Оқыту теориясы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖƏНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖƏНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ
коммерциялық емес акционерлік қоғамы
Басқару жүйелері жəне ақпараттық технологиялар институты
IT-инжиниринг кафедрасы

№3 СЕМЕСТРЛІК ЖҰМЫС

Пəннің атауы: Жоғары мектеп педагогикасы
Тақырыбы: Дидактиканың ғылым ретіндегі сипаттамасы
Мамандығы: 7М06105 - Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтамасыз ету
Орындаған: Жұмахан Н.С. Тобы: МВТн-19-2
Қабылдаған: PhD, аға оқытушы Аширбекова Н.Н.

Алматы 2020
МАЗМҰНЫ

Кіріспе
3
1
Жоғары мектептегі оқыту теориясы (дидактика)
4
2
Оқытудың мәні, құрылымы мен қозғаушы күштері, дидактикалық принциптер
7

Қорытынды
10

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
11

КІРІСПЕ

Дидактика педагогқа төрт сұарққа жауап табуға ықпал етеді: кімді оқыту, не үшін оқыту, неге оқыту және қалай оқыту? Бұл күрделі сұрақтарға жауап беру өте қиын. Дегенмен дидактика оқытудың мәнін, мазмұнын, заңдылықтарын, принциптерін, әдістер мен тәсілдер жүйесін ұғындыру міндетін шешуді көздейді.
Жоғары мектеп педагогына дидактика оқыту процесінің барысы мен нәтижесіне талдау жасауға, соның негізінде оқыту заңдылықтарын, әлістерін таңдауға, оларды мамандарды сапалы даярлау үшін тиімді пайдалануға қажет. Дидактиканы білу, оны шығармашылық тұрғыда пайдалана білу - жоғары мектеп педагог шеберлігінің қалыптасуына бағыт-бағдар береді.
Қазіргі таңда білім сапасын арттыру, оқушылар мен студенттердің толыққанды жеке тұлға болып қалыптасуына негіз қалау мақсатында білім жүйесіне көптеген жаңалықтар енгізіп, оқытуға технологиялық тұрғыдан келу кеңінен қолданылуда. Білім беру саласының қызметкерлеріне қойылатын міндеттердің бірі - оқытудың әдіс-тәсілдерін үнемі жетілдіріп отыру, қазіргі заманғы педагогикалық технологияларды меңгеру. Осы мақсатта оқытудың әр түрлі педагогикалық технологиялары жасалып, білім жүйесіне енгзіліп жатыр.
Дидактика тарихында зерттеушілер оқыту принциптерін, негізгі қағидаларды белгілеуге көп күш салды.
Дидактикалық принциптер нақтылы тарихи-әлеуметтік жағдайларға байланысты. Қоғамның оқытуға қойылатын талаптары өзгеріп отырғандықтан, кейбір принциптер ескеріп (табиғатқа сәйкестік, партиялылық), кейбіреулері жаңадан пайда болады. Кеібір автор оқыту принциптерінің санын қысқартуды ұсынса, басқалары, керісінше, кеңейтуды ұсынып келеді. Заманауи принцитер оқу процесінің барлық құрамдас бөліктеріне (логикасына, мақсатына, міндеттеріне, мазмұнын қалыптастыруға, түрлері мен әдістерін таңдауға, ынталандыруға, нәтіжелерді жоспарлау мен талдау) өз талаптарын ұсынады.
Оқытудың ғылымилық принципіне орай оқушыларға ғылыми білімдер мен ғылыми әдістерді меңгерту керек. Бұл принциптердің астарында жатқан заңдылықтар: дүниені танып білуге болады, адам өмірінде ғылымның рөлі күннен күнге өсуде, оқытудың ғылымилығы оқытудың мазмұны мұғалімнің іс - әрекетіарқылы жүзеге асады. Мысалы, педагог ғылым жаңалықтарын адам үшін қызмет ететінін түсіндіре отырып, оқушыларды дүниеге диалектикалық, ғылыми материалистік көзқарас қалыптастырады.
1 Жоғары мектептегі оқыту теориясы (дидактика)

Дидактика ұғымы грек тілінен аударғанда didaktikos - үйрету (поучающий), didasko - зерделеуші (изучающий), оқыту, үйрету деген мағына береді. Дидактика ұғымын ғылыми айналымға енгізген неміс философы әрі педагогы Вольфганг Ратке (Ратихия) (1571-1635), ол бұл ұғымды еңбектерінде оқыту өнерін белгілеу үшін қолданды. Дидактиканы бәрін барлығына жан-жақты оқыту өнері ретінде Ян Амос Коменский де қарастырған. Жалпы дидактиканың негізін салушы чех педагогы Ян Амос Коменский (1592-1670) болып табылады. Оның 1657 жылы шыққан Ұлы дидактика атты кітабында оқыту мақсаты, әдістері, принциптері, сыныптық-сабақтың жүйе туралы айтылған.
Я.А. Коменский кезінен бастап дидактика оқушыларға нені оқыту керек? және қалай оқыту керек? сұрақтарына жауап іздейтін ғылыми білім жүйесі.
Бүгінде дидактика білім мен білім беру проблемаларын қарастыратын педагогиканың мәнді саласы. Білім беру мен оқыту теориясы - дидактка - білім алушыларды оқыту заңдылығын, педагогтың оқытушылық әрекетін, оқу 7процесінің мәнін, принциптерін, мазмұнын, әдістері мен ұйымдастылуын сипаттайды.
Жоғары мектеп дидактикасы - жоғары білім және жлғары мектепте оқыту туралы ғылым, ол қарқынды дамып келе жатқан педагогикалық білім саласы.
Жоғары мектеп дидактикасы - жоғар ымектептегі дидактиканың міндеттері мен мақсатын, зерттеу әдістерін, дидакикалық жүйелердің категорияларын қамтитын нақты пәндік саласы.
Дидактиканың пәні - адамғы білім беру мен оны тәрбиелеудің амал-құралы ретіндегі оқыту, яғни оқыту мен үйретудің бірліктегі өзара әрекеттестігі. Мұның өзі білімнің мазмұнын оқушылардың, мұғалімнің ұйымдастыруымен меңгеруін қамтамасыз етеді. Дидактика оқыту компоненттерінің өзара әрекеттестігінің көрінуінің әр түрлі нысандарын зерттейді және анықталған заңдылықтардың негізінде оқыту әсерлерінің әр алуан жүйелерін талдап белгілейді. Бұл жүйелер оқыту жоспарында оқыту бағдарламалары мен оқулықтарды ашылатын білімнің мазмұнында нақты көрінеді; белгілі бір нысандарды оқытудың тиісті әдістерімен және құралдарымен жүзеге асырылады.
Дидактика - теориялық және нормативтік-қолданбалы ғылым саласы. Себебі, ол оқыту процесінің заңдылықтарын, құрылымы мен мазмұнын анықтап, олардың өзара байланысын жан-жақты зерттейді. Бұл - дидактиканың ғылыми-теориялық қызметі. Осылайша қорытып, жинақталған теориялар нақты оқыту процесіндегі проблемаларды шешуге мүмкіндік береді. Яғни, оқыту мазмұнын жетілдіруді, оқыту қағидаларын қайта қарауды, оқытудың тиімді әдістері мен құралдарын пайдалануды, жаңа оқыту технологияларын ендіруді т.б. ұсынады.
Оқыту үдерісі, жалпы мәнінде, дамытушы процесс. Мұнда қоғамдық, тұлғалық, жеке ғылым саласындағы даму заңдылықтары тұтастықта қарастырылғанымен, дидактикаға тән заңдылықтар өз алдына іске асады:
студентке өзін қызықтыратын және оның өміріне қажет білім беру (мамандық таңдау);
оқыту барысындағы кез келген іс-әрекет білім алушыға белгілі бір талап қоюмен қатар сол арқылы іскерлік дағдыларды қалыптастырады. Оқушы іс-әрекетке араласпай білім, іскерлік, дағды меңгерілмейді;
білім алушылардың сапалық деңгейін есепке алу, демек, студенттің танымдық, қызыығушылық ерекшеліктеріне сәйкес оқыту, оқудан тыс шараларды жеке дара, ұжыммен ұйымдастыру;
техникалық т.б. құралдарды оқыту мақсатына сәйкес қолдану;
оқыту процесін қоғам талаптарына бейімдеп, білім алушының өміріне қажетті, тәжірибеде қолдана алатындай дәрежеде модельдеу.
ЖОО дидактикасы педагогикадағы барлық ғылыми ұғымдарды сол мағынасында қолданғанымен, өз алдына ғылым ретінде өзіне тән базалық ұғымдары бар: оқыту, білім мазмұны, білім, білім беру, ЖОО педагогикалық процесс және т.б.
Оқыту - мақсатты түрде арнайы жобаланған қарым-қатынас, оның нәтижесінде білім алу, тәрбие және даму іске асады, адамзат қол жеткізген таным мен іс-әрекеттер тәжірибелері меңгеріледі. Оқыту - екі жақты процесс ретінде оқытушы мен студенттің іс-әрекетімен сипатталады. Оқытушының іс-әрекеті оқытушы терминімен анықталса, білім алушының қызметі оқу, яғни танымдық қажеттілігін өтеу болып табылады. Оқу үдерісі белгілі бір дәрежеде мотив арқылы туындайды.
Білім мазмұны - жас ұрпақтың өркениетті, демократиялық қоғамда өмір сүруі үшін оған қазіргі кезеңдегі білім жүйесі мен дүниетанымды игерту. Білім мазмұны жаңа ақпарат ағымын саналы түсіну, оны бағалай білу, кез келген жағдайда шығармашылық шешім қабылдау, рухани адамгершілік қағидаларды игерту бағыттарын белгілейді.
Білім беру - табиғат және қоғам жайында ғылымда жинақталған білім жүйесін жеке адамның меңгеруін және оны өмірде тиімді етіп қолдана білуі. Білім беру - қоғам мүшелерінің адамгершілік, зияттық, мәдени және дене дамуы мен кәсіби біліктілігінің жоғары деңгейіне қол жеткізуді мақсат ететін үздіксіз тәрбиелеу мен оқыту процесі. Білім беру ісі (жалпы және арнаулы жүйесі) шеберлікке, жағдыға баулудан өсіп, өрбіп, белгілі бір кәсіпке, мамандыққа үйретумен тиянақталады. Іске асырылатын білім беру бағдарламаларының сипатына қарай білім беру жалпы білім және кәсіптік білім беру болып бөлінеді.
Жалпы білім беруге: мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту, жалпы бастауыш білім беру, жалпы негізгі білім беру, жалпы орта білім беру, жалпы қосымша білім беру енеді. Жалпы білім берудің әрбір сатысындағы білім беру мазмұны тиісті жалпы білім беру бағдарламасымен белгіленеді. Кәсіптік білім беруге: кәсіптік бастауыш білім беру, кәсіптік орта білім беру, кәсіптік жоғары білім беру, жоғары оқу орнынан кейінгі кәсіптік білім беру, қосымша кәсіптік білім беру жатады. Кәсіптік білім берудің әрбір сатысындағы білім беру мазмұны тиісті кәсіптік бағдарламамен белгіленеді.
Білім беру бағдарламаларының үздіксіздігі мен сабақтастығы принципі негізінде білім беру деңгейлері белгіленеді: мектепке дейін тәрбиелеу мен оқыту, орта білім беру, кәсіптік жоғары білім беру, жоғары оқу орнынан кейінгі кәсіптік білім беру.
Білім - адамның белгілі бір жүйедегі ұғымдарының, деректер мен пайымдарының т.б. жиынтығы. Білім - адамзат мәдениетінің ауқымды ұғымдарының бірі. Ол сана, таным, ойлау, ақиқат, ғылым, т.б. күрделі де терең ұғымдармен тығыз байланысты, әрі солар арқылы анықталады. Білім тұлғаның қалыпты әлеуметтенуінің және билік құрылымына енуінің міндетті шарты болып табылады. Білім бүкіл адамзат ақыл-ойының адамды қоршаған табиғатты, айналаны танып-білудегі ғылыми мәлімет қорының жиынтығы; қоғамдық өмірдің даму сатыларына сай теорялық анықтамалар мен адамның өмірлік қарекетінде айқындалып, дәлелденген белгілі бір жүйедегі ұғымдар дүниесі.
Білімді танымдық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.