Қазақстан Республикасының сақтандыру нарығының жағдайын талдау

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3

1.Сақтандыру нарығының теориялық негіздері
1.1.Сақтандырудың экономикалық мәні және даму эволюциясы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.2. Сақтандыру түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
1.3.Қазақстанда сақтандыру нарығының қалыптасуы мен дамуы, оны мемлекеттік реттеу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
1.4.Қазақстан Республикасының сақтандыру нарығының жағдайын талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
1.5.Қазақстанда сақтандыру нарығының дамыту перспективалары ... ... ...17

2. Практикалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..22

Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23

Кіріспе

Бұл курстық жұмыстың өзектілігі. Нарықтық қатынастардың күрделі және тез өзгермелі тұсында барлық экономикалық субъектілер мен жеке тұлғалар өзінің барлық назарын экономиканың аса күрделі мәселелері мен қатаң бәсеке жағдайына аса көңіл аударады. Осы мәселелер тұрғысынан алғанда тәуекелділік пен қатаң бәсекелестікке төтеп беруде және оның алдын алуда елімізде қарқынды дамып келе жатырған сақтандыру қызметі аса маңызды рөл атқаратыны артық айтқандық емес. Сақтандыру қызметі тек жоғарыда айтылған жағдайлар тұрғысынан қызмет атқарып қана қоймайды, сонымен қатар қоғамның инвестициялық қуаттылығын көтеруге және ұлттық байлықты көбейтуге мүмкіндік береді.
Қазіргі уақтытта біздің елімізде сақтандыру, қайта сақтандыру және шетелдік сақтандыру ұйымдарымен бірлескен жоғары білікті компаниялар сақтандыру нарығында тұрақты қызмет орната бастады.
Егемендік алған жылдардан бастап Қазақстан Республикасының жалпы экономикасында, соның ішінде сақтандыру қызметі саласында да көптеген өзгерістер мен реформалар болып жатыр. Атап айтатын болсақ, елімізде 2000 жылдың 18 желтоқсанда Қазақстан Республикасының сақтандыру қызметі туралы Заңы және азаматтардың сақтандыру мүдделерін қорғайтын ҚР Азаматтық Кодексінің негізгі құқықтық базалары қабылданды.
Жалпы сақтандыру қызметі қаржы категориясының құрылымдық бөлігі бола отырып, сақтандыру және қайта сақтандыру қатынастарын қамтиды. Сондықтан, сақтандыру бұл - мүмкін болатын қауіп-қатердің орнын толтыру немесе жанұя табыстарының жоғалтуларын қалпына келтіру үшін арналған мақсатты сақтандыру жарналарының есебінен құрылған қайта бөлу қатынастарының жиынтығы болып саналады.
Сақтандыру қатынастары арқылы қаржылық ресурстар жоспарланады, шоғырландырылады, ұйымдастырылады, реттеледі, бағаланады және бақыланады.
Қазақстан Республикасының сақтандыру қызметі туралы заңына сәйкес (26.07.07) жылдағы толықтырулар мен өзгертулерді қоса) сақтандыру қызметі дегенiмiз - сақтандыру ұйымы өз активтерi есебiнен жүзеге асыратын сақтандыру төлемi арқылы сақтандыру шартында белгiленген сақтандыру жағдайы немесе өзге де оқиғалар туындаған кезде жеке немесе заңды тұлғаның заңды мүліктік мүдделерін қорғауға байланысты қатынастар кешенi.
Курстық жұмыстың мақсаты Қазақстан Республикасындағы сақтандырудың экономикалық мәні мен мазмұнын аша отырып, сақтандыру нарығының қазіргі жағдайы мен оның даму болашағын талдау. Қазақстан сақтандыру нарығының жағдайына кешенді талдау жүргізіп, оның қызмет ету ерекшеліктерін анықтау. Елімізде сақтандыруды дамытудың негізгі мақсаты - мемлекеттің, азаматтардың және шаруашылық жүргізуші субъектілердің мүддесін қорғаудың нақты құралы бола алатын толыққанды, орнықты жұмыс істейтін ұлттық сақтық рыногын қалыптастыру. Қазіргі заманғы ұлттық сақтандыру жүйесін құру сақтық қызметі рыногын сапалы жаңа деңгейге көтеру жөнінде шаралар әзірлеуді және кезең-кезеңімен іске асыруды талап етеді. Бұл қағида Қазақстан Республикасында сақтандыруды дамытудың мемлекеттік бағдарламасының шеңберінде жүргізіледі.
Курстық жұмыстың мәселелері:
* Сақтандырудың экономикалық мәнін ашу және оның экономикалық категория ретіндегі маңыздылығын талдау;
* Сақтандыру түрлерін бөліп нақтылау;
* Қазақстанда сақтандыру нарығының қазіргі жағдайын қарастыру;
* Сақтандыру компанияларының қалыптасуы мен дамуы, олардың қаржыларын басқарудағы қаржылық менеджменттін рөлін талдау;
* Қазақстандағы сақтандыру нарығының мәселелерімен танысу сол мәселереді болдырмау жөнінде іс - шараларды қарастыру.

1.Сақтандыру нарығының теориялық негіздері
1.1.Сақтандырудың экономикалық мәні және даму эволюциясы

Сақтандыру - қоғамның экономикалық қатынастарының айрықша сферасын бейнелейтін көне категориялардың бірі. Сақтандыру сферасы адам өмірінің, өндірістік және әлеуметтік-экономикалық қызметтің барлық жағын қамтиды. Сақтандырудың мақсаты: қоғамдық ұдайы өндірістің үздіксіздігін қамтамасыз ету үшін азаматтарды, мүліктерді, өндіріс үдерістерді қоғамдық және ұжымдық қорғау болып табылады. Адам мүлікке ие болғанннан бастап, оның сақталуына, апатқа ұшырауынан қауіп қатер төне бастады. Сондықтан өз мүліктерін сақтау үшін адамдар тәуекелді ықтымақты және өзара бөлу жолдарын іздестірді. Адамдар мүлікті сақтау үшін алуан түрлі қорлар құрыла бастады.
Ең алғашқы сақтандыру бастамасы ежелгі Гректер мен Вавилондар да пайда болды. Ең алғашқы сақтандыру полисі 1584 жылы Триполь және Марсель қала арасындағы жүкті сақтауды қамтамасыз ететін 5% мөлшерінде алынып отырды. Сақтандыруға түрткі болатын басты себеп - бұл өндіріс пен адам өмірінің қауіп қатерлі сипаты. Сақтандыру дегеніміз - сақтандыру ұйымдары өз активтері есебінен жүзеге асыратын сақтандыру төлемдері арқылы сақтандыру шартында белгіленген сақтандыру жағдайы кездейсоқ оқиғалар туындаған кезде және заңды тұлғалардың заңды мүдделерін мүліктік жағынан қорғауға байланысты қатынастарды шешеді. Сақтандырудың экономикалық мәні - барлық қатысушылардың төлемдері есебінен оқыс оқиғаға ұшырағанда көмек көрсетілетіндігінде. Сақтандырудың экономикалық мәніне бұл категорияның қоғамдық арналымының көрінісі ретінде оның бөлу, өтемдік, жинақтық, бақылау функциялары сай келеді. Бөлу функциясы: бұл функцияның өзгешелігі қайта бөлу ретінде көрінеді. Сақтандыру кезінде қоғамдық өндіріс үдерісінде белгілі бір қауіптің болуымен байланысты ақшалай қайта бөлгіштік қатынастар пайда болады. Бөлу функциясы алдын алу функциясы, мысалы, алдын алу шараларын қаржыландыру жолымен сақтық жағдайының болу мүмкіндігін жоюға бүгіледі. Жеке басты сақтандыруда бөлу функциясы сақтандырудың тиісті түрлерінің жинақтық функциясына бүгіледі. Бақылау функциясы сақтық төлемдерін жұмылдыруды және сақтық қорын қатаң мақсатты пайдалануды қамтамасыз етуге байланысты болатын тараптардың нақты қатынастарында көрінеді. Сақтандыру кезінде сақтық резервтері мен қорларын қалыптастырудың екі негізгі әдісі қолданылады, олар: бюджеттік және сақтық әдәстері. Қаржыларды қалыптастырудың бюджеттік әдісі бюджеттердің қаражаттарын, яғни, бүкіл қоғамның қаражаттарын пайдалануды болжайды. Сақтық әдісі қорларды шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халықтың жарналары есебінен жасауды алдын ала қарастырады; жарналардың мөлшері және оларды төлеудің тәртібі сақтандырудың түріне қарай немесе заңмен не сақтық қатынастарының қатысушылары арасындағы арнайы келісімшартпен анықталады. Сақтық қатынастарының бірінші бөлігінде - қоғамдық қорғауда бюджеттік әдіс пайдаланылады, екінші бөлікте - әлеуметтік сақтандыруда - қос әдіс, үшінші бөлікте - мүліктік және жеке басты сақтандыруда тек сақтық әдісі пайдаланылады.
Сақтандырудың мақсаты - қоғамдық ұдайы өндірістің үздіксіздігін қамтамасыз ету үшін азаматтарды, мүліктерді, өндіріс процестерін қоғамдық және ұжымдық қорғау болып табылады.
Сақтандыру категориясы үшін мына белгілер оған тән болып келеді:
1.қатынастардың ықтималдық сипаты;
2.қатынастардың төтенше (жай емес) сипаты (кез келген ауқымда - мемлекеттік, аймақтық деңгейде, кәсіпорын немесе оның бөлімшесі, жеке адам деңгейінде).
Сақтандыру категориясының қаржы категориясымен ортақ өзгеше белгілері бар:
- сақтық қатынастарының ақшалай сипаты,
- сақтандырудың қоғамдық өнімнің құнын қайта бөлуге қатысуы,
- оның іс - қимылы ақша қорларын жасап, пайдаланумен қосарланып отыруы,
- сақтық қатынастарының бір бөлігінің міндетті сипатының болуы.
- ақша қорларын жасап, пайдалану кезіндегі сақтық баламалылығы барлық жағдайда бола бермейді (қатынастардың баламасыздығы).
Сақтандырудың экономикалық мәні барлық қатысушылардың төлемдері есебінен оқыс оқиғаға ұшырағанға көмек көрсетілетіндігінде. Демек, сақтандыру - қолайсыз құбылыстар мен күтпеген оқиғалар болған кезде жеке және заңды тұлғалардың мүліктік мүдделерін қорғау және пайдалану жөніндегі қайта бөлгіштік қатынастардың айрықша сферасы.
Сақтандырудың экономикалық мәніне бұл категориялардың қоғамдық арналымының көрінісі ретінде оның бөлу, өтемдік, жинақтық және бақылау функциялары сай келеді.
Бөлу функциясы: бұл функцияның өзгешілігі қайта бөлу ретінде көрінуі. Ол алдын алу функциясына, мысалы, алдын алу шараларын қаржыландыру жолымен сақтық жағдайының болу мүмкіндігін жоюға бүгіледі. Жеке басты сақтандыруда бөлу функциясы сақтандырудың тиісті түрлерінің жинақтық функциясына бүгіледі.
Бақылау функциясы сақтық төлемдерін жұмылдыруды және сақтық қорын қатаң мақсатты пайдалануды қамтамасыз етуге байланысты болатын тараптардың нақты қатынастарында көрінеді.
Сақтық қатынастарының бір бөлігінің салыстырмалы жалпы бағыттылығы мен (кең арналымдағы резервтік қорларды пайдалана отырып) қоғамдық қорғаудың жүйесі арқылы тиісті ақша қаражаттарының арналымы болады. Бұл қатынастар мен қорлар байланысылған және жалпыұлттық сипаты бар төтенше оқиғаларды ескертуге және жоюға бағытталған. Мұндай жағдайларда тұрақты жұмыс істейтін қорлардан басқа (жалпымемлекеттік материалдық резервтерден, Үкіметтің резервтік қорларынан) кәсіпорынның , ұйымдардың, халықтың ерікті қайырымдылықтары есебінен қосымша қаражаттар жұмылдыруы мүмкін. Бұл қорлар халыққа, өндіріс пен инфрақұрылымның обьектілерін жаңғыртуға, экологиялық тепе - теңдікті қалпына келтіру жөніндегі шараларды жүзеге асыруға келтірілген зиянды өтеуге пайдаланылады.
Қатынастардың екінші бөлігінің біршама тар арналымындағы қорларды - әлеуметтік қорлар мен әлеуметтік қамсыздандыру қорын жасап, пайдалана отырып, азаматтардың әлеуметтік жағдайын қорғаудың бағыттылығы болады. Бұл қатынастардың іс - әрекеті халықты әлеуметтік қорғаудың қажеттігімен байланысты.
Үшінші бөлік қатынастардың тұйық аясын пайдалана отырып және олардың осы жиынтығы шегінде бұл қатынастардың баламалығына жете отырып, адамдардың денсаулығы мен әл - ауқатын, олардың мүлкін, сонымен бірге шаруашылық жүргізуші субьектілердің мүлкін сақтық қорғау жөніндегі қатынастар болып табылады. Бұл - жалпы, сақтандыру мен өмірді сақтандыру және шаруашылық жүргізуші субьектілер үшін мүлікті сақтандыру.
Сақтандырудың жалпы жүйесінің салыстырмалы дербес бөлігі медициналық сақтандыру болып табылады.
Сақтандыру теориясында жекелей бағалау әдісі, орташа шама әдісі, проценттер әдісі бар.
Орташа шама әдісі шағын топқа бөлшектенеді, сөйтіп қатердің белгілері бойынша мөлшерді анықтау үшін қолданылады, мысалы, сақтандыру обьектісінің баланстық құнын, өндірістік қуатын, технологиялық циклдың түрін және т.б.
Проценттер әдісі шикізаттар мен тағы басқалардың материалдарының жаңа түрлерін, өнеркәсіптегі жаңа өндірісжағдайымен сол секілді оның технологиясының өзгерістерінде, жаңа көлік жүйесін игеруде, құрлықтағы, судағы, әуәдегі жол қатынастарының жоғары өткізіп жіберу әрі тасымалдық мүмкіндігі бар жерлерде қолданылады.
Нарықтық экономикада сақтандыру қатердің мөлшерімен тығыз байланысты. Қатерді туралау, тарату мен бөлу техникалық тәсілден құрылады, яғни бұдан іс жүзінде барлық сақтандыру кешенін өткізу ұйымдастырылады. Қатердің пайда болуы адамдардың еркі мен оқиғаның кездейсоқтығына тәуелді емес. Бұл күтпеген апат пен бақытсыздық оқиғасына қатысты болады. Адамзат қатерге тиімді бақылау қойып және де оның қажет емес әсер ықпалын ең аз мөлшерге дейін жеткізгенде ғана сол тиісті ғылыми білімге, сол дәрежеге қол жеткізеді. Қатерді бағалау үшін нақты хабар (мәлімет) қолда болуы қажет.
Теория мен практика жүзінде экологиялық, көліктік, саяси және арнайы қатерлер деп бөлінеді.
Экологиялық қатер табиғи ортаның ластануымен байланысты, яғни нақты бір сақтандыру мүддесіне әкеп соғады. Көлік қатерлері автомобиль көліктерін, өзен, теңіз бен әуе кемелерін сақтандыруға келтіреді, сол секілді өзен, теңіз, әуә, автомобиль, әрі теміржол көліктерімен тасылатын жүктерді сақтандырылуына әкеледі.
Саяси (жазалау) қатерлер егемен мемлекет пен оның азаматттарына қатысты шет ел мемлекеттері тарапынан жасалатын құқыққа қарсы әрекеттеріне, шараларымен акцияларына байланысты. Бұл қатерлер сақтандырушының зор жауапкершілігінің ішіне кіреді.
Арнайы қатерлер деп - бұл ерекше құнды жүктерді тасымалдауды сақтандыру, мысалы, алтын, күміс және басқа қымбат заттар, металдар және олардан істелген бұйымдар, өнер шығармалары, қолда бар ақшалар т.б. Осы қатердің мазмұны сақтандыру шартындағы ерекше жағдайда атап көрсетіледі және де сақтандырушы жауапкершілігінің көлеміне енгізіледі. Сақтандырушы құрылған сақтандыру қорынан сақтандыру оқиғасы пайда болған кездегі зардапқа өтем беруге сақтандыру шарты әрекет етіп тұрған бүкіл кезең бойына қаржы беруге дайын болуға тиіс. Міне, осылайша теориялық тұрғыдан сақтандырушы сақтандыру ісін жүзеге асырумен байланысты тек бір ғана өзгеше қатердің қауіп - қатеріне ұшырайды.
Сақтандыру кезінде сақтық резервтері мен қорларын қалыптастырудың екі негізгі әдісі қоладнылады, олар: бюджеттік жіне сақтық әдістері.
Қаржыларды қалыптастырудың бюджеттік әдісі бюджеттердің қаражаттарын, яғни бүкіл қоғамдың қаражаттарын пайдалануды болжайды.
Сақтық әдісі қорларды шаруашылық жүргізуші субьектілер мен халықтың жарналары есебінен жасауды алдын ала қарастырады, жарналардың мөлшері және оларды төлеудің тәртібі сақтандырудың түріне қарай немесе заңмен не сақтық қатынастарының қатысушылары арасындағы арнайы келісімшартпен анықталады.
Сақтық қатынастарының бірінші бөлігінде - қоғамдық қорғауда бюджеттік әдіс пайдаланылады, екінші бөлікте - әлеуметтік сақтандыруда - қос әдіс, үшінші бөлікте - жалпы сақтандыру мен өмірді сақтандыруда тек сақтық әдіс пайдаланылады.
Сақтандырудың экономикалық категориясының материалдық ақшалай иелері сақтық қорлары бола алады, олар қоғамдық ұдайы өндірістің элементтері, сақтық қатынастары қатысушыларының жарналары, мемлекеттік бюджет қаражаттары, қаражаттардың ерікті аударымдары, қайыр көрсету мен сақтық қатынастары қатысушыларының тарапынан болатын бірқатар басқа айрықшылықты төлемдер есебінен қалыптасатын ақшалай немесе материалдық қаражаттардың резервтері болып табылады.
Сақтық қорлары - қоғамның ұлттық шаруашылығындағы сан алуан, алдын ала болжануы мүмкін емес жайттардан сақтануға арналған қоғамның резерв қорлары жүйесінің қажетті құрамдас бөлігі. Сақтық қорларында қоғам мүшелерінің ұжымдық және жеке мүдделері қорғалады, олардың тіршілік әрекетінің сан қырлы экономикалық және әлеуметтік аспектілері көрінеді.
Сақтық қорларының басқа қорлардан ерекшелігі: олар алдын ала тұтыну қорларына да, жинақтау қорларына да жатпайды. Ол табыс ретінде тұтынылмайтын және қорлануға міндетті қызмет етпейтін табыстардың бірден бір бөлігі. Нарықтық экономикада сақтық қатынастарының едәуір бөлігі коммерциялық қатынастар болып табылады. Ең алдымен бұл жалпы сақтандыру мен өмірді сақтандыру категориясына қатысты, бұлардың қызметтер көрсетуі өзгеше сақтық қызметтерін көрсетуде түрленеді және мұндай қызметтер көрсетудің еркін нарығында ұсынылады. Бұл қызметтер көрсетудің бағасы сақтық тарифтері мен жарналары түрінде болады. Сақтық қызметтерін көрсетуге сұраным олардың сапасымен және бағаның деңгейімен анықталады.
Клиенттерді тарту үшін сақтық ұйымдары клиентураға қызмет көрсетуді жақсартады, қызметтер көрсетудің ассортиментін кеңейтеді, ысыраптар мен зияндарды өтеу жөніндегі кепілдіктерді арттырады.
Сақтандырылушылардың жарналары есебінен жасалынатын сақтық қорлары белгілі бір уақытта тікелей арналымында - сақтық төлемдерін төлеу үшін пайдаланылады. Мұндай жағдайларда сақтық қорларының қаражаттары қосымша табыс алу үшін коммерциялық айналымға жіберілуі тиіс. Өз кегезінде, бұл табыстардың бір бөлігін тапсытыскерлерді тарту үшін сақтық қызметтерін көрсетудің бағасын төмендетуге бағыттаған орынды. Сақтық ұйымдарының осыған ұқсас операциясы сақтық рыногында пайдалырақ шарттарда қолайсыз түрлі жағдайлардың салдарлары кезіндегі ысыраптар мен залалдардың қашқысы келетін тапсырыскерлерді тарту жөніндегі бәсекенің пайда болуына жәрдемдеседі.
Өтпелі экономика жағдайындағы сақтандыру институтының ерекше маңыздылығы бірқатар факторлармен айқындалады.
Біріншіден, мемлекет тарапынан көзделген шаралардың сипаты мен көлеміне қарамастан, сақтандыру халық пен ұйымдардың түрлі мүдделерін қорғауға мүмкіндік береді. Қазіргі кезде табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды жою жөніндегі шығыстардың негізгі ауыртпалығы мүмкіндігі обьективті түрде шектеулі болып табылатын мемлекеттік бюджетке түседі.
Екіншіден, сақтандыру механизмін қазіргі жағдайда пайдалану елдегі кәсіпкерлік қызметті жедел дамытуды, Қазақстан экономикасының негізгі салаларының ерекшеліктерін, оның климаты мен географиялық орналасуы, экологиясының деңгейін ескере отырып, өндіріс технологиясын жетілдіруді қамтамасыз етеді.
Сақтық жүйесі республика экономикасының сенімді әрі орнықты дамуына, халықты әлеуметтік қорғауды арттыру үшін қосымша негіз жасауға, азаматтар мен шаруашылық жүргізуші субьектілердің мүмкін сақтандыруға ықпал етуге тиіс. Сақтандыру мәселесі, медициналық сақтандыруды қоса алғанда, әлеуметтік қамсыздандырудың проблемаларына тікелей қатысты. Сақтандыру табыс түсіру мақсатымен коммерцияның шектес сфераларына қаражаттарды инвестициялау жөніндегі сақтық ұйымдарының қызметі сақтық ісі болып табылады.

1.2. Сақтандыру нарығының түрлері

Сақтандырудың мына төмендегідей түрлері бар:
1)Салалық белгісі бойынша:
-өмірді сақтандыру нарығы (бұған сондай-ақ ұзақ мерзімді сақтандырудың барлық түрлері: зейнетақы, денсаулық сақтау, некелесу, аннуитет және басқалар да жатады);
-мүліктерді сақтандыру нарығы;
-жауапкершілікті сақтандыру нарығы;
-бақытсыздық жағдайлардан сақтандыру нарығы;
2)Ауқымы жағынан:
-ұлттық;
-аймақтық;
-халықаралық.
3)Сақтандыру индустриясының ұйымдастыру-құқықтық түрлеріне байланысты:
-мемлекеттік сақтандыру;
-акционерлік коғамдар жүргізетін сақтандыру;
-сақтандыру қорларын сәйкесінше құрайтын өзара сақтандыру.
4)Жүзеге асырылу түрлері бойынша:
-міндетті;
-ерікті.
5)Объектілері бойынша:
-жеке;
-мүліктік.
Міндетті түрде - заңдық актілердің талап ету күшіне сай жүзеге асырылатын сақтандыру. Азаматтың өмірін немесе денсаулығын ешқандай зандық актілерімен, келіссөздермен сақтандыруға күштеп мәжбүр етуте жол жоқ. Міндетті түрдегі сақтандыру ерікті түрдегі сияқты келісім негізінде жүзеге асырылады. Міндетті түрдегі сақтандыру келісімі сақтандырушымен сақтандырудың нақты осы түрін жүзеге асыруға лицензиясы болған жағдайда ғана жасалады.
Ерікті түрде - екі жақ бірдей ерік білдірген жағдайда жасалатын сақтандыру. Заңға қайшы келмейтін кез келген азаматтық мүдде немесе занды тұлғаның мүддесі сақтандырудың объектісі болып табылады. Міндетті түрдегі сақтандырудың ерікті түрдегі сақтандырудан айырмашылығы - келісімнің мерзімі шектеулі болып келетіндігінде, сақтандыру жарналарын төлегеңде ғана жүзеге асырылатындығында.
Міңдетті түрдегі мен ерікті түрдегі сақтандырудың үйлесімділік табуы қоғамдық өндіріс пен халықтың сақтану жағынан қорғалуын қамтамасыз ететін жүйе құруға мүмкіндік береді. Өйткені сақтандыру әрекеті қандай болған жағдайда да көптеген жандардың мүддесін қорғайды.
Жеке сақтаңдыру. Азаматтардың өмірі, денсаулығы мен еңбекке жарамдылығы жеке сақтандырудың объектілері болып табылады. Мүліктік сақтандыруды өздеріне тиесілі немесе жалға алған меншіктеріне тікелей немесе жанамалай зиян келтірмеу мақсатымен жекелеген адамдар мен шаруашылық субъектілері жүргізеді. Мүліктік сақтандырудың объектілері болып жер бетіндегі, әуедегі және су көлігі, жүктер мен басқа да мүліктер, сондай-ақ қаржылық тәуелділік саналады.
Мемлекеттік сақтандыру жағдайында сақтандырушы мемлекеттік ұйым болып есептелінеді де, ол заңдар арқылы реттелініп отырады. Ол сақтандырудың барлық түрлеріне мемлекеттің үстемділігі болғанда, мемлекеттік сақтандырудың тек жекелеген түрлеріне үстемдігі болғанда немесе сақтандырылуға ешқандай да мемлекеттік үстемділік болмаған жағдайларда жүзеге асырыла береді.
Акционерлік сақтандыру - жеке байлығы аз құрылтайшыларға ақшалай ресурстарды өздеріне тарту арқылы сақтандыру операцияларын жүргізуді тездетуге мүмкіндік беретін акциялар бойынша өзінің жарғылық капиталын құрайтын акционерлік қоғамдар сақтандыру қызметінің сақтандырушылары ретінде танылатын түрі. Бұл жағдайда ашық және жабық түрдегі акционерлік қоғамдар, жауапкершілігі шектеулі серіктестік бастапқы капиталды құраудың тәртібіне сәйкес өзгешеленеді. АҚ-ның мұндай түрлері бүкіл әлемдік іс-тәжірибеде бар. Қазақстанда акционерлік қоғам түрінде сақтандыру ұйымын құру заңмен анықталған.
Өзара сақтандыру - өзара көмек беруді қамтамасыз етуге бастайтын қауіпсіздікті сақтаудың түрі. Бұл ретте сақтандырылушы сақтандыру қоғамының мүшесі де болып табылады.
Қазақстан Республикасының Сақтандыру қызметі туралы Заңында сақтандырудың трансшегаралық деп аталатын түрі де қарастырылған. Трансшегаралық сақтандыруда сақтандыру сыйақысы республикада да, одан тыс жерлерде де жүргізіле береді. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.