Компенсаторлы гипертрофия
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
коммерциялық емес акционердік қоғам
Ветеринария факультеті
Биологиялық кауіпсіздік кафедрасы
СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫ
Тақырыбы:
Орындаған: Мадиярқызы Ақмоншақ
Тобы: ВМ-307
Тексерген:
Алматы, 2020 ж.
Жоспары.
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
2.1 Адаптация
2.2 Адаптация түрлері.
3. Қорытынды
4. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Бейімделу -- организмдердің әрбір түрге тән белгілі шектері бар ортаның жағдайына бейімделу үдерісі.Түз жануарларының ашық әрі құрғақ кеңістікті ортадағы тіршілікке эволюциялық бейімделуі тез жүгіруге, құрғақшылық жағдайына, т.б. бейімделуі; Қиыр Солтүстікке және басқа да экстремалды аймақтарға тұрақты қоныстану үшін көшіп барған адамның физиологиялық немесе онтогенетикалык бейімделуі ("әдеттенуі"). Бір ұрпақтың жеке физиологиялық бейімделуі фенотиптік бейімделу деп аталады да, бұл ұрпақтан урпаққа көше отырып генотиптік бейімделуге өтеді, ал сұрыпталу барысында -- эволюциялық бейімделуге ауысады. Генотиптік және эволюциялық бейімделумен салыстырғанда физиологиялық бейімделу толық жетілмеген. Организмнің бастапқы жағдайға оралуы қайта бейімделу , деп аталады; ортаның өзгерістегі жағдайына ыңғайлануды дизадаптация дейді. Сонымен бірге жаңа әлеуметтік ортаға, мысалы, ауылдан қалаға келген мигранттардың бейімделуі -- адамның әлеуметтік бейімделуі жеке қарастырылады.
2.1
Адаптация (лат. adaptatio -- бейімделу) -- жануарлар организмдерінің, олардың мүшелер жүйелерінің құрылысы мен қызметі жағынан белгілі бір тіршілік ортасына бейімделу процесі; бір биологиялық түрдің морфофизиологиялық мінез-құлық - популяциялық т.б. оған ыңғайлы табиғи ортада өзіне тән өмір сүруіне мүмкіндік беретін ерекшіліктері. Бейімделу әрбір түрдің барлық даму сатысында даму арқасында қалыптасады. Бейімделу жиынтығы ағзалардың құрлысы мен тіршілігінің табиғи қажеттілігін қалыптастырады.
Адаптация теориясы (лат. adaptatioбейімделу, икемделу) -- үндіеуропалыкфлективті формалардын шығу тегі туралы 19 ғасырдың ортасында ұсынылған ғылыми болжамдардын бірі. Ол бойынша сөз түрлендіруші-қосымшалар мен есімдіктер бір-біріне тәуелсіз дербес дамыған, тек кейін грамматикалық мағыналарды білдіру үшін өзара бейімделген. Адаптация теориясысын Бопптың агглютинация теориясына қарама-қарсы ұсынған -- санскрит тілін зерттеуші Людвиг. Оның түсіндіруінше, үнді-еуропалы кесім мен етістіктің жалғаулары алғашында жинақты сілтеу мағынасындағы негіздерді жасайтын суффикстер болган. Бірақ әртүрлі мағыналар мен катынастарды білдіру қажеттілігіне байланысты бұл көне негіздер флективті мағына беретін болған да, ал олардын бұрынғы суффикстері жана грамматикалык категорияларды білдіруге бейімделген. Адаптация теориясы Боппка қарсы бағытта эволюция теориясымен сабақтасып жатыр (Ф. фон Шлегель). Агглютинация теориясынан бұрын шыккан, бірак жақтаушылары аз болған бұл теория бойынша, жалғаулар -- алғашқы, ал есімдік -- жалғаулардан шыққан кейінгі элементтер деп түсіндіріледі.
2.2 Адаптацияның түрлері
Бейімделу (адаптация) - ағзаның сыртқы ортаға бейімделуін қамтамасыз ететін барлық реакциялар жиынтығы. Ал, орын толтыру немесе теңгеру (компенсация) - бейімделудің жеке бір бөлімі. Ағзаның зақымдалған бөлігінің және бұзылған құрылымы мен қызметінің жөнделіп, гомеостаздың қалпына келуіне бірден бір септігін тигізетін бірнеше процестің түрлері бар. Яғни, бейімделу және орын толтырудың 6 түрін қарастырамыз.
Бейімделу және орын толтыру үрдістерінің түрлері:
Регенерация
Метаплазия
Гиперплазия
Атрофия
Трансплантация
Гипертрофия.
Регенерация дегеніміз - өлген торшалардың, ұлпа элементтерінің, мүше қызметтерінің жаңарып, қайта қалпына келуін айтамыз.
Регенерация әр деңгейде өтеді:
- молекулалық,
- ультрақұрылымдық;
- торшалық;
- ұлпалық;
- мүшелік.
Метаплазия - ұлпаның негізгі түрлік сипатын сақтай отырып, бір типті сараланған торшаларды басқа типті сараланған торшалармен тұрақты алмастыру яғни бір ұлпаның орнына екінші бір ұлпа түрін ауыстыру. Метаплазия тіңдік торшалардың дұрыс сараланбауынан пайда болады. Метаплазия бейімделу сипатында және әдетте созылмалы физикалық немесе химиялық тітіркену болған кезде байқалады.
Метаплазия жиі эпителийде байқалады. Мысалы, қабыршақты (сквамозды) метаплазия - эпителиальды метаплазияның ең жиі түрі, бір қабатты призма тәрізді немесе куб тәрізді эпителий көп қабатты жалпақ мүйізді эпителиймен алмастырылады. Сквамозды метаплазия жиі жатыр мойны эпителийінде және бронхтың кілегейлі қабығында байқалады, сирек эндометрияда және қуықта кездеседі.
Гипертрофия (грекше hyper - артық; trophe - қоректену) деп - торша көлемінің шамадан тыс ұлғаюынан белгілі бір мүше немесе ұлпа көлемінің үлкейіп, қызметінің күшеюін айтады.
Гипертрофияның мүшелік түрлері:
Нағыз гипертрофия - белгілі бір мүше өзінің паренхималық торшалары есебінен ұлғайуы.
Жалған гипертрофия - белгілі бір мүше талшықты дәнекер ұлпа немесе май ұлпасы есебінен ұлғаюы.
Туындау механизміне қарай:
- Жұмыс (Компенсаторлы);
- Викарлық;
- ... жалғасы
коммерциялық емес акционердік қоғам
Ветеринария факультеті
Биологиялық кауіпсіздік кафедрасы
СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫ
Тақырыбы:
Орындаған: Мадиярқызы Ақмоншақ
Тобы: ВМ-307
Тексерген:
Алматы, 2020 ж.
Жоспары.
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
2.1 Адаптация
2.2 Адаптация түрлері.
3. Қорытынды
4. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Бейімделу -- организмдердің әрбір түрге тән белгілі шектері бар ортаның жағдайына бейімделу үдерісі.Түз жануарларының ашық әрі құрғақ кеңістікті ортадағы тіршілікке эволюциялық бейімделуі тез жүгіруге, құрғақшылық жағдайына, т.б. бейімделуі; Қиыр Солтүстікке және басқа да экстремалды аймақтарға тұрақты қоныстану үшін көшіп барған адамның физиологиялық немесе онтогенетикалык бейімделуі ("әдеттенуі"). Бір ұрпақтың жеке физиологиялық бейімделуі фенотиптік бейімделу деп аталады да, бұл ұрпақтан урпаққа көше отырып генотиптік бейімделуге өтеді, ал сұрыпталу барысында -- эволюциялық бейімделуге ауысады. Генотиптік және эволюциялық бейімделумен салыстырғанда физиологиялық бейімделу толық жетілмеген. Организмнің бастапқы жағдайға оралуы қайта бейімделу , деп аталады; ортаның өзгерістегі жағдайына ыңғайлануды дизадаптация дейді. Сонымен бірге жаңа әлеуметтік ортаға, мысалы, ауылдан қалаға келген мигранттардың бейімделуі -- адамның әлеуметтік бейімделуі жеке қарастырылады.
2.1
Адаптация (лат. adaptatio -- бейімделу) -- жануарлар организмдерінің, олардың мүшелер жүйелерінің құрылысы мен қызметі жағынан белгілі бір тіршілік ортасына бейімделу процесі; бір биологиялық түрдің морфофизиологиялық мінез-құлық - популяциялық т.б. оған ыңғайлы табиғи ортада өзіне тән өмір сүруіне мүмкіндік беретін ерекшіліктері. Бейімделу әрбір түрдің барлық даму сатысында даму арқасында қалыптасады. Бейімделу жиынтығы ағзалардың құрлысы мен тіршілігінің табиғи қажеттілігін қалыптастырады.
Адаптация теориясы (лат. adaptatioбейімделу, икемделу) -- үндіеуропалыкфлективті формалардын шығу тегі туралы 19 ғасырдың ортасында ұсынылған ғылыми болжамдардын бірі. Ол бойынша сөз түрлендіруші-қосымшалар мен есімдіктер бір-біріне тәуелсіз дербес дамыған, тек кейін грамматикалық мағыналарды білдіру үшін өзара бейімделген. Адаптация теориясысын Бопптың агглютинация теориясына қарама-қарсы ұсынған -- санскрит тілін зерттеуші Людвиг. Оның түсіндіруінше, үнді-еуропалы кесім мен етістіктің жалғаулары алғашында жинақты сілтеу мағынасындағы негіздерді жасайтын суффикстер болган. Бірақ әртүрлі мағыналар мен катынастарды білдіру қажеттілігіне байланысты бұл көне негіздер флективті мағына беретін болған да, ал олардын бұрынғы суффикстері жана грамматикалык категорияларды білдіруге бейімделген. Адаптация теориясы Боппка қарсы бағытта эволюция теориясымен сабақтасып жатыр (Ф. фон Шлегель). Агглютинация теориясынан бұрын шыккан, бірак жақтаушылары аз болған бұл теория бойынша, жалғаулар -- алғашқы, ал есімдік -- жалғаулардан шыққан кейінгі элементтер деп түсіндіріледі.
2.2 Адаптацияның түрлері
Бейімделу (адаптация) - ағзаның сыртқы ортаға бейімделуін қамтамасыз ететін барлық реакциялар жиынтығы. Ал, орын толтыру немесе теңгеру (компенсация) - бейімделудің жеке бір бөлімі. Ағзаның зақымдалған бөлігінің және бұзылған құрылымы мен қызметінің жөнделіп, гомеостаздың қалпына келуіне бірден бір септігін тигізетін бірнеше процестің түрлері бар. Яғни, бейімделу және орын толтырудың 6 түрін қарастырамыз.
Бейімделу және орын толтыру үрдістерінің түрлері:
Регенерация
Метаплазия
Гиперплазия
Атрофия
Трансплантация
Гипертрофия.
Регенерация дегеніміз - өлген торшалардың, ұлпа элементтерінің, мүше қызметтерінің жаңарып, қайта қалпына келуін айтамыз.
Регенерация әр деңгейде өтеді:
- молекулалық,
- ультрақұрылымдық;
- торшалық;
- ұлпалық;
- мүшелік.
Метаплазия - ұлпаның негізгі түрлік сипатын сақтай отырып, бір типті сараланған торшаларды басқа типті сараланған торшалармен тұрақты алмастыру яғни бір ұлпаның орнына екінші бір ұлпа түрін ауыстыру. Метаплазия тіңдік торшалардың дұрыс сараланбауынан пайда болады. Метаплазия бейімделу сипатында және әдетте созылмалы физикалық немесе химиялық тітіркену болған кезде байқалады.
Метаплазия жиі эпителийде байқалады. Мысалы, қабыршақты (сквамозды) метаплазия - эпителиальды метаплазияның ең жиі түрі, бір қабатты призма тәрізді немесе куб тәрізді эпителий көп қабатты жалпақ мүйізді эпителиймен алмастырылады. Сквамозды метаплазия жиі жатыр мойны эпителийінде және бронхтың кілегейлі қабығында байқалады, сирек эндометрияда және қуықта кездеседі.
Гипертрофия (грекше hyper - артық; trophe - қоректену) деп - торша көлемінің шамадан тыс ұлғаюынан белгілі бір мүше немесе ұлпа көлемінің үлкейіп, қызметінің күшеюін айтады.
Гипертрофияның мүшелік түрлері:
Нағыз гипертрофия - белгілі бір мүше өзінің паренхималық торшалары есебінен ұлғайуы.
Жалған гипертрофия - белгілі бір мүше талшықты дәнекер ұлпа немесе май ұлпасы есебінен ұлғаюы.
Туындау механизміне қарай:
- Жұмыс (Компенсаторлы);
- Викарлық;
- ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz