Жіптің сауда номері

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 41 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

"Өнерлінің қолын ұста,
өнегелінің жолын ұста"
(Халық мақалы)

Қазақ халқы сонау замандарда өмір сүрген ата-бабаларымыздың өнерлернің қай түрін болсын қасиеттеп, қадірлеп, тіптен пір тұтып, көздің қарашығындай аялап сақтаған.. Ал қазіргі кезде киім тігу, киім таңдауды біз сән өнері дейміз. Бірақ бұл өнердің құрамында өрнек, сурет, зергерлік, кесте тігу өнерлері қалыптасқан. Әр өнердің мақсаты: сұлулық заңынан дүниені түрлендіріп, адамның эстетикалық заңына емес, сұлулық заңына бағындырған. Сондықтан да ата-бабаларымыздың көптеген өнер мұраларын тек алғашқы себеппен ғана емес, сұлулық заңдылығымен қарастырып отыру қажет.
Сұлулық заңдылығын адам қоғам заңындай толық ұғып түсіндіре алмайды, ол тек жан құштарлығымен жылжып түйсік арқылы сезіліп отырады. Ал киім сұлулығына қойылатын талаптар тарихпен жанасып, адам қолымен жасалған материалдық өнер арқылы эстетикалық ләззат сезімін оятады. Киім тігу барысында адамның алуан түрлі ой-қиялы, іскерлігі, шеберлігі, тапқырлығы, талаптылығы, ұқыптылығы, бақылағыштығы іске асып отырады. Заман талабына сай жастарды киім тігуге, модельдеуге, киімді пішуге үйретіп, кәсіби білім деңгейін көтеруді қажет етіп отыр.
Бүгінгі таңда халықтың өмірге деген ықыласы анағұрлым жоғарылады. Себебі қоғамның даму барысында мәдени экономикалық, саяси жағдайлардың бәрі адамның сана сезімімен, талғамының дамуына әсер етеді. Сондықтан да студенттердің білімін жан-жақты жетілдіріп, олардың мамандық таңдауына дұрыс бағдар беріп, дұрыс жол көрсету қазіргі заманғы колледж мұғалімдерінің негізгі міндеті болып табылады. Ал біздің Қазақстан экономикасын көтеру басты мақсат. Өзге елге жәутеңдеп қарағаннан, әлемдік деңгейге отандық сән үлгілерін жаңа нақышта жарнамалаған жөн. Шет елден өз ұлтымыздың иісін сездіртер сән үлгісін көрсек, ел мақтанышы болмай ма? Тынымсыз еңбектің арқасында отандық сәнгерлер қазақ халқының бай мәдениеті мен ұлттық ою-өрнектерінің әлдеқайда тартымды екенін дәлелдеді. Шетелдік әріптестерімен бірлесе жұмыс жасайтын қазақстандық сәнгер әлемдік деңгейде мықты бәсекелеске айналды.
Отандық сән әлемінде ерекше көзге түсіп жүрген дизайнердің бірі - Ая Бапани. Ая Бапани киім үлгілерін ұлттық нақышта сәндеп жүр. Жас дизайнер тек спортта ғана емес, сән үлгісінде де ел мәртебесін арттыруға болатындығын дәлелдеді. Fashion TV Central Asia 2013 премиясында Орта Азияның үздік сән дизайнері атағын иеленді. Жас әрі талантты дизайнердің өз ерекшеліктері бар. Ол қазақ халқының бай мәдениеті мен ұлттық ою-өрнектерін әлдеқайда тартымды екенін өз туындыларында дәлелдеп жүр. Ол ұлттық нақышта безендірілген киім үлгілерін шетелдік сән көрсетілімдеріне шығарды. Нәтижесі де жоқ емес. Туындыларына жоғары баға алған атақты дизайнердің киімдері жоғары сұранысқа ие.
Аида Кауменова - көркем pret-a-porter delux коллекциясын шығарушы жас дизайнер. Оның AidaKaumeNOVA брендтті жеке маркасы отандық жұлдыздар арасында танымал. Бұл бренд тек қана Қазақстанда ғана емес, сонымен қатар басқа да шетелдерден өз орнын алып жүр.. Ол Daraleque маркасының арт-директоры және дизайнері болған. Арт-директордың мамандығынан кейін Аида AidaKaumeNOVA сән үйін құрды.
Салтанат Баймұхамедова ерекше сән үлгісімен танылып жүрген жас дизайнерлердің бірі. Отандық сән индустриясының жарқын өкілі сән әлеміне 2000 жылы келген болатын. Ол алғашқы жобасын F... you желісімен жастарға арналған киім үлгілерін тігіп бастады. Ол 2008 жылдың наурыз айында Trend&Tendance агенттігінің қолдауымен Париж қаласында алғашқы сән көрсетілімін жасады. Шетелдік сән аренасы жас дизайнерге ерекше шабыт берген болатын. Париждегі сапарынан кейін Салтанат Баймұханова Salta брендімен нарықта таныла бастады. Бүгінгі күні Salta сапалы, әрі қолжетімді бағадағы pret-a-porter әйелдер киімін шығарумен айналысады
Леонид Жеребцов есімді дизайнер елімізде OpenWay 2012 брендімен танымал. Ол ұлттық жас дизайнерлер байқауының жеңімпазы. Аталмыш байқаудан соң жас дизайнер Leonid Zherebtsovfor Salta коллекциясын дайындады. Қазақстан дизайнерлерінің Kazakhstan Fashion Week шарасында Леонид өз ерекшелігімен таныла білді. Оның киімдер топтамасының негізгі бөлігі қара, көк, сарғыш, ақмақта және стрейчтен тұрады. Леонидтің айтуы бойынша оның коллекциясы стиль мен ыңғайлылықты таңдайтын барлық жастағы қыздарға арналған
Камила Курбанидің сәнді киім үлгілерін тігіп жүргеніне 10 жылға жуықтаған. Оның есімі енді ғана таныла бастады. Камила Курбанидің қазақстандық сән сахнасына киім үлгілерін ұсынып жүргеніне екі жылдай уақыт болды. Осы кездің ішінде дизайнер сән әлеміне өзгелерге ұқсамайтын ерекше стилін ұсына білді. Дизайнердің негізгі туындылары екпінді гламурға емес, керісінш еunisex пен casual стиліндегі еркіндік үлгілерді ұсынып жүр. Камиланың тұтынушылары еркін ойлайтын, өзгеден аса ерекшеленбейтін, бірақ өзінің ерекше қайталанбас стилі мен көзге түсетін кәдімгі қала тұрғындары.
Сәкен Жақсыбаев 2011 жылдан бері отандық сән әлеміне қадам басқан. ZhSaken брендінің негізін қалаушы дизайнерді бүгінгі күні танымайтын қазақстандық сәнқой жоқ шығар. Шетелге жиі шығып тұратын Сәкен әр елден алған әсерін өз топтамаларында жеткізуге тырысады. Дизайнердің жақында тұсауы кесілген топтамасы Мадрид деп аталды. Ол киімдерін тігуде барқыт, жібек, шілтер және шифон маталарын қолданады. Оның барлық киімдері сапалы, әрі бағасы қол жетімді.
Ал Манғыстау облысына еңбегі сіңген дизайнерлер де аз емес Солардың бірі. Нұр-Шах сән үйінің негізін қалаушы дизайнер Нұржамал Нұрпейісова, Медина Сақтағанова,Алия Туман,Жаңаөзендік дизайнер Болар Алмурадова тігін шеберханасында ұлттық киім тігіп, халыққа қызмет көрсетіп отыр.
Қай заманда болмасын адамзат алдындағы ұлы мұрат-міндеттердің ең бастыөз ісін, өмірін жалғастыра тын, салауатты ұрпақ тәрбиелеу. Ал ойлы- пайымды,білімді, мәдениетті, іскер, еңбекшіл азамат тәрбиелеуді адамзаттың ақыл-ойымен мәдениетінің дамуындағы бағалы байлықтың бәрін игере отырып, оны бүгінгі ұрпақтың санасына ұстаздық шеберлікпен біртіндеп сіңіру арқылы ғана жүзеге асыруға болады. Адамзат қоғамы дамыған сайын бұл көзқарастар өзгереді, яғни сәнде үнемі жаңарып отырады.Киімді әркім өз бетінше таңдайды, таңдау барысында адам жеке талғамы мен сән ағымына сүйенеді. Жақсы киіне білуде өнер.Киім таңдаудағы жақсы талғамды білдіретін кең тараған анықтамалардың бірі-әдемілік, сәнділік. Сәнділік ұғымы ең алдымен киім түсі мен сәніне қарай дұрыс құрай білуге тікелей байланысты , киімге деген талғампаздық адамның өзіне сын көзбен қарай алатынының белгісі болып табылады. Киімді жарасымды етіп пішу,қонымды киімдердің кепілі екенін ұмытпауымыз керек.Сонымен қатар киім адамды қоршаған ортаның табиғаттың түрлі әсерлерінен қорғайды оны тұтыну мәні мен бірге қызмет ететін маңызы бар. Киімнің шығуы адам еңбегінің ерекшелігіне қоғамдық өндіріс пен мәдениеттің дамуына тығыз байланысты. Алғашқы кезде киімді қазақтар мал терісінен илеп жүнен тоқып тігіп киетін болған киін бертін келе матаға жүн салып сыратын болды. Қазіргі кездегі киімдер мынадай түрлерге бөлінеді: ерекше маталарды қажет ететін өндірістік, арнайы киімдер,жұмысқа, қыдыруға, саяжай мен куроттарға, әскери адамдардың теміржолшылардың, спорттық деп және тағы басқа. Киім-утилитарлық және эстетикалық қызыметтерді атқаруға, адам денесін сыртқы әсерден қорғауға арналған бұйымдардың жиынтығы. Өйткені киім адам ағзасын табиғаттың және өндірістің ортаның әртүрлі зиянды әсерлерінен қорғайды. Қазіргі заманғы барлық киімдер екі классқа бөлінеді тұрмыстық және өндірістік. Тұрмыстықтың өзі келесі класстарға бөлінеді: сырт киім, жеңіл киім, корсетті бұйымдар, бас киім. Сырт киімге;пальто, жәкет, тон, шекпен, бешпент, плащ, куртка жатқызылады. Жеңіл киім- көйлек, жейде, блузка, қалат, белдемше тағы басқа.Бас киімдерге- құлақшын, фурашка, күнқағар, телпек, қалпақ,тақия, бөрік жатады. Тұрмыстық киімдерді былайша ажыраттуға болады: жасына және жынысына қарай бөлінеді. Және ерлер мен әйелдер киімдері үш түрлі жас молшерін кіші, орта, аға топтар болып ажыратылады. Киімдер маусымдық мерзіміне қарай жаздық ,қыстық, маусымдық және мерзімде кис беретін киімдер болып та бөлінеді.Қазіргі заманғы жастардың талап-талғамын елеп-ескере отырып, сән жаңа стильге көшіп отыр.Сән ешқашан да ескіні мүлде жоққа шығармайды.Ол бүгінгі таңда көпшілік көңілінен шыққан үлгілерді пайдалана отырып оларды уақыт талабына сай талғаммен жетілдіре түседі. Оларды пішу және тігу аса күрделі болғандықтан оны осы заманғы өнеркәсіп орындары ғана шығара алады. Қазіргі кезде жастар арасында сәнге деген көзқарас өте айқын байқалады.Олардың көпшілігі сәннен алған біршама үлгілерді пайдаланады.Мысалы : 60-шы жылдары кең өріс алып жастар үлгісіне айналған,қысқа тар етекті белдемшелер қазірде сәнің биік сатысынан көрінеді. Оны орнықты кию тазалықты, әдемілікті, көріктілікті талап етеді.Осындай сәндегі киімдерді тігу, елімізде жылдан- жылға дамып келеді.

2.Негізгі бөлім.
2.1.Әлемдегі ең қымбат және әдемі көйлектер.

Әйелдерге бағалы көйлектер кию,яғни гауһар тастармен көркемдеп безендіру бұл оның, мәртебес і мен сұлулығын дәлелдейді. Әлемнің ең үздік дизайнерлер білікті зергерлер сияқты, сұлулықпен бәсекелесе алатын ең талғамды асыл тастармен киюге тырысады. Олардың құны кейде элиталық зергерлік бұйымдардың құнынан асып түседі, бірақ жетілу - бұл шын мәнінде баға жетпес.
1 орын - 30 миллион долларға арналған Найтингал.
Әлемдегі ең қымбат деп танылған көйлеме малайзиялық сән дизайнер Файзали Абдулдың жібектен және тафтадан жасалған. Ұзын пойыздың қалың қара-қызыл киімін жалтыраған талдың және жамбаспен ерекшеленеді.
Шнурдағы көйлек мойынтіректі әдемі ашып, сәнді юбкасы жалпы салмағы мың карат болып табылатын 751 гауһармен жасалды. Бірақ бұл шын мәнінде сәнді киімнің нағыз ерекшелігі 70 каратты салмақтағы алмұрт тәрізді алмас. Киім Куала-Лумпурдың түнгісі деп аталып, оны шоуда ұсынған модель ұзақ уақыт бойы бағалы асыл тастардың сұлулығын жақсы көрсетуге үйретілген.

2 орын - 17,6 миллион долларға арналған Абай көйлек.
Британдық дизайнер Дебби Уингхэм барлық жағынан керемет сәнді киімдерді құрды.
Едендегі көйлектің түбіне қараңғы түсі оны шет жағына қоятын қымбат гүлдер қатарынан таратылады. Дизайнер 2 мың гауһар тасты, оның ішінде ақ, қара және сирек кездесетін қызыл түсті заттарды жасап шығарды.
Тікенді юбка және мөлдір тастар мен атлас матадан, бірақ өте әдемі көрініс қалыптастырады. Киімнің бағасы 17,6 миллион доллар.

3 -орын - 12 миллион долларға арналған үйлену көйлегі.
Алғаш рет 2006-да Лос-Анджелесте өткен үйлену сәнінде әлемге қымбат киім ашылды. Мартин Катц пен дизайнер Рене Штраустың киім-кешектерін жасаушылар олардың жалпы салмағы 150 каратқа ие болған, оларға кеткен гауһар тастарына өкінбеді,себебі оның құндылығында.. Ақшыл түсті көйлектегі борты жоқ, сиқырлы фигураға сəйкес келіп, жамбас айналасында кеңейіп, балық сияқты сәнді түс қалыптастырады. Бұл көйлек айтарлықтай өзіндік ерекшелігі жоқ, бірақ ол жасқа қарамастан сатып алушыны таппады. Ол өте үлкен ені мен ұзындығы бар сәнді жабысқақпен тамаша үйлеседі

4 орын - 9 миллион доллар үшін тамаша веб-торап.
Ағылшын дизайнер Скотт Хеншаллдың керемет шынайы және өзіндік киімі Спайдерман ХНУМХ фильмінің премьерасына Samantha Mamamba таңбасымен салынды. Бұл қашықтық 3 жылы болды, бірақ киім сән сыншылары мен жұртшылықты әлі таң қалдырады. Әрине, қиылғандықтан, ол тіпті көйлек емес, қарапайым желке ұқсайды. Ол үш мың қара алмастың шашырауымен бөлінді, олар ақ көйлегінің ақ жіптеріне, торға ұқсас, толығымен ақтайды. Мамба мырзаның айтуы бойынша, көйлек, оның адалдығы қарамастан, киюге керемет болды.

5-орын - 8,5 миллион долларға арналған үйлену әсемдігі.
Әлемдегі ең қымбат деп танылған жубайлар киімі әлемге әйгілі жапон дизайнер Гинзаны Танака көрсетті. Жіңішке таспаларға салынған киім кигенде мойынның және жейделердің ерекше формасы әр түрлі болады. Мөлдір мата мойын мен қаруды безендіреді және бұл керемет сирек алмастар мен інжу-маржандардың шашырауы арқылы жасалған. Ерекше және юбки киіммен ерекшеленеді. Ол жұқа болып, безендіріліп, жеңіл салмақты бейнелейді. Бұл юбка әр түрлі помпа, бірақ тым үлкен емес.

6 -орын - 5,6 миллион долларға арналған үлкен сәнділік.
Брендтердің дизайнері Дебби Вингхамның құрамы нәзік ханымға тән салмағын құрметтемейді. 13-килограммасы қара креп-шалдың, сатиннің және шифоннан жасалған, қолмен жасалған. Киім алтын талшықтармен тігілген қара және ақ алмастан тұратын қымбат әшекеймен безендірілген. Көйлек - әртүрлі түпнұсқа кесілген. Бұл шнурлы, бас сүйегі бар және юбка аяқты тізеге шығаратын кішігірім қимасы бар.

7 орын - Мэрилиннің 4,6 миллион долларға арналған көйлек
Бұл киімнің соншалықты танымал болғаны сонша, бұл киім киген Мерлин Чикагодағы ескерткіш ретінде өлмелеу туралы шешім қабылданды. Кинотеатрдың әуе желдету жүйесінен дамып келе жатқан Жетінші жыл қалыңдығы фильмінің түсірілімін миллиондаған адам көрді. Көйлектердің өзі өте қарапайым кескішпен ерекшеленеді - V-пішінді декольтеге арналған аймақ, сәнді пішіндерді, сондай-ақ мойынға оралған шпангояттар. Киімнің ұзындығы актрисаның люстра сәнін көрсетуге мүмкіндік берді.

8 орын - 1,8 миллион доллар үшін талғампаздықты ашықтық.
Мария Грэхфоджелдің едендегі мөлдір мөлдір көйлесі бірнеше ерекше қасиетті ерекшелендіреді. Аяқтарды жамбасқа шығаратын киімнің алдыңғы бөлігіндегі орталық кесу. Кішкентай юбка артқы жағында, ол кипардан шығып, балық аулау әсерін тудырады. Кеудеге арналған V-пішінді лифтер, сондай-ақ толығымен жалаңаш жұлын. Киім көйлегінің мөлдір фонымен жақсы үйлесетін қымбат ақ түстермен безендірілген. Киімнің негізгі сәті - екі мың алмастың шашырауымен безендірілген жібек корсет.

9-орын Мэрилиннің 1,6 миллион долларға арналған көйлек
Аңызға айналған Монро Туған күнімен құттықтаған Президент деп аталатын киім-кешек актрисаның арнайы тапсырысы бойынша Америкадан дизайншы Жан Луиді дайындады. Танымал диванның фильмдерімен шабыттанып, дизайнер өз шеберлігін жақсы көрсететін киімді тігуге шешім қабылдады. Өте жұқа былғары жібек актрисаның мәнерін кеудеден бастап, екінші тері сияқты аяққа дейін аяқтады. Сәнді түс сызықтары жарықта жарқырады, себебі мата мыңдаған Алмаз бөлшектерімен 6-да жазылған. Киімнің бастапқы бағасы 12 мың доллар болды, ол 1961-де керемет қымбат болды.

Оскар ұткан 10-көйлектер Салтанатты рәсімге қымбат тұратын киім, Оскар силығының 1,5 миллионға бағаланған көйлегін атақты актриса Наоми Уоттсты сатып алды. Сән-салтанат жасаушылар - Армани сән үйінің дизайнерлері. Киімнің кескіні қарапайым және керемет. Еденге сүйретілген және тар юбка актрисаның түсінің керемет көрінісін көрсетуге мүмкіндік берді. Артқы жағында сопақ мойны бар, бұл артқы жағын әрең шығаруға мүмкіндік береді, бірақ киімнің басты ерекшелігі - бұл декольтеге жақын аймақ. Қыздың оң иық кішкентай жеңімен, ал сол жақ лифке толық жалаңаш келеді. Нәтижесінде мойын сызығын сызып, өте ерекше визуалды үлгі қалыптасады. Жабдықтар ақшыл, көйлегінің бәріне шашыраған алмастар сізді жарқыраған түрлі-түсті шағылыстың әсемдігін көруге мүмкіндік береді.

2.2. Композицияның графикалық бөлімі.

2,3.Үлгінің түріне сыртқы түріне сипаттама

oo Көйлек - қынамалы силуэтті, тарытылған етекті.
oo Алдыңғы бой бөлігінде бүкпе жобаланған.
oo Артқы бой бөлігінде ортаңғы тігіс пен бүкпе, белден жоғары қарай бұрышты ойық жобаланған.
oo Артқы бойдың ортаңғы тігісінде сыдырма мен шлица бар.
oo Бұйым белі белдікпен өңделген.
oo Жеңі тұтас пішілген.
oo Жең аузы тарытылған.
oo Мойын ойындысы әдіппен өңделген.
oo Ұсынылатын өлшем: 164-88-98

Негізгі матадан:
1.Үстіңгі алдыңғы бөлшек - 1 бөлшек(со сгибом)
2.Үстіңгі артқы бөлшек - 2 бөлшек
3.Астыңғы алдыңғы бөлшек - 1 бөлшек(со сгибом)
4.Астыңғы артқы бөлшек - 2 бөлшек
6.Алдыңғы бой белдігі- 1 бөлшек (со сгибом)
7.Артқы бой белдігі - 2 бөлшек
8.Мойын ойынды әдібі- 1 бөлшек (со сгибом)
9.Мойын ойынды әдібі - 1 бөлшек (со сгибом)

Астарлық матадан:
10. Алдыңғы бой белдігі (6) - 1 деталь (со сгибом)
11. Артқы бой белдігі (7) - 2 детали

Бұйымды пішерде тігіске 1,5 см қосып аламыз.

ІІІ. Конструкциялық бөлім
3.1 Материалды таңдау және негіздеу

Кәжекейді немесе кез-келген бұйымды тігу үшін, пішім тұрақтылығы жоғары, тозуға төзімді маталар қолданылады. Жылу сақтағыш қасиеті жоғары және бояуға төзімді болуы керек.
Негізінде кәжекй тігуге бархыт ,алкөйлек тігуге атласты және шифон өрімдермен шығарылады, вискозалық талшықтардан сызықтық тығыздығы 13,3-22,2 текс (№ 75-45) немесе вискозалық талшықтармен мен мақта жіптерінің қосылуымен сызықтық тығыздығы 18,5 текс (№ 54) және 10 текс х 2 (№ 1002) өріліп шығарылады. Бұл маталар ассортиментін жартылай жібек деп атайды. Бұл маталар ассортиментінен салтанатты және күнделікті әйелдер көйлектері, жұқа костюмдері, белдемшелер және басқа да бұйымдар тігіледі.
Талшықтық құрамына байланысты маталар біртекті талшықтардан - табиғи жібек, вискоза, ацетат, үшацетат және капронда жіптерден, сонымен қатар біртекті емес, яғни әртүрлі талшықтардан ( жібек, жасанды жібек, синтетикалық, мақта маталы) құралады.
Астарлық маталар. Бұйымға астарлық мата ретінде жібек, жартылай жібек, синтетикалық және мақта маталы астарлық маталар, жұқа тегіс синтетикалық жаймалар, табиғи және жасанды үлбірлер қолданылады. Астарлық маталар - тегіс, тафталық, саржалық және атластық, астарлық жаккардты өрімдерден алынады. Олардың құрамы да әртүрлі болады: вискоза, полиэстр, араластар вискозамақта, полиэстрмақта, полиэстрштапель.
Вискоза және вискоза-ацетатты астарлық маталар комплексті жіптерден сызықтық тығыздығы 11; 13,3; 16,6 текс атласты, саржалық, майда өрнекті және ірі өрнекті өрімдерден дайындалады, олардың беттік тығыздығы 70-440 гм2. Табиғи ауыр астарларды жылы бұйымдар, яғни пальто және қыстық костюмдерде, таза вискозадан Белоруссия мен Молдавияда шығарылады.
Аралық маталар. Тігін бұйымдарының бөлек бөлшектеріне форма беру үшін және кию кезіндегі сол форманы сақтау үшін аралық маталар қолданылады. Бұлар классикалық аралық маталар - коленкор, мақта маталы, жартылай шұғалы өңілер; желімдік және аралас әдістермен дайындалған бейматалар - флизелин, спанбонд, прокламелин, дублерин, фильц, Сюнт, Вива, Лийва.
Коленкор - мақта маталы, жұқа аралық мата. Ол тегіс боялған, ағартылған. Беттік тығыздығы - 92,97,105 гм2. Оны форма беру үшін қолданылады ( қалта бойлығына, жаға іштігі ретінде, қақпақша мен жапырақшаларды және т.б.).
Флизелин - аралық жайма, мақта (80%) және капроннан (20%) дайындалады, біртекті структуралы, ені 125 см, беттік тығыздығы 90-110 гм2, матаның орташа қалыңдығы 0,6 мм. Флизелиннің ерекшеліктері ол тығыздылығы, беріктілігі, ауа өткізгіштігі жоғары, гигроскопиялығы жоғары, химиялық тазалауға және ылғалды жылумен өңдеуге төзімділігі және бағасының қымбат еместігі.
Дублерин - аралық мата. Негізгі ұйымның ішкі жағынан орналасып, матаның форма ұстағыш қасиеттерінің тұрақтылығын қамтамасыз етуші мата, негізгі мата бөлшектерін қатырмалау үшін қолданылады, бұйымның формасын сақтап тұрады.
Дипломдық жұмысқа арналған маталар ассортиментін 5 кестеден негізгі мата, астарлық мата және аралық маталардың кейбір түрлеріне сипаттама келтірілген.

Кесте 1 - Мата ассортименттері

Мата аталуы
Артикулы
Мата түрі
Өрім түрі
Талшықтық құрамы, %
Жіптердің сызықтық тығыздығы, текс
Беттік тығыздығы,гм2

1см2 салмағы

Ені,см

Қолданылуы

Негізгі жіп
Арқау жіп
Негізгі жіп
Арқау жіп

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Атлас
22003
Ағартылған, тегіс боялған
Атласты
НШ-45,
ВХ- 55

3,2

18,5

860х2

340

110

1,50
Әйел киімдерне арналған
Камзур
23004
Тегіс боялған
Жаккардты
НШ-35,
НВс-65

2,33х3

29

770

360

142

1,50
Костюмді-көйлектерге арналған
Сатин
32107
Тегіс боялған
Атласты
Вис-100

13,3

13,3

820

300

140

95
Костюм, жакет, жилеттерде
Дублерин
4551290ХL96
Ағартылған, тегіс боялған
Трикотажды
ПА-35,
Вис-65

29

29

60

60

105

1,50
Пальто, пиджак, жакеттерге арналған
Жалпы бұйымға мата таңдағаннан кейін, бұйымды бекіту үшін тігін жіптерін қолданамыз.
Тігін жіптерін табиғи және химиялық талшықтар мен жіптерден дайындайды. Соңғы жылдары жіптерді көбінесе химиялық талшықтар мен жіптерден дайындайды. Соған қарағанда, олар үзілу күшінің жоғарылығымен, бұйымды жуған кездегі жіптің сызықтық өлшемінің аз өзгеруімен ерекшеленгендіктен.
Жалпы бұйымның дайындалуына байланысты тігін жіптерінің классификациясы:
1. қолданылуына байланысты - киімге, аяқ киімге, әрлеп тігуге және т.б. арналған;
2. талшықтық құрамына байланысты - мақталы, шұғалы, жібек, синтетикалық, жасанды талшықтар мен жіптер;
3. жіптің түр-түсіне байланысты - бір түсті, жылтыр, ақ, қара, түрлі-түсті және т.б.
6 - кестеде бұйымға қолданылған тігін жібінің, иненің сипаттамасы берілген.
Кесте 6 - Тігін жібінің, иненің және тігістің өлшемі

Тігін жібінің
Аталуы
Жіптің сауда номері
Сызықтық тығыздығы
Ине номері
1см тігістің саны
1
2
3
4
5
Ideal
T661
13х3
40
4,0-5,0

Фирнитура - тігін бұйымын түймелеуде, біріктіруде және де киімдерді эксплуатациялаудағы ыңғайлылығын ретінде қолданылады. Тігін өндірісіндегі фурнитураларға: түймелер, сыдырмалар, ілгектер,ілмектер және т.б. жатады.
Ілгектер ассортименті өте көптүрлі. Ілгектер келесі белгілер бойынша группаларға бөлінеді.
Қолданылуына байланысты ілгектер пальтолық, пиджактық, көйлектік, шалбарлық, іш киімдік және балалар киіміне арналған болып бөлінеді.
Жасалған материалына байланысты ілгектер пластмассалық, металлдық, керамикалық, ағаштық, сүйектік, перламутрлі, аралас және т.б. болып бөлінеді.
Сыртқы түріне байланысты ілгектер: боялуына қарай қара, ақ, түрлі түсті.

Кесте 7 - Уақ - түйек сипаттамасы

Ілгектер диаметрі
Түйме тесіктерінің өлшемі
Сыдырма ұзындығы, см
1
2
3
1,5 - 2,0
0,2 - 0,3
60

0.2. Өлшем алу тәсілі

№
Шартты
белгілер
Өлшем аты
Өлшеу тәсілдері
1
ЖАМОЙ
Мойынның жартылай айналымы
Мойын тұғыры бойынша жетінші мойын омырткасы және алдынғы күретамырды айналдыра өлшейді
2
ЖАкеу1
Кеуденін жартылай бірінші айналымы
Арткы бойдың жауырын бойы көлденеңінен колтык ойдысы бұрыштары денгейінде, алдыңғы жағынан кеуде безінен жоғары айналдыра өлшейді
3
ЖАкеу2
Кеуденін жартылай екінші айналымы
Арткы бойдың жауырын бойы көлденеңінен колтык ойдысы бұрыштары денгейінде, алдыңғы жағынан кеуде бездерінің үстімен айналдыра өлшейді
4
ЖАкеу2
Кеуденін жартылай үшінші айналымы
Арткы бойдың жауырын бойы көлденеңінен колтык ойдысы бұрыштары денгейінде, алдыңғы жағынан кеуде бездерінің астын айналдыра өлшей
5
ЖАбел
Белдің жартылай айналымы
Белдің ең жіңішке жерін көлденеңінен айналдыра өлшейді
6
ЖАмық
Мыкын жартылай айналымы
Көлденеңінен мыкыннын шы- ғыңкы нүктелері деңгейінде алдыңғы жағынан іштің шы- ғынкылығынқы нүктелерін айналдыра өлшейді
7
Бкеу
Кеуде биіктігі
Мойын тұғырынан кеуденің жоғарғы нүктесіне дейінгі ара қашықтық
8
А кеу
Кеуде ара қашықтығы
Кеуде бездерінің ара қашықтығы
9
Ұал.бой
Алдынғы бойдың, бел сызығына дейінгі ұзындығы
Мойын тұғырынан кеуденің жоғарғы нүктесі аркылы бел сызығына дейінгі ара қашықтық
10
Ұар.бой
Артқы бойдың, бел сызығына дейінгі ұзындығы
Жетінші мойын омыртқасынан бел сызығына дейінгі ара қашықтық
11
Ұиық
Иык ұзындығы
Мойын тұғырынан иық орта- сымен иық сүйегіне дейінгі ара қашықтық
12
Ұбұй
Бұйым ұзындығы
Жетінші мойын омыртқасынан
бұйымның қажетті ұзындығына дейінгі ара қашықтық.

13
Ұжең
Жең ұзындығы
Иық сүйегінен білекке дейінгі ара қашықтық

Әйелдер көйлегіне негізгі қажетті өлшемдері

Өлшем: 164-88-98
Мойынның жартылай айналымы
17,4
Кеуденің жартылай айналымы
44
Белдің жартылай айналымы
33,8
Мықынның жартылай айналымы
47
Алдыңғы бойдың белге дейінгі ұзындығы
43,4
Артқы бойдың белге дейінгі ұзындығы
40,2
Иық ұзындығы
13,5
Артқы бойдың жалпақтығы
34,4
Кеуде арақашықтығы
19,4
Кеуде биіктігі

26,8
Жең ұзындығы
55,8

0.3. Бұйым сызбасының есептері
3.4. Әйелдер көйлегінің негізгі конструкциялық сызбасы.

IV.Технологиялық бөлім
2.1 Өңдеу әдістерін және құрал-жабдық таңдау

Тігін бұйымдары өндірісінің нәтижелігінің жоғарылауына киімнің технологиялық конструкциясын өндіру және енгізу үлкен маңыздылық береді. Бұл еңбек өнімділігінің пайызын 10-35%-ке ұлғайтып,нәтижесінде еңбек шығындары, қиын өңдеулерді азайтып, қол жұмыстарын қысқартады, жоғарлы сапалы желімдеу маталларын қолдану арқылы, түйіндерді өңдеу әдістерін жетілдіреді.
Жоғары сапалы тігін бұйымдары өндірісінің ұлғаюы техникалық қайта жабдықталу, бүгінгі өнеркәсіптің реконструкциясы, жаңа жабдықтардың енгізілуі және киім өндірісінде жаңа прогресивті технологияны қолдану негізінде еңбек өнімділігін жоғарылатуға себеп болады,
Өңдеу әдісін таңдау шығарылатын бұйымның жоғарғы сапасына тікелей әсер етіп, еңбек өнімділігін арттырып және бұйымынң бағасын төмендетеді. Әртүрлі бүйымдарды дайындауда өңдеу әдісінің үш түрі қолданылады:
Рет-реттілікпен өңдеу, бұл бұйымының барлық бөлігінде барлық операцияларды бір немесе бірнеше құрал-жабдықпен рет-ретімен жасау. Бұған тігін машиналарында әртүрлі тігістер орындалады.
Параллельді рет-реттілікпен өңдеу, бұл операцияны бір немесе бірнеше құарл-жабдықпен бір орындалады.
Параллельді рет-реттілікпен өңдеу, операцияның орындалуы реттілік және параллельді әдістерінің үндестігімен орындалады. Ең тиімді әдіс параллельді өңдеу әдісі.
Еңбек өніміділігінің үлкен мүмкіндіктерінің бір өтім кезінде бірнеше бөлінбейтін жинау операцияларын орындау немесе түйідерді жасау мүмкідіктерін береді. Механизация және автомтизация құралы ретінде аз операциялы технологияны қолдану бір текті технолгиялық операциялардың максимальды концентрациясына әсерін тигізеді.
Технологиялық конструкциялар сонымен бірге бұйымды дайындауға кететін мата шығынын азайтады.
ЫЖӨ - киім дайындау кезіндегі басты процесс болып табылады және технологиялық, конструкторлық есептеулердің логикалық аяқталуы болып есептеледі. Бұйымның сыртқы түріне, сапасына ылғалды жылумен өңдеу жұмыстары елеулі әсерін тигізеді. Бұл процесс өнімінің дайын болуына 20-25% пайызын қамтамасыз етеді.
Дипломдық жұмыста жас қыздарға арналған су моншақпен әрленген жилет және белдемшеден тұратын жинақ дайындалған. Таңдалған матаға сай физико-механикалық қасиеттерін ескере отырып, тігін машиналарын және пресс құрал-жабдықтарын, жеңіл ассортиментке сәйкес өңдеу тәртібі таңдалады.

Кесте 14 - Тігін машиналарының тізбесі мен технологиялық сипаттамасы

№
Құрал-жабдықты
дайындаған кәсіпорын
Машина классы, түрі
тігістің түрі
Негізгі біліктің айналу
жылдамдығы
Тігістің ұзындығы
Мата жылжытқыш
механизмі
Ине (ГОСТ 22249761)
жіп
Өңделетін мата
Мата қалыңдығы, мм
Берілген қосымшалар
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
1
Durkopp
бір инелі сырып тігетін машина
272, 140042
301
4500
4
дейін
Төменгі және жоғарғы тісті рейка
№90, 0052
№40,50
жібек
6 мм дейін
-
2
PRAFF жеңді отырғызатын машина
3801-101
301
2000
5 мм
Төменгі және жоғарғы тісті рейка
№75, 3306
№ 40,50
жібек
6 мм дейін
-
3
PRAFF
Көктеу машинасы
33-06 789
401
3000
4-5
Төменгі рейка
№ 75,80
№,50,60
жібек
5 мм дейін
-
4
Торлау машинасы Прошвеймаш
208
500
5000
4-5
Екі төменгі тісті рейка
№ 75,80
№40,50
жібек
5 мм дейін
Қырқатын пышағы бар
5
SM 2
85
501
3500
12
Төменгі тісті рейка
№ 75,80
№ 40,50
жібек
5 мм дейін
Майысқан ине

Кесте 15 - ЫЖӨ жабдықтарының тізбесі мен технологиялық сипаттамасы

Жабдықтың қолданылуы
Жабдықтың маркасы, тұрпаты,шығарушы кәсіпорынның аталуы
Таптау күші, Кн.
Пресстің үстіңгі жастығының (өтектің) қыздыру тәсілі
Пресстің үстіңгі жастығының қызу температурасы, оС.
Автоматикалық цикл уақыты,с.
Жабдықтың өлшемдері (ұзындығы, ені)
1
2
3
4
5
6
7
Алдыңғы бойды және әдіп бөлшектерін престеуге арналған
СS-313
15
Электро механикалық
100-200
20
215х128х160
Бұйымды түпкілікті Ы.Ж.Ө
ЕР 24.24
21
Электро механикалық
220
25
240х125х153

4.2 Өңдеу әдістері.

Тігін бұйымының бөлшектерін біріктіруде және қиықтарын өңдеудің бірнеше әдістері бар. Атап өтсек: жіппен біріктіру, желімдеп біріктіру және дәнекерлеп біріктіру.
Әйелдерге арналған жинақты өңдеуде жіппен біріктіру әдісі пайдаланылған. Жіппен біріктіру арқылы бөлшектерді біріктіру, өңдеу, сәндеу операциялары қолданылады. Олардың конструкциясы тігістің бөлшектерде орналасуы, ине мен жіп сауда нөмірі таңдалады және тігіс ені анықталады.
Жіппен біріктіру әдісі өңделуіне қарай үш түрге бөлінеді: бөлшектерді біріктіретін тігістер, бөлшектердің қиықтарын өңдейтін, тігістер бұйымды сәндейтін тігістер. Қазіргі таңда сән бағытына қарай сәндік тігістер, алуан түрлі болып өзгеруде: тігіс ендері, параллельді тігіс аралықтары, жіппен бастырылып тігілетін суреттері, бөлшектердегі сәндік тігістері және т.б. Жилет пен белдемшені дайындау кезінде мынадай жіппен біріктіру қолданылады.

Кесте 16 - Жіппен біріктіру тәртібі.

№

Тігістің аталуы

Тігістің конструкциясы
Тігістің ені,см
1см тігістің саны
Ине нөмері

Жіп нөмері

Қолданылуы

Бірік тіру
Сәндік

1
2

4
5
6
7
8
9
1
Сырып тігіп айыра үтіктеу

1.0
3-4
75-80
40
oo
Жан және иық қиықтарын біріктіру
2
Сырып тігіп жатқыза үтіктеу

1.0
3-4
75-80
40
-
Астар қиықтарын өңдеу
3
Ашық сызықты бүгіп тігу

0.7
3-4
75-80
40
60
Бұйым етегін өңдеу
4
Жөрмеп тігу

0.5-0.7

3-5
75-80
40
-
Өңірді өңдеу
5
Жабық тігісті бастыра тігу

0.5-0.7
3-4
75-80
40
60
Бұйым етегін өңдеу

Кесте 17 - Үтіктің ЫЖӨ тәртібі

Үтіктің түрі
Үтіктеу температурасы,0С
Үтіктеу уақыты, сек
Ылғалдануы, %
УТП - 2ЭП
120
60
15-20
CS - 392
140-150
60-70
10-15

Кесте 18 - Прессте ЫЖӨ тәртібі

Пресс түрі
Температура, ˚С
Престеу уақыты, с
Қысым, МПа
Ылғалдандыру, %
ППУ-1
150-160
10-15
10-15
15-20
СS-313
150
10-15
10-20
15-20

Кесте 19 - Бұйымды дайындаудың технологиялық операция бірізділігі

№
Операция мазмұны, оны орындаудағы техникалық шарттар
Орындаушының мамандығы
Орындаушының разряды
Жұмсалатын уақыты, сек
Қолданылған құрал-жабдықтар мен аспап-тетіктер
1
2
3
4
5
6
Бөлшектерді жіберу
1
Пішім бөлшектерінің саны мен сапасын тексеру
Қ
2
53
Стол
2
Бөлшек өлшемін лекаломен тексеру
Қ
2
45
Лекало
3
Көйлектің алдынғы бой бүкпе орнын белгілеу
Қ
3
13
Бор, стол
4
Көлектің артқы бүкпе орнын белгілеу
Қ
3
18
Бор, стол
5
Жең аузына белгілеу
Қ
2
9
Бор, стол
6
Белдемшенің алдынғы бөлігінде бүкпе орнын белгілеу
Қ
3
18
Бор, стол
7
Белдемшенің артқы бөлігінде бүкпе орнын белгілеу
Қ
3
18
Бор, стол
8
Белдемшеде сыдырма орнын борлау
Қ
2
6
Бор, стол
9
Бөлшектерді нөмірлеу
Қ
2
18
Бор
10
Бөлшектерді журналға тіркеу
Қ
2
30
Стол
Барлығы:
255

Бөлшектерді қатырмалау
13
Көйлектің әдібін желімдеу
Ү
3
52
УТП-2ЭП

19 - кестенің жалғасы
1
2
3
4
5
6
14
Белдемшенің артқы бөлігінің үстіңгі жармасына іштік матаны желімдеу
Ү
3
18
УТП-2ЭП
15
Белдемшенің артқы бөлігінің астыңғы жармасына іштік матаны желімдеу
Ү
3
17
УТП-2ЭП
Барлығы:
235

Алдыңғы бойды өңдеу (көйлек)
16
Алдыңғы бойдың бүкпесін сырып тігу
М
4
58
Durkopp 272
17
Алдыңғы бойдың бүкпесін үтіктеу
Ү
3
45
УТП-2ЭП
18
Алдыңғы бойдың белдемше бүкпесін сырып тігу
М
3
33
Durkopp 272
19
Алдыңғы бойдың белдемше бүкпесін үтіктеу
Ү
3
30
УТП-2ЭП
Барлығы:
166

Артқы бойды өңдеу
20
Артқы бойдың ортаңғы қиығын сырып тігу
М
3
56
Durkopp 272
21
Артқы бойдың орта тігісін айыра үтіктеу
Ү
3
32
УТП-2ЭП
22
Артқы бойдың бүкпесін сырып тігу
М
3
52
Durkopp 272
23
Артқы бойдың бүкпесін тігісін жаткыза үтіктеу
Ү
3
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.