АГАЛАКТИЯ және ГИПОГАЛАКТИЯ

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Жоспары

I.Кіріспе
1.1.Сүт бездері туралы сипаттама ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2
II.Негізгі бөлім
2.1. Агалактия және гипоагалактия ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3-13
2.2.Лакторея ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14-15
III.Қорытынды ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
IV.Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17

I.Кіріспе
1.1.Сүт бездері туралы сипаттама
Сүт бездері - адам мен жануарларда сүт түзетін қос без. Малда оны желін деп атайды. Адамда сүт бездері 15 - 20 безді бөліктерден тұрады. Осы бөліктерде ана сүті түзіледі. Сүт бездерінің өсіп-жетілуі ішкі секреция бездерінің (гипофиз, қалқанша без, т.б.) бөліп шығаратын гормондарына байланысты.
Cүт бездерінің негізгі қызметі - сүт шығару. Бұл процесс мишықтың алдыңғы бөлігінде шығарылатын гормондар (пролактин, маммотеген - Қ және ҚҚ, т.б) арқылы басқарылады. Төлді ене сүтімен ұзақ уақыт емізу пролактин мен эстроген гормондарының қызметіне байланысты. Cүт бездерінің жағдайына эндокриндік жүйенің аурулары үлкен әсер етеді. Мысалы, қыздар мен әйелдерде жыныс органдарының (аналық жұмыртқаның) жұмысы бұзылса, Cүт бездерінде қатерсіз ісіктер пайда болады.
Cүт бездерінің ауруларын болдырмау үшін жыныс жүйесі ауруларын дер кезінде емдеу; әсіресе босанғаннан кейінгі кезеңде жеке бастың гигиенасын сақтау; сәбиді емізу ережелерін бұлжытпай орындау қажет. Егер сүт бездерінде түйін пайда болса, дереу маммологқа қаралу керек. Cүт бездеріндегі қандай да болсын өзгерістерді флюрография және рентгенография (маммография) әдістерімен анықтайды.

II.Негізгі бөлім
2.1. АГАЛАКТИЯ және ГИПОГАЛАКТИЯ

Агалактия (Agalactia) -- майсыздығы және гипогалактия (Hypogalactia) -- сүт аздығы -- дұрыс тамақтанбаудың, жануарларды асыраудың және пайдаланудың салдары ретінде лактацияның бұзылуы, сүт безінің немесе басқа органдардың аурулары мен туа біткен кемістіктерінің нәтижесі.
Сүт өнімінен алынатын малдарда лактацияның бұзылуы сүт өндірісін төмендетеді, ал ет өнімінен алынатын малдарда әлсіз дамуды және тіпті ұрпақтарының өлуін тудырады.
Агалактия мен гипогалактияны ағзадағы әртүрлі бұзылыстардың симптомдары ретінде қарастыру керек. Гипогалактия жағдайларының едәуір бөлігі лакталатын аналықтардың стресстік жағдайына байланысты, адреналин мен норадреналиннің жоғарылауы сүт синтезін төмендетіп пролактиннің әсерін тежеп, сүт безінің миоэпителиалды жасушаларына оксиоэпитиннің түсуін, оның сүт безінен шығарылуын бұза отырып, пайда болады.
Туа біткен агалактия және гипогалактия. Сүт безінің әлсіз дамуы салдарынан жануарларда байқалады. Жоғары өнімді малдарда нашар ұйымдастырылған асыл тұқымды жұмыс кезінде, сүт сиырларын өсіру үшін жоспарлы іріктеу және іріктеу болмаған кезде пайда болады. Басқа жануарларда тұқым қуалайтын сызықтық немесе жеке сүт аздығы байқалады. Бұл ақаулар жиі жақын тұқым өсіру арқылы алынған жануарларда болады.
Клиникалық белгілері. Қабыну белгілері толық болмаған кезде бездің әлсіз дамуы байқалады. Шошқа әдетте цилиндрлік немесе конустық пішінді болады. Кейде "кратер шырындары" -- тері білікшесімен түзілген құйғышта орналасқан теріге қысылған. Мұндай емізіктер соруға жарамсыз және аналық құрамнан шошқаларды алуға негіз болады.
Емізік арнасының туа біткен болмауы. Босанғаннан кейін алғашқылардың кейде шырынды каналдың немесе оның тері тесігінің жоқтығын анықтайды.
Клиникалық белгілері. Тоқсан желін ұлғайтылуы мен толы сүтпен. Соскалық каналдың орнында тиісті шырынның ұшында тесік жоқ. Сезу арқылы сфинктердің толық болмауын анықтайды немесе соңғысының бұлшық еттің қалыңдауы түрінде кешіріледі. Сүт жіңішке тері тесігінің бітелуі салдарынан бөлінбейді, ол қолмен қысылған кезде (сауу кезіндегі сияқты) сөлдің жоғарғы жағында жоғарылау түрінде шығады. Егер сүт ағынын уақтылы қамтамасыз етпесе, қалыпты емес шырыны бар желіннің төрттен бір бөлігі кері дамуға ұшырайды және келесі лактациялық кезеңге дейін біртіндеп іске қосады. Алдағы уақытта ширек толық атрофиясы болуы мүмкін.
Жедел емдеу. Емізік арнасын өсіру кезінде тек терімен емізік арнасын жабатын тері биік түрінде созылатындай етіп сору қажет. Орталық, бұл биіктіктер инемен немесе жұқа троакармен тесіледі. Теріні шыңдалған сыммен, тоқылған сыммен немесе жұқа пинцетпен басып, ұшін қайшымен қиып алған дұрыс. Операциядан кейін жараның ескірмеуін қадағалайды, қан тамырларының түзілуін және каналдың бітелуін болдырмау үшін оны вазелинмен, бор немесе басқа да бейтарап жақпамен майлайды. Егер тесік аз болса, оны бужбен кеңейтеді.
Каналдың сөлінде толық болмаған жағдайда оны жасанды троакар жасауға тырысады. Алайда, көптеген жағдайларда жасанды арна қайтадан өседі немесе жыланкөздер мен сүттің еріксіз ағуы пайда болады, оларды жою үшін шырынның ұшындарын ампутациялауға немесе жасанды фистуланы тігуге тура келеді.
Қартайған агалактия және гипогалактия.
Ауру сүт безінің және ұрғашылықтың басқа мүшелерінің жас өзгерістері салдарынан сүт өнімділігінің төмендеуімен сипатталады.
Клиникалық белгілері. Сүт безінің біркелкі азаюы (атрофиясы), оның нығаюы ("ет желіні"), флюктуациялайтын немесе тығыз, кейде тасты учаскелердің түзілуі, сүт өнімділігінің төмендеуі, сүт сапасының өзгеруі, онда сүт тастарының, сүт құмының және басқа да өзгерістердің анықталуы байқалады. Гистологиялық зерттеу кезінде ескі сиырлардың желінуін сүт тастарымен толтырылған және дәнекер тіннен жасалған капсуламен қоршалған альвеолдар анықталады. Кейде тастар альвеоланы үзіп, оның орнында дәнекер мата өседі.
Алдын алу жануарларды өмір бойы дұрыс пайдалануды ұйымдастыру болып табылады.
Алиментарлы (азықтық) агалактия және гипогалактия. Бұл аурулар -- жануарларды азықтандырудағы қателіктердің салдарынан лактацияның бұзылуы.
Себептері: жөндеу аналықтарын азықтандыру, ересек жануарларды дұрыс тамақтандырмау (жалпы аштық, рациондағы ақуыз, минералды тұздар, микроэлементтер жетіспеуі), біркелкі рацион, ас қорыту, ақуыз, көмірсулар, минералды алмасулардың бұзылуы.
Рациондардың толық еместігі сауаюдың төмендеуіне, сүт сапасының нашарлауына әкеледі, сондай-ақ басқа органдардың функцияларына теріс әсер етеді. Топырақта алиментарлы гипогалактия кезінде ауру жануарлардың қанында көмірсу алмасуының бұзылуы қант пен гликогеннің (гипогликемия) мөлшері азаяды. Бауырдағы гликогеннің мөлшері төмендейді, ал қанда сүт және пировиног - радды қышқылдардың концентрациясы жоғарылайды. Мал азығының мөлшері мен сапасы, сондай-ақ тыртықтағы микрофлораның құрамы майсыздыққа әсер етеді. Мысалы, бір жануарларда тыртықта сірке қышқылды ашытуды қамтамасыз ететін микробтар басым, басқаларында -- пропион немесе май қышқылының пайда болуы. Рационның құрамы бірдей болғанда пропион немесе маймен салыстырғанда сірке қышқылының пайызы жоғары болса, сүт майлылығы да жоғары.
Қандағы май алмасуы бұзылғанда кетон денелерінің саны артады (ацетон, ацетоуксус және бета-оксимай қышқылы). Сонымен қатар кетон денелерінің және несептегі (кетонурия) мөлшері артады. Алиментарлық агалактия мен гипогалактияға азықтың сапасыздығы салдарынан және жануарлардың су ашығуы салдарынан лактацияның бұзылуы жатады.
Гипогалактия ауыз судың төмен температурасында (2-9 °С) пайда болуы мүмкін. Тәулігіне 70 л су тұтынғанда, сиыр оны 38 °С дейін қызады, яғни 2500 ккал шамасында жұмсайды. Жануарларға оңтайлы температураны беру саууды 10-12% - ға арттырады (С. И. Плященко, В. Т. Сидоров).
Жасанды түрде пайда болған агалактия және гипогалактия. Бұл аурулар қалыпты жағдайда жүрген сау малдарда, қол сауудан машинаға көшумен байланысты шартты рефлекстердің бұзылуы, жануарларға жеке қарау ережелерін сақтамау салдарынан пайда болады. Әсіресе жүйке жүйесінің жағдайы өте маңызды. Жалпы күшті жүйке қозуы, қорқыту, сиыр үшін әдетті жағдайдың өзгеруі (қораның, сауындықтың ауысуы және т.б.), мал ауласындағы күн тәртібінің бұзылуы, сауу мерзімдерінің сақталмауы, тез аралықтар қалыптасқан жүйке байланыстарының бұзылуына алып келуі және ги - погалактия немесе агалактияны тудыруы мүмкін.
Сүтті ұстау. Кейбір сиырлар (ешкілер) сауу кезінде сүтті мезгіл-мезгіл ұстайды. Әсіресе, бұл жиі анасымен өсірілетін бұзау, сауын ауыстыру, жағдайдың өзгеруі, жануарларға дөрекі қарау, сауу кезінде байқалады.
Сүттің ұсталуы гипофиздің артқы бөлігінің функциясының бұзылуына байланысты, ол шамадан тыс, ерекше (үркіту, ауырсыну, Шу) тітіркену әсерінен окситоцин бөлінбейді. Мүмкін, сүттің ұсталуы қанға сіңетін бүйрек үсті бездеріне де, тамырларды және сүт ағындарын тарылтатын адреналин жүйке жүйесінің күрт өзгерістерінің ықпалымен байланысты болуы мүмкін. Соңында, сүттің кідірісі сүт жолдары мен цистерналардың тегіс бұлшық етіне тікелей рефлекторлық әсерге байланысты болуы мүмкін. Сүт безінің жиырылу жүйесінің босаңсуы, соның салдарынан сүт альвеол мен сүт жүрістерінен сығылмайды. Мүмкін, сүттің кешігу механизмі желіннің қан тамыр жүйесінің өзіндік эректильді жағдайында және орталық немесе перифериялық нерв жүйесінің (өзіндік "психоздық" немесе рефлекторлық невроз түрінде) ыдырауы негізінде сүт безінің тегіс бұлшықеттерінің қысқаруынан тұрады.
Клиникалық белгілері. Сүт цистернасында жақсы толтырылған немесе толып кеткен жағдайда сүттің болмауы байқалады. Кейде сүтті ұстау сауымның күрт төмендеуімен көрінеді. Сүтті ұстау үшін сүт безі мен басқа мүшелердің зақымдану симптомдарының болмауы тән. Диагноз қою кезінде агалактияны, гипогалактияны, лакторреяды және өзін-өзі беруді болдырмау керек. сауу мерзімдерінің сақталмауы, жылдам аралықтар қалыптасқан жүйке байланыстарының бұзылуына әкеп соғуы мүмкін және ги - погалактия немесе агалактия туғызуы мүмкін.
Болжам қолайлы.
Емі. Сиырларды (жұдырықпен) дұрыс сауу және желіннің дайындық массажын жасау қажет. Кейде сауу кезінде сүтті ұстағанда, сауынның ортасында қосымша уқалау жақсы әсер береді. Сауыттарды дайындауға және Сауу аппараттарының дұрыс жұмыс істеуіне ерекше назар аударылуы тиіс. Сүт - коотдачқа әсер ете алатын аурулар анықталған кезде тиісті ем қолдану керек ("Вагиниттер", "Вестибулиттер" және т.б. қараңыз). Созылмалы жағдайларда, әсіресе жануарларды қозғағанда бром тұздары тағайындалады. Р. Прахов және Н. Нанчев сүтті ұстау үшін сиырдың қынапына ұзындығы 50-60 см резеңке шлангымен қосылған футбол камерасын енгізуді ұсынды. Шланг байланады. 10-15 минуттан кейін сауылған кезде барлық сүт беріледі. Бұл әдісті қолданудан сиырлар, биелер, буйволиц және ешкілер сауу кезінде оң нәтижелер алды.
Сүтті ұстау түйелерде өте айқын көрінеді, сондықтан оларды сауу түйенің көмегімен бір мезгілде басталады. Түйе бірнеше жұтқыншақ жасағаннан кейін, оны бұрады және саууды жалғастырады. Егер мұндай уақытша түйені жіберу мақсатқа әкелмесе, түйе желіннің бір жартысын соруға мүмкіндік береді, ал екінші жартысын бір уақытта сауын береді.
Самовыдаивание. Бұл ауру сиыр өз сүтін сорып алады немесе оны басқа сиырларға кедергі жасамайды. Өзі берген кезде сиырларды тұмылдырық киеді, ол жем қабылдауға кедергі келтірмей, аузына желіннің сорттарын алуға мүмкіндік бермейді.

Климаттық гипогалактия-ағзаға қолайсыз климаттық факторлардың (химиялық және физикалық стрессорлардың) әсері салдарынан лактацияның бұзылуы.
Себептері: жануарларды шикі, қараңғы, нашар желдетілетін үй-жайларда жуусыз ұстау, ыстықта ұзақ уақыт жаю. Мысалы, сиырлардағы ылғалдылықтың 85-тен 95% - ға дейін артуы сауынды 9-12% - ға төмендетті; ауа температурасының төмендеуі немесе жоғарылауы осыған ұқсас әсер етеді (С. И. Плященко, В. Т. Сидоров).
Клиникалық белгілері. Қолайсыз климаттық факторлар болған кезде сауудың төмендеуі байқалады. Үй-жайда жоғары температурада кейде сиырларда сүттің майлылығы азаяды.
Пайдалану агалактия және гипогалактия. Лактацияның бұл бұзылуы-жануарларды шамадан тыс пайдаланудың салдары( мысалы, лактацияның ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.