Жүйке жүйесінің құрылысы, қызметі мен дамуы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Жүйке жүйесінің құрылысы, қызметі мен дамуы
Нерв системасы организмде көптеген қызмет атқарады.Оның қызметінің арқасында организмнің коршаған ортамен байланысы жүзеге асады. Шын мәнінде сырттан әсер еткен кез келген тітіркендіруге организм азды-көпті рефлекторлық реакция арқылы жауап қайтарады. Қол күйген кезде оны тартып алады, ауыз қуысының сілекейлі қабығына қоректік заттар әсер еткен кезде сілекей және қарын сөлі бөлінеді, көзге тікелей бөгде заттар жақындаған кезде ол жыпылықтайды.
Нерв системасының келесі қызметі -- мүшелер мен мүшеле системаларының қызметін реттеу болып табылады. Мысалы, бір нерв қозғанда жүрек қызметі тездейді және күшейеді, ал басқа нервтер қозғанда -- баяулайды және әлсірейді. Әркім өзінен байқаған көз қарашығының ұлғаюы және кішіреюі де екі түрлі нервтер арқылы реттеледі.
Нерв системасының қьізметіне сондай-ақ организмнің әрекеті процесінде және оның сипатына сәйкес мүшелер мен мүшелер системасының арасындағы әрекетті үйлестіріп отыруды қамтамасыз ету де жатады. Мысалы, дене еңбегі кезінде жұмыс атқаратын бұлшық еттердегі қан тамырлары кеңейеді, тыныс алу жиілейді, жүрек қызметі жылдамдайды, зат алмасу артады.
Адамның абстракты ойлау қабілеті нерв системасының жоғары бөлімі -- үлкен ми сыңарлары қыртысының қызметіне байланысты.
Нерв системасы орталық және шеткі нерв системасына бөлінеді. Орталық нерв системасы ми мен жұлыннан, ал шеткі нерв системасы -- соматикалық (бас сүйек пен жұлыннан тарайтын) және вегетативтік (симпатикалық және парасимпатикалық) нервтерден тұрады.

Нерв тканінің құрылысы. Нерв системасы қызметінің функциясының материалдық негізі нерв ткані болып саналады ( 1-сурет).

Ол нерв клеткаларынан -- нейрондардан түзілген. Нейрондардың пішіні алуан түрлі болады (2-сурет).

Нейрон нейрон денесінен және одан тарайтын өсінділерден тұрады (3-сурет).

Барлық клеткалар тәрізді, нейрондардың қоймалжың келген тұтқыр, әр түрлі
органоидтары бар цитоплазманы жауып тұратын мембранасы
және ядросы болады. Нейрондардың ірі ядроларында анық байқалатын бір, екі немесе ядрошықтары болады. Нейрондарда жіңішке жіпшелер -- нейрофибрилдер болатынын ерекше атап өткен жөн.
Нерв клеткасының денесінен дендриттер және аксон өсінділері тарайды. Нерв импульстері дендриттер арқылы нейронның денесіне өтеді, ал аксон арқылы одан шығарылады.
Нервтердің құрамына кіретін аксондар мен дендриттерді нерв талшықтары деп атайды. Бір нервтің қүрамында мыңдаған нерв талшықтары болуы мүмкін. Көптеген нейрондардың өсінділері май тәрізді қабықшамен қапталған, бұл қабықша оларды қоршаған клеткалардан бөліп тұрады. Мұндай қабықшадан бунақты көруге болады. Май тәрізді қабықшамен қапталған нерв талшықтарын жұмсақ, ал қабықшасы жоқ талшықтарды қатқыл талшықтар деп атайды.
Қозуды дененің шетінен жұлынға немесе миға қарай өткізетін нейрондарды афферентті немесе орталыққа тебетін нейрондар деп атайды. Қозуды орталық нерв системасынан дененің шеткі мүшелеріне өткізетін нейрондарды эфферентті немесе орталықтан тебетін нейрондар деп атайды. Кейбір жағдайда ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.