Газ ұнғымаларының жабдықтары
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.ЖҰБАНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТӨБЕ ӨҢІРЛІК МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Кафедра: Мұнай-газ ісі
оқу тәжірибесі бойынша
Е С Е П
Техникалық факультетінің 5В070800 Мұнай - газ ісі мамандығынын
студенті ____________________________ тобы____________________
(аты - жөні)
Басталуы____________________аяқталу ы________________________
Тәжірибе жетекшісі
_______________________
(аты - жөні)
_________________20____ж
Актобе 2018 жыл
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4
1.
АӨМУ Оқу-өндірістік базасымен (ОӨБ) танысу
Қауіпсіздік техникасы бойынша инструктаж өткізу ... ... ... ... ... ... ... . ...
5
2.
Терең бұрғылауға арналған бұрғылау қондырғыларының жіктелуі ... ..
7
2.1
Бұрғылау қондырғысының негізі блоктары мен агрегаттары, олардың функциялары мен міндеттер ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
8
3.
3.1
3.2
4
5
5.1
6
Ұңғының типтік конструкциясы ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Бұрғылау құралдары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Терминология ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Фонтанды ұнғы жабдықтары. Техникалық сипаттамасы ... ... ... ... ... ...
Станок-качалкалар. Міндеті, конструкциясы. Әртүрлі зауыттардан өндірілген жабдықтар сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Әр-түрлі зауыттардан өндірілген жабдықтар сипаттамасы ... ... .
Газ ұнғымаларының жабдықтары. Жабдықтар сипаттамасы ... ... ... ... .
9
10
13
15
16
17
18
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
Пайданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20
Кіріспе
Бұл жұмыста біз мұнайды бұрғылау, бұрғылау қондырғыларының жіктелуін, бұрғылау жұмыстарын, жалпы мұнай өндіру жұмыстарын қарастыратын боламыз. Мұнай Өндіруді Қарқындыландыру Әдістері - мұнай өндірудің өсімділігін арттыру мақсатында жүргізілетін шаралар. Бұлар төмендегі іс-қарекеттер нәтижесінде жүзеге асады:
а) Мұнайды динамикалық тұрғыдан ығыстырып шығару ("поршендік әсер" жасақтау);
ә) қойнауқаттық флюидтің физикалық-химиялық қасиеттеріне әсер ету;
б) койнауқаттың физикалық қасиеттеріне әсер ету. Мұнайды ығыстырып шығару қойнаукдтқа су айдау (қойнауқатты сумен тоғыту) арқылы жүзеге асырылады ("Мұнайлы қойнауқатты сумен тоғыту" мақаласын қараңыз). Мұнайды ығыстырып шығару кейде қойнауқатқа газ айдау арқылы да жүзеге асырылады (табиғи газды немесе ауаны). Қойнаукттың өтімділігі жоғары болған жағдайда және оның еңістену бұрышы 10°-тан жоғары болғанда газ қойнауқаттың көтерілген бөлігіне айдалса, жынауыштың өтімділігі нашар және еңістену бұрышы 10°-тан төмен болған жағдайда газ қойнауқаттың бүкіл ауданына айдалатын болады. бұл әрекеттер нәтижесінде Мұнай өндіру көрсеткіші 5-25 % аралығында артады. Қойнауқаттық жағдайдағы Мұнайға әсер ету оның түтқырлығы мен беткейлік тартылысын азайтуға, фазалық өтімділігін өсіруге бағытталады. Бұл үшін қойнауқатқа беткейлік белсенділігі күшті заттар, яғни карбондалған су немесе көмірқышқыл, жоғары қысымдағы құрғақ және метанды газ, қоңды және сүйытылған газ (бұл мұнайдың газ әсерінен еруін қамтамасыз етеді), мицеллярлық ерітінділер (Мұнайлық сульфонат, полимерлер), органикалық еріткіштер (ауыр спирттер, газды бензин) т.б. айдалады. бұл әрекеттер нәтижесінде Мұнай өндіру көрсеткіші 50-70 %-ға дейін өседі. Қойнауқатқа бу және ыстық су айдау Мұнай өнімділігін 15-25 %-ға арттырады. Сол сияқты, қойнауқат өңірінде жану көздерін қалыптастыру әдісі де қолданылады, мұның нәтижесінде, пайда болған газдың, будың т.б. көлемі күрт өсуге байланысты, Мұнайды ығыстырып шығару мұмкіндігі тіпті 75-90 %-ға шейін өсуі ықтимал. Қойнауқаттардың физикалықпараметрлерін сапаландыру шаралары оларға карбондалған суды, көмірқышқылды, сілтілерді, күкірт қышқылын айдау нәтижесінде немесе күшті-күшті жерастылықжарылыстарды үйымдастыру арқылы жүзеге асады. Соңғы жағдайда қойнауқат болмысында жаңа жарықтар пайда болады немесе ескі жарықгар мен жарықшақтар кеңейе түседі. Мұнай өндіру өнімділігін арттырудың бактериялық әдістері бар.
1.АӨМУ Оқу-өндірістік базасымен (ОӨБ) танысу. Қауіпсіздік техникасы бойынша инструктаж өткізу.
Төтенше жағдайлар туындау тәуекелдерін азайту мақсатында кәсіпорындар авариялық - құтқару қызметтерімен келісілген Аварияларды жою жоспарларын, Оқу-жаттығулар және аварияға қарсы жаттығулар жоспарларын әзірледі. Мұнай және газ өндіру объектілерінде ТЖ туындауын бақылау және алдын алу үшін газдану датчиктері, өрт хабарлағыштары, автоматтандырылған өрт сөндіру жүйесі орнатылды, сондай-ақ қызмет көрсететін персонал тарапынан тұрақты бақылау жүргізіледі. Авариялар туралы құлақтандыру үшін объектілерде дауыс зорайтқыш байланыс орнатылған, персонал телефон және радио байланысымен қамтамасыз етілген.
2012 жылы анықталған өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын бұзушылықтардың талдауы бойынша жиі кездесетіндер мыналар
- төмен өндірістік және технологиялық тәртіп;
- жұмыс өндірісіне оқымаған және аттестатталмаған персоналдың жіберілуі;
- қызмет көрсетуші персоналдың төмен біліктілігі;
- қауіпсіздік аспаптары, бұғаттаулар мен автоматикалардың ақаулығы;
- атқарушы және пайдаланушы құжаттардың жинақталмауы;
- негізгі және қосалқы мұнай өнеркәсібі жабдықтарының профилактикалық қызмет көрсету және жөндеу мерзімдерінің сақталмауы;
- ЖҚҚ қолданылу мерзімдерінің өтуі және олардың паспорттарының болмауы;
- импорт жабдықтарын пайдалануға рұқсаттың уақытылы ресімделмеуі болып табылады [1].
Осы мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамассыз ету қағидалары (бұдан әрі - Қағидалар) Қазақстан Республикасы Азаматтық қорғау туралы 2014 жылғы 11 сәуірдегі Заңының 12-2 бабының 14 тармағына сәйкес әзірленді және мұнай мен газ өнеркәсібі салаларындағы өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамассыз ету тәртібін анықтайды.Осы қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) авария - ғимараттардың,құрылыстардың және техникалық құрылғылардың бұзылуы,бақыланбайтын жарылыс және қауіпті заттардың шығарындысы;
2) ақаулық - жабдықтың,объектінің,құрылыстың жұмысқа қабілеттік күйінің қысқа мерзімге бұзылу нәтижесінде технологиялық режим өзгермеген оқиға;
3) оқиға - қауіпті өндірістік объектіде қолданылатын техникалық құрылғылардың істен шығуы немесе бұзылуы,сондай-ақ қауіпті өндірістік объектіде технологиялық технологиялық процестің режимннен ауытқуы;
4) рұқсат беру-наряд-жұмыс істеп тұрған кәсіпорын аумағында құрылыс - монтаждау жұмыстарын жүргізу кезінде рәсімделетін жұмыстар өндірісіне әрекеттегі кәсіпорыннан туындайтын өндірістік қаупі бар немесе туындауы мүмкін тапсырма;
5) технологиялық регламент-технологиялық процестің немесе оның жекелеген кезеңдерін(операцияларын жүргізу тәртібін,өнім өндірісінің режимімен технологиясын, жұмытың қауіпсіз шарттарын белгілейтін, техникалық басшымен бекітілетін құжат;
6) Топырақ үйіп қорғану-қауіпті сұйық заттардың төгілуінен қорщаған терреторияны қорғау үшін құбыр жолының сызықтық бөлігінің жекелеген телімдері,сорғы станциялары,резервуарлық парк айналасындағы қоршау қабырғалары немесе жер білігі түріндегі құрылыс [1].
Зиянды және жанғыш заттарды бөліп шығаратын,жарылу және өртену каупі бар процестер орын алатын ғимараттар мен құрылыстар,болжамды апаттық тасталынды көздері-басым жел бағытының,жер бедерінің климаттық және сейсмикалық жағдайлардың ескерілуімен жобаланады. Өнеркәсіптік қауіпсіздіктің басты мақсаты - зауыттың өндірістік нысандарында қауіпті оқиғаларды болдырмау мен апатты жағдайлардың алдын алуды көздейді.Өнеркәсіптік қауіпсіздік - өндірістік бақылауды қамтамассыз етумен атқарылады.
Өнеркәсіптік қауіпсіздікті бақылау-өнеркәсіптік өауіпсіздікті басқару жүйесінің бір бөлігі.Ол зауыттың қауіпті өндірістік нысандарының қызметін қауіпсіздендіру,олардағы апаттық жағдайлардың алдын алу,апаттық жағдайлар бола қалған жағдайда, келген зардабын жоюдың кешенді шараларын жүзеге асырадыӨнеркәсіптік қауіпсіздікті сақтау бақылау шарадарының міндеті - зауттағы қауіпті өндірістік нысандардағы өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының қатаң сақталуын қадағалау,сонымен қатар өндірістік жұмыстың ахуалына ықпал ететін,қауіпсідік талаптарының бұзылу себебтерін анықтау болып табылады.
Өндірістік бақылауды жүзеге асыруда мынадай міндеттер шешіледі: -Қазақстан Республикасы құқықтық-нормативтік актілеріндегі және басқа да заңдармен бекітілген өнеркәсіп қауіпсіздігі талаптарының тұрақты орындалуын қамтамассыз ету;
-Өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайының бұзылуынаәкелетін себептерді анықта;
-Зауттағы қауіпті өндірістік нысандардағы өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайына сараптау жүргізу;
-Өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайының бұзылуымен үшінші тұлғалардың жасаған залалын жою,қоршаған ортаны ластаудыңалдын алу шараларын жасау;
-Зауыттағы қауіпті өндірістік нысандардағы технологиялық тоқтап қалуды,апаттық жағдайдың алдын алу,хабарлау,жұмысын үйлестіру сонымен қатар болған апаттық жағдайлардың залалын жою;
-Қауіпті өндірістік нысандардағы қолданылатын энергетикалық және техникалық құрылғылардың сынағын өткізу,бақылау және өлшем құрылғыларының жөнделуімен уақытында тексерілуін қамтамассыз ету;
-Технологиялық тәртіптердің тұрақты бақылауын орнату;
-Өнеркісіптік қауіпсіздік жағдайына тұрақты бақылау орнату және өндірістік қауіпті факторларды анықтау;
-Зауыт еңбеккерлерінің өнеркәсіптік қауіпсіздік жүйесі бойынша дайндығын ұйымдастыру, тексеру, аттестаттаудан өткізуді ұйымдастыру;
-Өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайына ықпал ететін бұзылуларлың себебі мен салдарын табу;
-Зауыттың өндірістік қауіпті нысандарындағы өнеркәсіптік өауіпсіздік жағдайының анализі;
-Өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайын жақсартуға және үшінші тұлғаларға,қоршаған ортаға келтірілетін зияндарды болдырмауға бағытталған шараларды әзірлеу;
-Зауыттың өндірістік қауіпті нысандарында авариялар, қақтығыстар, технологиялық іркілістердің алдын ала ескертуге және оларды оқшаулау мен жоюға бағытталған жұмыстардың координациясы;
-Зауыттың өндірістік қауіпті нысандарында қолданылатын тәжірибиелер өткізуге,техникалық қондырғылар, энергетикалық жабдықтар,жөндеу және өлшеу бақылау заттарына уақытылы бақылау;
-Технологиялық тәртіптерді сақтауды үнемі бақылауда ұстау;
2.Терең бұрғылауға арналған бұрғылау қондырғыларының жіктелуі. Бұрғылау қодырғысының незізгі блоктары мен агрегаттары, олардың функциялары мен міндеттері
Терең ұңғымаларды тек айналмалы әдіспен бұрғылайды және ол роторлы, турбиналы, электрбұрғылы болып бөлінеді. Роторлы бұрғылау кезінде бұрғылау снарядын жер бетінде ұңғыма сағаснда орнатылған ротормен айналдырады. Турбиналы бұрғылау кезінде жыныс қопарғыш құрылғы турбобұрғымен айналады. Турбобұрғыны бұрғылау құбырларының колоннасындағы қашаумен бірге ұңғыма кенжарына түсіреді. Турбобұрғы дегеніміз тазалағыш сұйықтықтың ағынынан жұмыс істейтін көпсатылы гидравликалық турбина. Бұл кезі бұрғылау құбырларының колоннасы айналмайды, қозғалмайтын ротор реактивті моментке ие болады. Электрбұрғымен бұрғылау кезінде жыныс қопарғыш құрылғы майға толтырылған кенжарлы айнмалы ток электрқозғалтқышымен айналады. Электрқозғалтқыш кіші диаметрге және айтарлықтай ұзындыққа ие. Бұл кезі бұрғылау құбырларының колоннасы қозғалмайды. Осыған орай колоннадағы айналу моменті лезде азаяды, құбырлардың майысуы болмайды және түгелдей дерлік динамикалық жүктемелер алынып тасталады. Бұрғылау колоннасы қолайлы жүктемелерде жұмыс істегендіктен құбырлардың беріктігі жоғарылайды. Электрқозғалтқышқа электр энергиясы бұрғылау құбырларына біріктірілген кабель бөліктерімен жеткізіледі. Бұрғылау құбырын бұрап алғаннан кейін кабель бөліктері автоматты түрде жалғанады. Тазалау сұйықтығы кенжарға құбырлардың ішкі қабырғалары мен кабельдер арасындаға саңылаулармен жеткізіледі. Роторлы және турбиналы бұрғылау кезінде геологиялық тілікті нақтылау керек. Бұл кезі колонкалы қашаулармен немесе турбоқашаулармен кернді алуымен бұрғылау қолданылады. Роторлы бұрғылау және электрбұрғымен бұрғылау жуылу мен үрлеу арқылы жүргізілуі мүмкін. Айналмалы бұрғылау кезінде тереңдік 10 км-ге дейін жетеді. Осы әдіспен тереңдігі 15 км болатын ұңғымаларды бұрғылау жобалануды. Ұңғыманың диаметрлері 76 км-ден 590 км-ге дейін бола алады. Терең айналмалы бұрғылаудың барлық түрлерінде бірдей өте күрделі бұрғылау қондырғылары қолданылады. Олардың қуаты 4000 кВт-қа, ал салмағы 1000 т-ға жетеді. Керн теріп алуы жоқ айналмалы бұрғылау жыныстың қатылығы I дәрежеден XII дәрежеге дейін болғанды жүзеге асырылады. Бұл кезі ұңғыманы тереңдетудің салыстырмалы жылдамдығы жоғары болады. Жұмсақ жыныстарда механикалық бұрғылау жылдамдығы 100 мсағ-қа дейін жетуі мүмкін, ал коммерциялығы 6 - 9 мың мст.-айға жетеді. Жоғары тереңдіктегі қатты жыныстарда механикалық бұрғылау жылдамдығы 1мсағ-қа шейін азаяды, ал коммерциялығы 200 - 300 мст.-айға шейін азаяды. Қазақстанда ұңғымалардың жалпы көлемінің 76 %-ға жуығын турбиналы әдіспен, 22,5 %-ын роторлы әдіспен және 1,5 %-ын электрбұрғымен бұрғылау әдісімен бұрғылайды.
Бұрғылау қондырғысы - ұңғыманы бұрғылауға арналған құрал-жабдықтар кешені.
Ол бұрғылау тәсіліне қарай: айналмалы бұрғылау қондырғысы (көп тараған түрі) және соққылы бұрғылау қондырғысы болып екіге бөлінеді. Айналмалы бұрғылау қондырғысының құрамына бұрғылау мұнарасы, күштік жетек, түсіріп-көтеру операцияларын механикаландыруға арналған құрал-жабдықтар, бұрғылау сорғылары, шайғыш ерітіндіні дайындауға, тазалауға және оны өңдеп қайта қолдануға арналған құрал-жабдықтар, т.б. енеді. Бұрғылау қондырғысы мұнай, газ және терең геологиялық барлау ұңғымаларын бұрғылауға арналған тұрақты бұрғылау қондырғысы, көбіне геологиялық барлау жұмыстарында, су астындағы бұрғылауда және құрылыс жұмыстарында қолданылатын жылжымалы бұрғылау қондырғысы, негізінен қопарылыс ұңғымаларын бұрғылауға арналған (жабдықтары шынжыр табанды не доңғалақты сүйреткіштерге, автомобильге, тракторға, катерге, т.б. орнатылған), өздігінен жүретін бұрғылау қондырғысы және жетуі қиын жерлерде бұрғылау жұмыстарын жүргізуге арналған тасымалды бұрғылау қондырғысы болып ажыратылады
Бұрғылау қондырғысы мынадай: ротор, белдік жүйесі бар шығыр, сорғыштар және мұнара сияқты негізгі түіндерден тұрады. Шығырды және сорғыштарды іске қосатын іштен жанатын қозғалтқыштар пайдаланылады.
Бұрғылау бағананы - түсіру және көтеру шеген бағананы түсіру, қашауды қосу үшін және бұрғылау мен шеген бағаналарды бұрау және бұрандаларын босату үшін шығыр, кронблок, белдік блок, ілгек және белдік арқаннан тұратын полиспастық жүйе қызмет етеді. Көтеру механизмін орналастыруды және бұрғылау бағанасының шамдарын қондыруды. А - тәрізді құрылымы бар мұнарада жүргізіледі. Бұрғылау бағанасын айналдыру (роторлық бұрғылау) бұрғылау бағанасын периодты түрде бұрын тұру, түсіру-көтеру жұмыстары кезіңде бұрғылау бағанасын іліп қою және ұңғымаға оны түсіргенде шеген бағананы іліп қою қызметтерін ротор атқарады. Ұңғыманы жуу екі бұрғылау сорғыштарымен жүзеге асады. Шығыр, ротор және сорғыштардың жетектерін қосу екі жұпталған дизельмен жүзеге асады.
Бұрғылау мұнарасы - бұрғылау тізбектерін және шегендеу құбырын ұңғыға көтеріп-түсіру, бұрғылау кезіңде бұрғылау тізбегін ұстап түру үшін, сонымен қатар бұрғылау тізбегіне тәл жүйесі, бұрғылау құбырларын және бұрғылау процесіне қажетті жабдықтарды орнату үшін қолданылады.
Бұрғы шығырыны - бұрғылау құбырлары тізбегін көтеріп-түсіру, ұстап тұру, бұрғылау кезіңде жайлап жіберіп отыру және шегендеу құбырларын түсіру үшін қолданылады. Кейбір жағдайларда шығырды қозғалтқыштар қуатын роторға жеткізу, құбырды бекіту, ашу, ауыр жүктерді сүйреп тарту және де басқа қосалқы жұмыстарда қолданылады.
Тәл жүйесі кронблоктан, тәл блоктан, ілмектен, тәл арқанынан және бағыттаушы роликтен тұрады.
Ротор - бұрғылау тізбегіне бұрғылау кезінде айналым беру, ал көтеріп-түсіру кезінде оны ұстап тұру үшін қолданылады.
Ұршық - тәл жүйесінің бұрғылау тізбегі мен жалғау үшін қолданылады. Ол біріншіден бұрғылау тізбегін айналдырады, екіншіден жуу сұйығын өткізуді қамтамасыз етеді[1].
3.Ұңғының типтік конструкциясы
Мұнай ұңғымаларын терең бұрғылау барысында қабырғаларды бекіту қажет. Бұл келесі мақсаттарға қол жеткізу үшін жасалуы керек. Ұңғыманың қабырғаларын бөлу және бекіту корпустың құбырлары арқылы жүзеге асырылады, корпустың және жұмыс қабырғасының арасы арнайы ерітіндімен цементтеледі. Бұл процесс карборизинг деп аталады. Ұңғымадағы корпустың орналасуы, олардың диаметрі, түбі тереңдігі, карборивтіліктің биіктігі, бұрғылау биттерінің диаметрі ұңғыманың конструкциясын анықтайды. Жобаның өзі - ұңғыманың бекітілген элементтері, көлденең өлшемдерін, тереңдігін және дәрежесін көрсете отырып, оны дұрыс зерттеу, бағалау, бұрғылау, өндіру және пайдалану. Союға-назар-аударылады. Ұңғының жобалық нақты аймақ үшін даму, құрылыс және бұрғылау техникалық жобасының анықталады. Оның негізгі мақсаты өндіріс және даму жалпы жүйесінде өнімді мұнай мен газ қоймаларының ашу үшін қажетті тереңдікке бұрғылау тегіс болып табылады. жобалау схемасы атап айтқанда, бірнеше факторларға байланысты:геологиялық құрылымы; әдістері және бұрғылау операцияларын жолдары; сондай-ақ пайдалану арналған;өнімді құралымдардың технологиясын ашу;
қауіпсіздік-талаптары; Балама бекіту технологиясы ақ қабықшасы. Жобалық шешімдердің дұрыстығы сенімді, бюджетте құны, дебеттік және мұнай немесе газ ұңғымасын ұзақ мерзімді пайдалануға байланысты. жұмыс жобасы облыс және бұрғылау геологиялық жағдайларын географиялық жағдай ескере отырып, сондай-ақ корпусында шешімдер мен зерттеулер толық спектрін қамтуы тиіс.Бұл, ең алдымен, жақсы жобалау әр түрлі бөліктері, корпустың материалдарды қабықшасы, есептеу және таңдау цементтеу әдістері мен аралықтар зерттеу, мұнай-газ қоймаларын ашу әдістемесі бойынша техникалық шешімдер қабылдау, тесік тұрақтылығын арттыру,гидрооқшаулағыш.Жобалау және зерттеу жобалау үшін бастапқы деректер-қамтуы-тиіс:орналасуы-аузы нан-үйлестіреді:тереңдігіменбұрғыла у-әдістері; аралықпен бағанда диаметрі және күтілетін дебеті байланысты;облыс геология және геологиялық қимасының туралы деректер;бұрғылау әдістерін тербетсе, әсіресе қолданылатын; флю-болуы-және-құрамы;Ұңғыманың түрі мен мақсаты; Профильдіқ;өнімді қабаттарының деректер аралықтары; операциялық-әдістері;қоймасының ішіндегі қысым; жарудың қысым.
3.1.Бұрғылау құралдары
Бұрғылау - бұл топырақ массивінде қирау заттарын сыртқа шығара отырып, цилиндрлік жазықтықтар түзу арқылы топырақты қирату процесі. Егер диаметрі 75 мм дейін және тереңдігі 9 м болса жазықтықтар шпурлар деп, ал өлшемдері үлкен болса бұрғы деп аталынады.
Құрылыста бұрғылау жұмыстары инженерлік-геологиялық зерттеулер жүргізу, топырақты жару арқылы өңдеу, сумен қамтамасыз ету және су деңгейін төмендету, бағаналар, жол белгілерін, анкерлерді орнату кезінде орындалады.
Бұрғылаудың механикалық және физикалық тәсілдерін ажыратады. Көптеген машиналарда жұмыс жабдығының айналу-ілгерілемелі, соққылау-айналу және соққылау қозғалыстары арқылы жүзеге асырылатын механикалық тәсілдер қарастырылған.
Жұмысшы органдары:
- қалқанды, шнекті және шөмішті бұрғылар;
- кеңейткіш-бұрғылар;
- үш шарлы және соққы долотолары.
Қалқанды бұрғы винт забурник және заслонкалар түріндегі екі қазғыш қалқанды остовтан тұрады. Забурник бұрғыны бұрғылау осінде бағыттап және ұстап тұрады. Заслонкалар топырақты бұрғыламадан алу барысында оның төгілуіне жол бермейді. Бұрғыны қырлы штанга шетіне бекітеді. Қалқандар мен забурник берік бекітілуі үшін оларды қатты құйма пластиналардан дайындалған кескіштермен жабдықтайды.
Шнекті бұрғылардың остовы қалқандыларға қарағанда ұзынырақ. Оған жолақты болаттан дайындалған шнек түзетін спираль пісіріліп жапсырылған Остовтың төменгі жағында қазғыш қалқандар мен забурник бекітілген.
Шөмішті бұрғылар, сондай-ақ бұрғы-кеңейткіштер қолданылады.
Қолданыста шар долотолары, тісті долотолар, крестті, соққы штангасы басқа да бұрғылау құралдары қолданылады.
Топырақ бұрғыдан арнайы құралдар көмегімен шаю және үру (сорап және компрессор станциялары) арқылы шығарылады. Шаңды, лас және денсаулыққа зиян.
Бұрғылаудың физикалық тәсілдеріне мыналар жатады: термиялық, ультрадыбысты, электрогидравликалық, жоғары жиілікті және гидравликалық.
Жұмысшы органының қозғалысы айналмалы-ілгерілемелі бұрғылау машиналары жүк автокөліктернің, жылжымалы және пневмодөңгелекті тракторлар базасында орындалады. Бұрғылау жабдығы біршөмішті экскаваторлардың, кішігабаритті тиегіштердің және басқа да машиналардың ауыспалы жұмысшы органы ретінде қарастырылады.
Бұрғылау машиналарының бас параметрі - қазу тереңдігі (h,м) былай ажыратылады: 1-жеңіл бұрғылау машиналары 5 м дейін; 2-орташа бұрғылау машиналары - 20м дейін; 3-бұрғылау тереңдігі 20м асатын ауыр бұрғылау.
Бұрғылау машиналарының жұмысшы органы мыналардан тұрады: 1-базалық автокөлік; 2-ішінде гидроцилиндрі бар жазық бұрғылау штангасы; 3-қозғалтқыштың механикалық трансмиссиясы арқылы айналдырғыш ; 4-қырлы штанга; 5-жұмысшы құрал - қалқанды (шнекті) бұрғы; 6-шығару тірегі. Бұрғылау үшін бұрғылау машиналарын шығару тіректеріне бекітеді, бұрғыны жер бетіне түсіреді және айналдырғышты қоса отырып, гидроцилиндр арынымен бұрғылау жұмыстарын жүзеге асырады [2].
5.Фонтанды ұңғы жабдықтары
Жаңа кен орнын игеруге беру кезінде тәртіп бойынша ұңғыдан мұнайды көтеріп шығару үшін, қабат энергиясы жеткілікті болады. Сұйықты көтеріп шығару тек қана қабат энергиясының есебінен жүзеге асатын тәсілді - фонтанды пайдалану тәсілі деп аталады. Қабат энергиясының қысымы түсіп немесе ұңғы өнімі суланып кетуіне байланысты пайдаланудың механизацияланған тәсілдеріне көшеді: газлифттік немесе сораптық. Ұңғыны сораптық пайдалану кезінде, тереңге түсірілетін ортадан тепкіш электрлі сорап қондырғыларын (ОТЭСҚ орысша УЭЦН) және штангілі ұңғылық сораптарды (ШСС) қолданады. Фонтандау тоқтағаннан кейін өнімділігі жоғары ұңғыларды газлифтілік әдіспен немесе тереңге түсірілетін ... жалғасы
Қ.ЖҰБАНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТӨБЕ ӨҢІРЛІК МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Кафедра: Мұнай-газ ісі
оқу тәжірибесі бойынша
Е С Е П
Техникалық факультетінің 5В070800 Мұнай - газ ісі мамандығынын
студенті ____________________________ тобы____________________
(аты - жөні)
Басталуы____________________аяқталу ы________________________
Тәжірибе жетекшісі
_______________________
(аты - жөні)
_________________20____ж
Актобе 2018 жыл
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4
1.
АӨМУ Оқу-өндірістік базасымен (ОӨБ) танысу
Қауіпсіздік техникасы бойынша инструктаж өткізу ... ... ... ... ... ... ... . ...
5
2.
Терең бұрғылауға арналған бұрғылау қондырғыларының жіктелуі ... ..
7
2.1
Бұрғылау қондырғысының негізі блоктары мен агрегаттары, олардың функциялары мен міндеттер ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
8
3.
3.1
3.2
4
5
5.1
6
Ұңғының типтік конструкциясы ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Бұрғылау құралдары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Терминология ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Фонтанды ұнғы жабдықтары. Техникалық сипаттамасы ... ... ... ... ... ...
Станок-качалкалар. Міндеті, конструкциясы. Әртүрлі зауыттардан өндірілген жабдықтар сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Әр-түрлі зауыттардан өндірілген жабдықтар сипаттамасы ... ... .
Газ ұнғымаларының жабдықтары. Жабдықтар сипаттамасы ... ... ... ... .
9
10
13
15
16
17
18
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
Пайданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20
Кіріспе
Бұл жұмыста біз мұнайды бұрғылау, бұрғылау қондырғыларының жіктелуін, бұрғылау жұмыстарын, жалпы мұнай өндіру жұмыстарын қарастыратын боламыз. Мұнай Өндіруді Қарқындыландыру Әдістері - мұнай өндірудің өсімділігін арттыру мақсатында жүргізілетін шаралар. Бұлар төмендегі іс-қарекеттер нәтижесінде жүзеге асады:
а) Мұнайды динамикалық тұрғыдан ығыстырып шығару ("поршендік әсер" жасақтау);
ә) қойнауқаттық флюидтің физикалық-химиялық қасиеттеріне әсер ету;
б) койнауқаттың физикалық қасиеттеріне әсер ету. Мұнайды ығыстырып шығару қойнаукдтқа су айдау (қойнауқатты сумен тоғыту) арқылы жүзеге асырылады ("Мұнайлы қойнауқатты сумен тоғыту" мақаласын қараңыз). Мұнайды ығыстырып шығару кейде қойнауқатқа газ айдау арқылы да жүзеге асырылады (табиғи газды немесе ауаны). Қойнаукттың өтімділігі жоғары болған жағдайда және оның еңістену бұрышы 10°-тан жоғары болғанда газ қойнауқаттың көтерілген бөлігіне айдалса, жынауыштың өтімділігі нашар және еңістену бұрышы 10°-тан төмен болған жағдайда газ қойнауқаттың бүкіл ауданына айдалатын болады. бұл әрекеттер нәтижесінде Мұнай өндіру көрсеткіші 5-25 % аралығында артады. Қойнауқаттық жағдайдағы Мұнайға әсер ету оның түтқырлығы мен беткейлік тартылысын азайтуға, фазалық өтімділігін өсіруге бағытталады. Бұл үшін қойнауқатқа беткейлік белсенділігі күшті заттар, яғни карбондалған су немесе көмірқышқыл, жоғары қысымдағы құрғақ және метанды газ, қоңды және сүйытылған газ (бұл мұнайдың газ әсерінен еруін қамтамасыз етеді), мицеллярлық ерітінділер (Мұнайлық сульфонат, полимерлер), органикалық еріткіштер (ауыр спирттер, газды бензин) т.б. айдалады. бұл әрекеттер нәтижесінде Мұнай өндіру көрсеткіші 50-70 %-ға дейін өседі. Қойнауқатқа бу және ыстық су айдау Мұнай өнімділігін 15-25 %-ға арттырады. Сол сияқты, қойнауқат өңірінде жану көздерін қалыптастыру әдісі де қолданылады, мұның нәтижесінде, пайда болған газдың, будың т.б. көлемі күрт өсуге байланысты, Мұнайды ығыстырып шығару мұмкіндігі тіпті 75-90 %-ға шейін өсуі ықтимал. Қойнауқаттардың физикалықпараметрлерін сапаландыру шаралары оларға карбондалған суды, көмірқышқылды, сілтілерді, күкірт қышқылын айдау нәтижесінде немесе күшті-күшті жерастылықжарылыстарды үйымдастыру арқылы жүзеге асады. Соңғы жағдайда қойнауқат болмысында жаңа жарықтар пайда болады немесе ескі жарықгар мен жарықшақтар кеңейе түседі. Мұнай өндіру өнімділігін арттырудың бактериялық әдістері бар.
1.АӨМУ Оқу-өндірістік базасымен (ОӨБ) танысу. Қауіпсіздік техникасы бойынша инструктаж өткізу.
Төтенше жағдайлар туындау тәуекелдерін азайту мақсатында кәсіпорындар авариялық - құтқару қызметтерімен келісілген Аварияларды жою жоспарларын, Оқу-жаттығулар және аварияға қарсы жаттығулар жоспарларын әзірледі. Мұнай және газ өндіру объектілерінде ТЖ туындауын бақылау және алдын алу үшін газдану датчиктері, өрт хабарлағыштары, автоматтандырылған өрт сөндіру жүйесі орнатылды, сондай-ақ қызмет көрсететін персонал тарапынан тұрақты бақылау жүргізіледі. Авариялар туралы құлақтандыру үшін объектілерде дауыс зорайтқыш байланыс орнатылған, персонал телефон және радио байланысымен қамтамасыз етілген.
2012 жылы анықталған өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын бұзушылықтардың талдауы бойынша жиі кездесетіндер мыналар
- төмен өндірістік және технологиялық тәртіп;
- жұмыс өндірісіне оқымаған және аттестатталмаған персоналдың жіберілуі;
- қызмет көрсетуші персоналдың төмен біліктілігі;
- қауіпсіздік аспаптары, бұғаттаулар мен автоматикалардың ақаулығы;
- атқарушы және пайдаланушы құжаттардың жинақталмауы;
- негізгі және қосалқы мұнай өнеркәсібі жабдықтарының профилактикалық қызмет көрсету және жөндеу мерзімдерінің сақталмауы;
- ЖҚҚ қолданылу мерзімдерінің өтуі және олардың паспорттарының болмауы;
- импорт жабдықтарын пайдалануға рұқсаттың уақытылы ресімделмеуі болып табылады [1].
Осы мұнай және газ өнеркәсібі салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамассыз ету қағидалары (бұдан әрі - Қағидалар) Қазақстан Республикасы Азаматтық қорғау туралы 2014 жылғы 11 сәуірдегі Заңының 12-2 бабының 14 тармағына сәйкес әзірленді және мұнай мен газ өнеркәсібі салаларындағы өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамассыз ету тәртібін анықтайды.Осы қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) авария - ғимараттардың,құрылыстардың және техникалық құрылғылардың бұзылуы,бақыланбайтын жарылыс және қауіпті заттардың шығарындысы;
2) ақаулық - жабдықтың,объектінің,құрылыстың жұмысқа қабілеттік күйінің қысқа мерзімге бұзылу нәтижесінде технологиялық режим өзгермеген оқиға;
3) оқиға - қауіпті өндірістік объектіде қолданылатын техникалық құрылғылардың істен шығуы немесе бұзылуы,сондай-ақ қауіпті өндірістік объектіде технологиялық технологиялық процестің режимннен ауытқуы;
4) рұқсат беру-наряд-жұмыс істеп тұрған кәсіпорын аумағында құрылыс - монтаждау жұмыстарын жүргізу кезінде рәсімделетін жұмыстар өндірісіне әрекеттегі кәсіпорыннан туындайтын өндірістік қаупі бар немесе туындауы мүмкін тапсырма;
5) технологиялық регламент-технологиялық процестің немесе оның жекелеген кезеңдерін(операцияларын жүргізу тәртібін,өнім өндірісінің режимімен технологиясын, жұмытың қауіпсіз шарттарын белгілейтін, техникалық басшымен бекітілетін құжат;
6) Топырақ үйіп қорғану-қауіпті сұйық заттардың төгілуінен қорщаған терреторияны қорғау үшін құбыр жолының сызықтық бөлігінің жекелеген телімдері,сорғы станциялары,резервуарлық парк айналасындағы қоршау қабырғалары немесе жер білігі түріндегі құрылыс [1].
Зиянды және жанғыш заттарды бөліп шығаратын,жарылу және өртену каупі бар процестер орын алатын ғимараттар мен құрылыстар,болжамды апаттық тасталынды көздері-басым жел бағытының,жер бедерінің климаттық және сейсмикалық жағдайлардың ескерілуімен жобаланады. Өнеркәсіптік қауіпсіздіктің басты мақсаты - зауыттың өндірістік нысандарында қауіпті оқиғаларды болдырмау мен апатты жағдайлардың алдын алуды көздейді.Өнеркәсіптік қауіпсіздік - өндірістік бақылауды қамтамассыз етумен атқарылады.
Өнеркәсіптік қауіпсіздікті бақылау-өнеркәсіптік өауіпсіздікті басқару жүйесінің бір бөлігі.Ол зауыттың қауіпті өндірістік нысандарының қызметін қауіпсіздендіру,олардағы апаттық жағдайлардың алдын алу,апаттық жағдайлар бола қалған жағдайда, келген зардабын жоюдың кешенді шараларын жүзеге асырадыӨнеркәсіптік қауіпсіздікті сақтау бақылау шарадарының міндеті - зауттағы қауіпті өндірістік нысандардағы өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының қатаң сақталуын қадағалау,сонымен қатар өндірістік жұмыстың ахуалына ықпал ететін,қауіпсідік талаптарының бұзылу себебтерін анықтау болып табылады.
Өндірістік бақылауды жүзеге асыруда мынадай міндеттер шешіледі: -Қазақстан Республикасы құқықтық-нормативтік актілеріндегі және басқа да заңдармен бекітілген өнеркәсіп қауіпсіздігі талаптарының тұрақты орындалуын қамтамассыз ету;
-Өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайының бұзылуынаәкелетін себептерді анықта;
-Зауттағы қауіпті өндірістік нысандардағы өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайына сараптау жүргізу;
-Өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайының бұзылуымен үшінші тұлғалардың жасаған залалын жою,қоршаған ортаны ластаудыңалдын алу шараларын жасау;
-Зауыттағы қауіпті өндірістік нысандардағы технологиялық тоқтап қалуды,апаттық жағдайдың алдын алу,хабарлау,жұмысын үйлестіру сонымен қатар болған апаттық жағдайлардың залалын жою;
-Қауіпті өндірістік нысандардағы қолданылатын энергетикалық және техникалық құрылғылардың сынағын өткізу,бақылау және өлшем құрылғыларының жөнделуімен уақытында тексерілуін қамтамассыз ету;
-Технологиялық тәртіптердің тұрақты бақылауын орнату;
-Өнеркісіптік қауіпсіздік жағдайына тұрақты бақылау орнату және өндірістік қауіпті факторларды анықтау;
-Зауыт еңбеккерлерінің өнеркәсіптік қауіпсіздік жүйесі бойынша дайндығын ұйымдастыру, тексеру, аттестаттаудан өткізуді ұйымдастыру;
-Өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайына ықпал ететін бұзылуларлың себебі мен салдарын табу;
-Зауыттың өндірістік қауіпті нысандарындағы өнеркәсіптік өауіпсіздік жағдайының анализі;
-Өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайын жақсартуға және үшінші тұлғаларға,қоршаған ортаға келтірілетін зияндарды болдырмауға бағытталған шараларды әзірлеу;
-Зауыттың өндірістік қауіпті нысандарында авариялар, қақтығыстар, технологиялық іркілістердің алдын ала ескертуге және оларды оқшаулау мен жоюға бағытталған жұмыстардың координациясы;
-Зауыттың өндірістік қауіпті нысандарында қолданылатын тәжірибиелер өткізуге,техникалық қондырғылар, энергетикалық жабдықтар,жөндеу және өлшеу бақылау заттарына уақытылы бақылау;
-Технологиялық тәртіптерді сақтауды үнемі бақылауда ұстау;
2.Терең бұрғылауға арналған бұрғылау қондырғыларының жіктелуі. Бұрғылау қодырғысының незізгі блоктары мен агрегаттары, олардың функциялары мен міндеттері
Терең ұңғымаларды тек айналмалы әдіспен бұрғылайды және ол роторлы, турбиналы, электрбұрғылы болып бөлінеді. Роторлы бұрғылау кезінде бұрғылау снарядын жер бетінде ұңғыма сағаснда орнатылған ротормен айналдырады. Турбиналы бұрғылау кезінде жыныс қопарғыш құрылғы турбобұрғымен айналады. Турбобұрғыны бұрғылау құбырларының колоннасындағы қашаумен бірге ұңғыма кенжарына түсіреді. Турбобұрғы дегеніміз тазалағыш сұйықтықтың ағынынан жұмыс істейтін көпсатылы гидравликалық турбина. Бұл кезі бұрғылау құбырларының колоннасы айналмайды, қозғалмайтын ротор реактивті моментке ие болады. Электрбұрғымен бұрғылау кезінде жыныс қопарғыш құрылғы майға толтырылған кенжарлы айнмалы ток электрқозғалтқышымен айналады. Электрқозғалтқыш кіші диаметрге және айтарлықтай ұзындыққа ие. Бұл кезі бұрғылау құбырларының колоннасы қозғалмайды. Осыған орай колоннадағы айналу моменті лезде азаяды, құбырлардың майысуы болмайды және түгелдей дерлік динамикалық жүктемелер алынып тасталады. Бұрғылау колоннасы қолайлы жүктемелерде жұмыс істегендіктен құбырлардың беріктігі жоғарылайды. Электрқозғалтқышқа электр энергиясы бұрғылау құбырларына біріктірілген кабель бөліктерімен жеткізіледі. Бұрғылау құбырын бұрап алғаннан кейін кабель бөліктері автоматты түрде жалғанады. Тазалау сұйықтығы кенжарға құбырлардың ішкі қабырғалары мен кабельдер арасындаға саңылаулармен жеткізіледі. Роторлы және турбиналы бұрғылау кезінде геологиялық тілікті нақтылау керек. Бұл кезі колонкалы қашаулармен немесе турбоқашаулармен кернді алуымен бұрғылау қолданылады. Роторлы бұрғылау және электрбұрғымен бұрғылау жуылу мен үрлеу арқылы жүргізілуі мүмкін. Айналмалы бұрғылау кезінде тереңдік 10 км-ге дейін жетеді. Осы әдіспен тереңдігі 15 км болатын ұңғымаларды бұрғылау жобалануды. Ұңғыманың диаметрлері 76 км-ден 590 км-ге дейін бола алады. Терең айналмалы бұрғылаудың барлық түрлерінде бірдей өте күрделі бұрғылау қондырғылары қолданылады. Олардың қуаты 4000 кВт-қа, ал салмағы 1000 т-ға жетеді. Керн теріп алуы жоқ айналмалы бұрғылау жыныстың қатылығы I дәрежеден XII дәрежеге дейін болғанды жүзеге асырылады. Бұл кезі ұңғыманы тереңдетудің салыстырмалы жылдамдығы жоғары болады. Жұмсақ жыныстарда механикалық бұрғылау жылдамдығы 100 мсағ-қа дейін жетуі мүмкін, ал коммерциялығы 6 - 9 мың мст.-айға жетеді. Жоғары тереңдіктегі қатты жыныстарда механикалық бұрғылау жылдамдығы 1мсағ-қа шейін азаяды, ал коммерциялығы 200 - 300 мст.-айға шейін азаяды. Қазақстанда ұңғымалардың жалпы көлемінің 76 %-ға жуығын турбиналы әдіспен, 22,5 %-ын роторлы әдіспен және 1,5 %-ын электрбұрғымен бұрғылау әдісімен бұрғылайды.
Бұрғылау қондырғысы - ұңғыманы бұрғылауға арналған құрал-жабдықтар кешені.
Ол бұрғылау тәсіліне қарай: айналмалы бұрғылау қондырғысы (көп тараған түрі) және соққылы бұрғылау қондырғысы болып екіге бөлінеді. Айналмалы бұрғылау қондырғысының құрамына бұрғылау мұнарасы, күштік жетек, түсіріп-көтеру операцияларын механикаландыруға арналған құрал-жабдықтар, бұрғылау сорғылары, шайғыш ерітіндіні дайындауға, тазалауға және оны өңдеп қайта қолдануға арналған құрал-жабдықтар, т.б. енеді. Бұрғылау қондырғысы мұнай, газ және терең геологиялық барлау ұңғымаларын бұрғылауға арналған тұрақты бұрғылау қондырғысы, көбіне геологиялық барлау жұмыстарында, су астындағы бұрғылауда және құрылыс жұмыстарында қолданылатын жылжымалы бұрғылау қондырғысы, негізінен қопарылыс ұңғымаларын бұрғылауға арналған (жабдықтары шынжыр табанды не доңғалақты сүйреткіштерге, автомобильге, тракторға, катерге, т.б. орнатылған), өздігінен жүретін бұрғылау қондырғысы және жетуі қиын жерлерде бұрғылау жұмыстарын жүргізуге арналған тасымалды бұрғылау қондырғысы болып ажыратылады
Бұрғылау қондырғысы мынадай: ротор, белдік жүйесі бар шығыр, сорғыштар және мұнара сияқты негізгі түіндерден тұрады. Шығырды және сорғыштарды іске қосатын іштен жанатын қозғалтқыштар пайдаланылады.
Бұрғылау бағананы - түсіру және көтеру шеген бағананы түсіру, қашауды қосу үшін және бұрғылау мен шеген бағаналарды бұрау және бұрандаларын босату үшін шығыр, кронблок, белдік блок, ілгек және белдік арқаннан тұратын полиспастық жүйе қызмет етеді. Көтеру механизмін орналастыруды және бұрғылау бағанасының шамдарын қондыруды. А - тәрізді құрылымы бар мұнарада жүргізіледі. Бұрғылау бағанасын айналдыру (роторлық бұрғылау) бұрғылау бағанасын периодты түрде бұрын тұру, түсіру-көтеру жұмыстары кезіңде бұрғылау бағанасын іліп қою және ұңғымаға оны түсіргенде шеген бағананы іліп қою қызметтерін ротор атқарады. Ұңғыманы жуу екі бұрғылау сорғыштарымен жүзеге асады. Шығыр, ротор және сорғыштардың жетектерін қосу екі жұпталған дизельмен жүзеге асады.
Бұрғылау мұнарасы - бұрғылау тізбектерін және шегендеу құбырын ұңғыға көтеріп-түсіру, бұрғылау кезіңде бұрғылау тізбегін ұстап түру үшін, сонымен қатар бұрғылау тізбегіне тәл жүйесі, бұрғылау құбырларын және бұрғылау процесіне қажетті жабдықтарды орнату үшін қолданылады.
Бұрғы шығырыны - бұрғылау құбырлары тізбегін көтеріп-түсіру, ұстап тұру, бұрғылау кезіңде жайлап жіберіп отыру және шегендеу құбырларын түсіру үшін қолданылады. Кейбір жағдайларда шығырды қозғалтқыштар қуатын роторға жеткізу, құбырды бекіту, ашу, ауыр жүктерді сүйреп тарту және де басқа қосалқы жұмыстарда қолданылады.
Тәл жүйесі кронблоктан, тәл блоктан, ілмектен, тәл арқанынан және бағыттаушы роликтен тұрады.
Ротор - бұрғылау тізбегіне бұрғылау кезінде айналым беру, ал көтеріп-түсіру кезінде оны ұстап тұру үшін қолданылады.
Ұршық - тәл жүйесінің бұрғылау тізбегі мен жалғау үшін қолданылады. Ол біріншіден бұрғылау тізбегін айналдырады, екіншіден жуу сұйығын өткізуді қамтамасыз етеді[1].
3.Ұңғының типтік конструкциясы
Мұнай ұңғымаларын терең бұрғылау барысында қабырғаларды бекіту қажет. Бұл келесі мақсаттарға қол жеткізу үшін жасалуы керек. Ұңғыманың қабырғаларын бөлу және бекіту корпустың құбырлары арқылы жүзеге асырылады, корпустың және жұмыс қабырғасының арасы арнайы ерітіндімен цементтеледі. Бұл процесс карборизинг деп аталады. Ұңғымадағы корпустың орналасуы, олардың диаметрі, түбі тереңдігі, карборивтіліктің биіктігі, бұрғылау биттерінің диаметрі ұңғыманың конструкциясын анықтайды. Жобаның өзі - ұңғыманың бекітілген элементтері, көлденең өлшемдерін, тереңдігін және дәрежесін көрсете отырып, оны дұрыс зерттеу, бағалау, бұрғылау, өндіру және пайдалану. Союға-назар-аударылады. Ұңғының жобалық нақты аймақ үшін даму, құрылыс және бұрғылау техникалық жобасының анықталады. Оның негізгі мақсаты өндіріс және даму жалпы жүйесінде өнімді мұнай мен газ қоймаларының ашу үшін қажетті тереңдікке бұрғылау тегіс болып табылады. жобалау схемасы атап айтқанда, бірнеше факторларға байланысты:геологиялық құрылымы; әдістері және бұрғылау операцияларын жолдары; сондай-ақ пайдалану арналған;өнімді құралымдардың технологиясын ашу;
қауіпсіздік-талаптары; Балама бекіту технологиясы ақ қабықшасы. Жобалық шешімдердің дұрыстығы сенімді, бюджетте құны, дебеттік және мұнай немесе газ ұңғымасын ұзақ мерзімді пайдалануға байланысты. жұмыс жобасы облыс және бұрғылау геологиялық жағдайларын географиялық жағдай ескере отырып, сондай-ақ корпусында шешімдер мен зерттеулер толық спектрін қамтуы тиіс.Бұл, ең алдымен, жақсы жобалау әр түрлі бөліктері, корпустың материалдарды қабықшасы, есептеу және таңдау цементтеу әдістері мен аралықтар зерттеу, мұнай-газ қоймаларын ашу әдістемесі бойынша техникалық шешімдер қабылдау, тесік тұрақтылығын арттыру,гидрооқшаулағыш.Жобалау және зерттеу жобалау үшін бастапқы деректер-қамтуы-тиіс:орналасуы-аузы нан-үйлестіреді:тереңдігіменбұрғыла у-әдістері; аралықпен бағанда диаметрі және күтілетін дебеті байланысты;облыс геология және геологиялық қимасының туралы деректер;бұрғылау әдістерін тербетсе, әсіресе қолданылатын; флю-болуы-және-құрамы;Ұңғыманың түрі мен мақсаты; Профильдіқ;өнімді қабаттарының деректер аралықтары; операциялық-әдістері;қоймасының ішіндегі қысым; жарудың қысым.
3.1.Бұрғылау құралдары
Бұрғылау - бұл топырақ массивінде қирау заттарын сыртқа шығара отырып, цилиндрлік жазықтықтар түзу арқылы топырақты қирату процесі. Егер диаметрі 75 мм дейін және тереңдігі 9 м болса жазықтықтар шпурлар деп, ал өлшемдері үлкен болса бұрғы деп аталынады.
Құрылыста бұрғылау жұмыстары инженерлік-геологиялық зерттеулер жүргізу, топырақты жару арқылы өңдеу, сумен қамтамасыз ету және су деңгейін төмендету, бағаналар, жол белгілерін, анкерлерді орнату кезінде орындалады.
Бұрғылаудың механикалық және физикалық тәсілдерін ажыратады. Көптеген машиналарда жұмыс жабдығының айналу-ілгерілемелі, соққылау-айналу және соққылау қозғалыстары арқылы жүзеге асырылатын механикалық тәсілдер қарастырылған.
Жұмысшы органдары:
- қалқанды, шнекті және шөмішті бұрғылар;
- кеңейткіш-бұрғылар;
- үш шарлы және соққы долотолары.
Қалқанды бұрғы винт забурник және заслонкалар түріндегі екі қазғыш қалқанды остовтан тұрады. Забурник бұрғыны бұрғылау осінде бағыттап және ұстап тұрады. Заслонкалар топырақты бұрғыламадан алу барысында оның төгілуіне жол бермейді. Бұрғыны қырлы штанга шетіне бекітеді. Қалқандар мен забурник берік бекітілуі үшін оларды қатты құйма пластиналардан дайындалған кескіштермен жабдықтайды.
Шнекті бұрғылардың остовы қалқандыларға қарағанда ұзынырақ. Оған жолақты болаттан дайындалған шнек түзетін спираль пісіріліп жапсырылған Остовтың төменгі жағында қазғыш қалқандар мен забурник бекітілген.
Шөмішті бұрғылар, сондай-ақ бұрғы-кеңейткіштер қолданылады.
Қолданыста шар долотолары, тісті долотолар, крестті, соққы штангасы басқа да бұрғылау құралдары қолданылады.
Топырақ бұрғыдан арнайы құралдар көмегімен шаю және үру (сорап және компрессор станциялары) арқылы шығарылады. Шаңды, лас және денсаулыққа зиян.
Бұрғылаудың физикалық тәсілдеріне мыналар жатады: термиялық, ультрадыбысты, электрогидравликалық, жоғары жиілікті және гидравликалық.
Жұмысшы органының қозғалысы айналмалы-ілгерілемелі бұрғылау машиналары жүк автокөліктернің, жылжымалы және пневмодөңгелекті тракторлар базасында орындалады. Бұрғылау жабдығы біршөмішті экскаваторлардың, кішігабаритті тиегіштердің және басқа да машиналардың ауыспалы жұмысшы органы ретінде қарастырылады.
Бұрғылау машиналарының бас параметрі - қазу тереңдігі (h,м) былай ажыратылады: 1-жеңіл бұрғылау машиналары 5 м дейін; 2-орташа бұрғылау машиналары - 20м дейін; 3-бұрғылау тереңдігі 20м асатын ауыр бұрғылау.
Бұрғылау машиналарының жұмысшы органы мыналардан тұрады: 1-базалық автокөлік; 2-ішінде гидроцилиндрі бар жазық бұрғылау штангасы; 3-қозғалтқыштың механикалық трансмиссиясы арқылы айналдырғыш ; 4-қырлы штанга; 5-жұмысшы құрал - қалқанды (шнекті) бұрғы; 6-шығару тірегі. Бұрғылау үшін бұрғылау машиналарын шығару тіректеріне бекітеді, бұрғыны жер бетіне түсіреді және айналдырғышты қоса отырып, гидроцилиндр арынымен бұрғылау жұмыстарын жүзеге асырады [2].
5.Фонтанды ұңғы жабдықтары
Жаңа кен орнын игеруге беру кезінде тәртіп бойынша ұңғыдан мұнайды көтеріп шығару үшін, қабат энергиясы жеткілікті болады. Сұйықты көтеріп шығару тек қана қабат энергиясының есебінен жүзеге асатын тәсілді - фонтанды пайдалану тәсілі деп аталады. Қабат энергиясының қысымы түсіп немесе ұңғы өнімі суланып кетуіне байланысты пайдаланудың механизацияланған тәсілдеріне көшеді: газлифттік немесе сораптық. Ұңғыны сораптық пайдалану кезінде, тереңге түсірілетін ортадан тепкіш электрлі сорап қондырғыларын (ОТЭСҚ орысша УЭЦН) және штангілі ұңғылық сораптарды (ШСС) қолданады. Фонтандау тоқтағаннан кейін өнімділігі жоғары ұңғыларды газлифтілік әдіспен немесе тереңге түсірілетін ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz