Геодезиялық құралдардың құрлысымен (құрлымдық бөлшектерімен танысу)
1. Геодезиялық құралдардың құрлысымен (құрлымдық бөлшектерімен танысу)
1.1 Теодолит құрлысымен танысу
Теодолит (грек. theadomai - қараймын және dolichos - ұзын) - горизонталь және вертикаль бұрыштарды және жіптік қашықтық өлшеуіштің көмегімен ара қашықтықты өлшеуге арналған маркшейдерлік-геодезиялық аспап. Зерттеу және құрылыс жұмыстарына арналған Т-тер, әдетте буссольдармен, ал олардың кейбіреулері дүрбісінде цилиндрлі деңгейлеуіштер және қашықтық өлшеуіш саптамамен жабдықталады. Т-тің бұрыш өлшеуіш дөңгелектері металл және шыныдан жасалады. Біріншілерінің есептеу тетігі - микроскоп-микрометрлер, шкалалық микроскоптар мен верньерлер, ал екіншілерінде - оптикалық микрометрлер, шкалалық және штрихтық микроскоптар болады. Шыны дөңгелегі бар Т-тер оптикалық Ттер деп аталады. Осьтерінің құрылысы бойынша Т-тер қарапайым және бұрыштарды қайталау әдісімен өлшеуге мүмкіндік беретін қайталауыш болып бөлінеді. Т-тер жоғары дәлдікті, дәл және техникалық болып бөлінеді.[4]
Негізгі бөлшектері мен олардың қызметі:
Лимба - 0˚тан 360˚-қа дейінгі бөліктері бар шеңбер, алидада -
есеп алу құрылғыларының элементтері орналасқанаспап бөлігі.
Дүрбі - нысананы нысаналау және көлденең шеңбердің жазықтығына өлшенетін бұрыш жақтарын жобалау үшін.
Цилиндрлік деңгей - аспап осьтерін тіктеуіш жағдайына келтіру және жұмыс барысында осы жағдайдың қалыпты болуын бақылау үшін
Тұғырық- үш көтергіш винттері бар тұғыр.
Тіктеуіш - жіп немесе оптикалық құрылғы арқылы бұрыш шыңның аспаппен центрлеу
Жетекші винттер - бекіткіш винттермен қатар жұмыс жасайды және нысанаға дәл келтіру қызметін атқарады.
Юстировкалау внттері - аспаптың қателіктерін түзету үшін (цилиндрлік деңгей мен дүрбіні)
Есеп алу құрылғысы - шкалалы микроскоп.
Кремальера - дүрбіні фокустау үшін.
Стан винтті - теодолитті штатив устелңне бекіту үшін.
Теодолиттi жасауда сақталуға тиicтi геометриялық шарттар горизонталь бұрышты өлшеудiң принциптi схемасынан шығады, Аспаптың конструкциясына қойылатын шарттардың сақталуын анықтау мақсатында жүргiзiлетiн әрекеттер тексерулер деп аталады. Аспаптың бұзылған шарттарының орындалуын қамтамасыз ету үшiн жөндеулер (реттеулер) жасалынады Тексеруге қажеттi шарт толық орын далғанға дейiн қайталай бередi.[3]
1.1 - Сурет. Теодолит
1. Цилиндрлiк деңгейдiң oci UU1, теодолиттiң айналу ociнe ZZ1, перпендикуляр болуы тиiс.
2. Дүрбiнiң нысаналау oci VV теодолиттiң горизонталь ociнe НН (дүрбiнiң айналу oci) перпендикуляр болуы тиiс
3. Теодолиттiң горизонталь oci НН оның айналу ociнe ZZ1 перпендикуляр болуы тиic.[3]
1.2 Сурет. 4Т30П Теодолит құрлысы.
1 - Кремальера
2 - дүрбіні бекітетін бұранда
3 - микроскоп окуляры
4,16 - Коллиматорлық көздеуіштер
5 - жарық бағыттайтын айна
6 - колонка
7 - тұғырық
8 - лимбтің есептерінің мәнін өзгертетін тұтқа
9 - алидаданы бекітетін бұранда
10 - түзету бұрандалары
11 - дүрбінің окуляры
12 - қақпақ
13 - алидадада орнатылған деңгей
14 - алидаданың көздеу бұрандасы
15 - дүрбінің көздеу бұрандасы. [2]
1.2 Нивелир құрлысымен танысу
Нивелир - екі нүкте биіктіктерінің айырмашылығын анықтауға арналған геодезиялық аспап; көлденең нысаналау сәулесі мен осы нүктелерде тік орнатылған рейка көмегімен қолданылады.
Құралымының негізгі типтері бойынша нивелирлерді цилиндрлік деңгейлі нивелир және компенсаторлы нивелир деп екі топқа бөледі, соңғыларында нысаналау сызығы горизонталь жағдайға автоматты түрде келтіріледі. Дәлдігі жөнінен нивелирлер, негізінен, І және ІІ класты нивелирлеуге арналған өте дәл, ІІІ және ІV класты нивелирлеуге арналған дәл нивелирлер, зерттеу және ... жалғасы
1.1 Теодолит құрлысымен танысу
Теодолит (грек. theadomai - қараймын және dolichos - ұзын) - горизонталь және вертикаль бұрыштарды және жіптік қашықтық өлшеуіштің көмегімен ара қашықтықты өлшеуге арналған маркшейдерлік-геодезиялық аспап. Зерттеу және құрылыс жұмыстарына арналған Т-тер, әдетте буссольдармен, ал олардың кейбіреулері дүрбісінде цилиндрлі деңгейлеуіштер және қашықтық өлшеуіш саптамамен жабдықталады. Т-тің бұрыш өлшеуіш дөңгелектері металл және шыныдан жасалады. Біріншілерінің есептеу тетігі - микроскоп-микрометрлер, шкалалық микроскоптар мен верньерлер, ал екіншілерінде - оптикалық микрометрлер, шкалалық және штрихтық микроскоптар болады. Шыны дөңгелегі бар Т-тер оптикалық Ттер деп аталады. Осьтерінің құрылысы бойынша Т-тер қарапайым және бұрыштарды қайталау әдісімен өлшеуге мүмкіндік беретін қайталауыш болып бөлінеді. Т-тер жоғары дәлдікті, дәл және техникалық болып бөлінеді.[4]
Негізгі бөлшектері мен олардың қызметі:
Лимба - 0˚тан 360˚-қа дейінгі бөліктері бар шеңбер, алидада -
есеп алу құрылғыларының элементтері орналасқанаспап бөлігі.
Дүрбі - нысананы нысаналау және көлденең шеңбердің жазықтығына өлшенетін бұрыш жақтарын жобалау үшін.
Цилиндрлік деңгей - аспап осьтерін тіктеуіш жағдайына келтіру және жұмыс барысында осы жағдайдың қалыпты болуын бақылау үшін
Тұғырық- үш көтергіш винттері бар тұғыр.
Тіктеуіш - жіп немесе оптикалық құрылғы арқылы бұрыш шыңның аспаппен центрлеу
Жетекші винттер - бекіткіш винттермен қатар жұмыс жасайды және нысанаға дәл келтіру қызметін атқарады.
Юстировкалау внттері - аспаптың қателіктерін түзету үшін (цилиндрлік деңгей мен дүрбіні)
Есеп алу құрылғысы - шкалалы микроскоп.
Кремальера - дүрбіні фокустау үшін.
Стан винтті - теодолитті штатив устелңне бекіту үшін.
Теодолиттi жасауда сақталуға тиicтi геометриялық шарттар горизонталь бұрышты өлшеудiң принциптi схемасынан шығады, Аспаптың конструкциясына қойылатын шарттардың сақталуын анықтау мақсатында жүргiзiлетiн әрекеттер тексерулер деп аталады. Аспаптың бұзылған шарттарының орындалуын қамтамасыз ету үшiн жөндеулер (реттеулер) жасалынады Тексеруге қажеттi шарт толық орын далғанға дейiн қайталай бередi.[3]
1.1 - Сурет. Теодолит
1. Цилиндрлiк деңгейдiң oci UU1, теодолиттiң айналу ociнe ZZ1, перпендикуляр болуы тиiс.
2. Дүрбiнiң нысаналау oci VV теодолиттiң горизонталь ociнe НН (дүрбiнiң айналу oci) перпендикуляр болуы тиiс
3. Теодолиттiң горизонталь oci НН оның айналу ociнe ZZ1 перпендикуляр болуы тиic.[3]
1.2 Сурет. 4Т30П Теодолит құрлысы.
1 - Кремальера
2 - дүрбіні бекітетін бұранда
3 - микроскоп окуляры
4,16 - Коллиматорлық көздеуіштер
5 - жарық бағыттайтын айна
6 - колонка
7 - тұғырық
8 - лимбтің есептерінің мәнін өзгертетін тұтқа
9 - алидаданы бекітетін бұранда
10 - түзету бұрандалары
11 - дүрбінің окуляры
12 - қақпақ
13 - алидадада орнатылған деңгей
14 - алидаданың көздеу бұрандасы
15 - дүрбінің көздеу бұрандасы. [2]
1.2 Нивелир құрлысымен танысу
Нивелир - екі нүкте биіктіктерінің айырмашылығын анықтауға арналған геодезиялық аспап; көлденең нысаналау сәулесі мен осы нүктелерде тік орнатылған рейка көмегімен қолданылады.
Құралымының негізгі типтері бойынша нивелирлерді цилиндрлік деңгейлі нивелир және компенсаторлы нивелир деп екі топқа бөледі, соңғыларында нысаналау сызығы горизонталь жағдайға автоматты түрде келтіріледі. Дәлдігі жөнінен нивелирлер, негізінен, І және ІІ класты нивелирлеуге арналған өте дәл, ІІІ және ІV класты нивелирлеуге арналған дәл нивелирлер, зерттеу және ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz