Өкпені жасанды тыныс алдыру

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

«Астана Медицина Университеті» КеАҚ

“В. Г. Корпачев атындағы патологиялық физиология” кафедрасы

СӨЖ

Тақырыбы: Реанимацияның патофизиологиялық негіздері. Реанимациядан кейінгі аурулар.

Орындаған:

Топ:

Қабылдаған:

Нұр-Сұлтан - 2019 ж.

Жоспар

Кіріспе
Негізгі бөлім

Реанимация туралы түсінік
Реанимацияның негізгі шаралары
Постреанимациондық бұзылыстар

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Қазіргі таңда клиникалық анестезиологияның, реаниматология жəне қарқынды терапияның дамуында реанимация мен қарқынды терапияның негізгі əдістерімен, сондай-ақ анестезиология негіздерімен таныс барлық мамандық дəрігерлерінің жағдайы ауыр науқастарды емдеудің тиімділігін арттыруға мүмкіндік беретін маңызды сапалық өзгерістер болуда. Анестезиология жəне реаниматология дамудың үлкен жолынан өтті жəне əртүрлі бейін науқастарын емдеуде, əсіресе шектік жəне терминальдық жағдайдағы пациенттерді емдеуде маңызы зор дербес клиникалық мамандыққа айналды. Анестезиология жəне реаниматологияның жетістіктерімен басқа да клиникалық мамандықтардың, бірінші орында хирургия дамуының революциялық кезеңдеріне байланысты.

Анестезиология жəне реанимация - біртұтас ғылыми-практикалық пəн, оның негізгі принципі тіршілікте маңызды функциялардығ бұзылыстарын түзету, оларды қажетті деңгейде ұстау жəне реттеу. Бұл пəннің практикалық əдістері де (респираторлық қолдау, инфузиялық терапия, кеңірдек интубациясы т. б. ) көптеген медициналық мекемелердегі қызметті ұйымдастыру сияқты біртұтас. Анестезиологтар мен реаниматологтарды дайындауға ерекше талап қойылады. Себебі, басқа мамандықтарға қарағанда олар организм тіршілігінің негізгі функцияларын сақтау мақсатында пациенттің шектік жағдайында (кейде терминалдық) немесе операциялық травма жағдайында медициналық көмек көрсетуге міндетті.

Негізгі бөлім

Реанимация (лат. re - қайта және лат. anіmatіon - жандандыру ) - ағзаның тіршілік етуіне қажетті ең маңызды органдар қызметінің бұзылуын не тоқтауын қалпына келтіру. Организмді тірілту терминальдық жағдайларда, оның ішінде клиникалық өлім кезінде қолданылады. Әдетте, ағза тіршілігі біртіндеп барып тоқтайды. Бұл кезде ми және орталық жүйке жүйелері тіршілігін толық жоғалтпайды. Физиологиялық зерттеулер нәтижесінде өмір мен өлім арасында белгілі бір аралық жай болатыны дәлелденген. Бұны клиникалық өлім деп атайды. Бұл кезде тыныс алу, жүрек соғысы, шартты және шартсыз рефлекс байқалмайды, клиникалық өлім 5 - 8 минутқа созылады . Организмді тірілту үшін ең алдымен қолдан тыныс алдыру мен жүрекке массаж жасалынады. Сондай-ақ, қан құю, жүректі электрмен дефибрилляция жасау шаралары да жатады. Организмді тірілтуге бағытталған негізгі шаралар түріне қарай жүрек-өкпелік, жүректік, тыныс алу реанимациясы деп бөлінеді. Клиникалық өлімнен ағнаны тірілту неғұрлым ерте ( 8 минуттан ) басталса және қолдан тыныс алдыру мен жүрекке массаж дұрыс жасалcа нәтижелі болады. Бұрын ауырмаған адам кенеттен не кездейсоқ себептерден ( мысалы, электр тогы соққанда, наркоз көп мөлшерде берілсе, әр түрлі себептермен жүрегі тоқтап қалғанда, т. б. ) клиникалық өлімге ұшыраған жағдайда, ағнаны тірілту жиі қолданылады. Адам ұзақ ауырып, оның ағзасындағы тіршілікке маңызды органдарында ( мысалы, жүйке жүйесінде, т. б. ) қайтымсыз өзгерістер байқалса, организмді тірілтуге мүмкіндік болмайды. Бұл кезде өлімнің биологиялық сатысы басталады.

Реанимацияның негізгі шаралары

Жүректі жансандыру соққысы: соққыны кеуде сүйегі аяқталатын тұсындағы төс шеміршегінен 2-3 см жоғары кеуденің ортасынан сәл төмен орналасқан нүктеге жудырықпен соғады. Соққыны дұрыс және өз уақытында жасаса жүрек соққысы қалпына келіп, адамның есі кіреді. Eсіңізде болсын! Осындай соққы жүрегі соғып тұрған адамды өмірден алып кетуі де мүмкін.

Өкпені жасанды тыныс алдыру: Алдымен зардап шегушіні қатты жерге жатқызып, басын артқа кқрай шалқайтып, егінің астыңғы жағын алға қарай шалқытып, наукастың аузын aшу керек. Содан соң салфеткаға оралған саусақпен наукастың ауыз-қуысын тазалау қажет: құсықтан, қаннан, құмнан, жасанды тістен. Тілїн шығарып түйреуішпен бекітіледі.

Алғашы көмек кезіндегі жасанды тыныс алдыру. Ол екі әдіспен журrізіледі: «ауызға-ауыз», «ауыздан-мурынға». «Ауыздан-ауызға» дем жіберу үшін, дем беруші бір қолымен маңдайынан басып, науқастың басын артқа шалқайтады да терең дем алып науқастың мұрнын қысып, аузына дем жібереді, содан кейін зардап шегушінін шамалы ауа шығаруына эгузкіндік береді. Дем жібергенде көкірек қуысы 4-5 см көтерілуі керек. Егер ауа өткізетін түтікшелер болса, солар арқылы да дем жіберуте болады. Сондай-ақ арнайы резеңкеден немесе пластмассадан жасалған Амбу қапшыктарын қолдануға болады. Егер де реанимашияны бір құтқарушы жүргізсе, онда кеyдені 15 рет басқанда өкпеге 2 рет аyа үрлейлі.

«Ауыздан-мұрынға» әдіс кезінде зардап шегушінің жағы қарысып немесе жарақаттанған кезде, аузының шырышты қабығы күйікке шаллыққанда колданылады. Бұл әдіспен жасанды демалуды жүргізу үшін құтқарушы бір қолымен маңдайынан басып зардап шеугшінің басын артқа шалқайтады, мұрын қуысын тазалайды, екінші қолымен жақты жоғары көтеріп aуызды жабады. Мұрынға салфетка немесе қол орамал төсеп, ауа үрлейлі. Тынысқа ауа беру жиілігі минутына 16-18 рет. Балаларға жасанды тыныс алдыру кезінде ерінмен ауыз бен мұрынды қатар қамтиды, ауаны азырақ үрлейді, ересектерге қарағанда жиі, баланың жасына қарай. Басқа қолданылатын әдістер Сильвестр, Шефер әдіетері.

Жүрекке жабық массаж жасау: жүрекке жабық массаж жасау нәтижесінде әдеттегі қан айналысының 10-30 пайыз қалпына келуі, бұл ми қабығы жасушаларының өліп қалмауына жағдай жасайды. Жүрекке сырттай массаж жасарда зардап шегушіні шалқасынан жерге, үстелге немесе қатты төсекке жатқызады. Кеудесін жоғарырақ көтеріп, ал басын шалқайтып қойған жөн. Аурy адам клиникалық өлімде болған кезде кеуде бұлшық еттерінің тонусы төмендейді, осы кезде кеудені күшпен басатын болсак, онда ол 5-6 см-ге майысады да, жүректі қысады. Сонда қан жүретін сол жак қарыншадан қолкаға құйылып, одан бүкіл денеге тарайды, миға барады, жүректің өзін көріктендіреді. Бір мезгілде қан жүректің оң жак қарыншадан өкпеге барып, оттегімен қанығады. Кеудені басып тұрып қоя берген кезде, ол кеңейіп, қалпына келеді, сол кезде жүрекке көк қан тамыры арқылы қан сорылады. Осыны қайталай беріп қанды тамырларға уақытша жүргізуге болады.

Журекке жабық массаж жасау техникасы : көмек керсетуші сол жағынан турады. Төстін төменгі жағына бірінші алақанды төсеп, кейін оның үстіне екінші алақанды қойған жөн. Саусақтармен кеудені қатты басуға болмайды, қабырғаларды сындырып алуга болады. Көмек көрсетуші омыртқаға қарай кеудені 4-5 см ығыстырады, массаж жасағанда құткарушының қолы түзу болу керек. Мұндай қозғалыстар минутына бо-8о рет, балаларға 100-120 рет жасалынады.

П. Сафардың жүргізуімен, организмді тірілту үш фазадан тұрады деп көрсетілген:

І Фаза (жедел оксигенация фазасы) -негізгі қолданылатын шаралар организмнің өмірлік іс-әрекетін ұстап тұруға бағытталған. Бұл фаза бірнеше кезектескен қатарлардан тұрады:

1. Тыныс алу жолдарының өткізгіштігін қалпына келтіру және бақылау. 2. Зардаптартушының өкпесіне оксигенация және ИВЛ

3. Ірі тамырлардың пульсациясын анықтап, қанайналымды ұстап тұру үшін, немесе демеу үшін жүрекке массаж жасау, шок кезінде зардаптартушының қансырауын бақылау және сәкесті таңу.

ІІ Фаза (өзіндік қанайналымды қалпына келтіру фазасы) -әрі қарай қолданылатын шаралар өзіндік қанайналымды және артериалдық оттекті тасымалдауды қалпына келтіріп, нормаға жақындату арқылы, өкпе-жүрек жүйесінің жұмысын тұрақтандыру бойынша жүргізіледі. Бұл үш кезеңнен тұрады:

1. Фармокологиялық заттарды енгізу және ерітінділердің венаішілік инфузиясы 2. Электрокардиоскопия (электрокардиография) 3. Электрлік дефибриляция

ІІІ Фаза (Ми реанимациясы және постреанимациялық интенсивті терапия фазасы) -ұзартылған фаза шаралары мидың және басқа да өмірлік қажетті ағзалардың адекватты функциясын қалпына келтіру, сақтау және даму бойынша жүргізіледі. Бұл фаза да үш кезеңнен тұрады:

1. Жүрек тоқтауының себебін анықтау және емдеу. Зардаптартушының құтқарылуы мүмкіндіктерін анықтау.

2. Жаңа құралдар және әдістер арқылы мидың функциясын толық қалпына келтірі бойынша шаралар жүргізу.

3. Посреанимациялық кезеңде өмірлік маңызды мүшелердің ұзақ интенсивті терапиясы.

Тағы да бір айта кету орында, диагнозы анықтау уақыты мейілінше қысқа болу керек!

Жүрек-өкпе-мишық реанимация. Анестезиология және реаниматологияның дамуы, әр түрлі мемлекеттерде соңғы он жылдықта организмді тірілту бойынша жиналған зерттеулер және тәжірибелердің жүйеленуі, ағзаны тірілту терминологиясына, әдісіне және техникасына жаңа өзгерістерді енгізуге мүмкіндік береді. Жекелегенде, кеңінен тараған “жүрек-өкпелік реанимация” термині, логикалық өзгерту бойынша “жүрек-өкпе-мишық реанимация” деп өзгертілді, себебі соңғы нәтиже, яғни тұлғаның толық қалпына келуі, тек тірілту бойынша алғашқы жедел шаралар жылдамдығына және эффективтілігіне ғана тәуелді емес, сонымен қатар қалпына келтіру бойынша әрі қарайғы қазіргі интенсивті емдеу шараларының, басты орында мидың, сонымен бірге өмірлік қажетті мүшелердің қызметін қалпына келтіру және тұрақтандыру үшін жүргізілуіне де тәуелді.

Постреанимациондық бұзылыстар (кезеңі)

Реанимация және жүрек-тамыр мен тыныс жүйесін қалпына келтіру кезңінен кейін, әртүрлі мүшелер және жүйелерде постреанимациондық дерт дамиды, реанимациядан кейінгі дамитын дерттер-постреанимациялық аурулар деп аталады, оны алғаш рет В. А. Неговский сипаттаған (1979) .
Жағдайдың жақсы ағымында реанимациядан кейінгі кезең орта есеппен 5 тәулікке созылады.
Неговский және қызметтері мәліметтері бойынша постреанимациялық период 3 кезеңнен тұрады: функцияның уақытша тұрақтануы, жағдайдың қайта нашарлауы және қызметтердің қалыпқа келу кезеңінен. Бұл мәлімет жалпы қансыраған, травмаланған және шок құбылысы бар 1539 науқасты емдеу нәтижелерінің анализіне негізделген.
Функцияның уақытша тұрақтану кезеңі дұрыс емдесе реанимациядан кейін 10-12 сағаттан соң басталады. Науқастың жалпы жағдайы алғашқы болжамдарға қарамастан жақсарады; артериялық қысым тұрақтанады. Сонымен бірге жалпы қанжоғалтуда, орнын толтыруға қарамастан, гиповолеэмия-жалпы айналымдағы қан көлемінің 30%-ға дейін азаюы, гипопратейнэмия-жалпы плазмадағы белок үлесінің 60г/л төмендеуі анемия-гемоглобин 100г/л төмен, сақталады, сонымен бірге шеткері қанайналымда бұзылыстар байқалады, циркуляторлық және анемиялық гипоксия байқалады, аяғына дейін тотықпаған алмасу заттарының көптеп жиналуы-қалыпты рН-та лактат және органикалық қышқылдардың көлемі қан плазмасында 1, 5-2 есе көбеюі. Калидің зәрмен белсенді шығарылуы және натридің жиналуы, функционалдық олигоурия және анурияның дамуы, ағзада су тапшылығы және бүйректе қанайналымның бұзылуынан. Гипокоагуляция реанимацияның алғашқы сағаттарына және онан кейін коагуляция қалпына келіп, гиперкоагуляцияға ұласуы мүмкін. Бұл кезеңдегі науқастарға көрсетілген ем, анықталған гемеостаз бұзылыстарын коррекциялауға бағытталуы керек. Бұл үшін ИВЛ және инфузды терапияны жалғастырып, орталық веналық қысымын және жалпы айналымдағы қан көлемін, сағаттық диурезді, жүйелік гемодинамикалық, шеткері қанайналымды, қанның және зәрдің биохимиялық құралын бақылап отыру керек.
Науқас жағдайының қайта нашарлау кезеңі бірінші тәулік аяғында және 2-ші тәулік басында байқалады. Жалпы жағдайдың нашарлауынан басқа артериялдық гипоксемия (артериялық қанда оттегінің парциалдық қысымының РаО ₂ -нің 80мм. с. б. б. -нан төмендеуі, артериялық қанның оттегімен қанығуы-aО ₂ 92% -дан төмен) дамиды. Бір уақытта гиперкоагуляция жоғарылайды; сақталған циркуляторлық және анемиялық гипоксияға гипоксиялық анемия қосылады. Газ алмасу бұзылысының жетекші механизмі кіші қанайналым шеңберіндегі циркуляциялық бұзылыстар: тамырларда микротромбтар және май тамшыларымен эмболизация жүріп, үлкен қанайналым шеңберіне өтеді, өкпеде ұлпалардың зат алмасуы бұзылады. Аталған себептер осы кезеңде-ақ жедел өкпелік жеткіліксіздікке-“шоктық өкпенің” дамуына әкеледі. Ұзақ гиповолемия “шоктық бүйрекке” әкеледі. Сақталған гиповолемия шеткері қанайналым бұзылуының аясында гипоксияның тереңдеуі, гликолиздің күшеюіне, организмнен калидің белсенді шығарылуына, су-эликтролит балансының бұзылуына және көп жағдайда метаболиттік алкалоздың дамуына әкеледі. Бұл кезеңде емдеудің негзізгі мақсаты симптомдық терапиямен бірге жедел өкпе және бүйрек жеткіліксіздігін коррекциялау болып табылады. Гиперкоагуляцияны жою, газ алмасуды қалыпты деңгейде ұстап тұруға жағдай жасайды. Бұл фазада антикоагулянттарды тағайындау ұсынылады.
Постреанимациялық периодтың қолайсыз ағымында 3-5 тәулікте гипоксия өршіп, әр түрлі мүшелер мен жүйелердің қызметінің бұзылыстары өрістейді.
Реанимациядан кейініг алыстаған кезеңде клиникалық өлімге ұшыраған немес гипотензиямен көп қанжоғалтқан науқастарда 3-4 айдан кейін психоневрологиялық бұзылыстар пайда болып, 6-12 айда өршіп, 2-3 жыл бойы сақталуы мүмкін, одан да көп уақыт сақталуы да мүмкін. Көбінесе невростениялық синдром