Ылғалды ауаны сипаттайтын параметрлер
Мазмұны
Кіріспе
1 Технологиялық бөлім
1.1 Қайнар-АКБ" АБЖ қажеттілігін жалпы талдау
1.2 Желдеткіш жүйелерінің мақсаты мен сипттамасы
1.3 Өнеркәсіп желдеткіштердің даму тарихы
1.4 Параметрлерді тіркеу және бақылау
1.5 Өнеркәсіптік желдету және шаңнан тазарту туралы негігі білім
1.6 Ылғалды ауаны сипаттайтын параметрлер
1.7 Оперативтік және бағдарламалық басқару қызметі
2 Арнайы бөлім
2.1 Өндірістік орындардағы желдету процесінің автоматтандыру құралдары және басқару элементтерін таңдау және сипаттау
2.2 Вентиляция жүйелерін автоматтандыру
2.3 Өнеркәсіп орталығындағы желдетудің автоматикасын инженерлік есептеу
2.4 Қайнар-АКБ" автоматты желдету жүйесін басқару обьектісі және сипаттамасы
2.5 Жиілік түрлендіргіш
2.6 Ауа температурасын дайындау процессі бойынша желдетумен АБЖ
жалпы үлгісі
3 Экономикалық бөлім
3.1Автоматты басқару жүйесін құру мен енгізуге кеткен шығындарды есептеу
3.2 Автоматты жұйелерді құру барысында құрылғылармен жұмыс жасаудың қауіпсіздік талаптары
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Қазіргі заманда технологиялық құрылғылардың дамығаны сонша,адамзатқа өте қолайлы әрі тиімді жағдай жасауда.Өнеркәсіптік өндірістік алаңда автоматты басқару жүйесі пайдаланылып жатыр,бұл межелеген уақыт мөлшерінде тиімді ,және еңбек өнімділігін арттырып жұмыстың ерте өнім беруіне әсер етеді.
Автоматтандырудың технологиялық құрылғыларының дамуы күрделі процесс болып табылады, негізінен бірінші экономикалық мүмкінділтер болса енді бір жағынан өндірушілер мен қолданатындардың қызушылығы болып табылады.
Автоматтандыру жүйесінде бақылау нұсқауларымен міндеттерді және мәліметтерді қабылдау қажет болады.сол сәтте белгілі сигнал арқылы хабар береді,осылайша бәрінен хабардар болып отыруға болады.
Өнеркәсіптік автоматты басқару жүйесінде өндірістік қауіпсіздікке жете мән беру керек,себебі.құрылғылармен жұмыс жасау барсында түрлі жағдайларға кездесуі абден мүмкін.сол себептіде алдын алу мақсатында түрлі іс шараларды жүзеге асырып отыру қажет.
Өнеркәсіптік және үй жайларда болсын,кез келген уақытта ,жұмыс режимінде болсада, өндірістік процесте бөлменің ауасы әрдайым әр түрлі зиянды заттармен және шаңдардан ластанып жатады,сол себептіде адам өміріне қауіп төндіріп жатады,сондықтан да қазіргі кезде адамдар өзінің жұмыс жайлылықтарын қамтамасыз етіп,әр мекеме болсын,кеңсе қызметкерлері болсын,сонымен қатар цехта жұмыс жасайтын қарапайым адамдар болсын,осы желдеткіштердің дамыуына байланысы түрлі желдеткіштер ойлап табылған.ал өндіріс орындарда өнімге байланысты желдеткіштер пайдаланылған.
Өнеркәсіптік автоматтандыру осы заманғы өндіріс орындарындағы дамытудың негігі техникалық бөлімдерінің бірі болып табылады.өндірістік автоматтаныруда жартылай және кешенді екі түрден болады,жартылай автоматтандыру бұл өте күрделі әрі адамның басқару мүмкіндігі болмаған жағдайда жүзеге асырылады.сонмен қатар басқару жұмыстарын автоматтандыру бұл да жартылай автоматтандыруға жатады.ал өндірістік процес кезінде цех,зауыт және т.б.өзәра бір бірімен тікелей байланысады.кешенді автоматтандыру бұл шаруашылық және кәсіпорынды негізгі өнеркәсіпті барлығын қамтиды.Адамдар осындай жүйелердің арқасында уақыттарын үнемдеп қалмастан,денсаулықтарынада жете көңіл аудара алады,
Дипломдық жобаның мақсаты - "Қайнар-АКБ"ҚСЖ АБЖ Өнеркәсіпке арналған автоматты желдету жүйесін құру.
Дипломдық жұмыста қарастылып отқан мәселе осы желдеткішті өндірістік орынға автоматтандыру және қолайлы жұмыс орнын жасау.
Дипломдың жобаның міндеттері ҚСЖ АБЖ ағымдық жағдайын зерттеу нәтижесінде және бірінші бөлімдегі Техникалық ұсыныстарда келтірілген талдамалы шолу негізінде тұжырымдалады.
Технологиялық бөлім
1.1."Қайнар-АКБ"ҚСЖ АБЖ қажеттілігін жалпы талдау
"Қайнар-АКБ"ҚСЖ АБЖ қажеттілігін жалпы талдауда ірі өнеркәсіп орталықтарының бірі "Қайнар-АКБ" құйылмалы-сормалы желдетуді автоматты басқару жүйесін әзірлеу, сонымен қатар есептеу және басқару техникаларындағы заманауи жетістіктерді қолдану негізінде автоматты желдету жүйелердің жұмысының тиімділігін арттыру болып табылады.Әдетте желдету жүйесін басқару үшін жергілікті автоматика құралықызмет атқарады. Мұндай реттеудің негізгі кемшілігі ол онеркәсіп орындарында ауа және жылу балансын есепке алмауы болып табылады. сыртқы ауа температурасы, желдің жылдамдығы мен бағытын, атмосфералық қысымы,Сондықтан, жергілікті автоматика құралдарының әсерінен желдету жүйесі оңтайлы режимде жұмыс істемейді.Құйылу-сору желдету жүйесі жұмысының тиімділігін сәйкес техникалық және бағдарламалық құралдар кешенін пайдалануға негізделген жүйелерді оңтайлы басқаруды жүзеге асыра отырып едәуір арттыруға болады.
Желдету құрылғысын басқару мақсаты минимальды энергетикалық және материялдық шығын кетіре отырып кәсіпорын ғимараттардың жұмыс аймағының ауа атмосферасының талап етілген жағдайын қамтамасыз ету болып табылады.
Автоматты басқару жүйесі - бұл өзара әсерлесуі белгіленген бағдарламаға сай процесстің автоматты жүруін қамтамасыз ететін басқару объекті (техникалық процесті басқаратын) және басқарушы құрылғылардың жиынтығы.бұл өндірістік процестерді жетілдірудің жаңа тәсілі. Автоматтандырылған өндірісте адам процесті басқаруға тікелей қатыспайды, өйткені бақылау белгілі бір дәрежеде үлкен мүмкіндіктерге ие және жоғары өнімділікті қамтамасыз ететін автоматты құрылғылармен жүзеге асырылады.
АБЖ функциялануының негізіне, кез-келген басқару жүйесіндегі секілді кері байланыс принципі (КБП) қойылуы тиіс: объектіде орнатылған немесе бөлінген тетіктердің көмегімен алынған объект туралы ақпарат негізінде басқарушы әсерлерді жасау.
Әрбір нақты АБЖ ауаның кіріс ағынының белгіленген технологиясымен жасалады. Әдетте құйылу-сору желдету жүйесі ауаны қалпына келтіру жүйесімен тоғысады, бұл басқарушы автоматиканы жобалғанда да көрінеді. Бұл жағдайда басқарудың осындай жүйелерін жөндеу, сервистік қызмет көрсету және пайдалану айтылмыш құжаттамамен нақты сай жасалу қажет. Желдету құрылғыларын өндіруші - алдыңғы қатардағы фирмалардың заманауи ҚСЖ техникалық шешімдерін талдау басқарушы қызметтерді екі санатқа бөлу мүмкіндігін көрсетеді.
Бірінші санатта:Ауаны өңдеу технологиясы және құрылғысымен анықталатын басқару қызметтері кіреді.
Екінші санатта: Көп бөлігі сервистік болып табылатын қосымша қызметтер НОУ- ХАУ фирмалары ретін таныстыралады және мұнда олар қарастырылмайды.
- Жалпы түрде ҚСЖ басқарудың негізгі техникалық қызметтері келесі топтарға бөлінуі мүмкін:
1-сурет - ҚСЖ басқарудың негізгі техникалық қызметтері
1.2.Желдеткіш жүйелерінің мақсаты және сипаттамасы
Желдеткіш деп- реттелетін ауа алмасу немесе жұмыс үй жайларының ластанған ауаны шығаруды қамтамасыз ету және микроклиматтың метеорологиялық жағдайларына сәйкес оның орнына таза ауаны беруді айтады.
Желдету деген сөз латын вентиляториядан келеді, бұл ауаны шығаруды білдіреді. Мұнымен біз тұрғын үй, өнеркәсіптік және басқа үй-жайларда адам үшін қолайлы жағдай жасау үшін техникалық құралдармен реттелетін ауамен алмасуды түсінеміз. Әдетте, кез-келген үй-жайларда терезелердің, есіктердің және басқа да қоршаған ортамызда ,айналамызда бар, яғни әдетте табиғи ауа алмасуды ұйымдастырылмаған деп атайды. Желдету - бұл әртүрлі техникалық құрылғыларды пайдалана отырып, жұмыс жасау арқылы ауа алмасу - ауа тазарту қондырғылары және. т.б.
Ауа алмасудың негізгі сипаттамалары ауа алмасудың көлемі мен жиілігі сияқты параметрлерді қамтиды. Көлемі бойынша текше метрде ауа мөлшерін түсініп, бір сағат ішінде үйге кіреді. Бір ересек адамның ауа алмасуының минималды жылдамдығы 30 м³ сағ құрайды, ал бала 20 м³ сағ.
Ауа алмасу бағамы сағат ішінде жабық бөлмеде ауаның қанша рет өзгергені. Бөлменің түріне және мақсаттарына байланысты әуе бағамының нормалары белгіленеді. Мәселен, мысалы, қонақ бөлмелер үшін 0,5-1,0 санының көптігі ұсынылады, ас үйде ауа қарқынды өзгеруі керек, ұсынылған мультипликация - 3.0. Өндірістік үй-жайлар үшін бұл көрсеткіш өндірістің түріне немесе осы үй-жайда жүзеге асырылатын қызметке байланысты айтарлықтай өзгеше болуы мүмкін.
Ауа алмасу жылдамдығы сағатына 0,5 сағаттан төмен болғанда, адам ыңғайсыз сезіне бастайды, толқу сезімі, өнімділіктің төмендеуі және т.б.
Желдету жүйесі - бұл үй-жайдың жұмыс аймағында ауа алмастырудың бір принципі бойынша ұйымдастырылған желдеткіш жабдықтармен қондырғылардың жиынтығы.Олар шаң тазалайтын қондырғылардың (ауа өткізгіштердің),сондай-ақ құрылғыларының кешенін қамтиды.
Каналды желдеткіш ауа тасымалданатын және жұмыс үй жайларының белгілі бір орындарына берілетін (немесе керісінше бұрылатын) желдету арналарының болуын білдіреді.
Жасанды (механикалық) желдету өндірісте кеңінен қолданылады. тарту күшінің арнайы қозғауыштарының (желдеткіштердің, компрессорлардың, сорғылардың,) көмегімен жүзеге асырылатын ауа алмастырғыш, сондай-ақ осындай ауа алмасуды іске асыруға арналған техникалық құралдар кешені;
Желдеткіштің тиіптік жүйесі жекелеген компонеттерден,мысалы, желдеткіштерден,демпфирлерден,фильт рлерден,басқару жүйелерін және автоматикадан тұратыны анық.Мұндай жүйе әдетте үлкен өндірістік үй-жайларда орналасады. Желдеткіш жүйелері жұмыс ортасының параметрлерін және олардың сипаттамаларына сәйкес қамтамасыз етеді және сақтайды: Құрлымдық ерекшкліктері (ауа алмасуды ұйымдастыру және қолдау);
тағайындау (шығару және жеткізу);
Қолдану аясы (жергілікті және жалпы );
Ауаны жылжыту үшін қысым жасау тәсілі .
1.Ауа алмасуды ұйымдастыру және қолдау ауадан ауыр қоспаларды ағаш ластағыштарды және ауаны тазалауы жолымен жойылуы мүмкін және теңдестірілген порцияларда желдету жүйесіне берілуі мүмкін өзгеде қоспаларды алу жолымен жүргізіледі.
2.Шығару жүйелері-ластанған ауаны шығаратын схема және желдеткіш жүйеге айналар тәріздес желдеткіштер мен ауашығаратын сорғылар орнатылатын бөлмелердің көпшілігіне арналған.Бұл жүйелерде жұмыс бөлмесінен ауа мен жылыуды шығару тұрғысынан кемшіліктер бар.Сорғыш жүйелерін қосудың негізгі талабы -сыртқа шыгатын ауа өткізгішті орнату қажет,түтіктің ұзындығы(диаметрі 120 немесе 150 мм кем кем емес)4-5м ден аспау керек.
3.Ағындық жүйелері өндірістік ғимараттардың жұмыс бөлмелерінде желдету және ауа жылытқыш жүйелерінде пайдалануға арналған.Жеткізу жүйелері көшеден үй-жайға мәжбүрлі ауаны береді,мәжбүрлі ауаның мөлшерін реттейді және оны ластанудан ,кір мен иістерден тазартады.Жабдықтау жүйелерінің заманауи молудерінің көпшілігі оңтайлы температура деңгейін сақтайды.
4.Жабдықтау және шығару жүйелері
Жеткізу және шығару жүйелері өндірістік,әкімшілік,қоғамдық және тұрғын үй-жайларда қолдануға тиімді.Сонымен қатар,жабдықтау және сору жүйелерін пайдалану тек санитарлық гигиеналық тұрыдан ғане емес,сонымен қатар экономикалық тұрғыдан да тиімді,өйткені ол жылыуды қалпына келтіруді қолдану арқылы жылу шығындарын едауір төмендетеді. Желдету және жабдықтау компоненттері:
желдеткіш;
ауа сүзгісі;
ауа тазартқыш;
араластыру қондырғысы;
шуылды бәсеңдеткіш;
ауа жылытқыш және салқындатқыш;
желдетуді басқару жүйесі (автоматтандырылған қалқан);
жылыу қабылдағыш регенаратор;
ауа каналдары (түтік);
ауа таратқыш (электр торлар немесе демпфрилер);
құрғатқыш және ылғандырғыш;
басқа компонеттер (валюталық бөлімдерді VAV - жүйелерімен араластыру).
1.3 Өнеркәсіптік желдеткіштердің даму тарихы
Желдеткіш(латынша:ventilatio-желдет у)-өндірісорындарын ,аэроқоспаларды құбырмен тасымалдауда ,т.б.ауаны немесе басқа газдарды қозғалысқа түсіріп орнын ауыстыру үшін олардың артық қысымын (әдетте ,0,15Мпа-ға дейін)тудыратын қондырғыларды айтамыз.Олар зауыттарды желдетуге ,қазан және пеш агрегаттарына ауа жіберуге не олардан түтін мен зиянды газдарды сорып тысқа шығаруға матертялдарды кептіруге ,машина бөлшектері менмеханизимдерін салқындатуға ,сусымалы және талшықты материялдарды пневматикалық жолмен тасымалдауға ,бірқатар технологиялық процестерді атқаруға, машиина радиоторлары мен конденсаторын салқындатуға ,т.б.қолданылады.
Өнеркәсіптік желдеткіштердің стол үстіне қойылатын және аспалы желдеткіш түрлері кеңінен таралған.ашатын апараттарда желдеткіштер тарату үшін тудыратын құрал ретінде(көтергіш желдеткіштер екі контурлы қозғалтқыш желдеткіштер ) пайдаланылады.Ал құрлымына байланысты - центірден тепкіш желдеткіш және осьтік желдеткіш болып ажыратылады.желдеткіштер негізінен ,қозғалтқыш пен белдікті тербеліс арқылы немесе тікелей серіппелі муфта көмегімен әрекетке келтіріледі.
XIX ғасырдың басында желдету жүйесінің алғашқы даму сатылары қалыптаса бастады.Академик Э.Х.Ленд ғимаратты желдету механикалық жолдармен іске асатынын атап өтті.Центірден тепкіш желдеткіштердің шығуы арқасында желдету жүйесінің дамуы кең етек ала бастады.Аталған желдеткіш түрін 1832 жылы А.А.Саблуков ойлап тапқан болатын.1835жылы центрден тепкіш желдеткішті Алтайдағы Шағыр кешінде пайдалана бастаған .Саблуков бұл желдеткіш арқылы түрлі кемелерді ,ғимараттарды желдетуді ұсынған.Вентиляцияның дамуына өзіндік үлесін қосқан ғалымдардан В.М.Чапилинді де атап өтуге болады.
Бөлмеде санитарлық - гигиеналық және технологиялық талаптарды қанағаттандыратын ауа ортасының қалыпты параметрлерін қолдау үшін желдеткішті орнатады .Желдеткіш-технологиялық үрдістің тиесілі өтуі немесе адам ыңғайының тұрғысынан ауа ортасының ауа алмасуын қамтитын шаралар мен техникалық құрылғыға байланысты.
Қазіргі уақытта еңбекті қорғау мен жағдайларын жақсарту,оның ғылыми ұйымдастырылуы,еңбек етушілер денгсаулығын сақтау мәселелері өте маңызды болып саналады.
Өндірістік ғимараттарда желдету жүйелері арнайы ерекшеліктерге ие.Өндірістік желдетудің негізгі мәселесі-еңбек шарттарын жақсартуға,оның өндіруші мен шығарылатын өнім сапасының жоғарлауына аса мән беру қажет.
Қазіргі кезде өнеркәсіптің дамуына байланысты әр жерде әртүрлі желдеткіш жүйелері қолданылып жатыр,себебі қазіргі дәуір техниканың даму сатысында,осылайша ақырындап дамып адамзатқа өте қолайлы шарт жағдайды қамтамасыз етіп қоймастан ,бүкіл әлемдегі халықтарғада өте пайдалы болмақ,
1.4 Параметрлерді бақылау және тіркеу
Бұл өндірістік алаңның қызметіне сай басқарудың міндетті параметрлері мыналар болып табылады:
- жалпы апараттың және кері құбырларда сонымен қатар әрбір ауа алмастырушының шығатын жердегі температурасы мен қысымы;
-Жалпы ауа алмастырушыдан кейінгі сыртқы, құйылмалы ауа температурасы, сонымен қатара бөлмедегі температураның ауысуы;
- бөлмеден сорылатын ауадағы зиянды заттардың,газдардың, жану өнімдерінің процесі, шаңдардың болуы.
Дистанциялық бақылау басқарудың басқа қызметтерін іске асыруға қосылған технологиялық процесстер немесе параметрлердің негізгісін өлшеуді қарастырады. Мұндай бақылау қажет жағдайда индикаторға өлшенген көрсеткіштерді шығаруы бар тетіктер және өлшеуіш түрлендіргіштер немесе басқару құралының экранының көмегімен іске асырылатынын айтады.
Басқа параметрлерді өлшеу үшін әдетте жергілікті (тасымалды немесе стационарлық) құралдарды қолданады - олар көрсетуші термометрлер, манометрлер, ауа құрамын спектрлік талдау жасау құрылғысы және т.б.
Жергілікті бақылаушы құралдарды қолдану басқару жүйесінің негізгі принциптерін - кері байланыс принципін бұзбайды. Бұл жағдайда ол адамның
Көмегімен оператор немесе қызметкер миропроцессордың жадына басқарушы бағдарламаның көмегімен іске асырылады.
Сонымен қатар бұл параметрлерді тіркеу барысы
1.5 Өнеркәсіптік желдету және шаңнан тазарту туралы негізгі білім
Өнеркәсіптік желдету дегеніміз - Өнеркәсіп орындардың өндірістік қызметімен ласталған ауаны шығарып тастау және өндіріс алаңына таза немесе арнайы өңделген таза ауаны жіберу үшін техникалық құралдарды пайдалану. Бұл өндірістік ортаны жақсартуға, жұмысшылардың өндіріспен айналысуына қажетті жұмыс жағдайларын қамтамасыз етеді және жұмысшылардың денсаулығын қорғауда маңызды рөл атқарады.Ол өнеркәсіптік шаңды, улануды және жылу соққыларын бақылаудағы белсенді және тиімді техникалық шаралардың бірі болып саналады.
Өндірістік желдету цехтың шаңымен, зиянды газдармен немесе бумен күресу және цехтағы микроклиматты жақсарту үшін маңызды гигиеналық іс-шаралардың бірі болып табылады.Оның негізгі рөлі ластанған немесе ылғалды, ыстық немесе суық ауаны жұмыс аймағынан таза ауаға түсіру, жұмыс орнының ауа ортасын жақсарту үшін пайдаланылады.
Өнеркәсіптік желдету өзінің қоректендіру көзі бойынша табиғи желдету және механикалық желдету болып бөлінеді.Табиғи желдету ауа ағынынан шығатын желдің ыстық және сыртқы қысымының пайда болуымен болған ішкі және сыртқы ауа температурасының әртүрлілігіне байланысты болады.ал,механикалық желдету ауа ағынынан белгілі бір бағытта шығатын қысымның ішкі және сыртқы айырымы желдеткіштен болған желдету жүйесін айтамыз.
Желдету тұрғысынан өнеркәсіптік желдетуді екі түрге бөлуге болады: сору және жабдықтау. Шығарылатын ауа зиянды заттарды немесе дымқыл және ыстық ауаны цехтан оператордан алшақтату үшін желдетуді пайдалануды білдіреді, ал жеткізу ауасы тыс таза ауаны цехқа жібереді, тікелей операторда жұмыс істейді .
Цехтағы шаңды, зиянды газды немесе буды бақылау үшін негізінен жергілікті сору әдісі қолданылады. Автокөліктегі микро климатты жақсарту үшін жергілікті немесе толықтай ауамен жабдықтауды пайдалануға болады, және жергілікті шығарылған ауаны қолдануға болады.Нақты таңдау жылу көздерінің мөлшері мен таралуы, өндірістік сипаттамалары және сыртқы ауа-райының факторларына байланысты болады.
1. Табиғи желдету
(1) Табиғи желдетудің негізгі қағидасы.
1. Ыстық пресстеу шеберханасындағы ауа температурасы жоғарылағанда, көлем ұлғаяды және тығыздығы төмендейді. Шеберханадан тыс ауаның төмен температурасы мен жоғары тығыздығына байланысты цех ішіндегі және сыртындағы ауаның ауырлық айырмашылығы көрсетеді. Ал шеберханадан тыс ауа төменгі есіктің терезесінен шығады, ал шеберханадағы ыстық ауа жоғарғы жарықтан шығады. Бұл құбылыс - табиғи желдету. Ішкі және сыртқы температура арасындағы айырмашылық неғұрлым көп болса, жылу қысымы соғұрлым көп болады, табиғи желдету әсері соғұрлым жақсы болады.
Табиғи желдетудің ыстық қысымы тек ішкі және сыртқы температура айырмашылығымен ғана емес, сонымен қатар кіретін және шығатын саңылаулар арасындағы қашықтыққа да байланысты.
P = h (p сыртында-p ішінде)
Формула бойынша: P - жылу қысымы (Па); h - кіріс және шығару порттарының арасындағы орталық қашықтық (м): сыртта p, ішінде p - сыртқы ауаның және ішкі ауаның тығыздығы (кг м3).
Желдің қысымы сыртқы ауа ағыны ғимаратпен кездескенде, ол айналады, белгілі бір қашықтықтан кейін ауа ағыны параллельді ағынды қалпына келтіреді.Қимылдың оқшаулануына байланысты ғимараттың айналасындағы сыртқы ауа ағынының қысым үлестері өзгереді, ал жел жағындағы ауа ағымы бітеледі.Динамикалық қысым азаяды және статикалық қысым жоғарылайды.Және бүйір беткейлерінде пайда болатын жергілікті құйындардың әсерінен статикалық қысым төмендейді. Қашықтықтағы тұрақсыз ауа ағынымен салыстырғанда статикалық қысымның жоғарылауы немесе төмендеуі жиынтық түрде желдің қысымы деп аталады. Статикалық қысым жоғарылаған кезде желдің қысымы оң болады, оны оң қысым деп атайды, ал статикалық қысым төмендегенде теріс қысым деп атайды.
Ғимараттың айналасындағы жел қысымының таралуы ғимараттың геометриялық формасына және желдің сыртқы бағытына байланысты болады.Желдің бағыты бекітілген кезде ғимараттың шеткергі құрылымындағы белгілі бір нүктеде желдің қысымы келесі формула бойынша көрсетілуі мүмкін:
P = KV2ρ 2
Формула бойынша: P - желдің қысымы (Па); K - аэродинамикалық коэффициент, желдің беті оң мән, ал теріс беті - теріс мән; V - желдің жылдамдығы (м с); ρ - сыртқы ауаның тығыздығы (кг м3).
Жоғарыда келтірілген формуладан көріп отырғанымыздай, жел қысымының шамасы жел жылдамдығының квадратына пропорционал.Өсімдіктің жел жағында оң қысым, ал люктік жағы теріс қысым. Табиғи желдету. Шындығында, жылу мен желдің қысымы бір уақытта жұмыс істейді. Жалпы алғанда, жылу қысымының әсерінің өзгеруі аз, жел қысымының әсерінің өзгеруі үлкен; табиғи желдетудің әсерін қамтамасыз ету үшін, нақты жобалау мен бағалауда жылу қысымынан басқа жел қысымының әсерін зауыттың орналасуында ескеру қажет. .
(2) Жергілікті табиғи желдетуге қойылатын гигиеналық талаптар
Жергілікті табиғи желдету жүйесінің ерекшелігі - пештің корпусында пайда болатын ыстық ауа ағындары мен түтін, оны шеберханада таратылмай-ақ түзілетін жерден шығарады. Бұл тиімдірек әдіс.
Жергілікті табиғи сору жүйесіне сорғыш құбыры мен жел сорғыш кіреді.
1. Сорғыштардың әртүрлі нысандары бар, оларды темір табақтан, кірпіштен және басқа материалдардан жасауға болады. Жұмысшылардың жұмысына әсер етпейтін үй-жайда неғұрлым жақсы болса, соғұрлым жақсы жабылады. Қолшатыр тәрізді қақпақ әдетте қабылданады және оның құрылымы қарапайым, оны жасау ыңғайлы, бірақ бүйірлік ауа ағынының кедергісін болдырмауға тырысу керек. Сорғыш пен жылу көзі арасындағы қашықтық (h) мүмкіндігінше аз, мүмкіндігінше 0,8 м-ден аспайды.Сорғыштың төменгі жиегіне ені 100 ~ 300 мм болатын төменгі жиек (h1) орнатылады, сондықтан сорғыштағы ыстық ауа ағыны оңай таралмайды. Қақпақтың ені (B, немесе диаметрі) пеш корпусына қарағанда кең болуы керек (b.) (B = b. Ten 2 (0,5h)). Сорғыштың ашылу бұрышы 60-қа тең болуы керек, өйткені осы бұрышта сорғыштың көлденең қимасындағы әр нүктеде желдің жылдамдығы негізінен бірдей, әйтпесе бірдей деңгейде желдің жылдамдығы теңгерімсіз болады (орташа желдің жылдамдығы үлкен, жиектің жиілігі шамалы), осылайша сорғышқа әсер етеді. Әсер. Сорғыштың әсерін жақсарту үшін екі қабатты сорғышты қолдануға болады.Сорғыштың ортасында үлкен жылу эффектісі болғандықтан, қабаттардағы желдің жылдамдығы едәуір артады.
2. Шығару түтігі мен сорғыштың шығыс құбырының қалыңдығы ағызылатын ауа мөлшеріне, ал ауа мөлшері пайдаланылған отынның мөлшеріне және шығарылатын жылу құндылығына байланысты болады.Сорғыш түтігі бұралу мен тартуды азайту үшін тік болуы керек Үлкен болу үшін 90 көрсетпеңіз. Шығару түтігі шатырдан шыққаннан кейін, түтіктің жоғарғы жағы үйдің балауызынан жоғары болуы керек, ал шығысында жел сорғыш орнатылуы керек, әйтпесе бұл желдің кері ағуына әкеледі.
2. Механикалық желдету
Механикалық желдету желдеткіштің желдету құбырлары желісі арқылы ауаны жеткізетін қысым айырмашылығына негізделген. Табиғи желдетумен салыстырғанда механикалық желдетудің келесі артықшылықтары бар: Температура мен ылғалдылық гигиеналық талаптарға сай болу үшін бөлмеге кіретін ауаны алдын-ала өңдеуге болады (жылыту, салқындату, кептіру, ылғалдандыру). Цехтың ауасын тазартып, шаңды немесе зиянды газды тазартуды жүзеге асыра алады, құнды шикізатты қалпына келтіреді және ластануды азайтады. Жаңадан ауаны технологиялық схеманың сипаттамаларына сәйкес әр нақты орынға бөлуге болады, ал ауа мөлшерін қажет болған жағдайда бөлуге болады, ал шығарылған газды жұмыс орнынан тікелей сыртқа шығаруға болады. Дегенмен, механикалық желдетуге арналған жабдықтар мен техникалық қызмет көрсету шығындары айтарлықтай үлкен, сондықтан механикалық желдетуді мүмкіндігінше табиғи желдетуді пайдалану негізінде қолдану керек, алдымен жергілікті механикалық желдету қарастырылуы керек.
Механикалық желдету жүйесіне желдеткіш, желдеткіш құбыр, сорғыш (немесе ауа шығатын жер) және тазарту құрылғысы кіреді.
Желдеткіш - бұл желдету жүйесіндегі ауаны тарату үшін қолданылатын қуат құрылғысы. Әртүрлі функцияларға, қағидаттарға және құрылымдық формаларға сәйкес желдеткішті орталықтан тепкіш және осьтік ағынға бөлуге болады.
1. Орталықтан тепкіш желдеткіш үш бөліктен тұрады: доңғалақ, спираль корпус және білік пен подшипниктер бар рамка. Ауа кіретін жер мен ауа шығатын жердің бағыттары бір-біріне перпендикуляр орналасқан.
Орталықтан тепкіш желдеткішті төмен қысымды (1000Па, әдетте ауа мен зиянды газдарды тасымалдау үшін қолданылады), орташа қысым (1000-2000Па, шаңды ауа ағындарын тасымалдау үшін пайдаланылады) және жоғары қысымды ( 2000Pa шығаратын желдеткіш.
2) Кешенді табиғи желдетуге қойылатын гигиеналық талаптар
1. Сәулет формасын таңдау
1. Табиғи желдеткіші бар жылу шеберханаларына келетін болсақ, бір қабатты зауыт ғимараттары, бір қабатты зауыт ғимараттары немесе ашық фабрика ғимараттары мүмкіндігінше қабылдануы керек (яғни, сыртқы қабырғаның ашылу аймағы жалпы сыртқы қабырғаның 25% құрайды). Егер технологиялық қабаттарға байланысты көп қабатты зауыт қажет болса, жылу көздерінің және ауа шығаратын жабдықтардың орналасуы керек.
2.Ауа кіретін терезенің төменгі жиегінің биіктігі, әдетте, 0,3 метрден 1,2 метрге дейін жетеді, белдеуі ауа ағындарын жұмыс орнына бағыттау үшін кішкентай кедергісі бар тік орталық осьті және бөлгіш терезені қолданған дұрыс. Орталықтандырылған жылыту орындарында суық ауаның жұмыс орнына тікелей түсуіне жол бермеу үшін қыста табиғи түрде желдетілетін ауа кіретін терезенің төменгі шеті 4 метрден жоғарыл қысымына сәйкес бөлуге болады).
Орталықтан тепкіш желдеткіштерге арналған үш қалақ түрлері бар: тік жүзі, алға қарай иілген және артқа иілген түрі. Соңғысы жоғары тиімділікке және төмен шуылға ие. Орталықтан тепкіш желдеткіш пен қозғалтқыштың кез келген түрін дұрыс қосу керек, әйтпесе ауа көлемі шамамен 23-ке азаяды, ал ауа қысымы 2 3-4 5-ке азаяды.
2. Осьтік желдеткіш импеллерден және дөңгелек корпустан тұрады. Ауа кіру және шығу бағыттары бірдей. Центрифугалық желдеткішпен салыстырғанда осьтік желдеткіштің тиімділігі жоғарырақ, ауа көлемі көбірек және желдің қысымы төмен (әдетте шамамен 400Па). Дегенмен, пышақ пен қабықтың арасындағы алшақтық үлкен болмауы керек және пышақтың ұзындығының 5% -ынан аспауы керек. Егер алшақтық өте үлкен болса, құйынды және ауаның ағуы оңай болады, желдің қысымы мен көлемі айтарлықтай төмендейді.
Желдеткіштің өнімділігі әдетте ауа көлемімен, ауа қысымымен, біліктің қуатымен, тиімділігі мен жылдамдығымен және т.б. сипатталады, таңдау кезінде жоғарыда аталған көрсеткіштерді ескеру қажет. Желдеткіштің тоттануын және коррозиясының алдын алу үшін желдеткіш әдетте тазарту жабдығының артына орнатылады, сондықтан жарылысқа қарсы шараларға назар аудару керек.
(2) Желдету құбыры
Желдету құбыры - ауаны жеткізу үшін желдеткішті, ауаны тазартатын жабдықты және ауа кіретін (шығатын) қосатын құбыр. Желдету каналында ауа ағынына екі қарсылық бар. Үйкеліске төзімділік ауаның тұтқырлығы мен құбырдың ішкі қабырғалары арасындағы үйкеліске байланысты. Ол құбырдың қалыңдығына, ұзындығына, пішініне, ішкі қабырғасының кедір-бұдырлығына, ауа тығыздығына және ауа ағынының жылдамдығына байланысты. Local Жергілікті қарсылық ауа құбырының кейбір бөліктерімен өтетін кезде ағындар бағыты мен жылдамдықтың өзгеруінен туындаған құйыннан пайда болады. Ол бүкіл құбырдың қысым жоғалтуында негізгі орынды алады. Жергілікті қарсылық әдетте құбырлардың бұрылыстарында, бірте-бірте кеңейетін (кішірейтетін) құбырлар, қақпалар, тетік құбырлар, және құбырлардың кірісі мен шығуы кезінде кездеседі.
Қарсылықты төмендету үшін желдету құбырының гигиеналық талаптары: Құбыр ұзақ болмауы керек, мүмкін жағдайларда, диаметрі қалың, стилі дөңгелек болуы керек. Құбырдың ішкі қабырғасы тегіс болуы керек. Құбырдағы желдің ең қолайлы жылдамдығы желдеткіштің жанында 12-18м с, ал шығысында 4-8м с құрайды. Құбырдың шынтақтары мүмкіндігінше аз болуы керек, ал екі шынтақ арасындағы қашықтық үлкенірек болуы керек. Екі шынтақ арасындағы қашықтық құбырдың диаметрінен 3 есе үлкен болған кезде, қарсылық шамамен 80% артады, егер ол 5 есе болса, ол тек 30% артады. шынтақтың иілу бұрышы мүмкіндігінше қисық болуы керек. Егер иілу радиусы түтіктің диаметріне тең немесе 2 есе болса, онда кедергі 20% артады, егер ол 4-5 есе болса, қарсылық 15% артады, егер ол 6 еседен артық болса, онда кедергі әрең артады. Тармақ құбырының радиусы негізгі құбырдың радиусынан 1 2-1 3-тен кем болмауы керек. Тармақ құбырының ортасы мен магистральдық құбырдың арасындағы бұрыш мүмкіндігінше аз болуы керек, әдетте 30 аспауы керек, ал біртіндеп кеңейетін құбырдың орталық бұрышы 45 аспауы керек. Құбырда қолданылатын материал шағын жылу өткізгіштік, жылуды сақтау, коррозияға және отқа төзімділікке ие болуы керек.
Желдеткіш іске қосылмаған кезде түтіктегі ауа статикалық күйде болады, ал әр нүктеде ауа қысымы тең, ол атмосфералық қысымға тең. Желдеткіш іске қосылғаннан кейін желдеткіштің сору бөлімінің (сору құбырының) жалпы қысымы мен статикалық қысымы теріс мәндер болып табылады, ал үрлеу секциясының (жеткізу құбырының) жалпы қысымы мен статикалық қысымы жалпы алғанда оң мәндер болып табылады. Динамикалық қысым оның шығу құбырында немесе жеткізу каналында болғанына қарамастан оң болып табылады, сондықтан егер түтіктің байланысы тығыз болмаса, ауаның енуі немесе қашуы болады, біріншісі шығу әсеріне әсер етеді, екіншісі ауа беру әсеріне әсер етеді.
3.Ауаны шығаратын жарық шамдарын пайдаланатын өндіріс зауыты келесі шарттардың біріне сәйкес келуі керек: желден қорғалған жарығы пайдаланылады: ыстық жерлерде жабық жылу бөлінуі 23Втм3-ден асатын болса, Ішкі аудандарда жылу таралуы 35Втм3-ден асатын болса, ауа ағынына жол берілмейді. Қайта құйғанда. Шамның жарық шамы жарықтың шығатын желдеткішінің кез-келген желдің әсерінен теріс қысым аймағында болуын қамтамасыз ете алады, бұл оны шығарғыш рөлін атқарады.
Шаңның, зиянды газдың немесе будың жергілікті шығу әсерін алу үшін, сорғыштың қандай түрі пайдаланылмасын, келесі мәселелерді ескеру қажет: зиянды заттардың көзі мүмкіндігінше жақын болуы керек және сорғыш мүмкіндігінше жақын болуы керек. Зиянды заттардың көзі; сорғыштың немесе шаң сорғыштың бағыты зиянды заттардың шығарылу бағытына сәйкес болуы керек; сорғыштың орналасуы ластанған ауаның жұмысшының тыныс алу аймағынан ағып кетуіне жол бермеуі керек; Құрылғы сыртқы ауа ағынының шығу әсеріне кедергі келтірмеуі үшін есіктер мен терезелердің жанында орналаспауы керек;сорғыш желдің жылдамдығын белгілі бір бақылауға ие болуы керек. Тиісті ауа ағыны зиянды заттар сорғыштың аузынан ең алыс орналасқан жерде пайда болады (яғни бақылау нүктесі), сондықтан сорғышқа зиянды заттар түседі. Басқару нүктесіндегі ауа ағынының жылдамдығы басқару желінің жылдамдығы деп аталады (сору жылдамдығы деп те аталады). Яғни, жылдамдық зиянды заттардың сыртқа шығатын жылдамдығынан және жабық жабдыққа зиянды заттарды тиімді сорып алу үшін бүйірлік ауа ағынының араласуын болдырмайтын жылдамдықтан артық болуы керек. Мысалы, зиянды заттардан шығу үшін бүйір сорғыш пайдаланылған кезде, сорғышқа жақын жерде орналасқан зиянды заттар ғана емес, b нүктесіндегі қауіпті заттар да қашықтықта бақылануы керек. Жақсы шығу әсерін алу үшін желдің жылдамдығын Vx болуы керек. Желдің жылдамдығын басқарудың мөлшері удың уыттылығымен және шаң бөлшектерінің мөлшерімен байланысты болуы керек.Улдың жалпы бақылау желінің жылдамдығы - 0,7-1,0м с, ал шаңды бақылау желінің жылдамдығы - 1-1,5м с.
2. Толық сору, әдетте, сыртқы қабырғаға шығарылатын ауа шығаратын желдеткіштердің белгілі бір санымен орнатылады, бөлмедегі теріс қысымның пайда болуына сенетін ауаға сүйенеді, ашық таза ауа бөлмеге есіктер мен терезелер арқылы енеді, осылайша бүкіл шеберхана желдетіліп, зиянды газдардың концентрациясы ақылға қонымды деңгейге дейін сұйылтылады. Гигиеналық стандартқа қойылатын талаптар.
Желдетудің жалпы көлемін келесідей есептеуге болады: L = M (S-S0)
Формула бойынша: L - желдетудің мөлшері (м3 сағ); М - зиянды газдың шығуы (мг сағ); S - зиянды газдың шекті рұқсат етілген концентрациясы (мг м3); S. Бұл зиянды газдың қабылдау ауасындағы шоғырлануы.
Ауада бір уақытта бірнеше еріткіш немесе бірнеше тітіркендіргіш газдың буы шығарылған кезде, желдету көлемі әрбір сұйылтуға қажет ауа көлемінің ең жоғары рұқсат етілген концентрациясына дейін қосылады. Бір уақытта ауаға басқа зиянды заттар шығарылған кезде, желдету мөлшері ауаның ең көп мөлшері бар зиянды заттарға сәйкес есептеледі.
3. Желдету қондырғыларының қауіпсіздігі, техникалық қызмет көрсету және басқару
Өндіріс зауытында қауіпсіз өндірісті қамтамасыз ету үшін барлық өндіріс пен пайдалану; жарылу температурасы 30 ℃-ден төмен сұйықтықтарды сақтау; жарылуының шегі 10% -дан аз жанғыш газдар; күшті оксиданттар; стихиялық жануға немесе суда өртенуге өте сезімтал химиялық заттар; Жарылыс тудыруы мүмкін шаң немесе талшық болса, желдету жүйесін әдетте бөлек қою керек. Желдеткіш, шығатын желдеткіш, электр қозғалтқышы және қосқыш жарылысқа төзімді болуы керек. Желдету жүйесіндегі қозғалмалы бөліктер (мысалы, реттегіш клапан) соққыдан кейін ұшпайтын материалдардан жасалуы керек, ал металл бөліктерінде статикалық электр қуатын (жерлендіру сияқты) жою шаралары болуы керек. Апаттық желдету жабдықтары зиянды заттардың шеберханадан ең қысқа мерзімде шығарылуы үшін қамтамасыз етілуі керек.
Желдету жабдықтары жиі техникалық қызмет көрсетіліп, басқарылуы керек, олар басқаруға және техникалық қызмет көрсетуге жауапты немесе толық емес қызметкерлермен жүзеге асырылады.
4. Өндірістік желдетудің әсерін бағалау
Желдету жабдықтарын пайдаланғанға дейін және кейін цехтың метеорологиялық жағдайларын, желдету жабдықтарын жобалау, монтаждау және пайдалану орынды ма, шаң концентрациясы мен жұмыс орнындағы ауадағы зиянды заттардың шоғырлануының өзгерісін қоса алғанда, өндірістік желдетудің әсерін бағалау; Салқындату және басқа да әсерлер, қауіпсіз бе, жағымсыз әсерлер бар ма (мысалы, қатты шу) және т.б. Цехтегі метеорологиялық жағдайды және ауадағы зиянды заттарды өлшеу кезінде желдету жүйесінің ауа көлемін және сорғыштың немесе ауа шығарғыштың желдің жылдамдығын, сонымен қатар зиянды заттарды ұстаудың жел жылдамдығын немесе адам ағзасына әсер ететін ауа беру жылдамдығын өлшеу керек.
1.6 Ылғалды ауаны сипаттайтын параметрлер
Ылғалды ауадағы су буының мөлшері және оның жағдайы көптеген өндірістік процестер мен ылғалды ауа есептеулерінде жиі кездеседі. Осы мақсатта қоспаның параметрлерінің жалпы сипаттамасынан басқа, ылғалды ауаны сипаттайтын кейбір жаңа параметрлер мен түсініктер енгізілді. Әр түрлі параметрлерді білдіретін таңбаларда v белгісі судың буына жататындығын, а құрғақ ауаны, s су буының қанықтылығының параметрін, ал белгісіз мөлшер бүкіл ылғалды ауаны білдіреді .
Абсолютті ылғалдылық және қаныққан ауа: ылғалды ауаның абсолютті ылғалды ауаның бірлігіндегі су буының массасы жатады, бұл сонымен бірге су буының тығыздығы. pv ылғалды ауа температурасы Т және су буының парциалды қысымымен анықталады. Бірінші болжам бойынша, идеалды газ күйінің теңдеуіне сәйкес, мұндағы, v - су буының газ тұрақтысы. Жоғарыда келтірілген формуладан байқауға болады, белгілі бір температурада ылғалды будағы су буының парциалды қысымы неғұрлым жоғары болса, соғұрлым абсолютті ылғалдылық жоғары болады. Алайда белгілі бір температурада су буының парциалды қысымы оның сәйкес қанықтыру қысымының ps аспауы керек, өйткені қанықтыру қысымына жеткенде су буы конденсациялана бастайды. Демек, су буы қаныққан кезде ылғалды ауа бұл температурада абсолютті ылғалдылық ps болады. Бұл кезде ылғалды ауа қаныққан ауа деп аталады. Ылғалды ауа қанықпаған кезде су буының парциалды қысымы әрқашан қанықтыру қысымының ps-ден төмен болады, ал су буы қатты қызған күйде болады.
Салыстырмалы ылғалдылығы: ауаның ылғалдылығы адам жайлылық пен адам денсаулығына, құрылғыдағы әсер етеді және өнеркәсіптік процесіне әсер әсер ету дәрежесi, әуе қанығу дәрежесіне байланысты қашықтық. Сонымен, ылғалдылықты өлшеу үшін ылғалды ауаның абсолютті ылғалдылық рв-нің сол температурада қаныққан ауаның абсолютті ылғалдылық ps-ге қатынасы жиі қолданылады . Бұл қатынас салыстырмалы ылғалдылық деп аталады және таңбамен ұсынылады. Салыстырмалы ылғалдылық мәні 0-100% аралығында болады. Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы неғұрлым аз болса, ауадағы су буы қаныққан күйден алыс болса, ауаның ылғал сіңіру қабілеті соғұрлым жоғары болады, яғни кептіргіш; салыстырмалы ылғалдылық неғұрлым көп болса, ауадағы су буы қаныққан күйге жақын болады, ауаның ылғалды сіңіру қабілеті Неғұрлым кішірек болса, соғұрлым ауа ылғалды болады . Қаныққан ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 100% құрайды, егер ауаның температурасы көтерілмесе, ол енді ылғалды сіңіре алмайды.
Қаныққан будың қысымы ps және шық температурасы қанықпаған ауадағы су буы қызып тұрған күйде, ал қаныққан ауадағы су буы қаныққан бу күйінде, жоғарғы шекарада орналасқан. . Қанықпаған ауаны әртүрлі жолдармен қанықтыруға болады. Температура тұрақты болған кезде ылғал ауаға буланып кетеді, суреттегі 1-с температуралық процесте көрсетілгендей, будың парциалды қысымы қаныққан ауаның күйіне жетеді. Қаныққан кезде будың парциалды қысымы ауа температурасына сәйкес келетін қаныққан бу қысымы болады. Сонымен қатар, будың парциалды қысымы дымқыл ауада тұрақты болған жағдайда, ылғалды ауа температурасын төмендету,тұрақты қысым процесінде көрсетілгендей, қаныққан ауаның күйіне де жетуі мүмкін. Осылай қол жеткізілген d қанығу ылғалды ауаның шық нүктесі деп аталады, ал шық нүктесі пар периодының парциалды қысымының қанығу температурасына сәйкес келетін температура Td белгісімен көрсетілген ылғалды ауаның шық нүктесі температурасы деп аталады.
Ылғал ауаға адиабаттық жағдайда ылғал қосу және булану мүмкін, сонымен қатар , ауа қаныққан ауа күйіне жетуі мүмкін. Осылайша алынған қанықтыру күйі адиабаттық қанықтыру күйі деп аталады, ал сәйкес температурасы температурасы адиабаттық қанықтыру температурасы деп аталады. Адиабаттық қанығу процесінде судың булануы бір жағынан ауадағы будың парциалды қысымын жоғарылатады және ылғалды ауа температурасын төмендету үшін булану кезінде ауадан жылуды сіңіреді. Сондықтан Адиабаттық қанықтыру температурасы әрдайым ылғалды ауа температурасынан T төмен, ал шық температурасы Td-ден жоғары болады.
Ылғалдылық d: ылғалды ауа құрамындағы мв су буының массасының құрғақ ауа массасына қатынасы ылғалдылық деп аталады, ол d символымен ұсынылады:
Ылғалдылық дегеніміз құрғақ ауада судың бу массасының бірлігіне шаққандағы массасы, ал оның бірлігі кг кг (А) немесе г кг (А), мұнда кг (А) құрғақ ауаның бір килограмына келеді. Идеал газ күйінің теңдеуіне сәйкес формула бойынша су буының молярлық массасы Mv = 18,016 г моль, ал құрғақ ауаның молярлық массасы Ma = 28.97г моль. Сондықтан, ылғалды ауаның жалпы қысымын ескере отырып, формуланы жоғарыда келтірілген формуламен көруге болады: жалпы қысым тұрақты болған жағдайда будың белгілі бір парциалды қысымы белгілі бір ылғалдылық деңгейіне сәйкес келеді. Формулаға сәйкес, жоғарыда келтірілген формуланы ылғал ауаның энтальпиясы ретінде де жазуға болады: идеалды газ қоспасының сипатына сәйкес, ылғалды ауаның энтальпиясы құрғақ ауа мен су буының энтальпиясының қосындысы, яғни ылғалды ауадағы су буының сапасын ескере отырып, Құрғақ ауаның сапасы тұрақты, сондықтан ылғалды ауаның нақты энтальпия h массаның бірлігіндегі құрғақ ауаға қатысты, яғни ылғалды ылғалды энтальпия бірлігі h кДж кг (A).Құрғақ ауаның энтальпиясы 0 ° C кезінде нөлге тең болғанда, құрғақ ауаның энтальпиясы га болады. Оны келесі формула бойынша есептеуге болады: мұнда cp, a - құрғақ ауаның нақты қысымының жылу сыйымдылығы. Төмен қысымда HV су буының энтальпиясы температураның бір мәнді функциясына жақын және оны келесі формула бойынша есептеуге болады: мұндағы: hc - тұрақты; cp, V тұрақты қысымдағы су буының жылу сыйымдылығына тең. Тәжірибенің мәні. Сондықтан, ылғалды ауаның энтальпиясын заңды өлшем бірлігі ретінде жазуға болатын кезде, жоғарыдағы формула болады.
1.7 Оперативтік және бағдарламалық басқару қызметі
Іске қосу реттілігі секілді оперативтік жүзеге асыру маңызды болып табылады. ҚСЖ жүйесінің дұрыс іске қосылуы үшін мыналарды ескеру қажет:
- желдеткіштер іске қосылғанға дейін ауалы жапқыштарды алдын ала ашу. Бұл барлық жапқыштар жабық күйінде желдеткішпен жасалған қысымын түсуін көтере алмауына байланысты жасалады, ал жапқышты электр жетекпен толық ашу уақыты екі минут болады.
- электр қозғалтқышты іске қосу кезеңін тіркеу. Асинхронды электр қозғалтқыштар көбіне үлкен тоққа ие болуы мүмкін. Егер желдеткіштерді,ауа жапқыштарының тартпалары және басқа жетектерді бір уақытта іске қосқанда электрлік желіге үлкен жүктеме түсуінен өндірістік орында кернеу қатты төмендейді және электр қозғалтқыштар қосылмауы мүмкін. Сондықтан электр қозғалтқыштарды қосқанда, әсіресе үлкен қуатты, уақыт бойынша қосу қажет.
- калориферді алдын ала жылыту. Егер су калориферін алдын ала жылытпаса, онда сыртқы ауаның төменгі температурасында мұздатудан қорғау механизмі іске қосылады. Сондықтан жүйені іске қосқанда құйылмалы ауа жапқыштарын, су калориферінің үш өтімді қақпағын ашу және калориферді жылыту қажет. Ережеге сай, бұл функция сыртқы ауа температурасы 12 °С төмен болғанда іске қосылады.
Кері оперативтік жүйені өшіргенде келесілерді ескеру қажет:
- электро-калорифермен орналастырғанда құйылмалы ауа желдеткішін тоқтатқанда кідіру. Электрокалориферден жүктемені алғаннан кейін құйылмалы ауа желдеткішін өшірмей тұрып оны біршама уақыт салқындату қажет. Әйтпесе калорифердің жылытқыш элементі (жылу электрлік жылытқышы - ЖЭЖ) істен шығуы мүмкін. Осылайша, оперативті және бағдарламалық басқарудың белгіленген опцияларының негізінде ҚСЖ құрылғыларын аппаратын қосу және өшірудің типтік графигін ұсынуға болады. Қыс-жаз режимінің ауысуы секілді бағдарламалық басқарудың функциялары маңызды мәнге ие. Әсіресе энергетикалық ресурстар жетіспеушілігінің заманауи жағдайында осы функцияларды іске асыру өзекті болып табылады. Нормативтік құжаттарда осы функцияның орындалуы ұсыныстық сипатқа ие - қоғамдық, әкімшілік-тұрмыстық және өндірістік мекемелерге жылу шығынын төмендетуді қамтамасыз ететін параметрлерді бағдарламалық реттеу қарастырылуы қажет. қарапайым жағдайда бұл функциялар қызмет көрсетіліп жатқан бөлмеде жылу жүктемесінің өзгеруіне ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе
1 Технологиялық бөлім
1.1 Қайнар-АКБ" АБЖ қажеттілігін жалпы талдау
1.2 Желдеткіш жүйелерінің мақсаты мен сипттамасы
1.3 Өнеркәсіп желдеткіштердің даму тарихы
1.4 Параметрлерді тіркеу және бақылау
1.5 Өнеркәсіптік желдету және шаңнан тазарту туралы негігі білім
1.6 Ылғалды ауаны сипаттайтын параметрлер
1.7 Оперативтік және бағдарламалық басқару қызметі
2 Арнайы бөлім
2.1 Өндірістік орындардағы желдету процесінің автоматтандыру құралдары және басқару элементтерін таңдау және сипаттау
2.2 Вентиляция жүйелерін автоматтандыру
2.3 Өнеркәсіп орталығындағы желдетудің автоматикасын инженерлік есептеу
2.4 Қайнар-АКБ" автоматты желдету жүйесін басқару обьектісі және сипаттамасы
2.5 Жиілік түрлендіргіш
2.6 Ауа температурасын дайындау процессі бойынша желдетумен АБЖ
жалпы үлгісі
3 Экономикалық бөлім
3.1Автоматты басқару жүйесін құру мен енгізуге кеткен шығындарды есептеу
3.2 Автоматты жұйелерді құру барысында құрылғылармен жұмыс жасаудың қауіпсіздік талаптары
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Қазіргі заманда технологиялық құрылғылардың дамығаны сонша,адамзатқа өте қолайлы әрі тиімді жағдай жасауда.Өнеркәсіптік өндірістік алаңда автоматты басқару жүйесі пайдаланылып жатыр,бұл межелеген уақыт мөлшерінде тиімді ,және еңбек өнімділігін арттырып жұмыстың ерте өнім беруіне әсер етеді.
Автоматтандырудың технологиялық құрылғыларының дамуы күрделі процесс болып табылады, негізінен бірінші экономикалық мүмкінділтер болса енді бір жағынан өндірушілер мен қолданатындардың қызушылығы болып табылады.
Автоматтандыру жүйесінде бақылау нұсқауларымен міндеттерді және мәліметтерді қабылдау қажет болады.сол сәтте белгілі сигнал арқылы хабар береді,осылайша бәрінен хабардар болып отыруға болады.
Өнеркәсіптік автоматты басқару жүйесінде өндірістік қауіпсіздікке жете мән беру керек,себебі.құрылғылармен жұмыс жасау барсында түрлі жағдайларға кездесуі абден мүмкін.сол себептіде алдын алу мақсатында түрлі іс шараларды жүзеге асырып отыру қажет.
Өнеркәсіптік және үй жайларда болсын,кез келген уақытта ,жұмыс режимінде болсада, өндірістік процесте бөлменің ауасы әрдайым әр түрлі зиянды заттармен және шаңдардан ластанып жатады,сол себептіде адам өміріне қауіп төндіріп жатады,сондықтан да қазіргі кезде адамдар өзінің жұмыс жайлылықтарын қамтамасыз етіп,әр мекеме болсын,кеңсе қызметкерлері болсын,сонымен қатар цехта жұмыс жасайтын қарапайым адамдар болсын,осы желдеткіштердің дамыуына байланысы түрлі желдеткіштер ойлап табылған.ал өндіріс орындарда өнімге байланысты желдеткіштер пайдаланылған.
Өнеркәсіптік автоматтандыру осы заманғы өндіріс орындарындағы дамытудың негігі техникалық бөлімдерінің бірі болып табылады.өндірістік автоматтаныруда жартылай және кешенді екі түрден болады,жартылай автоматтандыру бұл өте күрделі әрі адамның басқару мүмкіндігі болмаған жағдайда жүзеге асырылады.сонмен қатар басқару жұмыстарын автоматтандыру бұл да жартылай автоматтандыруға жатады.ал өндірістік процес кезінде цех,зауыт және т.б.өзәра бір бірімен тікелей байланысады.кешенді автоматтандыру бұл шаруашылық және кәсіпорынды негізгі өнеркәсіпті барлығын қамтиды.Адамдар осындай жүйелердің арқасында уақыттарын үнемдеп қалмастан,денсаулықтарынада жете көңіл аудара алады,
Дипломдық жобаның мақсаты - "Қайнар-АКБ"ҚСЖ АБЖ Өнеркәсіпке арналған автоматты желдету жүйесін құру.
Дипломдық жұмыста қарастылып отқан мәселе осы желдеткішті өндірістік орынға автоматтандыру және қолайлы жұмыс орнын жасау.
Дипломдың жобаның міндеттері ҚСЖ АБЖ ағымдық жағдайын зерттеу нәтижесінде және бірінші бөлімдегі Техникалық ұсыныстарда келтірілген талдамалы шолу негізінде тұжырымдалады.
Технологиялық бөлім
1.1."Қайнар-АКБ"ҚСЖ АБЖ қажеттілігін жалпы талдау
"Қайнар-АКБ"ҚСЖ АБЖ қажеттілігін жалпы талдауда ірі өнеркәсіп орталықтарының бірі "Қайнар-АКБ" құйылмалы-сормалы желдетуді автоматты басқару жүйесін әзірлеу, сонымен қатар есептеу және басқару техникаларындағы заманауи жетістіктерді қолдану негізінде автоматты желдету жүйелердің жұмысының тиімділігін арттыру болып табылады.Әдетте желдету жүйесін басқару үшін жергілікті автоматика құралықызмет атқарады. Мұндай реттеудің негізгі кемшілігі ол онеркәсіп орындарында ауа және жылу балансын есепке алмауы болып табылады. сыртқы ауа температурасы, желдің жылдамдығы мен бағытын, атмосфералық қысымы,Сондықтан, жергілікті автоматика құралдарының әсерінен желдету жүйесі оңтайлы режимде жұмыс істемейді.Құйылу-сору желдету жүйесі жұмысының тиімділігін сәйкес техникалық және бағдарламалық құралдар кешенін пайдалануға негізделген жүйелерді оңтайлы басқаруды жүзеге асыра отырып едәуір арттыруға болады.
Желдету құрылғысын басқару мақсаты минимальды энергетикалық және материялдық шығын кетіре отырып кәсіпорын ғимараттардың жұмыс аймағының ауа атмосферасының талап етілген жағдайын қамтамасыз ету болып табылады.
Автоматты басқару жүйесі - бұл өзара әсерлесуі белгіленген бағдарламаға сай процесстің автоматты жүруін қамтамасыз ететін басқару объекті (техникалық процесті басқаратын) және басқарушы құрылғылардың жиынтығы.бұл өндірістік процестерді жетілдірудің жаңа тәсілі. Автоматтандырылған өндірісте адам процесті басқаруға тікелей қатыспайды, өйткені бақылау белгілі бір дәрежеде үлкен мүмкіндіктерге ие және жоғары өнімділікті қамтамасыз ететін автоматты құрылғылармен жүзеге асырылады.
АБЖ функциялануының негізіне, кез-келген басқару жүйесіндегі секілді кері байланыс принципі (КБП) қойылуы тиіс: объектіде орнатылған немесе бөлінген тетіктердің көмегімен алынған объект туралы ақпарат негізінде басқарушы әсерлерді жасау.
Әрбір нақты АБЖ ауаның кіріс ағынының белгіленген технологиясымен жасалады. Әдетте құйылу-сору желдету жүйесі ауаны қалпына келтіру жүйесімен тоғысады, бұл басқарушы автоматиканы жобалғанда да көрінеді. Бұл жағдайда басқарудың осындай жүйелерін жөндеу, сервистік қызмет көрсету және пайдалану айтылмыш құжаттамамен нақты сай жасалу қажет. Желдету құрылғыларын өндіруші - алдыңғы қатардағы фирмалардың заманауи ҚСЖ техникалық шешімдерін талдау басқарушы қызметтерді екі санатқа бөлу мүмкіндігін көрсетеді.
Бірінші санатта:Ауаны өңдеу технологиясы және құрылғысымен анықталатын басқару қызметтері кіреді.
Екінші санатта: Көп бөлігі сервистік болып табылатын қосымша қызметтер НОУ- ХАУ фирмалары ретін таныстыралады және мұнда олар қарастырылмайды.
- Жалпы түрде ҚСЖ басқарудың негізгі техникалық қызметтері келесі топтарға бөлінуі мүмкін:
1-сурет - ҚСЖ басқарудың негізгі техникалық қызметтері
1.2.Желдеткіш жүйелерінің мақсаты және сипаттамасы
Желдеткіш деп- реттелетін ауа алмасу немесе жұмыс үй жайларының ластанған ауаны шығаруды қамтамасыз ету және микроклиматтың метеорологиялық жағдайларына сәйкес оның орнына таза ауаны беруді айтады.
Желдету деген сөз латын вентиляториядан келеді, бұл ауаны шығаруды білдіреді. Мұнымен біз тұрғын үй, өнеркәсіптік және басқа үй-жайларда адам үшін қолайлы жағдай жасау үшін техникалық құралдармен реттелетін ауамен алмасуды түсінеміз. Әдетте, кез-келген үй-жайларда терезелердің, есіктердің және басқа да қоршаған ортамызда ,айналамызда бар, яғни әдетте табиғи ауа алмасуды ұйымдастырылмаған деп атайды. Желдету - бұл әртүрлі техникалық құрылғыларды пайдалана отырып, жұмыс жасау арқылы ауа алмасу - ауа тазарту қондырғылары және. т.б.
Ауа алмасудың негізгі сипаттамалары ауа алмасудың көлемі мен жиілігі сияқты параметрлерді қамтиды. Көлемі бойынша текше метрде ауа мөлшерін түсініп, бір сағат ішінде үйге кіреді. Бір ересек адамның ауа алмасуының минималды жылдамдығы 30 м³ сағ құрайды, ал бала 20 м³ сағ.
Ауа алмасу бағамы сағат ішінде жабық бөлмеде ауаның қанша рет өзгергені. Бөлменің түріне және мақсаттарына байланысты әуе бағамының нормалары белгіленеді. Мәселен, мысалы, қонақ бөлмелер үшін 0,5-1,0 санының көптігі ұсынылады, ас үйде ауа қарқынды өзгеруі керек, ұсынылған мультипликация - 3.0. Өндірістік үй-жайлар үшін бұл көрсеткіш өндірістің түріне немесе осы үй-жайда жүзеге асырылатын қызметке байланысты айтарлықтай өзгеше болуы мүмкін.
Ауа алмасу жылдамдығы сағатына 0,5 сағаттан төмен болғанда, адам ыңғайсыз сезіне бастайды, толқу сезімі, өнімділіктің төмендеуі және т.б.
Желдету жүйесі - бұл үй-жайдың жұмыс аймағында ауа алмастырудың бір принципі бойынша ұйымдастырылған желдеткіш жабдықтармен қондырғылардың жиынтығы.Олар шаң тазалайтын қондырғылардың (ауа өткізгіштердің),сондай-ақ құрылғыларының кешенін қамтиды.
Каналды желдеткіш ауа тасымалданатын және жұмыс үй жайларының белгілі бір орындарына берілетін (немесе керісінше бұрылатын) желдету арналарының болуын білдіреді.
Жасанды (механикалық) желдету өндірісте кеңінен қолданылады. тарту күшінің арнайы қозғауыштарының (желдеткіштердің, компрессорлардың, сорғылардың,) көмегімен жүзеге асырылатын ауа алмастырғыш, сондай-ақ осындай ауа алмасуды іске асыруға арналған техникалық құралдар кешені;
Желдеткіштің тиіптік жүйесі жекелеген компонеттерден,мысалы, желдеткіштерден,демпфирлерден,фильт рлерден,басқару жүйелерін және автоматикадан тұратыны анық.Мұндай жүйе әдетте үлкен өндірістік үй-жайларда орналасады. Желдеткіш жүйелері жұмыс ортасының параметрлерін және олардың сипаттамаларына сәйкес қамтамасыз етеді және сақтайды: Құрлымдық ерекшкліктері (ауа алмасуды ұйымдастыру және қолдау);
тағайындау (шығару және жеткізу);
Қолдану аясы (жергілікті және жалпы );
Ауаны жылжыту үшін қысым жасау тәсілі .
1.Ауа алмасуды ұйымдастыру және қолдау ауадан ауыр қоспаларды ағаш ластағыштарды және ауаны тазалауы жолымен жойылуы мүмкін және теңдестірілген порцияларда желдету жүйесіне берілуі мүмкін өзгеде қоспаларды алу жолымен жүргізіледі.
2.Шығару жүйелері-ластанған ауаны шығаратын схема және желдеткіш жүйеге айналар тәріздес желдеткіштер мен ауашығаратын сорғылар орнатылатын бөлмелердің көпшілігіне арналған.Бұл жүйелерде жұмыс бөлмесінен ауа мен жылыуды шығару тұрғысынан кемшіліктер бар.Сорғыш жүйелерін қосудың негізгі талабы -сыртқа шыгатын ауа өткізгішті орнату қажет,түтіктің ұзындығы(диаметрі 120 немесе 150 мм кем кем емес)4-5м ден аспау керек.
3.Ағындық жүйелері өндірістік ғимараттардың жұмыс бөлмелерінде желдету және ауа жылытқыш жүйелерінде пайдалануға арналған.Жеткізу жүйелері көшеден үй-жайға мәжбүрлі ауаны береді,мәжбүрлі ауаның мөлшерін реттейді және оны ластанудан ,кір мен иістерден тазартады.Жабдықтау жүйелерінің заманауи молудерінің көпшілігі оңтайлы температура деңгейін сақтайды.
4.Жабдықтау және шығару жүйелері
Жеткізу және шығару жүйелері өндірістік,әкімшілік,қоғамдық және тұрғын үй-жайларда қолдануға тиімді.Сонымен қатар,жабдықтау және сору жүйелерін пайдалану тек санитарлық гигиеналық тұрыдан ғане емес,сонымен қатар экономикалық тұрғыдан да тиімді,өйткені ол жылыуды қалпына келтіруді қолдану арқылы жылу шығындарын едауір төмендетеді. Желдету және жабдықтау компоненттері:
желдеткіш;
ауа сүзгісі;
ауа тазартқыш;
араластыру қондырғысы;
шуылды бәсеңдеткіш;
ауа жылытқыш және салқындатқыш;
желдетуді басқару жүйесі (автоматтандырылған қалқан);
жылыу қабылдағыш регенаратор;
ауа каналдары (түтік);
ауа таратқыш (электр торлар немесе демпфрилер);
құрғатқыш және ылғандырғыш;
басқа компонеттер (валюталық бөлімдерді VAV - жүйелерімен араластыру).
1.3 Өнеркәсіптік желдеткіштердің даму тарихы
Желдеткіш(латынша:ventilatio-желдет у)-өндірісорындарын ,аэроқоспаларды құбырмен тасымалдауда ,т.б.ауаны немесе басқа газдарды қозғалысқа түсіріп орнын ауыстыру үшін олардың артық қысымын (әдетте ,0,15Мпа-ға дейін)тудыратын қондырғыларды айтамыз.Олар зауыттарды желдетуге ,қазан және пеш агрегаттарына ауа жіберуге не олардан түтін мен зиянды газдарды сорып тысқа шығаруға матертялдарды кептіруге ,машина бөлшектері менмеханизимдерін салқындатуға ,сусымалы және талшықты материялдарды пневматикалық жолмен тасымалдауға ,бірқатар технологиялық процестерді атқаруға, машиина радиоторлары мен конденсаторын салқындатуға ,т.б.қолданылады.
Өнеркәсіптік желдеткіштердің стол үстіне қойылатын және аспалы желдеткіш түрлері кеңінен таралған.ашатын апараттарда желдеткіштер тарату үшін тудыратын құрал ретінде(көтергіш желдеткіштер екі контурлы қозғалтқыш желдеткіштер ) пайдаланылады.Ал құрлымына байланысты - центірден тепкіш желдеткіш және осьтік желдеткіш болып ажыратылады.желдеткіштер негізінен ,қозғалтқыш пен белдікті тербеліс арқылы немесе тікелей серіппелі муфта көмегімен әрекетке келтіріледі.
XIX ғасырдың басында желдету жүйесінің алғашқы даму сатылары қалыптаса бастады.Академик Э.Х.Ленд ғимаратты желдету механикалық жолдармен іске асатынын атап өтті.Центірден тепкіш желдеткіштердің шығуы арқасында желдету жүйесінің дамуы кең етек ала бастады.Аталған желдеткіш түрін 1832 жылы А.А.Саблуков ойлап тапқан болатын.1835жылы центрден тепкіш желдеткішті Алтайдағы Шағыр кешінде пайдалана бастаған .Саблуков бұл желдеткіш арқылы түрлі кемелерді ,ғимараттарды желдетуді ұсынған.Вентиляцияның дамуына өзіндік үлесін қосқан ғалымдардан В.М.Чапилинді де атап өтуге болады.
Бөлмеде санитарлық - гигиеналық және технологиялық талаптарды қанағаттандыратын ауа ортасының қалыпты параметрлерін қолдау үшін желдеткішті орнатады .Желдеткіш-технологиялық үрдістің тиесілі өтуі немесе адам ыңғайының тұрғысынан ауа ортасының ауа алмасуын қамтитын шаралар мен техникалық құрылғыға байланысты.
Қазіргі уақытта еңбекті қорғау мен жағдайларын жақсарту,оның ғылыми ұйымдастырылуы,еңбек етушілер денгсаулығын сақтау мәселелері өте маңызды болып саналады.
Өндірістік ғимараттарда желдету жүйелері арнайы ерекшеліктерге ие.Өндірістік желдетудің негізгі мәселесі-еңбек шарттарын жақсартуға,оның өндіруші мен шығарылатын өнім сапасының жоғарлауына аса мән беру қажет.
Қазіргі кезде өнеркәсіптің дамуына байланысты әр жерде әртүрлі желдеткіш жүйелері қолданылып жатыр,себебі қазіргі дәуір техниканың даму сатысында,осылайша ақырындап дамып адамзатқа өте қолайлы шарт жағдайды қамтамасыз етіп қоймастан ,бүкіл әлемдегі халықтарғада өте пайдалы болмақ,
1.4 Параметрлерді бақылау және тіркеу
Бұл өндірістік алаңның қызметіне сай басқарудың міндетті параметрлері мыналар болып табылады:
- жалпы апараттың және кері құбырларда сонымен қатар әрбір ауа алмастырушының шығатын жердегі температурасы мен қысымы;
-Жалпы ауа алмастырушыдан кейінгі сыртқы, құйылмалы ауа температурасы, сонымен қатара бөлмедегі температураның ауысуы;
- бөлмеден сорылатын ауадағы зиянды заттардың,газдардың, жану өнімдерінің процесі, шаңдардың болуы.
Дистанциялық бақылау басқарудың басқа қызметтерін іске асыруға қосылған технологиялық процесстер немесе параметрлердің негізгісін өлшеуді қарастырады. Мұндай бақылау қажет жағдайда индикаторға өлшенген көрсеткіштерді шығаруы бар тетіктер және өлшеуіш түрлендіргіштер немесе басқару құралының экранының көмегімен іске асырылатынын айтады.
Басқа параметрлерді өлшеу үшін әдетте жергілікті (тасымалды немесе стационарлық) құралдарды қолданады - олар көрсетуші термометрлер, манометрлер, ауа құрамын спектрлік талдау жасау құрылғысы және т.б.
Жергілікті бақылаушы құралдарды қолдану басқару жүйесінің негізгі принциптерін - кері байланыс принципін бұзбайды. Бұл жағдайда ол адамның
Көмегімен оператор немесе қызметкер миропроцессордың жадына басқарушы бағдарламаның көмегімен іске асырылады.
Сонымен қатар бұл параметрлерді тіркеу барысы
1.5 Өнеркәсіптік желдету және шаңнан тазарту туралы негізгі білім
Өнеркәсіптік желдету дегеніміз - Өнеркәсіп орындардың өндірістік қызметімен ласталған ауаны шығарып тастау және өндіріс алаңына таза немесе арнайы өңделген таза ауаны жіберу үшін техникалық құралдарды пайдалану. Бұл өндірістік ортаны жақсартуға, жұмысшылардың өндіріспен айналысуына қажетті жұмыс жағдайларын қамтамасыз етеді және жұмысшылардың денсаулығын қорғауда маңызды рөл атқарады.Ол өнеркәсіптік шаңды, улануды және жылу соққыларын бақылаудағы белсенді және тиімді техникалық шаралардың бірі болып саналады.
Өндірістік желдету цехтың шаңымен, зиянды газдармен немесе бумен күресу және цехтағы микроклиматты жақсарту үшін маңызды гигиеналық іс-шаралардың бірі болып табылады.Оның негізгі рөлі ластанған немесе ылғалды, ыстық немесе суық ауаны жұмыс аймағынан таза ауаға түсіру, жұмыс орнының ауа ортасын жақсарту үшін пайдаланылады.
Өнеркәсіптік желдету өзінің қоректендіру көзі бойынша табиғи желдету және механикалық желдету болып бөлінеді.Табиғи желдету ауа ағынынан шығатын желдің ыстық және сыртқы қысымының пайда болуымен болған ішкі және сыртқы ауа температурасының әртүрлілігіне байланысты болады.ал,механикалық желдету ауа ағынынан белгілі бір бағытта шығатын қысымның ішкі және сыртқы айырымы желдеткіштен болған желдету жүйесін айтамыз.
Желдету тұрғысынан өнеркәсіптік желдетуді екі түрге бөлуге болады: сору және жабдықтау. Шығарылатын ауа зиянды заттарды немесе дымқыл және ыстық ауаны цехтан оператордан алшақтату үшін желдетуді пайдалануды білдіреді, ал жеткізу ауасы тыс таза ауаны цехқа жібереді, тікелей операторда жұмыс істейді .
Цехтағы шаңды, зиянды газды немесе буды бақылау үшін негізінен жергілікті сору әдісі қолданылады. Автокөліктегі микро климатты жақсарту үшін жергілікті немесе толықтай ауамен жабдықтауды пайдалануға болады, және жергілікті шығарылған ауаны қолдануға болады.Нақты таңдау жылу көздерінің мөлшері мен таралуы, өндірістік сипаттамалары және сыртқы ауа-райының факторларына байланысты болады.
1. Табиғи желдету
(1) Табиғи желдетудің негізгі қағидасы.
1. Ыстық пресстеу шеберханасындағы ауа температурасы жоғарылағанда, көлем ұлғаяды және тығыздығы төмендейді. Шеберханадан тыс ауаның төмен температурасы мен жоғары тығыздығына байланысты цех ішіндегі және сыртындағы ауаның ауырлық айырмашылығы көрсетеді. Ал шеберханадан тыс ауа төменгі есіктің терезесінен шығады, ал шеберханадағы ыстық ауа жоғарғы жарықтан шығады. Бұл құбылыс - табиғи желдету. Ішкі және сыртқы температура арасындағы айырмашылық неғұрлым көп болса, жылу қысымы соғұрлым көп болады, табиғи желдету әсері соғұрлым жақсы болады.
Табиғи желдетудің ыстық қысымы тек ішкі және сыртқы температура айырмашылығымен ғана емес, сонымен қатар кіретін және шығатын саңылаулар арасындағы қашықтыққа да байланысты.
P = h (p сыртында-p ішінде)
Формула бойынша: P - жылу қысымы (Па); h - кіріс және шығару порттарының арасындағы орталық қашықтық (м): сыртта p, ішінде p - сыртқы ауаның және ішкі ауаның тығыздығы (кг м3).
Желдің қысымы сыртқы ауа ағыны ғимаратпен кездескенде, ол айналады, белгілі бір қашықтықтан кейін ауа ағыны параллельді ағынды қалпына келтіреді.Қимылдың оқшаулануына байланысты ғимараттың айналасындағы сыртқы ауа ағынының қысым үлестері өзгереді, ал жел жағындағы ауа ағымы бітеледі.Динамикалық қысым азаяды және статикалық қысым жоғарылайды.Және бүйір беткейлерінде пайда болатын жергілікті құйындардың әсерінен статикалық қысым төмендейді. Қашықтықтағы тұрақсыз ауа ағынымен салыстырғанда статикалық қысымның жоғарылауы немесе төмендеуі жиынтық түрде желдің қысымы деп аталады. Статикалық қысым жоғарылаған кезде желдің қысымы оң болады, оны оң қысым деп атайды, ал статикалық қысым төмендегенде теріс қысым деп атайды.
Ғимараттың айналасындағы жел қысымының таралуы ғимараттың геометриялық формасына және желдің сыртқы бағытына байланысты болады.Желдің бағыты бекітілген кезде ғимараттың шеткергі құрылымындағы белгілі бір нүктеде желдің қысымы келесі формула бойынша көрсетілуі мүмкін:
P = KV2ρ 2
Формула бойынша: P - желдің қысымы (Па); K - аэродинамикалық коэффициент, желдің беті оң мән, ал теріс беті - теріс мән; V - желдің жылдамдығы (м с); ρ - сыртқы ауаның тығыздығы (кг м3).
Жоғарыда келтірілген формуладан көріп отырғанымыздай, жел қысымының шамасы жел жылдамдығының квадратына пропорционал.Өсімдіктің жел жағында оң қысым, ал люктік жағы теріс қысым. Табиғи желдету. Шындығында, жылу мен желдің қысымы бір уақытта жұмыс істейді. Жалпы алғанда, жылу қысымының әсерінің өзгеруі аз, жел қысымының әсерінің өзгеруі үлкен; табиғи желдетудің әсерін қамтамасыз ету үшін, нақты жобалау мен бағалауда жылу қысымынан басқа жел қысымының әсерін зауыттың орналасуында ескеру қажет. .
(2) Жергілікті табиғи желдетуге қойылатын гигиеналық талаптар
Жергілікті табиғи желдету жүйесінің ерекшелігі - пештің корпусында пайда болатын ыстық ауа ағындары мен түтін, оны шеберханада таратылмай-ақ түзілетін жерден шығарады. Бұл тиімдірек әдіс.
Жергілікті табиғи сору жүйесіне сорғыш құбыры мен жел сорғыш кіреді.
1. Сорғыштардың әртүрлі нысандары бар, оларды темір табақтан, кірпіштен және басқа материалдардан жасауға болады. Жұмысшылардың жұмысына әсер етпейтін үй-жайда неғұрлым жақсы болса, соғұрлым жақсы жабылады. Қолшатыр тәрізді қақпақ әдетте қабылданады және оның құрылымы қарапайым, оны жасау ыңғайлы, бірақ бүйірлік ауа ағынының кедергісін болдырмауға тырысу керек. Сорғыш пен жылу көзі арасындағы қашықтық (h) мүмкіндігінше аз, мүмкіндігінше 0,8 м-ден аспайды.Сорғыштың төменгі жиегіне ені 100 ~ 300 мм болатын төменгі жиек (h1) орнатылады, сондықтан сорғыштағы ыстық ауа ағыны оңай таралмайды. Қақпақтың ені (B, немесе диаметрі) пеш корпусына қарағанда кең болуы керек (b.) (B = b. Ten 2 (0,5h)). Сорғыштың ашылу бұрышы 60-қа тең болуы керек, өйткені осы бұрышта сорғыштың көлденең қимасындағы әр нүктеде желдің жылдамдығы негізінен бірдей, әйтпесе бірдей деңгейде желдің жылдамдығы теңгерімсіз болады (орташа желдің жылдамдығы үлкен, жиектің жиілігі шамалы), осылайша сорғышқа әсер етеді. Әсер. Сорғыштың әсерін жақсарту үшін екі қабатты сорғышты қолдануға болады.Сорғыштың ортасында үлкен жылу эффектісі болғандықтан, қабаттардағы желдің жылдамдығы едәуір артады.
2. Шығару түтігі мен сорғыштың шығыс құбырының қалыңдығы ағызылатын ауа мөлшеріне, ал ауа мөлшері пайдаланылған отынның мөлшеріне және шығарылатын жылу құндылығына байланысты болады.Сорғыш түтігі бұралу мен тартуды азайту үшін тік болуы керек Үлкен болу үшін 90 көрсетпеңіз. Шығару түтігі шатырдан шыққаннан кейін, түтіктің жоғарғы жағы үйдің балауызынан жоғары болуы керек, ал шығысында жел сорғыш орнатылуы керек, әйтпесе бұл желдің кері ағуына әкеледі.
2. Механикалық желдету
Механикалық желдету желдеткіштің желдету құбырлары желісі арқылы ауаны жеткізетін қысым айырмашылығына негізделген. Табиғи желдетумен салыстырғанда механикалық желдетудің келесі артықшылықтары бар: Температура мен ылғалдылық гигиеналық талаптарға сай болу үшін бөлмеге кіретін ауаны алдын-ала өңдеуге болады (жылыту, салқындату, кептіру, ылғалдандыру). Цехтың ауасын тазартып, шаңды немесе зиянды газды тазартуды жүзеге асыра алады, құнды шикізатты қалпына келтіреді және ластануды азайтады. Жаңадан ауаны технологиялық схеманың сипаттамаларына сәйкес әр нақты орынға бөлуге болады, ал ауа мөлшерін қажет болған жағдайда бөлуге болады, ал шығарылған газды жұмыс орнынан тікелей сыртқа шығаруға болады. Дегенмен, механикалық желдетуге арналған жабдықтар мен техникалық қызмет көрсету шығындары айтарлықтай үлкен, сондықтан механикалық желдетуді мүмкіндігінше табиғи желдетуді пайдалану негізінде қолдану керек, алдымен жергілікті механикалық желдету қарастырылуы керек.
Механикалық желдету жүйесіне желдеткіш, желдеткіш құбыр, сорғыш (немесе ауа шығатын жер) және тазарту құрылғысы кіреді.
Желдеткіш - бұл желдету жүйесіндегі ауаны тарату үшін қолданылатын қуат құрылғысы. Әртүрлі функцияларға, қағидаттарға және құрылымдық формаларға сәйкес желдеткішті орталықтан тепкіш және осьтік ағынға бөлуге болады.
1. Орталықтан тепкіш желдеткіш үш бөліктен тұрады: доңғалақ, спираль корпус және білік пен подшипниктер бар рамка. Ауа кіретін жер мен ауа шығатын жердің бағыттары бір-біріне перпендикуляр орналасқан.
Орталықтан тепкіш желдеткішті төмен қысымды (1000Па, әдетте ауа мен зиянды газдарды тасымалдау үшін қолданылады), орташа қысым (1000-2000Па, шаңды ауа ағындарын тасымалдау үшін пайдаланылады) және жоғары қысымды ( 2000Pa шығаратын желдеткіш.
2) Кешенді табиғи желдетуге қойылатын гигиеналық талаптар
1. Сәулет формасын таңдау
1. Табиғи желдеткіші бар жылу шеберханаларына келетін болсақ, бір қабатты зауыт ғимараттары, бір қабатты зауыт ғимараттары немесе ашық фабрика ғимараттары мүмкіндігінше қабылдануы керек (яғни, сыртқы қабырғаның ашылу аймағы жалпы сыртқы қабырғаның 25% құрайды). Егер технологиялық қабаттарға байланысты көп қабатты зауыт қажет болса, жылу көздерінің және ауа шығаратын жабдықтардың орналасуы керек.
2.Ауа кіретін терезенің төменгі жиегінің биіктігі, әдетте, 0,3 метрден 1,2 метрге дейін жетеді, белдеуі ауа ағындарын жұмыс орнына бағыттау үшін кішкентай кедергісі бар тік орталық осьті және бөлгіш терезені қолданған дұрыс. Орталықтандырылған жылыту орындарында суық ауаның жұмыс орнына тікелей түсуіне жол бермеу үшін қыста табиғи түрде желдетілетін ауа кіретін терезенің төменгі шеті 4 метрден жоғарыл қысымына сәйкес бөлуге болады).
Орталықтан тепкіш желдеткіштерге арналған үш қалақ түрлері бар: тік жүзі, алға қарай иілген және артқа иілген түрі. Соңғысы жоғары тиімділікке және төмен шуылға ие. Орталықтан тепкіш желдеткіш пен қозғалтқыштың кез келген түрін дұрыс қосу керек, әйтпесе ауа көлемі шамамен 23-ке азаяды, ал ауа қысымы 2 3-4 5-ке азаяды.
2. Осьтік желдеткіш импеллерден және дөңгелек корпустан тұрады. Ауа кіру және шығу бағыттары бірдей. Центрифугалық желдеткішпен салыстырғанда осьтік желдеткіштің тиімділігі жоғарырақ, ауа көлемі көбірек және желдің қысымы төмен (әдетте шамамен 400Па). Дегенмен, пышақ пен қабықтың арасындағы алшақтық үлкен болмауы керек және пышақтың ұзындығының 5% -ынан аспауы керек. Егер алшақтық өте үлкен болса, құйынды және ауаның ағуы оңай болады, желдің қысымы мен көлемі айтарлықтай төмендейді.
Желдеткіштің өнімділігі әдетте ауа көлемімен, ауа қысымымен, біліктің қуатымен, тиімділігі мен жылдамдығымен және т.б. сипатталады, таңдау кезінде жоғарыда аталған көрсеткіштерді ескеру қажет. Желдеткіштің тоттануын және коррозиясының алдын алу үшін желдеткіш әдетте тазарту жабдығының артына орнатылады, сондықтан жарылысқа қарсы шараларға назар аудару керек.
(2) Желдету құбыры
Желдету құбыры - ауаны жеткізу үшін желдеткішті, ауаны тазартатын жабдықты және ауа кіретін (шығатын) қосатын құбыр. Желдету каналында ауа ағынына екі қарсылық бар. Үйкеліске төзімділік ауаның тұтқырлығы мен құбырдың ішкі қабырғалары арасындағы үйкеліске байланысты. Ол құбырдың қалыңдығына, ұзындығына, пішініне, ішкі қабырғасының кедір-бұдырлығына, ауа тығыздығына және ауа ағынының жылдамдығына байланысты. Local Жергілікті қарсылық ауа құбырының кейбір бөліктерімен өтетін кезде ағындар бағыты мен жылдамдықтың өзгеруінен туындаған құйыннан пайда болады. Ол бүкіл құбырдың қысым жоғалтуында негізгі орынды алады. Жергілікті қарсылық әдетте құбырлардың бұрылыстарында, бірте-бірте кеңейетін (кішірейтетін) құбырлар, қақпалар, тетік құбырлар, және құбырлардың кірісі мен шығуы кезінде кездеседі.
Қарсылықты төмендету үшін желдету құбырының гигиеналық талаптары: Құбыр ұзақ болмауы керек, мүмкін жағдайларда, диаметрі қалың, стилі дөңгелек болуы керек. Құбырдың ішкі қабырғасы тегіс болуы керек. Құбырдағы желдің ең қолайлы жылдамдығы желдеткіштің жанында 12-18м с, ал шығысында 4-8м с құрайды. Құбырдың шынтақтары мүмкіндігінше аз болуы керек, ал екі шынтақ арасындағы қашықтық үлкенірек болуы керек. Екі шынтақ арасындағы қашықтық құбырдың диаметрінен 3 есе үлкен болған кезде, қарсылық шамамен 80% артады, егер ол 5 есе болса, ол тек 30% артады. шынтақтың иілу бұрышы мүмкіндігінше қисық болуы керек. Егер иілу радиусы түтіктің диаметріне тең немесе 2 есе болса, онда кедергі 20% артады, егер ол 4-5 есе болса, қарсылық 15% артады, егер ол 6 еседен артық болса, онда кедергі әрең артады. Тармақ құбырының радиусы негізгі құбырдың радиусынан 1 2-1 3-тен кем болмауы керек. Тармақ құбырының ортасы мен магистральдық құбырдың арасындағы бұрыш мүмкіндігінше аз болуы керек, әдетте 30 аспауы керек, ал біртіндеп кеңейетін құбырдың орталық бұрышы 45 аспауы керек. Құбырда қолданылатын материал шағын жылу өткізгіштік, жылуды сақтау, коррозияға және отқа төзімділікке ие болуы керек.
Желдеткіш іске қосылмаған кезде түтіктегі ауа статикалық күйде болады, ал әр нүктеде ауа қысымы тең, ол атмосфералық қысымға тең. Желдеткіш іске қосылғаннан кейін желдеткіштің сору бөлімінің (сору құбырының) жалпы қысымы мен статикалық қысымы теріс мәндер болып табылады, ал үрлеу секциясының (жеткізу құбырының) жалпы қысымы мен статикалық қысымы жалпы алғанда оң мәндер болып табылады. Динамикалық қысым оның шығу құбырында немесе жеткізу каналында болғанына қарамастан оң болып табылады, сондықтан егер түтіктің байланысы тығыз болмаса, ауаның енуі немесе қашуы болады, біріншісі шығу әсеріне әсер етеді, екіншісі ауа беру әсеріне әсер етеді.
3.Ауаны шығаратын жарық шамдарын пайдаланатын өндіріс зауыты келесі шарттардың біріне сәйкес келуі керек: желден қорғалған жарығы пайдаланылады: ыстық жерлерде жабық жылу бөлінуі 23Втм3-ден асатын болса, Ішкі аудандарда жылу таралуы 35Втм3-ден асатын болса, ауа ағынына жол берілмейді. Қайта құйғанда. Шамның жарық шамы жарықтың шығатын желдеткішінің кез-келген желдің әсерінен теріс қысым аймағында болуын қамтамасыз ете алады, бұл оны шығарғыш рөлін атқарады.
Шаңның, зиянды газдың немесе будың жергілікті шығу әсерін алу үшін, сорғыштың қандай түрі пайдаланылмасын, келесі мәселелерді ескеру қажет: зиянды заттардың көзі мүмкіндігінше жақын болуы керек және сорғыш мүмкіндігінше жақын болуы керек. Зиянды заттардың көзі; сорғыштың немесе шаң сорғыштың бағыты зиянды заттардың шығарылу бағытына сәйкес болуы керек; сорғыштың орналасуы ластанған ауаның жұмысшының тыныс алу аймағынан ағып кетуіне жол бермеуі керек; Құрылғы сыртқы ауа ағынының шығу әсеріне кедергі келтірмеуі үшін есіктер мен терезелердің жанында орналаспауы керек;сорғыш желдің жылдамдығын белгілі бір бақылауға ие болуы керек. Тиісті ауа ағыны зиянды заттар сорғыштың аузынан ең алыс орналасқан жерде пайда болады (яғни бақылау нүктесі), сондықтан сорғышқа зиянды заттар түседі. Басқару нүктесіндегі ауа ағынының жылдамдығы басқару желінің жылдамдығы деп аталады (сору жылдамдығы деп те аталады). Яғни, жылдамдық зиянды заттардың сыртқа шығатын жылдамдығынан және жабық жабдыққа зиянды заттарды тиімді сорып алу үшін бүйірлік ауа ағынының араласуын болдырмайтын жылдамдықтан артық болуы керек. Мысалы, зиянды заттардан шығу үшін бүйір сорғыш пайдаланылған кезде, сорғышқа жақын жерде орналасқан зиянды заттар ғана емес, b нүктесіндегі қауіпті заттар да қашықтықта бақылануы керек. Жақсы шығу әсерін алу үшін желдің жылдамдығын Vx болуы керек. Желдің жылдамдығын басқарудың мөлшері удың уыттылығымен және шаң бөлшектерінің мөлшерімен байланысты болуы керек.Улдың жалпы бақылау желінің жылдамдығы - 0,7-1,0м с, ал шаңды бақылау желінің жылдамдығы - 1-1,5м с.
2. Толық сору, әдетте, сыртқы қабырғаға шығарылатын ауа шығаратын желдеткіштердің белгілі бір санымен орнатылады, бөлмедегі теріс қысымның пайда болуына сенетін ауаға сүйенеді, ашық таза ауа бөлмеге есіктер мен терезелер арқылы енеді, осылайша бүкіл шеберхана желдетіліп, зиянды газдардың концентрациясы ақылға қонымды деңгейге дейін сұйылтылады. Гигиеналық стандартқа қойылатын талаптар.
Желдетудің жалпы көлемін келесідей есептеуге болады: L = M (S-S0)
Формула бойынша: L - желдетудің мөлшері (м3 сағ); М - зиянды газдың шығуы (мг сағ); S - зиянды газдың шекті рұқсат етілген концентрациясы (мг м3); S. Бұл зиянды газдың қабылдау ауасындағы шоғырлануы.
Ауада бір уақытта бірнеше еріткіш немесе бірнеше тітіркендіргіш газдың буы шығарылған кезде, желдету көлемі әрбір сұйылтуға қажет ауа көлемінің ең жоғары рұқсат етілген концентрациясына дейін қосылады. Бір уақытта ауаға басқа зиянды заттар шығарылған кезде, желдету мөлшері ауаның ең көп мөлшері бар зиянды заттарға сәйкес есептеледі.
3. Желдету қондырғыларының қауіпсіздігі, техникалық қызмет көрсету және басқару
Өндіріс зауытында қауіпсіз өндірісті қамтамасыз ету үшін барлық өндіріс пен пайдалану; жарылу температурасы 30 ℃-ден төмен сұйықтықтарды сақтау; жарылуының шегі 10% -дан аз жанғыш газдар; күшті оксиданттар; стихиялық жануға немесе суда өртенуге өте сезімтал химиялық заттар; Жарылыс тудыруы мүмкін шаң немесе талшық болса, желдету жүйесін әдетте бөлек қою керек. Желдеткіш, шығатын желдеткіш, электр қозғалтқышы және қосқыш жарылысқа төзімді болуы керек. Желдету жүйесіндегі қозғалмалы бөліктер (мысалы, реттегіш клапан) соққыдан кейін ұшпайтын материалдардан жасалуы керек, ал металл бөліктерінде статикалық электр қуатын (жерлендіру сияқты) жою шаралары болуы керек. Апаттық желдету жабдықтары зиянды заттардың шеберханадан ең қысқа мерзімде шығарылуы үшін қамтамасыз етілуі керек.
Желдету жабдықтары жиі техникалық қызмет көрсетіліп, басқарылуы керек, олар басқаруға және техникалық қызмет көрсетуге жауапты немесе толық емес қызметкерлермен жүзеге асырылады.
4. Өндірістік желдетудің әсерін бағалау
Желдету жабдықтарын пайдаланғанға дейін және кейін цехтың метеорологиялық жағдайларын, желдету жабдықтарын жобалау, монтаждау және пайдалану орынды ма, шаң концентрациясы мен жұмыс орнындағы ауадағы зиянды заттардың шоғырлануының өзгерісін қоса алғанда, өндірістік желдетудің әсерін бағалау; Салқындату және басқа да әсерлер, қауіпсіз бе, жағымсыз әсерлер бар ма (мысалы, қатты шу) және т.б. Цехтегі метеорологиялық жағдайды және ауадағы зиянды заттарды өлшеу кезінде желдету жүйесінің ауа көлемін және сорғыштың немесе ауа шығарғыштың желдің жылдамдығын, сонымен қатар зиянды заттарды ұстаудың жел жылдамдығын немесе адам ағзасына әсер ететін ауа беру жылдамдығын өлшеу керек.
1.6 Ылғалды ауаны сипаттайтын параметрлер
Ылғалды ауадағы су буының мөлшері және оның жағдайы көптеген өндірістік процестер мен ылғалды ауа есептеулерінде жиі кездеседі. Осы мақсатта қоспаның параметрлерінің жалпы сипаттамасынан басқа, ылғалды ауаны сипаттайтын кейбір жаңа параметрлер мен түсініктер енгізілді. Әр түрлі параметрлерді білдіретін таңбаларда v белгісі судың буына жататындығын, а құрғақ ауаны, s су буының қанықтылығының параметрін, ал белгісіз мөлшер бүкіл ылғалды ауаны білдіреді .
Абсолютті ылғалдылық және қаныққан ауа: ылғалды ауаның абсолютті ылғалды ауаның бірлігіндегі су буының массасы жатады, бұл сонымен бірге су буының тығыздығы. pv ылғалды ауа температурасы Т және су буының парциалды қысымымен анықталады. Бірінші болжам бойынша, идеалды газ күйінің теңдеуіне сәйкес, мұндағы, v - су буының газ тұрақтысы. Жоғарыда келтірілген формуладан байқауға болады, белгілі бір температурада ылғалды будағы су буының парциалды қысымы неғұрлым жоғары болса, соғұрлым абсолютті ылғалдылық жоғары болады. Алайда белгілі бір температурада су буының парциалды қысымы оның сәйкес қанықтыру қысымының ps аспауы керек, өйткені қанықтыру қысымына жеткенде су буы конденсациялана бастайды. Демек, су буы қаныққан кезде ылғалды ауа бұл температурада абсолютті ылғалдылық ps болады. Бұл кезде ылғалды ауа қаныққан ауа деп аталады. Ылғалды ауа қанықпаған кезде су буының парциалды қысымы әрқашан қанықтыру қысымының ps-ден төмен болады, ал су буы қатты қызған күйде болады.
Салыстырмалы ылғалдылығы: ауаның ылғалдылығы адам жайлылық пен адам денсаулығына, құрылғыдағы әсер етеді және өнеркәсіптік процесіне әсер әсер ету дәрежесi, әуе қанығу дәрежесіне байланысты қашықтық. Сонымен, ылғалдылықты өлшеу үшін ылғалды ауаның абсолютті ылғалдылық рв-нің сол температурада қаныққан ауаның абсолютті ылғалдылық ps-ге қатынасы жиі қолданылады . Бұл қатынас салыстырмалы ылғалдылық деп аталады және таңбамен ұсынылады. Салыстырмалы ылғалдылық мәні 0-100% аралығында болады. Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы неғұрлым аз болса, ауадағы су буы қаныққан күйден алыс болса, ауаның ылғал сіңіру қабілеті соғұрлым жоғары болады, яғни кептіргіш; салыстырмалы ылғалдылық неғұрлым көп болса, ауадағы су буы қаныққан күйге жақын болады, ауаның ылғалды сіңіру қабілеті Неғұрлым кішірек болса, соғұрлым ауа ылғалды болады . Қаныққан ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 100% құрайды, егер ауаның температурасы көтерілмесе, ол енді ылғалды сіңіре алмайды.
Қаныққан будың қысымы ps және шық температурасы қанықпаған ауадағы су буы қызып тұрған күйде, ал қаныққан ауадағы су буы қаныққан бу күйінде, жоғарғы шекарада орналасқан. . Қанықпаған ауаны әртүрлі жолдармен қанықтыруға болады. Температура тұрақты болған кезде ылғал ауаға буланып кетеді, суреттегі 1-с температуралық процесте көрсетілгендей, будың парциалды қысымы қаныққан ауаның күйіне жетеді. Қаныққан кезде будың парциалды қысымы ауа температурасына сәйкес келетін қаныққан бу қысымы болады. Сонымен қатар, будың парциалды қысымы дымқыл ауада тұрақты болған жағдайда, ылғалды ауа температурасын төмендету,тұрақты қысым процесінде көрсетілгендей, қаныққан ауаның күйіне де жетуі мүмкін. Осылай қол жеткізілген d қанығу ылғалды ауаның шық нүктесі деп аталады, ал шық нүктесі пар периодының парциалды қысымының қанығу температурасына сәйкес келетін температура Td белгісімен көрсетілген ылғалды ауаның шық нүктесі температурасы деп аталады.
Ылғал ауаға адиабаттық жағдайда ылғал қосу және булану мүмкін, сонымен қатар , ауа қаныққан ауа күйіне жетуі мүмкін. Осылайша алынған қанықтыру күйі адиабаттық қанықтыру күйі деп аталады, ал сәйкес температурасы температурасы адиабаттық қанықтыру температурасы деп аталады. Адиабаттық қанығу процесінде судың булануы бір жағынан ауадағы будың парциалды қысымын жоғарылатады және ылғалды ауа температурасын төмендету үшін булану кезінде ауадан жылуды сіңіреді. Сондықтан Адиабаттық қанықтыру температурасы әрдайым ылғалды ауа температурасынан T төмен, ал шық температурасы Td-ден жоғары болады.
Ылғалдылық d: ылғалды ауа құрамындағы мв су буының массасының құрғақ ауа массасына қатынасы ылғалдылық деп аталады, ол d символымен ұсынылады:
Ылғалдылық дегеніміз құрғақ ауада судың бу массасының бірлігіне шаққандағы массасы, ал оның бірлігі кг кг (А) немесе г кг (А), мұнда кг (А) құрғақ ауаның бір килограмына келеді. Идеал газ күйінің теңдеуіне сәйкес формула бойынша су буының молярлық массасы Mv = 18,016 г моль, ал құрғақ ауаның молярлық массасы Ma = 28.97г моль. Сондықтан, ылғалды ауаның жалпы қысымын ескере отырып, формуланы жоғарыда келтірілген формуламен көруге болады: жалпы қысым тұрақты болған жағдайда будың белгілі бір парциалды қысымы белгілі бір ылғалдылық деңгейіне сәйкес келеді. Формулаға сәйкес, жоғарыда келтірілген формуланы ылғал ауаның энтальпиясы ретінде де жазуға болады: идеалды газ қоспасының сипатына сәйкес, ылғалды ауаның энтальпиясы құрғақ ауа мен су буының энтальпиясының қосындысы, яғни ылғалды ауадағы су буының сапасын ескере отырып, Құрғақ ауаның сапасы тұрақты, сондықтан ылғалды ауаның нақты энтальпия h массаның бірлігіндегі құрғақ ауаға қатысты, яғни ылғалды ылғалды энтальпия бірлігі h кДж кг (A).Құрғақ ауаның энтальпиясы 0 ° C кезінде нөлге тең болғанда, құрғақ ауаның энтальпиясы га болады. Оны келесі формула бойынша есептеуге болады: мұнда cp, a - құрғақ ауаның нақты қысымының жылу сыйымдылығы. Төмен қысымда HV су буының энтальпиясы температураның бір мәнді функциясына жақын және оны келесі формула бойынша есептеуге болады: мұндағы: hc - тұрақты; cp, V тұрақты қысымдағы су буының жылу сыйымдылығына тең. Тәжірибенің мәні. Сондықтан, ылғалды ауаның энтальпиясын заңды өлшем бірлігі ретінде жазуға болатын кезде, жоғарыдағы формула болады.
1.7 Оперативтік және бағдарламалық басқару қызметі
Іске қосу реттілігі секілді оперативтік жүзеге асыру маңызды болып табылады. ҚСЖ жүйесінің дұрыс іске қосылуы үшін мыналарды ескеру қажет:
- желдеткіштер іске қосылғанға дейін ауалы жапқыштарды алдын ала ашу. Бұл барлық жапқыштар жабық күйінде желдеткішпен жасалған қысымын түсуін көтере алмауына байланысты жасалады, ал жапқышты электр жетекпен толық ашу уақыты екі минут болады.
- электр қозғалтқышты іске қосу кезеңін тіркеу. Асинхронды электр қозғалтқыштар көбіне үлкен тоққа ие болуы мүмкін. Егер желдеткіштерді,ауа жапқыштарының тартпалары және басқа жетектерді бір уақытта іске қосқанда электрлік желіге үлкен жүктеме түсуінен өндірістік орында кернеу қатты төмендейді және электр қозғалтқыштар қосылмауы мүмкін. Сондықтан электр қозғалтқыштарды қосқанда, әсіресе үлкен қуатты, уақыт бойынша қосу қажет.
- калориферді алдын ала жылыту. Егер су калориферін алдын ала жылытпаса, онда сыртқы ауаның төменгі температурасында мұздатудан қорғау механизмі іске қосылады. Сондықтан жүйені іске қосқанда құйылмалы ауа жапқыштарын, су калориферінің үш өтімді қақпағын ашу және калориферді жылыту қажет. Ережеге сай, бұл функция сыртқы ауа температурасы 12 °С төмен болғанда іске қосылады.
Кері оперативтік жүйені өшіргенде келесілерді ескеру қажет:
- электро-калорифермен орналастырғанда құйылмалы ауа желдеткішін тоқтатқанда кідіру. Электрокалориферден жүктемені алғаннан кейін құйылмалы ауа желдеткішін өшірмей тұрып оны біршама уақыт салқындату қажет. Әйтпесе калорифердің жылытқыш элементі (жылу электрлік жылытқышы - ЖЭЖ) істен шығуы мүмкін. Осылайша, оперативті және бағдарламалық басқарудың белгіленген опцияларының негізінде ҚСЖ құрылғыларын аппаратын қосу және өшірудің типтік графигін ұсынуға болады. Қыс-жаз режимінің ауысуы секілді бағдарламалық басқарудың функциялары маңызды мәнге ие. Әсіресе энергетикалық ресурстар жетіспеушілігінің заманауи жағдайында осы функцияларды іске асыру өзекті болып табылады. Нормативтік құжаттарда осы функцияның орындалуы ұсыныстық сипатқа ие - қоғамдық, әкімшілік-тұрмыстық және өндірістік мекемелерге жылу шығынын төмендетуді қамтамасыз ететін параметрлерді бағдарламалық реттеу қарастырылуы қажет. қарапайым жағдайда бұл функциялар қызмет көрсетіліп жатқан бөлмеде жылу жүктемесінің өзгеруіне ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz