Орталықтар қызметінің тәртібі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ҚР БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ТҰРАН-АСТАНА
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
УНИВЕРСИТЕТІ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
"Гуманитарлы-заң" факультеті
"Ұлттық және халықаралық құқық" кафедрасы
Өндірістік тәжірибе бойынша
ЕСЕП
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тәжірибеден өткен мекеме: Азаматтарға арналған үкімет Мемлекеттік корпарациясы Коммерциялық емес Акционерлік қоғамының Маңғыстау облысы бойынша филалының Бейнеу аудандық Халыққы Қызмет Көрсету Орталығы бөлімі
Тәжірибе мерзімі:27.01.2020 - 04.04.2020
Мамандық:Құқықтану ЮП 161
Студент: Ыбраев.Е
Университеттегі тәжірибе жетекшісі:Абралиев.Ж
БЕЙНЕУ-2020
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
мазмұны:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
кіріспе
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Мекеменің қызметін іске асыруының құқықтық негіздері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Мекеменің басқару құрылымы мен функционалдық бөлімдердің міндеттері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Жұмыспен қамту саласындығы мемлекеттік әлеуметтік саясат
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4. Халықты әлеуметтік қорғау саясатын жетілдіру бағыттары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кіріспе
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Іс-тәжірибе өту орны Азаматтарға арналған үкімет мемлекеттік корпорациясы коммерциялық емес акционерлік қоғамының Маңғыстау облысы бойынша Бейнеу аудандық халыққа қызмет көрсету бөлімі - Халыққа қызмет көрсету орталығы департаменті Қазақстан Республикасының мемлекеттік органы болып табылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Іс-тәжірибенің мақсаты таңдаған мамандық саласында кәсіби білімді қалыптастыру және дамыту, жалпы кәсіби және арнаулы пәндер бойынша алған теориялық білімдерін бекіту, таңдаған мамандығы бойынша қажетті әдістерді, дағдыларды меңгеру, мамандық пен мамандану бағыты бойынша жеке пәндерді терең оқып үйрену және іс-тәжірибе нәтижелерін дипломдық жұмысты орындау үшін тиімді пайдалану болып табылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Іс-тәжірибені өту мақсатына мынадай міндеттерді шешуді көздейді:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Іс-тәжірибе орнының қызметі бойынша:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
- ұйымның орналасқан орны, мақсаттары мен міндеттері, сонымен қатар оның статусымен анықтайтын құжаттармен танысу (ереже, жарғы және т.с.с.);
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
- қалыптасқан басқару құрылымы және оны жетілдіру жолдары, негізгі бөлімдер мен басқармалардың қызметі мен міндеттерімен танысу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Іс-тәжірибе өткен функционалдық бөлімше бойынша:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
- іс-тәжірибе өту үшін бекітілген бөлімнің қызметкерлерінің атқаратын қызметі мен лауазымдық міндеттері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
- қызметкерлерді мотивациялау, қолданылған еңбекті бағалау және ынталандыру жүйесі;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
- стратегиялық жоспарлау теориясы мен ұйымның нақты іс-тәжірибесіне сүйене отырып, осы ұйымның миссиясын, оның маңызды міндеттерін тұжырымдамалау; - дербес тапсырма мен СҒЗЖ тапсырмасын орындау.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Мекеменің қызметін іске асыруының құқықтық негіздері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Халыққа қызмет көрсету орталығы бюрократияны болдырмау және әкімшілік кедергілерді алып тастау мақсатында қазақстандықтарға мемлекеттік қызметті Бір терезе қағидаты бойынша қамтамасыз ету мақсатында 2007 жылы құрылды. Бүгінде Маңғыстау облысы бойынша 13 ХҚКО бар. Жаңа ХҚКО-ларда келушілерге қолайлы болу үшін Connection Point өзіне-өзі қызмет көрсету секторы жұмыс жасайды, ол жерде баланы балабақшаға кезекке қоюды, дербес кредиттік есеп беруді, мемлекеттік қызметке кадрлық қорға қоюды және т.б. барлық электрондық қызметтерді алуға болады. Электронды нысанда көрсетілетін қызметті алу үшін пайдаланушының электрондық цифрлы қолтаңбасы болса жеткілікті. Айта кетейік, дәл осыны өзіне-өзі қызмет көрсету секторында алуға болады. 2014 жылы ХҚКО-ларға 21 жаңа қызмет түрі беріліп, 2015 жылы олардың саны 212-ге, ал 2016 жылы 215-ке жетті(1-ші суретке сәйкес). Жаңадан қосылған қызмет түрлерінің қатарында жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалардың қорғаншылары мен қамқоршыларына жәрдемақы тағайындау, жеке істері бойынша Қазақстан Республикасына кіруге шақыруды ресімдеу және т.б. бар.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сурет 1. ХҚКО-ның қызмет түрінің саны
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2015 жылдан бастап Инвестициялық жобаларды жүзеге асыру үшін Бір терезе қағидаты бойынша ХҚКО-да ашылған Инвесторларға қызмет көрсету секторы жұмыс жасайды. Енді инвесторларға рұқсат құжаттарын алу үшін әр түрлі мемлекеттік органдарға жүгінудің қажеті жоқ. Инвестициялық жобаларды жүзеге асыру үшін ХҚКО-ға келсе болғаны. Сондай-ақ, Негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарында экстернат нысанында оқуға рұқсат беру, жеке және заңды тұлғалар ауылшаруашылығы саласында субсидиялауды ХҚКО арқылы ресімдей алады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ХҚКО-ларға кедергісіз кіру үшін пандустар мен шақыру батырмалары орнатылған. I, II топтағы мүгедектерге үйлеріне барып, есту қабілеті нашар азаматтарға SMS көмегімен қызмет көрсетудеміз. Сонымен оларға Электронды үкімет порталымен жұмыс істеуді үйретіп жатырмыз. ХҚКО-ның ұсынатын барлық 212 мемлекеттік қызметін үйінен шықпай-ақ алу үшін 1414 бірыңғай байланыс орталығына қоңырау шалса болғаны. Осылайша қажетті мемлекеттік қызметтер туралы кеңес алып, қажетті мемлекеттік қызметке тапсырыс бере алады. Осыдан кейін ХҚКО қызметкерлері хабарласып, қажетті құжаттар тізбесін ұсынады және бару үшін қолайлы уақытты белгілейді. Бұл үдеріс 72 жұмыс сағаты ішінде жүзеге асырылады. Сонымен қатар, Маңғыстау облысы бойынша ХҚКО-ларында сурдоаударма тілін 80 қызметкер игерген.Облысымызда мүмкіндігі шектеулі 2 мыңнан астам тұрғын мемлекеттік қызметтерді үйлерінен шықпастан алды. Облыс бойынша 4 мыңнан астам мемлекеттік қызмет түрі үйге бара отырып көрсетілді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Маңғыстау облысының Мобильді Халыққа қызмет көрсету орталықтары 190 шалғай елді мекеннің тұрғындарына мемлекеттік қызмет көрсетіп жатыр. Мобильді топтың қызметкерлері азаматтарды көбінесе ауылдың орталығында орналасқан әкімдіктің ғимаратында қабылдайды. Мобильдік ХҚКО-лардың басты міндеті - шалғай елді мекендерде тұрып жатқан азаматтардың қаржысы мен уақытын үнемдеу. Ауыл тұрғындары аудан орталығына шықпай-ақ, Мобильді ХҚКО тобын шақырту арқылы ХҚКО арқылы көрсетілетін 212 мемлекеттік қызметті алуға мүмкіндіктері бар. Ауылдық мекендердің тұрғындары мемлекеттік қызметтерден басқа ЭЦҚ мәселесі, порталда тіркеу, құжаттарды ресімдеу және т.б. бойынша тегін кеңес ала алады.Мобильдік ХҚКО іссапарларының кестесі әкімдіктермен алдын ала келісілетін және аудандық әкімдіктердің сайттары мен өңірлік БАҚ-тарда жарияланады. Мобильдік ХҚКО сапарларының кестесін ХҚКО РМК-ның www.con.gov.kz ресми порталында табуға да болады.Сөз ретінде, 2015 жылы Маңғыстау облысының Мобильді ХҚКО-ларында 68 000 қызмет көрсетілген, оның ішінде 33 000 - электрондық нысанда ұсынылды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Халыққа қызмет көрсету орталықтары қызметінің қағидалары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Осы Халыққа қызмет көрсету орталықтары қызметінің қағидалары Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы Қазақстан Республикасы Заңы 9-бабының 2 тармақшасына сәйкес әзірленді және Халыққа қызмет көрсету орталықтары қызметінің тәртібін, сондай-ақ өтініштерді (құжаттарды) қабылдау және өтініштердің уәкілетті органдарға уақтылы табысталуын және қабылдануын қамтамасыз ету, орталықтарда құжаттарды беру тәртібін айқындайды.Орталықтар өз қызметін Қазақстан Республикасының Конституциясына, Заңдарына, Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілеріне, өзге де нормативтік құқықтық актілерге, жарғыға, сондай-ақ осы Қағидаларға, мемлекеттік қызметтерді көрсету стандарттарына сәйкес жүзеге асырады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтар Заңға сәйкес, өтініштерді қабылдау және құжаттарды беру бойынша жалғыз терезе қағидаты бойынша жеке және (немесе) заңды тұлғаларға мемлекеттік қызметтерді ұсынуды қамтамасыз етеді. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің ұсынылуын қамтамасыз ететін ретте Орталықтар, Ақпараттандыру туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, ақпараттық жүйелерінен мәліметтер алу мүмкін. Орталықтар мемлекеттік қызметтерді, Заңның 3-бабына сәйкес келесі қағидаттар негізінде ұсынады:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
қызметті алушылардың тегiне, әлеуметтiк, лауазымдық және мүлiктiк жағдайына, жынысына, нәсiлiне, ұлтына, тiлiне, дiнге көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жерiне немесе кез келген өзге жағдаяттар бойынша қандай да бір кемсітушіліксіз теңдей қол жеткізуі;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
мемлекеттік қызметтерді көрсету кезінде төрешілдік пен сөзбұйдалық көріністеріне жол бермеу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
мемлекеттік қызметтер көрсету саласындағы есептілік және ашықтық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасы мен қолжетімділігі;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
мемлекеттік қызметтер көрсету процесін үнемі жетілдіру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
мемлекеттік қызметтер көрсету кезіндегі үнемділік және тиімділік.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтардың құрылымын және штаттық санын Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрлігінің Халыққа қызмет көрсету орталығы шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының бас директоры бекітеді.Орталықтарды қаржылық және материалдық-техникалық қамтамасыз ету, мемлекеттік сатып алу туралы келісімшарт шеңберінде алынатын қаражат құралдары шегінде жүзеге асырылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтар қызметінің тәртібі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтарда Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес бес күндік және алты күндік жұмыс аптасы белгіленеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бес күндік және алты күндік жұмыс аптасы кезінде күнделікті жұмыс уақытының ұзақтығы 40 сағаттық жұмыс аптасы болғанда 8 сағаттан аспауы керек.Орталықтар үшін олардың үздіксіз жұмысын сағат 9.00-ден 20.00-ге дейін қамтамасыз ететін, қызметкерлерге арналған түскі үзіліспен бірге, Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес жылжымалы кесте бойынша ауысымды жұмыс кестесі белгіленеді. Орталықтар ғимараттарының кіреберісінде жұмыс орындарын алмастыру сызбасы белгіленеді. Орталықтардың реттеу залы мен күту залдары бейне камералардың көмегімен визуалды бақылау жүйесімен жабдықталуы мүмкін. Орталықтардың кіреберісінде бейнебақылау жүйесі болған жағдайда бейнебақылау жүйесінің бар екендігі туралы ескерту маңдайшасы орнатылады. Орталықтардың ғимараттарында осы Қағидалар туралы ақпарат, ұсынылатын қызметтердің тізбесі, мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің стандарттары, анықтамалық және түсіндіру материалдары орналастырылады. Орталықтарда өтініш берушілерге ұсынылатын қызмет бойынша анықтамалық ақпаратты ұсыну, мемлекеттік және орыс тілдерінде әзірленген мемлекеттік қызмет стандарттарымен танысу қамтамасыз етіледі. Көрсетілген ақпарат және стандарттар ыңғайлы нысанда, көруге қолайлы қолжетімді орындарда орнатылған тақтайшаларға орналастырылуы қажет (соның ішінде келушілер саны көп болған жағдайда).2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ақпараттық тақтайшалар Орталықтар жұмысының режиміне және ұсынылатын қызметтерге қатысты өзекті ақпараттан тұруға тиіс, соның ішінде:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
бланкілердің нысандарының үлгілері мемлекеттік және орыс тілдерінде толтырылады;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ХҚКО РМК, Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрлігінің (бұдан әрі - Министрлік), мемлекеттік қызмет көрсету процесіне қатысатын уәкілетті органдардың пошталық мекенжайлары, телефондар, электрондық пошталары және мекенжайлары, ресми сайттары;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
алымдарды, баж салықтарын және басқа да бюджетке төленетін төлемдерді төлеуге қажетті банктік деректемелер;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бірыңғай байланыс орталығы, Орталықтар басшыларының және олардың орынбасарларының телефондарының нөмірлері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ақпараттық стендтерге Орталықтар арқылы ұсынылатын барлық мемлекеттік қызмет түрлері бойынша талап етілетін құжаттардың тізбесі бойынша, мемлекеттік және орыс тілдеріндегі бланкілерді толтыру үлгілерінің брошюраларына арналған қалташалар орнатылады (өзгерістер болған жағдайда ақпарат жаңартылып отырады, бірақ айына кем дегенде 1 реттен);
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтардың және (немесе) оның қызметкерлерінің шешімдеріне, әрекеттерге (әрекетсіздікті) шағым келтіру тәртібі;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
мемлекеттік қызметтерді алуға қажетті басқа да ақпараттық материалдар.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тұрғындардың электрондық цифрлық қолтаңба (бұдан әрі - ЭЦҚ) қолдануды және электрондық үкімет порталын қолдануды үйренуі үшін Орталықтар компьютерлермен жабдықталған жұмыс орындарын ұйымдастырады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4) құжаттарды уәкілетті органдарға оларды қарау, олар бойынша шешім қабылдау және оларды тиісті ресімдеу үшін мерзімінде беруді қамтамасыз ету;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5) уәкілетті органдардан түскен дайын құжаттарды өтініш берушілерге беру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Өтініштерді қабылдауды және құжаттарды беруді Орталық қызметкерлері өтініш берушінің қалауы бойынша мемлекеттік және орыс тілдерінде жүзеге асырады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Мекеменің басқару құрылымы мен функционалдық бөлімдердің міндеттері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Азаматтарға арналған үкмет мемлекеттік корпорациясы коммерциялық емес акционерлік қоғамының Маңғыстау облысы бойынша филиалы - Халыққа қызмет көрсету орталығы департаментінде 5320 қызметкерлер жұмыс жасайды. Соның ішінде сурдоаудорма бойынша 2014 жылы 74 қызметкер болса, 2016 жылы қызметкерлер саны 86 болды. Жеке және заңды тұрғалармен жұмыс істейтін қызметкерлер саны 2014 жылы 2360 болса, 2016 жылы 2521 қызметкерге жетті. Сондай-ақ, тікелей хабарласу бойынша 2014 жылы 487 қызметкер жұмыс жасаса, 2016 жылы 512 қызметкерге көбейді. I, II топтағы мүгедектермен 124 кызметкер, 2016 жылы 139 қызметкер жұмыс істеді. Шет жақтарда тұратын азаматтарға электронды порталын ашқан. 2014 жылы азаматтарға 233 қызметкер қызмет көрсеткен, ал 2016 жылы қызметкерлер саны 335 адамға дейін жетті(кесте 1).
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кесте 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Азаматтарға арналған үкмет мемлекеттік корпорациясы Халыққа қызмет көрсету орталығы департаментіндегі қызметкерлер саны
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қызметкерлер
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2014
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2015
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2016
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сурдоаударма
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
74
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
80
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
86
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жеке және заңды тұлғалармен
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2360
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2411
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2521
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тікелей хабарласу
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
487
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
493
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
512
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
I, II топтағы мүгедектермен
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
124
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
135
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
139
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Электронды порталмен
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
233
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
330
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
335
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтардың негізгі міндеттері:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1) жеке және (немесе) заңды тұлғаларға мерзімінде және сапалы мемлекеттік қызмет көрсетуді қамтамасыз ету;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2) жеке және (немесе) заңды тұлғаларға мемлекеттік қызмет көрсету кезінде сыбайлас жемқорлық көріністерін, төрешілдікті, әуре-сарсаңдылықты және басқа да әкімшілік кедергілерді жою үшін жағдай жасау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3) Орталықтар арқылы ұсынылатын қызметтер бойынша жеке және (немесе) заңды тұлғаларға ақпараттық көмек көрсету.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Негізгі міндеттерді іске асыру мақсатында Орталықтар мынадай функцияларды атқарады:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1) Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғаларынан, шетелдік заңды және жеке тұлғалардан, азаматтығы жоқ тұлғалардан (бұдан әрі - өтініш беруші) қолданыстағы заңнамамен көзделген құжаттарды ресімдеуге және беруге өтініштерді қабылдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2) ұсынылған құжаттардың толықтығын тексеру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3) Орталықтарға жүгінген жағдайда өтініш берушілерге ақпараттық көмек көрсету.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтардың қызметкерлері өзінің міндеттері мен функцияларына сәйкес:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1) өтініш берушілерге құжаттарды ресімдеуге өтініштерді, әдетте электрондық кезек жүйесімен анықталатын кезектілік тәртібінде қабылдайды (талонға сәйкес);
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2) Халыққа қызмет көрсету орталықтарының ықпалдастырылған ақпараттық жүйесі ақпараттық жүйесіндегі (бұдан әрі - ХҚКО ЫАЖ) тізбеге сәйкес өтініштердің дұрыс толтырылуын және ұсынылған құжаттар пакетінің толықтығын тексереді;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3) өтінішке қол қойған тұлғаның жеке басын сәйкестендіреді;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4) тиісті бюджетке міндетті төлемдердің енгізілгендігін растайтын құжаттардың болуын және олардың деректемелерін тексереді;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5) ХҚКО ЫАЖ-ға өтініш беруші туралы тиісті ақпаратты және ұсынылған құжаттардың тізімін енгізеді;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6) ХҚКО ЫАЖ берген штрих-коды бар өтініш берушіден қабылданған құжаттар туралы қолхатты береді;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7) уәкілетті органдарға жолданатын хат-хабарларды дайындайды;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8) қолхатта көрсетілген мерзімде өтініш берушілерге құжаттарды береді;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9) Орталықтардың басшылығына Орталықтардың аумағындағы өзіне белгілі болған тәртіп және заң бұзушылықтар туралы хабарлайды;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10) ХҚКО ЫАЖ уәкілетті органдарға құжаттарды тапсыру бойынша, уәкілетті органдардан қабылдау, құжаттарды беру секторына тапсыру және өтініш берушіге құжаттарды беру бойынша іс-әрекеттерді бақылайды (штрих-кодты сканерлеу тәсілімен).
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес, өтініштердің сенімді тұлға арқылы ұсынылуына және де дайын құжаттарды алуға жол беріледі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Құжаттарды қабылдау және дайын құжаттарды беру, әдетте, тиісті ұйымдастыру техникасымен жабдықталған кедергісіз қағидаты бойынша жұмысты қамтамасыз ететін Орталықтардың арнайы жабдықталған жұмыс орындарында жүзеге асырылады. Жұмыс орындары Орталықтар қызметкерінің тегі, аты, әкесінің аты және лауазымы көрсетілген кестелермен жабдықталуға тиіс.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Өтініштерге қызмет көрсету (өтініштерді беру) электрондық кезек тәртібінде жүзеге асырылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кеңес беру қызметтерін ұсыну Бірыңғай байланыс-орталығы арқылы жүзеге асырылуы мүмкін.Орталықтарда Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес өтініштерді қабылдау және дайын құжаттарды беру бойынша қызмет түрлері ұсынылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтар арқылы ұсынылатын әр мемлекеттік қызметтің түрлері бойынша өтініштерге қосымша берілетін құжаттардың тізбесі Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасымен белгіленеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Алдын ала, құжаттарды тапсырғанға дейін, Орталықтардың кеңесшілері өтініш берушілерге құқықтары мен міндеттерін түсіндіреді, мемлекеттік қызмет көрсету талаптарымен таныстырады, қажетті құжаттар тізбесін қалыптастыруға көмек көрсетеді және өтініштер мен бланкілердің дұрыс толтырылуын тексереді. Мемлекеттік қызметтерді сапалы және уақтылы көрсету мақсатында Орталықтар уәкілетті органдардың жергілікті бөлімшелерінің өкілдерінің қатысуымен Орталықтар қызметкерлерінің оқытуларды, семинарларды, дөңгелек үстелдерді, кеңестерді өткізеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтардың консультациялық қызметтері Бірыңғай байланыс орталығы арқылы телефон желісінің көмегімен ұсынылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтардың қажетті қызметі туралы ақпаратты, оның ішінде қажет етілетін құжаттар, олардың орындалу мерзімі және алынатын мемлекеттік баж сомасы туралы ақпаратты ұсыну ХҚКО ЫАЖ көмегімен жүргізіледі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Өтініш берушінің Орталықтарға берген өтінімінің орындалу қозғалысы мен кезеңінің бағытына мониторинг жүргізу ХҚКО ЫАЖ көмегімен жүргізіледі. Электрондық нысанда мемлекеттік қызметтерді ұсыну қолданыстағы заңнамаға сәйкес жүзеге асырылады және мемлекеттік көрсететін қызметтердің стандарттарымен және регламенттерімен реттеледі. Орталықтардың мемлекеттік қызметтердің стандарттарымен бекітілген нысанда өтініш берушінің сұрауынсыз мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінен мәлімет ұсынуына жол берілмейді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтарда өтініштерді қабылдау тәртібі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтарға жүгінген өтініш беруші өзіне қажетті қызметтің атауын көрсете отырып, қағаз тасығыштағы өтініш бланкісін толтырады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қызметтерді электронды нысанда алу үшін (е-анықтаманы) Орталықтар қызметкері өтініш берушінің деректеріне (ЖСН, БСН) сәйкес белгіленген нысанда электронды түрдегі өтінішті толтырады. Орталықтар қызметкері сұратуды (электронды нысандағы өтінішті) өзінің электрондық цифрлық қолтаңбасымен куәландыра отырып, мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелеріне жолдайды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Реттеу залының қызметкері (оператор) осы Қағидалардың 21-тармағында белгіленген талаптарды сақтап, қағаз тасығыштағы өтінішті (қажет болған жағдайда оған қоса берілген құжаттарымен бірге) қабылдайды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қағаз тасығыштағы өтініштердің дұрыс толтырылуы мен оның толықтығының сақталуы кезінде реттеу залының қызметкері (оператор) қабылдаған өтінішті ХҚКО ЫАЖ-да тіркейді және өтініш берушіге қабылдаған құжаттардың тізімі, өтінішті қабылдаған Орталық қызметкерінің аты-жөні, өтініш берілген күні мен уақыты және дайын құжаттардың берілу күні көрсетілген қолхат береді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қосымша touch screen - монитор арқылы оператор өтініш берушіге
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтарға келіп түскен құпия ақпаратты Орталықтар қызметкерлері жария етпейді. Халықтан құжаттарды қабылдау мен оларды беруге қатысатын Орталықтар қызметкерлері Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құпия ақпараттың қорғалуы мен сақталуына жауапты болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Жұмыспен қамту саласындығы мемлекеттік әлеуметтік саясат
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қазақстан Республикасының қолданып жүрген заңнамасына сәйкес, жұмыспен қамту деген - жеке басының жеке қоғамның мұқтаждығын қанағаттандыратын заңнамаға қарсы келмейтін және табыс пен еңбекақы алып келетін азаматтардың қызметі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясатының белсенді түрі (еңбек нарығында) - мемлекеттің жұмыссыздық деңгейін төмендетуге көзделген құқық, ұйымдық және экономикалық шаралардың жиынтығы. Мұндай саясаттың мазмұнына: қоғамдық жұмыстар жүйесі бойынша жаңа жұмыс орындарын ұйымдастыру, өзін-өзі жұмыспен қамтуды дамыту жолымен жұмыс орындарын құруды демеу, жұмыс орнын сақтап қалуға, тұлғаларды оқыту, қайта дайындау және біліктігін жоғалатуға, қызметтердің жұмыстан өздігінен босталуын болдырмауға (ескерту, алдын алу шарасы) байланысты іс-шаралар кіреді.[7]
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясатының әрекетсіз түрі - жұмыссыздықтың келеңсіз салдарын деңгейлестіруге жұмсалған іс шаралардың жиынтығы. Ол өзіне: асырауындағыларға үстемақы төлеуді, бірінші қажеттіліктегі қымбат емес тауарларды мүмкіндігінше беруді, сондай ақ азық түлікті асханада арзан тамақтануды ұйымдастыруды және басқада іс шараларды енгізеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сонымен, жұмыспен қамтылу - бұл оқуды, әскер қатарындағы қызметті, үй шаруашылығын жүргізуді, балалар мен қарттарды кутуді қоса алғанда халықтың енбек қызметіне қатысуы. Экономикалық ғылыммен , жұмыспен қамтылу:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-- халықтың белсенді бөлігі қоғамдық өндіріске толық кірістірілмеген;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-- жұмыс орындары мен еңбек ресурстарының теңгерімділік деңгейімен;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-- халықтың әлеуметтік - экономикалық сұраныстарына жұмыспен қамтылудың сәйкестілігімен - шағылысатын көрсеткіш жүйесімен сипатталады;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-- кәсіпкерлік оқытудың және жұмыспен қамтуды жоғарлату саясаты;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-- кәсіптік оқытуды ұйымдастыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-- жұмысшы орындары туралы ақпараттарды ұсыну;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-- құқық шегінің кері әсері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту қызмет орындарына жұмысқа орналасу мәселесі бойынша жүгінген азаматтар саны жұмыстан шығу, жалдау мерзімінің бітуіне байланысты басқа жұмыс іздеген жұмысы бар немесе негізгі жұмысынан бос уақытта жұмыс істегісі келетін тұлғаларды қоса алғанда жұмыспен қамту мекемелеріне жұмысқа орналасу мәселесі бойынша жүгінген азаматтардың жалпы санының сипатын береді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту мемлекеттік саясатты мемлекеттік деңгейде жүргізу мәселесі негізінен еңбек және халықты әлеуметтік қорғау Министірлігінде (ЕХӘҚМ) шоғырланған. Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау Министірлігінің жылдық есебін қарастырып отырып, айқын мысал келтірейік.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әлеуметтік қайта құруды тереңдету Бағдарламасында көрсетілген міндеттер мен мақсаттар табысты жүзеге аырылып, орындалуда -- әлеуметтік қамтамасыз етудің көпдеңгейлі жүйесі қалыптастырылды, мемлекеттік әлеуметтік үлгілер жүйесін жетілдіру, әлеуметтік қамтамасыз ету жүйесін дамыту, халықты жұмыспен қамтуға ықпал ету және еңбек қатынасын реттеу тетігін жетілдіру бойынша негізгі шаралар жүзеге асырылды: еңбек нарығының оралымдылығын қалыптастыру; көші-қон саясатын жетілдіру; тапшы мамандықтар бойынша жеке кадырлар даярлау секілді міндеттер қойылды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Шағын мамандандырылған құрылымдық бөлімшелердің басы бірікпеушіліктің әсерінен кадрлармен жұмыс істеудің тиімділігі азайып, кадрларды қалыптастыру және тиміді пайдалану мәселелерін кешенді түрде шешуге бұл келеңсіздік мүмкіндік бермеді. Үлкен жұмысты, әсіресе кадрларды іріктеуге, орналастыруға және пайдалануға байланысты жұмыстарды сызықтық жетекшілер орындады, ал олардың басты міндеті өндірістік тапсырмаларды өзуақытында сапалы орындау болғандықтан кадр басқаруға қажетті бөлімі, уақыты болмағандықтан, олар жұмысты жоғары деңгейде орындай алмады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Еңбек қатынастарын реттеудің келісім саласын кеңейту келісімдер жасау мен орындауы республикалық, салық, аймақтық деңгейлерде, ал ұжымдық шарттарды - мекемелер деңгейінде қамтамасыз ететін тиімді серіктестік институттары құрылымын талап етеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жоба жаңалығы -- біліктілік пен еңбек өндірісі арасындағы айырмашылықты көрсететін жұмысшының еңбек ақысы жүйесін қолдану арқылы жүзеге асырылатын қаржы салымынадамдық капиталға салу, жоғары білікті және жоғары біліктіліксіз жұмыстар ақысы бірдей төленбелуі керек: жұмысшы өзінің кәсіптік дайындығын дайындығын көтеруге ынталы болу керек. Еңбекақы деңгейі реттеуде, еңбекті мөлшерлеу арқылы еңбектің қалыпты жағдайынан тыс (түнгі, шамадан тыс, демалыс күндері) жұмысы еңбек ақысының саралап жіктелген еңбекақы мөлшерін құру ұсынылып отыр.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жобада екі деңгейлік жүйені қолдануды анықтайтын: жұмыс беруші мен жұмысшының арасындағы келісім бойынша құрылған келісім комиссиясы немесе еңбек төрелігі деңгейі мен халықаралық үлгіге сәйкес келетін сот инстанциясы деңгейлеріне жеке және ұжымдық еңбек дауларын шешу рәсімдері анық бейнеленген. Бұл жерде жұмысшының өмірі мен денсаулығына келтірілген зиянды өтеу, кәсіптік дайындау, қайта дайындау және оқыту шарттарының мазмұны туралы мөлшерді біруақытта енгізумен жұмысшының біліктілігін көтеруді қамтамасыз етуде жұмыс берушінің негізгі құқықтары мен міндеттерін кеңейту ұсынылып отыр.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Еңбек кодексінің жобасына жұмыс берушінің еңбек заңнамасында тәртіп бұзбаған, жұмыс істеуіне үш жыл қалған зейнеталды жастағы жұмысшымен еңбек шартын бұзу мүмкіндігін шектеу кіреді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3-бап. Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту туралы заңнамасы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi, осы заңнан және өзге де нормативтiк құқықтық актiлерден тұрады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының азаматтарына, шетелдiктерге және азаматтығы жоқ адамдарға қолданылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттар осы Заңнан басым болады және халықаралық шарттар, оны қолдану үшiн заң шығару талап етiлетiн реттердi қоспағанда, тiкелей қолданылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4-бап. Халықты жұмыспен қамту саласындағы мемлекеттiк саясаттың негiзгi принциптерi және бағыттары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Мемлекет азаматтардың жұмыспен нәтижелi әрi еркiн таңдау арқылы қамтылуына жәрдемдесетін саясат жүргiзілуiн қамтамасыз етедi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Жұмыспен қамту саласындағы мемлекеттiк саясат:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1) Қазақстан Республикасының азаматтарына, Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдарға қызмет пен кәсiп түрлерiн еркiн таңдауға бiрдей мүмкiндiктердi, әдiл де қолайлы еңбек жағдайларын, жұмыссыздықтан әлеуметтiк қорғауды қамтамасыз етуге;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2) нәтижелi жұмыспен қамтуды қамтамасыз етуге, жұмыссыздықты азайтуға, жұмыс орындарын ашуға;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3) бiлiм беру жүйесiн еңбек рыногының қажеттерiне және инвестициялық саясатты ескере отырып, оның даму перспективасына сай кадрлар даярлау iсiне бағдарлауға;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4) азаматтардың заңдарға сәйкес жүзеге асыратын еңбек және кәсiпкерлiк бастамаларын қолдауға, олардың өнiмдi және шығармашылық еңбекке қабiлетiн дамытуға жәрдемдесуге;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5) бар жұмыс орындарын сақтаған және жаңа жұмыс орындарын, оның iшiнде нысаналы топтарға арналған жұмыс орындарын ашатын жұмыс берушiлердi ынталандыруға;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6) уәкiлеттi орган және жеке жұмыспен қамту агенттiгi арқылы еңбек делдалдығын ұйымдастыруға. [2]
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қазақстан Республикасында әлеуметтiк-экономикалық жаңғыртулар ойдағыдай жүрiп жатқан жоқ. Экономикадағы дағдарысты жағдай жұмыс iстеуге қабiлеттi халықты жұмысқа орналастыру проблемасын айтарлықтай қиындатып жiбердi. Халықты жұмыспен қамтудың абсолюттiк көлемiнiң төмендеуi ресми түрде тiркелген жұмыссыздардың өсуiн бiрнеше есе өсiрдi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Халықты жұмыспен қамтудың объективтi едәуiр төмендеуiне экономиканың реформалануы, оның нарықтық негiзге көшуi себепшi болады. Бiрақ халықты жұмыспен қамтудың қысқаруының орын алуы әзiрге экономикада озық құрылымдық өзгерiстердiң болуының, өндiрiстi модернизациялаудың, шаруашылық жүргiзудiң бiр ғана мемлекеттiк жүйеден көп салалы жүйеге ауысуының нәтижесi болып табылмайды. Жалпы сипат алған жұмыс күшiн толық пайдаланбау экономиканың барлық саласындағы өндiрiстiң тиiмдiлiгiн тоқтатушы факторға айналып отыр. [7]
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыссыздықтың өсу тенденциясы бар, халықты жұмыспен қамту саласындағы жағдайдың шиеленiсуi, экономикалық өсу мен халықтың тұрмыс жағдайының жақсаруының шарты ретiнде елде толық, нәтижелi жұмыспен қамтудың қалыптасу кезеңi негiзделген осы Тұжырымдаманы жасауға себепшi болды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамтудың мемлекеттiк саясатының тұжырымдамалық ережелерiн айқындау, сондай-ақ жұмыс күшiнiң тауарлық сипатын және әлеуметтiк-еңбек қатынастарын қайта құруға себепшiл болған жұмыспен қамтуды ұйымдастырудың нарықтық үлгiсiне көшу қажеттiгiне байланысты болып отыр. Жаңа жағдайда монополиялық жұмыс берушi ретiнде мемлекеттiң рөлi едәуiр азаяды және еңбек нарығының басты қатысушылары - қызметкерлер мен жұмыс берушiлер арасындағы қарым-қатынасты реттеуде, жұмыссыздарды толық жұмыспен қамтуды және әлеуметтiк қорғауды қамтамасыз ету үшiн жағдай жасауда оның функциясы күшейедi. Мұның бәрi жұмыспен қамту саласында өзгерген жағдайларға, мақсаттарға, мiндеттерге және оны жүзеге асыру принциптерiне неғұрлым толық жауап беретiн жаңа ыңғайларды талап етедi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Осы Тұжырымдаманың негiзгi мәнi бiрiншi кезеңде жұмыспен қамту деңгейiнiң құлдырау қарқынын төмендетуге, екiншiде - жұмыспен қамтуды тұрақтандыруға, үшiншiде - жалпы өсуiне және оны экономикалық мақсатқа сай деңгейде ұстап тұруға себепшi болатын принциптер мен бағыттарды негiздеуден тұрады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясатының мақсаты, мiндеттерi мен принциптерi
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясатының негiзгi мақсаты жұмыспен қамтуды толық, нәтижелi және еркiн таңдап алуға қол жеткiзу, жұмыссыздықтың қысқаруы және оның әлеуметтiк жарамды деңгейде қолдау табуы, еңбек нарығының қызмет етуi мен реттелуiне құқықтық, экономикалық және ұйымдық шарттар құру болып табылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Көрсетiлген мақсаттарға жету мынадай негiзгi мiндеттердi шешумен қамтамасыз етiледi:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыспен қамту саласындағы азаматтардың дербес белсендi көзқарасына және халықтың неғұрлым әлсiз санаттарын әлеуметтiк қорғау кепiлдiгiне бағытталған еңбек және әлеуметтiк заңдарын өзгерту және толықтыру жолымен жұмыспен қамту және еңбек қатынастарын құқықтық реттеу жүйесiн жаңарту.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жаңа өндiрiстер құру, жекешелендiру, қайта ұйымдастыру, қайта мамандандыруды қоса алғанда, перспективасы жоқ өндiрiстердi реформалау негiзiнде экономиканың салалық құрылымын жетiлдiру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыспен қамту саясатымен сәйкестендiрiлген, қосымша жұмыс орындарын құруды ынталандыруды қолдайтын қаржылық және салық саясатын жүргiзу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
қосымша жұмыс орындарын, соның iшiнде оны шетел капиталын тарту есебiнен құрушы шағын және орта жекеменшiк кәсiпкерлiктi дамытуды қолдау және белсендi ынталандыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыссыздықтың белгiленген параметрлер (өлшемдер) топтарда олардың республикалық орта деңгейден ауытқуы негiзiнде жұмыссыздықтың дағдарысты деңгейiндегi аймақтарды, салаларды таба бiлу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыссыздарды әлеуметтiк қорғау тетiгiн жетiлдiру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыспен қамту мен еңбек нарығын реттеу мәселелерiнде мемлекеттiк жұмыспен қамту қызметiнiң iс-әрекеттерiн жұмыс берушiлермен, қоғамдық және кәсiподақ органдарымен одан әрi шоғырландыра түсу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамтудың саясаты мынадай негiзгi принциптердi қамтамасыз етудi талап етедi:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
азаматтардың жұмыспен қамтудың нысандары мен түрлерiн еркiн және ерiктi түрде таңдауын;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыс орыны мен кәсiби даярлыққа жетуге болатын баршаға бiрдей мүмкiндiктi бiлдiретiн теңдiктi;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
экономиканың өсуiне жету мақсатында жұмыс күшiнен мейлiнше қайтарымды қамтамасыз етумен байланысты тиiмдiлiктi;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыспен қамту саясатын жүзеге асыруда негiзге алынатын бiрыңғай нормалар негiзiнде орталық және аймақтық органдардың өзара тиiмдi iс-қимыл жасауын қамтамасыз ететiн жұмыспен қамту саясатын жүргiзудегi аймақтық ерекшелiктердi есепке алып отыру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясатының негiзгi бағыттары мен жүзеге асыру кезеңдерi
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясатының мақсаты, мiндеттерi мен принциптерi оны жүзеге асырудағы негiзгi бағыттарын алдын ала айқындайды:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
экономиканың балама, мемлекеттiк емес секторларында жұмыспен қамтуды дамыту мен кеңейту үшiн жағдайлар жасау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
экономиканың дамуы мен оның құрылымдық қайта құрылуының факторлары мен мiндеттерiн ескере отырып мемлекеттiк сектордағы жұмыспен қамтуды қолдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
босап қалғандарды әлеуметтiк жағынан қорғай отырып, кәсiпорындарды санациялау және оңалту жөнiндегi шараларды үйлесiмдi жүзеге асыру жолымен қызметкерлердi босатуды реттеу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
еңбек нарығының нормативтiк-құқықтық инфрақұрылымдарын дамыту;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
еңбек нарығының жедел мониторингi жүйесiн құру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Осы бағыттарды жүзеге асыру, бiр жағынан жұмыспен қамту саласындағы әлеуметтiк шиелiнiстi жұмсартуға, екiншi жағынан экономиканы оңалту мен дамыту жөнiндегi жалпы орта мерзiмдi және ұзақ мерзiмдi перспективалар арнасында оны рационализациялау үшiн алғы шарттар жасауға мүмкiндiк бередi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамтудың белсендi саясатының өзiне бағамды заңды нормативтiк-құқықтық және материалдық-қаржыландыру базасы болуы керек, оны құру да уақытты талап етедi. Бiрақ жұмыссыздыққа байланысты проблемалардың өткiр қойылуы мен еңбек нарығындағы тұрақсыздықтың үдей түсуi мемлекеттiк реттеудi қайта бағдарлауды барынша тығыз мерзiмге қойып отыр.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бiрiншi кезеңде халықты жұмыспен қамтудың мемлекеттiк саясаты жұмыссыздарды кешендi әлеуметтiк қолдауға бағытталады (жұмыссыздарға жәрдемақылар мен стипендиялар төлеу, оларға материалдық көмек көрсету, қажеттi мамандықтарға оқыту және қайта оқыту, қоғамдық жұмыстарға орналастыру т.б.). Жұмыссыздықтың өсуiн тоқтату мақсатымен қолда бар шектеулi ресурстар шегiнде экономиканың дамуы үшiн неғұрлым маңызы бар өндiрiстердi: отын-энергетикалық және агроөнеркәсiп кешендерiн, қорғаныс өнеркәсiбiн конверсиялауды iрiктеме қолдау қамтамасыз етiледi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Екiншi кезең, бiрiншi кезеңде басталған құрылымдық-инвестициялық саясатты жүзеге асырумен бiрге, мемлекеттiң, кәсiпорынның және жұмыссыздық бойынша сақтандыратын, жұмыс орнын құру жөнiндегi қызметкердiң күш салуын үйлестiретiн үш деңгейлi қаржылық одақ құру негiзiнде жұмыспен қамту жүйесiнiң қызмет етуiн қаржылық тұрғыда қамтамасыз етуге реформа жүргiзудi көздейдi. Жұмыспен қамту процестерiн мақсатты қаржылық реттеу және жұмыссыздықтың алдын алу жұмыспен қамту саласының серпiмдiлiгiн және өркениеттi еңбек нарығын қалыптастыруды қамтамасыз етуге мүмкiндiк бередi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Үшiншi кезең жұмыспен қамту жүйесiнiң нарыққа бейiмделуiне қарай оның дағдарыс салдарымен бұзылған жетекшi буындарын қалпына келтiру мен жетiлдiру және еңбек нарығының конъюнктурасына сәйкес кадрлардың серпiндi кәсiби құрылымын қамтамасыз ету бағыттарын жүзеге асыруға есептелiнген.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясатының негiзгi мiндеттерiн кезең-кезеңмен шешуге жүйеге келтiрiлген стандарттарды жасауға, жұмыс күшiнiң қозғалысын, оның сапасы мен жұмыспен қамтудың сол немесе басқа саласына кiру ерекшелiгiн дәл бейнелеуге бағытталған жүйелi шараларды жүзеге асыру да жатады. Сондай-ақ еңбек нарығы статистикасының дүние жүзiлiк стандартқа мейлiнше жақын келуi қамтамасыз етiлуге тиiс.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясаты кәсiпорынның бәсекелестiк қабiлетiн көтеру, икемдi еңбек режимдерiн пайдалану есебiнен жұмыссыздықтың жолын жабу бағытында олардың iс-әрекетiн мемлекетпен үйлестiру жолымен жұмыспен қамтуды сақтау және ұлғайту жөнiндегi меншiктiң барлық нысанындағы кәсiпорындардың белсендi көзқарасын көздейдi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамтудың мемлекеттiк саясаты тетiгiн жүзеге асырудың негiзгi элементтерi мыналар болып табылады:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
нарықтық экономика талаптарын қанағаттандыратын кәсiптер мен мамандықтар бойынша кәсiби даярлау және қайта даярлау сияқты салаларда адамдық капиталды инвестициялау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жаңа технологияны экономиканың еңбек ұсынысына жағымды ықпал жасауға қабiлеттi көп еңбек сiңiрудi қажет ететiн секторларына инвестициялау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
халықты жұмыспен қамтуға жәрдемдесу, жұмыспен қамтудың аймақтық бағдарламалары жөнiндегi бағдарламалық шараларды жасау және жүзеге асыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыссыздарды қайта бiлiктендiрудiң және кәсiби оқытудың оның iшiнде кадрларды iшкi фирмалық қайта дайындаудың икемдi жүйесiн ұйымдастыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыспен қамтудың және жұмыссыздықтың мониторингiн ұйымдастыру, кәсiпкерлiктi қолдаудың және дамытудың инфрақұрылымдарын құру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орта мерзiмдiк келешекте жұмыспен қамту саясатын жүзеге асырудың негiзгi тұтқалары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
кәсiпорындарды реформалаудың, оның iшiнде кәсiби бағдар қызметiн көрудiң, босаған қызметкерлердi кәсiби оқыту және қайта даярлаудың нәтижесiнде жұмыссыздықтың өсуiне ықпал ететiн факторларды бейтараптандыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
макроэкономикалық стратегия шеңберiнде мемлекеттiк әлеуметтiк саясат жүргiзу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
кәсiпкерлiктiң және өзiн-өзi қамтудың, шағын және орта бизнестiң бизнес-орталықтарда шағын бизнес инкубаторларын құру, шағын бизнес орталықтарын қолдау, кәсiпкерлiк дағдыға оқыту ресурстарын кеңейту жолымен еңбектiң келешектi саласы ретiнде дамуына жәрдем көрсету;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
халықты, әсiресе селолық жерлерде жұмыспен қамтуға жәрдемдесудiң арнаулы бағдарламасын жасау және жүзеге асыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
бiрыңғай тарифтiк кесте параметрлерiн диапазондарды жоғары маман қызметкерлер санатының пайдасына арттыру жолымен одан әрi жетiлдiру және "ақыл-ойлардың кетуi" процесiн тежеу мақсатында өзектi ғылыми-зерттеу жұмыстарына iрiктелген қолдау көрсету;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ұжымдық шарттар мен келiсiмдердiң шеңберiнде пәрмендi әлеуметтiк әрiптестiктi заңдық қамтамасыз ету болуы керек.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орта мерзiмдiк келешектен сыртқарыда орынды құрылымдық алға басушылық себепшi болған жұмысшы күшiнiң экономиканың бiр саласынан екiншiсiне ауысуының негiзiнде жұмыспен қамту құрылымын сапалық өзгертуге жәрдемдесетiн шаралар басым болады.[6]
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясаты аймақтық, жергiлiктi ерекшелiктерге сай ескерiлiп жүзеге асырылуы қажет. Жұмыспен аз қамтылған облыстар тобында қосымша жұмыс орындарын құруды, көп еңбектi керек қылатын өндiрiстердi және ауыл шаруашылығынiкiн қоса есептегенде шикiзатты терең өңдеудi орналастыруды қолдайтын саясат басымдықта болады. Еңбек қорларын олардың тұрғылықты жерi бойынша пайдалану, бұл аймақтарда олардың жұмысшы күшiне сұранысы жоғары аудандарға қайта топтасуымен сай келуi керек, ол үшiн жұмысшы күшiн қайта бөлудiң ұйымдасқан аймақтық нысанын жаңғыртқан жөн.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен орташа және жоғары қамтылған облыстар тобында қол жеткен жұмыспен қамту деңгейiн сақтауға, оның тиiмдiлiгiн көтеруге, жұмысшы күшiнiң көзiн iздестiруге, оны басқа жақтардан тартуға, көп еңбектiлiктi төмендетуге бағытталған саясат орынды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Селолық жерлерде адам ресурстарын бүтiндей алғандағы жұмысшы күшi басым аграрлық секторлардан агроөнеркәсiптiк кешеннiң шеңберiнде құрылмақ экономиканың ауыл шаруашылық емес жаңа секторларына босату саясаты өзектi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қалалық жерлерде жұмыспен қамту саясаты үлкен қалаларда бiршама жоғары деңгейдегi жұмыспен қамтуға қолдау көрсетуге, шағын, орташа қалаларда және болашағы бар жұмысшы поселкелерде жұмыспен қамтудың төмендеуi тенденцияларын жеңiп шығуға бағытталуы керек. Көп өндiрiстi қалаларда жұмыссыздықтың өсуiнiң алдын алу инвестициялық белсендiлiктi ынталандырудың, қала құрушы кәсiпорындар өндiрiсiн жаңартудың, жетiлдiрудiң және қайта бейiмдеудiң шағын, орта бизнестi дамыту жолымен бұл аймақтарды көп салалы кешендi дамыту мүдделерiн ескерiп қызмет саласын кеңейтудiң, халықтың өзiн-өзi жұмыспен қамтуы үшiн жағдай туғызудың, сондай-ақ бос еңбек ресурстарын дамушы қалалар, жаңа аймақтар бағытына қайта бөлудiң негiзiнде жұмыспен қамту құрылымын орнықтырумен байланысты болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Нарықтық экономиканың жұмыс iстеуi қоғамдық өндiрiстiң барлық қатысушылары үшiн жұмысты жоғалту қаупi - жұмыссыздықпен тығыз байланысты. Жұмыспен қамтылмаған тұрғындар мен жұмыссыздарды әлеуметтiк қорғау мемлекет тарапынан профилактикалық та, реттеушi де сипаты бар белсендi және баяу шаралар жүргiзу жолымен жүзеге асырылады. Оларға: еңбекке орналасуға жәрдемдесу, қайта даярлау және бiлiктiлiгiн арттыру, қоғамдық жұмыстарға тарту, жұмыссыздық жөнiнде жәрдемақы беру және басқа да әлеуметтiк кепiлдiктермен қамтамасыз ету жатады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Еңбекке орналастыруға жәрдемдесу қосымша жұмыс орындарын құруды, толық емес қамтылатын уақытша және маусымдық жұмыстарда қаржылық мүмкiндiктердi ескерiп жұмыс орнын кеңейтудi мемлекет тарапынан қаржыландыруды және ынталандыруды көздейдi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кадрларды кәсiби оқыту және қайта даярлау елдi әлеуметтiк-экономикалық дамытудың, экономика мен аймақтардың маңызды секторларының басымдылығына сүйенiп, бiлiм берудiң түрлi жүйелерiнiң (мемлекеттiк, мемлекеттiк емес) және мемлекеттiк жұмыспен қамту қызметi бөлiмшелерiнiң, сондай-ақ әлеуметтiк әрiптестiктiң дамыған жүйесiнiң үйлестiрiлген қызметтерiнiң негiзiнде жүзеге асырылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Құрылымдық-инвестициялық саясаттың белсендiлiгiн арттыру жастарды кәсiби даярлау мен ересек халықты қайта оқытуды ұйымдастыруға тиiстi тәсiлдi талап етедi. Алдын ала оқыту және қайта оқыту жұмыссыздық ауқымының артуын тежеуге ықпал етедi. Осы мақсатта кәсiптiк-техникалық бiлiм беру жүйесiн сақтау және қолдау көрсету, сондай-ақ арнаулы орта және жоғары оқу орындарының мүмкiндiктерiн жұмылдыру өзiн-өзi ақтайды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Өндiрiсте кәсiби даярлықты ынталандыру басты бағыт болуы қажет. Бұл мақсаттарда өндiрiсте қалыптасқан кадрларды кәсiби оқыту жүйесiн қоюға жол берiлмеу керек. Оны қолдау жұмыс берушiлердiң кадрларды даярлау және қайта даярлау жөнiндегi қызметiн қаржыландыратын арнаулы мақсаттық қорлар құру жолымен жүзеге асырылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қоғамдық жұмыстар жұмыссыздарды уақытша жұмыспен қамту мақсатында ұйымдастырылады. Қоғамдық жұмыстарды тiкелей ұйымдастырушылар атқарушы өкiметтiң жергiлiктi органдары болуы керек. Экономикалық құлдырау аймақтарында қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыру үлкен маңызға ие болады. Мұнда қоғамдық жұмыстарды көп еңбектi қажет ететiн жобалары жасалуы керек. Қоғамдық жұмыстарды қаржыландыру Мемлекеттiк жұмыспен қамтуға жәрдемдесу қорының (бұдан әрi - Қор) және жергiлiктi бюджеттердiң қаражатынан, сондай-ақ коммерциялық құрылымдар мен қайырымдылық ұйымдарының жұмыссыздардың қоғамдық жұмыстарға қатысуын ынталандыруға да, оларға материалдық қолдау көрсетуге де бағытталған қаражаттарын тарту жолымен жүзеге асырылуы қажет.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясаты халықтың әлеуметтiк-әлсiз топтарына қатысты алғашқы кезеңде қолданылып жүрген нормативтердi (жұмысқа қабылдау бойынша квота) олардың төмендету жағына қайта қарауды, сонан соң экономикалық өсу мөлшерi бойынша - оларды арттыруды көздейдi. Мүгедектердiң қоғамдық ұйымдарына және олардың кәсiпорындарына, олардың көмегiмен қосымша жұмыс орындарын құру, мүгедектерге әлеуметтiк және еңбектiк оңалту жүргiзу мақсатында мемлекеттiк қолдау жүзеге асырылады, жұмыс орындарын квоттау жөнiнде нормативтер белгiлеу жөнiнде тетiк жетiлдiрiлетiн болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясаты кәсiподақтардың қатысуымен өкiметтiң заң шығарушы, атқарушы органдарының, жұмыс берушiлердiң бiрлескен күш-жiгерiмен қалыптастырылады және жүзеге асырылады. Үкiмет, оның экономикалық, қаржы, бiлiм беру органдары және салалық министрлiктер жұмыспен қамту саласында ортақ экономикалық саясатты жүргiзедi және жүзеге асырады. Еңбек рыногында өзара әрекет етушi тараптар мүдделерiнiң келiсiлуi тәртiбiн белгiлейдi, оны реттеудiң тетiгiн нормативтiк актiлермен айқындау арқылы сұраным және ұсыныс балансын ұстап тұруға жәрдемдеседi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мемлекеттiк жұмыспен қамту қызметiн, оның аймақтық және жергiлiктi органдарын онан әрi дамыту бұл мiндеттердi жүзеге асыруға қажеттi шарт болып табылады. Еңбек нарығындағы жағдайлардың өзгеруiн ұқсас және жедел реттеу оның материалдық базасын нығайту, компьютерлендiру және технологиялық жарақтандыру, статистикалық және ақпараттық-анықтамалық жүйелердiң қалыптасуы, еңбек нарығының мониторингi негiзiндегi жұмыспен қамту қызметiнiң белсендi қызметiмен қамтамасыз етiледi. Жұмыс күшiне сұраныс (бос орындар) туралы ақпараттар және халықты хабарландыру және жұмыс берушiлердiң бұқаралық ақпарат құралдары арқылы ұсыныстары жөнiндегi жұмыстар күшейтiлуде. Үкiметке, оның экономикалық, қаржы, бiлiм беру органдарына жұмыспен қамту саласы мен республиканың еңбек нарығындағы жағдайлар және оларды реттеу жөнiндегi қолданылған шаралар туралы үнемi ақпарат ұсынылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту қызметi жұмысының тиiмдiлiгiнiң өлшемi оның еңбек нарығын қалыптастырудағы және реттеудегi ролiнiң артуы, жұмыспен қамтылудың өсуiне және жұмыссыздықты қысқартуға жәрдемдесу дәрежесiнiң жоғарылауы болып табылады. Аймақтық жұмыспен қамту қызметiнiң тиiмдiлiгiн бағалаудың еңбекпен қамтылмаған тұрғындарды еңбекпен қамту қызметi арқылы еңбекке орналастыру коэффициентi, жұмыссыздықтың орташа ұзақтығы, ұзақ мерзiмдiк жұмыссыздықтың деңгейi, еңбекпен қамту саясатын жүзеге асыру кезiндегi белсендi және баяу шаралардың арақатынасы, бiр жұмыссызға жұмсалатын қаржы шығыны, жұмыспен қамту қызметi қызметкерiне жүктелетiн ауқымы және басқалар сияқты қызмет индикаторларына негiзделген жүйесi енгiзiлетiн болады. Республиканың барлық облыстарының аумақтарында халықты жұмыспен қамтудың үлгiлiк орталықтарын құрған жөн. Мемлекеттiк жұмыспен қамту қызметi кезең-кезеңмен мемлекеттiк бюджеттiң есебiнен қаржыландыруға ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
ҚР БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ТҰРАН-АСТАНА
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
УНИВЕРСИТЕТІ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
"Гуманитарлы-заң" факультеті
"Ұлттық және халықаралық құқық" кафедрасы
Өндірістік тәжірибе бойынша
ЕСЕП
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тәжірибеден өткен мекеме: Азаматтарға арналған үкімет Мемлекеттік корпарациясы Коммерциялық емес Акционерлік қоғамының Маңғыстау облысы бойынша филалының Бейнеу аудандық Халыққы Қызмет Көрсету Орталығы бөлімі
Тәжірибе мерзімі:27.01.2020 - 04.04.2020
Мамандық:Құқықтану ЮП 161
Студент: Ыбраев.Е
Университеттегі тәжірибе жетекшісі:Абралиев.Ж
БЕЙНЕУ-2020
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
мазмұны:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
кіріспе
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Мекеменің қызметін іске асыруының құқықтық негіздері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Мекеменің басқару құрылымы мен функционалдық бөлімдердің міндеттері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Жұмыспен қамту саласындығы мемлекеттік әлеуметтік саясат
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4. Халықты әлеуметтік қорғау саясатын жетілдіру бағыттары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кіріспе
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Іс-тәжірибе өту орны Азаматтарға арналған үкімет мемлекеттік корпорациясы коммерциялық емес акционерлік қоғамының Маңғыстау облысы бойынша Бейнеу аудандық халыққа қызмет көрсету бөлімі - Халыққа қызмет көрсету орталығы департаменті Қазақстан Республикасының мемлекеттік органы болып табылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Іс-тәжірибенің мақсаты таңдаған мамандық саласында кәсіби білімді қалыптастыру және дамыту, жалпы кәсіби және арнаулы пәндер бойынша алған теориялық білімдерін бекіту, таңдаған мамандығы бойынша қажетті әдістерді, дағдыларды меңгеру, мамандық пен мамандану бағыты бойынша жеке пәндерді терең оқып үйрену және іс-тәжірибе нәтижелерін дипломдық жұмысты орындау үшін тиімді пайдалану болып табылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Іс-тәжірибені өту мақсатына мынадай міндеттерді шешуді көздейді:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Іс-тәжірибе орнының қызметі бойынша:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
- ұйымның орналасқан орны, мақсаттары мен міндеттері, сонымен қатар оның статусымен анықтайтын құжаттармен танысу (ереже, жарғы және т.с.с.);
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
- қалыптасқан басқару құрылымы және оны жетілдіру жолдары, негізгі бөлімдер мен басқармалардың қызметі мен міндеттерімен танысу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Іс-тәжірибе өткен функционалдық бөлімше бойынша:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
- іс-тәжірибе өту үшін бекітілген бөлімнің қызметкерлерінің атқаратын қызметі мен лауазымдық міндеттері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
- қызметкерлерді мотивациялау, қолданылған еңбекті бағалау және ынталандыру жүйесі;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
- стратегиялық жоспарлау теориясы мен ұйымның нақты іс-тәжірибесіне сүйене отырып, осы ұйымның миссиясын, оның маңызды міндеттерін тұжырымдамалау; - дербес тапсырма мен СҒЗЖ тапсырмасын орындау.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Мекеменің қызметін іске асыруының құқықтық негіздері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Халыққа қызмет көрсету орталығы бюрократияны болдырмау және әкімшілік кедергілерді алып тастау мақсатында қазақстандықтарға мемлекеттік қызметті Бір терезе қағидаты бойынша қамтамасыз ету мақсатында 2007 жылы құрылды. Бүгінде Маңғыстау облысы бойынша 13 ХҚКО бар. Жаңа ХҚКО-ларда келушілерге қолайлы болу үшін Connection Point өзіне-өзі қызмет көрсету секторы жұмыс жасайды, ол жерде баланы балабақшаға кезекке қоюды, дербес кредиттік есеп беруді, мемлекеттік қызметке кадрлық қорға қоюды және т.б. барлық электрондық қызметтерді алуға болады. Электронды нысанда көрсетілетін қызметті алу үшін пайдаланушының электрондық цифрлы қолтаңбасы болса жеткілікті. Айта кетейік, дәл осыны өзіне-өзі қызмет көрсету секторында алуға болады. 2014 жылы ХҚКО-ларға 21 жаңа қызмет түрі беріліп, 2015 жылы олардың саны 212-ге, ал 2016 жылы 215-ке жетті(1-ші суретке сәйкес). Жаңадан қосылған қызмет түрлерінің қатарында жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалардың қорғаншылары мен қамқоршыларына жәрдемақы тағайындау, жеке істері бойынша Қазақстан Республикасына кіруге шақыруды ресімдеу және т.б. бар.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сурет 1. ХҚКО-ның қызмет түрінің саны
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2015 жылдан бастап Инвестициялық жобаларды жүзеге асыру үшін Бір терезе қағидаты бойынша ХҚКО-да ашылған Инвесторларға қызмет көрсету секторы жұмыс жасайды. Енді инвесторларға рұқсат құжаттарын алу үшін әр түрлі мемлекеттік органдарға жүгінудің қажеті жоқ. Инвестициялық жобаларды жүзеге асыру үшін ХҚКО-ға келсе болғаны. Сондай-ақ, Негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарында экстернат нысанында оқуға рұқсат беру, жеке және заңды тұлғалар ауылшаруашылығы саласында субсидиялауды ХҚКО арқылы ресімдей алады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ХҚКО-ларға кедергісіз кіру үшін пандустар мен шақыру батырмалары орнатылған. I, II топтағы мүгедектерге үйлеріне барып, есту қабілеті нашар азаматтарға SMS көмегімен қызмет көрсетудеміз. Сонымен оларға Электронды үкімет порталымен жұмыс істеуді үйретіп жатырмыз. ХҚКО-ның ұсынатын барлық 212 мемлекеттік қызметін үйінен шықпай-ақ алу үшін 1414 бірыңғай байланыс орталығына қоңырау шалса болғаны. Осылайша қажетті мемлекеттік қызметтер туралы кеңес алып, қажетті мемлекеттік қызметке тапсырыс бере алады. Осыдан кейін ХҚКО қызметкерлері хабарласып, қажетті құжаттар тізбесін ұсынады және бару үшін қолайлы уақытты белгілейді. Бұл үдеріс 72 жұмыс сағаты ішінде жүзеге асырылады. Сонымен қатар, Маңғыстау облысы бойынша ХҚКО-ларында сурдоаударма тілін 80 қызметкер игерген.Облысымызда мүмкіндігі шектеулі 2 мыңнан астам тұрғын мемлекеттік қызметтерді үйлерінен шықпастан алды. Облыс бойынша 4 мыңнан астам мемлекеттік қызмет түрі үйге бара отырып көрсетілді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Маңғыстау облысының Мобильді Халыққа қызмет көрсету орталықтары 190 шалғай елді мекеннің тұрғындарына мемлекеттік қызмет көрсетіп жатыр. Мобильді топтың қызметкерлері азаматтарды көбінесе ауылдың орталығында орналасқан әкімдіктің ғимаратында қабылдайды. Мобильдік ХҚКО-лардың басты міндеті - шалғай елді мекендерде тұрып жатқан азаматтардың қаржысы мен уақытын үнемдеу. Ауыл тұрғындары аудан орталығына шықпай-ақ, Мобильді ХҚКО тобын шақырту арқылы ХҚКО арқылы көрсетілетін 212 мемлекеттік қызметті алуға мүмкіндіктері бар. Ауылдық мекендердің тұрғындары мемлекеттік қызметтерден басқа ЭЦҚ мәселесі, порталда тіркеу, құжаттарды ресімдеу және т.б. бойынша тегін кеңес ала алады.Мобильдік ХҚКО іссапарларының кестесі әкімдіктермен алдын ала келісілетін және аудандық әкімдіктердің сайттары мен өңірлік БАҚ-тарда жарияланады. Мобильдік ХҚКО сапарларының кестесін ХҚКО РМК-ның www.con.gov.kz ресми порталында табуға да болады.Сөз ретінде, 2015 жылы Маңғыстау облысының Мобильді ХҚКО-ларында 68 000 қызмет көрсетілген, оның ішінде 33 000 - электрондық нысанда ұсынылды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Халыққа қызмет көрсету орталықтары қызметінің қағидалары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Осы Халыққа қызмет көрсету орталықтары қызметінің қағидалары Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы Қазақстан Республикасы Заңы 9-бабының 2 тармақшасына сәйкес әзірленді және Халыққа қызмет көрсету орталықтары қызметінің тәртібін, сондай-ақ өтініштерді (құжаттарды) қабылдау және өтініштердің уәкілетті органдарға уақтылы табысталуын және қабылдануын қамтамасыз ету, орталықтарда құжаттарды беру тәртібін айқындайды.Орталықтар өз қызметін Қазақстан Республикасының Конституциясына, Заңдарына, Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілеріне, өзге де нормативтік құқықтық актілерге, жарғыға, сондай-ақ осы Қағидаларға, мемлекеттік қызметтерді көрсету стандарттарына сәйкес жүзеге асырады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтар Заңға сәйкес, өтініштерді қабылдау және құжаттарды беру бойынша жалғыз терезе қағидаты бойынша жеке және (немесе) заңды тұлғаларға мемлекеттік қызметтерді ұсынуды қамтамасыз етеді. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің ұсынылуын қамтамасыз ететін ретте Орталықтар, Ақпараттандыру туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, ақпараттық жүйелерінен мәліметтер алу мүмкін. Орталықтар мемлекеттік қызметтерді, Заңның 3-бабына сәйкес келесі қағидаттар негізінде ұсынады:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
қызметті алушылардың тегiне, әлеуметтiк, лауазымдық және мүлiктiк жағдайына, жынысына, нәсiлiне, ұлтына, тiлiне, дiнге көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жерiне немесе кез келген өзге жағдаяттар бойынша қандай да бір кемсітушіліксіз теңдей қол жеткізуі;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
мемлекеттік қызметтерді көрсету кезінде төрешілдік пен сөзбұйдалық көріністеріне жол бермеу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
мемлекеттік қызметтер көрсету саласындағы есептілік және ашықтық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасы мен қолжетімділігі;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
мемлекеттік қызметтер көрсету процесін үнемі жетілдіру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
мемлекеттік қызметтер көрсету кезіндегі үнемділік және тиімділік.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтардың құрылымын және штаттық санын Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрлігінің Халыққа қызмет көрсету орталығы шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының бас директоры бекітеді.Орталықтарды қаржылық және материалдық-техникалық қамтамасыз ету, мемлекеттік сатып алу туралы келісімшарт шеңберінде алынатын қаражат құралдары шегінде жүзеге асырылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтар қызметінің тәртібі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтарда Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес бес күндік және алты күндік жұмыс аптасы белгіленеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бес күндік және алты күндік жұмыс аптасы кезінде күнделікті жұмыс уақытының ұзақтығы 40 сағаттық жұмыс аптасы болғанда 8 сағаттан аспауы керек.Орталықтар үшін олардың үздіксіз жұмысын сағат 9.00-ден 20.00-ге дейін қамтамасыз ететін, қызметкерлерге арналған түскі үзіліспен бірге, Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес жылжымалы кесте бойынша ауысымды жұмыс кестесі белгіленеді. Орталықтар ғимараттарының кіреберісінде жұмыс орындарын алмастыру сызбасы белгіленеді. Орталықтардың реттеу залы мен күту залдары бейне камералардың көмегімен визуалды бақылау жүйесімен жабдықталуы мүмкін. Орталықтардың кіреберісінде бейнебақылау жүйесі болған жағдайда бейнебақылау жүйесінің бар екендігі туралы ескерту маңдайшасы орнатылады. Орталықтардың ғимараттарында осы Қағидалар туралы ақпарат, ұсынылатын қызметтердің тізбесі, мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің стандарттары, анықтамалық және түсіндіру материалдары орналастырылады. Орталықтарда өтініш берушілерге ұсынылатын қызмет бойынша анықтамалық ақпаратты ұсыну, мемлекеттік және орыс тілдерінде әзірленген мемлекеттік қызмет стандарттарымен танысу қамтамасыз етіледі. Көрсетілген ақпарат және стандарттар ыңғайлы нысанда, көруге қолайлы қолжетімді орындарда орнатылған тақтайшаларға орналастырылуы қажет (соның ішінде келушілер саны көп болған жағдайда).2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ақпараттық тақтайшалар Орталықтар жұмысының режиміне және ұсынылатын қызметтерге қатысты өзекті ақпараттан тұруға тиіс, соның ішінде:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
бланкілердің нысандарының үлгілері мемлекеттік және орыс тілдерінде толтырылады;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ХҚКО РМК, Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрлігінің (бұдан әрі - Министрлік), мемлекеттік қызмет көрсету процесіне қатысатын уәкілетті органдардың пошталық мекенжайлары, телефондар, электрондық пошталары және мекенжайлары, ресми сайттары;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
алымдарды, баж салықтарын және басқа да бюджетке төленетін төлемдерді төлеуге қажетті банктік деректемелер;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бірыңғай байланыс орталығы, Орталықтар басшыларының және олардың орынбасарларының телефондарының нөмірлері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ақпараттық стендтерге Орталықтар арқылы ұсынылатын барлық мемлекеттік қызмет түрлері бойынша талап етілетін құжаттардың тізбесі бойынша, мемлекеттік және орыс тілдеріндегі бланкілерді толтыру үлгілерінің брошюраларына арналған қалташалар орнатылады (өзгерістер болған жағдайда ақпарат жаңартылып отырады, бірақ айына кем дегенде 1 реттен);
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтардың және (немесе) оның қызметкерлерінің шешімдеріне, әрекеттерге (әрекетсіздікті) шағым келтіру тәртібі;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
мемлекеттік қызметтерді алуға қажетті басқа да ақпараттық материалдар.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тұрғындардың электрондық цифрлық қолтаңба (бұдан әрі - ЭЦҚ) қолдануды және электрондық үкімет порталын қолдануды үйренуі үшін Орталықтар компьютерлермен жабдықталған жұмыс орындарын ұйымдастырады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4) құжаттарды уәкілетті органдарға оларды қарау, олар бойынша шешім қабылдау және оларды тиісті ресімдеу үшін мерзімінде беруді қамтамасыз ету;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5) уәкілетті органдардан түскен дайын құжаттарды өтініш берушілерге беру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Өтініштерді қабылдауды және құжаттарды беруді Орталық қызметкерлері өтініш берушінің қалауы бойынша мемлекеттік және орыс тілдерінде жүзеге асырады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Мекеменің басқару құрылымы мен функционалдық бөлімдердің міндеттері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Азаматтарға арналған үкмет мемлекеттік корпорациясы коммерциялық емес акционерлік қоғамының Маңғыстау облысы бойынша филиалы - Халыққа қызмет көрсету орталығы департаментінде 5320 қызметкерлер жұмыс жасайды. Соның ішінде сурдоаудорма бойынша 2014 жылы 74 қызметкер болса, 2016 жылы қызметкерлер саны 86 болды. Жеке және заңды тұрғалармен жұмыс істейтін қызметкерлер саны 2014 жылы 2360 болса, 2016 жылы 2521 қызметкерге жетті. Сондай-ақ, тікелей хабарласу бойынша 2014 жылы 487 қызметкер жұмыс жасаса, 2016 жылы 512 қызметкерге көбейді. I, II топтағы мүгедектермен 124 кызметкер, 2016 жылы 139 қызметкер жұмыс істеді. Шет жақтарда тұратын азаматтарға электронды порталын ашқан. 2014 жылы азаматтарға 233 қызметкер қызмет көрсеткен, ал 2016 жылы қызметкерлер саны 335 адамға дейін жетті(кесте 1).
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кесте 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Азаматтарға арналған үкмет мемлекеттік корпорациясы Халыққа қызмет көрсету орталығы департаментіндегі қызметкерлер саны
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қызметкерлер
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2014
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2015
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2016
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сурдоаударма
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
74
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
80
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
86
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жеке және заңды тұлғалармен
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2360
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2411
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2521
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тікелей хабарласу
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
487
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
493
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
512
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
I, II топтағы мүгедектермен
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
124
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
135
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
139
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Электронды порталмен
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
233
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
330
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
335
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтардың негізгі міндеттері:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1) жеке және (немесе) заңды тұлғаларға мерзімінде және сапалы мемлекеттік қызмет көрсетуді қамтамасыз ету;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2) жеке және (немесе) заңды тұлғаларға мемлекеттік қызмет көрсету кезінде сыбайлас жемқорлық көріністерін, төрешілдікті, әуре-сарсаңдылықты және басқа да әкімшілік кедергілерді жою үшін жағдай жасау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3) Орталықтар арқылы ұсынылатын қызметтер бойынша жеке және (немесе) заңды тұлғаларға ақпараттық көмек көрсету.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Негізгі міндеттерді іске асыру мақсатында Орталықтар мынадай функцияларды атқарады:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1) Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғаларынан, шетелдік заңды және жеке тұлғалардан, азаматтығы жоқ тұлғалардан (бұдан әрі - өтініш беруші) қолданыстағы заңнамамен көзделген құжаттарды ресімдеуге және беруге өтініштерді қабылдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2) ұсынылған құжаттардың толықтығын тексеру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3) Орталықтарға жүгінген жағдайда өтініш берушілерге ақпараттық көмек көрсету.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтардың қызметкерлері өзінің міндеттері мен функцияларына сәйкес:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1) өтініш берушілерге құжаттарды ресімдеуге өтініштерді, әдетте электрондық кезек жүйесімен анықталатын кезектілік тәртібінде қабылдайды (талонға сәйкес);
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2) Халыққа қызмет көрсету орталықтарының ықпалдастырылған ақпараттық жүйесі ақпараттық жүйесіндегі (бұдан әрі - ХҚКО ЫАЖ) тізбеге сәйкес өтініштердің дұрыс толтырылуын және ұсынылған құжаттар пакетінің толықтығын тексереді;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3) өтінішке қол қойған тұлғаның жеке басын сәйкестендіреді;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4) тиісті бюджетке міндетті төлемдердің енгізілгендігін растайтын құжаттардың болуын және олардың деректемелерін тексереді;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5) ХҚКО ЫАЖ-ға өтініш беруші туралы тиісті ақпаратты және ұсынылған құжаттардың тізімін енгізеді;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6) ХҚКО ЫАЖ берген штрих-коды бар өтініш берушіден қабылданған құжаттар туралы қолхатты береді;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7) уәкілетті органдарға жолданатын хат-хабарларды дайындайды;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8) қолхатта көрсетілген мерзімде өтініш берушілерге құжаттарды береді;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9) Орталықтардың басшылығына Орталықтардың аумағындағы өзіне белгілі болған тәртіп және заң бұзушылықтар туралы хабарлайды;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10) ХҚКО ЫАЖ уәкілетті органдарға құжаттарды тапсыру бойынша, уәкілетті органдардан қабылдау, құжаттарды беру секторына тапсыру және өтініш берушіге құжаттарды беру бойынша іс-әрекеттерді бақылайды (штрих-кодты сканерлеу тәсілімен).
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес, өтініштердің сенімді тұлға арқылы ұсынылуына және де дайын құжаттарды алуға жол беріледі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Құжаттарды қабылдау және дайын құжаттарды беру, әдетте, тиісті ұйымдастыру техникасымен жабдықталған кедергісіз қағидаты бойынша жұмысты қамтамасыз ететін Орталықтардың арнайы жабдықталған жұмыс орындарында жүзеге асырылады. Жұмыс орындары Орталықтар қызметкерінің тегі, аты, әкесінің аты және лауазымы көрсетілген кестелермен жабдықталуға тиіс.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Өтініштерге қызмет көрсету (өтініштерді беру) электрондық кезек тәртібінде жүзеге асырылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кеңес беру қызметтерін ұсыну Бірыңғай байланыс-орталығы арқылы жүзеге асырылуы мүмкін.Орталықтарда Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес өтініштерді қабылдау және дайын құжаттарды беру бойынша қызмет түрлері ұсынылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтар арқылы ұсынылатын әр мемлекеттік қызметтің түрлері бойынша өтініштерге қосымша берілетін құжаттардың тізбесі Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасымен белгіленеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Алдын ала, құжаттарды тапсырғанға дейін, Орталықтардың кеңесшілері өтініш берушілерге құқықтары мен міндеттерін түсіндіреді, мемлекеттік қызмет көрсету талаптарымен таныстырады, қажетті құжаттар тізбесін қалыптастыруға көмек көрсетеді және өтініштер мен бланкілердің дұрыс толтырылуын тексереді. Мемлекеттік қызметтерді сапалы және уақтылы көрсету мақсатында Орталықтар уәкілетті органдардың жергілікті бөлімшелерінің өкілдерінің қатысуымен Орталықтар қызметкерлерінің оқытуларды, семинарларды, дөңгелек үстелдерді, кеңестерді өткізеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтардың консультациялық қызметтері Бірыңғай байланыс орталығы арқылы телефон желісінің көмегімен ұсынылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтардың қажетті қызметі туралы ақпаратты, оның ішінде қажет етілетін құжаттар, олардың орындалу мерзімі және алынатын мемлекеттік баж сомасы туралы ақпаратты ұсыну ХҚКО ЫАЖ көмегімен жүргізіледі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Өтініш берушінің Орталықтарға берген өтінімінің орындалу қозғалысы мен кезеңінің бағытына мониторинг жүргізу ХҚКО ЫАЖ көмегімен жүргізіледі. Электрондық нысанда мемлекеттік қызметтерді ұсыну қолданыстағы заңнамаға сәйкес жүзеге асырылады және мемлекеттік көрсететін қызметтердің стандарттарымен және регламенттерімен реттеледі. Орталықтардың мемлекеттік қызметтердің стандарттарымен бекітілген нысанда өтініш берушінің сұрауынсыз мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінен мәлімет ұсынуына жол берілмейді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтарда өтініштерді қабылдау тәртібі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтарға жүгінген өтініш беруші өзіне қажетті қызметтің атауын көрсете отырып, қағаз тасығыштағы өтініш бланкісін толтырады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қызметтерді электронды нысанда алу үшін (е-анықтаманы) Орталықтар қызметкері өтініш берушінің деректеріне (ЖСН, БСН) сәйкес белгіленген нысанда электронды түрдегі өтінішті толтырады. Орталықтар қызметкері сұратуды (электронды нысандағы өтінішті) өзінің электрондық цифрлық қолтаңбасымен куәландыра отырып, мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелеріне жолдайды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Реттеу залының қызметкері (оператор) осы Қағидалардың 21-тармағында белгіленген талаптарды сақтап, қағаз тасығыштағы өтінішті (қажет болған жағдайда оған қоса берілген құжаттарымен бірге) қабылдайды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қағаз тасығыштағы өтініштердің дұрыс толтырылуы мен оның толықтығының сақталуы кезінде реттеу залының қызметкері (оператор) қабылдаған өтінішті ХҚКО ЫАЖ-да тіркейді және өтініш берушіге қабылдаған құжаттардың тізімі, өтінішті қабылдаған Орталық қызметкерінің аты-жөні, өтініш берілген күні мен уақыты және дайын құжаттардың берілу күні көрсетілген қолхат береді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қосымша touch screen - монитор арқылы оператор өтініш берушіге
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орталықтарға келіп түскен құпия ақпаратты Орталықтар қызметкерлері жария етпейді. Халықтан құжаттарды қабылдау мен оларды беруге қатысатын Орталықтар қызметкерлері Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құпия ақпараттың қорғалуы мен сақталуына жауапты болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Жұмыспен қамту саласындығы мемлекеттік әлеуметтік саясат
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қазақстан Республикасының қолданып жүрген заңнамасына сәйкес, жұмыспен қамту деген - жеке басының жеке қоғамның мұқтаждығын қанағаттандыратын заңнамаға қарсы келмейтін және табыс пен еңбекақы алып келетін азаматтардың қызметі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясатының белсенді түрі (еңбек нарығында) - мемлекеттің жұмыссыздық деңгейін төмендетуге көзделген құқық, ұйымдық және экономикалық шаралардың жиынтығы. Мұндай саясаттың мазмұнына: қоғамдық жұмыстар жүйесі бойынша жаңа жұмыс орындарын ұйымдастыру, өзін-өзі жұмыспен қамтуды дамыту жолымен жұмыс орындарын құруды демеу, жұмыс орнын сақтап қалуға, тұлғаларды оқыту, қайта дайындау және біліктігін жоғалатуға, қызметтердің жұмыстан өздігінен босталуын болдырмауға (ескерту, алдын алу шарасы) байланысты іс-шаралар кіреді.[7]
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясатының әрекетсіз түрі - жұмыссыздықтың келеңсіз салдарын деңгейлестіруге жұмсалған іс шаралардың жиынтығы. Ол өзіне: асырауындағыларға үстемақы төлеуді, бірінші қажеттіліктегі қымбат емес тауарларды мүмкіндігінше беруді, сондай ақ азық түлікті асханада арзан тамақтануды ұйымдастыруды және басқада іс шараларды енгізеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сонымен, жұмыспен қамтылу - бұл оқуды, әскер қатарындағы қызметті, үй шаруашылығын жүргізуді, балалар мен қарттарды кутуді қоса алғанда халықтың енбек қызметіне қатысуы. Экономикалық ғылыммен , жұмыспен қамтылу:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-- халықтың белсенді бөлігі қоғамдық өндіріске толық кірістірілмеген;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-- жұмыс орындары мен еңбек ресурстарының теңгерімділік деңгейімен;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-- халықтың әлеуметтік - экономикалық сұраныстарына жұмыспен қамтылудың сәйкестілігімен - шағылысатын көрсеткіш жүйесімен сипатталады;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-- кәсіпкерлік оқытудың және жұмыспен қамтуды жоғарлату саясаты;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-- кәсіптік оқытуды ұйымдастыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-- жұмысшы орындары туралы ақпараттарды ұсыну;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-- құқық шегінің кері әсері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту қызмет орындарына жұмысқа орналасу мәселесі бойынша жүгінген азаматтар саны жұмыстан шығу, жалдау мерзімінің бітуіне байланысты басқа жұмыс іздеген жұмысы бар немесе негізгі жұмысынан бос уақытта жұмыс істегісі келетін тұлғаларды қоса алғанда жұмыспен қамту мекемелеріне жұмысқа орналасу мәселесі бойынша жүгінген азаматтардың жалпы санының сипатын береді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту мемлекеттік саясатты мемлекеттік деңгейде жүргізу мәселесі негізінен еңбек және халықты әлеуметтік қорғау Министірлігінде (ЕХӘҚМ) шоғырланған. Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау Министірлігінің жылдық есебін қарастырып отырып, айқын мысал келтірейік.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әлеуметтік қайта құруды тереңдету Бағдарламасында көрсетілген міндеттер мен мақсаттар табысты жүзеге аырылып, орындалуда -- әлеуметтік қамтамасыз етудің көпдеңгейлі жүйесі қалыптастырылды, мемлекеттік әлеуметтік үлгілер жүйесін жетілдіру, әлеуметтік қамтамасыз ету жүйесін дамыту, халықты жұмыспен қамтуға ықпал ету және еңбек қатынасын реттеу тетігін жетілдіру бойынша негізгі шаралар жүзеге асырылды: еңбек нарығының оралымдылығын қалыптастыру; көші-қон саясатын жетілдіру; тапшы мамандықтар бойынша жеке кадырлар даярлау секілді міндеттер қойылды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Шағын мамандандырылған құрылымдық бөлімшелердің басы бірікпеушіліктің әсерінен кадрлармен жұмыс істеудің тиімділігі азайып, кадрларды қалыптастыру және тиміді пайдалану мәселелерін кешенді түрде шешуге бұл келеңсіздік мүмкіндік бермеді. Үлкен жұмысты, әсіресе кадрларды іріктеуге, орналастыруға және пайдалануға байланысты жұмыстарды сызықтық жетекшілер орындады, ал олардың басты міндеті өндірістік тапсырмаларды өзуақытында сапалы орындау болғандықтан кадр басқаруға қажетті бөлімі, уақыты болмағандықтан, олар жұмысты жоғары деңгейде орындай алмады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Еңбек қатынастарын реттеудің келісім саласын кеңейту келісімдер жасау мен орындауы республикалық, салық, аймақтық деңгейлерде, ал ұжымдық шарттарды - мекемелер деңгейінде қамтамасыз ететін тиімді серіктестік институттары құрылымын талап етеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жоба жаңалығы -- біліктілік пен еңбек өндірісі арасындағы айырмашылықты көрсететін жұмысшының еңбек ақысы жүйесін қолдану арқылы жүзеге асырылатын қаржы салымынадамдық капиталға салу, жоғары білікті және жоғары біліктіліксіз жұмыстар ақысы бірдей төленбелуі керек: жұмысшы өзінің кәсіптік дайындығын дайындығын көтеруге ынталы болу керек. Еңбекақы деңгейі реттеуде, еңбекті мөлшерлеу арқылы еңбектің қалыпты жағдайынан тыс (түнгі, шамадан тыс, демалыс күндері) жұмысы еңбек ақысының саралап жіктелген еңбекақы мөлшерін құру ұсынылып отыр.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жобада екі деңгейлік жүйені қолдануды анықтайтын: жұмыс беруші мен жұмысшының арасындағы келісім бойынша құрылған келісім комиссиясы немесе еңбек төрелігі деңгейі мен халықаралық үлгіге сәйкес келетін сот инстанциясы деңгейлеріне жеке және ұжымдық еңбек дауларын шешу рәсімдері анық бейнеленген. Бұл жерде жұмысшының өмірі мен денсаулығына келтірілген зиянды өтеу, кәсіптік дайындау, қайта дайындау және оқыту шарттарының мазмұны туралы мөлшерді біруақытта енгізумен жұмысшының біліктілігін көтеруді қамтамасыз етуде жұмыс берушінің негізгі құқықтары мен міндеттерін кеңейту ұсынылып отыр.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Еңбек кодексінің жобасына жұмыс берушінің еңбек заңнамасында тәртіп бұзбаған, жұмыс істеуіне үш жыл қалған зейнеталды жастағы жұмысшымен еңбек шартын бұзу мүмкіндігін шектеу кіреді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3-бап. Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту туралы заңнамасы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi, осы заңнан және өзге де нормативтiк құқықтық актiлерден тұрады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының азаматтарына, шетелдiктерге және азаматтығы жоқ адамдарға қолданылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттар осы Заңнан басым болады және халықаралық шарттар, оны қолдану үшiн заң шығару талап етiлетiн реттердi қоспағанда, тiкелей қолданылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4-бап. Халықты жұмыспен қамту саласындағы мемлекеттiк саясаттың негiзгi принциптерi және бағыттары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Мемлекет азаматтардың жұмыспен нәтижелi әрi еркiн таңдау арқылы қамтылуына жәрдемдесетін саясат жүргiзілуiн қамтамасыз етедi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Жұмыспен қамту саласындағы мемлекеттiк саясат:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1) Қазақстан Республикасының азаматтарына, Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдарға қызмет пен кәсiп түрлерiн еркiн таңдауға бiрдей мүмкiндiктердi, әдiл де қолайлы еңбек жағдайларын, жұмыссыздықтан әлеуметтiк қорғауды қамтамасыз етуге;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2) нәтижелi жұмыспен қамтуды қамтамасыз етуге, жұмыссыздықты азайтуға, жұмыс орындарын ашуға;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3) бiлiм беру жүйесiн еңбек рыногының қажеттерiне және инвестициялық саясатты ескере отырып, оның даму перспективасына сай кадрлар даярлау iсiне бағдарлауға;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4) азаматтардың заңдарға сәйкес жүзеге асыратын еңбек және кәсiпкерлiк бастамаларын қолдауға, олардың өнiмдi және шығармашылық еңбекке қабiлетiн дамытуға жәрдемдесуге;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5) бар жұмыс орындарын сақтаған және жаңа жұмыс орындарын, оның iшiнде нысаналы топтарға арналған жұмыс орындарын ашатын жұмыс берушiлердi ынталандыруға;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6) уәкiлеттi орган және жеке жұмыспен қамту агенттiгi арқылы еңбек делдалдығын ұйымдастыруға. [2]
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қазақстан Республикасында әлеуметтiк-экономикалық жаңғыртулар ойдағыдай жүрiп жатқан жоқ. Экономикадағы дағдарысты жағдай жұмыс iстеуге қабiлеттi халықты жұмысқа орналастыру проблемасын айтарлықтай қиындатып жiбердi. Халықты жұмыспен қамтудың абсолюттiк көлемiнiң төмендеуi ресми түрде тiркелген жұмыссыздардың өсуiн бiрнеше есе өсiрдi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Халықты жұмыспен қамтудың объективтi едәуiр төмендеуiне экономиканың реформалануы, оның нарықтық негiзге көшуi себепшi болады. Бiрақ халықты жұмыспен қамтудың қысқаруының орын алуы әзiрге экономикада озық құрылымдық өзгерiстердiң болуының, өндiрiстi модернизациялаудың, шаруашылық жүргiзудiң бiр ғана мемлекеттiк жүйеден көп салалы жүйеге ауысуының нәтижесi болып табылмайды. Жалпы сипат алған жұмыс күшiн толық пайдаланбау экономиканың барлық саласындағы өндiрiстiң тиiмдiлiгiн тоқтатушы факторға айналып отыр. [7]
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыссыздықтың өсу тенденциясы бар, халықты жұмыспен қамту саласындағы жағдайдың шиеленiсуi, экономикалық өсу мен халықтың тұрмыс жағдайының жақсаруының шарты ретiнде елде толық, нәтижелi жұмыспен қамтудың қалыптасу кезеңi негiзделген осы Тұжырымдаманы жасауға себепшi болды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамтудың мемлекеттiк саясатының тұжырымдамалық ережелерiн айқындау, сондай-ақ жұмыс күшiнiң тауарлық сипатын және әлеуметтiк-еңбек қатынастарын қайта құруға себепшiл болған жұмыспен қамтуды ұйымдастырудың нарықтық үлгiсiне көшу қажеттiгiне байланысты болып отыр. Жаңа жағдайда монополиялық жұмыс берушi ретiнде мемлекеттiң рөлi едәуiр азаяды және еңбек нарығының басты қатысушылары - қызметкерлер мен жұмыс берушiлер арасындағы қарым-қатынасты реттеуде, жұмыссыздарды толық жұмыспен қамтуды және әлеуметтiк қорғауды қамтамасыз ету үшiн жағдай жасауда оның функциясы күшейедi. Мұның бәрi жұмыспен қамту саласында өзгерген жағдайларға, мақсаттарға, мiндеттерге және оны жүзеге асыру принциптерiне неғұрлым толық жауап беретiн жаңа ыңғайларды талап етедi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Осы Тұжырымдаманың негiзгi мәнi бiрiншi кезеңде жұмыспен қамту деңгейiнiң құлдырау қарқынын төмендетуге, екiншiде - жұмыспен қамтуды тұрақтандыруға, үшiншiде - жалпы өсуiне және оны экономикалық мақсатқа сай деңгейде ұстап тұруға себепшi болатын принциптер мен бағыттарды негiздеуден тұрады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясатының мақсаты, мiндеттерi мен принциптерi
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясатының негiзгi мақсаты жұмыспен қамтуды толық, нәтижелi және еркiн таңдап алуға қол жеткiзу, жұмыссыздықтың қысқаруы және оның әлеуметтiк жарамды деңгейде қолдау табуы, еңбек нарығының қызмет етуi мен реттелуiне құқықтық, экономикалық және ұйымдық шарттар құру болып табылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Көрсетiлген мақсаттарға жету мынадай негiзгi мiндеттердi шешумен қамтамасыз етiледi:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыспен қамту саласындағы азаматтардың дербес белсендi көзқарасына және халықтың неғұрлым әлсiз санаттарын әлеуметтiк қорғау кепiлдiгiне бағытталған еңбек және әлеуметтiк заңдарын өзгерту және толықтыру жолымен жұмыспен қамту және еңбек қатынастарын құқықтық реттеу жүйесiн жаңарту.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жаңа өндiрiстер құру, жекешелендiру, қайта ұйымдастыру, қайта мамандандыруды қоса алғанда, перспективасы жоқ өндiрiстердi реформалау негiзiнде экономиканың салалық құрылымын жетiлдiру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыспен қамту саясатымен сәйкестендiрiлген, қосымша жұмыс орындарын құруды ынталандыруды қолдайтын қаржылық және салық саясатын жүргiзу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
қосымша жұмыс орындарын, соның iшiнде оны шетел капиталын тарту есебiнен құрушы шағын және орта жекеменшiк кәсiпкерлiктi дамытуды қолдау және белсендi ынталандыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыссыздықтың белгiленген параметрлер (өлшемдер) топтарда олардың республикалық орта деңгейден ауытқуы негiзiнде жұмыссыздықтың дағдарысты деңгейiндегi аймақтарды, салаларды таба бiлу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыссыздарды әлеуметтiк қорғау тетiгiн жетiлдiру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыспен қамту мен еңбек нарығын реттеу мәселелерiнде мемлекеттiк жұмыспен қамту қызметiнiң iс-әрекеттерiн жұмыс берушiлермен, қоғамдық және кәсiподақ органдарымен одан әрi шоғырландыра түсу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамтудың саясаты мынадай негiзгi принциптердi қамтамасыз етудi талап етедi:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
азаматтардың жұмыспен қамтудың нысандары мен түрлерiн еркiн және ерiктi түрде таңдауын;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыс орыны мен кәсiби даярлыққа жетуге болатын баршаға бiрдей мүмкiндiктi бiлдiретiн теңдiктi;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
экономиканың өсуiне жету мақсатында жұмыс күшiнен мейлiнше қайтарымды қамтамасыз етумен байланысты тиiмдiлiктi;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыспен қамту саясатын жүзеге асыруда негiзге алынатын бiрыңғай нормалар негiзiнде орталық және аймақтық органдардың өзара тиiмдi iс-қимыл жасауын қамтамасыз ететiн жұмыспен қамту саясатын жүргiзудегi аймақтық ерекшелiктердi есепке алып отыру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясатының негiзгi бағыттары мен жүзеге асыру кезеңдерi
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясатының мақсаты, мiндеттерi мен принциптерi оны жүзеге асырудағы негiзгi бағыттарын алдын ала айқындайды:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
экономиканың балама, мемлекеттiк емес секторларында жұмыспен қамтуды дамыту мен кеңейту үшiн жағдайлар жасау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
экономиканың дамуы мен оның құрылымдық қайта құрылуының факторлары мен мiндеттерiн ескере отырып мемлекеттiк сектордағы жұмыспен қамтуды қолдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
босап қалғандарды әлеуметтiк жағынан қорғай отырып, кәсiпорындарды санациялау және оңалту жөнiндегi шараларды үйлесiмдi жүзеге асыру жолымен қызметкерлердi босатуды реттеу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
еңбек нарығының нормативтiк-құқықтық инфрақұрылымдарын дамыту;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
еңбек нарығының жедел мониторингi жүйесiн құру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Осы бағыттарды жүзеге асыру, бiр жағынан жұмыспен қамту саласындағы әлеуметтiк шиелiнiстi жұмсартуға, екiншi жағынан экономиканы оңалту мен дамыту жөнiндегi жалпы орта мерзiмдi және ұзақ мерзiмдi перспективалар арнасында оны рационализациялау үшiн алғы шарттар жасауға мүмкiндiк бередi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамтудың белсендi саясатының өзiне бағамды заңды нормативтiк-құқықтық және материалдық-қаржыландыру базасы болуы керек, оны құру да уақытты талап етедi. Бiрақ жұмыссыздыққа байланысты проблемалардың өткiр қойылуы мен еңбек нарығындағы тұрақсыздықтың үдей түсуi мемлекеттiк реттеудi қайта бағдарлауды барынша тығыз мерзiмге қойып отыр.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бiрiншi кезеңде халықты жұмыспен қамтудың мемлекеттiк саясаты жұмыссыздарды кешендi әлеуметтiк қолдауға бағытталады (жұмыссыздарға жәрдемақылар мен стипендиялар төлеу, оларға материалдық көмек көрсету, қажеттi мамандықтарға оқыту және қайта оқыту, қоғамдық жұмыстарға орналастыру т.б.). Жұмыссыздықтың өсуiн тоқтату мақсатымен қолда бар шектеулi ресурстар шегiнде экономиканың дамуы үшiн неғұрлым маңызы бар өндiрiстердi: отын-энергетикалық және агроөнеркәсiп кешендерiн, қорғаныс өнеркәсiбiн конверсиялауды iрiктеме қолдау қамтамасыз етiледi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Екiншi кезең, бiрiншi кезеңде басталған құрылымдық-инвестициялық саясатты жүзеге асырумен бiрге, мемлекеттiң, кәсiпорынның және жұмыссыздық бойынша сақтандыратын, жұмыс орнын құру жөнiндегi қызметкердiң күш салуын үйлестiретiн үш деңгейлi қаржылық одақ құру негiзiнде жұмыспен қамту жүйесiнiң қызмет етуiн қаржылық тұрғыда қамтамасыз етуге реформа жүргiзудi көздейдi. Жұмыспен қамту процестерiн мақсатты қаржылық реттеу және жұмыссыздықтың алдын алу жұмыспен қамту саласының серпiмдiлiгiн және өркениеттi еңбек нарығын қалыптастыруды қамтамасыз етуге мүмкiндiк бередi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Үшiншi кезең жұмыспен қамту жүйесiнiң нарыққа бейiмделуiне қарай оның дағдарыс салдарымен бұзылған жетекшi буындарын қалпына келтiру мен жетiлдiру және еңбек нарығының конъюнктурасына сәйкес кадрлардың серпiндi кәсiби құрылымын қамтамасыз ету бағыттарын жүзеге асыруға есептелiнген.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясатының негiзгi мiндеттерiн кезең-кезеңмен шешуге жүйеге келтiрiлген стандарттарды жасауға, жұмыс күшiнiң қозғалысын, оның сапасы мен жұмыспен қамтудың сол немесе басқа саласына кiру ерекшелiгiн дәл бейнелеуге бағытталған жүйелi шараларды жүзеге асыру да жатады. Сондай-ақ еңбек нарығы статистикасының дүние жүзiлiк стандартқа мейлiнше жақын келуi қамтамасыз етiлуге тиiс.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясаты кәсiпорынның бәсекелестiк қабiлетiн көтеру, икемдi еңбек режимдерiн пайдалану есебiнен жұмыссыздықтың жолын жабу бағытында олардың iс-әрекетiн мемлекетпен үйлестiру жолымен жұмыспен қамтуды сақтау және ұлғайту жөнiндегi меншiктiң барлық нысанындағы кәсiпорындардың белсендi көзқарасын көздейдi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамтудың мемлекеттiк саясаты тетiгiн жүзеге асырудың негiзгi элементтерi мыналар болып табылады:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
нарықтық экономика талаптарын қанағаттандыратын кәсiптер мен мамандықтар бойынша кәсiби даярлау және қайта даярлау сияқты салаларда адамдық капиталды инвестициялау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жаңа технологияны экономиканың еңбек ұсынысына жағымды ықпал жасауға қабiлеттi көп еңбек сiңiрудi қажет ететiн секторларына инвестициялау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
халықты жұмыспен қамтуға жәрдемдесу, жұмыспен қамтудың аймақтық бағдарламалары жөнiндегi бағдарламалық шараларды жасау және жүзеге асыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыссыздарды қайта бiлiктендiрудiң және кәсiби оқытудың оның iшiнде кадрларды iшкi фирмалық қайта дайындаудың икемдi жүйесiн ұйымдастыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
жұмыспен қамтудың және жұмыссыздықтың мониторингiн ұйымдастыру, кәсiпкерлiктi қолдаудың және дамытудың инфрақұрылымдарын құру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орта мерзiмдiк келешекте жұмыспен қамту саясатын жүзеге асырудың негiзгi тұтқалары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
кәсiпорындарды реформалаудың, оның iшiнде кәсiби бағдар қызметiн көрудiң, босаған қызметкерлердi кәсiби оқыту және қайта даярлаудың нәтижесiнде жұмыссыздықтың өсуiне ықпал ететiн факторларды бейтараптандыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
макроэкономикалық стратегия шеңберiнде мемлекеттiк әлеуметтiк саясат жүргiзу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
кәсiпкерлiктiң және өзiн-өзi қамтудың, шағын және орта бизнестiң бизнес-орталықтарда шағын бизнес инкубаторларын құру, шағын бизнес орталықтарын қолдау, кәсiпкерлiк дағдыға оқыту ресурстарын кеңейту жолымен еңбектiң келешектi саласы ретiнде дамуына жәрдем көрсету;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
халықты, әсiресе селолық жерлерде жұмыспен қамтуға жәрдемдесудiң арнаулы бағдарламасын жасау және жүзеге асыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
бiрыңғай тарифтiк кесте параметрлерiн диапазондарды жоғары маман қызметкерлер санатының пайдасына арттыру жолымен одан әрi жетiлдiру және "ақыл-ойлардың кетуi" процесiн тежеу мақсатында өзектi ғылыми-зерттеу жұмыстарына iрiктелген қолдау көрсету;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ұжымдық шарттар мен келiсiмдердiң шеңберiнде пәрмендi әлеуметтiк әрiптестiктi заңдық қамтамасыз ету болуы керек.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орта мерзiмдiк келешектен сыртқарыда орынды құрылымдық алға басушылық себепшi болған жұмысшы күшiнiң экономиканың бiр саласынан екiншiсiне ауысуының негiзiнде жұмыспен қамту құрылымын сапалық өзгертуге жәрдемдесетiн шаралар басым болады.[6]
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясаты аймақтық, жергiлiктi ерекшелiктерге сай ескерiлiп жүзеге асырылуы қажет. Жұмыспен аз қамтылған облыстар тобында қосымша жұмыс орындарын құруды, көп еңбектi керек қылатын өндiрiстердi және ауыл шаруашылығынiкiн қоса есептегенде шикiзатты терең өңдеудi орналастыруды қолдайтын саясат басымдықта болады. Еңбек қорларын олардың тұрғылықты жерi бойынша пайдалану, бұл аймақтарда олардың жұмысшы күшiне сұранысы жоғары аудандарға қайта топтасуымен сай келуi керек, ол үшiн жұмысшы күшiн қайта бөлудiң ұйымдасқан аймақтық нысанын жаңғыртқан жөн.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен орташа және жоғары қамтылған облыстар тобында қол жеткен жұмыспен қамту деңгейiн сақтауға, оның тиiмдiлiгiн көтеруге, жұмысшы күшiнiң көзiн iздестiруге, оны басқа жақтардан тартуға, көп еңбектiлiктi төмендетуге бағытталған саясат орынды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Селолық жерлерде адам ресурстарын бүтiндей алғандағы жұмысшы күшi басым аграрлық секторлардан агроөнеркәсiптiк кешеннiң шеңберiнде құрылмақ экономиканың ауыл шаруашылық емес жаңа секторларына босату саясаты өзектi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қалалық жерлерде жұмыспен қамту саясаты үлкен қалаларда бiршама жоғары деңгейдегi жұмыспен қамтуға қолдау көрсетуге, шағын, орташа қалаларда және болашағы бар жұмысшы поселкелерде жұмыспен қамтудың төмендеуi тенденцияларын жеңiп шығуға бағытталуы керек. Көп өндiрiстi қалаларда жұмыссыздықтың өсуiнiң алдын алу инвестициялық белсендiлiктi ынталандырудың, қала құрушы кәсiпорындар өндiрiсiн жаңартудың, жетiлдiрудiң және қайта бейiмдеудiң шағын, орта бизнестi дамыту жолымен бұл аймақтарды көп салалы кешендi дамыту мүдделерiн ескерiп қызмет саласын кеңейтудiң, халықтың өзiн-өзi жұмыспен қамтуы үшiн жағдай туғызудың, сондай-ақ бос еңбек ресурстарын дамушы қалалар, жаңа аймақтар бағытына қайта бөлудiң негiзiнде жұмыспен қамту құрылымын орнықтырумен байланысты болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Нарықтық экономиканың жұмыс iстеуi қоғамдық өндiрiстiң барлық қатысушылары үшiн жұмысты жоғалту қаупi - жұмыссыздықпен тығыз байланысты. Жұмыспен қамтылмаған тұрғындар мен жұмыссыздарды әлеуметтiк қорғау мемлекет тарапынан профилактикалық та, реттеушi де сипаты бар белсендi және баяу шаралар жүргiзу жолымен жүзеге асырылады. Оларға: еңбекке орналасуға жәрдемдесу, қайта даярлау және бiлiктiлiгiн арттыру, қоғамдық жұмыстарға тарту, жұмыссыздық жөнiнде жәрдемақы беру және басқа да әлеуметтiк кепiлдiктермен қамтамасыз ету жатады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Еңбекке орналастыруға жәрдемдесу қосымша жұмыс орындарын құруды, толық емес қамтылатын уақытша және маусымдық жұмыстарда қаржылық мүмкiндiктердi ескерiп жұмыс орнын кеңейтудi мемлекет тарапынан қаржыландыруды және ынталандыруды көздейдi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кадрларды кәсiби оқыту және қайта даярлау елдi әлеуметтiк-экономикалық дамытудың, экономика мен аймақтардың маңызды секторларының басымдылығына сүйенiп, бiлiм берудiң түрлi жүйелерiнiң (мемлекеттiк, мемлекеттiк емес) және мемлекеттiк жұмыспен қамту қызметi бөлiмшелерiнiң, сондай-ақ әлеуметтiк әрiптестiктiң дамыған жүйесiнiң үйлестiрiлген қызметтерiнiң негiзiнде жүзеге асырылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Құрылымдық-инвестициялық саясаттың белсендiлiгiн арттыру жастарды кәсiби даярлау мен ересек халықты қайта оқытуды ұйымдастыруға тиiстi тәсiлдi талап етедi. Алдын ала оқыту және қайта оқыту жұмыссыздық ауқымының артуын тежеуге ықпал етедi. Осы мақсатта кәсiптiк-техникалық бiлiм беру жүйесiн сақтау және қолдау көрсету, сондай-ақ арнаулы орта және жоғары оқу орындарының мүмкiндiктерiн жұмылдыру өзiн-өзi ақтайды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Өндiрiсте кәсiби даярлықты ынталандыру басты бағыт болуы қажет. Бұл мақсаттарда өндiрiсте қалыптасқан кадрларды кәсiби оқыту жүйесiн қоюға жол берiлмеу керек. Оны қолдау жұмыс берушiлердiң кадрларды даярлау және қайта даярлау жөнiндегi қызметiн қаржыландыратын арнаулы мақсаттық қорлар құру жолымен жүзеге асырылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қоғамдық жұмыстар жұмыссыздарды уақытша жұмыспен қамту мақсатында ұйымдастырылады. Қоғамдық жұмыстарды тiкелей ұйымдастырушылар атқарушы өкiметтiң жергiлiктi органдары болуы керек. Экономикалық құлдырау аймақтарында қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыру үлкен маңызға ие болады. Мұнда қоғамдық жұмыстарды көп еңбектi қажет ететiн жобалары жасалуы керек. Қоғамдық жұмыстарды қаржыландыру Мемлекеттiк жұмыспен қамтуға жәрдемдесу қорының (бұдан әрi - Қор) және жергiлiктi бюджеттердiң қаражатынан, сондай-ақ коммерциялық құрылымдар мен қайырымдылық ұйымдарының жұмыссыздардың қоғамдық жұмыстарға қатысуын ынталандыруға да, оларға материалдық қолдау көрсетуге де бағытталған қаражаттарын тарту жолымен жүзеге асырылуы қажет.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясаты халықтың әлеуметтiк-әлсiз топтарына қатысты алғашқы кезеңде қолданылып жүрген нормативтердi (жұмысқа қабылдау бойынша квота) олардың төмендету жағына қайта қарауды, сонан соң экономикалық өсу мөлшерi бойынша - оларды арттыруды көздейдi. Мүгедектердiң қоғамдық ұйымдарына және олардың кәсiпорындарына, олардың көмегiмен қосымша жұмыс орындарын құру, мүгедектерге әлеуметтiк және еңбектiк оңалту жүргiзу мақсатында мемлекеттiк қолдау жүзеге асырылады, жұмыс орындарын квоттау жөнiнде нормативтер белгiлеу жөнiнде тетiк жетiлдiрiлетiн болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту саясаты кәсiподақтардың қатысуымен өкiметтiң заң шығарушы, атқарушы органдарының, жұмыс берушiлердiң бiрлескен күш-жiгерiмен қалыптастырылады және жүзеге асырылады. Үкiмет, оның экономикалық, қаржы, бiлiм беру органдары және салалық министрлiктер жұмыспен қамту саласында ортақ экономикалық саясатты жүргiзедi және жүзеге асырады. Еңбек рыногында өзара әрекет етушi тараптар мүдделерiнiң келiсiлуi тәртiбiн белгiлейдi, оны реттеудiң тетiгiн нормативтiк актiлермен айқындау арқылы сұраным және ұсыныс балансын ұстап тұруға жәрдемдеседi.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мемлекеттiк жұмыспен қамту қызметiн, оның аймақтық және жергiлiктi органдарын онан әрi дамыту бұл мiндеттердi жүзеге асыруға қажеттi шарт болып табылады. Еңбек нарығындағы жағдайлардың өзгеруiн ұқсас және жедел реттеу оның материалдық базасын нығайту, компьютерлендiру және технологиялық жарақтандыру, статистикалық және ақпараттық-анықтамалық жүйелердiң қалыптасуы, еңбек нарығының мониторингi негiзiндегi жұмыспен қамту қызметiнiң белсендi қызметiмен қамтамасыз етiледi. Жұмыс күшiне сұраныс (бос орындар) туралы ақпараттар және халықты хабарландыру және жұмыс берушiлердiң бұқаралық ақпарат құралдары арқылы ұсыныстары жөнiндегi жұмыстар күшейтiлуде. Үкiметке, оның экономикалық, қаржы, бiлiм беру органдарына жұмыспен қамту саласы мен республиканың еңбек нарығындағы жағдайлар және оларды реттеу жөнiндегi қолданылған шаралар туралы үнемi ақпарат ұсынылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жұмыспен қамту қызметi жұмысының тиiмдiлiгiнiң өлшемi оның еңбек нарығын қалыптастырудағы және реттеудегi ролiнiң артуы, жұмыспен қамтылудың өсуiне және жұмыссыздықты қысқартуға жәрдемдесу дәрежесiнiң жоғарылауы болып табылады. Аймақтық жұмыспен қамту қызметiнiң тиiмдiлiгiн бағалаудың еңбекпен қамтылмаған тұрғындарды еңбекпен қамту қызметi арқылы еңбекке орналастыру коэффициентi, жұмыссыздықтың орташа ұзақтығы, ұзақ мерзiмдiк жұмыссыздықтың деңгейi, еңбекпен қамту саясатын жүзеге асыру кезiндегi белсендi және баяу шаралардың арақатынасы, бiр жұмыссызға жұмсалатын қаржы шығыны, жұмыспен қамту қызметi қызметкерiне жүктелетiн ауқымы және басқалар сияқты қызмет индикаторларына негiзделген жүйесi енгiзiлетiн болады. Республиканың барлық облыстарының аумақтарында халықты жұмыспен қамтудың үлгiлiк орталықтарын құрған жөн. Мемлекеттiк жұмыспен қамту қызметi кезең-кезеңмен мемлекеттiк бюджеттiң есебiнен қаржыландыруға ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz