ОҚУШЫЛАРДЫҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫС ІСТЕУ ДАҒДЫЛАРЫН ҚАЛЫПТАСТЫРАТЫН ТӘЖІРИБЕЛІК ЖҰМЫСТАРДЫҢ ӘДІСТЕМЕСІ МЕН ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 61 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . .

КІРІСПЕ . . .:

КІРІСПЕ . . .: 1 ОҚУШЫЛАРДЫҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫС ІСТЕУ ДАҒДЫЛАРЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ . . .

3: 5

КІРІСПЕ . . .: 1. 1 Оқыту теориясы мен практикасында оқушылардың өзіндік жұмыс істеу мәселелері . . .

3: 5

КІРІСПЕ . . .: 1. 2 Эксперименттік білімдерді және дағдыларды қалыптастырудың теориялық негіздері . . .

3: 10

КІРІСПЕ . . .:

КІРІСПЕ . . .: 2 ОҚУШЫЛАРДЫҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫС ІСТЕУ ДАҒДЫЛАРЫН ҚАЛЫПТАСТЫРАТЫН ТӘЖІРИБЕЛІК ЖҰМЫСТАРДЫҢ ӘДІСТЕМЕСІ МЕН ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ . . .

3: 21

КІРІСПЕ . . .: 2. 1 Оқушылырдың өзіндік жұмыстарының формалары мен ұйымдастыру дың әдістемесі . . .

3: 21

КІРІСПЕ . . .: 2. 2 Зертханалық жаттықтыру сабағын өткізу процесіндегі оқушылардың эксперименттік іскерлік пен дағдылыларын ұйымдастыру . . .

3: 31

КІРІСПЕ . . .: 2. 3 Экспериментті ұйымдастыру және жүргізу тәсілдері . . .

3: 35

КІРІСПЕ . . .:

КІРІСПЕ . . .: ҚОРЫТЫНДЫ . . .

3: 56

КІРІСПЕ . . .:

КІРІСПЕ . . .: ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . .

3: 59

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі : Мұғалім оқушының белсенді оқу қызметін ұйымдастыруда жетекші роль атқарады. Сапалық есептер оқушының оқуға жауапкершілікпен, түсініктілікпен қарауы сияқты бағытта қарастырылады. Оқытылған материалды түсінуді жүзеге асыратын басты құрал мұғалімнің түсіндіруі болып табылады. Бұл қағида сыныптан-сыныпқа көшкенде күрделеніп отыратын өзіндік жұмыс жүйесін құруды және қолдануды талап етеді. Мұнда оқушылардың өзіндік жұмыстарына маңызды орын беріледі. Білімді жаңарту мен терендету жолдарының бірі-өз бетімен білім алу. Оқушы бойында өздігінен білім алуға деген қажеттілік тудырып оларды тиісті дағдылармен қаруландыру мектептің маңызды міндеттерінің бірі.

Сондықтан орта мектептегі оқу процесі оқушылардың алатын білімін мұғалімнің беретін білімін одан ары өз бетінше белсенді, нысаналы танымдық іс-әрекеттің нәтижесінде игеруді талап етеді. Осыдан кейін оқушылардың танымдық іс-әрекеттерінің дербестігін қалыптастыратын өзіндік жұмысқа көңіл бөлу- оқу процесін ұйымдастырудың негізгі бір шарты болып табылады. Оны жүзеге асыру мектепте оқушылардың танымдық белсенділігіне септігін тигізетін оқу процесінде өзіндік жұмысты ұйымдастырудың тәсілдерін, әдістері мен нысандарын іздестіруді талап етеді [http://freepapers. ru/35/himiyadan-zerthanaly-sabatarda-oushylardy-zndk/279937. 1820176. list1. html] [1] .

Болашақ химия мұғалімі химияны оқытудың жалпы заңдылықтарын, мақсаттары мен мазмұндарын, әдіс-тәсілдерін, әдістемелік зерттеулерді, оқытудың техникалық және көрнекі құралдарын оқу процесінде пайдалану әдістерін, психология, педагогика ғылымдары мен озат тәжірибе жетістіктерін мектеп практикасында батыл енгізу тәсілдерін университет қабырғасында жүргенде игере бастауы тиіс екені белгілі.

Жалпы психология-педагогикалық әдебиеттерде өз бетімен жұмыс істеу ұғымына әртүрлі көзқарастар қалыптасқан. И. Н. Нұғманов, У. М. Маканов, М. Ж. Жадрина т. б өз бетімен жұмыс істеу жеке тұлғаға тән қасиет ретінде қарастырса, П. И. Пидкасистый, Т. И. Шамова, М. И. Махмутов және т. б. зертеушілердің пікірінше ізденімпаздылық танымдық іс-әрекеттің сапалық көрсеткіші ретінде сипатталады. Мектеп оқыту жүйесінде, әсіресе химияны оқытуда өзіндік жұмыс істеу дағдысын қалыптастыру туралы зерттеулер жеткіліксіз деп айтуға болады [http://melimde. com/orta-mektepte-oushilardi-ozdik-jmistarin-otkizu-joldari. html] .

Бұдан істеу дағдысын химиядан зертханалық сабақтарда қалыптастыру мәселесінің әліде, болса толық зерттелінбегені және қазіргі уақытта, көкейкестілігін анықтай отырып, зерттеу тақырыбын «Химиядан оқушылардың өзіндік жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру » , -деп тұжырымдауға мүмкіндікүжасады.

Тақырыптың зерттелу деңгейі. Педагогика оқулығында И. П. Подласый негізгі керекті категориялардың анықтамаларын келтірген:

Білік − адамдардың фактілерге, ұғымдарға және ғылыми заңдарға сүйене отырып көрсете алатын объективті шындық, өмір тәжірибесіне және игерілген дағдылары мен білімдері негізінде саналы түрде өз бетімен орындайтын практикалық және теориялық тұжырымдар жасаудағы іс−әрекеттер.

Дағды − көптеген жаттығулар арқылы шыңдалған, керекті іс−әрекеттерді орындауда байқалатын, практикалық түрдегі іс−әрекеттің компоненттері.

Яғни, білік − оқып−үйренген білімдерді іс жүзінде қолдану тәсілдерін игеру, ал дағды −жоғары дәрежелі автоматты түрге дейін жетілдірілген білім деңгейі.

С. В. Иноземцева білім мен дағды ұғымдарына талдау жасай келе, Ильина Т. А. Лернер И. Я., Разумовский В. Т., Скаткин М. Н., Талызина Н. Ф. еңбектерінде білімді адамның игеруін саналы түрде орындайтын әрекеттері, жекеленген жалпы іс−әрекеттер және жалпы іс−әрекеттер процесі деп аталатын ойларын, Кабанова−Меллер Е. Н., Усова А. В., Щукина Г. И. еңбектерінде білімді іс−әрекеттердің белгілі түрлерін орындауға керекті қабілеттілік ойларын атап көрсете отырып, бұл ұғымдарға автор өзінің анықтамасын төмендегідей түрде ұсынады: білім−саналы түрде бақылауды талап ететін адам игерген іс−әрекет қабілеттілігі, ал дағды − саналы түрде бақылауды қажет етпей−ақ жүргізілетін іс−әрекет қабілеттілігі.

Диплом жұмысының мақсаты. Химиядан зертханалық сабақтарда оқушылардың өзіндік жұмыс істеупдағдыларын қалыптастыруе әдістемесін ғылыми түрде негіздей отырып оны қолданудың педагогикалықө .

Диплом жұмысының міндеттері:

- психология-педагогикалық, әдістемелік әдебиеттерге шолу жасау негізінде оқушылардың өзіндікпжұмыс істеу дағдыларыныңрмән-мағынасын, мазмұны мен құрылымыно ашу жәнеанегіздеу;

- өзіндік жұмыс дағдыларын қалыптастыратын оқушылардың танымдық іс-әрекеттеріне сипаттама бере отырып оның негізгі жолдарын ашып көрсету;

- зертханалық сабақтардапхимиядан арнайы жеке-дара тапсырмалар құрастыру, оқушылардың өзіндік жұмыслістеу дағдысының даму деңгейлеріне сәйкес әдістемесінр ұсыну;

- оқушылардың өзіндік жұмыстарын ұйымдастыруда қолданылатын әдіс-тәсілдердің тиімділігінртәжірибе жүзінде тексеру.

Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы.

- оқушылардың өзіндік жұмыс істеу қабілетін тиімді қалыптастыру процесінің мазмұны ашылды, оның негізгі кедергілерінің үлгісі жасалынды;

- химиядан зертханалық сабақтарда оқушылардың өзіндік жұмыстарын ұйымдастырудың әдістемелері ұсынылды.

Диплом жұмысының құрылымы мен көлемі. Кіріспеден, екі бөлімнен, қорытынды мен пайдаланылған әдебтеттер тізімінен және жалпы 60 беттен тұрады.

1 ОҚУШЫЛАРДЫҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫС ІСТЕУ ДАҒДЫЛАРЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Оқыту теориясы мен практикасында оқушылардың өзіндік жұмыс істеу мәселелері

Елбасымыз Н. Назарбаевтың «Қазақстан-2030» Қазақстан халқына арналған Жолдауында «Біздің жас мемлекетіміз өсіп, жетіліп, кемелденеді, біздің балаларымыз бен немерелеріміз онымен бірге ер жетеді. Олар қазақ, орыс, ағылшын тілдерін еркін меңгереді, олар бейбіт, абат, жылдам өркендету үстіндегі, күллі әлемге әйгілі әрі сыйлы өз елінің патриоты болады» деп көрсетілгендей, ертеңгі келер күннің бүгінгіден гөрі нұрлы болуына ықпал етіп, адамзат қоғамын алға апаратын құдіретті күш - білімге тән. Жас мемлекетіміздің болашағы - бүгінгі мектеп оқушылары. Оларға бірдей талап қойып, олардың табиғи қабілеттерін, нақты мүмкіндіктерін анықтап, соған негіздеп оқыту - бүгінгі күннің өзекті мәселесі.

Оқушыларды сөйлеуге, өз ойларын жеткізе білуге, пікір таластыруға тек тестік бақылау кезінде емес, оқыту барысында, күнделікті сабақта, тіпті сабақтан тыс жұмыстарда да (үйірме, факультативтік сабақ, т. б. ) қалыптастырып үйрету қажет. Ұстаздың рөлі тек емтихан алып, баға қоюмен шектелмейді, сабақты бере білу мен оқушыларды еңбекке баулып, тәрбиелеу және пәнге қызығуын арттырумен айқындалады. Ал оқушы білімінің сапасы - мұғалім білімділігі мен біліктілігінің, іскерлігінің айнасы, нарық заңдылығына сүйенсек, кез келген өнімнің сапасын өндіруші емес, оны тұтынушы анықтауы, бағалауы қажет. Сондықтан мұғалімнің берген білімін оның өзі емес, басқалардың бағалағаны жөн [ https://stud. kz/referat/show/74822] .

Қазіргі оқытудың ең маңызды міндеттерінің бірі - жұмысты орташа оқитын оқушыға бағдарлаудан бас тарту да, әр тұлғаның ұтымды дамуына жағдай жасау болып табылады. Білім мен біліктің жиынтығы ғана маңызды емес; ең маңыздысы оқушыларды өздігінен білім алуға, шынайы өмірді қайта құруға, оны белсенді пайдалана білуге үйрету екені белгілі. Осыған байланысты алған білімін түсіну проблемасы ерекше көкейтесті болып отыр. Дидактикалық әдебиетте оқушылардың шығармашылық ойлау қабілеттерін дамыту білімді түсінуін қалыптастырудың шарттарының бірі ретінде көрсетілген. М. Н. Скаткин мен И. Я. Лернер: «білімді түсіну оны дәстүрлі емес жағдайда қолдана білуден, химиялық тәжірибені жүргізе білуінен, эксперименттік есептерді шығарудан көрінеді», - деген болатын. Осы орайда, химиялық тәжірибе мен эксперименттік есептерді оқушылар жүйелі түрде шығарып отыруы қажет екенін бұл авторлар атап көрсетеді, сонда ғана олардың білімдері берік болады. Химияны оқыту әдістемесінде (С. Г. Шаповаленко, Ю. В. Ходаков, М. Я. Голобродько, В. Н. Давыдов, Н. А. Титов, П. А. Оржековский) оқушылардың шығармашылық қызмет тәжірибесін қалыптастыруға арналған бірқатар зерттеулер бар [ https://stud. kz/referat/show/22027] .

Бұл үшін негізгі құрал ретінде химиялық тәжірибе мен эксперименттік есептер қолданылады. Әдістемеде төмендегідей көзқарас кеңінен тараған: эксперименттік есептерді шығару үшін ең қажетті шарт оқушылардың берік, өздері түсінген білімдерінің болуы (Р. Г. Иванова, А. Г. Иодко және т. б. ) . Алайда, оқушылардың білім сапасын арттыру үшін химиядан эксперименттік есептердің бүгінгі күнге дейін ролі зерттелген жоқ. Сонымен, дидакт ғалымдардың атап көрсеткеніндей білімді түсінуі үшін эксперименттік есептердің мүмкіндіктері мен осы мүмкіндіктерді жүзеге асыруға арналған химияны оқыту әдістемесінің теориясында зерттеулердің болмауы арасында қайшылық қалыптасып отыр [http://www. bauka. kz/index. php/2011-08-20-05-59-56/2011-09-10-05-44-08/1191-2011-10-31-14-27-45] .

Қазақстанның әлемдік үрдістерге кіруі, дамыған елдердің қатарына деген ұмтылысы еліміздің жаңа сапалық деңгейге жылдам өту қажеттілігін туындатуда. Осыған сәйкес қазіргі кезде жасалып жатқан реформалар даму институттарының қалыптасуына немесе өсуден тұрақты даму кезеңіне өтуге бағытталған. Қоғамның әлеуметтік - экономикалық және саяси бағыттардағы жоғарылауындағы осындай өзгерістер өмірдің барлық саласындағы шығармашыл тұлғаның мәртебесін көтеріп, мерейін үстем етуде.

Педагогикалық білім дәстүрге бай болып саналады. Бірақ, педагогика сол дәстүрліліктердің қазіргі күннің мәселесін шеше алмайтын немесе шешудегі тиімділігінің төмен болып тұр. Осыған орай жүріп жатқан модернизациялау үрдісі - республикадағы білімнің сапасын арттырып, оның халықаралық білім кеңістігіне кіріуіне деген қажеттіліктерін қанағаттандырып, еліміздің өркендеген елдердің қатарынан көрінеміз деп күтілуде.

Оқушылардың танымдық өз беттілігін дамытуды арнайы ұйымдастыру - оқу процесін ойдағыдай ұйымдастырудың негізгі шарты болып табылады. Оны жүзеге асыру мектепте оқушылардың танымдық белсенділігі мен өз беттілігін ынталандыруға септігін тигізетін оқу процесін ұйымдастырудың тәсілдерін, әдістері мен нысандарын іздестіруге өзекті сипат береді [3] .

Оқушылардың өз беттілігін қалыптастыру жағдайына педагогтардың, психологтардың, әдіскерлердің көптеген еңбектері арналған. Бұл проблеманың кейбір қырлары тереңге бойлайтын көне замандардан бастау алатыны жөнінде айта кеткен дұрыс.

Сократтың өзі - ақ оқыту процесінде оқушылардың танымдық белсенділігі мен өз беттілігін басқарудың маңыздылығын атап айтқан болатын. Кейіннен бұл тұжырымдар ежелгі Рим философтарының еңбектерінде, содан кейін Я. А. Коменский. И. Г. Песталоций, Н. Г. Чернышевский және тағы басқа еңбектерінде одан әрі дамытылды.

Сондай - ақ В. П. Есипов, М. И. Махмутов, И. Я. Лернер, Н. А. Половникова, М. Н. Скаткин, Н. Ф. Талызина, Т. И. Шамованың және тағы басқа ғалымдардың зерттеулерінде де бұл жағдайға ерекше көңіл бөлінді. Көптеген еңбектердің авторлары танымдық өз беттілік пен белсенділік ұғымдарының арасындағы байланысты әрқайсысы өзінше түсіндіреді. Сонымен қатар зерттеулердің авторлары танымдық өзбеттілік ұғымының мазмұнына түрліше мәліметтер берген. Басқа бір зерттеушілер өзбеттілікті жеке туылған қасиет, ал екіншілері қабілет, ал үшіншілері он қажетсіну мен бейімділік деп түсіндірген болатын.

Авторлар танымдық өзбеттіліктің қалыптасу жолдарын әр түрлі, яғни өзбеттілік жұмысты ұйымдастыру, танымдық әрекеттің тәсілдерін қалыптастыру және тағы басқа арқылы қарастырады. Төменде суретте Химиядан оқушылардың танымдық іс әрекеттерін дамыту әдістері көрсетілген (Сурет 1) .

Сурет 1. Химиядан оқушылардың танымдық іс әрекеттерін дамыту әдістері

Танымдық өзбеттіліктің мазмұнына Г. Н. Кулагинаның көзқарасы тиімді дұрыс көзқарас болып табылады. “Мұғалімнің танымдық өзбеттілігін тек қажетсінуді, іс - әрекетті жүзеге асыруды және оны ретке келтіруді ғана біріктіретін тек кәсіптік біліктілікті игеруі дұрыс емес, бұл ұғымның мазмұнын тым тарылтады, ” - дейді ол.

Көптеген зерттеу жұмыстарының авторлары оқушылардың оқу барысында өзбеттілігі мен белсенділігін қалыптастыру проблемаларын практикада шешудің түрлі жолдарын атап көрсетеді:

1) танымдық іс - әрекетті қалыптастырудағы өзіндік жұмысты ұйымдастыру мен оқу міндеттерін іріктеп шешу;

2) танымдық іс - әрекеттің тәсілдерін қалыптастыру арқылы жүргізу;

3) іс - әрекеттің бағдарланушылық негізін құрастыратын жалпылама білімдерді енгізу;

4) оқытуды әдістемелік білімдер элементтерін енгізу арқылы жүргізу;

5) оқу іс - әрекетін өздігінше бақылауды дамыту;

Оқушылардың танымдық ізденіммпаздығын қалыптастыру проблемаларын шешуде В. И. Загвязинский, Д. В. Вилькеев, Н. И. Никандров және басқалардың еңбектерін атап өткіміз келеді. Жеке тұлғаның ерекше қасиеттері сияқты танымдық өзбеттіліктің дамуына әлеуметтік - педагогикалық факторлардың ықпалын, әдістері мен тәсілдері жүйесін бөліп көрсетуді зерделенген арнаулы зерттеулерді айта кетейік.

Б. П. Есипов: “Белсенділік шәкірт ақыл - ойының өзбеттілігінің белгілі бір дәрежесін көрсетеді”, - дейді [http://freepapers. ru/35/himiyadan-zerthanaly-sabatarda-oushylardy-zndk/279937. 1820176. list1. html] .

И. Я. Лернер танымдық белсенділік пен танымдық өзбеттілік ұғымдарының ара қатынасы жөнінде бұған қарама қарсы пікірді ұстанады. Б. П. Есиповтың пікірімен таныса келіп, ол белсенді болмай, ізденімпаз бола алмайсың дейді, сөйтіп белсенділікті өзбеттіліктің шартына жатқызады.

Танымдық белсенділіктің мәнін өзінің қалай түсінетіне сүйене отырып, ол оның үш деңгейін бөліп көрсеткен. Олар: жаңғырту, түсіндіруші белсенділіктері және белсенділіктердің шығармашылық деңгейі.

Т. И. Шамованың еңбегінде белсенділік пен өзбеттіліктің ұғымдары ажыратылмаған, ал танымдық өзбеттілік ұғымының мазмұнында өзбеттілік, негізінен, танымдық әрекетке жатқызылады [http://freepapers. ru/35/himiyadan-zerthanaly-sabatarda-oushylardy-zndk/279937. 1820176. list1. html] .

В. А. Крутецкий оны зерттей келе мынандай қорытынды жасайды: “Шығармашылық пен ойлау өзбетінше және белсенді ойлау болып табылады, бірақ кез келген өзбетінше ойлау шығармашылықпен ойлау емес”.

Жеке адамның белсенділігі педагогикалық проблема ретінде В. И. Лозоваяның зерттеу еңбектерінде қарастырылады. Автор жеке тұлғаның белсенділігін талдай және жүйелеу келе, тұлғаның мәнін мен осы ұғымның әрекет ұғымына қатынасын ашуда түрлі көзқарастың орын алып отырғанын атап өтеді. Оларды қысқаша келтіре кетелік:

1. Белсенділік тірі жүйелердің ерекше қасиеті ретіндегі жалпы категория болып қарастырылады. Әрекет әлеуметтік нысан үшін айрықша белсенділік ретінде көрініс табады.

2. Белсенділік және әрекет ұғымдары теңестіріледі

3. Белсенділік әрекеттің сапалық сипаттамасы деген анықтама беріледі

4. Белсенділік дегеніміз жеке адамның сипаты, оның қасиеті

В. И. Лозовая әрбір көзқарасты бақылай келе, оларға жасалған талдау белсенділікті жеке тұлғаның сипаты деп айқындауға негіз беретінін атап өтеді. И. В. Бочкинаның еңбегінде өзбеттілік проблемасы өте тыңғылықты да жан жақты зерттелген. Автор жеке тұлғаның өз беттілігін белгілі бір мағынада алғанда : “Өздігінше жүзеге асырудың жүйелі процестерінің белгілеріне ие болады”, - деген қорытындыға келеді. Таңдау әрекеті мен оны жүзеге асыру жеке тұлғаның өз бетінше ізденімпаз болуының көрсеткіші болып табылады [http://www. engime. org/penni-ou-edistemelik-kesheni-mektep-himiya-eksperimentin-jrgiz. html?page=4] .

Сонымен, соңғы уақытта жеке адамның белсенділігі мен өзбеттілігі проблемалары жөнінде бірқатар ірі зерттеулер орындалған. Зерттеулерде белсенділік пен өзбеттілік ұғымдарының ара жігін ажыратушылық байқалады. Белсенділік адамның әрекетке қатынасында: өзбетінше әрекет етуге дайын болушылық та, алға қойылған мақсаттарға жету жолдарын таңдау да көрінісін табатытын жеке тұлғаның сипаты ретінде айқындалады.

Жоғарыда айтылған пікірлердегі танымдық өзбеттілікті жеке тұлғаның сан қырлы білім алуы ретінде қарастыруға болады [4] .

А. В. Усованың анықтамасына сүйене отыра біз өзіндік жұмыстардың жүйесі деп алдымен өзара байланысқан, бірімен - бірі өзара сәйкестендірілген, логикалық түрде туындап отыратын жалпы жұмыстың мақсаты тәуелді жұмыстардың жиынтығын түсінеміз. Кез - келеген жүйе белгілі бір талаптарды немесе принциптерді қанағаттандыруы тиіс. Олай болмаған жағдайда бұл жүйе емес, фактілер мен обьектілердің жиынтығы болуы мүмкін. Өзіндік жұмыстардың түрін таңдаған кезде, оның көлемі мен мазмұнын анықтауда, негізгі зертханалық принциптерді басшылыққа алу керек. Ал бұл принциптерді өзіндік жұмыстарда басшылыққа алудың мынадай ерекшеліктері бар:

1) өзіндік жұмысты ұйымдастыруда жұмыстың мақсаты мен міндетін түсіндіріп беру және оны орындау талаптарының мағынасы зор. Бұл оқушылардың жұмысына мақсаты айқындалған сипат береді және оның анағұрлым саналы орындауына ықпал жасайды. Көрсетілген талаптарды жете бағаламау оқушылардың жұмыстың мақсатын түсінбей басқаша жасап қоюға немесе оны орындау процесінде қайта - қайта оқытушыға сұрақ қоюға мәжбүр болады. Осының бәрі уақытты ұтымсыз шығын етіп, оқушылардың өзіндік дәрежесін төмендетуге әкеліп соғады;

2) өзіндік жұмыс оқушылар өзбетімен орындай алатындай, яғни өзіндік жұмыстың мазмұны әрбір кезеңде студенттердің шамасы келетіндей болуы тиіс;

3) ең алдымен, оқушылардың өзіндік жұмысты орындау дағдыларын қалыптастыру қажет (кестелер мен сызбаларды салу, қарапайым өлшеулер т. б. ) ;

4) өзіндік жұмыс оқушылардың танымдық қабілеті мен белсенділігінің қалыптасуына ықпал етуі үшін, орындауында проблемалық жағдайлар тудыратындай тапсырмалар ұсынылуы тиіс;

5) өзіндік жұмысты ұйымдастыруда кейбіреулер оқып үйренілетін материалды шапшаң меңгереді, екіншілері оны түсінуі мен есте сақталуына көбірек уақыт керек болатынын міндетті түрде ескерілуі қажет. Бұған саралап оқытудың арқасында қол жеткізуге болады;

6) өзіндік жұмыс үшін ұсынылатын тапсырмалар оқушылардың қызығушылығын тудыру тиіс. Ол ұсынылған тапсырмалардың жаңалығымен шешілетін мәселенің немесе әдістің практикалық мәнін ашу арқылы қол жеткізуге болады.

Біздің тәжірибемізде оқушылар өзіндік жұмыстарға әрқашан үлкен ықылас білдіреді, бұларды орындау процесінде олар нәрселер мен құбылыстарды зерттейді, химиялық шамалардың жаңа өлшеу әдістерін ашады;

7) мұғалім оқушылардың түрлі өзіндік жұмыстарын оқу процесінде кездейсоқ және көріністі емес үнемі жоспарлы түрде енгізіп отырса, оқушыларда өзіндік жұмыстың іскерліктері мен шеберліктерінің қалыптасу процесі ойдағыдай болады. Осы жағдайда оқушылардың бірліктері мен дағдылары жақсы қалыптасады;

8) оқушылардың өзіндік жұмысын ұйымдастыруда мұғалімнің материалды баяндауын оқушылардың білімдерді, біліктері мен дағдылары меңгерумен шебер ұштасуы керек; өзіндік жұмыстың маңыздылығына қарамастан, оны ұйымдастыруда шектен шығуға болмайды; өзіндік жұмыспен артық айналысу бағдарламаларды материалды оқып үйрену екпінін баяулатуы мүмкін;

9) оқушылардың өзіндік жұмыстың қандай түрін орындаса да, жетекші роль оқытушы болуға тиіс. Ол әрбір өзіндік жұмыстың мазмұны мен көлемін анықтайды, өзіндік жұмыстың әрқилы түрлерін оқыту әдістерін ойластырады; өзіндік жұмыс орындау алдында оқушыларға түсінік нұсқау береді, оларды өзін өзі бақылауға үйретеді және де оқушылардың жеке басының ерекшеліктерін ескереді[http://freepapers. ru/35/himiyadan-zerthanaly-sabatarda-oushylardy-zndk/279937. 1820176. list2. html [5] .

1. 2 Эксперименттік білімдерді және дағдыларды қалыптастырудың теориялық негіздері

Химиялық эксперименттен алынған қорытындылар мен нәтижелердің дұрыстығын тексеру арқылы оқушылардың ойлау қабілеті дамиды, сана -сезімі жоғарылайды. Мемлекеттік білім стандартына сай келетін оқушының білім деңгейіне қойылатынтын талаптың бірі - оның тәжірибе жасау дағдысын қалыптастыру. Эксперименттік сабақ жүргізудің басты мақсаты - химиялық эксперимент жасау арқылы химиялық реактивтерді қолдану дағдысын қалыптастыру. Жалпы білімнің жүйесі -қоғамдық өрлеумен бірге дамып, онымен бірге өзгеріп отырады. Білімді өздігінен шығармашылықпен игеру негізіне және сол білімді жаңа деңгейге көтеруге бағытталған интербелсенді әдістермен оқыту жүйесін енгізу оқытудың жаңа түрлерін кеңінен пайдалануды, сабақ жүргізуді мүлдем өзгеше деңгейге ауыстыруды талап етіп отыр. Мұндай түбегейлі қайтадан ұйымдастырудың пәрменділігі мен нәтижелігі сөзсіз әдістемелік жағынан қамтамасыз етілуіне, оқу әдістемелік құралдарының және әртүрлі қосымша әдебиеттердің жеткілікті болуына тәуелді [http://u-s. kz/blog/11078-himiyaly-eksperimentt-paydalanu-aryly-orta-mektep-oushylaryny-himiyaly-blmn-zhetldru. html] .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.