Газлифті ұңғыманың жерасты жабдықтары

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
І. ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
1.1 Газлифтілі ұңғымалардың жабдықтары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .5
1.2 Газлифт скважинасын іске қосу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
ІІ. ЖАБДЫҚТЫ ТАҢДАУ ЖӘНЕ ГАЗЛИФТІЛІ ҰҢҒЫНЫҢ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ЖҰМЫСЫН ТАҢДАУ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...18
2.1 Газлифті скважинаның өнімін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..20
2.2 Газлифті скважинадағы іске қосу қысымын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ...21
2.3 Газлифтілі арматураның фланецтері біріктіретін күшті есептеу ... ... ... ...22
2.4 Арматурадағы бітеу құрылғылар саны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
ІІІ. ГАЗЛИФТІ ҰҢҒЫМАНЫ ПАЙДАЛАНУ КЕЗІНДЕГІ ҚАУІПСІЗДІК ЕРЕЖЕЛЕРІ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...29
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... 30

КІРІСПЕ

Өндірістік ұңғымалар әдетте ұңғыманың түбінен ағынды сызыққа сұйықтықтарды жеткізу үшін пайдаланылатын өндірістік әдіс бойынша біліктілікке ие. Бұл табиғи ағын немесе кез-келген жасанды көтеру тәсілі болуы мүмкін. Газ ұңғымаларының табиғи өнімділігі бар. Кейбір мұнай ұңғымалары өндірістік өмірінің алғашқы кезеңдерінде өздеріне тән ішкі энергиясына байланысты пайда болады, бұл әдіс фонтан өндірісі деп аталады, бірақ ерте ме, кеш пе, өнімділікті сақтау үшін қосымша энергия қажет.
Резервуардағы қысым немесе еріген газдың қысымы атқылауды жасау үшін тым төмен болған жағдайда, сұйықтық ағынын жасанды әдіспен - газ көтергіш көмегімен жүргізуге болады. Газды көтеру жүйесінің көптеген нұсқалары бар, бірақ негізгі қағидат - газды сыртқы көзден алып, оны құбыр арқылы өтетін өндірілген сұйықтыққа құю. Бұл сұйық бағанның салмағын азайтады және ұңғымадан мұнай ағынын қамтамасыз етеді. Жұмыс кезінде қысым қысымымен газ корпус пен құбыр арасындағы кеңістікке жіберіліп, соңғысы ашық газды көтергіш клапан арқылы енеді. Клапанның үстіндегі түтіктегі сұйықтық жылжып кетеді және немесе газ араласқан кезде жеңілдейді және кеңейген газбен бірге бетіне көтерілуі мүмкін. Газ бен сұйықтық бетіне жеткенде, газ майдан бөлінеді. Мұнда ол қайтадан жоғары қысымда сығылады және циклді қайталау үшін корпус пен түтік арасындағы кеңістікке тағы бір рет айдалады. Газ көп немесе аз тұрақты жылдамдықпен айдалатындықтан, жүйе үздіксіз газ көтергіш ретінде жіктеледі. Соған қарамастан, ерте ме, кеш пе резервуардағы қысым төмендейді, тіпті қосалқы газды айдау арқылы да ол мұнай ағынын ұстап тұрмайды. Бұл кезеңде мерзімді газды көтеру жүйелерінің бірін қолдануға болады. Бұл әдіске сәйкес сұйықтық түтікшенің жиналуына уақыт береді. Содан кейін газ ұңғымаға алдын-ала анықталған аралықпен айдалады, ол сұйықтықты бетіне бөліктерге бөліп жібереді.
Газды компрессордың көмегімен беруге болады. Бұл әртүрлілікті компрессорлық газ көтергіш деп атайды. Бұл жағдайда пайдаланылған мұнай газы өндірілген мұнайдан бөлініп, кен орнына дайындалып, газ көтергіш ұңғымаларға айдалады (газды көтеру циклі). Табиғи көмірсутекті газды көрші газ кен орнынан, газ магистралінен немесе бензин зауытынан жеткізуге болады. Компрессорсыз газ көтергішімен табиғи қысым өз қысымымен ұңғымадан, газдан немесе газ конденсаты кеніштерінен шығады. Ол сонымен қатар тазалау мен кептіруді жүзеге асырады. Мұнай кен орнында кейде тек жылыту жүзеге асырылады. Егер мұнай-газ кен орны сол ауданда орналасқан болса, онда газ кен орнында жеткілікті жоғары қысым болған жағдайда, сығымдалмаған газ көтергішін ұйымдастыруға болады, оның керемет ерекшелігі - жоғары немесе төмен ағатын газдың тікелей мұнай ұңғымасына түсуі.
Газ лифтінің көлемі - жоғары өнімділігі бар ұңғымалар, төменгі қуыс қысымы жоғары ұңғымалар, қанығу қысымынан жоғары газ факторлары бар ұңғымалар және төменгі ұңғымалардағы қысым, құм (құрамында құм бар) өнімдері, сондай-ақ қол жетімді емес ұңғымалар. Бұл жоғары техникалық және экономикалық тиімділікке, ұңғымада механизмдер мен ысқыштардың болмауына, ұңғымаларға қызмет көрсетудің және жұмысты реттеудің қарапайымдылығына байланысты. Дегенмен, компрессорлық газды көтеру жүйесінің кемшіліктері бар:
а) компрессорлық станцияны, газ құбырлары мен ұңғымаларды қосқанда бүкіл газ көтеру жүйесінің төмен тиімділігі;
б) компрессорлық станция мен газ құбырларын салуға кететін үлкен шығындар;
в) газды сығымдау үшін жоғары энергия шығындары;
г) компрессорлық станцияға қызмет көрсетудің салыстырмалы түрде жоғары шығындары.
Егер кен орнында ұңғыманың газды көтеру жұмысы бұрын ұйымдастырылған болса, және төменгі ұңғымадағы қысым мен өндіріс қарқыны төмендеген болса, онда мұнай өндірудің техникалық және экономикалық тиімділігін арттыру үшін ұңғыманың жұмысын үздіксіз газ көтергішінен кезеңдікке ауыстыруға болады, мұнда газ мезгіл-мезгіл құдыққа жіберіледі.
Курстық жұмыстың мақсаты: Жабдықты таңдау және газлифтілі ұңғының технологиялық жұмысын таңдау.
Міндеті:
Газлифтілі ұңғымалардың жабдықтары
Газлифт скважинасын іске қосу
Газлифті скважинаның өнімін есептеу
Газлифті скважинадағы іске қосу қысымын есептеу
Газлифтілі арматураның фланецтері біріктіретін күшті есептеу

І. ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ

1.1 Газлифтілі ұңғымалардың жабдықтары

Мұнай өндірудің механикаландырылған тәсілдерінің бірі -- газлифт-ті, бұл кезде ұңғымадан алынатын сұйықтық жер бетінен қысыммен айдалатын газ энергиясы есебінен көтеріледі. Компрессорлық газлифт және компрессорсыз (газ ұңғымасынан жоғары қысымды газ пайдаланылады) ажыратылады.
Мұнай өндірудің газлифттік тәсілі тігінен айтарлықтай ауытқуы бар, төмен динамикалық деңгейі және жоғары температурасы бар ұңғымаларды тиімді пайдалануға мүмкіндік береді, ұңғыма өнімі газдың, құмның және судың көп мөлшерін қамтиды.
Газлифтік пайдаланудың ең ұтымды технологиялық схемасы-тұйық газлифттік цикл (сурет - 1) ұңғымаға айдалатын газ ұңғымадан сұйықтықты көтеру үшін бірнеше рет пайдаланылады. Кен орындарының нақты жағдайларына және ұңғымалардың геологиялық-техникалық сипаттамаларына байланысты үздіксіз және кезеңдік газлифттік пайдалану тәсілдері қолданылады. Үздіксіз газлифтік тәсіл кезінде газды көтергіш құбырлар колоннасына немесе құбыр сыртындағы кеңістікке айдайды және сұйықтықты кенжардан сағаға үздіксіз көтереді. Кезеңдік газлифталық тәсіл көтергіш құбырларда сұйықтықты жинақтау үшін қажетті, берілген уақытқа оны тоқтатқаннан кейін ұңғыманы сату үшін көтергіш құбырлар колоннасына айдалатын газды беру циклімен сипатталады. Үздіксіз газлифттік тәсілмен өнімділігі жоғары, ал кезеңдік -- төмен забой қысымы бар ұңғымаларды пайдалану ұсынылады. Өнімділігі жоғары коэффициентпен және кенжарлық қысымы төмен Ұңғымаларды екі тәсілмен пайдалануға болады, оның ішінде оңтайлы (айдалатын газдың ең аз шығыны және геологиялық-техникалық шарттар бойынша) таңдап алынады. Мұнайды үздіксіз газлифт тәсілімен өндіру үшін ұңғыманың бір қабатынан ұңғыманы автоматты іске қосу мен игеруді, сондай-ақ қабатқа қажетті депрессия кезінде берілген режимде оның тұрақты жұмысын қамтамасыз ететін Л, ЛН және ЛНТ типті газлифт қондырғылары шығарылады.
Қондырғылар бір қатарлы көтергішті (көтергіш құбырларды) пайдалануға, бұрқақты пайдалану тәсілінен колоннаны көтермей газлифтіге өтуді жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Ұңғымаларды мерзімді газлифт тәсілімен пайдалану үшін газ беру циклдігін реттей отырып, ЛНП типті газлифтілі қондырғыны шығарады.

Сурет - 1. Газлифтілі ұңғыма

Негізінен газлифті скважиналары жерүсті және жерасты жабдықтарынан тұрады.Газлифті скважинасының сағасына орнатылған арматураның,фонтанды арматурадан ешқандай айырмашылығы жоқ және де оның атқаратын қызметі де ұқсас, скважина сағасын саңылаусыздандыру, көтеру құбырларын түсіру және газды айдау кезінде әр түрлі операцияларды жүргізуге мүмкіндіктің болуы,ұңғыманы жуу операциясын жүргізу және т.б.Газлифті ұңғымаларға,пайдаланудың фонтандау периодынан қалған фонтанды арматуралар немесе арнайы арналған қарапайым және жеңіл арматуралар қолданылады.Себебі, онда ғашық фонтандау қауіпі болмайды.Көбіне арматураны газ айдау үшін құбыраралық кеңістікке немесе орталық құбырға бекітіп орнатады.Газлифтілі ұңғыманы пайдалануда парафин тұрып қалу жағдайы кездесіп жатсаб онда арматура сағасына қосымша лубрикатор орнатылады және сол арқылы сорапты-компрессорлық құбырға арқанды алқа мен қырғыш аспап түсіріледі. Қырғыш аспаптың қызметі, құбыр қабырғасында қатып қалған парафинді механикалық жолмен тазарту.Газлифті скважинасының сағасында скважинаға айдалатын газ қысымын реттеп тұратын реттегіш қондырғы орнатылады.Газлифтіні пайдалану облысындағы ең негізгі жетістік,газлифтілі клапанды сорапты-компрессорлық құбыр арқылы арнайы камераға орнатылған технологиялық қондырғыны есептелген тереңдікке түсіріп орналастыру болды.Бұл құбыр тізбегіндегі іске қосу және жұмыс клапандарын істен шыққан немесе бұзылған кезде ауыстыру жұмыстарын жеңілдетеді. 2-суретте газлифті скважинаның жерүсті жабдықтары көрсетілген.

2-сурет. Газлифті ұңғыманың жерүсті жабдықтары.1-салмақ өлшегіші бар ролик; 2-кілт; 3-мачтаны бекітуге арналған шынжыр; 4-алмастырғыш; 5-превентор; 6-телескопиялық мачта; 7-жерасты жөндеу жұмыстарын жүргізуге арналған үш секциялы лубрикатор; 8-қықыш; 9-полиспаст; 10-лубрикатор; 11-жетекші агрегат.

Бұл жүйе бойынша ұңғыманы тоқтатпай,жерасты жөндеу жұмыстарын жүргізе беруге болатын басқа да жабдықтар көрсетілген.Жерасты жабдықтары СҚҚ, газлифті клапандары бар ұңғымалық жабдықтардан, қосу және жұмыс жасаушы,жоғарғы 5 және төменгі ниппелдерден,гидравликалық пакерден,башмакты воронкадан тұрады. Кейбір жағдайларда 100-150 м тереңдікке шекті өнімділікке жеткен уақытта қысымның түсіп кетуі кезінде қосылатын тереңдік сақтандырғыш клапан-ажыратқыштар орнатылу мүмкін.
Газлифті клапандар микроавтобусқа орнатылған гидравликалық лебедканың көмегімен алынып орнатылады. Агрегат 4600 метр тереңдікте орналасқан газлифтілі клапандарды,диаметрі 2,5 мм арқанмен алып,орналастыруға және ұңғыманы зерттеу үшін арнайы өлшегіш қондырғыларды 1,8 мм арқанмен 7000 метр тереңдікке түсіруге арналған. Қондырғыны көтеру жылдамдығы 0,2-ден 16 м\с дейін реттеледі. Гидроқозғалтқыш лебедкасының номиналды қуаты-27,2 кВт. Берілісі 0,0025 м\с болған кезде,гидросораптың қысымы 13 МПа-ға дейін жетеді.Плашкалы превентор 76 мм-лік тік өткізгіші бар қораптан,қақпақтан,плашкадан,винтте н және өткізу клапанынан тұрады. Төменгі жағында арматураның ысырмасын фланец орнатылған. Шпонка плашканың бұралуына кедергі жасайды. Плашканың сыртқы жағында канал орналасады,ол саға бітеліп қалғанда немесе трос желісі қысылып қалғанда қысымды реттеуге арналған.

3-сурет.Газлифті ұңғыманың жерасты жабдықтары.1-қорап;2-плашка;3-қақпа қ;4-винт;5,7-өткізі клапаны;6-шпонка;8-СКҚ сағасы

4-сурет.Плашкалы превентор.1-76 мм-лік тік өткізгіші бар қорап;2-плашка;3-қақпақ;4-винт;5-өт кізу клапаны;6-шпонка.

Газлифті клапандар мұнайды газлифті өндіру кезінде көтергіш құбырлар колоннасына құбыр сыртындағы кеңістіктен айдалатын газдың түсуін автоматты түрде реттейді. Камераны орама зарядталғышта орнатылған алтынша арқылы азотпен зарядтайды. Г типті газлифті клапандар мақсаты бойынша іске қосу және жұмыс істейтіндерге бөлінеді (сурет.5). Іске қосу клапандары үшін басқару қысымын (сурет.5, а, б) ұңғыманың құбырдан тыс кеңістігіне айдалатын газдың қысымы болып табылады. Олардың жұмысы кезінде газ а саңылауы арқылы қуысқа өтеді, онда сильфонның тиімді алаңына әсер етіп, оны қысады, нәтижесінде шток көтеріледі және газ кері клапан ашыла отырып, көтергіш құбырларға түседі, оларға сұйықтық аэрируя. Пайдалану шамасына қарай сақиналы кеңістіктегі сұйықтық деңгейі төмендейді және екінші клапан жалаңаштанады. Бұл ретте бірінші клапан жабылады және аэризация екінші клапан арқылы жүреді. Клапандар саны ұңғымадағы газ қысымына және оның тереңдігіне байланысты. Клапандар ұңғыманың сақиналы кеңістігіндегі деңгейдің төмендеуіне қарай, сақиналы кеңістіктегі және клапан әрекет ететін көтергіш колоннадағы қысымның ауытқуы берілген деңгейге жеткен кезде рет-ретімен жабылады.

Сурет - 5. Іске қосу (а, б) және жұмысшы (в, г) сильфонды газлифті клапандар: а в _ клапан жабық; б, г -- клапан ашық; -- зарядтау торабы; 2 -- корпус; 3 -- силь-фон; 4 -- шток; 5 -- ерт; 6 -- ерт корпусы; 7 -- кері клапан торабы; 8-штуцер

Ұңғыма камераларындағы газлифті клапандар гидравликалық шығырдың сымына түсірілетін арнайы құралмен орнатылады. Клапандарды көтеруді және отырғызуды ҰКТ алмай ұңғыманы пайдалану процесінде жүзеге асыруға болады. Газлифті пайдалануға ұңғыманы бұрғылау аяқталғаннан кейін және пайдалану объектісін ашқаннан кейін бітеу клапандары бар сорғы-компрессорлық құбырларды түсіру арқылы жабдықтауға болады. Фонтандау аяқталғаннан кейін немесе сағалық қысым төмендегеннен кейін бітеу клапандарды жұмысшылармен ауыстырады және ұңғыманы газлифті пайдалануға ауыстырады.
Газлифті клапандар мұнайды газлифті өндіру кезінде көтергіш құбырлар колоннасына құбыр сыртындағы кеңістіктен айдалатын газдың түсуін автоматты түрде реттейді. Г типті газлифті клапан зарядтауға арналған құрылғыдан, сильфонды камерадан, шток -- ерштің жұбы, кері клапан және ұңғымалық камерада клапанды бекіту құрылғысынан тұрады.
Камераны орама зарядталғышта орнатылған алтынша арқылы азотпен зарядтайды. Г типті газлифті клапандар мақсаты бойынша іске қосу және жұмыс істейтіндерге бөлінеді (сурет - 5). Іске қосу клапандары үшін басқару қысымын (сурет-5, а, б) ұңғыманың құбырдан тыс кеңістігіне айдалатын газдың қысымы болып табылады. Олардың жұмысы кезінде газ а саңылауы арқылы қуысқа өтеді, онда сильфонның тиімді алаңына әсер етіп, оны қысады, нәтижесінде шток көтеріледі және газ кері клапан ашыла отырып, көтергіш құбырларға түседі, оларға сұйықтық аэрируя. Пайдалану шамасына қарай сақиналы кеңістіктегі сұйықтық деңгейі төмендейді және екінші клапан жалаңаштанады. Бұл ретте бірінші клапан жабылады және аэризация екінші клапан арқылы жүреді. Клапандар саны ұңғымадағы газ қысымына және оның тереңдігіне байланысты. Клапандар ұңғыманың сақиналы кеңістігіндегі деңгейдің төмендеуіне қарай, сақиналы кеңістіктегі және клапан әрекет ететін көтергіш колоннадағы қысымның ауытқуы берілген деңгейге жеткен кезде рет-ретімен жабылады. Л, ЛН және ЛНТ типті газлифті қондырғылар мұнайды үздіксіз газлифтпен, ал ЛНП типті -- мерзімді газлифтпен өндіруге арналған.
Конструкциялық жасалу жағынан газлифті клапандары әр түрлі болады. Серпімді элемент ретінде серіппе немесе сильфонды камера қолданылады. Бұл клапанда серпімді элемент қызметін сығылған азот атқарады. Сильфон және серіппе қосылған аралас клапандар да болады,жұмыс істеу принципі бойынша клапанның көбісі диференциалды болып келеді, яғни СҚҚ клапан деңгейінде және құбыраралық кеңістіктегі қысымдар айырмасына байланысты ашылып,жабылады. Олар жіберу және жұмыс клапандар ретінде қолданылады. Мұнай өндірістің отандық праккасында серіппелі клапандар шығарылып және Баку мұнай кешенінде сыналған.

Сурет -6. Серіппелі клапанның принципиалды сұлбасы.1-негізгі штуцер;2-көмекші штуцер;3-саңылау;4-шток;5-серіппе;6 -гайка.

Серіппелі дифференциалды клапан СҚҚ-дың сыртында орналасады. Оның негізгі және көмекші штуцері болады. Газ саңылау арқылы кіреді,саңылау санын өзгертуге болады.Штоктың екі ұшында екі клапан бастары орналасқан және керілуі гайкамен реттелетін серіппелер штокты төменгі штуцерге қысып ұстап тұрады. Осылайша клапан қалыпты ашылады. Ол ашылған кезде газ саңылау және штуцер арқылы СҚҚ-ға өтіп,ондағы сұйықты газдандырады.

Сурет - 7. Құбыраралық кеңістіктегі қысыммен басқарылатын клапанның принципиалды сұлбасы
1-сильфонды камера;2-шток;3-клапан;4-штуцерлі саңылау

-құбыраралық кеңістіктегі қысым есебінен Рк жұмыс жасайды;
-СҚҚ-ғы қысым есебінен Рm жұмыс жасайтын.
Рк қысымымен басқарылатын сильфонды клапан,Рс қысымымен азотпен зарядталған сильфонды камерадан тұрады.Сильфонның тиімді қимасының ауданы-fc. Штокта клапан бар,оның ершігінің қимасы- fк.Газ штуцерді саңылау арқылы құбыраралық кеңістікпен СҚҚ-ға клапан арқылы өтеді.Клапан жабық кезде клапан ауданын алғанда,Рк қысымы сильфон ауданына әсер етеді.СҚҚ жағынан fк ауданына Рк қысымы әсер етеді.Осы екі күш клапанды ашуға тырысады.Ашуға fc ауданына әсер ететін,сильфондағы газ қысымы Рс бөгет болады.
Құбырдағы қысым өзгерісіне сезімтал клапанның принципиалды сұлбасы көрсетілген. Онда сильфонға әрқашан құбырда орнаған Рм қысымы әсер етеді.СКҚ ішіне сұйық жиналған кезде және сәйкес қысымның артуы,сильфонның қарсыласуын жеңіп,клапан ашылады,газ құбыраралық кеңістіктен СКҚ-ға кіреді. Ашылудан кейін Рм қысымы сильфонның барлық ауданына fс әсер етеді. Құбырдағы қысым белгілі шамаға төмендеген кезде,клапан жабалады,себебі сильфон жағынан әсер ететін күш,клапан камерасы жағынан әсер ететін күшке қарағанда үлкен болады.Аралас клапандардың сильфонға қосымша цилиндр серіппелері бар,ол жүктеменің бір бөлігін өзіне қабылдайды. Бұл сильфонды оған әсер ететін тік және кері жүріс кезінде қысымдар өзгерісіне сезімталдығын арттырады.

Сурет - 8. Құбырдағы қысыммен басқарылатын клапанның басқарылатын сұлбасы

Суретте тереңдік клапандарымен газлифт көтергіші көрсетілген.Бұл көтергіште пакер болуы қажет.Пакер құбыраралық кеңістікті фильтр және клапан аймағынан ажыратып тұрады.

Сурет - 9. Тереңдік клапандары орнатылған газлифттік көтергіш:
1-көтергіш құбыр;2,3,4-жіберу клапандары;5-жұмыс клапаны;6-пакер

Сурет - 10. Сильфонды клапан: 1-көтергіш құбыр;2-сильфон;3-тесік;4-шток; 5-клапан;6-корпус

Саға жабдығына атқылау арматурасы жатады.Оның сипаттамасы атқылау скважинасының саға жабдығы кезінде қарастырылған.

Сурет -11. Үш жақты атқылау арматурасы

Сурет 12. Кран Сурет 13. Ысырма

Компрессорсыз газлифт қондырғысы компрессорлық газлифт қондырғысынан компрессорлы станциясының жоқтығымен ажыратылады.
Жеткілікті газ қоры және жоғары қысымы бар газ қабаттарындағы газды,егер олай мұнай кен орындарына жақын немесе сол аймақтарда орналасқан болса,газлифт скважиналарына пайдаланады.Бұл тәсіл компрессорсыз тәсіл деп аталады.

Сурет - 14. Компрессорсыз газлифт сызбасы: 1-газ скважинасы; 2-кептіру пункті; 3-пеш; 4-газ бөлу батареясы; 5-газлифт құбыры 6-газлифт скважинасы; 7-газосепаратор; 8- сыйымдылық

Компрессорлы газлифт қондырғысына газ компрессорлар арқылы жоғары қысымға дейін сығылып құбыраралық кеңістікке беріледі.Газ скважина түбіне жетіп,сұйықпен араласады,оның тығыздығын төмендетіп,жоғары шығарады.

1.2 Газлифт скважинасын іске қосу

Газлифт скважинасының сағасы атқылау арматурасымен жабдықталады.Скважинаны іске қосу кезінен скважинаның сағасының шығу желісін және газ беру желілерін байланыстырады.Байланыстырудың қарапайым сызбасы көрсетілген.

Сурет - 15. Газлифт скважинасының саға байланысы

Газлифт скважинасын пайдалануға қосу процесі сұйықты газбен ығыстырудан тұрады.Екі қатарлы көтергішті іске қосу сызбасы төменде көрсетілген.Әр түрлі себептермен газлифт скважинасын тоқтатқанда,скважина ішіндегі барлық кеңістігінде сұйық бір деңгейде орналасады.Ол деңгейді статикалық деңгей деп атайды.Скважинаны іске қосқан кезде газ құбырларындағы сұйық газбен сығлып төмен ығысады.Сұйық жартылай құбыраралық кеңістікке,қабатқа және көтергіш құбырларға өтеді.Қабатқа өту себебі ол кезде РайдауРқаб болады.Қабатқа енетін сұйық мөлшеріне қабат,сұйық қасиеттері,көтергіштің құрлысы және басқа факторлар әсер етеді,сондықтан сұйықтың бұл мөлшері есепке алынбайды.

Сурет - 16. Газлифт скважинасының іске қосу сызбасы:
h1-статикалық деңгей астына көтергіш құбырларды түсіру тереңдігі;
h2-ығыстыру кезіндегі сұйықтың көтерілу биіктігі;
h-динамикалық деңгей астына көтергіш құбырларды түсіру тереңдігі

Компрессор сағасындағы қысым сұйық көтергіш құбырлар түбіне жеткенде ең жоғарғы мәніне жетеді. Бұл қысым жіберу қысымы деп аталады.Газ көтергіш құбырлар табанына жетеді де,оған еніп,сұйықты жоғары көтереді.Сұйық сағаға жетіп шығу желісіне енген кезде көтергіш табанындағы қысым төмендейді.Осының нәтижесінде құбыраралық кеңістіктегі сұйық көтергіш түбіне енеді және газбен араласып,жоғары шығады.Скважина түбіндегі қысым қабат қысымынан төмен болады,сол кезде қабаттағы сұйық үздіксіз скважинаға құйылады.Скважина қалыпты іске қосылады.Құбыраралық кеңістіктегі сұйық динамикалық деңгейде орнатылады.Сақиналы кеңістіктегі қысым белгілі мөлшерде тоқтайды,ол жұмыс қысымы деп аталады.
Қалыпты жұмыс істеу кезіндегі скважина көрсетілген.Жіберу қысымы көтергіштің құрылысына,диаметріне,скважинадағы сұйық бағана-сына көтергіш құбырлардың тереңдігіне байланысты.Екі қатарлы көтергіштің жіберу қысымын анықтау үшін келесі белгілерді пайдаланамыз:
-d1-көтергіш құбырлардың диаметрі;
-d2-газ айдау құбырларының диаметрі;
-D-пайдалану тізбегінің диаметрі;
-L-көтергіш құбырлар тізбегінің ұзындығы;
-hcт-статикалық деңгейіне дейінгі арақашықтық,
-h1=L-hст-статикалық деңгей астына құбырларды түсіру тереңдігі;
-р-сұйықтың тығыздығы.

ІІ. ЖАБДЫҚТЫ ТАҢДАУ ЖӘНЕ ГАЗЛИФТІЛІ ҰҢҒЫНЫҢ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ЖҰМЫСЫН ТАҢДАУ

Газлифті скважинаның жұмысы қарапайым фонтанды скважинаның жұмысына ұқсайды, тек онда сұйықты газдандыру үшін газ жоғарыдан бөлек арнайы каналмен беріледі (7-сурет).Құбыр тізбегі арқылы (1) газ жоғарыдан башмаққа (2) беріледі,онда газ бен сұйық араласады да, газ-сұйық қоспасы түзіліп,көтергіш құбыр (3) арқылы жоғары көтеріледі.Айдалатын газ қабат сұйығынан бөлінетін газбен қосылады.Нәтижесінде газ бен сұйық қосылып,ұңғыма түбіндегі қысым сұйықты жоғары көтеруге жететіндей газсұйық қоспасы түзіледі.Көтергіш құбырдағы газ берілетін нүкте (башмак) сұйық деңгейінен h тереңдікке батырылған құбырдың газ берілетін нүктесіндегі газдың қысымы P1 батырылған h тереңдікке пропорционал және келесі қатынаспен байланысты P1=pgh.

Сурет - 17. Газлифтілі әдісінің принципалды схемасы. 1-газ берілетін құбыр тізбегі; 2-башмак; ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.