Кәсіпорынның өндірістік қуаты
Келісілді
Бекітемін
ОӘБ басшысы
ООӘІжАҰЖ проректоры
________Абдыкаримова С.З
________ Жұмамұхамбетов Н.Ғ.
______________ 20___ж.
______________ 20___ж.
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
ҚОНАҚЖАЙЛЫЛЫҚ КӘСІПОРЫННЫҢ ЭКОНОМИКАСЫ
6В091 –Қызмет көрсету саласы
6В11126- Мейрамхана ісі және мейманхана бизнесі
білім беру бағдарламасы (ББ) бойынша оқитын білім алушылар үшін
Оқыту түрі - күндізгі
Курс – 1 ,семестр - 1
Нұр-Сұлтан, 2019
МАЗМҰНЫ
1. Пәннің типтік оқу бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... 2
2. Пәннің оқу жұмыс бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ..
3. Студентке арналған пәнді оқыту бағдарламасы (Syllabus)
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4. Пән бойынша тапсырманың орындалу және өткізілу
кестесі ... ... ... ... ... ... ... ... .
5. Пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыз етілу картасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
6. Дәрістер жиыны (қарастырылатын сұрақтар, дәріс тезистері,
иллюстрациялық және үлестірмелі материал, ұсынылатын әдебиеттер
тізімі) ... ... ... .
7. Семинар (тәжірибелік) сабақтардың жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
8. Пәнді оқыту бойынша әдістемелік нұсқаулар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
9. Типтік есептеулер, есептік-графикалық, зертханалық жұмыстар, курс
жобалары (жұмыстары) бойынша әдістемелік ұсыныстар мен
нұсқаулар ... ... ... ... ... ... ... ... .
10. Білім алушының өздік жұмысына арналған материалдар: үй
тапсырмасының мәтінін теру, әр тақырып бойынша өзін-өзі бақылау
материалдары, ағымдық жұмыс түрлерінің, рефераттардың және әдебиеттері
мен күрделілігі көрсетілген басқа да үй тапсырмаларының орындалуы
бойынша тапсырмалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
11. Білім алушының оқу жетістіктерін бақылау және бағалау материалдары
(жазба бақылау тапсырмалары, тест тапсырмалары, өзін-өзі тексеру
сұрақтары, емтихан билеттері және
т.б.) ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .. ..
12. Оқу сабақтарын бағдарламалық және мультимедиалық қамтамасыз ету
(пәннің мазмұнына байланысты) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
13. Арнайы кабинеттер, кеңселер мен зертханалардың
тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қосымша А. Кезеңдік тексерулерді есепке алу парағы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қосымша Б. Толықтырулар мен өзгертулерді тіркеу парағы ... ... ... ... ... ... ... ... ... 98
пәннің оқу жұмыс жоспары
ҚОНАҚЖАЙЛЫЛЫҚ КӘСІПОРЫННЫҢ ЭКОНОМИКАСЫ
6В091 –Қызмет көрсету саласы
6В11126- Мейрамхана ісі және мейманхана бизнесі
білім беру бағдарламасы (ББ) бойынша оқитын білім алушылар үшін
Оқу түрі – күндізгі
Курс 1 семестр 1
Нұр-Сұлтан, 2019
Қонақжайлылық кәсіпорынның экономикасы пәнінің оқу жұмыс бағдарламасы
Қазақ технология және бизнес университеті АҚ Ғылыми Кеңесінің шешімі
бойынша 201___жылғы ____________, №___хаттама, бекітілген 5В091200-
Мейрамхана ісі және мейманхана бизнесі мамандықта оқитын білім алушылар
үшін мамандығының оқу жұмыс жоспарына сәйкес жасалды
Пәннің оқу жұмыс бағдарламасы Қазақ технология және бизнес университеті
АҚ Экономикалық факультеті білім беру бағдарламалары бойынша Комитетінің
отырысында 201__жылғы ____________, №___хаттама, мақұлданды
Төрағасы _______________________ А. Нургалиева
Пәннің оқу жұмыс бағдарламасы Қазақ технология және бизнес университеті
АҚ Менеджмент және туризм кафедрасының отырысында 201___жылғы
____________, №___хаттама, талқыланды
Кафедра меңгерушісі: ____________________ Жакупов А.А.
Құрастырған: ___________________ Тулегенова К.Т.
1 ОҚЫТУШЫ ЖАЙЫНДА МӘЛІМЕТТЕР: Тулегенова Кунсая Тасболатовна, магистр,
аға оқытушы, кафедра Менеджмент және туризм
Байланыс телефоны: 8775 282 72 58, say.84@mail.ru
Ғылыми-зерттеу бойынша қызығушылығы: Еңбек нарығында бәсекеге қабілетті
маман дайындау болып табылады.
2 ТҮСІНІКТЕМЕ ХАТ
Пререквизиттер :
Экономикалық теория, микроэкономика
Постреквизиттер мейрамхана және мейманхана кәсіпоррынның менеджмент
ПӘННІҢ ҚЫСҚАША СИПАТТАМАСЫ
Курстың мақсаты: Экономика негізін құрастырушы кәсіпорын - экономикасы
қызметімен байланысты эканомикалық сұрақтарын, әдістемелерін және
кәсіпкерлік принцтптерін оқып менгеру.
Қазақстан Республикасы мен шетелдердегі кәсіпорындардың қызмет ету
теориясы мен практикасынан мағлұматтар беру.
Нарықтық эканомикадағы кәсіпорынның қызмететуін қамтамасыз ететін қазіргі
таңдағы эканомикалық механизмдермен таныстыру.
Кәсіпкерліктің ерекшеліктері мен функцияларын үйрету,сонымен қатар
Қазақстан Республикасында .Болашақ қаржыгерлермен,бухгалтерлермен және
аудиторлармен нәтиежелік мақсаттарға жету үшін кәсіпорынды басқару
әдістемелеріне үйрену.
Экономика негізін құрастырушы кәсіпорын - экономикасы қызметімен
байланысты эканомикалық сұрақтарын, әдістемелерін және кәсіпкерлік
принцтптерін оқып менгеру.Қазақстан Республикасы мен шетелдердегі
кәсіпорындардың қызмет ету теориясы мен практикасынан мағлұматтар беру.
Нарықтық эканомикадағы кәсіпорынның қызмететуін қамтамасыз ететін қазіргі
таңдағы эканомикалық механизмдермен таныстыру.Кәсіпкерліктің ерекшеліктері
мен функцияларын үйрету,сонымен қатар Қазақстан Республикасында .Болашақ
қаржыгерлермен,бухгалтерлермен және аудиторлармен нәтиежелік мақсаттарға
жету үшін кәсіпорынды басқару әдістемелеріне үйрену.
Оқытылатын пәннің компетенциялары.
Пәнді оқудың нәтижесінде студент мыналарды білсін:
- жұмыстық процестерді автоматтандыруды басқару жүйесін жіктеуді;
- объектерді басқарудың негізгі қасиеттерін;
- объектерді зерттеу және технологиялық процестердің автоматтық жүйелерін
есептеу негіздерін;
- өлшеу техникасы мен автоматтандыру құрылғыларының элементтері мен
жүйелерін;
- технологиялық процестердің автоматтандыру жүйелерін жобалауды;
- автоматтандыру процестерінің экономикалық тиімділігін.
Студент мыналарды:
- технологиялық процестерді автоматтандыру жүйесінің элементтерін
жетілдіру жөніндегі шаралармен ;
- өндірістік процеске автоматтау элементтерін енгізу мақсатында автоматтық
басқару объектілерін зерттеумен
ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
a. Дәрістік сабақтар тақырыптары
Дәріс 1. Қонақжайлылық кәсіпорынның экономикасы курсының пәні
Дәріс 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
ұйымдық-құқықтық формалалары және кәсіпкерлік
Дәріс 3. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
өндірістік және нарықтық байланыстары
Дәріс 4. Кәсіпорының негізгі қорлары және олардың өндірістік рөлі
Дәріс 5. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
айналым капиталы
Дәріс 6. Қонақжайлылық қәсіпорынның персоналы және еңбек
өнімділігі
Дәріс 7. Қонақжайлылық кәсіпорындарындағы жұмысшылардың
еңбекақысы
Дәріс 8. өндіріс және өнімді өткізу шығындары
Дәріс 9. Қонақжайлылық кәсіпорындарының өндірістік қызметі
Дәріс 10. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
экономикалық стратегиясы
Дәріс 11. Қонақжайлылық өнеркәсібі кәсіпорындарының қаржысы
В. Практикалык сабактар
такырыптары
Тақырып 1. Қонақжайлылық кәсіпорынның экономикасы курсының пәні
Тақырып 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі
кәсіпорындардың ұйымдық-құқықтық формалалары және кәсіпкерлік
Тақырып 3. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
өндірістік және нарықтық байланыстары
Тақырып 4. Кәсіпорының негізгі қорлары және олардың өндірістік
рөлі
Тақырып 5. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
айналым капиталы
Тақырып 6. Қонақжайлылық қәсіпорынның персоналы және еңбек
өнімділігі
Тақырып 7. Қонақжайлылық кәсіпорындарындағы жұмысшылардың
еңбекақысы
Тақырып 8. өндіріс және өнімді өткізу шығындары
Тақырып 9. Қонақжайлылық кәсіпорындарының өндірістік қызметі
Тақырып 10. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі
кәсіпорындардың экономикалық стратегиясы
Тақырып 11. Қонақжайлылық өнеркәсібі кәсіпорындарының қаржысы
б Студенттің оқытушымен бірге орындайтын өзіндік жұмыстар тақырыптары
Тақырып 1. Қонақжайлылық кәсіпорынның экономикасы курсының пәні
Тақырып 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
ұйымдық-құқықтық формалалары және кәсіпкерлік
Тақырып 3. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
өндірістік және нарықтық байланыстары
Тақырып 4. Кәсіпорының негізгі қорлары және олардың өндірістік рөлі
Тақырып 5. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
айналым капиталы
Тақырып 6. Қонақжайлылық қәсіпорынның персоналы және еңбек өнімділігі
Тақырып 7. Қонақжайлылық кәсіпорындарындағы жұмысшылардың еңбекақысы
Тақырып 8. өндіріс және өнімді өткізу шығындары
Тақырып 9. Қонақжайлылық кәсіпорындарының өндірістік қызметі
Тақырып 10. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
экономикалық стратегиясы
Тақырып 11. Қонақжайлылық өнеркәсібі кәсіпорындарының қаржысы
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Введение в специальность:история сервиса [Текст] : учебник.- Москва :
ИНФРА-М, 2012.- 384 c
2. Асанова И.М. Деятельность службы приема и размещения: учебник [Текст]
: учебник И.М
3. Асанова.- Москва : Академия, 2013.- 288 c.- (Высшее профессиональное
образование).
4. Барлықов Е.К. Сервистік қызмет: оқу құралы [Мјтін] : оқулык Е.К.
Барлықов, Б.Т. Онаева.- Алматы : Экономика, 2013.- 226 б.
5. Бесекей Е. Қонақ үй бизнесі: оқу құралы [Мјтін] : оқулык Е. Бесекей.-
Алматы : Экономика, 2012.
6. Бисеков Ә.Т. Қонақ үй шаруашылығы: оқулық [Мјтін] : оқулык Ә.Т.
Бисеков, С.К. Сұрағанова, Б.О. Сабатаева.- Астана : А-Полиграфия,
2013.- 264 б.
7. Ешенкулова Г.И. Қонақ үй шаруашылығы: оқу құралы [Мјтін] : оқулык
Г.И. Ешенкулова, А.Х. Муканов, Б.Т. Онаева.- Астана : "Мастер ПО",
2014.- 284 б.
8. Жаксыбергенов А.Г. Менеджмент в ресторанном бизнесе [Текст] : учебник
А.Г. Жаксыбергенов, Т.К. Кулажанов, 2013. : ил.
9. Канажесвкая Л. Материально-техническая база гостиниц и туристских
комплексов [Текст] : учебник Л. Канажесвкая.- Астана : Фолиант, 2012.-
520 c.- (Профессиональное образование).
10. Устенова О.Ж. Основы гостиничного хозяйства: учебное пособие [Текст] :
учебник О.Ж. Устенова, М.Р. Смыкова.- Алматы : Экономика, 2012.- 216
c.
11. Устенова О.Ж. Основы гостиничного хозяйства: учебное пособие [Текст] :
учебник О.Ж. Устенова, М.Р. Смыкова; проф. М.Т. Давлетова.- Алматы :
Экономика, 2012.- 216 c.
12. Юльчиева Г.Н. Гостиничный бизнес: теория, практика, перспективы
[Текст] : учебник Г.Н. Юльчиева.- Алматы : "Издательство LEM", 2013.-
476 c.\
13. Мизамбекова Ж.К. Экономика производственного предприятия: Учебное
пособие: Ж.К. Мизамбекова Ж.К.- Алматы: Издательство
Агроуниверситет,. 2012.- 170 стр
СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒАН ПӘНДІ ОҚЫТУ БАҒДАРЛАМАСЫ (SYLLABUS)
ҚОНАҚЖАЙЛЫЛЫҚ КӘСІПОРЫННЫҢ ЭКОНОМИКАСЫ
6В091 –Қызмет көрсету саласы
6В11126- Мейрамхана ісі және мейманхана бизнесі
білім беру бағдарламасы (ББ) бойынша оқитын білім алушылар үшін
Оқу түрі – күндізгі
Курс 1семестр 1
\
Нұр-Сұлтан, 2019
Студентке арналған пәнді оқыту бағдарламасы (Syllabus) Қонақжайлылық
кәсіпорынның экономикасы пәнінің оқу жұмыс бағдарламасына сәйкес жасалды
Студентке арналған пәнді оқыту бағдарламасы (Syllabus) Қазақ технология
және бизнес университеті АҚ Менеджмент және туризм кафедрасының
отырысында 201__жылғы ______________, №___хаттама, талқыланды
Кафедра меңгерушісі: ____________________ Жакупов А.А.
Құрастырған: ____________________ Тулегенова К.Т.
1 ОҚЫТУШЫ ЖАЙЫНДА МӘЛІМЕТТЕР: Тулегенова Кунсая Тасболатовна, магистр, аға
оқытушы, кафедра Менеджмент және туризм
Байланыс телефоны: 8775 282 72 58, say.84@mail.ru
Ғылыми-зерттеу бойынша қызығушылығы: Еңбек нарығында бәсекеге қабілетті
маман дайындау болып табылады.
2 ПӘН ТУРАЛЫ АҚПАРАТ
Атауы Кредит Дәрістер Практикалық БОӨЖ БӨЖ
сағат санысағаты сабақтар
Менеджмент 5 150 30 15 15 90
Пререквизиттер алдын ала қойылатын талаптар:
Экономикалық теория, микроэкономика
Постреквизиттер мейрамхана және мейманхана кәсіпоррынның менеджмент
ПӘННІҢ ҚЫСҚАША СИПАТТАМАСЫ
Курстың мақсаты: Экономика негізін құрастырушы кәсіпорын - экономикасы
қызметімен байланысты эканомикалық сұрақтарын, әдістемелерін және
кәсіпкерлік принцтптерін оқып менгеру.
Қазақстан Республикасы мен шетелдердегі кәсіпорындардың қызмет ету
теориясы мен практикасынан мағлұматтар беру.
Нарықтық эканомикадағы кәсіпорынның қызмететуін қамтамасыз ететін қазіргі
таңдағы эканомикалық механизмдермен таныстыру.
Кәсіпкерліктің ерекшеліктері мен функцияларын үйрету,сонымен қатар
Қазақстан Республикасында .Болашақ қаржыгерлермен,бухгалтерлермен және
аудиторлармен нәтиежелік мақсаттарға жету үшін кәсіпорынды басқару
әдістемелеріне үйрену.
Экономика негізін құрастырушы кәсіпорын - экономикасы қызметімен
байланысты эканомикалық сұрақтарын, әдістемелерін және кәсіпкерлік
принцтптерін оқып менгеру.Қазақстан Республикасы мен шетелдердегі
кәсіпорындардың қызмет ету теориясы мен практикасынан мағлұматтар беру.
Нарықтық эканомикадағы кәсіпорынның қызмететуін қамтамасыз ететін қазіргі
таңдағы эканомикалық механизмдермен таныстыру.Кәсіпкерліктің ерекшеліктері
мен функцияларын үйрету,сонымен қатар Қазақстан Республикасында .Болашақ
қаржыгерлермен,бухгалтерлермен және аудиторлармен нәтиежелік мақсаттарға
жету үшін кәсіпорынды басқару әдістемелеріне үйрену.
Оқытылатын пәннің компетенциялары.
Пәнді оқудың нәтижесінде студент мыналарды білсін:
- жұмыстық процестерді автоматтандыруды басқару жүйесін жіктеуді;
- объектерді басқарудың негізгі қасиеттерін;
- объектерді зерттеу және технологиялық процестердің автоматтық жүйелерін
есептеу негіздерін;
- өлшеу техникасы мен автоматтандыру құрылғыларының элементтері мен
жүйелерін;
- технологиялық процестердің автоматтандыру жүйелерін жобалауды;
- автоматтандыру процестерінің экономикалық тиімділігін.
Студент мыналарды:
- технологиялық процестерді автоматтандыру жүйесінің элементтерін
жетілдіру жөніндегі шаралармен ;
- өндірістік процеске автоматтау элементтерін енгізу мақсатында автоматтық
басқару объектілерін зерттеумен
ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
b. Дәрістік сабақтар тақырыптары
№ Тақырыптар атауы сс
1. Дәріс 1. Қонақжайлылық кәсіпорынның экономикасы курсының пәні 3
2. Дәріс 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың 3
ұйымдық-құқықтық формалалары және кәсіпкерлік
3. Дәріс 3. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың 3
өндірістік және нарықтық байланыстары
4. Дәріс 4. Кәсіпорының негізгі қорлары және олардың өндірістік рөлі3
5. Дәріс 5. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың 3
айналым капиталы
6. Дәріс 6. Қонақжайлылық қәсіпорынның персоналы және еңбек 2
өнімділігі
7. Дәріс 7. Қонақжайлылық кәсіпорындарындағы жұмысшылардың 2
еңбекақысы
8. Дәріс 8. өндіріс және өнімді өткізу шығындары 2
9. Дәріс 9. Қонақжайлылық кәсіпорындарының өндірістік қызметі 3
10.Дәріс 10. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың 3
экономикалық стратегиясы
11.Дәріс 11. Қонақжайлылық өнеркәсібі кәсіпорындарының қаржысы 3
Барлығы 30
В. Практикалык сабактар
такырыптары
№ Тақырыптардың негізгі мазмұны сс
1 Тақырып 1. Қонақжайлылық кәсіпорынның экономикасы курсының пәні 1
2 Тақырып 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі 2
кәсіпорындардың ұйымдық-құқықтық формалалары және кәсіпкерлік
3 Тақырып 3. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың1
өндірістік және нарықтық байланыстары
4 Тақырып 4. Кәсіпорының негізгі қорлары және олардың өндірістік 1
рөлі
5 Тақырып 5. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың2
айналым капиталы
6 Тақырып 6. Қонақжайлылық қәсіпорынның персоналы және еңбек 1
өнімділігі
7 Тақырып 7. Қонақжайлылық кәсіпорындарындағы жұмысшылардың 1
еңбекақысы
8 Тақырып 8. өндіріс және өнімді өткізу шығындары 1
9 Тақырып 9. Қонақжайлылық кәсіпорындарының өндірістік қызметі 2
10 Тақырып 10. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі 1
кәсіпорындардың экономикалық стратегиясы
11 Тақырып 11. Қонақжайлылық өнеркәсібі кәсіпорындарының қаржысы 2
Барлығы 15
БАОӨЖ тақырыптары
№ Тақырыптардың негізгі мазмұны сс
1 Тақырып 1. Қонақжайлылық кәсіпорынның экономикасы курсының пәні 1
2 Тақырып 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі 2
кәсіпорындардың ұйымдық-құқықтық формалалары және кәсіпкерлік
3 Тақырып 3. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың1
өндірістік және нарықтық байланыстары
4 Тақырып 4. Кәсіпорының негізгі қорлары және олардың өндірістік 1
рөлі
5 Тақырып 5. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың2
айналым капиталы
6 Тақырып 6. Қонақжайлылық қәсіпорынның персоналы және еңбек 1
өнімділігі
7 Тақырып 7. Қонақжайлылық кәсіпорындарындағы жұмысшылардың 1
еңбекақысы
8 Тақырып 8. өндіріс және өнімді өткізу шығындары 1
9 Тақырып 9. Қонақжайлылық кәсіпорындарының өндірістік қызметі 2
10 Тақырып 10. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі 1
кәсіпорындардың экономикалық стратегиясы
11 Тақырып 11. Қонақжайлылық өнеркәсібі кәсіпорындарының қаржысы 2
Барлығы 15
БАӨЖ тақырыптары
№ Тақырыптардың негізгі мазмұны сс
1 Тақырып 1. Қонақжайлылық кәсіпорынның экономикасы курсының пәні 9
2 Тақырып 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі 9
кәсіпорындардың ұйымдық-құқықтық формалалары және кәсіпкерлік
3 Тақырып 3. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың9
өндірістік және нарықтық байланыстары
4 Тақырып 4. Кәсіпорының негізгі қорлары және олардың өндірістік 8
рөлі
5 Тақырып 5. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың8
айналым капиталы
6 Тақырып 6. Қонақжайлылық қәсіпорынның персоналы және еңбек 8
өнімділігі
7 Тақырып 7. Қонақжайлылық кәсіпорындарындағы жұмысшылардың 8
еңбекақысы
8 Тақырып 8. өндіріс және өнімді өткізу шығындары 8
9 Тақырып 9. Қонақжайлылық кәсіпорындарының өндірістік қызметі 8
10 Тақырып 10. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі 8
кәсіпорындардың экономикалық стратегиясы
11 Тақырып 11. Қонақжайлылық өнеркәсібі кәсіпорындарының қаржысы 8
Барлығы 90
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
№ Введение в специальность:история сервиса [Текст] : учебник.- Москва :
ИНФРА-М, 2016.- 384 c.
1 Асанова И.М. Деятельность службы приема и размещения: учебник [Текст] :
учебник И.М. Асанова.- Москва : Академия, 2019.- 288 c.- (Высшее
профессиональное образование).
2 Барлықов Е.К. Сервистік қызмет: оқу құралы [Мјтін] : оқулык Е.К.
Барлықов, Б.Т. Онаева.- Алматы : Экономика, 2017.- 226 б.
3 Бесекей Е. Қонақ үй бизнесі: оқу құралы [Мјтін] : оқулык Е. Бесекей.-
Алматы : Экономика, 2016.
4 Бисеков Ә.Т. Қонақ үй шаруашылығы: оқулық [Мјтін] : оқулык Ә.Т.
Бисеков, С.К. Сұрағанова, Б.О. Сабатаева.- Астана : А-Полиграфия, 2018.-
264 б.
5 Ешенкулова Г.И. Қонақ үй шаруашылығы: оқу құралы [Мјтін] : оқулык Г.И.
Ешенкулова, А.Х. Муканов, Б.Т. Онаева.- Астана : "Мастер ПО", 2014.- 284
б.
6 Жаксыбергенов А.Г. Менеджмент в ресторанном бизнесе [Текст] : учебник
А.Г. Жаксыбергенов, Т.К. Кулажанов, 2017. : ил.
7 Канажесвкая Л. Материально-техническая база гостиниц и туристских
комплексов [Текст] : учебник Л. Канажесвкая.- Астана : Фолиант, 2016.-
520 c.- (Профессиональное образование).
8 Устенова О.Ж. Основы гостиничного хозяйства: учебное пособие [Текст] :
учебник О.Ж. Устенова, М.Р. Смыкова.- Алматы : Экономика, 2015.- 216 c.
9 Юльчиева Г.Н. Гостиничный бизнес: теория, практика, перспективы [Текст]
: учебник Г.Н. Юльчиева.- Алматы : "Издательство LEM", 2017.- 476 c.
8 БАҒА ЖАЙЫНДА АҚПАРАТ
8.1 Бағалау критерийі
Тапсырмалар тақырып бойынша доклад, реферат, ауызша презентация
түрінде болуы мүмкін. Курсты игеру кезінде тестілік және ауызша сауалнама
жасау арқылы жүзеге асырылады. Оқитын студенттердің білімінің қадағалануын
күшейту мақсатында арнайы техникалық құралдар қолданған жөн.
Студенттің білімін бағалау баллды-рейтингті жүйе бойынша жүзеге
асырылады, 60%-ы рейтингтік бақылауға, 40%-ы нәтижелік бақылауға бөлінеді.
Баллдар щкаласы
95-100 А 4,0 Үздік (өте жақсы)
90-94 А – 3,67
85-89 В + 3,33 Жақсы
80-84 В 3,0
75-79 В – 2,67
70-74 С + 2,33 Қанағаттанарлық
65-69 С 2,0
60-64 С – 1,67
55-59 D + 1,33
50-54 D 1,0
0-49 F – 0 Қанағаттанарлықсыз
8.2 Студенттердің тәртіп саясаты және процедурасы
Сабаққа кешікпеу, оқытушының рұқсатынсыз қоңырау соққанша аудиториядан
шықпау;
Сабақ кезінде сөйлеспеу, басқа әдебиетті оқымау;
Телефон арқылы сөлеспеу, ұялы телефонды өшіріп тастау;
Бақылау жұмысы жүріп жатқанда дәріс конспектілерін қолданбау, көшірмеу
Сабаққа сыртқы киіммен, бас киіммен кірмеу;
Ұқыпты болу, қоқыс тастамау, жиһазды бүлдірмеу;
Себепсіз сабаққа қатыспаған жағдайда құқықты анықтама көрсету;
Сабаққа қатыспай қалған жағдайда оқытушыны алдын ала ескерту
Жіберіп алған сабақтарды оқытушы анықтаған уақытта қайта тапсыру
Оқытушы мен студенттерге сыпайылық таныту
Оқу процесіне белсенді қатысу, әр сабаққа дайындалу
Сабақта кері байланысты ұстану
Уақытында келіп, міндетті болу
Аудиторияда темекі шекпеу, ішімдік ішпеу, балағат сөз айтпау
Аппаратурамен пайдалану кезінде техника қауіпсіздігін орындау,
әдебиетті, көрнекі құралдарды орынды пайдалану
ҚОНАҚЖАЙЛЫЛЫҚ КӘСІПОРЫННЫҢ ЭКОНОМИКАСЫ ПӘНІНЕН ТЕЗИСТІК КЕШЕН
Дәріс 1. Қонақжайлылық кәсіпорын экономикасы курсының пәні
1 Еліміздегі экономикадағы кәсіпорынынның мәні.
2 Қонақжайлық кәсіпорынның кызметіінің мақсаты, мәні,сферасы
3 Кәсіпкерлік қызмет
Өндірістің экономикалық тиімділігінің мәні қоғамның мүдделеріне сай ең
аз мүмкін болатын шығындармен барынша жоғары нәтижелерге жету ретінде
экономистердің копшілігімен түсіндіріледі. Сондықтан ондірістің
экономикалық тиімділігін анықтау өндірістің нәтижесін, осы нәтижені
қамтамасыз ететін нақты және алдыңғы уақыттағы еңбектің тұтас шығындарымен
салыстыруға негізделуі қажет.
Өндіріс тиімділігін аныктау үшін оның өлшемін, яғни мәнін ашып
көрсететін бағалаудың басты бслгісін анықтаудан басталады. Өндірістің
экономикалық тиімділік өлшемінің мағынасы кәсіпорынның алдына қойылған даму
мақсаттарына сәйкес алынатын нәтижелерді барынша көбейту немесе жұмсалған
шығындарды мүмкіншілігіне қа-рай аз жұмсау қажеттілігінен шығады. Мүндай
мақсаттар ретінде өмір сүруді жэне тұракты өсуді камтамасыз ету,
құрылымдықты қайта кұру, әлеуметтік стратегия және т.с.с. түрлері болуы
мүмкін. Осы мақсаттардың алуан түрлілігіне қарамастан ең жоғары
экономикалық нәтижелерге жету, ұзақ мерзімді даму болашағын ескере отырып,
пайданың мол келемін табуға ұмтылу максаттары үстем болып табылады.
Дәріс 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың ұйымдық-
құқықтық формалары және кәсіпкерлік
1. Кәсіпкерлік қызметтің мәні мен маңызы
2. Кәсіпкерлік қызметтің түрі
3. Кәсіпорынның ұйымдық-құқықтық формалары
Кәсіпкерлік адам қызметінің ерекше саласы және ол еңбектің басқа
түрлерінен оқшауланып тұрады. Кәсіпкерлік терминін алғашқы рет ағылшын
экономисі Ричард Кантильон енгізді. Кәсіпкерлік ұғымына ол нарықтық
тәуекелділік жағдайында табыс алу мақсатымен өндірісті ұйымдастырудағы адам
белсенділігін жатқызды.
Кәсіпкерлік қызмет түрлері.
Кез-келген экономикалық қызмет ұдайы өндіріс циклының типтік
фазаларына байланысты болғандықтан, кәсіпкерлік қызметтің келесі түрлерін
бөліп көрсетеді: өндірістік, коммерциялық, қаржылық кәсіпкерлік.
Дәріс 3. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
өндірістік және нарықтық байланыстары
1.Өндірістін және тауар айырбасының үздіксіздігі
2. Өндірістін экономикалық және әлеуметтік тиімділігі
3 Өндіріс тиімділігінің көрсеткіштер жүйесі
Нарық – тауар өндірісі және пайдалану заңдарына сай ұйымдастарылған
тауар айырбасы қатынастарының жиынтығы. Нарық – сатып алушылар мен
сатушылар арасындағы өзара байланысты жүзеге асыру механизмі, яғни сұраныс
пен ұсыныс қатынасы болып табылады.
Нарық категориясын тереңірек ұғыну үшін оның шаруашылық (экономикалық)
іс-әрекетіндегі орнын анықтауымыз қажет. Экономикалық іс-әрекеттің 4
сферасын атап кетуге болады:
1.Өндіріс.
2.Тарату.
3.Айырбас.
4.Тұтыну.
Кәсіпорын – заң тәртіптері бойынша тіркеуден өткен, мүлікті
пайдаланудан, тауарларды сатудан, жұмыстарды орындау немесе қызмет көрсету
арқылы пайда табуға жүйелі түрде бағытталған кәсіпкерлік қызмет субъектісі.
Шаруашылық етудің нарықтық жүйесі жағдайында кәсіпорын оның негізгі
буыны болып табылады. Ол ұлттық шаруашылықтың іскерлік белсенділігін
анықтайды, осында өнім жасап шығарылады және қызметкер мен капиталдың
тікелей байланысы жүзеге асырылады. Кәсіпорында білікті мамандар, кадрлар
жұмылдырылған, ресурстарды үнемді пайдалану және өтімділігі жоғары техника
мен технологияны пайдалану мәселелері шешіледі.
Дәріс 4. Кәсіпорынның негізгі қорлары және олардың өндірістегі рөлі
1. Негізгі қорлар және олардын құрылымы
2. Негізгі қорлардың тозуы және амортизациясы
3. Негізгі капиталды талдаудың бағыттары
Негiзгi капитал – бұл материалдық құнндылықтың ұзақ кезеңдегi жұмыс
iстеп тұруы ретiндегi негiзгi қордардың ақшалай бағалануы.Осыған байланысты
қорлар өзiнiң құндылығын өндiретiн өннiмге жартылай апарады.Қолданылып
жүрген топтастыруларға сай негiзгi қорлардың құрамына өндiрiстiк және
өндiрiстiк емес объектiлер кiредi.Бiрiншiге жататындар - өндiрiстiң,
құрылыстың,ауыл шаруашылығының,автомобиль көлiгiнiң,байланыстың,сауданың
және басқа да материалдық өндiрiс түрлерiнiң негiзгi қорлары.Өндiрiстiк
емес негiзгi қорлар – тұрғын үй,коммуналдық
шаруашылық,денсаулық,бiлiм,мәдениет ,спорт салаларына арналған.
Амортизациялық аударымды өтелім мөлшеріне және өзінің балансында
тұрған негізгі құрал-жабдықтардың баланстық құнына сәйкес
кәсіпорын ай сайын жасап отырады. Өтелім мөлшері мемлекет белгілеген
негізгі қорлардың құнын өтеудің жылдық проценті болып табылады және
өтелім мөлшерінің жылдық сомасын анықтайды. Басқаша айтқанда, өтелім
мөлшері – бұл жылдық амортизациялық аударымның негізгі өндірістік
қорлардың құнына процент есебіндегі қатынасы.
Амортизациялық аударымның мөлшері олардың қызмет есепке алғанда
бастапқы (баланстық) негізгі қорлардың құны амортизацияның мөлшерімен
анықталады.
Осыған байланысты амортизацияның мөлшері мына төмендегі формуламен
есептеледі:
Қ бқ - Қ ж
М А = −−−−−−−−− х 100
% (15)
Қ бқ х М қ
Мұнда:
М А − негізгі қорлардың жыл ішіндегі амортизация мөлшері, %
Қ бқ − негізгі қорлардың бастапқы (баланстық) құны,
Қ ж − жойылу құны,
М қ – негізгі қорлардың қызмет мерзімі.
Амортизация мөлшері негізгі қорлардың құнын өтеудегі жылдық проценті
болып есептелінеді. Ол экономикалық тұрғыдан негізделіп, негізгі қорлардың
өз уақытында орнын толтырып тұруы қажет. Оларды есептегенде мақсатқа
сәйкес негізгі қорлардың қызмет мерзімдерін мына төмендегі факторларға
сай дұрыс анықтау өте қажет:
- Негізгі қорлардың төзімділігі;
- Сапалық тозу (бірінші және екінші түрлері);
- Техникамен қайта жарақтандырудағы келешекке арналған жоспар;
- Жабдықтау балансы;
Жаңғырту және күрделі жөндеу мүмкіндігі
Дәріс 5. Мейрамхана және қонақ ү бизнесіндегі кәсіпорындардың
айналым капиталы
1. Айналым құралдарының экономикалық мәні
2. Айналым құралдарының нормалау, қалыптастыру көздері
3. Айналым құралдарын тиімді пайдалану көрсеткіштері
Айналым қорлары – құндық түрдегі өндірістік айналым қорлары мен
айналыс қорлары жиынтығын сипаттайтын активтер, кәсіпорын мүлігінің бір
бөлігі. Бұл өндірістегі, қоймалардағы өндірістік запастарды жинақтау,
жабдықтаушылармен, бюджетпен есеп айырысу, еңбек ақыны төлеу үшін
кәсіпорынға қажетті ақша қаржылары. Айналым қорларының құрамы оны құраушы
элементтердің жиынтығын сипаттайды.
Айналым қорлары - өндіріс үрдісінің міндетті элементі, өнімнің өзіндік
құнының негізгі бөлігі. Өнім бірлігіне шаққандағы шикізат, материалдар,
жанармай мен энергия шығындары аз болған сайын, оның өндірісіне
шығындалатын еңбек үнемді шығындалады, соншалықты өнімнің құны да төмен
болады.
Дәріс 6. Кәсіпорын персоналы және еңбек өнімділігі
1Кәсіпорын кадрлары, олардың классификациясы және құрылымы
2. Еңбекті нормалау
3. Енбек өнімділігін жоғарлату резервтері мепн факторлары
Еңбек ресурсы ұғымы экономика саласындағы, өңіріндегі, мемлекет
деңгейінде немесе кәсіпорында еңбекке қабілетті халыққа сипаттама беру ішін
қолданылады. Ал жеке кәсіпорын шеңберінде анағұрлым жақын қолданылатын
термин – персонал, яғни жұмыс жасайтын меншік иелері мен барлық жалдамалы
жұмысшыларды қосқандағы кәсіпорынның жеке құрамы.
Кәсіпорын персоналының негізгі сипаттамасы болып жұмысшылардың саны
мен құрылымы саналады.
Кәсіпорынның персонал саны оның өндірістік және басқару процесінің
сипатына, күрделілігіне, еңбек сыйымдылығына, сондай-ақ, механизациялау,
автоматизациялау, компьютеризациялау дәрежесіне байланысты болады. Бұл
факторлар оның нормативтік (жоспарлық) мағынасын анықтайды. Персоналдың
объективті сипаты болып тізімдік (іс жүзіндегі) саны, яғни сол кезеңде
кәсіпорында жұмыс жасайтын жұмысшылар саны жатады.
Дәріс7. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындарындағы
жұмысшылардың еңбекақысы
1. Еңбекақының мәні және принциптері
2. Еңбекақын төлеу формалары мен жүйелері
3. Еңбекақы және мотивация
4. Біліктілікті жоғарылату жүйесі
Кәсіпорындағы қызметкерлердің табысы өндіріс шығынының құрамына енетін
еңбекақыдан, әлеуметтік және еңбек жеңілдіктері бойынша төленетін ақша
төлемдері, пайдадан төленетін сыйақыдан, акциялар бойынша төленетін
дивидендтерден және еңбек ұжымы мүшелерінің кәсіпорын мүлігіне салған
салымдарынан, натуралды түрдегі өнім құнынан және басқа да табыстардан
құралады. Еңбекақы – материалдық игіліктер мен қызмет түрлерін жеке тұтыну
қорының бір бөлігі болып табылады, осының негізінде қызметкерлерге олардың
еңбегінің сапасы мен санына сәйкес, сонымен бірге оның нәтижелігіне (ұжым
еңбегінің нәтижесінде қосқан үлесіне) сәйкес беріледі. Еңбекақы еңбек шарты
бойынша орындалған жұмыстары үшін натуралды ақы құны мен ақшалай
төлемдердің қосындысы.
Дәріс 8. Өндіріс және өнімді өткізу шығындары
1. Шығын түсінігі
2. Шығын классификациясы және өзіңдік құнды жоспарлау
3. Өнімді өндіру және өткізу шығындарын төмендету жолдары
Шығындар түсінігімен бірдей өнімнің өзіндік құны көрсеткіші
қолданылады. Өнімнің өзіндік құны – ақшалай түрдегі кәсіпорынның өнім
өндірісі мен оны өткізудегі ағымдық шығындары.
Нарықтық экономика жағдайында өнімнің өзіндік құны кәсіпорынның
өндірістік-шаруашылық қызметінің басты көрсеткіші болып табылады. Нарықтық
экономикасы дамыған елдерде өндіріс шығындарын есепке алу және өнімнің
өзіндік құнын калькуляциялау басқарушылық есепте көрсетіледі. Оның негізгі
мақсаты – мамандарға, басқарушылық персонал мен кәсіпорын бөлімшелеріне
өнімнің өзіндік құнын басқару үшін ақпараттармен қамту.
Өнімнің өзіндік құны калькуляциясы. Калькуляция – барлық тауарлы өнім
мен оның бөліктерінің өзіндік құнын, нақты бұйым түрінің өзіндік құнын,
өнім өндірісі мен оны өткізудегі кәсіпорын бөлімдерінің шығындарын
есептеудегі жүйе.
Калькуляцияның жеке баптары бойынша шығындарды анықтау тәртібі:
бұйымды дайындаудағы тікелей шығындардың нормативін есептеу;
жанама шығындарды жеке бұйымдардың өзіндік құнына бөлу.
Дәріс 9.Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
өндірістік қызметі
1. Өндірістік процесті қалыптастыру
2. Өндірістік процестің сипаттамасы
3. Өндірісті басқару және ұйымдастыру
Кәсіпорынның өндірістік қуаты. Өндірістік қуатты есептеу әдістемесі
Қуат – нақты кезең ішінде жүйеден ең жоғары мүмкін шығу компоненті.
Өндірістік қуат өндірістен шығу нормасын анықтайды, яғни календарлы кезең
ішінде (апта, ай, жыл) нақты өнім атының (номенклатурасы) ең жоғары мүмкін
болатын көлемін өндіруді қарастырады.
Кәсіпорынның (цехтың, учаскенің) өндірістік қуаты – нақты өндірістік
ресурстар (өндірістік қондырғылар мен аудандар) жиынтығын тиімді пайдалану
арқылы нақты кезең ішінде нақты сандық қатынастар мен номенклатурасы
бойынша ең жоғары мүмкін болатын өнім өндірісі.
Дәріс 10. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
экономикалық стратегиясы
1. Жоспарлауды ұйымдастыру және функциялары, міндеттері
2. Болжау-жоспалаудың алғашқы кезеңі
3. Кәсіпорынның өндірістік қуаттылығынижоспарлау және есептеу
Стратегия ең алдымен өндіріс деңгейіндегі ағымды басқарумен жоғары
деңгейдің айырмашылығын көрсетеді. Оның көптеген анықтамалары бар. Мысалы:
стратегия – дамудың жалпы бағыты, басқарудың жоғары деңгейіндегі шешімдерді
талап ететін әлуетті қызмет. Стратегиялық басқару дегеніміз – ол ұйымдардың
қоршаған ортамен өзара қатынастарын басқару барысындағы ұйымдардың мақсатын
жүзеге асыру миссиясы. Стратегиялық басқару – ол ұйымның өз алдына қойған
мақсатына жетудегі шешімдер жиынтығы мен әрекеттері. Стратегия – ол негізгі
мақсаттарға қол жеткізудегі басымды мәселелер мен ресурстарды анықтаудағы
әрекеттердің бас бағдарламасы. Стратегиялық басқарудың нысандарына
коммерциялық фирмалар, аймақтар, ел, шағын кәсіпорындар және тағы басқалар
жатады. Стратегиялық басқарудың субъектілеріне ұйымдық басқару жатады.
Мұнда басқарудың жүйелік субъектілері бар, олар әр деңгейде қызмет етеді.
Мысалы, корпоративті стратегия, бизнес стратегиясы (жеке бизнес түрлері),
функционалды стратегия (жүзеге асыру стратегиялары).
Дәріс 11. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындарының
қаржысы
1. Қаржы механизмі және оның элемменттері
2. Кәсіпорынның қаржы ресурстары
3. Қаржыдық есеп беру
Нарықтык экономика жағдайында болатын экономикалық қатынастар
жүйесінде қаржы маңызды орын алады. Кәсіпорын қаржысы деп оның
қарамағындағы барлық ақша қаражаттар жиынтығын, сондай-ақ оны қалыптастыру,
бөлістіру және пайдалану жүйесін айтамыз.
Кәсіпорынның шаруашылык іс-әрекеті барысында қаржылық карым-қатынастар
қалыптасады. Қаржылық қарым-қатынастар төрт топтан кұралады:
- өзге кәсіпорын және ұйымдармен;
- өзінен жоғары тұратын және бірлесіп жұмыс
атқаратынсеріктестермен түзілетін кәсіпорын ішіндегі қарым-қатынас;
- қаржы-несиелік жүйемен карым-қатынас.
Өзге кәсіпорын және ұйымдармен түзілетін карым-қатынастарға
жабдықтаушылармен, сатып алушылармен, кұрылыс-күру және тасымалдау
мекемелерімен, өндірістік және әлеуметтік инфракұрылым кәсіпорындары және
шетел кәсіпорындары арасындағы қарым-қатынастар кіреді. Көлемі жағынан өте
көп акша айналымдарына кәсіпорындардың бір-бірімен өзара іске асыратын
операциялары кезіндс шаруашылык іс-әрекетті ұйымдастыруға кажетті
материалдык кұндылықтар сатып алумен және дайын өнімді сатумен байланысты
кажетті акша айналымдары жатады. Мұндай операцияларды ұйымдастыру тікелей
түрде кәсіпорын іс-әрекетінің қаржылық нәтижесіне әсер етеді.
4.9.4. ПӘН БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ ЖӘНЕ ӨТКІЗУ КЕСТЕСІ
Орын дау Тапсыру
№ Жұмыстың атауы Жұмыс ұзақ Бақылау уақыты
түрі тығы, түрі (апта)
сағ
1 Қонақжайлылық кәсіпорынның Реферат 2 Реферат 1
экономикасы курсының пәні тексеру
2 Мейрамхана және қонақ үй Реферат 2 Реферат 2
бизнесіндегі кәсіпорындардың тексеру
ұйымдық-құқықтық формалалары
және кәсіпкерлік
3 Мейрамхана және қонақ үй Реферат 2 Реферат 3
бизнесіндегі кәсіпорындардың тексеру
өндірістік және нарықтық
байланыстары
4 Кәсіпорының негізгі қорлары Реферат 2 Реферат 4
және олардың өндірістік рөлі тексеру
5 Мейрамхана және қонақ үй Реферат 2 Реферат 5
бизнесіндегі кәсіпорындардың тексеру
айналым капиталы
6 Қонақжайлылық қәсіпорынның Реферат 2 Реферат 6
персоналы және еңбек өнімділігі тексеру
7 Қонақжайлылық Реферат 2 Реферат 7
кәсіпорындарындағы тексеру
жұмысшылардың еңбекақысы
8 Өндіріс және өнімді өткізу Реферат 2 Реферат 8
шығындары тексеру
9 Қонақжайлылық кәсіпорындарының Реферат 2 Реферат 9
өндірістік қызметі тексеру
10 Мейрамхана және қонақ үй Реферат 2 Реферат 10
бизнесіндегі кәсіпорындардың тексеру
экономикалық стратегиясы
11 Қонақжайлылық өнеркәсібі Реферат 2 Реферат 11
кәсіпорындарының қаржысы тексеру
№ Атауы Барлығы
кітапханада кафедрада оқытушыда
1 Закон РК О защите и поддержке 1 1 1
частного предпринимательства
№1543-ХІІ.
2 Закон РК от 2 июля 1998г. №267-1 1 1 1
О борьбе с коррупцией (с
изменениями, внесенными в
соответствии с Законами РК от
№454;
3 Закон РК Огосударственной 1 1 1
адресной помощи №839
4 Закон РК О налогах и других 1 1 1
обязательных платежах в бюджет
5 Мизамбекова Ж.К. Экономика 5 1 20
производственного предприятия.
Учебное пособие. Алматы. 2012.
Издательство Агроуниверситет.
170 стр.
6 Мизамбекова Ж.К., Жуманова Б.К. 30 1 20
Қаржылық менеджмент.Оқулық.
180бет. Астана 2015.Максимум
баспаханасы.
ҚОНАҚЖАЙЛЫЛЫҚ КӘСІПОРЫННЫҢ ЭКОНОМИКАСЫ ПӘНІНЕН ДӘРІСТІК КЕШЕН
Глоссарий және терминдер
Еңбек өнімділігі - нақты еңбск шығындарының көрсет-кіші.
Нарық – тауар өндірісі және пайдалану заңдарына сай ұйымдастарылған
тауар айырбасы қатынастарының жиынтығы.
Нарық – сатып алушылар мен сатушылар арасындағы өзара байланысты
жүзеге асыру механизмі, яғни сұраныс пен ұсыныс қатынасы болып табылады.
Нарық – ел ішінде және мемлекетаралық айырбас шеңбері, өнімді
өндірушілермен тұтынушыларды байланыстырады.
Негiзгi капитал – бұл материалдық құнндылықтың ұзақ кезеңдегi жұмыс
iстеп тұруы ретiндегi негiзгi қордардың ақшалай бағалануы.
Айналым қорлары – құндық түрдегі өндірістік айналым қорлары мен
айналыс қорлары жиынтығын сипаттайтын активтер, кәсіпорын мүлігінің бір
бөлігі.
Жоспарлы калькуляция – жоспарлы кезеңде өнімді дайындауға қажетті
шығындардың максималды мүмкін болатын мөлшерін қамтиды және жоспарға
енгізілген өнімнің барлық түріне жасалады.
Сметалық калькуляция – жоспарлы сияқты жұмыстың бір түріне және
сырттан келген тапсырыс бойынша өнім өндірісіне жасалады. Тапсырыс
берушілермен есептесу кезіндегі бағаның негізі болып табылады.
Нормативті калькуляция – шикізат, материалдар, энергия шығындарының
нормасы бойынша бұйымның өзіндік құнын есептеу.
Жобалық калькуляция - өнім өндірісіне дайындық кезінде анықталады және
жобаланған жаңа өндіріс пен технологиялық үрдістердің тиімділігіне
түсініктеме беру үшін қажет.
Товарлы өнім - өткізулерге арналған өнім, жалпы және өткізілген өнімді
анықтау негізі болып табылады
Стратегия – ұйымның перспективалық даму бағыттарын, сонымен бірге
қоршаған орта өзгерісі жағдайында оның жұмыс жасауының әдістері мен
тәсілдерін анықтайтын басқарушылық шешім жүйесі.
Дәріс 1. Қонақжайлылық кәсіпорын экономикасы курсының пәні
1 Еліміздегі экономикадағы кәсіпорынынның мәні.
2 Қонақжайлық кәсіпорынның кызметіінің мақсаты, мәні,сферасы
3 Кәсіпкерлік қызмет
Өндірістің экономикалық тиімділігінің мәні қоғамның мүдделеріне сай ең
аз мүмкін болатын шығындармен барынша жоғары нәтижелерге жету ретінде
экономистердің копшілігімен түсіндіріледі. Сондықтан ондірістің
экономикалық тиімділігін анықтау өндірістің нәтижесін, осы нәтижені
қамтамасыз ететін нақты және алдыңғы уақыттағы еңбектің тұтас шығындарымен
салыстыруға негізделуі қажет.
Өндіріс тиімділігін аныктау үшін оның өлшемін, яғни мәнін ашып
көрсететін бағалаудың басты бслгісін анықтаудан басталады. Өндірістің
экономикалық тиімділік өлшемінің мағынасы кәсіпорынның алдына қойылған даму
мақсаттарына сәйкес алынатын нәтижелерді барынша көбейту немесе жұмсалған
шығындарды мүмкіншілігіне қа-рай аз жұмсау қажеттілігінен шығады. Мүндай
мақсаттар ретінде өмір сүруді жэне тұракты өсуді камтамасыз ету,
құрылымдықты қайта кұру, әлеуметтік стратегия және т.с.с. түрлері болуы
мүмкін. Осы мақсаттардың алуан түрлілігіне қарамастан ең жоғары
экономикалық нәтижелерге жету, ұзақ мерзімді даму болашағын ескере отырып,
пайданың мол келемін табуға ұмтылу максаттары үстем болып табылады.
Жұмсалған капиталдан ең көп пайда алу кәсіпорынның ұзак мерзімді даму
болашағын қамтамасыз ететін нарықтык іс-әрекетінің маңызды экономикалық
нәтижесі болып табылады. Пайда мен бір мезгілді шығындардың арақатынасы
өндірістіц тиімділігін шын мәнінде арттырудың бастапқы негізі болып
табылады. Бірақ нарық заңдарына сәйкес өндіріс тиімділігін еңбек
өнімділігімен бірдей деп қарастыруға болмайды.
Ақырында экономикалық тиімділігін еңбек өнімділігінің өсу аркасында
көруге болады. Демек, еңбек өнмділігінің деңгейі өндірістің экономикалық
тиімділігінің өлшемі болып табылады. Еңбек өнімділігі жоғары болған сайын
өндіріс шығындары төмен, ал еңбек шығындарының экономикалық тиімділігі
жоғары болады.
Еңбек өнімділігі - нақты еңбск шығындарының көрсет-кіші. Оны
өндірілген өнім көлемін өнеркәсіптік-өндірістік персоналдың бір жұмыскеріне
(бір жұмысшыға емес) бөлу арқылы аңықталады. Экономикалық тиімділікті
күндік немесе айлық еңбек өнімділігі емес, сағаттық еңбек өнімділіп аркылы
сипаттаған дұрыс, себебі еңбек уакытының пайдаланылуына себептердің әсері
әр түрлі болғандықтан, бұл уақытта оны дәлірек анықтауға мүмкіндік туады.
Дәріс 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың ұйымдық-
құқықтық формалары және кәсіпкерлік
4. Кәсіпкерлік қызметтің мәні мен маңызы
5. Кәсіпкерлік қызметтің түрі
6. Кәсіпорынның ұйымдық-құқықтық формалары
Кәсіпкерлік адам қызметінің ерекше саласы және ол еңбектің басқа
түрлерінен оқшауланып тұрады. Кәсіпкерлік терминін алғашқы рет ағылшын
экономисі Ричард Кантильон енгізді. Кәсіпкерлік ұғымына ол нарықтық
тәуекелділік жағдайында табыс алу мақсатымен өндірісті ұйымдастырудағы адам
белсенділігін жатқызды.
Кәсіпкерліктің субъектілері: мемлекет, жеке тұлғалар, заңды тұлғалар,
серіктестіктер, арендалық ұжымдар, акционерлік қоғамдар, шаруашылық
ассоциациялары, әртүрлі бірлестіктер.
Кәсіпкерліктің объектілері: шаруашылық қызметтің кез-келген түрлері,
коммерциялық делдалдық, инновациялық, кеңес беру іс-әрекеттері, құнды
қағаздармен операциялар.
Кәсіпкерліктің негізгі атқаратын қызметтері:
1. Новаторлық қызметі. Әрбір кәсіпкер өзінің мақсатына жету үшін
кәсіпкерлікті ұйымдастырудың жаңа формаларын, жаңа технологияларды
қолдануға мүдделі болады. Бұл қызмет өнімнің бәсекеге қабілеттілігін және
сапасы туралы мәселелерді шешеді.
2. Ұйымдастыру қызметі. Әрбір кәсіпкер минималды шығын жұмсау және
максималды пайда табу мақсатымен ең тиімді өндірісті таңдайды. Өндірісті
ұйымдастыру кезінде кәсіпкер жер, еңбек, капитал ресурстарын бір процеске
біріктіреді.
3. Басқару қызметі. Әрбір кәсіпкер шаруашылықты жүргізуде негізгі
шешімдерді қабылдау инициативасын өз жауапкершілігіне алады: кадр мәселесі,
өнімді сатып өткізу, банк жүйесімен байланысты мәселелерді шешеді.
4. Тәуекелге бару қызметі. Әрбір кәсіпкер тәуекелге бару үшін
істелетін істің айқындылығын талдап , қорытындысына не болатынын білген
жөн. Кәсіпкер тек қана өз уақыты, еңбегін, іс қабілеттілігін тәуекелге
салмайды, сонымен бірге өндіріске кеткен өзінің серіктестіктерінің немесе
акционерлерінің қаржыларын тәуекелге салады.
Кәсіпкерлік қызмет түрлері.
Кез-келген экономикалық қызмет ұдайы өндіріс циклының типтік
фазаларына байланысты болғандықтан, кәсіпкерлік қызметтің келесі түрлерін
бөліп көрсетеді: өндірістік, коммерциялық, қаржылық кәсіпкерлік.
Соңғы он жылдықта әлемнің барлық экономикалық дамыған елдерінде
кәсіпкерліктің жеке түрі ретінде кеңестік (консалтинг)
кәсіпкерлік бөліп көрсетілуде.
Көрсетілген кәсіпкерліктің түрлерінің ішінде әр қайсы бірнеше
түрлерге бөлінген. Өндірістік кәсіпкерлікті кәсіпкерліктің жетекші түрі
деп атауға болады. Мұнда өнімді, тауарларды өндіру, жұмыс,
қызметтер көрсету жүзеге асады, белгілі бір рухани құндылықтар жасалады.
Бірақ осы қызмет сферасы нарықтық экономикаға көшу кезінде көп,
жағымсыз өзгерістерге ыдырады:
Шаруашылық байланыстар ыдырады;
Материалдық-техникалық қамтамасыз ету бұзылды;
Өнімді өткізу күрт төмендеді;
Кәсіпорындардың қаржы жағдайы нашарлады.
Кәсіпкер алдымен өндірістік қызмет түрін таңдайды, басқа сөзбен
айтқанда, қандай тауарлар, жұмыстар, қызметтер өндіретінін ойлайды.
Одан кейін ол тауарды сатып алатын әлеуетті тұтынушылармен
қатынас жасайды. Басқаша айтқанда кәсіпкерлікке маркетингтік қызмет кіреді.
Келісімнің бұл фазасы заңдық жасалуы мүмкін.
Өндірісті жүзеге асыру үшін кәсіпкер өндіріс факторларын қолданады:
жұмысшы, өндірістік қорлар, материалдар, ақпараттар. Бас кезінде өндіріс
факторларының біразы кәсіпкердікі болуы мүмкін, ал жетіспейтіні ол бастамас
бұрын немесе кәсіпкерлік қызметтің жүзеге асу процесінде алуға мәжбүр
болады.
Кәсіпкер өз күшімен орындай алмайтын қызметтер мен жұмыстар
қажет болса, онда ол басқа ұйымдар мен адамдарды тартады.
Жұмыстар мен қызметтер ақша төлеуді талап етеді. Егер кәсіпкерде
бастапқы капитал болмаса, ал ақшасы барлардан қарыз алуға мәжбүр болады.
Өндірістік кәсіпкерліктің нәтижесі өндірілген тауардың белгілі
көлемін тұтынушыға сатып, оларға ақша түсімін алу.
Венчурлық бизнес. Инновациялық кәсіпкерлік туралы айта отырып, соңғы
жылдары кең дамыған венчурлық бизнесті еске салуға болады.
Венчурлық бизнес, әдетте тәуекелді бизнес ретінде түсіндіріледі. Бұл
технологиялық жаңалық еңгізудің бір түрі.
Вечурлық бизнес ғылыми зерттеулердің нәтижесі
ғылымды көп қажет ететін, жоғары технологиялық облысты коммерцияланд ыруға
тән, тиімді алу кепілдігі жоқ және тәуекел үлесі жоғары. Венчурлық
фирма дегеніміз, әдетте, алдын ала анықталмаған табыспен, яғни капиталды
тәуекел салыммен, жаңа технологияны және өнімді жасаумен
енгізумен айналысатын коммерциялық ғылыми-техникалық фирма.
Коммерциялық кәсіпкерлік. Коммерциялық кәсіпкерлікте негізгі рольді
тауар-ақша, сауда-айырбас операциялары атқарады. Бұл сатып алу - сату
бойынша келісімдер.
Өнімді шығаруға қажет өндірістік қорлармен қамтамасыз етудің қажеті
жоқ.
Коммерциялық келісімді ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Бекітемін
ОӘБ басшысы
ООӘІжАҰЖ проректоры
________Абдыкаримова С.З
________ Жұмамұхамбетов Н.Ғ.
______________ 20___ж.
______________ 20___ж.
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
ҚОНАҚЖАЙЛЫЛЫҚ КӘСІПОРЫННЫҢ ЭКОНОМИКАСЫ
6В091 –Қызмет көрсету саласы
6В11126- Мейрамхана ісі және мейманхана бизнесі
білім беру бағдарламасы (ББ) бойынша оқитын білім алушылар үшін
Оқыту түрі - күндізгі
Курс – 1 ,семестр - 1
Нұр-Сұлтан, 2019
МАЗМҰНЫ
1. Пәннің типтік оқу бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... 2
2. Пәннің оқу жұмыс бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ..
3. Студентке арналған пәнді оқыту бағдарламасы (Syllabus)
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4. Пән бойынша тапсырманың орындалу және өткізілу
кестесі ... ... ... ... ... ... ... ... .
5. Пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыз етілу картасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
6. Дәрістер жиыны (қарастырылатын сұрақтар, дәріс тезистері,
иллюстрациялық және үлестірмелі материал, ұсынылатын әдебиеттер
тізімі) ... ... ... .
7. Семинар (тәжірибелік) сабақтардың жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
8. Пәнді оқыту бойынша әдістемелік нұсқаулар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
9. Типтік есептеулер, есептік-графикалық, зертханалық жұмыстар, курс
жобалары (жұмыстары) бойынша әдістемелік ұсыныстар мен
нұсқаулар ... ... ... ... ... ... ... ... .
10. Білім алушының өздік жұмысына арналған материалдар: үй
тапсырмасының мәтінін теру, әр тақырып бойынша өзін-өзі бақылау
материалдары, ағымдық жұмыс түрлерінің, рефераттардың және әдебиеттері
мен күрделілігі көрсетілген басқа да үй тапсырмаларының орындалуы
бойынша тапсырмалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
11. Білім алушының оқу жетістіктерін бақылау және бағалау материалдары
(жазба бақылау тапсырмалары, тест тапсырмалары, өзін-өзі тексеру
сұрақтары, емтихан билеттері және
т.б.) ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .. ..
12. Оқу сабақтарын бағдарламалық және мультимедиалық қамтамасыз ету
(пәннің мазмұнына байланысты) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
13. Арнайы кабинеттер, кеңселер мен зертханалардың
тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қосымша А. Кезеңдік тексерулерді есепке алу парағы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қосымша Б. Толықтырулар мен өзгертулерді тіркеу парағы ... ... ... ... ... ... ... ... ... 98
пәннің оқу жұмыс жоспары
ҚОНАҚЖАЙЛЫЛЫҚ КӘСІПОРЫННЫҢ ЭКОНОМИКАСЫ
6В091 –Қызмет көрсету саласы
6В11126- Мейрамхана ісі және мейманхана бизнесі
білім беру бағдарламасы (ББ) бойынша оқитын білім алушылар үшін
Оқу түрі – күндізгі
Курс 1 семестр 1
Нұр-Сұлтан, 2019
Қонақжайлылық кәсіпорынның экономикасы пәнінің оқу жұмыс бағдарламасы
Қазақ технология және бизнес университеті АҚ Ғылыми Кеңесінің шешімі
бойынша 201___жылғы ____________, №___хаттама, бекітілген 5В091200-
Мейрамхана ісі және мейманхана бизнесі мамандықта оқитын білім алушылар
үшін мамандығының оқу жұмыс жоспарына сәйкес жасалды
Пәннің оқу жұмыс бағдарламасы Қазақ технология және бизнес университеті
АҚ Экономикалық факультеті білім беру бағдарламалары бойынша Комитетінің
отырысында 201__жылғы ____________, №___хаттама, мақұлданды
Төрағасы _______________________ А. Нургалиева
Пәннің оқу жұмыс бағдарламасы Қазақ технология және бизнес университеті
АҚ Менеджмент және туризм кафедрасының отырысында 201___жылғы
____________, №___хаттама, талқыланды
Кафедра меңгерушісі: ____________________ Жакупов А.А.
Құрастырған: ___________________ Тулегенова К.Т.
1 ОҚЫТУШЫ ЖАЙЫНДА МӘЛІМЕТТЕР: Тулегенова Кунсая Тасболатовна, магистр,
аға оқытушы, кафедра Менеджмент және туризм
Байланыс телефоны: 8775 282 72 58, say.84@mail.ru
Ғылыми-зерттеу бойынша қызығушылығы: Еңбек нарығында бәсекеге қабілетті
маман дайындау болып табылады.
2 ТҮСІНІКТЕМЕ ХАТ
Пререквизиттер :
Экономикалық теория, микроэкономика
Постреквизиттер мейрамхана және мейманхана кәсіпоррынның менеджмент
ПӘННІҢ ҚЫСҚАША СИПАТТАМАСЫ
Курстың мақсаты: Экономика негізін құрастырушы кәсіпорын - экономикасы
қызметімен байланысты эканомикалық сұрақтарын, әдістемелерін және
кәсіпкерлік принцтптерін оқып менгеру.
Қазақстан Республикасы мен шетелдердегі кәсіпорындардың қызмет ету
теориясы мен практикасынан мағлұматтар беру.
Нарықтық эканомикадағы кәсіпорынның қызмететуін қамтамасыз ететін қазіргі
таңдағы эканомикалық механизмдермен таныстыру.
Кәсіпкерліктің ерекшеліктері мен функцияларын үйрету,сонымен қатар
Қазақстан Республикасында .Болашақ қаржыгерлермен,бухгалтерлермен және
аудиторлармен нәтиежелік мақсаттарға жету үшін кәсіпорынды басқару
әдістемелеріне үйрену.
Экономика негізін құрастырушы кәсіпорын - экономикасы қызметімен
байланысты эканомикалық сұрақтарын, әдістемелерін және кәсіпкерлік
принцтптерін оқып менгеру.Қазақстан Республикасы мен шетелдердегі
кәсіпорындардың қызмет ету теориясы мен практикасынан мағлұматтар беру.
Нарықтық эканомикадағы кәсіпорынның қызмететуін қамтамасыз ететін қазіргі
таңдағы эканомикалық механизмдермен таныстыру.Кәсіпкерліктің ерекшеліктері
мен функцияларын үйрету,сонымен қатар Қазақстан Республикасында .Болашақ
қаржыгерлермен,бухгалтерлермен және аудиторлармен нәтиежелік мақсаттарға
жету үшін кәсіпорынды басқару әдістемелеріне үйрену.
Оқытылатын пәннің компетенциялары.
Пәнді оқудың нәтижесінде студент мыналарды білсін:
- жұмыстық процестерді автоматтандыруды басқару жүйесін жіктеуді;
- объектерді басқарудың негізгі қасиеттерін;
- объектерді зерттеу және технологиялық процестердің автоматтық жүйелерін
есептеу негіздерін;
- өлшеу техникасы мен автоматтандыру құрылғыларының элементтері мен
жүйелерін;
- технологиялық процестердің автоматтандыру жүйелерін жобалауды;
- автоматтандыру процестерінің экономикалық тиімділігін.
Студент мыналарды:
- технологиялық процестерді автоматтандыру жүйесінің элементтерін
жетілдіру жөніндегі шаралармен ;
- өндірістік процеске автоматтау элементтерін енгізу мақсатында автоматтық
басқару объектілерін зерттеумен
ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
a. Дәрістік сабақтар тақырыптары
Дәріс 1. Қонақжайлылық кәсіпорынның экономикасы курсының пәні
Дәріс 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
ұйымдық-құқықтық формалалары және кәсіпкерлік
Дәріс 3. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
өндірістік және нарықтық байланыстары
Дәріс 4. Кәсіпорының негізгі қорлары және олардың өндірістік рөлі
Дәріс 5. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
айналым капиталы
Дәріс 6. Қонақжайлылық қәсіпорынның персоналы және еңбек
өнімділігі
Дәріс 7. Қонақжайлылық кәсіпорындарындағы жұмысшылардың
еңбекақысы
Дәріс 8. өндіріс және өнімді өткізу шығындары
Дәріс 9. Қонақжайлылық кәсіпорындарының өндірістік қызметі
Дәріс 10. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
экономикалық стратегиясы
Дәріс 11. Қонақжайлылық өнеркәсібі кәсіпорындарының қаржысы
В. Практикалык сабактар
такырыптары
Тақырып 1. Қонақжайлылық кәсіпорынның экономикасы курсының пәні
Тақырып 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі
кәсіпорындардың ұйымдық-құқықтық формалалары және кәсіпкерлік
Тақырып 3. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
өндірістік және нарықтық байланыстары
Тақырып 4. Кәсіпорының негізгі қорлары және олардың өндірістік
рөлі
Тақырып 5. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
айналым капиталы
Тақырып 6. Қонақжайлылық қәсіпорынның персоналы және еңбек
өнімділігі
Тақырып 7. Қонақжайлылық кәсіпорындарындағы жұмысшылардың
еңбекақысы
Тақырып 8. өндіріс және өнімді өткізу шығындары
Тақырып 9. Қонақжайлылық кәсіпорындарының өндірістік қызметі
Тақырып 10. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі
кәсіпорындардың экономикалық стратегиясы
Тақырып 11. Қонақжайлылық өнеркәсібі кәсіпорындарының қаржысы
б Студенттің оқытушымен бірге орындайтын өзіндік жұмыстар тақырыптары
Тақырып 1. Қонақжайлылық кәсіпорынның экономикасы курсының пәні
Тақырып 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
ұйымдық-құқықтық формалалары және кәсіпкерлік
Тақырып 3. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
өндірістік және нарықтық байланыстары
Тақырып 4. Кәсіпорының негізгі қорлары және олардың өндірістік рөлі
Тақырып 5. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
айналым капиталы
Тақырып 6. Қонақжайлылық қәсіпорынның персоналы және еңбек өнімділігі
Тақырып 7. Қонақжайлылық кәсіпорындарындағы жұмысшылардың еңбекақысы
Тақырып 8. өндіріс және өнімді өткізу шығындары
Тақырып 9. Қонақжайлылық кәсіпорындарының өндірістік қызметі
Тақырып 10. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
экономикалық стратегиясы
Тақырып 11. Қонақжайлылық өнеркәсібі кәсіпорындарының қаржысы
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Введение в специальность:история сервиса [Текст] : учебник.- Москва :
ИНФРА-М, 2012.- 384 c
2. Асанова И.М. Деятельность службы приема и размещения: учебник [Текст]
: учебник И.М
3. Асанова.- Москва : Академия, 2013.- 288 c.- (Высшее профессиональное
образование).
4. Барлықов Е.К. Сервистік қызмет: оқу құралы [Мјтін] : оқулык Е.К.
Барлықов, Б.Т. Онаева.- Алматы : Экономика, 2013.- 226 б.
5. Бесекей Е. Қонақ үй бизнесі: оқу құралы [Мјтін] : оқулык Е. Бесекей.-
Алматы : Экономика, 2012.
6. Бисеков Ә.Т. Қонақ үй шаруашылығы: оқулық [Мјтін] : оқулык Ә.Т.
Бисеков, С.К. Сұрағанова, Б.О. Сабатаева.- Астана : А-Полиграфия,
2013.- 264 б.
7. Ешенкулова Г.И. Қонақ үй шаруашылығы: оқу құралы [Мјтін] : оқулык
Г.И. Ешенкулова, А.Х. Муканов, Б.Т. Онаева.- Астана : "Мастер ПО",
2014.- 284 б.
8. Жаксыбергенов А.Г. Менеджмент в ресторанном бизнесе [Текст] : учебник
А.Г. Жаксыбергенов, Т.К. Кулажанов, 2013. : ил.
9. Канажесвкая Л. Материально-техническая база гостиниц и туристских
комплексов [Текст] : учебник Л. Канажесвкая.- Астана : Фолиант, 2012.-
520 c.- (Профессиональное образование).
10. Устенова О.Ж. Основы гостиничного хозяйства: учебное пособие [Текст] :
учебник О.Ж. Устенова, М.Р. Смыкова.- Алматы : Экономика, 2012.- 216
c.
11. Устенова О.Ж. Основы гостиничного хозяйства: учебное пособие [Текст] :
учебник О.Ж. Устенова, М.Р. Смыкова; проф. М.Т. Давлетова.- Алматы :
Экономика, 2012.- 216 c.
12. Юльчиева Г.Н. Гостиничный бизнес: теория, практика, перспективы
[Текст] : учебник Г.Н. Юльчиева.- Алматы : "Издательство LEM", 2013.-
476 c.\
13. Мизамбекова Ж.К. Экономика производственного предприятия: Учебное
пособие: Ж.К. Мизамбекова Ж.К.- Алматы: Издательство
Агроуниверситет,. 2012.- 170 стр
СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒАН ПӘНДІ ОҚЫТУ БАҒДАРЛАМАСЫ (SYLLABUS)
ҚОНАҚЖАЙЛЫЛЫҚ КӘСІПОРЫННЫҢ ЭКОНОМИКАСЫ
6В091 –Қызмет көрсету саласы
6В11126- Мейрамхана ісі және мейманхана бизнесі
білім беру бағдарламасы (ББ) бойынша оқитын білім алушылар үшін
Оқу түрі – күндізгі
Курс 1семестр 1
\
Нұр-Сұлтан, 2019
Студентке арналған пәнді оқыту бағдарламасы (Syllabus) Қонақжайлылық
кәсіпорынның экономикасы пәнінің оқу жұмыс бағдарламасына сәйкес жасалды
Студентке арналған пәнді оқыту бағдарламасы (Syllabus) Қазақ технология
және бизнес университеті АҚ Менеджмент және туризм кафедрасының
отырысында 201__жылғы ______________, №___хаттама, талқыланды
Кафедра меңгерушісі: ____________________ Жакупов А.А.
Құрастырған: ____________________ Тулегенова К.Т.
1 ОҚЫТУШЫ ЖАЙЫНДА МӘЛІМЕТТЕР: Тулегенова Кунсая Тасболатовна, магистр, аға
оқытушы, кафедра Менеджмент және туризм
Байланыс телефоны: 8775 282 72 58, say.84@mail.ru
Ғылыми-зерттеу бойынша қызығушылығы: Еңбек нарығында бәсекеге қабілетті
маман дайындау болып табылады.
2 ПӘН ТУРАЛЫ АҚПАРАТ
Атауы Кредит Дәрістер Практикалық БОӨЖ БӨЖ
сағат санысағаты сабақтар
Менеджмент 5 150 30 15 15 90
Пререквизиттер алдын ала қойылатын талаптар:
Экономикалық теория, микроэкономика
Постреквизиттер мейрамхана және мейманхана кәсіпоррынның менеджмент
ПӘННІҢ ҚЫСҚАША СИПАТТАМАСЫ
Курстың мақсаты: Экономика негізін құрастырушы кәсіпорын - экономикасы
қызметімен байланысты эканомикалық сұрақтарын, әдістемелерін және
кәсіпкерлік принцтптерін оқып менгеру.
Қазақстан Республикасы мен шетелдердегі кәсіпорындардың қызмет ету
теориясы мен практикасынан мағлұматтар беру.
Нарықтық эканомикадағы кәсіпорынның қызмететуін қамтамасыз ететін қазіргі
таңдағы эканомикалық механизмдермен таныстыру.
Кәсіпкерліктің ерекшеліктері мен функцияларын үйрету,сонымен қатар
Қазақстан Республикасында .Болашақ қаржыгерлермен,бухгалтерлермен және
аудиторлармен нәтиежелік мақсаттарға жету үшін кәсіпорынды басқару
әдістемелеріне үйрену.
Экономика негізін құрастырушы кәсіпорын - экономикасы қызметімен
байланысты эканомикалық сұрақтарын, әдістемелерін және кәсіпкерлік
принцтптерін оқып менгеру.Қазақстан Республикасы мен шетелдердегі
кәсіпорындардың қызмет ету теориясы мен практикасынан мағлұматтар беру.
Нарықтық эканомикадағы кәсіпорынның қызмететуін қамтамасыз ететін қазіргі
таңдағы эканомикалық механизмдермен таныстыру.Кәсіпкерліктің ерекшеліктері
мен функцияларын үйрету,сонымен қатар Қазақстан Республикасында .Болашақ
қаржыгерлермен,бухгалтерлермен және аудиторлармен нәтиежелік мақсаттарға
жету үшін кәсіпорынды басқару әдістемелеріне үйрену.
Оқытылатын пәннің компетенциялары.
Пәнді оқудың нәтижесінде студент мыналарды білсін:
- жұмыстық процестерді автоматтандыруды басқару жүйесін жіктеуді;
- объектерді басқарудың негізгі қасиеттерін;
- объектерді зерттеу және технологиялық процестердің автоматтық жүйелерін
есептеу негіздерін;
- өлшеу техникасы мен автоматтандыру құрылғыларының элементтері мен
жүйелерін;
- технологиялық процестердің автоматтандыру жүйелерін жобалауды;
- автоматтандыру процестерінің экономикалық тиімділігін.
Студент мыналарды:
- технологиялық процестерді автоматтандыру жүйесінің элементтерін
жетілдіру жөніндегі шаралармен ;
- өндірістік процеске автоматтау элементтерін енгізу мақсатында автоматтық
басқару объектілерін зерттеумен
ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
b. Дәрістік сабақтар тақырыптары
№ Тақырыптар атауы сс
1. Дәріс 1. Қонақжайлылық кәсіпорынның экономикасы курсының пәні 3
2. Дәріс 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың 3
ұйымдық-құқықтық формалалары және кәсіпкерлік
3. Дәріс 3. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың 3
өндірістік және нарықтық байланыстары
4. Дәріс 4. Кәсіпорының негізгі қорлары және олардың өндірістік рөлі3
5. Дәріс 5. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың 3
айналым капиталы
6. Дәріс 6. Қонақжайлылық қәсіпорынның персоналы және еңбек 2
өнімділігі
7. Дәріс 7. Қонақжайлылық кәсіпорындарындағы жұмысшылардың 2
еңбекақысы
8. Дәріс 8. өндіріс және өнімді өткізу шығындары 2
9. Дәріс 9. Қонақжайлылық кәсіпорындарының өндірістік қызметі 3
10.Дәріс 10. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың 3
экономикалық стратегиясы
11.Дәріс 11. Қонақжайлылық өнеркәсібі кәсіпорындарының қаржысы 3
Барлығы 30
В. Практикалык сабактар
такырыптары
№ Тақырыптардың негізгі мазмұны сс
1 Тақырып 1. Қонақжайлылық кәсіпорынның экономикасы курсының пәні 1
2 Тақырып 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі 2
кәсіпорындардың ұйымдық-құқықтық формалалары және кәсіпкерлік
3 Тақырып 3. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың1
өндірістік және нарықтық байланыстары
4 Тақырып 4. Кәсіпорының негізгі қорлары және олардың өндірістік 1
рөлі
5 Тақырып 5. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың2
айналым капиталы
6 Тақырып 6. Қонақжайлылық қәсіпорынның персоналы және еңбек 1
өнімділігі
7 Тақырып 7. Қонақжайлылық кәсіпорындарындағы жұмысшылардың 1
еңбекақысы
8 Тақырып 8. өндіріс және өнімді өткізу шығындары 1
9 Тақырып 9. Қонақжайлылық кәсіпорындарының өндірістік қызметі 2
10 Тақырып 10. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі 1
кәсіпорындардың экономикалық стратегиясы
11 Тақырып 11. Қонақжайлылық өнеркәсібі кәсіпорындарының қаржысы 2
Барлығы 15
БАОӨЖ тақырыптары
№ Тақырыптардың негізгі мазмұны сс
1 Тақырып 1. Қонақжайлылық кәсіпорынның экономикасы курсының пәні 1
2 Тақырып 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі 2
кәсіпорындардың ұйымдық-құқықтық формалалары және кәсіпкерлік
3 Тақырып 3. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың1
өндірістік және нарықтық байланыстары
4 Тақырып 4. Кәсіпорының негізгі қорлары және олардың өндірістік 1
рөлі
5 Тақырып 5. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың2
айналым капиталы
6 Тақырып 6. Қонақжайлылық қәсіпорынның персоналы және еңбек 1
өнімділігі
7 Тақырып 7. Қонақжайлылық кәсіпорындарындағы жұмысшылардың 1
еңбекақысы
8 Тақырып 8. өндіріс және өнімді өткізу шығындары 1
9 Тақырып 9. Қонақжайлылық кәсіпорындарының өндірістік қызметі 2
10 Тақырып 10. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі 1
кәсіпорындардың экономикалық стратегиясы
11 Тақырып 11. Қонақжайлылық өнеркәсібі кәсіпорындарының қаржысы 2
Барлығы 15
БАӨЖ тақырыптары
№ Тақырыптардың негізгі мазмұны сс
1 Тақырып 1. Қонақжайлылық кәсіпорынның экономикасы курсының пәні 9
2 Тақырып 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі 9
кәсіпорындардың ұйымдық-құқықтық формалалары және кәсіпкерлік
3 Тақырып 3. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың9
өндірістік және нарықтық байланыстары
4 Тақырып 4. Кәсіпорының негізгі қорлары және олардың өндірістік 8
рөлі
5 Тақырып 5. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың8
айналым капиталы
6 Тақырып 6. Қонақжайлылық қәсіпорынның персоналы және еңбек 8
өнімділігі
7 Тақырып 7. Қонақжайлылық кәсіпорындарындағы жұмысшылардың 8
еңбекақысы
8 Тақырып 8. өндіріс және өнімді өткізу шығындары 8
9 Тақырып 9. Қонақжайлылық кәсіпорындарының өндірістік қызметі 8
10 Тақырып 10. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі 8
кәсіпорындардың экономикалық стратегиясы
11 Тақырып 11. Қонақжайлылық өнеркәсібі кәсіпорындарының қаржысы 8
Барлығы 90
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
№ Введение в специальность:история сервиса [Текст] : учебник.- Москва :
ИНФРА-М, 2016.- 384 c.
1 Асанова И.М. Деятельность службы приема и размещения: учебник [Текст] :
учебник И.М. Асанова.- Москва : Академия, 2019.- 288 c.- (Высшее
профессиональное образование).
2 Барлықов Е.К. Сервистік қызмет: оқу құралы [Мјтін] : оқулык Е.К.
Барлықов, Б.Т. Онаева.- Алматы : Экономика, 2017.- 226 б.
3 Бесекей Е. Қонақ үй бизнесі: оқу құралы [Мјтін] : оқулык Е. Бесекей.-
Алматы : Экономика, 2016.
4 Бисеков Ә.Т. Қонақ үй шаруашылығы: оқулық [Мјтін] : оқулык Ә.Т.
Бисеков, С.К. Сұрағанова, Б.О. Сабатаева.- Астана : А-Полиграфия, 2018.-
264 б.
5 Ешенкулова Г.И. Қонақ үй шаруашылығы: оқу құралы [Мјтін] : оқулык Г.И.
Ешенкулова, А.Х. Муканов, Б.Т. Онаева.- Астана : "Мастер ПО", 2014.- 284
б.
6 Жаксыбергенов А.Г. Менеджмент в ресторанном бизнесе [Текст] : учебник
А.Г. Жаксыбергенов, Т.К. Кулажанов, 2017. : ил.
7 Канажесвкая Л. Материально-техническая база гостиниц и туристских
комплексов [Текст] : учебник Л. Канажесвкая.- Астана : Фолиант, 2016.-
520 c.- (Профессиональное образование).
8 Устенова О.Ж. Основы гостиничного хозяйства: учебное пособие [Текст] :
учебник О.Ж. Устенова, М.Р. Смыкова.- Алматы : Экономика, 2015.- 216 c.
9 Юльчиева Г.Н. Гостиничный бизнес: теория, практика, перспективы [Текст]
: учебник Г.Н. Юльчиева.- Алматы : "Издательство LEM", 2017.- 476 c.
8 БАҒА ЖАЙЫНДА АҚПАРАТ
8.1 Бағалау критерийі
Тапсырмалар тақырып бойынша доклад, реферат, ауызша презентация
түрінде болуы мүмкін. Курсты игеру кезінде тестілік және ауызша сауалнама
жасау арқылы жүзеге асырылады. Оқитын студенттердің білімінің қадағалануын
күшейту мақсатында арнайы техникалық құралдар қолданған жөн.
Студенттің білімін бағалау баллды-рейтингті жүйе бойынша жүзеге
асырылады, 60%-ы рейтингтік бақылауға, 40%-ы нәтижелік бақылауға бөлінеді.
Баллдар щкаласы
95-100 А 4,0 Үздік (өте жақсы)
90-94 А – 3,67
85-89 В + 3,33 Жақсы
80-84 В 3,0
75-79 В – 2,67
70-74 С + 2,33 Қанағаттанарлық
65-69 С 2,0
60-64 С – 1,67
55-59 D + 1,33
50-54 D 1,0
0-49 F – 0 Қанағаттанарлықсыз
8.2 Студенттердің тәртіп саясаты және процедурасы
Сабаққа кешікпеу, оқытушының рұқсатынсыз қоңырау соққанша аудиториядан
шықпау;
Сабақ кезінде сөйлеспеу, басқа әдебиетті оқымау;
Телефон арқылы сөлеспеу, ұялы телефонды өшіріп тастау;
Бақылау жұмысы жүріп жатқанда дәріс конспектілерін қолданбау, көшірмеу
Сабаққа сыртқы киіммен, бас киіммен кірмеу;
Ұқыпты болу, қоқыс тастамау, жиһазды бүлдірмеу;
Себепсіз сабаққа қатыспаған жағдайда құқықты анықтама көрсету;
Сабаққа қатыспай қалған жағдайда оқытушыны алдын ала ескерту
Жіберіп алған сабақтарды оқытушы анықтаған уақытта қайта тапсыру
Оқытушы мен студенттерге сыпайылық таныту
Оқу процесіне белсенді қатысу, әр сабаққа дайындалу
Сабақта кері байланысты ұстану
Уақытында келіп, міндетті болу
Аудиторияда темекі шекпеу, ішімдік ішпеу, балағат сөз айтпау
Аппаратурамен пайдалану кезінде техника қауіпсіздігін орындау,
әдебиетті, көрнекі құралдарды орынды пайдалану
ҚОНАҚЖАЙЛЫЛЫҚ КӘСІПОРЫННЫҢ ЭКОНОМИКАСЫ ПӘНІНЕН ТЕЗИСТІК КЕШЕН
Дәріс 1. Қонақжайлылық кәсіпорын экономикасы курсының пәні
1 Еліміздегі экономикадағы кәсіпорынынның мәні.
2 Қонақжайлық кәсіпорынның кызметіінің мақсаты, мәні,сферасы
3 Кәсіпкерлік қызмет
Өндірістің экономикалық тиімділігінің мәні қоғамның мүдделеріне сай ең
аз мүмкін болатын шығындармен барынша жоғары нәтижелерге жету ретінде
экономистердің копшілігімен түсіндіріледі. Сондықтан ондірістің
экономикалық тиімділігін анықтау өндірістің нәтижесін, осы нәтижені
қамтамасыз ететін нақты және алдыңғы уақыттағы еңбектің тұтас шығындарымен
салыстыруға негізделуі қажет.
Өндіріс тиімділігін аныктау үшін оның өлшемін, яғни мәнін ашып
көрсететін бағалаудың басты бслгісін анықтаудан басталады. Өндірістің
экономикалық тиімділік өлшемінің мағынасы кәсіпорынның алдына қойылған даму
мақсаттарына сәйкес алынатын нәтижелерді барынша көбейту немесе жұмсалған
шығындарды мүмкіншілігіне қа-рай аз жұмсау қажеттілігінен шығады. Мүндай
мақсаттар ретінде өмір сүруді жэне тұракты өсуді камтамасыз ету,
құрылымдықты қайта кұру, әлеуметтік стратегия және т.с.с. түрлері болуы
мүмкін. Осы мақсаттардың алуан түрлілігіне қарамастан ең жоғары
экономикалық нәтижелерге жету, ұзақ мерзімді даму болашағын ескере отырып,
пайданың мол келемін табуға ұмтылу максаттары үстем болып табылады.
Дәріс 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың ұйымдық-
құқықтық формалары және кәсіпкерлік
1. Кәсіпкерлік қызметтің мәні мен маңызы
2. Кәсіпкерлік қызметтің түрі
3. Кәсіпорынның ұйымдық-құқықтық формалары
Кәсіпкерлік адам қызметінің ерекше саласы және ол еңбектің басқа
түрлерінен оқшауланып тұрады. Кәсіпкерлік терминін алғашқы рет ағылшын
экономисі Ричард Кантильон енгізді. Кәсіпкерлік ұғымына ол нарықтық
тәуекелділік жағдайында табыс алу мақсатымен өндірісті ұйымдастырудағы адам
белсенділігін жатқызды.
Кәсіпкерлік қызмет түрлері.
Кез-келген экономикалық қызмет ұдайы өндіріс циклының типтік
фазаларына байланысты болғандықтан, кәсіпкерлік қызметтің келесі түрлерін
бөліп көрсетеді: өндірістік, коммерциялық, қаржылық кәсіпкерлік.
Дәріс 3. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
өндірістік және нарықтық байланыстары
1.Өндірістін және тауар айырбасының үздіксіздігі
2. Өндірістін экономикалық және әлеуметтік тиімділігі
3 Өндіріс тиімділігінің көрсеткіштер жүйесі
Нарық – тауар өндірісі және пайдалану заңдарына сай ұйымдастарылған
тауар айырбасы қатынастарының жиынтығы. Нарық – сатып алушылар мен
сатушылар арасындағы өзара байланысты жүзеге асыру механизмі, яғни сұраныс
пен ұсыныс қатынасы болып табылады.
Нарық категориясын тереңірек ұғыну үшін оның шаруашылық (экономикалық)
іс-әрекетіндегі орнын анықтауымыз қажет. Экономикалық іс-әрекеттің 4
сферасын атап кетуге болады:
1.Өндіріс.
2.Тарату.
3.Айырбас.
4.Тұтыну.
Кәсіпорын – заң тәртіптері бойынша тіркеуден өткен, мүлікті
пайдаланудан, тауарларды сатудан, жұмыстарды орындау немесе қызмет көрсету
арқылы пайда табуға жүйелі түрде бағытталған кәсіпкерлік қызмет субъектісі.
Шаруашылық етудің нарықтық жүйесі жағдайында кәсіпорын оның негізгі
буыны болып табылады. Ол ұлттық шаруашылықтың іскерлік белсенділігін
анықтайды, осында өнім жасап шығарылады және қызметкер мен капиталдың
тікелей байланысы жүзеге асырылады. Кәсіпорында білікті мамандар, кадрлар
жұмылдырылған, ресурстарды үнемді пайдалану және өтімділігі жоғары техника
мен технологияны пайдалану мәселелері шешіледі.
Дәріс 4. Кәсіпорынның негізгі қорлары және олардың өндірістегі рөлі
1. Негізгі қорлар және олардын құрылымы
2. Негізгі қорлардың тозуы және амортизациясы
3. Негізгі капиталды талдаудың бағыттары
Негiзгi капитал – бұл материалдық құнндылықтың ұзақ кезеңдегi жұмыс
iстеп тұруы ретiндегi негiзгi қордардың ақшалай бағалануы.Осыған байланысты
қорлар өзiнiң құндылығын өндiретiн өннiмге жартылай апарады.Қолданылып
жүрген топтастыруларға сай негiзгi қорлардың құрамына өндiрiстiк және
өндiрiстiк емес объектiлер кiредi.Бiрiншiге жататындар - өндiрiстiң,
құрылыстың,ауыл шаруашылығының,автомобиль көлiгiнiң,байланыстың,сауданың
және басқа да материалдық өндiрiс түрлерiнiң негiзгi қорлары.Өндiрiстiк
емес негiзгi қорлар – тұрғын үй,коммуналдық
шаруашылық,денсаулық,бiлiм,мәдениет ,спорт салаларына арналған.
Амортизациялық аударымды өтелім мөлшеріне және өзінің балансында
тұрған негізгі құрал-жабдықтардың баланстық құнына сәйкес
кәсіпорын ай сайын жасап отырады. Өтелім мөлшері мемлекет белгілеген
негізгі қорлардың құнын өтеудің жылдық проценті болып табылады және
өтелім мөлшерінің жылдық сомасын анықтайды. Басқаша айтқанда, өтелім
мөлшері – бұл жылдық амортизациялық аударымның негізгі өндірістік
қорлардың құнына процент есебіндегі қатынасы.
Амортизациялық аударымның мөлшері олардың қызмет есепке алғанда
бастапқы (баланстық) негізгі қорлардың құны амортизацияның мөлшерімен
анықталады.
Осыған байланысты амортизацияның мөлшері мына төмендегі формуламен
есептеледі:
Қ бқ - Қ ж
М А = −−−−−−−−− х 100
% (15)
Қ бқ х М қ
Мұнда:
М А − негізгі қорлардың жыл ішіндегі амортизация мөлшері, %
Қ бқ − негізгі қорлардың бастапқы (баланстық) құны,
Қ ж − жойылу құны,
М қ – негізгі қорлардың қызмет мерзімі.
Амортизация мөлшері негізгі қорлардың құнын өтеудегі жылдық проценті
болып есептелінеді. Ол экономикалық тұрғыдан негізделіп, негізгі қорлардың
өз уақытында орнын толтырып тұруы қажет. Оларды есептегенде мақсатқа
сәйкес негізгі қорлардың қызмет мерзімдерін мына төмендегі факторларға
сай дұрыс анықтау өте қажет:
- Негізгі қорлардың төзімділігі;
- Сапалық тозу (бірінші және екінші түрлері);
- Техникамен қайта жарақтандырудағы келешекке арналған жоспар;
- Жабдықтау балансы;
Жаңғырту және күрделі жөндеу мүмкіндігі
Дәріс 5. Мейрамхана және қонақ ү бизнесіндегі кәсіпорындардың
айналым капиталы
1. Айналым құралдарының экономикалық мәні
2. Айналым құралдарының нормалау, қалыптастыру көздері
3. Айналым құралдарын тиімді пайдалану көрсеткіштері
Айналым қорлары – құндық түрдегі өндірістік айналым қорлары мен
айналыс қорлары жиынтығын сипаттайтын активтер, кәсіпорын мүлігінің бір
бөлігі. Бұл өндірістегі, қоймалардағы өндірістік запастарды жинақтау,
жабдықтаушылармен, бюджетпен есеп айырысу, еңбек ақыны төлеу үшін
кәсіпорынға қажетті ақша қаржылары. Айналым қорларының құрамы оны құраушы
элементтердің жиынтығын сипаттайды.
Айналым қорлары - өндіріс үрдісінің міндетті элементі, өнімнің өзіндік
құнының негізгі бөлігі. Өнім бірлігіне шаққандағы шикізат, материалдар,
жанармай мен энергия шығындары аз болған сайын, оның өндірісіне
шығындалатын еңбек үнемді шығындалады, соншалықты өнімнің құны да төмен
болады.
Дәріс 6. Кәсіпорын персоналы және еңбек өнімділігі
1Кәсіпорын кадрлары, олардың классификациясы және құрылымы
2. Еңбекті нормалау
3. Енбек өнімділігін жоғарлату резервтері мепн факторлары
Еңбек ресурсы ұғымы экономика саласындағы, өңіріндегі, мемлекет
деңгейінде немесе кәсіпорында еңбекке қабілетті халыққа сипаттама беру ішін
қолданылады. Ал жеке кәсіпорын шеңберінде анағұрлым жақын қолданылатын
термин – персонал, яғни жұмыс жасайтын меншік иелері мен барлық жалдамалы
жұмысшыларды қосқандағы кәсіпорынның жеке құрамы.
Кәсіпорын персоналының негізгі сипаттамасы болып жұмысшылардың саны
мен құрылымы саналады.
Кәсіпорынның персонал саны оның өндірістік және басқару процесінің
сипатына, күрделілігіне, еңбек сыйымдылығына, сондай-ақ, механизациялау,
автоматизациялау, компьютеризациялау дәрежесіне байланысты болады. Бұл
факторлар оның нормативтік (жоспарлық) мағынасын анықтайды. Персоналдың
объективті сипаты болып тізімдік (іс жүзіндегі) саны, яғни сол кезеңде
кәсіпорында жұмыс жасайтын жұмысшылар саны жатады.
Дәріс7. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындарындағы
жұмысшылардың еңбекақысы
1. Еңбекақының мәні және принциптері
2. Еңбекақын төлеу формалары мен жүйелері
3. Еңбекақы және мотивация
4. Біліктілікті жоғарылату жүйесі
Кәсіпорындағы қызметкерлердің табысы өндіріс шығынының құрамына енетін
еңбекақыдан, әлеуметтік және еңбек жеңілдіктері бойынша төленетін ақша
төлемдері, пайдадан төленетін сыйақыдан, акциялар бойынша төленетін
дивидендтерден және еңбек ұжымы мүшелерінің кәсіпорын мүлігіне салған
салымдарынан, натуралды түрдегі өнім құнынан және басқа да табыстардан
құралады. Еңбекақы – материалдық игіліктер мен қызмет түрлерін жеке тұтыну
қорының бір бөлігі болып табылады, осының негізінде қызметкерлерге олардың
еңбегінің сапасы мен санына сәйкес, сонымен бірге оның нәтижелігіне (ұжым
еңбегінің нәтижесінде қосқан үлесіне) сәйкес беріледі. Еңбекақы еңбек шарты
бойынша орындалған жұмыстары үшін натуралды ақы құны мен ақшалай
төлемдердің қосындысы.
Дәріс 8. Өндіріс және өнімді өткізу шығындары
1. Шығын түсінігі
2. Шығын классификациясы және өзіңдік құнды жоспарлау
3. Өнімді өндіру және өткізу шығындарын төмендету жолдары
Шығындар түсінігімен бірдей өнімнің өзіндік құны көрсеткіші
қолданылады. Өнімнің өзіндік құны – ақшалай түрдегі кәсіпорынның өнім
өндірісі мен оны өткізудегі ағымдық шығындары.
Нарықтық экономика жағдайында өнімнің өзіндік құны кәсіпорынның
өндірістік-шаруашылық қызметінің басты көрсеткіші болып табылады. Нарықтық
экономикасы дамыған елдерде өндіріс шығындарын есепке алу және өнімнің
өзіндік құнын калькуляциялау басқарушылық есепте көрсетіледі. Оның негізгі
мақсаты – мамандарға, басқарушылық персонал мен кәсіпорын бөлімшелеріне
өнімнің өзіндік құнын басқару үшін ақпараттармен қамту.
Өнімнің өзіндік құны калькуляциясы. Калькуляция – барлық тауарлы өнім
мен оның бөліктерінің өзіндік құнын, нақты бұйым түрінің өзіндік құнын,
өнім өндірісі мен оны өткізудегі кәсіпорын бөлімдерінің шығындарын
есептеудегі жүйе.
Калькуляцияның жеке баптары бойынша шығындарды анықтау тәртібі:
бұйымды дайындаудағы тікелей шығындардың нормативін есептеу;
жанама шығындарды жеке бұйымдардың өзіндік құнына бөлу.
Дәріс 9.Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
өндірістік қызметі
1. Өндірістік процесті қалыптастыру
2. Өндірістік процестің сипаттамасы
3. Өндірісті басқару және ұйымдастыру
Кәсіпорынның өндірістік қуаты. Өндірістік қуатты есептеу әдістемесі
Қуат – нақты кезең ішінде жүйеден ең жоғары мүмкін шығу компоненті.
Өндірістік қуат өндірістен шығу нормасын анықтайды, яғни календарлы кезең
ішінде (апта, ай, жыл) нақты өнім атының (номенклатурасы) ең жоғары мүмкін
болатын көлемін өндіруді қарастырады.
Кәсіпорынның (цехтың, учаскенің) өндірістік қуаты – нақты өндірістік
ресурстар (өндірістік қондырғылар мен аудандар) жиынтығын тиімді пайдалану
арқылы нақты кезең ішінде нақты сандық қатынастар мен номенклатурасы
бойынша ең жоғары мүмкін болатын өнім өндірісі.
Дәріс 10. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың
экономикалық стратегиясы
1. Жоспарлауды ұйымдастыру және функциялары, міндеттері
2. Болжау-жоспалаудың алғашқы кезеңі
3. Кәсіпорынның өндірістік қуаттылығынижоспарлау және есептеу
Стратегия ең алдымен өндіріс деңгейіндегі ағымды басқарумен жоғары
деңгейдің айырмашылығын көрсетеді. Оның көптеген анықтамалары бар. Мысалы:
стратегия – дамудың жалпы бағыты, басқарудың жоғары деңгейіндегі шешімдерді
талап ететін әлуетті қызмет. Стратегиялық басқару дегеніміз – ол ұйымдардың
қоршаған ортамен өзара қатынастарын басқару барысындағы ұйымдардың мақсатын
жүзеге асыру миссиясы. Стратегиялық басқару – ол ұйымның өз алдына қойған
мақсатына жетудегі шешімдер жиынтығы мен әрекеттері. Стратегия – ол негізгі
мақсаттарға қол жеткізудегі басымды мәселелер мен ресурстарды анықтаудағы
әрекеттердің бас бағдарламасы. Стратегиялық басқарудың нысандарына
коммерциялық фирмалар, аймақтар, ел, шағын кәсіпорындар және тағы басқалар
жатады. Стратегиялық басқарудың субъектілеріне ұйымдық басқару жатады.
Мұнда басқарудың жүйелік субъектілері бар, олар әр деңгейде қызмет етеді.
Мысалы, корпоративті стратегия, бизнес стратегиясы (жеке бизнес түрлері),
функционалды стратегия (жүзеге асыру стратегиялары).
Дәріс 11. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындарының
қаржысы
1. Қаржы механизмі және оның элемменттері
2. Кәсіпорынның қаржы ресурстары
3. Қаржыдық есеп беру
Нарықтык экономика жағдайында болатын экономикалық қатынастар
жүйесінде қаржы маңызды орын алады. Кәсіпорын қаржысы деп оның
қарамағындағы барлық ақша қаражаттар жиынтығын, сондай-ақ оны қалыптастыру,
бөлістіру және пайдалану жүйесін айтамыз.
Кәсіпорынның шаруашылык іс-әрекеті барысында қаржылық карым-қатынастар
қалыптасады. Қаржылық қарым-қатынастар төрт топтан кұралады:
- өзге кәсіпорын және ұйымдармен;
- өзінен жоғары тұратын және бірлесіп жұмыс
атқаратынсеріктестермен түзілетін кәсіпорын ішіндегі қарым-қатынас;
- қаржы-несиелік жүйемен карым-қатынас.
Өзге кәсіпорын және ұйымдармен түзілетін карым-қатынастарға
жабдықтаушылармен, сатып алушылармен, кұрылыс-күру және тасымалдау
мекемелерімен, өндірістік және әлеуметтік инфракұрылым кәсіпорындары және
шетел кәсіпорындары арасындағы қарым-қатынастар кіреді. Көлемі жағынан өте
көп акша айналымдарына кәсіпорындардың бір-бірімен өзара іске асыратын
операциялары кезіндс шаруашылык іс-әрекетті ұйымдастыруға кажетті
материалдык кұндылықтар сатып алумен және дайын өнімді сатумен байланысты
кажетті акша айналымдары жатады. Мұндай операцияларды ұйымдастыру тікелей
түрде кәсіпорын іс-әрекетінің қаржылық нәтижесіне әсер етеді.
4.9.4. ПӘН БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ ЖӘНЕ ӨТКІЗУ КЕСТЕСІ
Орын дау Тапсыру
№ Жұмыстың атауы Жұмыс ұзақ Бақылау уақыты
түрі тығы, түрі (апта)
сағ
1 Қонақжайлылық кәсіпорынның Реферат 2 Реферат 1
экономикасы курсының пәні тексеру
2 Мейрамхана және қонақ үй Реферат 2 Реферат 2
бизнесіндегі кәсіпорындардың тексеру
ұйымдық-құқықтық формалалары
және кәсіпкерлік
3 Мейрамхана және қонақ үй Реферат 2 Реферат 3
бизнесіндегі кәсіпорындардың тексеру
өндірістік және нарықтық
байланыстары
4 Кәсіпорының негізгі қорлары Реферат 2 Реферат 4
және олардың өндірістік рөлі тексеру
5 Мейрамхана және қонақ үй Реферат 2 Реферат 5
бизнесіндегі кәсіпорындардың тексеру
айналым капиталы
6 Қонақжайлылық қәсіпорынның Реферат 2 Реферат 6
персоналы және еңбек өнімділігі тексеру
7 Қонақжайлылық Реферат 2 Реферат 7
кәсіпорындарындағы тексеру
жұмысшылардың еңбекақысы
8 Өндіріс және өнімді өткізу Реферат 2 Реферат 8
шығындары тексеру
9 Қонақжайлылық кәсіпорындарының Реферат 2 Реферат 9
өндірістік қызметі тексеру
10 Мейрамхана және қонақ үй Реферат 2 Реферат 10
бизнесіндегі кәсіпорындардың тексеру
экономикалық стратегиясы
11 Қонақжайлылық өнеркәсібі Реферат 2 Реферат 11
кәсіпорындарының қаржысы тексеру
№ Атауы Барлығы
кітапханада кафедрада оқытушыда
1 Закон РК О защите и поддержке 1 1 1
частного предпринимательства
№1543-ХІІ.
2 Закон РК от 2 июля 1998г. №267-1 1 1 1
О борьбе с коррупцией (с
изменениями, внесенными в
соответствии с Законами РК от
№454;
3 Закон РК Огосударственной 1 1 1
адресной помощи №839
4 Закон РК О налогах и других 1 1 1
обязательных платежах в бюджет
5 Мизамбекова Ж.К. Экономика 5 1 20
производственного предприятия.
Учебное пособие. Алматы. 2012.
Издательство Агроуниверситет.
170 стр.
6 Мизамбекова Ж.К., Жуманова Б.К. 30 1 20
Қаржылық менеджмент.Оқулық.
180бет. Астана 2015.Максимум
баспаханасы.
ҚОНАҚЖАЙЛЫЛЫҚ КӘСІПОРЫННЫҢ ЭКОНОМИКАСЫ ПӘНІНЕН ДӘРІСТІК КЕШЕН
Глоссарий және терминдер
Еңбек өнімділігі - нақты еңбск шығындарының көрсет-кіші.
Нарық – тауар өндірісі және пайдалану заңдарына сай ұйымдастарылған
тауар айырбасы қатынастарының жиынтығы.
Нарық – сатып алушылар мен сатушылар арасындағы өзара байланысты
жүзеге асыру механизмі, яғни сұраныс пен ұсыныс қатынасы болып табылады.
Нарық – ел ішінде және мемлекетаралық айырбас шеңбері, өнімді
өндірушілермен тұтынушыларды байланыстырады.
Негiзгi капитал – бұл материалдық құнндылықтың ұзақ кезеңдегi жұмыс
iстеп тұруы ретiндегi негiзгi қордардың ақшалай бағалануы.
Айналым қорлары – құндық түрдегі өндірістік айналым қорлары мен
айналыс қорлары жиынтығын сипаттайтын активтер, кәсіпорын мүлігінің бір
бөлігі.
Жоспарлы калькуляция – жоспарлы кезеңде өнімді дайындауға қажетті
шығындардың максималды мүмкін болатын мөлшерін қамтиды және жоспарға
енгізілген өнімнің барлық түріне жасалады.
Сметалық калькуляция – жоспарлы сияқты жұмыстың бір түріне және
сырттан келген тапсырыс бойынша өнім өндірісіне жасалады. Тапсырыс
берушілермен есептесу кезіндегі бағаның негізі болып табылады.
Нормативті калькуляция – шикізат, материалдар, энергия шығындарының
нормасы бойынша бұйымның өзіндік құнын есептеу.
Жобалық калькуляция - өнім өндірісіне дайындық кезінде анықталады және
жобаланған жаңа өндіріс пен технологиялық үрдістердің тиімділігіне
түсініктеме беру үшін қажет.
Товарлы өнім - өткізулерге арналған өнім, жалпы және өткізілген өнімді
анықтау негізі болып табылады
Стратегия – ұйымның перспективалық даму бағыттарын, сонымен бірге
қоршаған орта өзгерісі жағдайында оның жұмыс жасауының әдістері мен
тәсілдерін анықтайтын басқарушылық шешім жүйесі.
Дәріс 1. Қонақжайлылық кәсіпорын экономикасы курсының пәні
1 Еліміздегі экономикадағы кәсіпорынынның мәні.
2 Қонақжайлық кәсіпорынның кызметіінің мақсаты, мәні,сферасы
3 Кәсіпкерлік қызмет
Өндірістің экономикалық тиімділігінің мәні қоғамның мүдделеріне сай ең
аз мүмкін болатын шығындармен барынша жоғары нәтижелерге жету ретінде
экономистердің копшілігімен түсіндіріледі. Сондықтан ондірістің
экономикалық тиімділігін анықтау өндірістің нәтижесін, осы нәтижені
қамтамасыз ететін нақты және алдыңғы уақыттағы еңбектің тұтас шығындарымен
салыстыруға негізделуі қажет.
Өндіріс тиімділігін аныктау үшін оның өлшемін, яғни мәнін ашып
көрсететін бағалаудың басты бслгісін анықтаудан басталады. Өндірістің
экономикалық тиімділік өлшемінің мағынасы кәсіпорынның алдына қойылған даму
мақсаттарына сәйкес алынатын нәтижелерді барынша көбейту немесе жұмсалған
шығындарды мүмкіншілігіне қа-рай аз жұмсау қажеттілігінен шығады. Мүндай
мақсаттар ретінде өмір сүруді жэне тұракты өсуді камтамасыз ету,
құрылымдықты қайта кұру, әлеуметтік стратегия және т.с.с. түрлері болуы
мүмкін. Осы мақсаттардың алуан түрлілігіне қарамастан ең жоғары
экономикалық нәтижелерге жету, ұзақ мерзімді даму болашағын ескере отырып,
пайданың мол келемін табуға ұмтылу максаттары үстем болып табылады.
Жұмсалған капиталдан ең көп пайда алу кәсіпорынның ұзак мерзімді даму
болашағын қамтамасыз ететін нарықтык іс-әрекетінің маңызды экономикалық
нәтижесі болып табылады. Пайда мен бір мезгілді шығындардың арақатынасы
өндірістіц тиімділігін шын мәнінде арттырудың бастапқы негізі болып
табылады. Бірақ нарық заңдарына сәйкес өндіріс тиімділігін еңбек
өнімділігімен бірдей деп қарастыруға болмайды.
Ақырында экономикалық тиімділігін еңбек өнімділігінің өсу аркасында
көруге болады. Демек, еңбек өнмділігінің деңгейі өндірістің экономикалық
тиімділігінің өлшемі болып табылады. Еңбек өнімділігі жоғары болған сайын
өндіріс шығындары төмен, ал еңбек шығындарының экономикалық тиімділігі
жоғары болады.
Еңбек өнімділігі - нақты еңбск шығындарының көрсет-кіші. Оны
өндірілген өнім көлемін өнеркәсіптік-өндірістік персоналдың бір жұмыскеріне
(бір жұмысшыға емес) бөлу арқылы аңықталады. Экономикалық тиімділікті
күндік немесе айлық еңбек өнімділігі емес, сағаттық еңбек өнімділіп аркылы
сипаттаған дұрыс, себебі еңбек уакытының пайдаланылуына себептердің әсері
әр түрлі болғандықтан, бұл уақытта оны дәлірек анықтауға мүмкіндік туады.
Дәріс 2. Мейрамхана және қонақ үй бизнесіндегі кәсіпорындардың ұйымдық-
құқықтық формалары және кәсіпкерлік
4. Кәсіпкерлік қызметтің мәні мен маңызы
5. Кәсіпкерлік қызметтің түрі
6. Кәсіпорынның ұйымдық-құқықтық формалары
Кәсіпкерлік адам қызметінің ерекше саласы және ол еңбектің басқа
түрлерінен оқшауланып тұрады. Кәсіпкерлік терминін алғашқы рет ағылшын
экономисі Ричард Кантильон енгізді. Кәсіпкерлік ұғымына ол нарықтық
тәуекелділік жағдайында табыс алу мақсатымен өндірісті ұйымдастырудағы адам
белсенділігін жатқызды.
Кәсіпкерліктің субъектілері: мемлекет, жеке тұлғалар, заңды тұлғалар,
серіктестіктер, арендалық ұжымдар, акционерлік қоғамдар, шаруашылық
ассоциациялары, әртүрлі бірлестіктер.
Кәсіпкерліктің объектілері: шаруашылық қызметтің кез-келген түрлері,
коммерциялық делдалдық, инновациялық, кеңес беру іс-әрекеттері, құнды
қағаздармен операциялар.
Кәсіпкерліктің негізгі атқаратын қызметтері:
1. Новаторлық қызметі. Әрбір кәсіпкер өзінің мақсатына жету үшін
кәсіпкерлікті ұйымдастырудың жаңа формаларын, жаңа технологияларды
қолдануға мүдделі болады. Бұл қызмет өнімнің бәсекеге қабілеттілігін және
сапасы туралы мәселелерді шешеді.
2. Ұйымдастыру қызметі. Әрбір кәсіпкер минималды шығын жұмсау және
максималды пайда табу мақсатымен ең тиімді өндірісті таңдайды. Өндірісті
ұйымдастыру кезінде кәсіпкер жер, еңбек, капитал ресурстарын бір процеске
біріктіреді.
3. Басқару қызметі. Әрбір кәсіпкер шаруашылықты жүргізуде негізгі
шешімдерді қабылдау инициативасын өз жауапкершілігіне алады: кадр мәселесі,
өнімді сатып өткізу, банк жүйесімен байланысты мәселелерді шешеді.
4. Тәуекелге бару қызметі. Әрбір кәсіпкер тәуекелге бару үшін
істелетін істің айқындылығын талдап , қорытындысына не болатынын білген
жөн. Кәсіпкер тек қана өз уақыты, еңбегін, іс қабілеттілігін тәуекелге
салмайды, сонымен бірге өндіріске кеткен өзінің серіктестіктерінің немесе
акционерлерінің қаржыларын тәуекелге салады.
Кәсіпкерлік қызмет түрлері.
Кез-келген экономикалық қызмет ұдайы өндіріс циклының типтік
фазаларына байланысты болғандықтан, кәсіпкерлік қызметтің келесі түрлерін
бөліп көрсетеді: өндірістік, коммерциялық, қаржылық кәсіпкерлік.
Соңғы он жылдықта әлемнің барлық экономикалық дамыған елдерінде
кәсіпкерліктің жеке түрі ретінде кеңестік (консалтинг)
кәсіпкерлік бөліп көрсетілуде.
Көрсетілген кәсіпкерліктің түрлерінің ішінде әр қайсы бірнеше
түрлерге бөлінген. Өндірістік кәсіпкерлікті кәсіпкерліктің жетекші түрі
деп атауға болады. Мұнда өнімді, тауарларды өндіру, жұмыс,
қызметтер көрсету жүзеге асады, белгілі бір рухани құндылықтар жасалады.
Бірақ осы қызмет сферасы нарықтық экономикаға көшу кезінде көп,
жағымсыз өзгерістерге ыдырады:
Шаруашылық байланыстар ыдырады;
Материалдық-техникалық қамтамасыз ету бұзылды;
Өнімді өткізу күрт төмендеді;
Кәсіпорындардың қаржы жағдайы нашарлады.
Кәсіпкер алдымен өндірістік қызмет түрін таңдайды, басқа сөзбен
айтқанда, қандай тауарлар, жұмыстар, қызметтер өндіретінін ойлайды.
Одан кейін ол тауарды сатып алатын әлеуетті тұтынушылармен
қатынас жасайды. Басқаша айтқанда кәсіпкерлікке маркетингтік қызмет кіреді.
Келісімнің бұл фазасы заңдық жасалуы мүмкін.
Өндірісті жүзеге асыру үшін кәсіпкер өндіріс факторларын қолданады:
жұмысшы, өндірістік қорлар, материалдар, ақпараттар. Бас кезінде өндіріс
факторларының біразы кәсіпкердікі болуы мүмкін, ал жетіспейтіні ол бастамас
бұрын немесе кәсіпкерлік қызметтің жүзеге асу процесінде алуға мәжбүр
болады.
Кәсіпкер өз күшімен орындай алмайтын қызметтер мен жұмыстар
қажет болса, онда ол басқа ұйымдар мен адамдарды тартады.
Жұмыстар мен қызметтер ақша төлеуді талап етеді. Егер кәсіпкерде
бастапқы капитал болмаса, ал ақшасы барлардан қарыз алуға мәжбүр болады.
Өндірістік кәсіпкерліктің нәтижесі өндірілген тауардың белгілі
көлемін тұтынушыға сатып, оларға ақша түсімін алу.
Венчурлық бизнес. Инновациялық кәсіпкерлік туралы айта отырып, соңғы
жылдары кең дамыған венчурлық бизнесті еске салуға болады.
Венчурлық бизнес, әдетте тәуекелді бизнес ретінде түсіндіріледі. Бұл
технологиялық жаңалық еңгізудің бір түрі.
Вечурлық бизнес ғылыми зерттеулердің нәтижесі
ғылымды көп қажет ететін, жоғары технологиялық облысты коммерцияланд ыруға
тән, тиімді алу кепілдігі жоқ және тәуекел үлесі жоғары. Венчурлық
фирма дегеніміз, әдетте, алдын ала анықталмаған табыспен, яғни капиталды
тәуекел салыммен, жаңа технологияны және өнімді жасаумен
енгізумен айналысатын коммерциялық ғылыми-техникалық фирма.
Коммерциялық кәсіпкерлік. Коммерциялық кәсіпкерлікте негізгі рольді
тауар-ақша, сауда-айырбас операциялары атқарады. Бұл сатып алу - сату
бойынша келісімдер.
Өнімді шығаруға қажет өндірістік қорлармен қамтамасыз етудің қажеті
жоқ.
Коммерциялық келісімді ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz