждан Ирандағы қандас бауырларымыздың тыныс-тіршілігі, тағдыр-талайы, болмыс-бітімі туралы не болмаса ат басын тіреген Иран республикасы туралы толық мағлұматтар қамтылмаған. Әрине шағын телерепортажда барлығын айтып қалу да мүмкін емес. Десе де там-тұмдап болса да қажетті деректерді берген орынды болар еді. Әйтпесе бұл репортажы жарым-жартылай ғана жүрдім-бардым бірдеңелерді ғана атүсті баяндап өткендей әсер етеді.

"Хабар" телеарнасының алғашқы қалыптасу кезеңінде жасалынған хабарлардың бірі болғандықтан, бір жағынан тележурналистің бұл жұмысына соншалықты шұқшия қоймағанымыз жөн шығар.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.