Өкілдік қатынастарының субъектілері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

1 АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТАҒЫ ӨКІЛДІК ҰҒЫМЫ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... .5
1.1 Өкілдік түсінігі мен элементтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.2 Өкілдік қатынастарының субъектілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
1.3 Өкілдің өкілеттіктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9

2 ӨКІЛДІҢ ӨКІЛДІК БЕРУШІ АДАМНЫҢ МҮДДЕСІНЕ ЗАҢДЫҚ МӘМІЛЕЛЕР ЖАСАУЫ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
2.1 Өкілдікті беру келісім шартының ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ...10
2.2 Өкілдікті беру келісім шартының кезеңдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ...13
2.3 Өкілдік беру келісім шартының мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 22

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...25

КІРІСПЕ

Курстық жұмыстың жалпы сипаттамасы. Курстық жұмыста Азаматтық құқықтағы өкілдікке жалпы сипаттама беру.
Тақырыптың өзектілігі. Жалпы ереже бойынша, азаматтық істер субъектілерінің басқа тұлғалардың - өкілдіктің жәрдеміне жүгінбей-ақ мүліктік айналымға өз бетінше қатысу мүмкіндігі болады. Солай болса да, азаматтық айналымда өкілдік институты кеңінен қолданылады. Атап айтқанда, мысалы, заңға байланысты, тікелей қатысуына әрекет қабілеттілігінің жоқтығы немесе өзге де өмірлік нақты мән-жайларға байланысты өкілдік беруші адам өзінің құқықтары мен міндеттерін жүзеге асыра алмайтын, науқастығына, жұмысбастылығына және байланысты өзі қатыса алмайтын жағдайларда өкілдіктің қажеттігі туады. өкілдің арнайы білімін, біліктілігін немесе тәжірибесін пайдалану үшін өкілдер қызметіне жүгінетін бірқатар жағдайлар бар (мысалы, бағалы қағаздар рыногында мәмілелер жасауда өкілдік ету).
Азаматтық істерта бір адамның екінші адамның атынан жасаған мәмілелері немесе басқа да заңдық маңызы бар әрекеттері (мысалы, сотқа талап-арыз беру немесе сот отырысына қатысу) тікелей екінші адам үшін азаматтық істертар мен міндеттерді туғызатын, өзгертетін немесе тоқтататын істер қатынастар өкілдік деп аталады. Басқа адамның мүдделері үшін мәміле жасайтын адам өкіл деп, оның мүддесіне мәміле жасалатын адам - сенім білдіруші немесе өкілдік беруші деп, ал сенім білдірушінің (өкілдік берушінің) мүдделері үшін өкіл мәміле жасайтын адамдар - үшінші жақ деп аталады.
Өкілдікті істер реттеу азаматтық істерге тән және көптеген ережелері бойынша көптеген елдердегі реттеулерге ұқсайды. Мүліктік айналымда өкілдік айтарлықтай кең қолданылады, бірақ оның қолдануында кездесетін ерекшеліктерді атап көрсету қажет, өкілдің өзі ғана жасай алатын мәмілелерде, сондай-ақ заң актілері бойынша өкілдің жеке қатысуы көзделген мәмілелерді жасаудың не олардың өкіл арқылы жасалуына тыйым салынатын мәмілелерде өкілдік қолданылмайды. Өсиет қағазды толтыру өкіл арқылы жасауға тыйым салынға мәмілеге мысал бола алады. Егер өсиет қалдырушы қандай да бір себеппен өсиетке қол қоя алмаса, онда оған нотариустың немесе өсиетті куәландырушы адамның қатысуымен өсиет қалдырушының қол қоя алмауының себептерін көрсете отырып, басқа азамат қол қояды. Қол қойған адам өсиет қалдырушының өкілі емес, оның еркін қағаз бетінде белгілі бір құралмен бейнелеуші болады.
Дамудың демократиялық принциптерін қамтамасыз етуде азаматтық істерде өкілдіктің, өкілдердің,оның ішінде заңды, шартты, комерциялық -өкілдердің алатын орны ерекше. Ол ең алдымен қоғамның әртүрлі салаларында жиі-жиі кездесіп тұратын заңсыздықтарды болдырмау үшін күреседі. Ал қазіргідей өтпелі кезеңде, орын алып отырған келеңсіздіктермен қатар күні кеше ауылшаруашылығында жүргізілген жекешелендіру барысында туындаған проблемалар және әртүрлі жеке фирмалар мен ЖШС-тер өмір сүріп жатқан қазіргі кезеңде орын алып жатқан заңсыздықтардан аяқ алып жүре алмайсың. Сонымен қоса тергеу, тексеру, жауап алу барысында істер қорғау орындары тарапынан жіберіліп жатқан заңсыздықтар да аз емес.
Соңғы кездері әлеуметтік көмек мәселесі көп проблемаларды туындатып отыр. Көп жағдайларда әлеуметтік көмекті мүшелерінің заң талаптарын жете білмеуі салдарынан кейбір азаматтарға тиесілі әлеуметтік көмек көрсетілмей келеді. Немесе керісінше, алуға тиісті емес азаматтар көмек алып жатады. Әрине, соңғыларына көп жағдайларда қылмыстық іс қозғалатыны да заңды құбылыс. Бірақ, соған тек әлеуметтік көмек алып жүрген адам ғана кінәлі ме? Міне, осындай кездері адвокат -өкілдердің атқаратын рөлі зор.
Азаматтардың өздерінің істерін өздері жеке жүргізуге көптеген жағдайларда мүмкіндіктері бола бермейді. Олар басқа қалада өтетін сот отырысына өздерінің күнделікті шаруасынан қол үзіп барулары керек болады, сондай-ақ ертедегі римдіктердің айтуы бойынша, өз істерін жеке жүргізу ауруда, жасының келуі де, аяқ астынан жолсапарларда же көптеген басқа себептерде кедергі келтіреді демекші, шын мәнісінде барлық уақытта ойлағанындай, барам деген жеріңе бара алмайсың, айтсам ба деген ойыңды айта алмайсың. Сондықтан кейбір нақты іс-әрекеттерді атқару үшін басқа адамдарға өз атыңнан өкілдік беріп, өз істеріңді атқаруды тапсыру қажеттілігі туындайды яғни соттағы іс-әрекетіңді атқару соттағы өкілдік дегеніміз - бір тараптың яғни өкілдің екінші тараптың, яғни екінші өкілдік берушінің мүддесін қорғап соның атынан іске қатысуы.
Күнделікті өмірде өз істерін табысты жүргізу үшін заңдарды жақсы біліп же сот өндірісінің формальдылығын жете сезініп түсінумен қатар, өз ойын анық бір-бірімен байланыстыра жеткізе білуі керек. Бірақ кез-келген азамат мұндай білімдер мен қасиеттерге ие емес. Осылардың негізінде қажетті заң көмегін алуда сот істерінде тек қана кеңестер беріп қоймай, сот ісін де өзінің сөзімен, сөйлеу өнерімен алып шығатын адамның қажеттігі туады. Сот ісіне қатысып отырған заң көмегін беруші тараптың әрекетіне қосымша оның атынан іс жүргізу құжаттарын толтырып, сот жарыссөзінде азаматтың құқығымен мүддесін қорғап сөйлеуін істер қорғау деп атайды.
Шынында, істер қорғау соттағы өкілдіктің жеке оқиғасы іспеттес. Бірақ, егер өкіл негізінен өкілдік берушіні толық ауыстырады, ол юрист-консульт, яғни заң кеңесшісі істер қорғаушы өкіл берушіні ауыстырмай-ақ бірақ оған іс жүргізуде көмектесе отырып, сот өндірісінде жеке маңызды рөлге ие болады.
Курстық жұмыстың құрылымы. Бітіру жұмысының құрылымына келсек, ол кіріспеден, екі тараудан, алты бөлімшеден, қорытындыдан же пайдаланылған әдебиеттер тізімнен тұрады.

1 АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТАҒЫ ӨКІЛДІК ҰҒЫМЫ

1.1. Өкілдік беру түсінігі мен элементтері.

Азаматтық істер және міндеттерді жүзеге асыру үшін жеке және заңды тұлғалар, азаматтық істер қатынастарын тоқтату немесе өзгерту олардың пайда болуына тап болатын қызметтерді атқарып беретін тұлғаларға әрқашанда оралуға міндетті. Мұндай қатынастарының түрін өкілеттілік деп атайды. Өкілеттілік қатынастары түрлі негіздер бойынша пайда болуы мүмкін, соның ішінде келісім шарт бойынша өкілеттілік қатынастарын тудыратын келісім шарттың ең көп тарағаны өкілеттілікті беру келісім шарты болып табылады.
Басқа адамның (өкілдік берушінің) атынан бір адамның (өкілдің) сенімхатқа, заңдарға, сот шешіміне, не әкімшілік құжатқа негізделген өкілеттілі күшімен жасаған мәмілесі өкілдік берушінің азаматтық істертары мен міндеттерін тікелей туғызады, өзгертеді, және тоқтатады.
Өкілеттік өкілдің (бөлшек сауда жүйесіндегі сатушы, кассир) әрекет жасаған жағдайынан да көрінуі мүмкін.
Өкіл жасаған мәміле бойынша тікелей өкілдік берушіде істертар мен міндеттер пайда болады.
Өкіл жеке өзіне қатысты да, сонымен бірге өзі өкілі болып табылатын басқа адамға қатысты да өкілдік берушінің атынан мәмілелер жасай алмайды.
Басқалардың мүдделері үшін болса да өз атынан әрекет ететін адамдар (коммерциялық делдалдар, мұрагерлік кезінде өсиетті орындау тапсырылған адамдар) сондай-ақ болашақта жасалуы мүмкін. Мәмілелерге қатысты келіссөз жүргізуге уәкілдік берілген адамдар өкілдер болмайды.
Сипаты жөнінен тек жеке өзі ғана жасауға болатын мәмілені сондай-ақ заң құжаттарында көзделген реттердегі басқа да мәмілелерді өкіл арқылы жасауға жол берілмейді.
Өкілдің өкілдік беруші адамның мүддесіне заңдық мәмілелер жасауы өкілдіктің елеулі қызметі болып табылады. Заңдық маңызы бар әрекеттерді жасау белгісі жөнінен өкілдіктің барлық өзге қатынастардан айырмашылығы бар, өйткені оларда бір тұлға екінші тұлғаны алмастырады (мысалы, заңды тұлғаның істер қабілеттілігін оның органы - директор, басқарма арқылы жүзеге асыру) немесе оған іс жүзінде көмектеседі (мысалы, ақылы көмек көрсетеді, мердігерлік жұмыстарды жүзеге асырады, тауарларды өткізеді немесе делдалдық қызмет көрсетеді).
Заңды әрекеттерді жасау өкілдік берушінің еркін қайталауды ғана емес, өзінің дербес еркін көрсетуді де талап етеді. Сондықтан өкілдік ұғымына тек өзін жіберген тұлғаның еркін жеткізетін же өз бетінше өзінің екін білдірметін, заңдық әрекеттер жасамайтын құрал ғана болып саналатын уәкілдің, шабарманның қызметі кірмейді.
Өкілдік өкілдің сенім білдіруші адамның атынан мәміле жасалуын көздейді. Мәмілені сенім білдірушінің мүддесі үшін, оның есебінен, бірақ өз атына комиссионер жасайды, ал шарттың тиісті талаптары болғанда - сенімгер басқарушы да жасайды. Көп ретте комиссия жөніндегі қатынастарды, АК-ның 163-бабындағы тікелей өкілдік мағынасынан өзгеше, жасырын өкілдікке жатқызады. Бірақ комиссияның шарты бойынша қатынастарда өкілдіктің мәнді белгілері жоқ. Комиссияның өкілдікпен экономикалық белгілері бойынша ғана ұқсас белгілері бар - басқаның есебінен әрекет жасау, бірақ заңдық белгісі бойынша емес, өйткені оның мәні өкілдік білдірушінің атынан әрекет ету болып табылады. Сондықтан комиссия же өкілдік бойынша қатынастарының салдары бір-бірінен айтарлықтай өзгеше болады, бұл комиссияны өкілдікке жатқызуға мүмкіндік бермейді. Басқалардың мүддесі үшін болса да, өз атынан әрекет ететін адамдар өкілдер бола алмайды. Сондықтан, мысалы, сенімгер басқарушының, уәкілетті адамның өз атынан әрекет ету қызметі өкілдік болмайды.
Өзге адамның мүдделері үшін жүзеге асырылатын, бірақ сол үшін азаматтық-істер салдары болмайтын қызмет те өкілдік бола алмайды, өйткені өкілдіктің мәнді белгісі өкілдің заңдық мәмілелер жасауы болып табылады. Мысалы, оларға өзге адамның атынан мәміле жасауы болып табылады. Мысалы, оларға өзге адамның атынан мәміле жасау емес, мәмілелер жасауға көмектесу тапсырылатын коммерциялық делдалдардың қызметі немесе болашақта жасалатын мәмілелерге, азаматтық-істер шарт болып есептелмейтін ниет хаттамасына қол қоюға байланысты келіссөздерге қатысу тапсырылатын адамдардың (атап айтқанда, лауазымдық міндетіне осындай жұмыстарды жүргізу кіретін заңды тұлға қызметкерлерінің) қызметі өкілдік бола алмайды.

1.2. Өкілдік қатынастарының субъектілері.
Өкілдікте өкіл, өкілдік беруші және үшінші тұлға арасында қатынастар туындайды. Өкілдікте және өкілдіктің көмегімен жасалған мәміле бойынша қатынастарының тууы үшін үш тұлғаның бірлескен және үйлесімді еркі болуы қажет: өкілдік беруші адам арқылы істертар мен міндеттерді белгілеу үшін - өкілдің; өкілдік беруші адаммен қатынас орнату үшін - үшінші адамның; өкіл арқылы мәміле жасауға өз келісімін ертерек немесе кешірек беру үшін - өкілдік берушінің еркі болуы керек.
Өкіл мен өкілдік беруші адам арасындағы істер қатынас өкілдіктің өзі болады, оны ішкі қатынас деп атайды. өкіл мен үшінші адам арасындағы қатынас сыртқы қатынас болады, ол өкілдік бойынша өкілеттікті жүзеге асыру болып табылады, оның дербес сипаты жоқ, өйткені өкілдіктің мәні - өкіл жасаған мәміле бойынша тікелей өкілдік берушіде істертар мен міндеттер пайда болады. Бір тарабы өкіл болатын мәміледе өкілдік беруші адам істертар мен міндеттер субъектісіне айналады, ал үшінші жақ үшін өкіл фигурасының айтарлықтай мәні болмайды, өйткені үшінші жақ өкіл арқылы тікелей өкілдік берушімен істер қатынас онатады. өкілдің мәмілесі - бұл заңдық факт, ол өкілдік беруші мен үшінші адам активті және пассивті субъектілері болып табылатын қатынастарды туғызады. өкіл өкілдіктің жәрдемімен орнатылатын қатынастардан тыс қалады және онда ешқандай істертарды немесе міндеттерді иеленбейді.
Істертар мен міндеттер субъектісі өкіл емес, өкілдік беруші адам болатындықтан, онда жалпы азаматтық істер қабілеттіліктің болуы талап етіледі. Жалпы ереже бойынша, азаматтық айналымның кез келген субъектісі - заңды тұлға немесе әрекет қабілеттілігінің күйіне қарамастан, азамат өкілдік беруші адам қызметін атқара алады. Сонымен бірге, бұл жалпы ережеден бірқатар ерекшеліктер бар. атап айтқанда, бірқатар жағдайларда заң мәмілелердің жекелеген түрлері бойынша тараптарға белгілі бір тараптар қояды, мысалы, банк, қамсыздандыру және өзге де лицензияланатын қызметті жүзеге асырудан туындайтын мәмілелерді жасауға арнайы лицензия болудың қажеттігі және осы жағдайда өкілдік беруші адам жеке өзі немесе өкіл арқылы мәміле жасау үшін лицензия алуға тиіс. өкіл арқылы мәміле жасауға қажетті келесі ерекшелік айналым қабілеті шектеулі мүлікпенмәміле жасауға қатысты шектеулерден туындайды, мысалы, ауылшаруашылық мақсатындағы жерлерді шетелдіктердің меншігіне сатып алуына тыйым салу, аңшылық жасау қаруларын сатып алу үшін арнайы рұқсаттың болуы. Бұл жағдайда да өкілдік беруші адам заңның осындай мәміленің тараптарына қоятын талаптарына сай болуы тиіс.
Сонымен бірге мынаны атап көрсету қажет: әрекетке қабілетсіз азаматтар өз беттерінше мәмілелер жасауға құқысыз болатындықтан, жалпы азаматтық істер қабілеттілігін иелене тұра, өкіл арқылы өз беттерінше мәмілелер жасай алмайтын себепті олардың өкілдік етуіне жол бермейді. Істер қабілеттілігіне заң немесе жарғы арқылы белгілі бір шектеулер қойылуына байланысты заңды тұлға өз бетінше жасай алмайтын мәмілені өкілдік арқылы жасауға жол берілмейді, мысалы, мемлекеттік кәсіпорындардың өз беттерінше және өкіл арқылы кәсіпорынның негізгі қрларына жатқызылатын мүлікке қатысты мәмілелер жасауға құқығы жоқ, не заңды тұлға мәміле жасау үшін өз жарғысының ережелеріне сәйкес белгілі бір органның (мысалы, байқау кеңесінің) рұқсатын алуға міндетті.
Егер өкілдік беруші адамда заңның белгілі бір мәмілелерге немесе азаматтық айналымның белгілі бір субъектілеріне қоятын істер қабілеттіліктің болуы қажеттігі туралы ережесі бұзылатын болса, онда өкілдің жасаған мәмілесі жарамсыз деп танылады және өкілдік беруші мен үшінші жақ үшін заңдық істер қатынастар тумайды. сондықтан, мысалы, егер өкілдік беруші адам шетелдік болса, ауылшаруашылық мақсатындағы жер учаскесін меншікке сатып алуды көздейтін мәміле жарамсыз болады, өкілдің азаматтығының бұл жағдай үшін ешқандай маңызы болмайды. Егер бұл ұйымдардың осындай мәмілелерді жүзеге асыруына тыйым салынған болса, мысалы, банктердің немесе қамсыздандыру ұйымдарының өкіл арқылы жасаған және материалдық құндылықтармен сауда жасауды жүзеге асыруға бағытталған мәмілелері жарамсыз болады.
Өкілдіктегі сыртқы қатынастың өкілдік үшін, атап айтқанда, өкілдік беруші мен үшінші жақ арасындағы өзара қарым-қатынас мәселелерінде айтарлықтай мәні болатыны даусыз. өкіл мәміле жасау арқылы өкілдік берушінің атынан және өзіне берілген өкілеттік шегінде өзінің еркін білдіретіндіктен, ол шарттарда тікелей контрагент болып саналады. Сондықтан өкіл арқылы жасалған мәміленің салдарын зерттеуде, мысалы, сенім білдіруші мен үшінші жақ арасында туған дауларбойынша салдарды зерттеуде (атап айтқанда, алдау, зорлық-зомбылық көрсету, қорқыту арқылы жасалған мәмілелерді жарамсыз деп тануда) сенім білдірушінің емес, өкілдің еркінің себептері назарға алынуы тиіс. мәселен, сатып алу-сату шартын жасау кезінде сатушы сатып алу-сату объектісінің кемістіктері жөнінде өкілге ескертпегендіктен, бұл мән-жай жасалған мәміленің салдарына ықпал ететін болады, өкілге сатып алу бағасын тиісінше кемітуді, залалдың орнын толтыруды және талап етуге істер береді.
Өкілдің өз еркін білдіруі талап етілгендіктен, жалпы азаматтық әрекет қабілеттілігі бар адам өкіл ретінде әрекет ете алады, яғни заң бойынша шартқа қатысуға тыйым салынбаған адам ғана өкіл бола алады. Сондықтан сот арқылы әрекетке қабілетсіз деп танылған азаматтар өкіл бола алмайды. Кәмелетке толмағандар, әрекетке қабілетсіз және қабілеттілігі шектеулі азаматтар өздері дербес жасай алатын мәмілелер бойынша ғана өкіл болуға құқылы. Ал мәміле бойынша, өкілдік беруші адамда істертар мен міндеттердің пайда болуы өкілде белгілі бір мәмілелерді жасау үшін қажетті лицензияның болуын талап етпейді. өкілдің - заңды тұлғаның арнайы істер қабілеттілігі де олардың істер қабілеттілігінің көлеміне кірмейтін мәмілелерді жасауына кедергі бола алмайды, өйткені олар жасаған мәміле бойынша өкілдік берушіде істертар мен міндеттер пайда болады.

1.3. Өкілдік өкілеттіктері
Өкілдің жасауына рұқсат етілген мәмілелер ауқымын өкілеттік деп атайды. өкілеттік өкіл үшін ғана емес, сондай-ақ оның өкілдік берушінің атынан істер қатынас орнататын адамдары үшін де міндетті, өйткені кейін оларды өкілдік беруші мақұлдайтын жағдайлардан басқа реттерде өкілеттігі жоқ немесе өкілеттігі көп өкілдік заңдық салдар туғыза алмайды. Сондықтан, жалпы ереже бойынша, өкілдің өкілеттігі оларды үшінші жақтың танысуына және тексеруіне болатын әдістермен бекітіледі.
Өкілдің өкілеттігі, әдетте, өкілдікке негіз болған заңдық фактінің мазмұнынан туындайды.
Филиалдың басшысын немесе заңды тұлғаның өкілдігін тағайындауға негізделген өкілдікте заңның талаптарына қарай өкілдік функцияларын жүзеге асыру үшін басшыға сенімхат берілуі қажет. Бұл жағдайда өкілдің өкілеттіліктері сенімхатта көрсетіледі.
Оқиғаларға немесе соттың шешіміне негізделген өкілдікте өкілдің өкілеттігі заңда баянды етілген нормалардан келіп шығады. Мысалы, баланың туылуы оқиғасына байланысты өкілдіктің пайда болуында өкілдердің - ата-аналарының өкілдіктері 14 жасқа дейінгі кәмелетке толмағандардың мәміле жасау тәртібін көздейтін заң нормаларынан туындайды. Соттың шешімімен азамат әрекетке қабілетсіз деп танылатын жағдайда өкілдің өкілеттігі әрекетке қабілетсіз адамның мәміле жасау тәртібімен туындайды.
Өкілдік мәміледен туындайтын жағдайда өкілдің өкілеттігі оның шарттарында баянды етіледі. Мәселен тапсырма немесе коммерциялық өкілдік шартын жасасуда өкілдің өкілеттігі не шартта, не сенім білдірілген немесе коммерциялық өкіл беретін сенімхатта көрсетіледі.
Өкілеттік кейде өкілдік берушінің өз өкілін мәжбүр еткен мән-жайдан да туындауы мүмкін, мысалы, дүкендегі сатушы, бөлшек сауда бойынша мәміле жасайтын уәкілетті адам, банк кассасы бөлмесіндегі ақша қабылдауға, беруге же ақшалай есеп айырысудың өзге де түрлерін жасауға уәкілетті кассир. Мұндай жағдайларда өкілдің өкілеттіктері лауазымдық міндеттерден туындайды және оларды сенімхатпен куәландыруды қажет етпейді.
Егер мәміле жасау кезінде ол осымен бір мезгілде осы адамның өкілі болса, сенім білдіруші адамның мүдделерін қорғау мақсатында өкілге өкілдік берушінің атынан мәміле жасауға тыйым салынған. өзгеше жағдай екі немесе көп жақты мәмілелердің табиғатына қайшы келген болар еді, өйткені екі немесе одан көп тараптардың еркін міндетті түрде үйлестіруді бір адамның - өкілдің ғана еркі алмастырған болар еді. Сондықтан мұндай мәмілелер бойынша бір мезгілде екі тараптың мүдделерін білдіруге тыйым салынған жағдайларды бұза отырып жасалған мәмілелер жарамсыз деп танылады. Коммерциялық өкілдік ғана бұл ережеге жатпайды, өйткені онда өкілдікті кәсіпкерлік қызметтің бір түрі ретінде жүзеге асыратын же тиісінше өз әрекеттері үшін кәсіпкерлік жауап беретін адамның шарттың түрлі тараптарының мүдделерін білдіруіне рұқсат етіледі.
ІІ. ӨКІЛДІҢ ӨКІЛДІК БЕРУШІ АДАМНЫҢ МҮДДЕСІНЕ ЗАҢДЫҚ МӘМІЛЕЛЕР ЖАСАУЫ.

2.1. Өкілдікті беру келісім шартының ерекшеліктері

Өкілдің өкілдік беруші адамның мүддесіне заңдық мәмілелер жасауы өкілдіктің елеулі қызметі болып табылады. Заңдық маңызы бар әрекеттерді жасау белгісі жөнінен өкілдіктің барлық өзге қатынастардан айырмашылығы бар, өйткені оларда бір тұлға екінші тұлғаны алмастырады (мысалы, заңды тұлғаның істер қабілеттілігін оның органы - директор, басқарма арқылы жүзеге асыру) немесе оған іс жүзінде көмектеседі (мысалы, ақылы көмек көрсетеді, мердігерлік жұмыстарды жүзеге асырады, тауарларды өткізеді немесе делдалдық қызмет көрсетеді).
Заңды әрекеттерді жасау өкілдік берушінің еркін қайталауды ғана емес, өзінің дербес еркін көрсетуді де талап етеді. Сондықтан өкілдік ұғымына тек өзін жіберген тұлғаның еркін жеткізетін және өз бетінше өзінің екін білдірметін, заңдық әрекеттер жасамайтын құал ғана болып саналатын уәкілдің, шабарманның қызметі кірмейді.
Өкілдік өкілдің сенім білдіруші адамның атынан мәміле жасалуын көздейді. Мәмілені сенім білдірушінің мүддесі үшін, оның есебінен, бірақ өз атына комиссионер жасайды, ал шарттың тиісті талаптары болғанда - сенімгер басқарушы да жасайды. Көп ретте комиссия жөніндегі қатынастарды, АК-ның 163-бабындағы тікелей өкілдік мағынасынан өзгеше, жасырын өкілдікке жатқызады. Бірақ комиссияның шарты бойынша қатынастарда өкілдіктің мәнді белгілері жоқ. Комиссияның өкілдікпен экономикалық белгілері бойынша ғана ұқсас белгілері бар - басқаның есебінен әрекет жасау, бірақ заңдық белгісі бойынша емес, өйткені оның мәні өкілдік білдірушінің атынан әрекет ету болып табылады. Сондықтан комиссия және өкілдік бойынша қатынастарының салдары бір-бірінен айтарлықтай өзгеше болады, бұл комиссияны өкілдікке жатқызуға мүмкіндік бермейді. Басқалардың мүддесі үшін болса да, өз атынан әрекет ететін адамдар өкілдер бола алмайды. Сондықтан, мысалы, сенімгер басқарушының, уәкілетті адамның өз атынан әрекет ету қызметі өкілдік болмайды.
Жалақыны алу үшін және де келісім шартқа отыру, басқа да өмірлік жағдайларда мүлікті алу немесе өткізуде бірнеше себептерге байланысты азаматтық субъект осы жағдайларға қатыса алмаған жағдайда, өкілдік беру келісім шарты бекітіледі. Заңда "әрекет қабілеттілігі жоқ адамдар үшін өкілдік" делінген. Бұл жерде әрекет қабілеттілігі жоқ азаматтардың атынан мәмілелерді олардың заңды өкілдері - ата-анасы (асырап алушылары) мен қорғаншылары жасайды.
Қазіргі уақытта өкілдік беру келісімін қолдану маркетингтік, серіктестіктерді іздестіру, заңгерлікқызмет көрсету, жабдықтау бойынша қызмет көрсету және қызметтер бойынша кәсіпорындардың пайда болуына байланысты кеңінен таралып жатыр. Әсіресе бұл шаруашылық қоғамдардың қатысуының қатынастарында байқалады; акционерлік қоғам жиналысына акционерлік өкілдіктің, құнды қағаздармен операция жасауда.
Өкілдікті беру келісімі өкілеттіліктің классикалық түрі болып табылғандықтан өкілдікті берген адамның әрекеті өкілдік алған адамның міндеті мен құқығының болуына әкеліп соғады. Бұл өкілдік алған адам әрекетті өз атынан емес өкілдікті берген адамның атынан әрекет етеді деп түсіндіріледі. өкілдікті беру келісімінің функциясы өкілеттіктің ішкі қатынастарының жағын көрсете отырып өкілдігі бар және өкіл берушінің арасындағы қатынастарды реттеу үшін шақырылған дело қорытынды жасалады. өкіл берушінің қатынасының ішкі жағы (келісім шартта) яғни сенімхатта тіркелген өкіл құқығында көрінеді.
Өкілдікті беру келісім шартының ерекшелігі өкілдік қатынастарымен бірге ол міндетті қатынастарды да тудырады деп қорытындылайды. Мердігерлік қызмет көрсету істертары орнына қайтаратын өкілдік беру келісім шартын айыру керек, ал мердігерлік қызмет көрсету бойынша міндеттеме және өкілдік қатынасын тудыратын болады және орнына қайтарылмайтын өкілдік берудің келісімі ол өкілеттің маңызды қатынасын тудырады орнын толтырмайтын қатынастар қызмет көрсету бойынша міндетті қатынастар түріне кірістірілмейді.
Өкілдікті беру келісім шарты бойынша бір жақ екінші жақтың есебінен же атынан кейбір нақтылы заңдылық әрекеттерді атқаруға міндеттенеді, соның нәтижесінде істертар мен міндеттер өкілдік алушы жақта болып қалады.
Өкілдік беру келісім шарты консенсуалды, ақылы шарт және орнына қайтарылмайтын шарт болып табылады, бұл жерде сыйақы егер заңмен қарастырылған яғни басқа да істер актілермен немесе келісім шартта қарастырылған болса төленеді.
Өкілдің өзінің жүйесінен басқа өкілдікті беру келісім шарты, мүддесі бар адамның тәжіриби білімі болмаған жағдайда ол соның атынан қолдана алады. Мысалы: заңды тұлғаға келісім шарттың қорытындысын өкілдікке бере отырып, осы жағдайда ешқандай казустер болмайтынына толық сене аласың, дәл солай егер маман-инженерге біткен инженерлік ғимараттың құрылысын қабылдауды өкілдікке бере отырып толық сенуге болады.
Қылмыстық немесе азаматтық істі жүргізу барысында азамат пен заңгер арасында консультация жүргізуде өкілдікке беру келісім шартын дәстүрлі толтыру да өкілдікке беру келісім шартының қажеті жоқ өкілдікке беру келісім шартының конституциялық белгісі болып ұсынылатын адамның атынан өкілдік беруді жүзеге асыру болып табылады. өкілдің өзі көрсетілген әрекеттерді жүзеге асырған кезде кейбір істертар мен міндеттері болмайды. Азамат пен заңды консультация (адвокат) қатынасы басқаша түрге ие болады. Берілген жағдайда процессуалды өкілеттілік, бұл жерде қорғаушы іске еркін қатысушы бола отырып жеке істертары мен міндеттерге ие болады. айтылған заттар тек азамат пен заңды консультация арасында өкілдікті беру келісім шарты істелмеуі керек деп түсіндірілмейді. өкілдікті беру келсім шарты бойынша пайда болған азаматтық өкілдік қатынасын да айыра білу қажет және өкілдікті беру келісім шартының түрі өте қажет болған процессуалды өкілдік қатынастарын да білу керек.
Тәжірибеде өкілдікті беру келісім шартын сенім берушілік келісім шарт есебіне кіргізеді. Яғни тараптар қатынасының жеке сенушілік сипаты негізінде беріледі. Әдетте, өкілеттер қатынасы азаматтың қатысуымен шынымен де жеке сенушілік сипатта болады. Бірақ та заңды тұлғалардың арасында жеке сенімшілік сипаттағы қатынасын табу әрекетсіз болып табылады. өйткені заңда өкілдікке беру келісім шарты бойынша азаматтардың қатысуымен келісім шартты қолдану қарастырылмаған және толығымен алғанда кепілдікке беру келісім шартын фидицуарлы деп тануға негіз жоқ. Жеке сенушілік сипаттағы өкілдікке беру келісім шарты тек азаматтардың қатысуымен ғана алынуы мүмкін. Азаматтық кодекс нормасы өкілдікке беру келісім шартын туатын міндеттеменің екі түрін қарастыра алады. Жалпы азаматтық қатынастарда және кәсіпкерлік қызметінде қолданылатында. Осы міндеттемелердің арасындағы айырмашылық коммерциялық өкілдік спецификасында негізделген, олардың әрекетінде біріншіден, коммерциялық өкілдік әрқашанда орны қайтарымды және екіншіден, коммерциялық өкілдік болып жатқан келісім шартта екі жақтың да құқығын көрсетуге уақытта көрсетуге құқылы.
1. Кәсіпкерлік шарт жасасқан кезде олардың атынан үнемі және дербес өкілдік етуші адам (коммерциялық өкіл) өкілдің өкілеттілігі көрсетілетін жазбаша шарт негізінде, ал ол көрсетілмеген жағдайда - сенімхат негізінде де әрекет жасайды.
2. Коммерциялық өкіл сонымен бір мезгілде өзінің қатысуымен жасалатын шарттың түрлі тараптарының мүдделерін білдіре алады. Бұл орайда ол өзіне берілген тапсырмаларды кәдімгі кәсіпкердің ыждағаттылығы мен орындауға міндетті.
3. Коммерциялық өкіл келісілген сыйақыны және өзі тапсырмаларды орындаған кезде жұмсаған шығындарын, егер өздерінің арасындағы келісімде өзгеше көзделмесе, шарт тараптарынан тең мөлшерде талап етуге құқылы.
4. Коммерциялық өкіл өзіне белгілі болған сауда мәмілелері туралы мәліметтерді өзіне берілген тапсырманы орындағаннан кейін де құпия сақтауға міндетті.
5. Кәсіпкерлік қызметтің жекелеген салаларындағы коммерциялық өкілдіктің ерекшеліктері заңмен белгіленеді.

2.2. Өкілдікті беру келісім шартының кезеңдері.
Өкілдікті беру келісім шартында тараптар өкілдікті беруші және өкілдік алушы болып аталады. өкілдікті беру келісім шартының ерекшелігі бұл жерде тек қабілеттілігі бар тұлғалар қатыса алады. Егер өкілдікті беру келісім шарты коммерциялық өкілеттердің қатынастарын тағайындайтын болса, онда өкіл алушы ретінде тек коммерциялық ұйым немесе кәсіпкер болып табылатын азамат қатыса алады. Коммерциялық емес ұйымдар, коммерциялық өкіл ретінде қатысуға құқығы жоқ.
Өкілдікті беру келісім шартының құралы болып материалды емес мердігерлік қызмет көрсету болып табылады. өкіл алушы қызметінің нәтижесі қоғамдық анықтаманы алмайды же өкіл алушы оған кепілдік бере алмайды. Айталық, өкілдік алушыға, өкілдік беруші жағынан саяжайды арендаға алу келісімі шартына отыру ұсынылған. өкіл алушының келісілген шарт бойынша арендаға алу, түрлі ақпараттар, келіссөздер жүргізу және аренда бойынша келісім шартқа отырудағы түрлі хабарлар жинау, жарнамадан талдау жасаудағы нәтижелер, өкіл алушының қызметі бойынша қоғамдық нәтижелерге жатпайды. Одан да бөлек өкілдік берушінің барлық нұсқауын сақтаған жағдай да, өкіл алушы аренда бойынша келісім шарттың толық қанағаттанарлығына кепілдік бере алмайды. Мердігерлік қызметтер келісім жүргізілуіне де және басқа әрекеттерде айқындалады. Соның ішінде қандай да бір міндеттер мен істертарды алуын мақсат етпейді. Мысалы: өкіл алушыға келісім шарттармен, бухгалтерлік құжаттар және т.б. мен қоса құрылыс жүріп жатқан объектідегі қадағалау инспекциялық функциясын жүзеге асыру жөнінде нұсқау берілуі мүмкін. Мұндай әрекеттер өкіл берушіге ешқандай жаңа істертарына тап болуына әкеліп соқпайды, бірақ өкіл берушінің бар істертары мен міндеттемелерін таратуға мүмкіндік береді.
Өкілдікті беру келісімі шартының құралы мердігерлік қызмет көрсетудегі өкіл берушінің нұсқауымен нақтыланады. өкіл беруші өкіл алушыға кез келген нұсқау бере алады, бірақ заң бұл нұсқаулардың "құқығы бар, жүзеге асушы және нақты" болуын талап етеді. Құқығы бар дегеніміз бұл өкіл алушы берілген нұсқау бойынша заң шеңберінде әрекет ету керек, кез келген заңға қайшылық өкіл берушіге де, өкіл алушыға да жауапкершілікке тартылады. Мысалы: егер өкіл беруші өкіл алушыға пәтер сатып алу жөнінде нұсқау беріп және ақшаны валютада беретін болса онда өкіл алушы Қазақстан Республикасының валюта заңдылығының талаптарын сақтауға міндетті. Жүзеге асыру өкіл алушының бар білетін тәсілдері мен жолдарымен нұсқауды орындау деп түсіндіріледі. Бұл жерде өкіл беруші, өкіл алушының нұсқауды қандай жолдармен орындауын білмеуі де мүмкін. өкіл беруші ең маңыздысы бұл оның нақтылығы яғни өкіл алушы жүзеге асыратын әрекеттер сипаты және шарттары, тәсілдері және мазмұнына деген өзінің талаптарының өкіл беруші жағынан толық максималды айқындамасы. өкіл алушыға, өкіл берушінің нұсқауы бойынша қандай жұмысты атқару керек екендігі толық түсінікті болуы керек. Егер мұндай түсініктеме жоқ болған жағдайда, онда өкіл алушы оған нақты емес нұсқау берілді деп шағымдануға толық құқылы. өкіл берушінің нұсқауларына талаптарды заңдылық жағынан мағынасы мынада қорытындылады: егер нұсқаулар заң талаптарына сай келмесе, яғни ол құқығы жоқ, жүзеге аспайтын және нақты болмаса онда өкіл алушы кейде өзін бұл нұсқаулармен байланысты емес деп санауға болады.
Азаматтық кодекстің талдауынан мынадай қорытынды жасауға болады, егер заң өкіл беру келісім шартының түрінің арнайы талаптарын қарастырмаса, онда заңда көрсетілген жалпы ережелер қолдануы мүмкін. Бірақ өкіл беруші келісім шартында қарастырылған әрекеттерді жүзеге асыруға өкіл алушыға сенімхат ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.