Аспап сипаттамасы мен геодезиялық нарықтағы жаңа тенденциялар

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті

МІ және Г кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Геодезиялық өлшемдердің автоматтандырылған әдістері және лазерлік сканерлеу пәні

Комиссия мүшелері: Қабылдаған:

Студент:

Қарағанды 2019
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министірлігі
Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті

Институт Тау-кен Бекітемін
КафедраМІ және Г Каф. мең. ______________
(қолы)
__________________20__ж.

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСҚА ТАПСЫРМА

Пәні_______________________________ ___________________________________ ___________________________________ _______________________

Студент____________________________ _____________________________

Тақырыбы___________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ________________

Бастапқы мәліметтер ___________________________________ ___________
___________________________________ ______________________________________________ ______________________________________________ ______________________________________________ ___________________

Тапсырма берілді _______________________________ __________20__ж.
Жетекші____________________________ __________қолы______________
Студент____________________________ __________қолы______________

ҚАРАҒАНДЫ МЕММЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
БМСК РМК
АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР ОРТАЛЫҒЫ

АНЫҚТАМА

ҚарМТУ БМСК РМК ақпараттық технологиялар орталығында ГиК-17-3 тобының студенті Абдрей НұркенніңИнженерлік-геодезиялық есептерді компьютерлік есептеу пәні бойынша есептік графикалық жұмысының салыстырмалы талдауы жүргізілді. Талдау нәтижесінде есептік графикалық жұмыстар қорымен сәйкестіктер табылмады.

МІ және Г кафедрасының меңгерушісі ________________ Хмырова Е.Н

Кіріспе

Негізгі геодезиялық аспаптардың жұмыс принципі, құрылғысы бойынша негізгі теориялық және практикалық сұрақтарды зерттеуге, олардың құрылысының ерекшеліктеріне көңіл бөлеміз. Қазіргі заманғы геодезиялық аспаптармен өлшеу әдістері, оларға қандай да қажетті тексерістер, зерттеулер жүргізуін қарастырдық. Геометриялық оптикадан негізгі мәлімет берілген. Маркшейдерлік - геодезиялық аспаптардың оптикалық бөліктері, осьтік жүйлері, механикалық және есеп беру құрылғылары қарастырылған.
Геодезиялық аспаптар -- тиянақты геодезиялық тораптарды құру жұмыстарында, инженерлік құрылыс және эр түрлі съемкалық жұмыстар жүргізгенде қолданылатын аспаптар.
Теодолит -- жер өлшеу жұмыстарында, жерді тексеріп шолуда және ірі масштабты съемка жасауда көп пайдаланылатын бұрыш елшейтін геодезиялық аспап. Оның ең маңызды бөліктеріне: қарау түтігі, градусталған екі -- вертикальды (тік) және горизонтальды (жазық) -- шеңбері жатады. Сондықтан теодолитпен горизонтальды, вертикальды бұрыштарды бірдей анықтауға болады. Бұл аспап арқылы шырақтың не жердегі нәрсенің горизонталь координаталары, яғни азимут пен биіктігі анықталады. Аспап онша улкен емес, экспедицияға алып жүруге ыңғайлы.

1 Тахеометр

Тахеометр (от др.-греч. ταχύς, род. пад. жарықты өлшейтін, көлденең және тік бұрыштарды өлшейтін геодезиялық құрал. Қайталанбас теодолиттер класына жақын жерде топографиялық түсірілімдер кезінде, бөлу жұмыстары кезінде, биіктіктер мен жобалық нүктелердің координаттарын, тікелей және кері қоныштарды, тригонометриялық нивелирлеу және т.б. жерге шығару кезінде жергілікті жердің координаттары мен биіктігін анықтау үшін пайдаланылады.

( Сурет - 1 Тахеометр)

Құрылыс өнімінің сапасына талаптары тез өсетіні белгілі. Сонымен қатар құрылыс жұмыстарының жалпы техникалық деңгейі, құрылыс өндірісінің технологиялылығы, беріктілігі, төзімділігі мен көркемділігінің тұрақты дамуының қажеттілігі де артады.
Құрылыс, жер қазу, жол және геодезиялық жұмыстар жүргізген кезде техникалық нормативтерді сақтау және салынатын құрылыстардың жобалық құжаттамаларына сәйкестігі үшін нақты өлшеулер пен есептеулер қажет. Қажетті есептеулерді орындау үшін әртүрлі геодезиялық жабдықтар қолданылады, солардың бірі болып тахеометр табылады.
Электронды тахеометр - бұл геодезиялық өлшеулердің анағұрлым жеңілдеткен жоғары дәлдікті және жоғары сапалы заманауи геодезиялық аспап. Негізінде электронды тахеометр бұрыш өлшеуіш, жарық қашықтық өлшеуіш бөлікттерінен және кіріктірілген компьютерден тұрады. Осылайша бұрыш өлшеуіш бөлігі арқылы тік және жазық бұрыштар, жарық қашықтық өлшеуішпен - қашықтықтар өлшенеді, кіріктірілген компьютер әртүрлі геодезиялық есептерді шешеді, аспапты басқару, өлшеу нәтижелерін бақылау мен сақтауды қамтамасыз етеді. Өлшеулердің нәтижелерін дербес компьютерге көшіруге және арнайы бағдарламаларда өңдеуге болады. Электронды тахеометрлер шағылыстырғыш тәртіпте де (бақылаушы өлшеулерді арнайы құралдарға - шағылыстырғыштар, призмалар, шағылыстырғыш маркаларға орындайды, шағылыстырғышсыз тәртіпте де (бақылаулар тікелей бақыланатын нысанаға орындалады) жұмыс істей алады. Сонымен қатар роботтандырылған тахеометрлер бар, бұлар арқылы өлшеулерді бір адам ғана орындау мүмкін, яғни бұл аспаптар берілген бағдарлама бойынша шағылыстырғыштардың жағдайын өздері тауып, өлшеулерді өздері орындайды. Электронды тахеометрдің пайдалану өрісі кең: құрылыс, жерге орналастыру, топография, инженерлі іздестірулер және т.б. Тахеометрдің негізгі функциялары: координаталарды анықтау; координаталарды, сызықтар мен доғаларды жер бетіне көшіру; кері қима; қолжетімсіз нысанның биіктігін анықтау; ауданды есептеу және т.б.
Қазіргі таңда геодезиялық жабдықтардың нарығы лық толық. Ондаған ірі компаниялары өз жабдықтары мен қызметтерін ұсынуға әзір. Сондықтан геодезиялық жабдықтарды дұрыс таңдау сауалы туындап тұр.
Берілген зерттеу тақырыбының өзектілігі - қазіргі уақыттағы геодезиялық жабдықтарды таңдаған кезде көптеген фирмалар мен жеке тұлғалар үшін бастапқы шарт болып техникалық сипаттамалары емес, баға табылатынында. Одан басқа қызмет көрсету сияқты шарттар қарастырылмайды, алайда бұның жоқтығы қымбатқа түсері сөзсіз. Жөндеуге келмейтін аспаптармен жұмыс істеу артынан, тіпті лицензияны алып тастауға дейін, көптеген қиындықтарға ұшыратуы мүмкін.

Тахеометр туралы жалпы мәлімет, өндірісте электронды тахеометрді қолдану
Қазіргі уақытта топография-геодезиялық жұмыстар жүргізу жәнебұлардың қажетті дәлдігі пен сапасын қатаң сақтау кезінде орындалу мерзіміне көп көңіл бөлінеді. Берілген жағдай жобалық-іздестіру, жер-кадастрлық және құрылысты кеңістік координаталарды өлшеудің жаңа құралдарын, әмбебап және ыңғайлы бағдарламалық қамту, жұмыстардың далалық және камералдық кезеңдерін автоматтандыруға және геодезиялық мәліметтерді ең оңай түрде жұмыстарды жобалаудың автоматтандырылған жүйесі (ары қарай ЖЖАЖ) және геоақпараттық жүйелерге (ары қарай - ГАЖ) интегралдауға мүмкіндік беретін кешендік технологияларды пайдалануды ынталандырады.
Өлшеулердің серіктік түрлері мен жер үстілік лазерлі сканирлеу сияқты геодезияның жаңа салаларының қарқынды дамуына қарамастан дәстүрлі геодезиялық аспаптар - электронды тахеометрлер геодезиялық аспаптар арасында маңызды орын иеленуде.
Электронды тахеометрлерді әртүрлі геодезиялық есептерді шешу үшін белсенді қолданады. Берілген жұмыста тахеометрлік түсірісті орындауға арналған электронды тахеометрлерді қолдану қарастырылған.

0.1 Тахеометр, электронды тахеометр

Тахеометр - бұл қашықтықтарды, жазық және тік бұрыштарды анықтаумен қатар өлшеуге арналған геодезиялық аспап. Барлық алынған мәліметтерді электронды тахеометр жадысында сақтайды да, бұлардың негізінде инженерлі есептеулерді орындайды. Тахеометр жергілікті жердің топографиялық түсірісі, межелеу, бөлу жұмыстары, геодезиялық іздестірулер мен жобалық шешімдерді жер бетіне көшіру кезінде таптырмайтын зат жәнежер бедері мен ситуацияны көрсетуімен нысанның жоспарын алу сияқты қойылған барлық құрылыс және басқа да қолданбалы тапсырмаларды шешуге мүмкіндік береді .
Тахеометр - бұл геодезиялық әлемде төңкеріс жасаған аспап. Бұның шығуы лазерге байланысты болған. Тек ықшам және энергия жағынан тиімді жартылай өткізгіш лазер арқылы шағын корпуста қашықтық өлшеуішті орналастыруға және ішкі аккумуляторлардан қуаттандыруға мүмкіндік пайда болды. Ғылым мен техникадағы берілген жетістіктер электронды тахеометрлер құру мүмкіндігіне жағдай жасады. Электронды тахеометрдің теодолиттен негізгі айырмашылығы - тек бұрыштарды ғана емес, қашықтықтарды да өлшеуге мүмкіндік беретін қашықтық өлшеуіштің бар болуы. Осындай аспаптың құрылуы геодезияда жаңа дәуірді бастады, енді қосымша құралдарсыз қашықтықтарды өлшеуге және бұрын қолжетімсіз болған көптеген есептерді шешуге мүмкіндік туды. Электронды өнеркәсіптің дамуымен геодезиялық жабдықтардың өндірушілері жаңа аспаптарда, соның ішінде тахеометрлерде, көптеген мүмкіндіктерді максималды енгізген. Мәліметтерді ішкі жадыға жазуға және одан қарай бұларды қолданбалы есептерді шешуде қолдануға мүмкін болатын аспап 90-шы жылдары пайда болды. Көптеген компаниялар өз мәселелерін өзінше шешкен, бір оптика-электронды аспап аясында өз ойларын жүзеге асырудың амалдарын тапқан. Бұны жүзеге асыра алған алғашқы компаниялардың бірі болып швед компаниясы табылды. Бұл AGA-136 электронды тахеометрін шығарды, бұнда бұрыштық шамалардың есебін алудың оптикалық жүйесіэлектронды түрге ауыстырылды, яғни жарық қашықтық өлшеуіш пен сандық теодолиттің мүмкіндіктерін біріктірді деп айтуға да болады. Алғашқы тахеометрлер 1000-2000 м шағын қашықтықтарда тек шағылыстырғыш, қабықшалармен немесе призмалармен ғана жүмыс істей алды (салыстыру үшін, заманауи аспаптар бір призма бойынша 5000 м алшақтықта да өлшей алады). Қолайлы өлшемдегі мықтырақ қашықтық өлшеуіштердің пайда болуынан кейін электронды тахеометрлерді шағылыстырғышсыз қашықтық өлшеуіштік құралымен жабдықтау мүмкін бола бастады, осы кезден бастап аспаптар шағылыстырғыш (тек призмалар және қабықшалар бойынша ғана жұмыс жасайды) және шағылыстырғышсыз (кез-келген нысанның бетіне жұмыс жасайды) деп бөліне бастады. Шағылыстырғышсыз аспаптар дамуы геодезиялық үрдісте көптеген жаңа мүмкіндіктерді ашты: көптеген үрдістер жеңілдетілді, қауіпсіздік деңгейі артты, орындалатын жұмыстың тиімділігі мен үнемділігі артты.Бүгінгі күні электронды тахеометр геодезисттің қолайлы, берік, көптеген қолданбалы бағдарламалары мен мүмкіндіктері бар негізгі аспабы болып саналады.
Қазіргі уақытта кеңістіктегі нүктелердің орналасқан жерін анықтаудың басым әдісі ашылмайтын тахеометрдің тек үш ресми анықтамасы ғана бар, ал тиісінше бұрыштарды немесе қашықтықтарды өлшеуге арналған құралдың жіктелуі де бар. Прейскуранттың деректері бойынша Ростест сайтының қашықтық секциясына жатады, логикасы бойынша ГОСТ 51774-2001 және СП 11 104 97 -- бұрыштық және құрама аспаптар мен аспаптарға.
Тахеометр-көлденең және тік бұрыштарды, сызықтардың және асулардың ұзындығын өлшеуге арналған геодезиялық аспап, Теодолит-тахеометр (ГОСТ 21830-76 сәйкес геодезиялық аспаптар. Терминдер мен анықтамалар").
Өлшеу нәтижелерін автоматты тіркеумен тіркейтін тахеометр -- тахеометр (ГОСТ 21830-76 сәйкес геодезиялық аспаптар. Терминдер мен анықтамалар) немесе Тотал станциясы (Total station)
Электрондық тахеометр -- бірыңғай электрондық-оптикалық блокта орындалған, қашықтықты, көлденең және тік бұрыштарды өлшеуге және олардың функцияларының мәнін анықтауға арналған тахеометр (МЕМСТ 51774-2001 сәйкес электрондық тахеометрлер). Электрондық тахеометр - жер бетінде горизонталь бұрышты, горизонталь арақашықтықты және биікайырымды өлшеуге арналған топографиялық электрондық-оптикалық аспап. Электрондық тахеометрдің құрылымында кодтық теодолит пен шағын жарық қашықтық өлшеуіш біріктірілген. Көздеу нысанасы ретінде шағын габаритті призмалық шағылдырғышы бар арнайы қада қолданылады. Өлшеу процесі автоматтандырылған. Арақашыктықты, горизонталь және вертикаль бағыттарды өлшеу нәтижелері электрондық цифрлық таблода көрінеді және бір мезгілде ақпаратты жинағышта тіркелуі мүмкін. Перфорациялық тіркеудің мәні далалық өлшеу аспабының мамандандырылған электрондық есептеу машинасымен қосылуында, ол дала өлшеулерінің мәліметтері бойынша автоматты түрде жергілікті жердің түсіру планын сызады. Электрондық тахеометрдің көмегімен биікайырымды анықтау, көлбеу қашықтықты горизонталь жазықтыққа келтірудің автоматты түрде атқарылуы, сондай- ақ жарықтың ауада таралу жылдамдығы үшін түзету автоматты түрде есепке алынуы мүмкін. Тахеометр жинағына шағылдырғыштар, штативтер, қоректендіру көздері, зарядтау құрылғысы, аспапты жөндеу және күтіп-баптау жабдықтары кіреді. Түнде жұмыс істеуге арналған жабдығы болады. Цифрлық таблоға берілетін жедел ақпараттың және жадыдағы ақпараттық жинағышқа шығарылуына мүмкіндік бар.[[1]]
Электрондық-оптикалық тахеометрлерде қашықтықтар шығатын және шағылысқан сәуле фазаларының әртүрлілігі бойынша (фазалық әдіс), ал кейде (кейбір заманауи модельдерде) -- лазер сәулесінің шағылыстырғышқа дейін және кері өту уақыты бойынша (импульстік әдіс) өлшенеді. Өлшеу дәлдігі тахеометр үлгісінің техникалық мүмкіндіктеріне, сондай-ақ көптеген сыртқы параметрлерге байланысты: температура, қысым, ылғалдылық және т. б.

0.2 Аспап сипаттамасы мен геодезиялық нарықтағы жаңа тенденциялар

Тахеометрлердегі жарқын экран, эргономикалықпернетақта мен жоғары дәлдікті қашықтық өлшеуішт қиын геодезиялық жұмыстардың жұмысын жеңілдетеді, қажет болған жағдайда тахеометрлерді екі пернетақтамен немесе өлшеулердің жоғары дәлдігімен қашықтық өлшеуішпен жинақтауға болады. Негізінен өлшеулердің алшақтығы аспаптың тек техникалық сипаттамаларынан, соның ішінде тахеометрге кіріктірілген қашықтық өлшеуішке ғана емес, сонымен қатар сыртқы факторларға байланысты: сыртқы ортаның температурасы, ауа-райы жағдайы, атмосфералық қысым, ауа ылғалдылығы. Сонымен қатар жұмыс аясы таңдалған тәртіпке де байланысты - шағылыстырғыш немесе шағылыстырғышсыз. Шағылыстырғышсыз тәртіпте тахеометр дәлдігі 1 шақырымға дейін максималды болады, шағылыстырғыштарды (призмалар) пайдаланған кезде бұл қашықтықты 5 шақырымға дейін алшақтатуға болады. Ең жаңа электронды тахеометрлер бұрыштық секундтың жартысына тең (0°00'00,5") бұрыштық дәлдікті болады, қашықтықтарды өлшеу дәлдігі - бір шақырымға 0.6мм+1мм. Кіріктірілген қашықтық өлшеуіштер шағылыстырғышсыз тәртіпте 2мм + 2мм х км шамасына қателесуі мүмкін. Өлшеулердің ең жоғары дәлдігі желсіз күнде және жұмыс істеп тұрған механизмдердің тербелістері (вибрациялары) жоқ болған кезде болуы мүмкін.
Өнім каталогында ұсынылған Leica, Trimble, Nikon, Sokkia, Topcon тахеометрлері максималды функционалдық мүмкіндіктері бар ең заманауи модельдері болып табылады. Бұндай жабдықтар өңделмеген мәліметтерді жинай отырып өлшеулерді жүргізуге ғана емес, сонымен қатар нақты уақытта алынған өлшеулердің өңделуін жүргізуге мүмкіндік береді.

SOKKIA IM-100 жалпы станциялардың жаңа сериясы - жоғары сапалы шеберлік, сенімділік және жайлылық туралы заманауи идеялардың көрінісі. Топкон 80 жыл бойы жоғары дәрежелі маркшейдерлік жабдықтар шығарады және Соккиамен бірігуінің арқасында осы бағытта айтарлықтай жетістіктерге жетті. Бүгінгі таңда Topcon кәсіпорындары ең танымал техникалық класстағы жалпы станцияларды шығарады. Компанияның соңғы дамуы - Sokkia IM-100 электронды тахеометрі дәлдіктің жетілдірілген сипаттамалары (қуаттылығы 1,5 мм + 2 атм, призмасы 2,0 мм + 2 атмосфера) және 1000 м дейін шағылысқышсыз қашықтықты өлшеу мүмкіндігі бар жаңа қуатты рефлекторсыз диапазонды алды.

Sokkia IM - 100 Total Station құралының жаңа, жетілдірілген аппараттық құрылымы салмағы 5,3 кг жеңіл, шағын корпуста орналасқан. Әріптік-сандық пернетақта ыңғайлы жұмыс істеу үшін жаңартылды, позициялық джойстик кездейсоқ басуды болдырмау үшін төрт бөлек сегментке бөлінді.
50 000 нүктеден тұратын ішкі жад (99 жұмыс файлында сақтау мүмкіндігі бар) USB дискімен бірге сыртқы құрылғылармен сенімді сақтау және мәліметтер алмасу үшін үлкен мүмкіндіктер ұсынады. SOKKIA iM-100 электронды жалпы станциялары SDR Basic бағдарламалық жасақтамасымен жабдықталған, бұл алдыңғы SOKKIA модельдерінде өзін дәлелдеді.

Кірістірілген SDR Basic бағдарламалық жасақтамасы SOKKIA iM-100 жалпы станцияны құрылыста, жерге түсіруде, жерге түсіруде, топографияда, геодезияда және басқа да көптеген қолданбаларда қолдануға арналған барлық есептеуіш тапсырмаларды қамтиды.

IM сериясының барлық модельдері шаң мен ылғалдан толығымен қорғалған, ал суық климаты бар аймақтар үшін қыздыру дисплейлеріне энергияны жұмсамай -35 ° C дейін температурада жұмыс істей алатын арнайы төмен температуралы модельдер бар.

(Сурет-2 Техникалық Тахеометр Sokkia iM-102 )

Негізгі артықшылықтары:

* Саладағы ең жоғары IP66 қорғау класы жоғары ылғалдылық және қатты шаңдану жағдайында тахеометрдің жұмыс қабілеттілігіне кепілдік береді
* Төмен энергия тұтыну. Бір Li-Ion батареясының жұмыс уақыты 28 сағат сайын 30 секунд сайын қашықтықты өлшеу режимінде
* Әр түрлі беттерге 1000 метрге дейін шағылыстырғышсыз сенімді өлшеу
* Қашықтықты өлшеудің жоғары дәлдігі (1,5 мм + 2 ppm призмаға, 2 мм + 2 ppm шағылдырғышсыз)
* Қашықтықты өлшеу уақыты 1 секундтан кем
* Өшпейтін алысқа өлшегіш ультратонкалы лазерлік сәуленің арқасында кедергілер арқылы және шағын көлемді объектілерге өлшеуді оңай орындауға мүмкіндік береді.
* Жұмыс диапазоны + - 6'екі осьтік компенсатор
* Бүйірлік тақтада өлшеуді бастау пернесі
* Пернетақта баптаулары режиміне жылдам өту пернесі (сурет-3)
* "Шағылыстырғышсыз" - "призма" - "пленка" жұмыс режимін бір батырманың көмегімен қосу
* Сетка жіптер, дисплей және клавиатуралар сумеркада жұмыс істеуге арналған
* Жад: ішкі (50000 нүкте) + сыртқы (USB flash диск 32 Гб дейін)
* Нүктелерді тез шығару үшін (жасыл қызыл )
* Лазерлік центрир (қосымша опция)
* Пернетақтаның орналасуын пайдаланушы теңшеу мүмкіндігі (кез келген бағдарламалық пернеге қажетті мәнді беруге мүмкіндік береді)
* Кодтар тізімін пайдалану мүмкіндігі (тізімді экспорттауимпорттау)
* SOKKIA SDR33 TOPCON raw, xyz, gt7, pnt пішімдерін қолдау
* AutoCAD экспорттау үшін тегін БҚ
* "L" индексімен төмен температуралы модельдер - қоршаған ортаның температурасы -35°С-тан +50°С-қа дейін қыздыруға жұмсалатын энергия шығынынсыз жұмыс істейді.
* Барлық құралдар тек Жапонияда жасалады

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.