Мемлекет және құқық теория негіздері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республика білім және ғылым
министрлігі

Береке гуманитарлық-техникалық колледж

Курстық жұмыс

Мамандығы: 020100 0 0201023 Құқықтану
Біліктілік: 020102 Заңгер
Пәні: Мемлекет және құқық теория негіздері
Тақырыбы: Конституциялар , олардың ерекшеліктері

Жетекші: Копбаева.Ш.И
Орындаған: Жолдас Б.А.
Күні:
Баға:
Қолы:

Қордай 2020
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3 бет

1 Конституция - Ата Заңы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4-5 бет

Конституциялық құқықтың бастаулары мен жүйесі ... ... ... ... ... ... ... 6 -8 бет

1.2 Қазақстан Республикасы Конституциясының даму кезеңдері және ерекшеліктер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ., ... ... ... . ... ... ... ...9-11 бет

Қазакстан Республикасының Конституциясының принциптері және мәні ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12-13бет

Негізгі бөлім

2 Қазақстан Республикасының Конституциясы ... ... ... ... ... .. ... ... 14-16 бет

2.1 Парламент - заң шығарушы орган ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ...17-19 бет

2.2 Қазақстан Республикасы егеменді тәуелсіз мемлекет ... ... ... ... ... .20-23 бет

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24 бет

Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25 бет

Кіріспе
Тарихымызда бүгінгі күнге дейін бес Конституция қабылданған. Үшеуі - Қазақ Кеңес Социалистік Республикасының 1924 жылғы Конституция, 1937-1978 жылдары қабылданған Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасының Конституциялары. Бір сөзбен айтқанда, тәуелсіздік жағдайында өміріміздің он екі жылы ішінде екі рет Конституция қабылдандық , соңғы Конституция бүкіл халық қабылданған заң болғандықтан , оның қағидаларын міндетті түрде ақиқат өмір талаптарына сәйкес орындау мемлекеттік органдардың, қоғамдық ұйымдардың сондай-ақ республикасының барша азаматтарының бұлжымас борышы болып табылады.
Сондықтан Да біздің Заң алдында есеп беруіміз және сол заңның бақылауында болуымыз қажет. 1990-1991 жылдардың саяси оқиғаларға толы болғаны белгілі. Олардың қатарында ең маңызды әрине Қазақстан Республикасының тәуелсіздік алуы , сонымен қатар КСРО - ның ыдырауы,
Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңының қабылдануы осы оқиғаларды жатқызуға болады.
1991 жылы 16 желтоқсан Қазакстан Республикасының Мемлекеттік тәуелсіздігі туралы Қазақстан Республикасының Заңнамасының қабылдануы.
Егемен Қазақстанда құқықтық мемлекет және азаматтық қоғам қалыптастыру жолында құқықтық жүйелер бірте - бірте реформалану үстінде. Бұл өзгерістердің бәрі экономикалық және саяси әлеуметтік мәселелерді шешу жолдарымен қатарлас жүргізіліп жатыр.
Тәуелсіздік - Қазақстанның еркіндік пен теңдік аңсаған әр азаматтың тарихи арманы. Тәуелсіздік - біздің әрқайсымыздың өмірлік мұрамыз , рухани қуатымыз , ойымызбен жан дүниеміздін аңсары. Тәуелсіздік - баға жетпес рухани құндылық. Біздің бәріміздің тағдырымыз Отанымыздвң тәуелсіздігімен тікелей байланысты. Сондықтан Тәуелсіздік әр ақынды шабытқа жетелейді, әр сазгерді сиқырлы әуеннің тұңғиығына шомылдырып , әр ғалымды зерттеулердің теріне батырады , әр ұстаздың сезімін желпінтеді .
Осы зерттеген еңбектердің арқасында 1995 жылы 30 тамызда егемен Қазақстан Республикасы тәуелсіз бола отырып өзінің екінші Конституциясын бүкілхалықтық референдум жолымен қабылдады.
1995 жылы қабылданған Қазақстан Республикасының Конституциясы халықаралық құқық нормаларына алшақ емес. Онда Республикамыздағы адам мен азаматтардың мәртебесі өркениетті қатарына екенін , еліміздің құқықтық - демократиялық өзгерістердің түбегейлі түрлерде жүріп жатқаны көрініс тапқан.
Бұрын - соңды Республикамызда шетел Конституциялары елімізде өркениет алды және сол Конституцияда қазақ тілінде арнайы сөз болмағаны бәрімізге белгілі. Мен осы курстық жұмысымның басты мәніне Конституцияны түсіндіруді , сонымен қатар ерекшеліктерін айта отырып , осы курстық жұмыстың мәнін түсіндіремін.

1 Конституция - Ата Заңы
Конституция, Негізгі Заң (латынша конституциядан - құрылым сөзінен) - мемлекеттің негізгі заңы, заң немесе елдің барлық басқа заңдарына қарағанда жоғары заңды күші бар заңдар тобы. Конституция қазіргі мемлекеттіліктің маңызды ерекшелігі, негізгі саяси-құқықтық құжат табылады.Қазіргі уақытта Парсы шығанағындағы абсолютті монархия (Сауд Арабиясы, Оман) конституциясы жоқ. Мемлекеттің барлық басқа заңдары оның қағидаларына қатаң сәйкестікте қабылданады. Конституциялық қағидаларды бұзу - өте ауыр қылмыс.
Бірнеше жыл ішінде тәуелсіз республикамыз өзара татулықтың, ынтымақтастық пен бірліктің арқасында үлкен жетістіктерге қол жеткізді, демократиялық, зайырлы, құқықтық мемлекет құрып қана қоймай, сонымен қатар Достастық елдерінің әлеуметтік-экономикалық дамуы бойынша көшбасшы болды. Мұны барлық өркениетті елдер мойындайды. Қазіргі Конституция еліміздің дамуына айтарлықтай үлес қосты. Барлық заңдардың қайнар көзі болып табылатын Конституциямыз әлі де үлкен әлеуетке ие. Бұл туралы Алматы облысы прокурорының орынбасары, әділет жөніндегі аға кеңесші Абдрахманов Марат Шайхсламұлы мәлімдеді.
- Қазір Орталық Азияның барлық елдері біздің республикамыздың жетістіктеріне қызығушылық танытып отыр. Барлық өркениетті елдер Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық даму жағынан көшбасшы екенін ашық мойындайды.
Бүгінгі біздің барлық жетістіктеріміз осы Конституциямен анықталады. Өйткені, Конституция барлық басқа заңдардың негізін қалаушы болып табылады. Кез келген елде әр адамның еркін, тең, еркін және бақытты өмірін қамтамасыз ету, оның әрекеттерін, құқықтарын, мүдделері мен меншігін айқындау үшін көптеген заңдар қабылданды. Бізде де солай. Тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақстан 1993 жылғы 28 қаңтарда өзінің алғашқы Конституциясын қабылдады. Бұл республика тарихындағы ерекше оқиға болды. Осы Конституция аясында демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет құру үшін әртүрлі салаларда көптеген заңдар қабылданды.
Өмір орнынан тұрмайды. Уақыт бәріне төреші. Реформа тереңдеген сайын кейбір заңдарымызды өзгертуге тура келеді. Мұның бәрі қазақстандықтардың әл-ауқаты үшін жасалған жақсы қадамдар және болашақта да жалғасын табады.
Содан кейін, 1995 жылы 30 тамызда біз қолданыстағы Конституциямызды жалпыхалықтық референдум арқылы қабылдадық. Президенттің Жолдауына сәйкес, бұл Конституция елге айтарлықтай жетістіктерге қол жеткізуге мүмкіндік берді.
Жамбыл атамыз баяғыда, алғашқы Конституция қабылданған кезде
Тұмар ретінде өзгертілген,
Отанымды гүлдендірді.
Балам бесікте

Ол ана болатын.

Мені тоқсанға шақыр

Көңіліңді көтер

Аспан көк болды.

Ол менің халқыма қанаттар берді

Мүмкін көтерілген шығар.

Ащы өзен сияқты

Бұл қиын жұмыс . Ол бақытты болды. Біз атамыздан кем емеспіз.
Мемлекет бола отырып, оның табиғатын, ішкі және сыртқы саясатын анықтайтын, мүдделері мен меншігін қорғайтын негізгі заңы болады. Алғашқы Қазақ хандығы 1511 жылы құрылған кезде, ата-бабаларының салт-дәстүрлерімен бірге 19-баптан тұратын Негізгі Заң қабылданды, қазақтар оны Қасымхан жолы деп атады. Ол әлі де осылай аталады. 1690 жылы Тәуке хан Жеті Жарғыны қабылдады. Біз бұл заңдарды қазақ даласының алғашқы Конституциясы деп атадық.
Бүгінгі Конституцияның басқа конституциялардан артықшылығы, ең алдымен, ол адамға мемлекет ретінде үлкен құрметпен қарайды. Бірінші мақалада: Оның ең құнды қазынасы - адам мен адамның өмірі, заң мен бостандық, - делінген. Үшінші бапта адамдар - мемлекеттік биліктің жалғыз қайнар көзі делінген.
Саяси, мәдени, рухани және экономикалық дамуымыздың қайнар көзі ретінде танылған Конституциямыздың өміршеңдігімен ұзақ уақыт бірге қуануға рұқсат етіңіз.

Конституциялық құқықтың бастаулары мен жүйесі

Конституциялық құқық Қазақстан Республикасы ұлттық құқық жүйесінің басты саласы болып табылады. Конституциялық құқық Қазақстан қоғамы мен мемлекеті құрылысының негізін құрайтын қатынастарды, мемлекеттік билікті жүзеге асыруға байланысты қатынастарды реттейді.
Конституциялық құқық қоғамдық қатынастарды бекітуші және реттеуші құқық нормаларының, жиынтығынан құралады, оларды Қазақстан Республикасы Конституциялық құрылысының негіздері, адам және азаматтық құқық мәртебесі, мемлекеттік билік және басқарудың жүйесі көрініс тапқан .
Қазақстан Республикасының құқығы деп Қазақстан Республикасы аумағында әрекет ететін, қоғамның құрылысы негіздерін және мемлекеттік билікті ұйымдастыруды реттейтін нормативтік құқықтық актілер ұғынылады.
Конституциялық құқық бастауы, ең алдымен, Конституция, конституциялық заңдар, заңдар және басқа нормативтік құқықтық актілер, құқықтық әдет - ғұрыптар, нормативтік келісім - шарттар болып табылады.
Қазақстан Республикасы Конституциялық құқығының негізгі бастауы болып табылады. Бұл Конституцияның сыртқы заң күші барлығы және республиканың барлық аумағында тікелей әрекет ететіндігімен негізделеді. Барлық басқа бастаулар конституция нормаларынан шығады және оған қайшы келмеуге тиіс .
Ұлттық құқықты қалыптастырудың қайнар көзі тек Конституцияның құқықтық нормалары ғана емес, сондай - ақ оның басқа да элементтері: принциптері, жалаң қағидалары, міндеттері мен мақсаттары да қызмет етеді.
Қазақстан Республикасы Конституциясы жарияланған мемлекет қызметінің принциптері қоғамдық келісім және саяси тұрақтылық, бүкіл халықты қажетіне орай экономикалық даму, Қазақстандық патриотизм, мемлекет өмірінің мейлінше маңызды мәселелеріне демократиялық әдістермен шешу қазақстандық қайнар көзі қызметін атқарады.
Қазақстан Республикасы Конституциясында бүкіл конституциялық заңдардың негізі болып табылатын құқықтық нормалар орнықтырылады. Басқаша айтқанда Конституцияның құқықтық нормалары конституциялық - құқықтық қатынастарды реттейтін барлық нормативтік құқықтық актілерді қалыптастыру мен дамытудың негізі болып табылады 5.
Конституцияның құқықтық нормалары аталған салалардағы қоғамдық қатынастарды егжей - тегжейлі және жан - жақты реттемейді. Ол тек қоғамдық қатынастардың мәнді, басты бағыттарын ғана реттейді. Қазақстан Республикасы конституциясының құқықтық нормалары құқықтың басқа салаларының құқықтық нормаларынан осынысымен ерекшеленеді.
Конституциялық құқық басқа бастауларымен салыстырғанда Қазақстан Республикасы Конституциясының жоғары заңдық күші бар және Қазақстанның барлық аумағында қолданылады. Қазақстан Республикасында қабылданған заңдар және басқа нормативтік актілер Конституциядан бастау алуы және оған қайшы келмеуге тиіс.
Қазақстан Республикасы Конституциясының идеялары, принциптері, құқықтық нормалары бүкіл қоғам өмірінің мейлінше мәнді бағыттарын реттейді жекелеген адамды, азаматты, қоғамдық қызметтің барлық субъектілерін (бірлестіктерді, қозғалымдарды, өзін - өзі басқару органдарын және басқаларын) камтиды 6.
Қазақстан Республикасы Конституциясының конституциялық құқытық қайнар көзі ретінде тағы бір өзіндік қыры - онда оның басқа қайнарларының нысандары конституциялық, жәй заңдары, Президенттің нормативтік жарлықтары мен қаулылары, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулылары, сондай - ақ заңдық күшінің деңгейі, қабылдау, жариялау, күшін жою тәртібі көрсетіледі. Қазақстанның Конституциялық құқының қайнар көзіне азаматтық туралы және басқа жәй заңдар жатады.
Қазақстан Республикасы Мәжілісінің регламенті, палаталары құрған үйлестіруші және көмекші органдар туралы ереже конституциялық құқық салаларының қайнар көзі болып табылады.
Қазақстан Республикасы конституциялық құқының қайнар көзіне Қазақстан Республикасы Президентінің нормативтік жарлықтары да жатады. Президенттің нормативтік жарлықтары үш топқа: 1) конституциялық заң күші бар жарлықтарға; 2) жәй заң күші бар жарлықтарға; 3) заңға сәйкес нормативтік жарлықтарға бөлінеді. Әрине, тәртіп бойынша, Президент өзінің заң шығармашылық қызметін заңға сәйкес нормативтік жарлықтар қабылдау жолымен жүзеге асырады 7.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің нормативтік құқытық актілері конституциялық құқықтың, конституциялық - құқытық нормалардан тұратын сала ретінде қайнар көзі болып табылады.
Саланың қайнар көзіне жергілікті өкілетті органдардың, сондай - ақ конституциялық - құқтық нормалары (шешімдер, жарғылар, ережелер) бар жергілікті өзін - өзі басқару органдарының нормативтік - құқықтық актілер де жатады. Олардың кеңістіктегі заңдық күші шектеулі және олар жергілікті сипатта болады.
Өкілетті беруші конституциялық құқықтық нормалар субъективтік құқықты жағымды мазмұнды белгілейді. Басқаша айтқанда, субъектіге (мемлекеттік органға, қоғамдық бірлестікке, азаматтарға) қандай да бір жағымды әрекет жасауға құқық береді.
Конституциялық заңдарға тыйым салатын нормалар да бар. Олар адамдардың белгілі бір қасиетті әрекеттеріне ұстамдылық жауапкершілігін белгілейді. Айталық, Конституция діни негізде саяси партиялар құруға, заңсыз қарулы құрамалар ұйымдастыруға тыйым салады .
Міндеттеуші конституциялық нормалар адамдардың, қоғамдық бірлестіктердің, мемлекеттік органдардың белгілі бір жағымды әрекеттер жасау жауапкершілігін белгілейді.
Құқық ғылымында құқықтың заңдық бастаулары ұғымы қалыптасқан. Бұл орайда құқықтың бастаулары ретінде құқық нормалары көрініс беретін нысандар ұғынылады. Құықытық нормалар нормативтік құқықтық актілерде белгіленеді. Қақастан Республикасы Конституциясында құқық бастауларын анықтауға қатысты бірқатар ерекше белгілер бар. Біріншіден, Конституцияда құқық нысандары (бастаулары) аталады. Қазақстан Республикасында қолданылатын құқық Конституцияның, соған сай келетінзаңдардың, өзге де нормативтік құқықтық актілердің, халықаралық шарттың және өзге де Республиканың міндеттемелерінің, сондай - ақ Республика Конституциялық Кеңесінің және Жоғарғы соты нормативтік қаулыларының нормалары болып табылады (Қазақстан Республикасы Конституциясының 4 - бабының 1 - тармағы).
Көрсетілген Конституциялық қағида құқық бастауларын жалпылай сипаттайды. Конституцияда көрсетілген нормативтік құқықтық актілердің нысандарының бәрі бірдей оның бастаулары болып табылмайды. Қазақстан Республикасының конституциялық құқығының негізгі қайнар көзі, тұтас алғанда, Конституция болып табылады. Мұндай жәйтті бөліп айтуымның себебі, ұлттық құқықты қалыптастырудың қайнар көзі ретінде тек Конституцияның құқықтық нормалары ғана емес, сондай - ақ оның басқа да элементтері: принциптері, жалаң қағидалары, міндеттері мен мақсаттары да қызмет етеді. Тарихи фактіні бұлайша сипаттаудың мемлекеттің тек көп ұлттық қана емес халықтық сипатын ұғыныуда да айрықша мәні бар. Ал бұл идея мемлекеттің барлық көп ұлтты мемлекеттің атынан қызмет етуді, ұлттық белгілері бойынша кемсітілуге және басқаларына жол бермеуді көздейді. Әрине, бұл идеялардың бәрі тиісті заңдардың қайнар көзі ретінде қызмет етуі тиіс. Қазақстанды әлеуметтік мемлекет ретінде тануда конституциялық идеяның бастаулық мәні қызметін атқарады. Бұл қағида Республика азаматтарын әлеуметтік жағынан қамтамасыз етуге арналған заңдардың негізгі қаунар көзі болуы тиіс. Қазақстан Республикасы Конституциясы жариялаған мемлекет қызметінің принциптері: қоғамдық келісім және саяси тұрақтылық, бүкіл халықтың қажетіне орай экономикалық даму, қазақстандық патриотизм, мемлекет өмірінің мейлінше маңызды мәселелерін демократиялық әдістермен шешу қазақстандық құқықтың қайнар көзі қызметін атқарады.
Мемлекет және оның органдары қызметінің негізіне алынбастан бұрын, ол принциптер әр мемлекеттік органның ерекшеліктері ескеріле отырып, тиісті нормативтік құқықтық актілермен бекітілуі тиіс.
Конституцияның құқықтық нормалары сала ретінде конституциялық құқықтың тура және тікелей қайнар көзі болып табылады.

1.2 Қазақстан Республикасы Конституциясының
даму кезеңдері және ерекшеліктер

Қазақ мемлекеті құқықтық мемлекет ретінде бірден қалыптаса қойған жоқ. Қаншама сан ғасырлық тарихы бар ұлы далада құқықтық мемлекет құру оңайға соққан жоқ. Даңқты азаматтарымыздың, білектің күшімен, найзаның ұшымен осы күнге қол жеткізді. Кез келген елдің мемлекеттілігін айқындайтын негізгі Ата заңы болуы керек. Ол заңды құбылыс. Қазақстан Республикасының Ата заңын қабылдауының өзі тарихпен байланысты. Қазақстан Тәуелсіздік алған соң бірден Ата заңын қабылдай алмады. Қазақстан Республикасының конституциясының қалыптасуы бірнеше тарихи, күрделі, өтпелі кезеңдерді қамтиды. Сондай-ақ қазіргі таңда Қазақстан Республикасының заң шығарушы билігінде өзгерістер енгізілуде. Сондықтан, Қазақстан Республикасының Конституциясының даму кезеңдері мен ерекшеліктеріне зерделей қарауымыздың маңызы зор.
1986 жылғы желтоқсан көтерілісі, 1991 жылғы тамыз төңкерісі одақтас мемлекеттердің ыдарауына өз ықпалын тигізбей қоймады. Кеңес одағының ішкі саясатының құлдырауы Кеңес Социалистік Республикалар одағының ыдырауына әкелді. 1991 жылы 8 желтоқсанда Белорусь, РСФСР және Украина Республикаларының басшылары Минск қаласында (Беловеж кездесуі) кездесіп, мәлімдеме қабылдады. Онда саяси одақ тұйыққа тірелді, сондықтан республикалардың одақтан шығуы объективті процесс және тәуелсіз жеке мемлекет құру шынайы фактор болып отыр деп көрсетілді. Себебі орталықтың жүргізіп отырған тоғышар саясаты елді терең экономикалық және саяси дағдарысқа алып келді, бұқара халықтың тұрмыс деңгейі төмендеп кетті, қоғамда әлеуметтік шиеленіс, ұлттар мен халықтар арасындағы қайшылықтар мен қақтығыстар күшейді деп атап өтілді.
Мұның өзі бұрынғы Одаққа кірген барлық мемлекеттердің, жаңа достық одағын Тәуелсіз мемлекеттер достастығын құруға жол ашты.
1991 жылы 10 желтоқсанда Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасыныңатауын Қазақстан Республикасы деп өзгерту туралы Қазақ КСР заңы қабылданды. Заң қабылданған сәттен бастап, құжат Қазақстан Республикасының Мемлекеттік егемендігі туралы Декларация деп аталды .
Декларация кіріспеден, он жеті бөліктен тұрады. Декларацияның бірінші бөлігінде Қазақ Советтік Социалистік Республикасы - егеменді мемлекет, ол басқа республикалар мен Егеменді Республикалар одағына ерікті түрде бірігеді және олармен өзара қатынастарын шарттық негізде құрады делінген.
Декларацияның жетінші бөлігінде Республикада мемлекеттік өкімет билігі оны заң шығару және сот билігіне бөлу принципі бойынша жүзеге асырылатыны туралы айтылған. Және онда Президент Республиканың басшысы болып табылады және онда ең жоғары өкімшілік атқару билігі болады делінген. Ал, ең жоғарғы сот билігін Қазақ ССР Жоғарғы соты жүргізеді деп көрсетілген.
Осы декларацияның он жетінші бөлігінде: Декларация Одақтық шарт жасау, Қазақ ССР жаңа Конституциясын, егеменді мемлекет ретінде Республиканың статусын жүзеге асыратын заң актілерін әзірлеу үшін негіз болып табылатындығын баса айтқан. Бұл жерде Қазақстан Республикасының нақты Конституциясы қалыптаспағанын көруге болады.
Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесі 1991 жылы 16 желтоқсанда қабылдаған Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңы тарихи құжат болды.
Мемлекеттік тәуелсіздік туралы Конституциялық заң бойынша Қазақстан Республикасы тәуелсіз, демократиялы және құқықтық мемлекет деп танылды.
ҚР мемлекеттік тәуелсіздігі туралы Қазақстан Республикасының Конституциялық заңы 7 тараудан, 18 баптан тұрды.
Бірінші тарауы ҚР Тәуелсіз мемлекет деп аталады. Бұл тарауда ҚР тәуелсіз, демократиялы, құқықтық, унитарлы мемлекет және ҚР барлық мемлекеттер мен өзара қатынасын халықаралық принциптері бойынша құрады, өзінің мемлекеттік тәуелсіздігін басқа мемлекеттер тануы үшін Қазақстан Республикасы ашық делінген.
Екінші тарауында, ҚР халқы мен азаматы туралы айтылған. Халық бұл мемлекеттік биліктің қайнар көзі. Азаматтардың тең құқықтылығына қастандық жасау заң бойынша жазаланады.
Үшінші тарау, ҚР мемлекеттік өкімет органдары деп аталады. Мұнда заң шығарушы билік Жоғарғы Кеңес құзырында, ал атқарушы билік Президент, Сот билігі ҚР Жоғарғы соты мен Жоғарғы Арбитраждық соты болып табылады.
Төртінші тарау ҚР мемлекеттік тәуелсіздігінің экономикалық негіздері туралы жазылған. Онда жер, оның қойнауы, өсімдіктері мен жануарлар дүниесі мемлекеттің меншігінде болады делінген. Бесінші тарауда, ҚР дүниежүзілік қауымдастықтағы мүшелігі туралы айтылған.
Алтыншы тарау - ҚР мемлекеттік тәуелсіздігін қорғау.
Жетінші тарау - Қорытынды ережелер.
Тәуелсіз Қазақстанның алғашқы Конституциясы Қазақстанның Жоғары Кеңесінің IX сессиясында 1993 жылғы 28 қаңтардағы XII шақырылымында қабылданды. Құрылымы преамбуладан, 4 бөлім, 21 тарау және 131 баптан тұрады. Конституция мемлекеттік тәуелсіздік алған күнінен бастап көптеген құқықтық нормаларды қамтыды: халық тәуелсіздігі, мемлекеттің тәуелсіздігі, билікті бөлу қағидаттары, қазақ тілін мемлекеттік тіл ретінде мойындау, Президентті мемлекет басшысы ретінде мойындау, сот органдары - Жоғарғы, Конституциялық және Жоғарғы Арбитраждық соттар және басқалар.
1993 жылғы Конституцияның негізіне парламенттік республика моделі жатады.
Қоғамды түбегейлі құрудың қажеттілігі жаңа Конституцияны әзірлеуді талап етті, ол 1995 жылғы 30 тамыздағы республикалық референдумда қабылданды. Конституция кіріспеден, 9 бөлімнен, 98 баптан тұрады.
Конституциямыздың кіріспе бөлімінде: Біз ортақ тарихи тағдыр біріккен Қазақстан халқы, байырғы қазақ жерінде мемлекеттілік құра отырып, өзімізді еркіндік, теңдік және татулық мұраттарына берілген бейбітшіл азаматтық қоғам деп ұғына отырып, дүниежүзілік қоғамдастықта лайықты орын алуды тілей отырып, қазіргі және болашақ ұрпақтар алдындағы жоғары жауапкершілігімізді сезіне отырып, өзіміздің егемендік құқығымызды негізге ала отырып, осы Конституцияны қабылдаймыз делінген .. Осы жердегі әрбір тұжырымға тоқталып өтсек.
ҚР Конституциясының 1 бабында Қазақстан өзін демократиялы, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде қалыптастырады, оның ең қымбат қазынасы адам, адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары делінген. Осы жерде соңғы сөйлемді негізге ала отырып, ҚР құқықтық мемлекет ретінде қалыптасты деп тұжырым жасауға болады.

1.3 Қазақстан Республикасының Конституциясының
принциптері және мәні
Қоғамдық келісім принципі бірінші орында тұрады. Мұндай принципті нығайтудың қажеттігі мынада, әр түрлі объективтік және субъективтік факторларға байланысты қоғам әр түрлі қабаттарға, топтарға ұлттарға, тектерге, конфессияларға және басқаларына жатады.
Билік бөлу принциптерінің болатын себебі, ол мемлекеттік ұйымдастырылуын, оның тетіктерін белгілейді. Конституцияда бұл принципті тану алдыңғы қатарлы демократиялық мемлекеттердің тарихи тәжірибесін ескеруді, құқықтық мемлекет құруға бағыт ұстауды білдіреді.
Конституцияны Қазақстан халқы қабылдады. Сондықтан Конституцияда халықтың оның мәнін сипаттайтын екені білдірілген. Социализм кезінде де Конституция халықтың еркін білдіреді деп есептеледі. Осыған орай халық еңбекшілерден - жұмысшы табынан, шаруалар мен еңбекші интелегенциясынан тұратындығы атап көрсетіледі. Халықты бұлайша сипаттау кез - келген әлеуметтік құбылысқа, марксшіл - лениншіл ілімге тән таптық көзқарасқа негізделеді .
Қазақстан халқы Конституцияны қабылдайтын бірден - бір субъект деп танудан оның құрылтайшылық сипаты туындайды. Қазақстан халқы елдегі мемлекеттік биліктің бірден - бір қайнар қөзі және егемендікті қолдаушы болып табылады. Сондықтан ол құрылтайшылық биліктің иесі нақ Конституция арқылы Қазақстан халқы мемлекетті құрды, оның басқару және құрылым нысандарын, әлеуметтік - экономикалық құрылыс негіздерін, адам мен азаматтың мәртебесін белгілейді. Тек халық, ал халық атынан тек Парламент қана мемлекеттің құрылым негіздеріне өзерту енгізе алады. Сонымен бірге Конституцияда мемлекеттіліктің мейлінше мәнді кезеңдері тұрақтылық, біртұтастық принциптері нығайтылған. Ол - мемлекеттік құрылымның біртұтас нысаны, басқарудың Президенттік нысаны және аумақтық тұтастық .
Бірінші кезекте тұжырымдама әзірленеді және Конституция нормаларының мазмұны айқындалады. Сонымен бірге мәселе тек қайсыбір тұжырымдамамен шектелмейді, әсте, Конституцияның өзі көптеген бөліктерден тұратын актілерді білдіреді. Конституцияның жобасы Конституцияның тұжырымдамаларын жасауға жол ашады. Мемлекеттік құрылыс тұжырымдамасы, адам құқы тұжырымдамасы, меншік құқы тұжырымдамасы және басқалары осындай тұжырымдамалар болып табылады.
Қазақстанда ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.