Ересек жұбайлар отбасы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Қазақ экономика,қаржы және халықаралық сауда университеті

кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Жанұя және оның қоғамдағы орны

Пән
мамандығы Әлеуметтік жұмыс

Орындаған: Ескермс Перизат
2 курс студенті

Қабылдаған: Ерлан Сырымұлы
___________________

Курстық жұмыс қорғалды
____ _______ 20__ж.
бағасы _____________

Нұр-Сұлтан , 2019

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
I. Некелік - отбасылық қатынастың категориясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
II. Отбасының өмір сүрі жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
III. Микроорта факторлары ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
IV. Неке мен отбасын қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
V. Отбасы құрылымы мен қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..28
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..30
Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ..31

Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі:Жанұя - бұл адамдардың әлеуметтік-педагогикалық тәрбие тобы әрбір мүшенің өзін-өзі сақтау ұрпақты жалғастыру және өзін-өзі сыйлау қажеттігінен туындайды. Отбасында адамның жеке басының қасиеті қалыптасады. Отбасы белгілі дәстүрлердің, жағымды өнегелердің, мұралардың сақтаушысы.
Жанұялық тәрбие дегеніміз - ата-аналар мен туыстардың күшімен нақты отбасындағы қалыптасатын тәрбие мен білім берудің жүйесі.
Жанұя - адам үшін ең жақын әлеуметтік орта. Отбасы белгілі дәстүрлердің, жағымды өнегелердің мұралар мен салт-дәстүрлердің сақтаушысы. Отбасында бала алғаш рет өмірмен, қоршаған ортамен танысып, мінез-құлық нормаларын игереді. Отбасы баланың азамат болып өсуінің негізі болып табылады.
Жанұяның басты қызметі баланы тәрбиелеу. Отбасы тәрбиесі - бұл жалпы тәрбиенің ең басты бөлігі. Ата-ана және отбасы мүшелері жас нәресте дүниеге келген күннен бастап, оның өміріне қамқорлық жасап, болашағын жоспарлайды және саналы азамат болып өсуі үшін қажет жағдай жасайды. Бұған баланың қажеттігін толық қанағаттандыру, оны дене және ой еңбегіне үйрету, күн тәртібін дұрыс реттеуге , салауатты өмір сүруге, адал болуға тәрбиелеу, жақсылықты үйретуге, жамандықтан жиренуге үйрету, бойында жастайынан мәдени құндылықтар мен адамгершілік қасиеттерді қалыптастыру жатады.
Жанұя - бұл өз заңдылықтарына сәйкес дамып, қызмет ететін шағын топ. Ол қоғамға, саяси, әлеуметтік, экономикалық, діни және діни қатынастарға түседі. Жанұя - бұл қоғамның өзін-өзі қамтамасыз ететін бірлігі.
Неке - отбасының бастауы және өзегі. Жанұяның негізі ерлі-зайыптылар болғанымен, бір шаңырақ астында тұрып, бірдей үй шаруашылығын жүргізіп, бала өсіретін жанұялар бар, бірақ олардың некелері заңды түрде тіркелмеген. Ата-анасының біреуі немесе екеуінің ата-анасы жоқ жерде толық емес отбасылар бар. Кейбір жанұялар бар ата-аналар мен балалар бірге тұрады және ерлі-зайыпты, балалар, ерлі-зайыптылардың біреуінің ата-аналары: атасы, әжесі. Сонымен, қазіргі жанұяда біз өткен ғасырлардағы жанұялық қатынастардың қалдықтарын және болашақ жанұяның өсіп тұрғанын көреміз.
Қоғам дамуымен, неке мен отбасы өзгереді. Заң шығарушылар, отбасы және неке саласының мамандары неке шарттарының негізін құру қажеттілігін барған сайын мойындайды. Мұндай неке - бұл ерлер мен әйелдер арасындағы ерікті одақ, онда екі тарап та бірдей құқықтарға ие болуы керек. Мүмкін бұл Имануэль Кант армандаған заңдылықта болады. Осыған орай ол қоғамның идеалды жағдайы - бұл құқықтық мемлекет және жалпыға бірдей бейбітшілікті қамтамасыз ететін мемлекетаралық құқықтық қатынастар. Бейбітшілік әр жанұяда тек моральдық ғана емес, сонымен бірге құқықтық нормалардың сақталуына байланысты болуы керек.
Жанұя қоғамның өмірлік маңызды функцияларын қамтамасыз ететін бірқатар функцияларды орындайды. Олардың ішіндегі ең маңыздылары, көптеген сарапшылардың пікірінше, репродуктивті, білім беру, экономикалық және рекреациялық.
Жанұя әлеуметтік институт ретінде, мәдениеттің элементі ретінде көптеген мыңдаған жылдар бойы өмір сүрген. Оның ұзақ өмір сүруінің құпиясы - бұл адамның айналасындағы әлеммен қарым-қатынасындағы ең маңызды делдалдық буын және жеке тұлғаның қоғамдағы әлеуметтенуіне тиімді ықпал ететіндігінде.
Отбасы мен неке әрқашан сақталып, кең таралған құбылыс. Адамның барлық тапқырлығына, әр түрлі саяси, экономикалық және басқа да ұйымдарға қарамастан, кез-келген қоғамда, ең алғашқы рудан бастап, қазіргі дамыған мемлекеттің күрделі әлеуметтік құрылымымен аяқталғанға дейін, отбасы ерекше әлеуметтік бірлік ретінде әрекет етті және әрекет етуде.
Отбасының әлеуметтік маңызды мәні оның тікелей өмір сүру, балалар тәрбиесі, жеке сана-сезімнің қалыптасуымен байланысты. Алайда, ол қоғам үшін өмірлік маңызды функцияларды орындайтындықтан емес (халықтың көбеюі, жеке адамның әлеуметтенуі және үй шаруашылығының функциялары) емес, неке, бала туу және бала тәрбиесі адам табиғатына тән болғандықтан.
Курстық жұмыстың мақсаты: Бұл жұмыста бірінші кезеңде, біз жанұя ұғымының не екенін анықтап, оның негізгі түрлері мен сипаттамаларын қарастыру, осыдан кейін отбасындағы мәдениет пен қарым-қатынасын, әйел адамның отбасында қандай рөл атқаратынын түсіну және қоғамдағы орнын дәлелдеу;
Курстық жұмыстың міндеттері:
а) Жанұя және оның қоғамдағы орны бойынша педагогикалық, дидактикалық және әдістемелік әдебиеттерді ақпараттық іздеу және талдау;
ә)Жанұялық дағдарыс ретінде өте маңызды мәселені қарастырамыз және оның пайда болуының негізгі себептерін анықтау;
Курстық жұмысының құрылымы: Курстық жұмыс материалдары 30бет көлемінде ұсынылады. Курстық жұмыс: кіріспеден, бес бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттерден тұрады, оның ішінде отандық және баспасөз мәліметтерін қосқанда жалпы саны 17 әдебиеттер көрсетілген.

I. Некелік - отбасылық қатынастың категориясы

Қазіргі кезде некелік- отбасылық қатынастар ерлі-зайыптылардың адамгершілік-этикалық, психологиялық-педагогикалық дайындықтарының, тұрмыс мәдениетінің жоғары деңгейде болуын талап етеді. Адамның қалыптасуы оның бала күнінен басталады. Сондықтан жас буынның жеке бас қасиеттерінің ойдағыдай дамуы үшін олардың өз қасиеттерін және басқалардың қасиеттерін түсіне білуіне көмектесіп, жол-жоба көрсету өте маңызды. Бұл оңай міндет емес. Көптеген әлеуметтік функцияларды атқарушы, қоғамдағы әлеуметтік құрылымның қажетті құраушысы ретінде отбасы қоғамдық дамуда маңызды орын алуда. Отбасы ортақ тұрмыспен өзара моральдық жауапкершілікпен және өзара көмекпен байланысқан адамдардың бірігуі болып табылады. Отбасы арқылы ұрпақтар ауысып, адам тегінің жалғауы жүзеге асады, алғашқы әлеуметтену процесі және баланы тәрбиелеп өсіру жүзеге асады. Отбасы негізін қоғаммен қабылданған әйел мен ер адам арасындағы некелік одақ құрайды. Отбасын құру екі ғашықтың арасындағы махаббат сезімінен басталады. Бірақ кей жағдайда ол махаббат емес материалдық қажеттіліктерді қанағаттандыруға ауысып кетеді.
Махаббат ең негізгі, маңызды процесс, жағдай. Отбасы беріктігі махаббат сезіміне, қызығушылықтардың ортақтығына, көмекке келуге қабілеттікке, бір - біріне құрметпен және қамқорлықпен қарауға негізделеді.
Жастарды болашақ некелік немесе ерлі - зайыптылық өмірге дайындауда төмендегі ұстанымдарды мақсат ету маңызды. Олар:
* өзін өзі бақылау мен бағалау;
* отбасы табиғатының жүйесін түсіну;
* екінші серігімен қарым-қатынас жүйесін жақсарту;
* бұрын түсінбеген отбасындағы өзара қатынастың ерекшеліктерін үғыну,
* өзіндегі және отбасындағы болып жатқан өзгерістерді анықтауға мүмкіндік жасау,
* отбасы мүшелерінің әрқайсысына ерекше көңіл бөлу;
* ерлі-зайыптылар бір - бірінің пікірімен санасу және түсіну.
Сонымен жастардың үйлесімді неке құруына психологиялық даярлығын диагностикалау олардың болашақ сәтті отбасы болуының кепілі болып табылады.

V. Отбасы құрылымы мен қызметі

Отбасы өзiнiң құрамына қарай толық отбасы, толық емес отбасы және үлкен (күрделi) отбасы болып бөлiнедi. Толық отбасыларында ерi, әйелi, балалары болады. Толық емес отбасыларда тек ерлi-зайыптылардың бiреуi балаларымен болады. Үлкен (күрделi) отбасыларында бiрнеше ұрпақ өкiлдерi бiр шаңырақ астында өмiр сүредi. Мысалы, ата-әжесi, ата-анасы, балалары мен немерелерi және т.б. Американдық әлеуметтанушы Мэрдок нуклеарлық отбасы деген түсiнiктi енгiзедi. Ондай отбасыларында мiндеттi түрде ерi мен әйелiнiң болуы шарт. Балалар саны шектеусiз, тiптi ондай отбасыларында балалардың тiптен болмауы да мүмкiн.
Отбасындағы адамдардың бiр-бiрiмен өзара қарым-қатынасының сипатына қарай М. Галагузова оларды авторитарлы, демократиялық және эгалитарлық деп бөлдi. Авторитарлық отбасы өзiнiң қарым-қатынастағы қаталдығымен сипатталады. Мұндай отбасыларында әйел ерiне бағынышты немесе ерi әйелiнен аса алмайды және балалары ата-аналарының дегенiнен шыға алмайды. Демократиялық отбасыларындағы қарым-қатынас толық өзара түсiнiстiк пен сыйластыққа негiзделедi. Мұнда отбасы мүшелерiнiң үйiшiлiк қызметтерi қабiлеттерi мен мүмкiндiктерiне қарай тең бөлiнген, отбасындағы әрекеттердi ұйымдастыру мен атқаруға бәрi жұмыла қатысып отырады. Ал эгалитарлық отбасылары ондағы ересектердiң тең құқылығымен ерекшеленедi. Мұндай отбасыларындағы адамдар үшiн отбасы проблемаларына қарағанда жеке басының проблемалары бiрiншi орында тұрады. Мысалы, жұмыстағы жетiстiктер және т.б. Мұндай отбасыларында үйiшiлiк жұмыстар тең бөлiнген, барлығы ұжым болып жабыла кiрiсiп атқарады және шешiм қабылдайды. Бос уақытты да бiрге өткiзуге тырысады. Мұндай отбасыларындағы қарым-қатынастың кемшiлiгi отбасы проблемаларын шешуде кейбiрiнiң жеке мүддесi немесе қызығушылығы ескерiлмесе, кикiлжiң тууы мүмкiн.
Отбасындағы адамдардың әлеуметтену процесі оның типіне байланысты. Қазіргі психологиялық-педагогикалық әдебиеттерде отбасының көптеген типологиялары ұсынылып жүр. Солардың ішіндегі мынадай отбасы типінің классификациясын қарастырып көрейік:
1. Отбасындағы балалардың санына қарай: баласыз отбасы, аз балалы отбасы, көп балалы отбасы;
2. Отбасының құрамына қарай: толық емес отбасы, жай, яғни нуклеарлық отбасы, күрделі отбасы (бірнеше ұрпақ өкілдерінен тұратын отбасы), үлкен отбасы, аналық отбасы, қайталанған некелі отбасы;
3. Құрылымына қарай: бір некеден туылған балалар (әкелері бір, бірақ шешелері бөлек), ата-анасының біреуінен туылған (әкесінің бұрынғы әйелінен туған балалар мен шешесінің бұрынғы күйеуінен туылған балалары бар) әртүрлі туыс балалары бар отбасылар;
4. Отбасындағы лидерлік позициясына қарай: эгалитарлық (демократиялық) және дәстүрлі (авторитарлық) отбасылары;
5. Отбасындағы адамдардың ұлттық құрамына, мамандығы мен білім деңгейіне байланысты әлеуметтік құрамының біркелкіліне қарай: әлеуметтік-гемогендік (біркелкі) және гетерогендік (әркелкі);
6. Отбасылық тәжірибесіне байланысты: жас жұбайлар отбасы, жас отбасы, орташа жастағы жұбайлар отбасы, ересек жұбайлық отбасы, егде жұбайлар отбасы;
7. Отбасындағы психологиялық климат пен қарым-қатынасының сипатына қарай: қолайлы, тұрақты, қолайсыз, педагогикалық әлсіз, тұрақсыз, ұйымшыл, ауызбіршілігі жоқ отбасылары;
8. Географиялық ерекшеліктеріне байланысты: қалалық, ауылдық, оқшауланған отбасы;
9. Тұтынушылық мінез-құлқына байланысты: физиологиялық типтегі тұтынушы отбасы, интеллектуалдық типтегі тұтынушылар отбасы, аралық типтегі тұтынушылар отбасы;
10. Отбасылық өмірінің ерекше жағдайына байланысты: студенттік отбасы, некесіз отбасы, некелі отбасы;
11. Бос уақытын өткізу ерекшелігіне байланысты: ашық-жарқын отбасылары және оқшауланған отбасы, жабық (бос уақыттарын тек өз отбасыларымен ғана өткізетін) отбасылары;
12. Әлеуметтік бейімділігіне байланысты: реактивті, белсенді және орташа белсенді отбасы;
13. Отбасылық өмірінің байланыс деңгейіне қарай: дәстүрлі, ұжымдық және жеке-даралық отбасы;
14. Отбасының психикалық саулығына қарай: салауатты отбасы, невротикалық отбасы, виктомегендік отбасы.
Енді осы қарастырылған отбасыларының ішіндегі бірқатар отбасы типтеріне сипаттама беріп, тоқталып өтейік:
Жас отбасы. Бұл отбасылар жұбайлық өмір дамуының алғашқы сатысында және жұбайлық таңдау міндеттерін жүзеге асыру кезеңінде. Бұл кезеңде олар бір-бірін енді танып біліп, мінез-құлықтарындағы алшақтықты түзетуге, үйреншікті өмір сүру салтынан жаңа өмірге бейімделу кезеңін бастан кешіреді.
Жас отбасыларының үш типі ғылымда айқындалған.
Бірінші тип - дәстүрлі. Мұндай отбасыларындағы адамдар жұбайлық қарым-қатынастарында екі баладан тұратын отбасы құндылықтарына негізделеді. Отбасы басшысы формалды болса да, міндетті түрде ер адам болып табылады. Әйтсе де, отбасындағы лидерлік позициясы оның отбасындағы шаруашылық-тұрмыстық жұмыстарға қаншалықты қатысты болатындығымен айқындалады (қаржы, үй ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.