Ағылшын тілінен қазақ тіліне аударғанда лексикалық және грамматикалық трансформацияның түрлерін талдау

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 28 бет
Таңдаулыға:

Іс хаттарда кездесетін лексикалық және грамматикалық өзгерістер

ЖОСПАР

Кіріспе . . . 3

І. ІС ХАТТАРДЫҢ АУДАРЫЛУЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Лексикалық және грамматикалық трансформацияларды аударудың ерекшеліктері . . . 5

1. 2 Іскери хаттардың мәні, түрлері . . . 8
1. 3 Іскери хаттардың құрылымы . . . 9

2 ІС ХАТТАРДА КЕЗДЕСЕТІН ГРАММАТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ЛЕКСИКАЛЫҚ ӨЗГЕРІСТЕР

2. 1 Іс хаттарда кездесетін лексикалық және грамматикалық аудармалардың мәні . . . 13

2. 2 Ағылшын тілінен қазақ тіліне аударғанда лексикалық және грамматикалық трансформацияның түрлерін талдау . . . 16

2. 3 Музыкалық-поэтикалық мәтіндерді аудару кезіндегі лексикалық және грамматикалық трансформациялар . . . 20

Қорытынды . . . 23

Пайдаланылған әдебиеттер . . . 25

Қосымшалар . . . 26-30

Кіріспе

Курстық жұмыстың өзектілігі. Қазіргі әлемдегі аударма қызметі үлкен ауқымда және үлкен әлеуметтік мәнге ие. Аудармашы мамандығы қазіргі кезде қажеттілікті тудырды және көптеген елдерде кәсіби аудармашылар дайындайтын арнайы оқу орындары құрылды. Қандай да бір формада аудармалармен басқа да көптеген кәсіптердің өкілдері де айналысады.

Аударма мәселелеріне жұртшылықтың кең топтары қызығушылық танытады. Көптеген зерттеулер негізінде жаңа ғылыми пән - заманауи аударматану пайда болды, [1, 9-10 б. ] аударма мәселелері, тіпті көркем аударма жаңалық емес. Оның көзі Ежелгі Римге шықты, Цицерон аударғанда сөздерді санау емес, өлшеу керек деп тұжырымдады, сол кезде түпнұсқаға деген көзқарас кейінгі екі мың жыл ішінде аударма практикасы мәселелерінің бірі еді. [2, 8 б. ] . Сондықтан аударма мәселелері әртүрлі көзқараспен қаралуы мүмкін.

Оқу пәні аударылатын материалды оның мазмұны, танымдық және көркемдік құндылығы, түпнұсқа тиесілі әдебиет үшін оның сипаты тұрғысынан таңдау болып табылады. [3, 13 б. ] Осылайша, біз көркем шығарманы бір тілден екінші тілге аудару проблемасымен бетпе-бет келгенін анықтадық, сондықтан зерттеудің өзектілігі аударма кезінде пайдаланылған аудармашылық трансформацияларды неғұрлым толық қарау және жан-жақты зерделеу қажеттілігімен анықталады.

Таңдалған тақырыптың өзектілігі аудармашының аударманың түпнұсқаға сәйкестігі мен барабарлығы мәселесімен бетпе-бет келуімен байланысты. Зерттеудің теориялық негізі аударма ұғымының мәнін зерттеу және С. Бархударов, А. Д. Швейцер, Я. И. Рецкер, В. Н. Комиссаров, Р. К. Миньяр-Белоручев, А. В. Федоров және т. б. кең танымал лингвистер ұсынған аударма трансформацияларының жіктелуін зерттеу болып табылады.

Зерттеу жұмысында ағылшын тілінен қазақ тіліне аудармадағы грамматикалық және лексикалық құрылымындағы айырмашылыққа байланысты лексикалық және грамматикалық түрлендірулердің кейбір түрлері қарастырылған. Ағылшын тілінен қазақ тіліне аудару кезінде лексика-грамматикалық трансформацияларды қолдану себептеріне түсініктеме беріледі. Жұмыс нәтижелері ағылшын тілін оқыту және аударма практикасы кезінде пайдаланылуы мүмкін.

Аударма деп біз жалпы алғанда, бір тілден, яғни түпнұсқа тілінен белгілі бір хабарды, яғни іскери хаттарды екінші бір тілге, яғни аударма тіліне жеткізу үдерісін түсінеміз.

Біз, болашақ аудармашылар кез келген аударма үдерісі кезінде сөздіктерде берілген баламаларды сәтті, орынды қолдану жүзеге аспай жататын жағдайларға жиі ұшырап жүреміз. Себебі контекстінің шарттары қатаң орындалуы тиіс. Мұндай жағдайда аудармашылар аударманың трансформациялық үлгісіне жүгінуіне мәжбүр болады және бұл мәжбүрлік түпнұсқа мен аударма тілдерінің арақатынасы нәтижесінде туындаған заңдылыққа бағынады [4, 177 б. ] .

Біздің елде қалай сыртқы саяси қарым-қатынастар жүйесінде, солай экономикалық даму облысында болып жатқан нағыз өзгертулер ағылшын тілдерін үйренуге үлкен қызығушылық шақырады, көбінесе ағылшын тілін. Шетел тілін білу шет ел фирмаларымен істік және сауда қарым-қатынастарын нығайту, әртүрлі елдердің азаматтары арасындағы ғылыми және мәдени байланыстар үшін қажет.

Жаңаша байланыс техникалық құралдарының дамуын озатын қазіргі заманғы өмірдің темпы уақыт сайын біздің хат жазысуға қызығушылығымызды және хат құруға дағдыызды жоғалтуымызға әкеледі.

Англия мен Құрама Штарттары сияқты шет елдерінде хат жазу өнеріне мектептерде үйретеді; арнайы жәрдем құралдарын шығарылады. Көптеген жыл ішінде сол жақта хаттың нақты анық схемасы құрылған - жекеден ресмиге дейін. Хат құру пішіні біріккен, ал мазмұны өте әртүрлі болу мүмкін - махаббаты туралы айтудан қызметтік бағытты сөгісуге дейін[5, 56 б. ] .

Кітаптың әр тарауы қысқаша кіріспеден, түсінік мәтінінен, сөздіктен, хаттар мен тапсырмалар үлгілерінен тұрады. Қысқаша кіріпе (қазақ тілінде) өте жеке татулық хаттан бастап ресми істік хатпен бітіріп, оқушыларды әртүрлі мазмұнының хаттары стильдерінің мінездемелік ерекшеліктерімен таныстырады.

Курстық жұмыстың мақсаты . Ағылшын тілінен қазақ тіліне аударғанда іс хаттарда кездесетін лексикалық және грамматикалық өзгерістерді зерттеу барысында мәліметтер жинақтап, тақырыптың мәнін ашу.

Курстық жұмыстың міндеттері . Жұмыс мақсатына байланысты мынадай міндеттер қарастырылды:

- Іс хаттардың аударылуының теориялық негіздері;

- Ағылшын тіліне іскери хаттарды аудару мәселелері;

- Ағылшын тіліндегі хаттардың жазылу және аударылу ерекшеліктерін зерттеу.

- Іс хаттарда кездесетін лексикалық және грамматикалық аудармалардың мәнін зерттеу;

- Ағылшын тілінен қазақ тіліне аударғанда лексикалық және грамматикалық трансформацияның түрлерін талдау;

- Музыкалық-поэтикалық мәтіндерді аудару кезіндегі лексикалық және грамматикалық трансформацияларды анықтау.

Курстық жұмыстың құрылымы. Жұмыс кіріспеде, екі бөлім, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттерден тұрады.

І. ІС ХАТТАРДЫҢ АУДАРЫЛУЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Лексикалық және грамматикалық трансформацияларды аударудың ерекшеліктері

Аударма процесі іс-қимыл алгоритмдеріне сәйкес, атап айтқанда, трансформацияны қолдана отырып жүзеге асырылады.

Трансформация-аударманың көптеген тәсілдерінің негізі. Беруге арналған ақпаратты сақтай отырып, бастапқы мәтіннің формальды (лексикалық және грамматикалық трансформациялар) немесе семантикалық (семантикалық трансформациялар) компоненттерінің өзгеруінен тұрады. [6, 231 б. ]

Трансформацияларды түрлерге бөлу жөнінде әртүрлі көзқарастар бар, бірақ авторлардың көпшілігі трансформацияның негізгі түрлері - грамматикалық және лексикалық. Өз кезегінде бұл трансформациялар кіші түрлерге бөлінеді.

Басынан бастап, мұндай бөлу шамамен және шартты болып табылатынын атап өту керек. Қарапайым аударма трансформацияларының түрлері практикада" таза түрде "сирек кездеседі - әдетте олар, төменде келтірілген мысалдардан көрініп тұрғандай, күрделі, " кешенді " трансформациялардың сипатын қабылдай отырып, бір-бірімен үйлеседі.

Ал енді аударма процесінде жүзеге асырылатын трансформациялардың бөлінген түрлерін қарауға кірісеміз.

Мысалы, И. С. Алексееваның пікірінше, аударма барысында 4 қарапайым түрдегі трансформациялар кездеседі:

) орнын ауыстырулар;

) ауыстыру;

) қосу;

) шамалы төмендеуі.

Т. Р. Левицкая және А. М. Фитерманның еңбектерінде аудармашылық трансформация үш түрге бөлінеді:

1. грамматикалық трансформация. Оларға мынадай тәсілдер жатады: ұсыныстарды ауыстыру, түсіру және қосу, қайта құру және ауыстыру.

2. Стилистикалық трансформация. Бұл категорияға синонимдік ауыстыру және сипаттама аудару, өтемақы және басқа да ауысым түрлері сияқты тәсілдерді жатқызуға болады.

. Лексикалық трансформация. Мұнда ұсыныстарды ауыстыру және қосу, нақтылау және генерациялау, сондай-ақ төмендеу туралы айту қажет. [7, 263 б. ]

Р. К. Миньяр-Белоручев синхронды аудармадағы трансформация әдісі формальды-белгілік деңгейдегі операцияларға бастапқы мәтінді дайындау мақсаты бар деп санайды. Бұл үшін көзделеді:

аудармашыда қалыптасқан семантикалық жүйелерге енгізілген сөйлеу бірліктерін іздеумен лексикалық трансформациялар;

аударма тілінің ең көп таралған және күрделі емес синтаксистік құрылымын ескеретін грамматикалық трансформациялар;

трансформацияның барлық ықтимал түрлерін пайдалану арқылы қол жеткізілетін сөйлеу компрессиясы.

Грамматикалық трансформациялар, Р. К. Миньяр-Белоручев бірнеше түрге бөлінеді:

. сөздердің кері ретіне көшу.

. Белсенді пассивті құрылымдарды ауыстыру.

. Бір құрамды сөйлемдерден толық сөйлемге көшу.

. Бастапқы берілгендерді ауыстыру.

. Сөздің бір бөлігінен екіншісіне өту.

. Күрделі синтаксистік конструкцияларды қарапайым ауыстыру. [8]

Т. Р. Казакова тілдік тұрғыдан, стандартты сәйкестік жарамсыз, бастапқы мәтін бірліктерін аудару үшін аудармашының қарамағында лексикалық, грамматикалық және стилистикалық тәсілдердің үш негізгі тобы бар екенін атап өтті.

Лексикалық трансформацияларға: транслитерация/транскрипция, калькирлеу, семантикалық модификация, сипаттама, түсініктеме, аралас (параллель) аударма жатады.

Ол грамматикалық трансформацияға жатады: функционалдық ауыстыру және қосу, грамматикалық трансформация, антонимикалық аударма, нөлдік аударма және т. б. бірқатар.

Ал санына негізгі тәсілдерін стилистического түрлендіру жатқызады ауыстыруға сөздік құрамын ауыстыруға, салауатты, ауыстыруды соқпақ (немесе фигуралар сөйлеу), алып қоюға тасымалданатын маңызы бар қаланың, дословный аудару (түсініктемелер немесе жоқ) .

Сондай-ақ, түрлендірудің әртүрлі тәсілдері арасындағы таңдау аудармашының бастапқы мәтіндегі аударма бірлігінің сипатына байланысты екенін атап өтті. [9]

Келесі ғалым, А. Д. Швейцария трансформацияны төрт топқа бөледі:

1) семантикалық валенттіктің компоненттік деңгейіндегі трансформация әр түрлі ауысымдарды қолдануды білдіреді. Бұл жағдайда морфологиялық құралдарды лексикалық, басқа морфологиялық, синтаксистік немесе фразеологиялық және басқалар ауыстыру.

Басқа да стилистикалық құралдарды ауыстыру, аллюзияларды (реалияларды) ұқсас, сондай-ақ түсіндіретін, аударманы түсіндіретін және аударма өтемақыларын ауыстыру.

3) референциалды деңгейде жүзеге асырылатын трансформациялар. Бұған нақтылау (немесе гипонимикалық трансформация), генерализация (гиперонимикалық трансформация), реалияларды ауыстыру (интергипонимикалық трансформация), сондай - ақ реметафоризация (синекдохикалық трансформация), метонимикалық трансформация, реметафоризация (бір метафораны екіншісін ауыстыру), деметафоризация (метафораны оның антиподымен-метафорамен ауыстыру) арқылы аудару жатады. Мұнда аталған трансформация мен трансформацияның сол немесе өзге комбинациясы кешенді (мысалы, конверсивті) жатады.

4) стилистикалық деңгейде Трансформация. Бұл компрессия (эллипсис, семантикалық керілу, артық элементтердің төмен түсуі және лексикалық ұю) және кеңейту. [33; 280]

Я. И. Рецкер, трансформацияның екі түрін ғана анықтайды:

1. сөйлеу бөліктерін немесе сөйлем мүшелерін ауыстыру түріндегі грамматикалық трансформациялар.

2. Лексикалық трансформация мәндерді нақтылау, генерализациялау, саралау, антонимикалық Аудару, Аударма процесінде, сондай-ақ мағыналық даму мен тұтас қайта құруда пайда болатын шығындарды өтеу болып табылады.

В. Н. Комиссаров аударма трансформациясының келесі түрлерін бөледі:

. лексикалық: транслитерация, аударма транскрипциясы, калькирлеу, кейбір лексико-семантикалық ауыстыру. Мысалы, модуляция, нақтылау және генерализация;

. грамматикалық: сөзбе-сөз аудару (немесе синтаксистік түзету), грамматикалық ауыстыру (сөйлем мүшелерін, сөз нысандарын, сөйлеу бөліктерін ауыстыру) және сөйлем мүшесі;

. кешенді (лексика-грамматикалық) : экспликация (сипаттама аудармасы), антонимикалық аударма және өтемақы.

Л. К. Латышев аударма түрлендірулерінің алты түрін бөледі:

1. лексикалық түрлендірулер. Мұнда ол лексиканы контекстке байланысты синонимдермен алмастырады.

2. Стилистикалық түрлендірулер. Бұл жағдайда аударылатын сөздің стилистикалық бояуы өзгереді.

. Морфологиялық түрлендірулер. Яғни, сөздің бір бөлігін екіншісіне түрлендіру немесе оны бірнеше тіл бөліктерімен ауыстыру.

. Синтаксистік түрлендірулер. Оларға бұл ғалым синтаксистік конструкциялардың (сөздердің, сөз тіркестерінің және ұсыныстардың) трансформациясын, қосалқы сөйлемдердің түр-түрінің өзгеруін, синтаксистік байланыс түрінің өзгеруін, сөйлемдердің сөз тіркестеріндегі өзгеруін және қосалқы бөліктердің күрделі бағынышты және күрделі сөйлемдерде қайта орналасуын жатқызады.

. Семантикалық трансформация: бөлшектер-белгілерді ауыстыру.

. Аралас түрдің өзгеруі-конверсиялық трансформация және антонимикалық аударма. [10; 248]

Л. С. Бархударов трансформацияның төрт түрін бөліп алды. Бұл өзгерістер (күрделі сөйлем құрауыштарының орналасу тәртібін өзгерту, сондай-ақ сөздер мен сөз тіркестерінің орнын өзгерту) ; ауыстыру (компенсация, күрделі сөйлем құрылымындағы синтаксистік ауыстыру, сөйлеу бөліктерін, сөйлем және сөз тіркестерін ауыстыру, сөйлемді нақтылау және генерализациялау, мүшелікке қосу және біріктіру, себептерді салдарлармен ауыстыру (және керісінше), антонимикалық аударма) ; төмендеу (төмендеу) және қосу (қосу) . [9]

Жіктеменің осы шолуына сүйене отырып, Лингвистикада аударма трансформациясы түрлерінің бірыңғай жіктемесі жоқ деген қорытынды жасауға болады. Бұл әр түрлі лингвист-ғалымдар аударма трансформациясының әртүрлі түрлерін ерекшелейтіндігімен түсіндіріледі.

В. Н. Крупнов ұсынған жіктеу бізге неғұрлым толық жіктеме ретінде көрінеді, оған сәйкес аударма трансформациясының мынадай түрлері көрсетіледі: сөйлем құрылымын жалпы қайта құру, нақтылау, генерализация, аударма кезінде мағыналық дамуды қабылдау, антонимикалық аударма, тұтас қайта құру, атрибутивтік үйлесімдерді өтеу және аудару. Олардың әрқайсысын талдаймыз.

Сөйлемнің құрылымын жалпы қайта құру. Сөйлемнің әртүрлі қайта құрылуы ағылшын сөйлемінің құрылымының ерекшеліктерін тұрақты есепке алуды талап етеді. Мысалы, ағылшын сөйлемінде мән-жайлар (ұсыныстың басқа мүшелерімен салыстырғанда) өте қозғалмалы және ағылшын тіліндегі аудармашы осы заңдылықты пайдалана алады және тіпті пайдалануы тиіс. Ю. М. Катцер мен А. В. Кунин атап өткендей, орыс тілінде "сөйлемнің басында әр түрлі мән-жайлардың шоғырлануы" мүмкін, бұл ағылшын тілінде шығарылған. Сондықтан орыс ұсынысын ағылшын тіліне аудару кезінде ұсыныстың басында келесі операциялар болуы мүмкін:

мән-жайлар hes been to see the play three time соңына жатқызылуы мүмкін. - Соңғы пьесаға үш рет бардым. [10]

1) уақыт мән-жайы ұсыныстың басында сақталуы мүмкін, ал қалған мән-жайлар оның соңына қойылуы мүмкін.

WHEN the two men had gone she looked through the photographs again before putting them back. - Ер адам кеткен кезде, Джулия фотосуреттерді орнына қоюға дейін қайта қарады.

1. 2 Іскери хаттардың мәні, түрлері

Қызметтік хаттар . Хат анық, айқын қатесіз жазылуы тиіс. Қағаз үнемдеу келіспейді. Сыймай қалған сөйлемге бетті арнаған дұрыс, тасымалдың қажеті жоқ. Маңызды хаттарды бүктемей, үлкен конвертке салған дұрыс. Хат мерзімін толық көрсету керек. Цифрмен қысқа көрсету алушыны уақыт мерзімін жаңылыстыру мүмкін.

Мемлекеттік қызметшінің әр түрлі кәсіби сұрақтарды шешудегі адалдығы мен әділдігі, қайырымдылығы мен байсалдылығы, әріптестермен өзара қарым-қатынаста да, жұмыс барысы немесе жеке мәселемен келген сырт адамдармен қатынаста да маңызды роль атқарады. Қызметтік этика қазірде мемлекеттік қызметшінің жеке бас сапасы ретінде ғана емес, оның кәсіптік қасиетін білдіретін деңгейіне көтереді.

Ресми хаттар белгілі бір ортаның атқаратын жұмыстарына байланысты мәселелер жазбаша карастырылады. Олар ресми түрде мекеменің атынан жазылады және қызметтен тыс мәселені қозғамайды.

Қызметтік жеке хаттар. Бұл хаттардың ерекшелігі айтылатын мәселе өрісінің кеңдігі жоне қызметтен тыс мәселелерге де арналатындығы. Дегенмен де қызметтен тыс мөселелер, адамның өз қызметімен, үйымның атқаратын қьтзметімен шеше алатын моселелер орісімен тікелей байланыста болады. Бүл хаттар жеке тұлға атынан жазылады[11, 79 б. ] .

Ұсыныс хаттар. Бұл хаттар бір мақсатта ғана жазылады: қызметқерді белгілі бір орынға, қызметке ұсыну жөнінде басшыға ұсыныс жасау. Аталған қызметкердің сол орынға лайық екендігіне қепілдеме беру. Хат ресми, өзіне тән қүрылымы сақталып жазылады. Бұл хатқа үсыныс жасаған тұлға ғана қол қояды.

Сұраныс хаттары. Бұл хаттар да бір ғана мақсатпен жазылады: мекемеден кереқті ақпаратты немесе белгілі бір кұжатты жіберуін сүрау. Сұраныс хатқа мекеменің жауапты адамы қол қояды.

Шағым хаттар. Белгілі бір мекеменің немесе мекеме қызметкерлерінің заңсыз іс-әрекетін көрсету, соған орай шара қолдануды сүрау мақсатында жазылады. Хат мазмүнының неғізгі құндылығы онда көрсетілетін фактілерге байланысты. Шағым хатқа шағым беруші адам, кейде хат мазмүнына байланысты мекеменің жауапты қызметкері де қол қояды.

Циркуляр хат. Ведомстволық жағынан бағынышты барлық мекемелерғе бір мезгілде жөнелтілетін хат. Олар негізінен тапсырма беру сипатында болады.

Жолдама хаттар. Құжатпен бірге жіберілетін қосымшаның немесе қосымшадардың құрамы, мазмүны, көлемі, саны жайлы мәліметтер көрсету үшін жазылады. Бұл хаттар өрсетілген ақпараттың долдігімен ерекшеленеді. Жолдама хатқа мекеме басшысы қол қояды. Хатты жазып отрығнада онда келтірілетін фактілер мен айтылатын мәселенің маңыз, мазмүнына ғана емес, өзіңіздің оны қалай беріп, жеткізіп отырғандығьщызға да назар аударыңыз. Әрбір хатты жазғанда қалыптасқан стильдік нормадан ауытқьшаған жөн.

Іс хаттардың құрылымы

Барлық хаттар - татулық, ресми-тұрмыстық және істік мыналардан тұрады:

Жіберушінің мекен-жайы (хатқалтадағы қайталанылатын мекен-жайы)
Хат жазудың мезгілі;
Қабылдаушының аты мен мекен-жайы (ішкі мекен-жай)

Осы мекен - жай істік хат-хабарда бар.

Амандасу немесе қатынасу;
Азат жолдарға бөлінген хат мәтіні;
Сыпайылықтың қорытынды формуласы;
Қолы;
Хатқалтадағы мекен-жайы.

Жіберушінің мекен-жайы немесе бланктың тақырыбы

Жіберушінің мекен-жайы беттің оң жақ үстіңгі шетінде, үстінгі шетінен 1 - 1, 5 см шамасында орналасады. Мекен-жай (белгіленген қатарда) : хат жіберуші иесінің нөмірін, көше мен қаласының, штаты (егер хат АҚШ-на жіберілсе) мен елінің атауын қосады.

Мекен-жайда қысқартулар қолданылмайды, штаттар (АҚШ) атауларынан басқа.

Датаны бір жол жіберіп мекен-жайының астына жазады.

Айларының атауларын қысқартуға және жұрнақтарды (-st, - rd, - th) сандықтармен пайдаланудың қажеті жоқ. Сан мен жыл арасында үтір қойылады.

Дұрыс емес:March 1 ^st , July 3 ^rd , August 11 ^th .

Дұрыс: February 1, 2001, march 3, 2002, June 10, 2002.

Rular Route 2, Box 39 Waterville, Minnesota August 28, 2001

1436 Cherry Boulevard Granville, Ohio October 4, 2001

Амандасу немесе қатынасу оң жақ үстіңгі шетінде мекен- жайынан 1-1, 5 см жібюеріліп беттің сол жағында жазылады.

186 Laring Avenue

Bufallo, New York

July 16, 20___

Dear Kate,

Амандасу маңызды деңгейде сіз бен сіздің хат жіберген тұлғаңыз арасындағы құрылған қарым-қатынастарға байланысты. Егер мекен-жай иесінің тегі белгісіз болса, Dear Sirs немесе dear Sir/madam деп жазуға болады. Амандасу немесе қатынасудан кейін көбінесе үтір (қазақ тілдерінде сияқты леп белгісі емес), АҚШ-нан адрес иесімен хат жазысуда - қос нүкте немесе қос нүкте және сызықша (Gentlemen: -) қойылады[5, 159 б. ] .

Төмендегі таблицада ағылшындар және американдықтармен жеке хат жазысуда пайдаланылатын араласулар келтірілген.

Personal letters

Formal

English

American

Dear Mr. Brown,

Dear Miss Smith,

Dear Mrs Stokwell

My dear Mr Brown,

My dear Miss Smith,

My dear Mrs Stokwell.

Informal

Dear Jonh,

Dear Mary

To close friends

My dear Jane,

My dear Max,

My dear Miss Brook.

Dear Jane,

Dear Max,

Dear Miss Brook

Хаттарда Dear friend немесе Friend George сияқты қатынасуларды пайдаланудың қажеті жоқ. My dear Bob қатынасуы dear Bob-0а 0ара5анда формалдық және адал болып табылады.

Хат мәтіні

Хат мәтінінде әр жаңа ойды жаңа жолдан бастаңыз. Хаттарда келесілер сияқты қысқартылған формаларды пайдаланудың қажеті жоқ:

I’m - I am-ның орнына,

Can’t - can not - тың орнына,

Haven’t - have not-тың орнына,

I’ll - I will-дың орнына және т. б.

Сыпайылықтың қорытынды формуласы

Сыпайылықтың қорытынды формуласы сыпайлы түрдегі қоштасу болып табылады. Ол қол қойылған жердің алдында бөлек жолда орналасқан. Хаттың басындағы қатынасу сияқты, қорытынды формуласы хаттың жалпы екпініне және сіздің хаттың жіберілген тұлғамен қарым-қатынастарыңызға байланысты, бірінші сөзді әрқашан басқы әріптен жазады, фразаның аяғында үтір қойылуы қажет. Төменде сыпайылықтың ағылшын мен американдық формулаларының үлгілері келтірілген. Ағылшын хаттарын қазақ тіліне аударғанда «Сіздің бұрмалауыңыз» қорытынды формуласы келтіріледі[6, 123 б. ] .

Татулық хат жазысу

Туысқындарымен және жақын достармен хат жазысу

Татулық хат жазысу:

Sincerely yours

Yours very sincerely

Sincerely

Yours cordially

Most cordially yours

Always Sincerely yours

Yours

Туысқындарымен және жақын достармен хат жазысу:

Yours affectionately

Affectionately

Lovingly yours

Always yours

Love

As ever

Егер сіз хаттың баспалдақ формасын пайдалансаңыз, өз қолыңызды бір интервал төмен және сыпайылықтың қорытынды формуласының басынан аз ғана оңға қойыңыз.

Хаттың азат жолы жоқ формасында сыпайылық формуласының алғашқы әрібінен төменірек қол қойыңыз. Қол қойғаннан кейін ашқандай тыныс белгілерін қоймайсыз. Туысқандарыңыз бен достарыңызға хат жіберер кезде өз атыңызды жазыңыз.

Келесі ережелерді сақтаңыз: