Жастар саясатының этникалық және діни тұстары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Жастар саясатының этникалық және діни тұстары
Өтепқалиева Тоқжан Өтепқалиқызы
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті
Құқықтану мамандығы
Қазіргі XXI ғасырда жаңа әлем, жаңа көзқарас қалыптасты . Заманына қарай адамы демекші, қазірде қоғамның өзгерістерге беталып, түсініктері де, қабылдауы да басқаша болғанын байқаймыз.
Біздің еліміздің тарихында дін мәселесі қай уақытта да өте өзекті мәселе болған. Қазақстан Республикасының Конституциясы дінге, сенімге ерік беретіні баршамызға белгілі. Соған орай, статистика агенттігінің мәліметтеріне сүйенсек, 2009 жылғы халық санағы бойынша еліміздегі халықтардың 97 пайызы өзін қандай да бір дінге сенім білдіремін деп санаса, 3 пайызы ғана өздерін атеист (құдайсыздық) ретінде көрсеткен. Ал соның ішінде 70 пайыз халық мұсылман дінін ұстанатындығын айтқан. [1]
Бүкіл адамзатты сенімі мен нанымына, тегі мен нәсіліне қарамай бейбітшілік пен ынтымаққа, сабырлылық пен тазалыққа шақырып келе жатқан Алла Тағаланың бірегей діні- Ислам дінін ата-бабамыз ежелден-ақ ұстанып келеді. Ерте кезеңдерде аталарымызда діннен жаңылысу немесе басқа ағымға түсіп кету деген түсінік болған жоқ. Ал қазір де елімізде жалған діни ағымдар көбейіп кетті. Бұның себебі неде дейтін болсақ, қазір ғылым мен техниканың дамыған заманы. Неше түрлі әлеуметтік желілер, саны мен шегі жоқ қаншама ақпарат. Бұның барлығы адамды еріксіз адасуға алып келері анық.
Қазір де сарапшылар жастар арасындағы дін ұстанушылықтың үш түрін анықтайды:
1. Дінді саналы түрде ұстанушылар
2. Өз таңдаулары бойынша, өзіне ыңғайлы дінді ұстанатындар
3. Дінді заманға сай мода ретінде ұстанушылар
Саналы түрде дінді ұстанушылар: діни қағидаларды толық немесе жартылай ұстанатындар. Олар сырт бейнесіне, сөйлеу ерекшеліктеріне, құлшылық түрлеріне аса көп назар аударады. Яғни олар шариғаттың талаптарын толықтай ұстануға, ережелерінің барлығын орындауға тырысып бағады.
Дінді өз таңдауына қарай ұстанатындар: көп күш салуды, белгілі бар уақыт пен қаржы жұмсауды, қандай да бір рәсімдерді орындауды талап етпейтін бөліктерін ғана жасайды. Мысалы, Алланың барына сеніп, оған иман келтіріп, ниетім түзу болып, ешкімге жамандық жасамай, біреудің ақысын жемей өмір сүру деген қағиданы қолдайтындар. Олар намаз оқымай, қажылыққа бармай, ішкі сеніммен ғана дінді қолдаушылар.
Дінді мода ретінде ұстанатындар: өзі жиі араласатын, көбіне қарым-қатынаста болатын ортасына байланысты дінді таңдап, еліктеушілікке ерік беретін адамдар. Олар тек діннің сыртқы, көзге көрінетін рәсімдерін ғана орындап, қоғамдық ортада беделге ие болуды ойлайды.
Өздеріңіз білетіндей Ислам дінінің 4 мәзһабы бар. Олар:
1) Ханафи мәзһабы - Шам, Түркия, Түркістан, Пәкістан, Үндістан, Бангладеш, Орта Азия және басқа елдерде;
2) Шафиғи мәзһабы - Мысыр, Сирия, Индонезия, Малайзия, Филиппин, Тайланд және Африканың кейбір мемлекеттерінде;
3) Малики мәзһабы - Ливия, Тунис, Алжир, Марокко, Мавритания, Нигерия және Африканың кейбір мемлекеттерінде;
4) Ханбали мәзһабы - Араб түбегінде таралған.[2]
Жоғарыда атап өткеніміздей, біздің елімізде дінге, сенімге шектеу қойылмайтындығына, әркімнің өзі ұстанатын діни бағытты, көзқарасты өзі таңдай алатындығына Конституциямыз кепілдік береді. Алайда бейберекетсіздікке жол берілмес үшін мемлекет осы Ислам дінінің 4 мәзһабының ішіндегі атақты ислам ғұламасы, фиқһ саласының білгірі Нұғман ибн Сәбит Имам Ағзам Әбу Ханифа рахматуллаһи аләйһи негізін қалаған ханафи мәзһабын дәстүрлі бағыт деп санап, осы мәзһабты рұқсат етілген деп бекітті.
Алайда қазір жастардың арасында жаңылысу, шатасу, дәстүрлі діни ағым мен дәстүрлі емес діни ағымды айыра алмаушылық басым. Қазір де Қазақстандағы 14 пен 29 жас аралығындағы жастардың саны жалпы халықтың 23 пайызын құрайды, яғни 18 миллионның 4,2 миллионын жастар құрайды деген сөз. Әлеуметтік зерттеулердің нәтижесі бойынша 2003 жылы өзін діндар деп есептеген жастардың үлесі 38,7% құраса, 2013 жылғы көрсеткіш 73,9%-ды көрсеткен. Яғни, жастар арасындағы дін ұстанушылық 10 жылда екі есе өскен. Бұл дегеніміз жастарың қазіргі таңда дінге деген қызығушылығы артып, иман жолына бет бұрғандығын көрсетеді. Бұл әрине, жақсы, бірақ таяқтың екі ұшы бар демекші, дін жолында адасушылардың дені осы жастар болып тұрғандығы көңілге қаяу салады. Оған дәлел, Молодежь ғылыми-зерттеу орталығының қорытындысы. Оның зерттеуі бойынша экстремисттердің 55 пайызын 17-29 жас аралығындағы азаматтар құрайды. [1]
Жастардың адасуына себепші фактор қандай?
Ең біріншіден ол діни сауатсыздық. Дін тек ішкі сенім мен сезімге ғана негізделгендіктен, оны әркім әрқалай түсінеді және әртүрлі түсіндіреді. Ешкім өзін дінді жүз пайыз білем дей алмайды және білетіндердің өзі білімін әрі қарай жетілдіруге ықтиярсыз.
Өзге бағыт өкілдері өз құрығына бірінші кезекте жастарды түсіруге тырысуда. Себебі жастардың психологиялық жағдайы, өмірге деген көзқарасы құбылмалы болып келеді. Сондықтан кім әдемі сөйлеп, сөздің қисынын келтірсе, еліктеушілік сезімі басым жасөспірімдер сол адамның айтқанынан қалай шыға алмай қалғандарын сезбей қалып жатады.
Қазір әлемде бұрынғыдай қару алып, соғыс ашу жоқ. Бүгінгі таң ақпараттық соғыс заманы. Себебі кез келген ақпаратпен адам психологиясына әсер ету оңай. Қандай да бір ақпарат ғаламтор желісіне енгізілсе, миллиондаған, миллиардтаған оқырман оқып, талқыға сала бастайды. Алайда оның рас-өтірігін іздеп, жұмыстанатындар аз.
Ғаламтор желісінен бөлек, қазір радикалды бағыт өкілдері жастардың ой-санасын улап, өздерінің дегендерін істету үшін аянбауда. Көшеде сырты жылтыраған діни мазмұндағы кітаптардың көбеюі, осы бағыт өкілдерінің өздерінше уағыз оқып, оған жастарды тартуы құлақ естіп, көз көріп отырған жағдай. Бұған мемлекет қанша жерден тосқауыл қойып, қатаң бақылау орнатса да, жастарымыздың арасында адасудың әлі де азаймай тұрғандығы факт.
Жастарымыздың дін жолында адасуы неге әкеп соғады?
Қазақстан республикасының президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Жастар-еліміздің болашағы деп келешек ұрпаққа үлкен сенім артып отыр. Ал қазіргі жалған діни бағыттар жастарымыздың санасын улап, тіпті туған ата-анасын танымайтын халге жеткізгенде, еліміз қайдан өз тыныштығын, бейбіт өмірін сақтап қалмақ?! Діннің атын жамылып, арам ойларын іске асырып жүрген адамдардың бар ойы еліміздің берекесін қашырып, халықтардың арасына іріткі салу. Олар өз мақсаттарына оңай жету үшін неше түрлі амал-әрекеттерге барып, елімізді бейбіт өмірінен айыруға тырысып бағуда. Ал ненің ақ, ненің қара екендігін айыра алмаған жастарымыз солардың арбауына еріп, өз елін тастап, безуде. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.