Химиялық талдау әдістері
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
коммерциялық емес акционерлік қоғамы
Технология және биоресурстар факультеті
Азық-түлік өнімдерінің технологиясы және қауіпсіздігі кафедрасы
Реферат
Тақырыбы: Тағам шикізаттарын зерттеудің химиялық әдісі
Орындаған: 5В072700 - Азық-түлік өнімдерінің технологиясы мамандығының 2 курс 205 топ студенті Қуаныш Айгүл
Тексерген: Қозықан Сабира
Алматы, 2018ж
Жоспары:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1.Химиялық талдау әдістері және талдаудың химиялық түрлері.
2.2 Дәндердің және дәнді дақылдардың ылғалдығын анықтау
2.3. Нан және нан өнімдерінің химиялық құрамын анықтау
2.4. Ет. Еттің химиялық құрамын анықтау
2.5. Сүт. Сүттің құрамындағы майды анықтау
III.Қорытынды
І. Кіріспе
Өнеркәсіп кәсіпорындары тамақ өнімдерінің түрлі ассортиментін шығарады.Олар химиялық құрамы,физикалық,құрылымдық-механик алық қасиеттерімен және органолептикалық көрсеткіштерімен айырмашылық жасайды.Тағам өнімдерінің өндірісі бір салада және бір түрлі болса да,сипаттамалары бойынша айырмашылық жасайтын шикізатты қайта өңдеумен де байланысты. Осыған қарамастан,көптеген тағам өнімдері фазалық беттің жетілген шекарасы бар дисперсті құрылымдалған жүйе болып табылады. Бұл жағдайда тағам өнімдерінің анықтаушы көрсеткіштері болып дисперсті жүйелердің жалпы сипаттамалары табылады:дисперсті фаза мен дисперсті ортаның бірдей жеке физикалық қасиеттерінде тағам өнімдерінің барлық сан-алуандылығын және олардың қасиеттерін анықтайтын біртектілік,дисперстік деңгей,концентрация. Талдау әдістері әртүрлі және оларды көрсеткіштері бойынша жіктеуге болады. Зерттеу мақсатына байланысты сапалық және сандық талдау ажыратылады. Сапалық талдау талданатын үлгіде анықталатын элементтердің, иондардың, молекулалардың, функционалды топтардың немесе компоненттердің бар немесе жоқтығын анықтау. Сандық талдау жеке немесе барлық компоненттердің сандық құрамы жөнінде ақпарат береді.
ІІ. Негізгі бөлім
Шикізаттар қасиеттерін зерттеу әдістері аналитикалық қасиеттерін тіркеу тәсіліне байланысты сапалық және сандық талдау әдістерін химиялық, физикалық, физикалық-химиялық және биологиялық деп бөлінеді. Химиялық (классикалық) зерттеу әдістері талданатын заттың бар екендігін немесе оның құрамындағы химиялық элементтердің санын анықтауға мүмкіндік беретін өзіндік қасиеттерге ие жаңа қосылысқа химиялық айналуына негізделген. Химиялық реакцияның әсерін көзбен бақылайды. Химиялық әдістер химиялық реакцияға негізделеді. Осы реакция арқылы анықталатын элемент немесе ионды белгілі бір сипатты қосылысқа айналдырады. Сипатты қосылыстың: -физикалық күйі (тұнба, сұйық, газ); -ерігіштігі (суда, қышқылдарда, сілтілерде); - өзіне тән түсі, иісі және т.б. қасиеттері белгілі болуы керек. Физикалық әдістерімен заттардың физикалық қасиеттерін өлшейді-оптикалық,электрлік,ядролық тжәне т.б. Физикалық әдістерді пайдаланған уақытта химиялық реакциясы жүргізілмейді. Физикалық-хими ялық талдау әдістерінде химиялық реакция барысында жүретін қасиеттердің (жарық жұту, элоктродты потенциал, электрөткізгіштік, т.б.) өзгеруін бақылайды. Кейде физикалық-химиялық пен физикалық әдістерді бір топқа біріктіреді және аспаптық талдау әдістері деп атайды. Биологиялық әдістер-шығатын аналитикалық сигналды алу үшін тірі ағзаларда өтетін немесе олардан бөлінген биологиялық субстраттардың (фермент, антидене және басқалары) қатысуымен жүретін реакциялар пайдаланылатын әдістердің ерекше тобы.
2.1.Химиялық талдау әдістері
Аналитикалық химия іргелі қолданбалы ғылым болып табылады. Онда сапалық және сандық талдау жүзеге асырылады. Сапалық талдау зерттелетін шикізаттың құрамын,ал сандық талдау сол құраушы заттардың масссасын не массалық үлесін анықтайды. Зерттелетін бөлшектердің табиғатына байланысты элементтік,заттық,молекулалық,фазал ық және функционалдық болып жіктеледі. Химиялық талдау бір тәртіппен жүреді,яғни алдымен заттардың сапалық құрамы,содан соң сол заттардың сандық мөлшері анықталады. Химиялық әдістер (гравиметрлік,титриметрлік)-химиялы қ реакциялар арқылы жүзеге асады. Химиялық әдістерде химиялық әрекеттесулерді пайдаланады,олардың нәтижесінде сыртқы әсер жүзеге асады,мысалы,тұнбаға түсу,түсті ерітінділердің пайда болуы немесе газ тәріздес ұшқыш өнімдердің бөлінуі. Химиялық реакциялардың орындалу тәсілдеріне байланысты:
1)Құрғақ түрде талдау
2)Ерітінді түрде талдау
Құрғақ түрдегі талдауды қатты шикізаттармен жүргізеді. Бұл тәсілдің бірнеше түрі бар:біріншісі-пиротехникалық. Бұл әдісте шикізатты от жалынында қыздырады,яғни жалынның түстерге боялуы жатады. Мысалы,натрий тұздары жалынды сары түске,барий тұздары жасыл түске,калий тұздары күлгін түске бояйды. Екіншісі-ұнтақтау әдісі. Бұл әдісті 1898 жылы Ф.М.Фловинский ұсынған. Зерттелетін шикізатты келіге салып ұнтақтайды. Реакция нәтижесінде түсті қосылыс түзіледі,оның түсіне қарай қорытынды жасайды.
Ерітінді түріндегі талдауды ерітінділерде жүргізеді.Бұл әдісте зерттелетін шикізат ерітінділер түрінде пайдаланылады. Тамшылық әдісті 1920 жылы Н.А.Танаев ұсынған. Бұл әдіс зерттелетін заттың ең аз мөлшеіне арналған,оны жүргізу үшін сезгіштігі жоғары реагенттер қолданылады. Сүзгіш қағазға зерттелетін шикізаттың бір тамшысын тамызып,оның үстіне реагент қосады,байқалатын өзгерісті жай көзбен шолып байқайды. Талдауға алынған шикізаттың мөлшеріне қарай әдістерді келесі түрде жіктейді:макро-,жартылай микро-,микро-,ультрамикро, субмикро- талдау.
Ескіше атауы
Жаңаша атауы
Массасы, г
Көлемі, см³
Макроанализ
Грамды әдіс
1-10
10-100
Жартылай микроанализ
Сантиграмды әдіс
0,005-0,5
1-10
Микроанализ
Милиграмды әдіс
10*10ˉ³-1*10ˉ9
1*10ˉ4-0,1
Ультрамикроанализ
Микрограмды әдіс
1*10ˉ6-1*10ˉ9
1*10ˉ4-1*10ˉ6
Субмикроанализ
Нанограмды әдіс
1*10ˉ9-1*10ˉ12
1*10ˉ7-1*10ˉ10
Қазіргі кезде кез-келген шикізаттың және өнімнің сапасын анықтау үшін қолданбалы аналитикалық қызметтің маңызы жоғары. Химиялық талдаудың қолданбалы түрлеріне: техникалық талдау-кен,техникалық шикізат,металдар;ауыл-шаруашылық талдау-топырақ,тыңайтқыштар,жем-шөп және т.б.;азық-түлік талдауы-ас тағамдары;биохимиялық талдау-қан,зәрдәрі-дәрмектік талдау-дәрі-дәрмектік шикізат,дәрілер;сот-химиялық талдау-адам дене мүшелері,тіршілік қалдықтары.
2.2.Дәндердің және дәнді дақылдардың ылғалдығын анықтау
Шикізаттың дайын өнімнің сапасын бағалауының негізгі көрсеткіш болып табылады. Ылғалдылық жоғары болса, оның құрамындағы пайдалы химиялық элементте аз мөлшерде болады. Ылғалдылық жоғарылаған сайын, микроорганизмдердің өсуіне алып келеді. Ылғалдылықты анықтау үшін әртүрлі әдістер қолданады. Кең тараған әдістерге кептіру жатады. Кептіру әдісі үш түрге бөлінеді:
-105'С-қа кептіру ( тұрақты)
-130'С-қа кептіру (жылдам)
-160'С Чижова әдісі
1. Нақтылы нәтижелі тұрақты кептіру. Анықтау жолы: 3 немесе 5 гр зерттелетін өнімді 100-150'С кептіреді. Бірінші 4-5 сағаттан кейін жүргізеді. Әрі қарай әр 2 сағатта өлшейді.
2. Жылдам әдіс 130'С та кептіреді. Кептіру ұзақтығы өнімнің түріне байланысты. Кептірілген өнімді шкафтан алып, эксикаторға салады. Ылғалдылықты мына формуламен анықтайды:
В=а-бх100%а-в
а-өнім салынған бюкстың кептіру алдындағы салмағы
б-кептірілген өнімнің салмағы
в-бос бюкстың салмағы
3. Чижова әдісі. Анықтау жолы: 16х16 қағаздан үшбұрыш жасайды. Үшбұрыш пакетті 160'С температурада Чижова приборына салып кептіреді. Пакетті пинцет арқылы алып эксикаторда бес минут суытады. Содан кейін өлшейді, пакеттің массасын карандашпен үстіне жазып қояды. Өлшенген пакетке 5гр өнімді салып , 3-10 минут кептіреді. Суыған пакетті өлшейді. Кептіру уақыты өнімнің ылғалдығына байланысты. Ұнды 3 мин, қамырды 5мин, ашытқы 7 мин, нанды 5 мин кептіреді.
2.3. Нан және нан өнімдерінің химиялық құрамын анықтау
Қышқылдықты анықтау.
Нанның қышқылдығы қамырдың ашуына байланысты. Бұл уақытта негізінен сүт және аз мөлшердегі сірке, пропион қышқылы жиналады. Нан үшін қышқылдық нормасы 1-ші сорт ұны үшін 3-5°, 2-ші сорт ұны үшін 4-5°, қара нан үшін 7-10°С. Өнімнен жұмсақ бөлігін кесіп алады және дұрыстап ұсақтайды. 25 г жұмсағын 20 мл колбаға салады. 250 мл колбаға дистилденген суды белгіге дейін құйып, дистилденген судың (14) бөлігін наны бар колбаға құяды, нанды шыны таяқшамен біркелкі массаны алғанша езеді. Алынған қоспаға қалған суды қосады. Колбаны жауып, 3 минут сілкейді. Кейін қоспаны тұндырып, қалған сұйықтықты стаканға сүзгіден немесе дәкеден өткізіп құйып алады. Стаканнан 50 мл ерітіндіні алып, 100-150 көлемдегі 2 колбаға құйып алады және 0,1 н ... жалғасы
коммерциялық емес акционерлік қоғамы
Технология және биоресурстар факультеті
Азық-түлік өнімдерінің технологиясы және қауіпсіздігі кафедрасы
Реферат
Тақырыбы: Тағам шикізаттарын зерттеудің химиялық әдісі
Орындаған: 5В072700 - Азық-түлік өнімдерінің технологиясы мамандығының 2 курс 205 топ студенті Қуаныш Айгүл
Тексерген: Қозықан Сабира
Алматы, 2018ж
Жоспары:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1.Химиялық талдау әдістері және талдаудың химиялық түрлері.
2.2 Дәндердің және дәнді дақылдардың ылғалдығын анықтау
2.3. Нан және нан өнімдерінің химиялық құрамын анықтау
2.4. Ет. Еттің химиялық құрамын анықтау
2.5. Сүт. Сүттің құрамындағы майды анықтау
III.Қорытынды
І. Кіріспе
Өнеркәсіп кәсіпорындары тамақ өнімдерінің түрлі ассортиментін шығарады.Олар химиялық құрамы,физикалық,құрылымдық-механик алық қасиеттерімен және органолептикалық көрсеткіштерімен айырмашылық жасайды.Тағам өнімдерінің өндірісі бір салада және бір түрлі болса да,сипаттамалары бойынша айырмашылық жасайтын шикізатты қайта өңдеумен де байланысты. Осыған қарамастан,көптеген тағам өнімдері фазалық беттің жетілген шекарасы бар дисперсті құрылымдалған жүйе болып табылады. Бұл жағдайда тағам өнімдерінің анықтаушы көрсеткіштері болып дисперсті жүйелердің жалпы сипаттамалары табылады:дисперсті фаза мен дисперсті ортаның бірдей жеке физикалық қасиеттерінде тағам өнімдерінің барлық сан-алуандылығын және олардың қасиеттерін анықтайтын біртектілік,дисперстік деңгей,концентрация. Талдау әдістері әртүрлі және оларды көрсеткіштері бойынша жіктеуге болады. Зерттеу мақсатына байланысты сапалық және сандық талдау ажыратылады. Сапалық талдау талданатын үлгіде анықталатын элементтердің, иондардың, молекулалардың, функционалды топтардың немесе компоненттердің бар немесе жоқтығын анықтау. Сандық талдау жеке немесе барлық компоненттердің сандық құрамы жөнінде ақпарат береді.
ІІ. Негізгі бөлім
Шикізаттар қасиеттерін зерттеу әдістері аналитикалық қасиеттерін тіркеу тәсіліне байланысты сапалық және сандық талдау әдістерін химиялық, физикалық, физикалық-химиялық және биологиялық деп бөлінеді. Химиялық (классикалық) зерттеу әдістері талданатын заттың бар екендігін немесе оның құрамындағы химиялық элементтердің санын анықтауға мүмкіндік беретін өзіндік қасиеттерге ие жаңа қосылысқа химиялық айналуына негізделген. Химиялық реакцияның әсерін көзбен бақылайды. Химиялық әдістер химиялық реакцияға негізделеді. Осы реакция арқылы анықталатын элемент немесе ионды белгілі бір сипатты қосылысқа айналдырады. Сипатты қосылыстың: -физикалық күйі (тұнба, сұйық, газ); -ерігіштігі (суда, қышқылдарда, сілтілерде); - өзіне тән түсі, иісі және т.б. қасиеттері белгілі болуы керек. Физикалық әдістерімен заттардың физикалық қасиеттерін өлшейді-оптикалық,электрлік,ядролық тжәне т.б. Физикалық әдістерді пайдаланған уақытта химиялық реакциясы жүргізілмейді. Физикалық-хими ялық талдау әдістерінде химиялық реакция барысында жүретін қасиеттердің (жарық жұту, элоктродты потенциал, электрөткізгіштік, т.б.) өзгеруін бақылайды. Кейде физикалық-химиялық пен физикалық әдістерді бір топқа біріктіреді және аспаптық талдау әдістері деп атайды. Биологиялық әдістер-шығатын аналитикалық сигналды алу үшін тірі ағзаларда өтетін немесе олардан бөлінген биологиялық субстраттардың (фермент, антидене және басқалары) қатысуымен жүретін реакциялар пайдаланылатын әдістердің ерекше тобы.
2.1.Химиялық талдау әдістері
Аналитикалық химия іргелі қолданбалы ғылым болып табылады. Онда сапалық және сандық талдау жүзеге асырылады. Сапалық талдау зерттелетін шикізаттың құрамын,ал сандық талдау сол құраушы заттардың масссасын не массалық үлесін анықтайды. Зерттелетін бөлшектердің табиғатына байланысты элементтік,заттық,молекулалық,фазал ық және функционалдық болып жіктеледі. Химиялық талдау бір тәртіппен жүреді,яғни алдымен заттардың сапалық құрамы,содан соң сол заттардың сандық мөлшері анықталады. Химиялық әдістер (гравиметрлік,титриметрлік)-химиялы қ реакциялар арқылы жүзеге асады. Химиялық әдістерде химиялық әрекеттесулерді пайдаланады,олардың нәтижесінде сыртқы әсер жүзеге асады,мысалы,тұнбаға түсу,түсті ерітінділердің пайда болуы немесе газ тәріздес ұшқыш өнімдердің бөлінуі. Химиялық реакциялардың орындалу тәсілдеріне байланысты:
1)Құрғақ түрде талдау
2)Ерітінді түрде талдау
Құрғақ түрдегі талдауды қатты шикізаттармен жүргізеді. Бұл тәсілдің бірнеше түрі бар:біріншісі-пиротехникалық. Бұл әдісте шикізатты от жалынында қыздырады,яғни жалынның түстерге боялуы жатады. Мысалы,натрий тұздары жалынды сары түске,барий тұздары жасыл түске,калий тұздары күлгін түске бояйды. Екіншісі-ұнтақтау әдісі. Бұл әдісті 1898 жылы Ф.М.Фловинский ұсынған. Зерттелетін шикізатты келіге салып ұнтақтайды. Реакция нәтижесінде түсті қосылыс түзіледі,оның түсіне қарай қорытынды жасайды.
Ерітінді түріндегі талдауды ерітінділерде жүргізеді.Бұл әдісте зерттелетін шикізат ерітінділер түрінде пайдаланылады. Тамшылық әдісті 1920 жылы Н.А.Танаев ұсынған. Бұл әдіс зерттелетін заттың ең аз мөлшеіне арналған,оны жүргізу үшін сезгіштігі жоғары реагенттер қолданылады. Сүзгіш қағазға зерттелетін шикізаттың бір тамшысын тамызып,оның үстіне реагент қосады,байқалатын өзгерісті жай көзбен шолып байқайды. Талдауға алынған шикізаттың мөлшеріне қарай әдістерді келесі түрде жіктейді:макро-,жартылай микро-,микро-,ультрамикро, субмикро- талдау.
Ескіше атауы
Жаңаша атауы
Массасы, г
Көлемі, см³
Макроанализ
Грамды әдіс
1-10
10-100
Жартылай микроанализ
Сантиграмды әдіс
0,005-0,5
1-10
Микроанализ
Милиграмды әдіс
10*10ˉ³-1*10ˉ9
1*10ˉ4-0,1
Ультрамикроанализ
Микрограмды әдіс
1*10ˉ6-1*10ˉ9
1*10ˉ4-1*10ˉ6
Субмикроанализ
Нанограмды әдіс
1*10ˉ9-1*10ˉ12
1*10ˉ7-1*10ˉ10
Қазіргі кезде кез-келген шикізаттың және өнімнің сапасын анықтау үшін қолданбалы аналитикалық қызметтің маңызы жоғары. Химиялық талдаудың қолданбалы түрлеріне: техникалық талдау-кен,техникалық шикізат,металдар;ауыл-шаруашылық талдау-топырақ,тыңайтқыштар,жем-шөп және т.б.;азық-түлік талдауы-ас тағамдары;биохимиялық талдау-қан,зәрдәрі-дәрмектік талдау-дәрі-дәрмектік шикізат,дәрілер;сот-химиялық талдау-адам дене мүшелері,тіршілік қалдықтары.
2.2.Дәндердің және дәнді дақылдардың ылғалдығын анықтау
Шикізаттың дайын өнімнің сапасын бағалауының негізгі көрсеткіш болып табылады. Ылғалдылық жоғары болса, оның құрамындағы пайдалы химиялық элементте аз мөлшерде болады. Ылғалдылық жоғарылаған сайын, микроорганизмдердің өсуіне алып келеді. Ылғалдылықты анықтау үшін әртүрлі әдістер қолданады. Кең тараған әдістерге кептіру жатады. Кептіру әдісі үш түрге бөлінеді:
-105'С-қа кептіру ( тұрақты)
-130'С-қа кептіру (жылдам)
-160'С Чижова әдісі
1. Нақтылы нәтижелі тұрақты кептіру. Анықтау жолы: 3 немесе 5 гр зерттелетін өнімді 100-150'С кептіреді. Бірінші 4-5 сағаттан кейін жүргізеді. Әрі қарай әр 2 сағатта өлшейді.
2. Жылдам әдіс 130'С та кептіреді. Кептіру ұзақтығы өнімнің түріне байланысты. Кептірілген өнімді шкафтан алып, эксикаторға салады. Ылғалдылықты мына формуламен анықтайды:
В=а-бх100%а-в
а-өнім салынған бюкстың кептіру алдындағы салмағы
б-кептірілген өнімнің салмағы
в-бос бюкстың салмағы
3. Чижова әдісі. Анықтау жолы: 16х16 қағаздан үшбұрыш жасайды. Үшбұрыш пакетті 160'С температурада Чижова приборына салып кептіреді. Пакетті пинцет арқылы алып эксикаторда бес минут суытады. Содан кейін өлшейді, пакеттің массасын карандашпен үстіне жазып қояды. Өлшенген пакетке 5гр өнімді салып , 3-10 минут кептіреді. Суыған пакетті өлшейді. Кептіру уақыты өнімнің ылғалдығына байланысты. Ұнды 3 мин, қамырды 5мин, ашытқы 7 мин, нанды 5 мин кептіреді.
2.3. Нан және нан өнімдерінің химиялық құрамын анықтау
Қышқылдықты анықтау.
Нанның қышқылдығы қамырдың ашуына байланысты. Бұл уақытта негізінен сүт және аз мөлшердегі сірке, пропион қышқылы жиналады. Нан үшін қышқылдық нормасы 1-ші сорт ұны үшін 3-5°, 2-ші сорт ұны үшін 4-5°, қара нан үшін 7-10°С. Өнімнен жұмсақ бөлігін кесіп алады және дұрыстап ұсақтайды. 25 г жұмсағын 20 мл колбаға салады. 250 мл колбаға дистилденген суды белгіге дейін құйып, дистилденген судың (14) бөлігін наны бар колбаға құяды, нанды шыны таяқшамен біркелкі массаны алғанша езеді. Алынған қоспаға қалған суды қосады. Колбаны жауып, 3 минут сілкейді. Кейін қоспаны тұндырып, қалған сұйықтықты стаканға сүзгіден немесе дәкеден өткізіп құйып алады. Стаканнан 50 мл ерітіндіні алып, 100-150 көлемдегі 2 колбаға құйып алады және 0,1 н ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz