Пәнді және тілді кіріктіріп оқытудың негізгі сипаттамалары

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 66 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

Ағылшын тілі мен орыс тілі және химия пәнін кіріктіріп оқытудың ұстанымдары мен тәсілдері . . . 6

1. 1. Пәнді және тілді кіріктіріп оқытудың негізгі сипаттамалары . . . 6

1. 2. Химия пәні мен тілді кіріктіріп оқытуды ұйымдастырудың түрлері . . . 20

Ағылшын тілі мен орыс тілі және химия пәнін кіріктіріп оқытудың педагогикалық технологиялары . . . 29

2. 1. Ағылшын тілі мен орыс тілі және химия пәнін кіріктіріп оқытуда оқушылардың білімін бағалау . . . 53

ЭКСПЕРИМЕНТТІК БӨЛІМ . . . 57

3. 1 «Химия» пәні сабағында көптілділікті дамыту . . . 57

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 63

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 65

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. «Қазақстан Республикасында білімді және ғылымды дамытудың 2016-2019 жылдарға мемлекеттік бағдарламасының» басты мақсаттарының бірі жалпы орта білім берудің мазмұнын жаңарту болып табылады [1] . Бұл оқытудың құзыреттілікке бағдарланған оқыту моделіне біртіндеп өтуге жағдай жасайтын білім беру жүйесін дамыту бағдарламасын әзірлеуді және жүзеге асыруды талап етеді. Мұндай бағдарламалардың бірі - «Үш тілде білім беруді дамытудың 2015-2020 жылдарға арналған жол картасы». Аталған бағдарламаны орындаудың негізгі жолдарының химияны тілді кіріктіріп оқыту бойынша оқу-әдістемелік құрал әзірлеу болып саналады [2] .

Еліміз өркениетті елдер қатарына қосыламыз деп қарыштап қадам басып жатқан тұста, білім жүйесіне де тың өзгерістер енуде. Қазақстан Республикасының «Білім беру туралы» Заңында: «Білім беру жүйесінің басты мақсаты - ұлттық және жалпыадамзаттық мәдени құндылықтар негізінде жеке тұлғаның қалыптасуына қажетті жағдай жасау» делінген. Осы бағытта жұмыстану үшін білім сапасын арттыру ісіне ерекше мән беру қажеттілігі артады. Сапалы білім беру педагогтардың шеберлігі мен іскерлігіне байланысты. Ал педагогикалық шеберлік пен іскерлікті дамытуда жаңа технологияны қолданудың маңыздылығы зор. Оқытудың жаңа технологиясы - оқытудың тиімді әдіс-тәсілдерін қолдануды, оқытудың әр түрлі әдістері мен формаларын біріктіруді, оқу материалын тиімді пайдалануды, оқудың сапасына білім мен біліктілікті жүйелеуді жүзеге асырады.

Оқытудың жаңа педагогикалық технологиясы - оқытуды ізгілендіру, өзін-өзі дамытып, тәрбиелей білетін, заман ағымына ілесе алатын кәсіби, білікті, жан-жақты жеке тұлға қалыптастыруды мақсат етеді. Оқушылардың кәсіби білім сапасын арттырумен бірге өз қабілетіне қарап, өзін-өзі дамыта отырып, өзіне сын көзбен қарауға мүмкіндік береді. Танымдық белсенділігін арттырып, шығармашылық қабілетін дамытады.

Көп тіл білетін тұлғаны қалыптастыру үшін оқу үрдісін ұйымдастырғанда оқытудың мазмұны, принциптері ерекше іріктелгенде, жоспарлау, оқытудың сәйкестігі көзделген арнайы технология жасалып, осы оқытудың нәтижесі назарда ұсталғанда көп тіл білетін тұлғаның қалыптасуы мүмкін. Бірін бірі өзара толықтырып отыратын мына жолдар ұсынылады.

Бірінші жол. Бұл мектептерде мазмұны бірыңғай тақырыптық - сөздік негізбен сипатталатын элективті курс, оған үш не төрт тілден белгілі бір тақырыпта қолданылатын лексикалық-грамматикалық материал іріктеліп алынады. Қолданбалы курстардың атауы мынадай болуы мүмкін: «Күнделікті көптілділік» (бастауыш және орта буынға арналған), «Мәдениет саласындағы көптілділік», «Экономика саласындағы көптілділік», «Қоғамдық - саяси өмірдегі көптілділік». Бұл оқушыларға көп тіл үйретудің оңай жолы, оқу жоспарларына өзгеріс енгізудің қажеті жоқ. Дегенмен бұл жол жеткіліксіз. Өзге міндетті оқу пәндерімен салыстырғанда екінші қатарға ысырылған элективті курстар мұғалімдер жоғары жауапкершілік сезінгенде, оқушылар табиғи құмартқанда, мектеп әкімшілігі тарапынан айырықша бақылау болғанда ғана оң нәтиже береді.

Екінші жол. Оқу жоспарына күрт өзгерістер енгізуді қажет етеді. Тіл оқыту жөніндегі әдіскер ретінде басқа дәстүрлі емес жолды ұсынамыз. Бұл қазақ мектебінде орыс және шет тілдері, орыс мектебінде қазақ және шет тілдері сабақтарын біріктіру, яғни кіріктірілген тілдік курс құру, ол үшін бірыңғай тақырып минимумын, бірыңғай жағдаяттар минимумын, сөйлеу ниетінің бірыңғай минимумын анықтау, үш тілден семантикалық нышандары сәйкесетін лексикалық - фразеологиялық және грамматикалық минимумдар құрастыру.

Үшінші жол. Барлық тілдік пәндерді (ана тіл, екінші тіл, шетел тіл) функционалды-коммуникативтік технология бойынша бірыңғай тақырыптық минимум негізінде оқытуға болады (Булатбаева К. Н) . Бұл жағдайда әр тілдік пән жеке түрінде оқытылады, бірақ тіл дамыту тақырыптары уақыттық параллелизм принципінің негізінде бірдей болуы тиіс.

Төртініші жол. Бұл жол Қазақстанның кейбір мектептерінде өткеріле бастады. Ол - тілдік емес пәнді (биология, физика, информатика, математика т. б) үш және одан көп тілде когнитивтік-коммуникативтік технология (Булатбаева К. Н. ) бойынша оқыту.

Бесінші жол. Тілдік тәжірибе үшін оқушылардың алмасу мақсатымен халықаралық қатынастарды белгілеу. Бұл жол қосымша және демалыс кезінде іске асырылады.

Аталмыш технология еліміздегі әлемдік тілде табиғи қарым-қатынас жоқтығын толықтырып, қазақ жеткіншектердің әлемдік үрдістен тыс қалмауын, әлемдік білім кеңістігіне емін-еркін кіруді қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, когнитивтік-коммуникативтік технология тілдік емес пәндерді толық, жетік меңгерудің тиімді жолы болып саналады: оқушылар жаңа тақырыпты оның когнитивтік құрылымын бүтін жүйе ретінде тану негізінде тез қабылдайды және екі-төрт рет (қазақ және ағылшын тілдерінде) қайталайды. Технологияның тиімділігі - оқушылардың коммуникативтік белсенділігі артады. Бұл әдістемелік құралдың теоретикалық негіздері когнитивтік-коммуникативтік технологияның авторы, п. ғ. д. Булатбаева К. Н. ғылыми еңбектерінде ашылған.

Педагогикалық жүйе әр тарихи дәуірде елеулі өзгерістерге ұшырап отырады. Экономикасы дамыған елдердің білім беру жүйесінде реформа орташа есеппен алғанда әр он жыл сайын жүргізілетінін әлемдік тәжірибеден көруге болады. Бұл ретте қоғам дамуының барлық кезеңдерінде жаңа стратегиялар және педагогикалық жаңа технологияларды талап ететін білім алушылардың сапалы дайындығына назар аудару қажет.

Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасында білім беру жүйесін, оның ішінде жалпы орта білім беруді жетілдіру бойынша кең көлемді іс-шаралар жүзеге асырылуда.

Тақырыптың зерттелу деңгейі. Оқушыларда химия курсы бойынша пәндік және тәжірибелік дағдыларды қалыптастыру әдістемесін жасауда көптеген ғылыми педагогикалық еңбектер арналған (А. А. Бобров, С. А. Волкова, П. А. Глориозов, А. А. Грабецкий, Э. Г. Злотников, М. В. Зуева, С. Г. Шаповаленко және т. б. ) . Осы еңбектерді

Диплом жұмысының мақсаты. Орта мектептің химия пәнін оқытуда үш тілді қолдана отырып оқушылардың білімі мен бңлңгңн қалыптастыру және олардың пәнге деген белсенділігін арттыру. Химия пәнін оқытуда үш тілді пайдалану тәсілдерін нақты мысалдармен көрсету, тілді қолдану тиімділігін анықтау.

Диплом жұмысының міндеттері:

- ғылымдардың арасындағы байланысты жүзеге асыратын пәнаралық байланыстарды дамыту және тереңдету жолдарын зерттеу;

- әртүрлі пәндерді келісе оқытудан оларды өзара терең байланыста оқытуға көшіру әдіс - тәсілдерін зерттеу.

Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы:

Химия пәнін оқытуда үш тілде білім берудің жаһандық маңыздылығы мен білім берудегі тиімділігін анықтау;
Орта мектеп химия пәнін оқытудың белсенді әдістері мен оқушыларға ағылшын орыс тілдерінде оқытудың әртүрлі деңгейлеріне сәйкес ақпараттық және компьютерлік жүйелер арқылы ізденіс жұмыстарын жандандыра түсудің барлық мүмкіндіктерін ұсыну;
Химияны оқыту процесінде мультимедия бағдарламасының көмегімен, ғаламтор арқылы әлемдік химия жаңалықтарын, химия пәнін өз бетімен қосымша үйренудің түрлі әдіс - тәсілдері, коммуникативтік бағыттағы оқыту элементері кең қолдану, тілге байланысты жүйелі жетілдіру жұмыстары жүргізуге ұмтылдыру;

Диплом жұмысының құрылымы мен көлемі. Диплом жұмысы кіріспеден, негізгі екі бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімі және 64 беттен тұрады.

1 АҒЫЛШЫН ТІЛІ ЖӘНЕ ХИМИЯ ПӘНІН КІРІКТІРІП ОҚЫТУДЫҢ ҰСТАНЫМДАРЫ МЕН ТӘСІЛДЕРІ

1. 1 Көптілділікті дамытудың ғылыми негіздері

Кіріктірілген білім бағдарламасының алға қойған мақсаты айқын, бағдары жүйелі. Зиялы азаматты - сана әлеуеті жоғары дамыған, сын тұрғысынан және жаңашыл ойлай білетін, рухы мықты, өз білімін қоғамның алға басуына жұмсай алатын адамды тәрбиелеуге ұмтылады. Аталмыш білім беру бағдарламасында тәрбие мен оқыту ажырамас байланыста болады.

Кіріктірілген бағдарлама бірнеше құндылықты негізге алады. Олар:

құрмет;

әріптестік;
азаматтық жауапкершілік қалыптастыру;
ашықтық;
өмір бойы білім алу.

Белгіленген құндылықтар аясындағы Зияткерлік мектептердің мақсаты - жоғары білімді, шығармашыл адамның үйлесімді тұлғаланып, дамуы үшін қолайлы білім беру кеңістігін жасау.

Зияткерлік мектеп түлегі кең ауқымды дағдыларға ие болады. Нақтырақ айтқанда:

сын тұрғысынан ойлау;
білімін шығармашылықпен пайдалана білу;
зерттеушілік дағдылары;
АКТ дағдылары;
топта және жеке шебер жұмыс істей білуі;
коммуникативтік дағдылары (тілдік дағдыларын қоса алғанда) ;
қойылған міндеттер мен күрделі мәселелерді шеше білу дағдылары секілді бірнеше дағдылар қалыптасады [1] .

Кіріктірілген білім беру бағдарламасын табысты жүзеге асыру үшін белсенді оқыту, командалық оқыту, пәндік-тілдік кіріктірілген оқыту (CLIL), т. б. озық педагогикалық әдістерді қолдану талап етіледі. Зияткерлік мектептердің мұғалімдері инновациялық пәндік бағдарламалар және жоспарлармен жұмыс істеуге дайындық үшін ДББҰ Білім беру бағдарламалары орталығы филиалында, Кембридж кеңесшілері әр пән бойынша тәжірибелік сипатта ұйымдастырылған тренингтерден өз білімдерін толықтырып тұрады. Мұғалімдер Кембриджбен бірлесіп дайындалған жаңа оқу жоспарларымен, сондай-ақ оқушылардың ХІХ ғасырда қажетті дағдыларын дамытуға арналған белсенді оқыту әдістерімен таныс. Сол себептен де Зияткерлік мектептерде мұғалімдер жаңа бағдарламаны меңгеріп, сабақтарын талапқа сай өткізуде.

Ал жалпы кіріктірілген оқу дегеніміз не? Кіріктірілген оқу бағдарламасының артықшылығы неде? Осы сұрақтардың жауабын зерделеп көрелік.

Кіріктірілу - бұл бір оқу мазмұнының әр түрлі саладағы жан-жақты білімдермен тоғысуы, бір-бірімен араласып кетуі. Кіріктірілген сабақтар оқушыға әлем туралы, заттар мен құбылыстардың өзара байланыстары туралы біртұтас мағлұмат береді, олар құрылысы бойынша белгілі қалыпқа сыймайды, сондай-ақ, оқу сағаттарын барынша үнемді пайдалануға мүмкіндік береді. Осы тектес сабақтарда оқушылардың бейнелі ой-өрісі дамып, пәннің жалпы мазмұнын өмірмен байланыстыру арқылы шығармашылық мүмкіндіктері ашылады. Кіріктірілген сабақтардың құрылымы нақтылығымен, сыйымдылы-ғымен, орамдылығымен, сабақтың әр сатысындағы оқу материалының логикалық өзара келісімімен, материалдың зор ақпараттық мүмкіндігімен ерекшеленеді [2] .

Оқу үрдісінде пәндерді кіріктіре оқыту:

- ерекше дарынды оқушыларға мәнді де саналы оқуға;

- сабақ құрылымында проблемалық жағдайлар үлесін ұлғайтуға;

- жеке тұлғаның зерттеушілік типін қалыптастыратын оқушының ойлау әрекетін белсендіруге;

-оқушыға бір мезгілде әрекетті орындауда барлық мақсат қоюдан нәтижеге дейінгі барлық процесіне бақылау жасауға;

-білім берушілік, дамытушылық және танымдық үшбірлікті ұстаздың шексіз шығармашылығы тұрғысынан жүзеге асыруға;

-сабақтың ақпараттық сыйымдылығын арттыруға;

-оқушылардың уәждемесін арттыруға, олардың оқу-танымдық әрекетін белсен-діруге, шаршағандары мен қажуларын азайтуға;

-сабақ үрдісінде өтілетін тақырыптың адам және қоғам өмірімен тікелей байланысына мән беруге;

-оқушылардың шығармашылық ойлауын дамытуға;

- олардың алған білімдерін өмірде қолдана білулеріне көмектеседі.

Кіріктірілген білім бағдарламасы негізінде оқушылардың білімі критериалды бағаланады. Критериалды бағалау дегеніміз - оқушының білімі мен білігін алдын ала белгіленген оқу жетістіктерімен салыстыра оқыту, соның негізінде оқушыны бағалау. Критериалды бағалау кезінде алдын-ала бағалау шкаласы белгіленіп, оқушының алдына соған жету жоспары қойылады. Бағалаудың мұндай жүйесі білім алушының кемшіліктерін өзіне түзетуіне мүмкіндік береді, оқушының өзін-өзі және өзгені бақылауына, бағалауына мүмкіндік туғызады, бағаның айқындылығын, адалдығын сақтайды, оқушының сабақ үрдісінде өткен тақырыпты қалай түсінгендігін мұғалімге күнделікті саралап отыруына жағдай жасайды. Осының барлығының негізінде мұғалім мен оқушы арасындағы кері байланыс бағалаудың жалпы негізін ашады. Яғни, критериалды бағалау оқыту - тәрбиелеу, дамыту, ынталандыру төрттігін басшылыққа алады.

Критериалды бағалау жұмысы қалыптастырушы және ішкі жиынтық бағалау арқылы жүзеге асады. Оқушы оқыту жоспарындағы барлық мақсаттар түгел қамтылған бірнеше қалыптастырушы бағалаулардан өтіп, тақырыпты түсінбей «талпынған» оқушы түзету жұмыстары арқылы оқу мақсатына «жетіп», ішкі жиынтық бағалауға келеді. Ішкі жиынтық бағалау мазмұны барлық критерий тұтас қамтылады. Дескрипторға сай тапсырманы толық меңгергендігін көрсетуі шарт. Соның нәтижесінде тоқсан соңында жиынтық бағалау оқушы білімін анықтап береді. Оқушы білімі баллдық жүйемен есептеледі.

Пәнді-тілдік кіріктіріп оқыту ұстанымын қолдану шет тілін оқуға бөлінген уақыт мөлшерінің аздығынан және оны меңгеру деңгейіне қойылған талаптардың жоғарлауынан пайда болып отыр.

Бұл тәсіл бір мезетте екі пәнді бірдей оқытуды жүзеге асыруға мүмкіндік береді, алайда негізгі назар тілге де, тілдік емес пәнге аударылуы мүмкін.

Кіріктіріп оқыту әдісі жалпы барлық дидактика тәрізді, қазіргі кезде қиын кезеңнен өтуде. Жалпы орта білім берудің мақсаттары өзгерді, жаңа оқу жоспарлары және пәндерді кіріктіріп оқытудың жаңа тәсілдері әзірленуде. Ал білім беру мазмұнын жаңарту оқытуды ұйымдастырудың дәстүрлі емес әдістері мен түрлерін, сондай-ақ түрлі пәндерді кіріктіріп оқыту сабақтарын қолдануды талап етеді. Сол себепті де білім берудің жаңа технологиялары пайда болуда, олардың бірі - CLIL пәнді - тілдік кіріктіріп оқыту технологиясы.

CLIL технологиялары шетел тілін басқа пәндерді оқытуда оқудың қажетті құрал ретінде қарастырады. Яғни тілді үйрену кез келген пән саласы арқылы жүргізіледі, демек CLIL шет тілі сабағы емес, шет тілінде өтетін пән сабағы. Сонымен бірге оқушылардың тілдік қарыс-қатынастағы қажеттілігі мен мүмкіндіктерін ана тілінде ойлануларына жағжай жасайды.

Жоғарыда айтылғандар, оқу материалының мазмұнына сәйкес жаңа оқу ақпаратын құруды, жаңа технологиялармен оқу-әдістемелік қамтамасыз етуді талап ететін оқытудағы кіріктіру мәселесінің өзектілігін айқындайды.

Ұсынылып отырған оқу-әдістемелік құралдың ақсаты - CLIL технологиясы негізінде химия пәні мен ағылшын тілін кіріктіріп оқыту әдістемесін әзірлеу [3] .

Аталған мақсат келесі міндеттердің шешімін табуды қарастырады:

- «Химия» пәнінің «Ағылшын тілі» пәні мазмұнымен түйісу шегін анықтау;

- ағылшын тілі пәнімен химия пәнімен кіріктіріп оқытудың ұстанымдары мен әдістеріне сипаттама беру;

кіріктіріп оқытуды ұйымдастыру түрлерінің ерекшелігін белгілеу;
химия пәнінің кіріктіру негізінде ағылшын тіліне кіріктіріп оқытудың педагогикалық технологияның мәнін ашу;

- химия пәнін және ағылшын тілін кіріктіріп оқытуды ескере отырып тілдік құзыреттілікті бағалаудың ерекшеліктерін баяндау.

Тілдік емес пәндер бойынша бағдарламалық материалды күнтізбелік- тақырыптық жоспар арқылы когнитивтік-коммуникативтік технологияға бейімдеп жоспарлау жұмысы - алдынғы шарт болады. Технологияның ерекшілігі - тілдік емес пәнді және тілдік пәннің әдістемесінің кіріктірілуі. Дайындалған когнитивті - коммуникативті технологияның мәні: 1) тілдік емес пәндер (физика, биология, география, тарих) мазмұнын өңдеу механизмінде; 2) бақылау және зертханалық жұмыстарды ұйымдастыру талаптары сақталған оқу материалын күнтізбелік-тақырыптық жоспарлау механизмінде; 3) ірілендірілген тақырып бойынша оқылатын теориялық материалдың когнитивтік құрылымы негізінде функционалды-семантикалық кесте құрастыру механизмінде; 4) бағдарламалық материалды және шетел тілімен бейіндік-бағытты, дәлірек, сабақтардың типологияларын меңгеру бойынша қатар жүргізілетін жұмысты ұйымдастыру бойынша бірізді әрекеттер механизмінде; 5) сабақтың әр типі үшін дайындалған жаттығулар жүйесінде; 6) зерттелетін тақырыптық блок аясында типтік жағдаяттар бойынша диалогтік қарым-қатынас ұйымдастыру әдістемесінде; 7) шетел тілінде монологтық айтылымның репродуктивті - продуктивті нәтижесін ұйымдастыруда [4] .

Қолданыстағы оқулықтардың құрылымы пән аясында пән мазмұны мен шетел тілін қатар меңгеруге бейімделмеген; табиғи тілдік орта болмаған жағдайда белгілі бір технологияларсыз тілдік емес пәндерді шетел тілінде оқытуға деген әрекет теріс нәтиже береді; оқушылар шетел тілін репродуктивті деңгейде байланыссыз меңгереді және бұл орайда материал толық игерілмейді; тілдік емес пәндер оқытушылары мен мұғалімдері тілді оқыту әдістемесінің ерекшеліктерін білмейді және өздігінен көздеген нәтижеге - шетел тілінде белгілі бір тақырып аясында коммуникативті құзыреттілікке қол жеткізе алмайды. Тілдік емес пәндерді көптілді оқытудың дайындалған технологиялары негізінде физика, биология, әдебиет, химия, тарих және т. б. пәндер бойынша бағдарламалық материалды қатар игеру және бейіндік пән аясында шетел тілін әлемдік виртуалды кеңістікте кәсіби қарым-қатынас құралы ретінде жұмысты ұйымдастыру мүмкіндігі туды.

Оқытудың орта сатысында көптілдікті дамыту үшін тудырылған жағдайдың бірі гимназиялық компонент есебінен ағылшын тілінде қосымша курстарын жүргізіледі. Курстардың мазмұнын іріктеуде әр тақырып бойынша оның когнитивті құрылымы, осы тақырып аясындағы әлеуетті тілдік ниеті және жағдаяттары ескеріліп, оларға қызмет ететін лексикалық және грамматикалық құралдары таңдап алынады. Курстардың практикалық маңызы - оқушылар өсімдіктер мен жануарлар әлемі, адам денсаулығы туралы ағылшын тілінде әңгімелеу білігіне ие болады. Тақырыптың қогнитивтік құрылымы негізінде оқушылардың білімін қалыптастыру және сөздік қорын байыту әдістері. Пән бойынша арнайы тақырыптық-күнтізбелік жоспар жасалынып, жылжық оқу материалы ірі тақырыптық блоктарға бөлінеді. Мысалы, 5 6-7 сағаттан құралатын бір тарау - бір тақырыптық сабақтар айналымын (циклын) құрайды. Сол ірі блок материалы бойынша тақырыпшалар шығарылып, олардың негізінде кілтті сөздер мен сөз тіркестері кестеге түсіріледі. Сол кесте бойынша ұғымдық аппарат меңгеріледі. Сонымен қатар, сөздік қор байиды. Оқушылар қызықтырмайтын оқулықтағы көлемді мәтіндердің орнын толықтыратын кесте бойынша сөйлей бастайды. Оқыту тілінде меңгерілген материал келесі кезеңде ағылшын тілінде беріледі. Оқушыларға алған білімін қайталауға мүмкіндік туады, бірақ ағылшын тілінде айту міндеті тұрады. Тірек сөздер кестеде беріледі. Оқушылар керекті маңызды деректерді қысқаша түрде ағылшын тілінде баяндай білуді үйренеді. Оқушылар тілдерінің грамматикалық құрылымын байыту әдістері. Қазақстанда көптілділікті дамытудың бірден бір кедергісі ол лингвистикалық пәнге оқытудың нәтижелерін бақылауға «қолайлы» абстрактілік тілдік жүйеге бағыты. Мұндай кертартпа көзқарас көптілді құзыреттілікті қалыптастырмайды. Бірнеше тілге сапалы үйретудің жолы - тіл құралдарын мағыналық бірліктер ретінде қарастыру.

Семантикалық негізіндегі сөйлемдерді бір ізге салып, сөйлеу дамуының бірыңғай логикалық негізін құру қажет. Осындай жай сөйлемдердің семантикалық негізінде бірнеше тілдерді қатар меңгеруге болады. Мысалы, сөйлемдердің семантикалық түрлерінің бірі - «Субъект және оның сипаты». Мұндай түр шынайы өмірді көрсететін барлық тақырып аясында қолданылады және де әртүрлі тілдер құралдарын салыстыру негізі болып табылады. Белгілі бір мысал ретінде көрсетілген және де 3-4 тілде игерілген типтік конструкция оны басқа тақырыптарға қолдануға мүмкіншілік береді. Сонымен, бірнеше тілді зерттеу тиімділігі тілдік материалды функционалдық - семантикалық деңгейлер, типтік семантикалық конструкциялар арқылы жеткізуіне байланысты. Типтік семантикалық-грамматикалық конструкциялар тізімі көптілдікті тиімді меңгеру негізі бола алатын оқу материалы болып табылады. Тілдік жүйені дәстүрлі игеруден бас тарту және де салыстырмалы аспектіде жай сөйлемдердің семантикалық түрлер жүйесін енгізу қазақстандық лингводидактиканың жетістігі болып саналады, себебі ол баланың ана тілін табиғи игеруін көрсетеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.