Қайта Өркендеу Дәуіріндегі өнер және ғылым

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
Кіріспе 3
1. Қайта Өркендеу Дәуірінің негізгі сипаттары. Антропоцентри және гуманизм.
4
2. Ортагасырлық ойлаудан Ренессансқа өту кезеңі. ЭРоттердамский; М.Монтень;
Н.Кузанский. 5
3. Қайта Өркендеу Дәуіріндегі өнер және ғылым. Л.Винчи, Н.Копеник, Д.Бруно,
Г.Галилей ілімдері. 6
Қорытынды 7
Пайдаланған әдебиеттер 8

Кіріспе

Қайта Өркендеу дәуірі шамамен алғанда ХІV-ХVII -ғасырлар аралғын
қамтиды. Бұл кезең мәдениеттің барлық саласында керемет жетісті терге қол
жеткізілген, прогрессивті төңкеріс жасалған кезең. Осы дәу философиясы да
өзінен кейінгі философиялық жүйелердің негізін қалған, әлемдік философия
тарихындағы маңызды кезең болып есептелед
Қалыптасу жағдайлары:
1) Европаның алдыңғы қатарлы елдерінде капиталистік қатынастардың
негіздері қаланды. Ауыл шаруашылығынан — өнеркәсіпті дамыту ауыл-селодан —
қалаға көшу кезеңі басталды;
2) Ұлттық мемелекеттер мен абсолюттік монархия қалыптасты;
3) Жаңа тап — буржуазия пайда болды;
4) Терең әлеуметтік конфликтілер: Германияда Шаруалар соғысы Фраиция
мен Нидерландыда діни және буржуазиялық соғыстар жүрді
Осы әлеуметтік-тарихи жағдайлардың бәрі жаңа көзқараст қажеттілігін
туғызды. Бұл кезең Орта ғасыр кезеңі мен антикалық мәдниеттің жалғасы,
әсіресе, антикалық мәдениетті қайта Өркендету, қалпына келтіру болды.
Дәуірдің Қайта Өркендеу деп аталуы да сондықтан.
Қайта Өркендеу Дәуірінің дамуы үш кезеңнен тұрады: 1) гуманистік
немесе антропоцентристік — ХІV-ғ. ортасынан XV- ғасырдың ортасына дейін; 2)
онтологиялық мәселелер шешілген неоплатонизм кезеңі — ХV-ғ ортасынан ХVІ-ғ.
бірінші үштігіне дейін; 3) натурфилософиялық кезең — ХVІ-ғ. екінші
жартысынан бастап ХVІ-ғ. басына дейін. Бұл жіктеудіш салыстырмалы екендігін
ескерткен дұрыс.
Ерекшеліктері:
1) Қайта Өркендеу философиясында да басты орынға Құдай ие, бірақ
философиялық талдау объектісі — Адам, ол космостық болмыстың негізгі
звеносы. Орта ғасыр философиясы адамды күнәһар, құдайдың құлы ретінде
карастырса, Өркендеу философиясы адамды жоғары көтерді, оның еркіндігін
дәріптеуге ұмтылды;
2) Өркендеу философиясы жаратылыстану саласындағы жетістіктермен,
географиялық жаңалықтармен, медицина, математика, табиғат туралы
ғылымдармен тығыз байланысты дамыды;
3) Осы ғылымдардың жетістіктері негізінде философия дүниені жаңа,
пантеистік бейнесін жасауға тырысты, табиғат пен құдай бірлігі, табиғат пен
адамның құдайы сипаты идеяларын негіздеуге ұмтылды;
4) Философиялық ой өнермен тығыз бірлікте дамыды. Адамның өзінің
табиғи негізіне оралуы идеясы Өркендеу дәуірінің өнерінде көрініс тапты.
Адамның күші Құдаймен тең, ол бәрін де игере алады. Ренессанс адамы —
шығармашылықпен айналысатын, қолынан келмейтіні жоқ адам. Ол бәріне
қабілетті, дене сұлулығына да, ой сұлулығына да жете алады.

1. Қайта Өркендеу Дәуірінің негізгі сипаттары. Антропоцентри және гуманизм.

Тән мен жанның сұлулығы Леонардо да Винчи, Микеланджело, Рембрандт
шығармаларында суреттелді, олар әлі күнге дейін аса қүнды, теңдессіз, баға
жетпес дүниелер болып есептеледі;
5) Ренессанс философиясына гуманизм — адамның тұлға ретіндегі құндылығын,
оның еркіндікке, бақытқа және дамуға ие болу құқын мой-ындайтын көзқарас
тән. Гуманизм антика мен Орта ғасырда да болғанымен, қоғамдық қозғалыс
ретінде Өркендеу Дәуірінде қалыптасты. Ерекшелігі — гуманистік философия
кәсіби философиядан тыс қалыптасты. Ақын-жазушылар, ғалымдар, ритор,
педагог, дипломат. саясаткер және тағы баска білімді адамдар гуманистер
қауымдастығын құрып, жаңа гуманистер модениетін жасауға талпынды. Олар
өздеріне философ деген атақ беріп. философияға жаңа мазмұн берді,
бұрынғы философтарды философ деп санамады. Гуманизмнің негізін салушылар:
Данте Альгиери, Франческо Петрарка, Колюччо Салютати.
Данте Альгиери (1265-1321) — итальяндық Ренессанстың астанасы
Флоренцияда дүниеге келген ақын және ойшыл. Оның Құдайы комедиясы —
гуманистік ойлардың бастауы. Бір жағынан алып қарағанда, бұл еңбек
ортағасырлық христиандық көзқарастар энциклопедиясы, Құдай адам өмірінің
басшысы ретінде бейнеленеді. Сонымен қатар, Құдайы комедияда адамның жер
бетіндегі өмірі, қызметі, жаңа адамның психологиясы мықты суреттеледі.
Поэмада антикалық образдар, антикалық ақындар мен философтар көп кездеседі.
Негізгі идея — Құдай даналығының керіністерінің бәрінен де ғажайыбы —
адам. Адамдардың бәрінің табиғи кабілеті бірдей, мәселе оны жетіддіре
білуде (өнер, ғылым, өндірісте).
Данте гуманистерге күш беруші болса. Италиядағы гуманистік қоз лыстың
негізін қалушы — ақын және философ Франческо Петрар (1304-1374). Оның
поэзиясында Ренессанс дәуірінің жаңа адамының ішкі жан дүниесі тамаша
ашылды. Христиан дініне сенуші бола тұра ол схоластиканы диалектиканың
мылжыңы, белсенді адамға қажетсіз оқымыстылық деп сынады, дінбасылардың
даңққұмарлығы мен нәпсіқұмарлығын айыптады, алғашқы христиандық гуманизм
идеясына сүйенді жәәне антикалық философия мен христиан дінін табыстыруға
тырысты.
Осы бағытты әрі қарай дамытуға үлес қосқан Колюччо Салюта (1331 -1406)
болды. Ол өз шығармаларында Италия қалаларының қоғамдық өмірін суреттеді,
феодалдық қоғамға қарсы тұрған қала еркінді мадақтады. Осы позициясы арқылы
оның адам еркіндігін қолдаған көзқарасы керінеді. Тұлға еркіндігі мәселесі
оның мәдениет тілі мәселес түсіндіруінен де айқын байқалады. Дүние, құдай,
адам туралы, ілімді, ада гершіліктік құндылықтар дүниесін гуманистер
схоластикалық философ категориялары арқылы емес, антика мифологиясын,
поэзия тілін қолда арқылы жеткізуге тырысты. Салютатидің ойынша: өз ойын
жеткізу құқығы адамның өзіне беру керек. Бұрынғы тіл түсініксіз және жат.
Философиялық мәтіндерді, әсіресе Аристотельдің шығармаларын қайта аударып,
тазарту қажет. Филологиялық және тарихи комментарий-түсіндірмелер тек
мәтіндердің объективтік мазмұнын ашуға мүмкіндік береді.

2. Ортагасырлық ойлаудан Ренессансқа өту кезеңі. ЭРоттердамский; М.Монтень;
Н.Кузанский.

Қайта Өркендеу Дәуірі ойшылдарының көбі ғылым мен өнердің бірне- ше
саласын бір басына жинаған тұлғалар ретінде белгілі болды. Солардың бірі —
Леонардо да Винчи (1452-1519). Классикалық білім алмаса да, өз бетімен көп
оқыды, антика ілімін жақсы таныс болды, өнер туындыларын жасау процесінде
ұлы суретші, ойшыл ретінде қалыптасты. Оны қазіргі жаратылыстану ғылымының
пионері деп атайды. Мысалы, сол кездің өзінде-ақ ол танк, парашют, шлюз
идеяларын және тағы басқа идеяларды ойлап тапты. Философиялық ойлары өз
заманынан озық еді. Арнайы философиялық шығармалар жазбағанымен жазба
кітапшалары философиялық ойларға толы болды.
1) Леонардо да Винчи таным процесіндегі тәжірибенің роліне аса мән
берді. Тәжірибе арқылы өтпейтін ғылымдар адасуға ұшырайды деп есептеген
оның ойынша ақиқатқа жеткізетін бақылау мен қабылдау емес, тәжірибе ғана:
Даналық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.